Haarlem's Dagblad
Erfpachtscommissie veroordeelt
Wethouder dclïlvUUidci
beleidsfouten
De Groote
Oneenigheid.
maakte ernstige
Vonnis in Amsterdamsche
moordzaak.
Vierjarig jongetje
Brouwersvaart.
Een poppenhuis.
Het Bel
angrijkste
56e Jaargang Nó. 17174
tïïtgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 16 Juni 1939
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3-25. franco per
post f 3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-t regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
O
Er zijn dezer dagen weer eens nieuwe
uitingen van de groote oneenigheid tusschen
Engeland en Duitschland geweest. De Engel-
schen, thans geweldig bewapend evenals de
andere groote mogendheden en voorzien van
hun keten van non-agressie-verdragen met
verscheidene landen door hen „vredesfront"
en door Duitschland „omsingeling" genoemd
hebben opnieuw den Duitschers de hand
toegestoken. Zij willen onderhandelen, ver
klaart Lord Halifax. Maar de Duitschers willen
de toegestoken hand niet aannemen en straks
zal Hitier weer een rede gaan houden om dui
delijk te maken waarom niet. Het is nauwe
lijks te verwachten dat deze wederzijdsche
uiteenzettingen van eigen standpunt en eigen
rechtsopvatting tot eenige verandering in den
huidïgen toestand zullen leiden. Die blijft, dat
zwaarbewapende grootmachten tegenover el
kaar staan en dat alle volken hopen dat het
tenslotte goed af zal loopen, maar daaraan
twijfelen. Terwijl intusschen alle staten van
Europa aan financiëele uitputting lijden en
hun volkski-acht op den duur verzwakken
doordat er te weinig geld aan allerlei nood
zakelijke maatregelen besteed wordt. Als
men denkt aan den grooten vooruitgang op
maatschappelijk gebied, in de negentiende
eeuw ingezet, in de twintigste vervolgd en nu
onderbroken, ja deels weer afgebroken, is het
om te huilen. De enorme bewapeningsihaat-
regelen hebben een deel der werkloosheid op
geheven, maar een groot deel overgelaten. En
daarnevens is het onderwijs verslechterd, de
zorg voor de volksgezondheid verminderd, een
heel gamma van cultureele ontwikkelingen in
eengezakt, de zoo noodige verbetering dei-
volkshuisvesting in de meeste landen veel en
veel slechter dan in ons land geremd en zijn
een voortdurende onrust en wantrouwen ont
staan.
Diplomatiek verstaan de Engelschen en de
Duitschers elkaar blijkbaar volstrekt niet meer.
Het is duidelijk dat de Duitschers niet tevre
den zijn met den bestaanden toestand in Oost-
Europa, met den status quo, en daarin wijzi
ging wenschen. Het is even duidelijk dat Enge
land, ofschoon niet onwillig ten aanzien van
een gewijzigd statuut voor Dantzïg, door zijn
nieuwe verdragen dergelijke wijziging belet
heeft. En nu beschuldigt men elkaar van agres
sieve bedoelingen, m. a. w. van het voornemen
om andere landen of het eigen land gewapen
derhand te lijf te gaan, doet dit intusschen
wederzijds niet en schiet geen streep op.
Het is een vermoeiend en weinig verheffend
schouwspel. De Engelschn probeeren voortdu
rend het Duitsche volk van hun voortreffelijke
bedoelingen te overtuigen en spreken hen in
hun eigen taal per radio toe. De uitwerking
wordt blijkbaar onvoldoende geacht en zij heb
ben nu over de instelling van een Propaganda-
myiisterie gedacht, maar bijtijds ingezien dat
dit alleen in een eventueelen oorlog gewenscht
zou blijken. Gelukkig dat dit uitblijft. Er komt
nu een „publiciteitsafdeeling" en men zou kun
nen vermoeden dat het verschil alleen in den
naam zat als de leider daarvan niet Lord Perth
zou zijn. Van dezen behoedzamen diplomaat,
vroeger (als Sir Eric Drummond) secretaris
generaal van den Volkenbond, later Britsch
ambassadeur te Rome, kan men geen propa
ganda verwachten die ook maar eenigszins
aan den trant van dr. Goebbels zal doen den-
ken. Intusschen lijkt de vraag gewettigd, welke
wonderen men eigenlijk van dezen nieuwen
dienst verwacht.
