H.D.-Vertelling GARAGE RABO H.C. AN DER/EN HET LEELIJKE JONGE EENDJE V R IJ D A G 16 J UN'I 1939 HAARLEM'S DAGBLAD 4 Vrouwengroep tier Liberale Staatspartij bijeen. Mevr. Mr. ScholtemaConradi en mevr. RedekeHoek aan het woord. De vrouwengroep der afdeelingen Haarlem, Heemstede en Bloemendaal der Liberale Staats partij vergaderde Donderdagmiddag in Hotel Den Hout. Gesproken werd allereerst door mevr. mr. E. A. J. Scheltema-Conradi, lid van den Haarlem sehen gemeenteraad, over liet onderwerp „libe raal gemeentebestuur". Zij behandelde achter eenvolgens de financiën, steun en werkloosheid, en het onderwijs. Bij de verkiezingen van 1935 had spreekster voor 1936 een tekort van minstens 4 ton ver wacht, wat door den toenmaligen wethouder van Financiën sterk werd weersproken. Het nadee- lig saldo werd over 1936 7 ton en in 1939 kwam men bijna 1.4 millioen te kort. Bij het Rijk ziet men een dergelijk beeld, zoodat daarvan niet veel hulp te verwachten is. De Liberalen wen- schen niettegenstaande dat alles een reëele slui ting van het budget zooals ook minister De Wilde nastreefde en willen niet met de munt knoeien om rijk te schijnen maar in werkelijk heid te verarmen. Dit laatste schept kunstmatig behoefte naar „Lebensraum" daar men niet meer op de wereldmarkt terecht kan en is een bron voor oorlog. De indirecte en directe be lastingen kunnen niet veel verhooging meer ver dragen en een verder gaande belasting wreekt zich op het bedrijfsleven waardoor het kwaad verergert. De oorzaak van alle kwaad kan al leen weggenomen worden door stellen van grenzen aan de overheidstaak en het opnemen der werkloozen in het gewone bedrijfsleven, zoo noodig door tijdelijke loontoeslagen en „arbeids- spreiding" met verlaging van productiekosten. Kunstmatige opheffing van de werkloosheid door het scheppen van bedrijven, die op zich zelf weer moeten worden gesteund, helpt eerder achteruit. De steunregeling vertoont veel fouten en kon veel meer dienstbaar gemaakt worden aan vak opleiding en prikkel tot werk bijv. door het volle loon op een steun te korten van kinderen van 14 tot 16 en het alleen geven van extra bijslag als er vakonderwijs wordt gevolgd. Te veel kunnen er rekensommetjes gemaakt worden wat voordeeliger is werken of steun- trekken. Bij armenzorg zoowel voor validen als inva liden is de gemeente geheel vrij alles te rege len gelijk nuttig blijkt te zijn. Het klakkeloos overnemen van de steunregeling bij Armenzorg is hierom te betreuren. De 10 millioen voor jeugdregistratie kon volgens spreekster nuttiger besteed voor het verlagen der leerlingschaal. Werkloosheid onder de vrouwen bestaat in Haarlem nagenoeg niet. Sommige baantjes kun nen Liderdaad alleen door.vrouwen en meisjes vervuld worden en dat moet zoo blijven, doch dikwijls kunnen ook jongens in hun baantjes komen, mits zij niet te hooge eischen stellen. Gewaakt moet er tegen worden dat de vrouw niet alle promotiekans verliest en ze niet on billijk in de salarieering wordt behandeld zoo als de onderwijzeressen van het voorbereidend L.O. en interne verpleegsters. Wat het onderwijs betreft is het onze taak zoo zeide spreekster de openbare school zoo goed mogelijk te verzorgen en deze waarlijk na tionaal te maken en Christelijk in den waren zin zonder andersdenkenden te kwetsen. Spreekster betreurde de verwerping van het amendement van dr. Vos tot het onderwijzen van bijbelsche geschiedenis op de Rijkskweek scholen door S.D.A.P.. A.