Bemiddeling tusschen Londen en Berlijn
schijnt de logische methode om hen eindelijk
weer tot onderhandelen te bewegen. Maar wie
zou die bemiddeling moeten verleenen tus
schen twee zoo zelfbewuste grootmachten? In
vroeger tijden zou men aan den president van
de Verqenigde Staten hebben kunnen denken.
Die mogelijkheid is nu uitgesloten, gezien de
verhoudingen van de V.S. met Duitschland en
de ontvangst van Roosevelt's veelbesproken
Boodschap in Berlijn.
De kleine mogendheden hebben ongetwijfeld
al heel weinig lust om zich in het wespennest
te steken en men kan zich slechts voorstellen
dat iets bereikt zou kunnen worden door één
enkel man, handelend niet namens een land
maar voor eigen verantwoording. Hij zou een
man moeten zijn die zoowel Duitschers als
Engelschen volkomen verstond, die zoowel bij
Hitier als bij Chamberlain en Halifax een
goed onthaal en een zeer groot vertrouwen
zou genieten en die zijn pogingen liever in het
geheim dan in het openbaar zou moeten
ondernemen, zich daarbij beroepend op de
noodzaak, een uitvoerbare toekomst-politiek
ln Europa te scheppen.
Als ik erg hoopvol denk veronderstel ik:
misschien is die man al bezig. Maar daar is
nog niets van te merken. Misschien is hij bezig
Zijn plannen te vermen. Dat is ook al een
hoopvolle gedachte. In elk geval heeft Europa
behoefte aan zoo'n bemiddelaar.
Er was een tijd waarin men overal riep om
den Sterken Man. Er zijn zooveel Sterke
Mannen opgestaan dat men nu verlangt naar
den Grooten Bemiddelaar. Waar blijft hij?
R. P.
Koning Zogoe naar Engeland?
LONDEN. 16 Juni (Havas). De „Times'
meldt, dat koning Zogoe en zijn gemalin
voornemens zijn zich in Engeland te vesti
gen.
f
Amsterdamsche
Erfpachts
kwestie
«■■■IBillBllllllIlllHI#
(Bil JhiMieke lüeikm niets
van cavaiptie qMeken
Gulden ongeschikt als
raadslid; handelingen van
Matthijsen ontoelaatbaar
geacht
DE AMSTERDAMSCHE Raadscommissie, welke een onderzoek moest
instellen naar de bekende erfpachtskwestie, heeft haar rapport gepu
bliceerd. Haar voornaamste conclusies zijn
Wethouder De Miranda.
Voor de commissie is komen vast
te staan, dat den wethouder ernstige
beleidsfouten moeten worden aan
gerekend en dat de wethouder in
meerdere gevallen ernstig in ver
zuim is gebleven. Persoonlijk ingrij
pen van den wethouder in een
aantal gevallen, zonder dat hij, naar
door hemzelf is verklaard, wist, wat
er bij den dienst omging, moest
onvermijdelijk leiden tot bevoor
rechting van de bouwers, die bij die
gevallen betrokken waren. Dit was
niet bevorderlijk voor den goeden
gang van zaken bij het grondbedrijf.
Het is de commissie niet gebleken,
dat overwegingen van corruptieven
aard den wethouder hebben geleid
bij zijn doen en laten.
De heer Gulden.
De Commissie meent te mogen
uitspreken, dat de wijze waarop de
(Voor uitvoerige
heer Gulden in opspraak is gekomen
en de sfeer, die er om hem is ge
schapen, hem voor de uitoefening
van het raadslidmaatschap onge
schikt hebben gemaakt.
De heer Matthijsen.
De Commissie is van oordeel, dat
de heer Matthijsen buitengewone
bemoeiingen heeft gehad met den
verkoop van scholen, waardoor het
belang der gemeente niet werd ge
diend. De Commissie acht deze han
delwijze voor een raadslid niet
toelaatbaar.
Dienst der Publieke Werken.
Ten aanzien van den dienst der
Publieke Werken wenscht de Com
missie er de aandacht op te vestigen,
dat zij geen enkele aanwijzing heeft
gekregen van eenige corruptie bij
dezen dienst.
bijzonderheden zie men
-pag. 6).
Straffen van vijftien
en tien jaar.
AMSTERDAM, 16 Juni. Vandaag
heeft de rechtbank, gepresideerd door
mr. J. Boon, uitspraak gedaan in de
strafzaak tegen den 19-jarigen Fr. E.,
en den 27-jarigen L. K., die terecht
hebben gestaan wegens doodslag op en
berooving van de hoogbejaarde groot
moeder van Fr. E., wonende op de Lin
degracht en gepleegd in Januari van
dit jaar.
De rechtbank veroordeelde Fr. E., den
kleinzoon tot vijftien jaar gevangenis
straf, met aftrek van de voorloopige
hechtenis en zijn vriend L. K. tot tien
jaar gevangenisstraf, eveneens met af
trek der voorloopige hechtenis. De
straf werd opgelegd wegens doodslag,
gepleegd, om een strafbaar feit, in dit
geval de roof van het geld, te verhei
melijken.
De Officier van Justitie mr. C. J. van
Arkel, had tegen E. twintig jaar en te
gen K. twaalf jaar gerequireerd.
Een Schoonheidscommissie
in Bloemendaal
De gemeenteraad van Bloemendaal nam
in haar zitting van Donderdag definitief het
voorstel van den heer Prinsenberg aan, in
houdende dat er een schoonheidscommissie
zal zijn, bestaande uit twee Bloemendaal-
sche architecten en den ambtenaar van Bouw
en Woningtoezicht. Als de wethouder archi
tect is. zal hij een der twee genoemde archi
tecten zijn.
verdronken in de
Donderdagavond is de 4-jai-ige
Johnny Hamhuis uit de Schermer
straat in de Brouwersvaart gevallen
en jammerlijk verdronken.
Omstreeks zeven uur zag een dame. die op
de Kousebandsbrug stond een kinderkopje in
het water. Onmiddellijk waarschuwde ze
eenige omwonenden, die terstond de politie
alarmeerden. Het dreggen had echter aan
vankelijk geen succes. Toen om 8 uur echter
een moeder aan het bureau Smedestraat
kwam vertellen, dat haar vierjarig zoontje nog
steeds niet thuis was gekomen trok een in
specteur er met een hoofdagent en vier agen
ten op uit om het reddingswerk voort te zet
ten. Ook nu nog duurde het geruimen tijd
voordat men op de vage, aanwijzingen, nie
mand had het kind in het water zien vallen,
de juiste plaats kon bepalen waar men moest
dreggen. Tenslotte heeft een agent het kind
met een dreg uit het water gehaald. Per zie
kenauto is het lijkje naar het St.-Elisabeths
Gasthuis overgebracht. Het vermoeden be
staat dat het jongetje bij een zandhoop in de
Oranjeboomstraat heeft gespeeld en toen op
weg naar huis in het water is gevallen. De
deernis der honderden belangstellenden met
de zoo zwaar getroffen ouders was zooals
begrijpelijk, zeer groot.
(Het beroemde Poppenhuisis in
de veiling Gooilust voor Neder-
landsche rekening gekocht voor
8700 gulden).
Er is een poppenhuis geveild.
Gemaakt in een reeds grijs verleden,
Verkocht, zooals het reilt en zeilt.
Gevuld met veel kunstvaardigheden.
Al bood het buitenland grof geld.
Een Hollandsch bod ging er nog boven.
Het blijft dus, naar de krant vertelt,
In 't land. een feit dat valt te loven.