-R. en R.-K. Jammer is ook dat het Gemeentelijk Lyceum verdwenen is. Wat de samenwerking met andere partijen betreft deze is goed maar men moet geen struis vogelpolitiek bedrijven. Spreekster betreurde de neiging van de R.-K. om'geen plaats te gunnen aan andere meeningen en stroomingen dan de hunne, zelfs in openbare leeszalen en de Pro testant Chr. partijen doen daaraan mede tot hun eigen nadeel. Volgens de Liberalen is in een Christelijk ge- regeerden Staat voor allen plaats en men mag anderen geen zeden opdringen, die geen gemeen goed zijn geworden en waartegen zich belang rijke stroomingen richten. Er zijn echter ontzaglijk groote gebieden waarop met andere partijen vruchtbaar kan worden gewerkt. De voorzitster van het hoofdbestuur der vrou wengroep, mevr. J. L. Redeke-Hoek uit Utrecht, sprak daarna over de taak van de vrouw in en buiten het gezin. In deze verwarde wereld is de taak van de vrouw er niet gemakkelijker op geworden, zeide spreekster. Een tiental jaren geleden leek het nog of alle wegen voor haar open stonden. Zij kon studeeren aan de universiteit, vele beroepen stonden voor haar open en wanneer zij in het huwelijk wilde treden was het in vele gevallen mogelijk ook nog haar betrekking te blijven vervullen. Die gouden dagen voor de werkende vrouw zijn voorbij en althans voor de getrouwde vrouw is het nu wel géheel onmogelijk een betaalde betrekking buitenshuis te vervullen. Zij moet zich weer evenals vroeger uitsluitend in haar woning met haar gezin bezig houden. Op andere wijze wordt nu echter een beroep op de vrouwen gedaan. Wanneer de donkere wolken boven Europa niet wegtrekken en een algemeene oorlog zou uitbreken, is de kans, dat Nederland buiten dien oorlog zou blijven, uiterst gering. Deze oorlog zal een geheel ander karak ter dragen, dan wat ons van vorige oorlogen bekend is. Op de volwassen vrouwen zal in oorlogstijd de plicht rusten om te zorgen, dat alle onmis bare diensten blijven functioneeren en dat alle maatregelen voor de beveiligLig tegen aanvallen uit de lucht worden genomen. De kordaatheid en volharding der vrouwen zal een land de overwinning kunnen bezorgen. Txi verschillende steden werd door de vrouwen de noodzakelijkheid van deze hulpverleening ingezien. Daarom ontstonden de Vrouwelijke Vrijwilligerscorpsen en ze werden overal dank baar aanvaard door de autoriteiten. Alle vrouwen moeten zich nu afvragen, hoe veel tijd zij kunnen uitsparen in haar huishou ding, voor zoover zij huisvrouw zijn, of van haar vrijen tijd, voor zoover zij een beroep uitoefenen. Moeders van kleine kinderen, of vrouwen, die permanente gebrekkigen of zieken in huis heb ben, stellen zich natuurlijk niet beschikbaar voor diensten buitenshuis. Maar ook op haar rust de plicht zich op de hoogte te stellen van de zelfbescherming, om zeker te zijn, dat zij haar huisgenooten zoo goed mogelijk zal behoeden tegen gevaren. Het is een geluk, dat thans zooveel vrouwen een beroep uitgeoefend hebben voor haar huwe lijk pn geleerd hebben aan te pakken. Wat is de taak der vrouwen buiten het gezin? Veel te weinig wordt nog door de vrouwen begrepen, hoe noodzakelijk het is, dat zij een grootere belangstelling toonen voor en meer al gemeen