Dit kunstwerk, Nederlandsch antiek,
Reeds lang bekend om 't zeer bijzondre,
Kan dus het Nederlandsch publiek,
Ook in de toekomst nog bewondren.
Er is zoo dikwijls al gezegd,
Dat men de kunst niet weet te eeren,
Soms wordt die stelling toch weerlegd.
Naar men uit dit geval kan leeren.
Achtduizend zevenhonderd pop,
Dat is niet zuinig, kalm bekeken,
Wel reden, merk ik even op.
Om van een ,.poppen"huis te spreken.
Welk huis, dat thans ter veiling gaat,
En dat men geen kasteel kan noemen,
Maar toch van levensgroot formaat,
Kan zich nog op zoo'n prijs beroemen?
P. GASUS.
Het woord is aan
André Maurois:
Het moeilijke in een rede
twist is niet, de eigen mee
ning te verdedigen, maar
haar te kennen.
Engelsche koningspaar op den
terugweg.
„Empress of Britain" buiten de
Canadeesche wateren.
HALIFAX. 16 Juni. 'Havast. De
„Empress of Britain", aan boord waar
van de koning en de koningin naar
Engeland terugkeeren. heeft tien mi
nuten na middernacht Greenwichtijd
de Canadeesche wateren verlaten.
Amerikaansche Brilmonturen
de beste. KEIP de vakspecialist
toont U de laatste modellen.
Gi. Houlstraal naasi Luxor
(Adv. Ingez. Med.)
Strijd tegen spionnen in de
Ver.Staten.
WASHINGTON, 15 Juni. Het onderzoek in
talrijke spionnagegevallen heeft bewezen dat
het aantal spionnen buitengewoon groot is. Niet
alleen op Hawaii, Porto Rico, de Panamakanaal-
zóne en de kust van den Stillen Oceaan, maar
ook aan de kust van den Atlantischen Oceaan.
Een groot aantal ongelukken in de militaire
luchtvaart wordt veelal aan sabotagepogingen
toegeschreven, terwijl in de bewapeningsin-
dustrie en op de oorlogsschepen de spionnage
aanmerkelijk is toegenomen. De tot nu toe toe
gepaste straffen schijnen niet voldoende om de
activiteit van de buitenlandsche agenten met
succes te bestrijden.
Daarom heeft de regeering der Ver. Staten
zich genoodzaakt gezien de straffen op het ver
raad van militaire geheimen aanzienlijk te ver
zwaren.
De procureur-generaal Frank Murphy, die
bovendien de hoogste rechterlijke instantie ver
persoonlijkt, heeft bekend gemaakt dat de chef
van de federale politie, Edgar Hoover, met de
leiding van de spionnagebestrijding belast is.
Vóór deze verklaring door Murphy werd ge
geven, had de senaats-commissie voor marine
aangelegenheden een „anti-spionnagewet" aan
genomen waardoor de straffen op buitenland
sche spionnen tot minstens 5 jaar en hoogstens
20 jaar worden opgevoerd. (United).
Japan zet de blokkade te
Tientsin door.
Kabinet bijeen.
(Men zie ook pag. 5.)
TOKIO. 16 Juni (D.N.B.) In de
bijeenkomst van het kabinet heeft de
minister van c-orlog, Itagaki, ver
klaard, dat de Japansche autoritei
ten te Tientsin de maatregelen „met
in kalme vastberadenheid" doorzetten,
om alle misverstanden uit den weg te
ruimen.
De minister van buitenlandsche zafcen,
Arita, deelde mede. dat de Britsche ambassa
deur nadere verklaringen heeft gevraagd om
trent de redenen, die tot de blokkade geleid
hebben. Arita had geantwoord, dat de geheel e
aangelegenheid in de handen der plaatselijke
autoriteiten te Tientsin lag. Hij had de Brit
sche regeering voorgesteld met Japan samen
te werken, opdat de kwestie vcor goed ge
regeld kon worden.
Het kabinet heeft besloten de maat
regelen te Tientsin te handhaven en
vastbesloten door te zetten.