deelnemen aan het openbare leven. Ons geheele staatsbestel heeft een uitsluitend man nel ij ken inslag. Alleen door samenwerking van de speciale gaven van mannen en vrouwen kan een volledig menschelijke instelling verkregen worden. Ons geheele openbare leven zou daardoor op een hooger plan komen. Spreekster besloot met een opwekking aan de vrouwen om meer in deze richting te werken en haar groote dochters hierin een goed voor beeld te geven. STADS-BIBLIOTHF.EK EN LEESZAAL. PRINSENHOF. (Openbare Leeszaal en Bibliotheek). Aanwinsten. Sociale Wetenschappen. AANDEEL, Het, van enkele directe belas tingen en landbouwcrisisheffingen in de gezinsuitgaven. JAREN, Vijf en twintig, samenwerking in den Armenraad. STATISTIEK der inkomens en vermogens in Nederland 1937/'38. STATISTIEK van den loop der bevolking van Nederland 1937. VERRYN STUART. De wetenschap der volks huishoudkunde en de grondslagen der volks huishouding. Technische wetenschappen. SPOORWEGTECHNIEK, 3 dln. VOORLICHTING voor uitvinders. Letterkunde. DOORMAN. Selma Lagerlöf tachtig jaar. Geschiedenis. EDSCHMID. (Ps. van SCHMIDT). Das Dra ma van Panama. GIFFEN, VAN. Bouwsteenen voor de Bra- bantsche oergeschiedenis. PEPYS. Further correspondence (16621679) ROSETTA STONE. The. ROMEIN en ROMEIN-VERSCHOOR. Erfla ters van onze beschaving. 1. 14.16. eeuw. 2. 17. eeuw. Duitsche Romans. TREDJAKOW. Den Schi-Chua. WOLF. Gast ill der Heimat. Nederl. en in h. Nederl. vert. romans. ANEMA, Jeroesjaleem verloren. 2 dln. 1. De Sjoenemietische. 2. De Egyptische. FöLDES. Kruis of munt. PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE RADIO CENTRALE OP ZATERDAG 17 JUNI 1939. Progr. I. Jaarsveld en Hilversum I. Progr. II. Hilversum II. Progr. III. Keulen 8.00; Radio P. T. T. Nord 10.20; Parijs Radio 11.20; London Regional 11.50; Ned. Brussel 12.50; Keulen 2.20; Fransch Brus sel pl.m. 2.55; Keulen 4.20; Ned. Brussel 6.20; Keulen 8.20: Radio P. T. T. Nord of diversen 8.35; Fransch Brussel 8.50; Pauze 10.50; Keulen 10.55. Progr. IV. Ned. Brussel 8.00; Parijs Radio 9.20; Radio P. T. T. Nord 9.30; Diversen 9.50; London Regional 10.35; Droitwich 11.50; London Regio nal 1.20; Droitwich 1.50; London Regional 2.50; Droitwich 5.20; Parijs Radio 5.50; Radio P. T. T. Nord 6.05; Droitwich 6.20; London Regional 6.50; Droitwich 8.20; London Regional 9.50; Droitwich 10.05. Progr. V. 8.007.00 Diversen. 7.008.00 Eigen gramofoonplatenconcert. Verzoekprogramma. 8.0012.00 Diversen. GROENTEMARKT HAARLEM. 14 Juni. Sla 2530 ct. per kist. Postelein 2025 ct. per kist. Andijvie 4050 ct. per kist. Bloemkool 412 ct. per stuk. Komkommers 35 ct. per stuk. Aardbeien 1822 ot. per pond. Spinazie 8 ct. pea- KG. Malta-aardappelen 1214 ct. per KG. Nieuwe aardappelen 78 ot. per KG. A\ flkll "TABLETTEN Ic-csen in water Daarom is riiCf de veiliqe kunstmest K&J *52-f) voor alle potplanten, Vraaqt Uw winkelier de qratisflW. bloem kaarten! (Adv. Ingez. MedJ ARROND. RECHTBANK. Vader verbood zijn zoon zich te melden voor den dienstplicht. Hooge boete geëischt. Mag een vader zijn zoon verbieden zich aan te melden voor den militairen dienst als deze daarvoor opgeroepen wordt? Over deze kwestie heeft mr. P. Tideman Donderdagmiddag uitvoe rig voor de Haarlemsche Rechtbank gesproken in zijn pleidooi voor een tuinarchitect en zijn zoon, die terecht stonden wegens uitlokking tot en overtreding van de dienstplichtwet. De va der had zijn zoon verboden zich aan te melden voor den dienstplicht toen deze daarvoor een oproeping kreeg. De zoon had zich aan dit ge bod gehouden en was niet verschenen voor den militairen keuringsraad. Mi*. Tideman betoogde, dat de vader het als rechtsplicht voelt zijn kind naar beste weten kunnen op te voeden. De oorlog is niets anders dan collectieve misdaad, heeft een zeer bekend en helaas reeds overleden president van het In ternationale Gerechtshof eens gezegd. Hoe kan men 't dezen vader dan kwalijk nemen, dat hij handelt zooals hij gedaan heeft? Het is hier een kwestie van rechtsbewustzijn (plicht van de ouders) tegenover een ander rechtsbewustzijn (plicht van de overheid om dienst te nemen). De plicht van gehoorzaamheid aan de ouders is voor den zoon hooger dan die van den militairen dienst. De vader heeft de macht over het kind en het kind kan zich dus op overmacht beroepen. Pleiter ging verder uitvoerig over de juridische mérites van een vonnis dat de Rechtbank 'n vo rige maal in deze zaak heeft gewezen en wees er tenslotte op dat het recht de leerschool van de zedelijkheid is. Deze kwestie moet zuiver principieel gesteld worden. Tevoren had de of ficier in zijn requisitoir opgemerkt dat hij van meening was dat men in dit geval niet meer kon preken van een principïeele kwestie. De ouders hebben zich te voegen naar den wil van de over heid. Principieel is in deze zaak niets meer te zeggen. Deze handeling kan dan ook niet met een kleine principieele boete worden bestraft. De Nederlandsche Staat doet door den dienst plicht een beroep op alle Nederlanders en ieder een is verplicht aan dien oproep met inzet van al zijn krachten gevolg te geven. Tegen den vader eischte de officier daarom een geldboete van f 250 of 1 maand hechtenis en tegen den zoon f 50 boete of 10 dagen. De uitspraak werd bepaald op Dinsdag 27 Juni. Vacanti e-Rh apsod ie door JAN MENS Men vroeg mij wat dit toch kon zijn Het is alleen maar zonneschijn! Adama van Scheltema. E bel van het antieke treintje jengelt het preludium van de vacantie-rhap- sodie in geel en groen en bruin, echt bruin en olijfolie-bruin. De conducteur int kaartjes, fooien en sigaren, welke laatste (de sigaren) hij in de klep van zijn dienstpet from melt. „Bergen-binnen, uitstappen!" We staan op het perronnetje en taxeeren el kaar. Al wat beneden de twintig is en daarboven. Misschien.Misschien.Een jonge liefde in een oud dorp, of: 'n ouwe liefde in een jong dorp! En Amsterdam lijkt zoo ver Ergens, in de kom van het dorp, vragen wij den weg aan een heer op spierwitte schoenen en een dame, gewapend met een bergstok. Deze laatste vanwege de stijging en de elegance. „Kom- laan, nee al sloeg u me doodHij trekt aan z'n pijp en een lach om z'n lippen: „Om u de waarheid te zeggen: ik ben pas een uur hier Er zijn winkeltjes, zooals je die overal aan treft: op Marken en op Terschelling, in Veere zoowel bij den Sint Pietersberg. Souvenirs de Bergen. Alle souvenirs zijn ondingen, enkele uit gezonderd. Maar daar loop je niet mee te koop. Mijn vriend wil met alle geweld een bril koo- pen. Een gekleurde. Hij heeft zijn zinnen ge zet op een rose. Gek, alle rose brillen zijn uit verkocht! Morgen komen de nieuwe. Zonder bril, maar met een imitatie-reddings