Een overeenkomstig besluit werd genomen
door een conferentie van het bureau voor
China, waaraan werd deelgenomen door den
minister-president, de ministers van oorlog,
marine, buitenlandsche zaken en financiën
en den secretaris-generaal van het bureau
generaal Janagawa.
De Amerikaansche zaakgelastigde heeft
inlichtingen gevraagd over den toestand dei-
Amerikanen te Tientsin. Naar Domei meldt,
is daarop geantwoord, dat de Amerikaansche
rechten en belangen niet bedreigd worden
daar Amerika slechts indirect bij de gebeur
tenissen betrokken is.
Naar United Press meldt, wordt de
kans mogelijk geacht, dat het Zaterdag
te Tientsin tot een beslissend incident
zal komen. De Japanners zijn namelijk
van plan ter gelegenheid van de herden
king van den Boksersopstand naar het
kerkhof in de internationale concessie
op te marcheeren, waar de gevallenen
uit dezen opstand begraven liggen. Van
Engelsche zijde worden middelen be
raamd om dezer, opmarsch te voorkomen.
De paraplu van Chamberlain
naar Stresa?
STRESA. 16 Juni (Stefani». Het is mo
gelijk. dat de paraplu van Chamberlain aan
het meer van Stresa zal verschijnen. In de
gemeente Gigesa. waar sedert een eeuw de
paraplu-industrie bloeit, wordt binnenkort
een tentoonstelling van paraplu's en parasols
geopend en men heeft het plan geopperd den
Britschen premier uit te noodigen, zijn be
roemde paraplu in bruikleen af te staan.
+14+14.
PALMBEACH
HET SPECIAAL HUIS
VOOR KOUSEN
BARTELJORISSTR. 7
OPENING
ZATERDAG
17 JUNI '39
(Adv. ingez. Med.)
HEDEN:
16 PAGINA'S
Autotocht voor ouden van dagen.
Derde verantwoording van giften.
N. N. f 10,—Mevr. v. H. f3,50; J. G. f 10,—
H. f 10,—: Mej. S. f 1,Not. K. f 10.—; T. f 2,50
K. f2,50: L. f2,50; S. f2,50; V. f2,50; P. f2,50
D. f2,50. Rotaryciub i' 19.05: mevr. v. O.S
f 1,50; O. d. V. f2,50: Gasbedrijf r2.15: Waterlei
ding f8,95. Totaal f96,15.
Nog een klein stootje en het doel is bereikt
Wie helpt mede"' Het gironummer van den pen
ningmeester is 20365.
Van 225 moorden beschuldigd.
Concierge van de gevangenis San Bernardo
gearresteerd.
MADRID, 16 Juni tHavas) De concierge
van de gevangenis San Bernardo en zijn
vrouw zijn gearresteerd. In het politierapport
wordt gezegd, dat de man bekend heeft. 225
moorden te hebben gepleegd tijdens den
oorlog en medegewerkt te hebben aan ver
scheidene duizenden andere.
HAARLEM EN OMGEVING.
De Bloemendaalsche raad besluit tot instel
ling van een schoonheidscommissie. 9
BINNENLAND.
Een deel van het rapport der Amsterdam
sche erfpachtcommissie is verschenen 1 en 6
De Tweede Kamer neemt de Kinderbijslag
regeling in behandeling. 3
BUITENLAND.
De Japanners hebben de blokkade te Tient
sin verscherpt. 5
De Britsche regeering stelt een bureau in
voor publiciteit in het buitenland. 5
Wcidmann wordt Zaterdagmorgen terecht
gesteld. 5
Tengevolge van ontsporing van den D-trein
BerlijnPraag zijn dertien personen om het
leven gekomen. 5
SPORT.
Sport in 't Kort. 8
ARTIKELEN, enz.
R. P.: De groote oneenigheid. 1
H. St.: De wapens neder. 3
H. D. Vertelling: Vacantie-rhapsodie. 4
Van een bijzonderen medewerker: Hoe zie
ik Londen? 5
Voor de Jeugd. n
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen on 13