gordel komt hij buiten. Hij wil in z'n vacantie per sé alles door een rose bril zien! In stilte bid ik, dat ie dat reddingsgordeltje niet aan mij gaat schenken. Anders ben ik moreel verplicht het op mijn kamer op te hangen ook Ten slotte komen wij toch waar we wezen willen. In ons „pension". „Zonnehoek" heet 't erg origineel. Toch krijgt onze hospita blijkbaar te weinig zon. „We moe ten 't hier van de zomermaanden hebben," zegt ze, en strijkt met een vermoeid gebaar 't sluike haar van het voorhoofd. „En ik zit ei-vol!" Van de zomermaanden moeten ze 't allemaal in Bergen hebben. Daarom rekent de barbier vijftig cent voor het bijpunten van m'n schaar sche lokken. Vijftig cent, buiten de fooi. Enfin, je hebt maar eens in 't jaar een week vacantie. Intusschen ben ik blij, m'n trouwe Gilette in mijn koffer te weten. Plus een pakje pracht- mesjes. Tien voor een dubbeltje, zilverstaai, me neer ennissen ontmoet je bij de vleet, den eer den dag al. „Nee maar, da's toevalligOok in Bergen?" „Ja, óók in Bergen. Waarom niet? Toeval be staat immers niet! Wij hadden mekaar evengoed op den Matterhorn kunnen ontmoeten als niet zoo duur was. Aardige dochters heeft hij, mijn kennis. En dan is daar de zee. Oneindig. Verheven. Grootsch! Wolken, zooals Liebermann ze schilderde. Wol- UoGt £uxe VetUuut zonder Chauffeur alleen GASTHUIS VEST 11 - HAARLEM - TEL. 17260 Verzekerde Wagens (Adv. ingez. Medj Het was zomer en buiten op 't land, was het heerlijk. De koren velden waren reeds geel, de havervelden groen. Het hooi stond in schoven op het land te drogen en daar liep ook. op zijn lange, roode stelten de ooievaar en klepperde Egyptisch, want die taal had hij van zijn moeder geleerd. Uitgestrekte bosschen omringden de akkers en weiden. Ja, 't was werkelijk heerlijk buiten op 't land! Een groot, oud riddergoed, met diepe grachten rond de muren, Ij welig op het water en die waren zoo hoog, dat een kind er heel lag te droomen in den warmen zonneschijn. Groote Waden groeiden gemakkelijk onder staan kon. Rond het landgoed was het echter eenzaam en wild. ken, die inspireeren tot ontaarde kunst. Er is veel schoons en minder schoons op het strand, I dat blakert in een gouden zon. Vloed. Zeeschuim klotst tot branding. Onderduiken en alles, alles vergeten Een half uur later zitten wij te zonnen. In één week zon voor het heele jaar! Tevens eten wij cocoskoeken met 'n tikje zand en doen een klein beetje gek. Wat moet je anders in het zand doen? In den namiddag schittert de zee als gecise leerd metaal. Tijd voor tegenlicht-opnamen. Ko dakken klikken, films rollen bij kilometers af. „Het spreekuur van den fotodokter" zal 't druk krijgen! Enfin, als je de kiek in vieren gaat knippen, blijft er altijd nog wel een stukje over, dat, vergroot, onmiskenbaar getuigenis zal af leggen van de artisticiteit des makers. En per slot van rekening moeten de fototoe stellen fgbrikanten ook leven. En die zullen wel een haartje ruimer existee- ren dan de schilders. O, er is veel „kunst" te koop hier in Bergen. Exposition. Tentoonstelling. En tree vrij. Lief-gepenseelde duinlandschapjes, kneuterige boerenerfjes, doddige stilleventjes. Om zóó in de kachel te stoppen of te verloten op den een of anderen bazar. Maar er leven in Ber gen ook andere schilders: met klinkende namen, nóg klinkender recensies, doch zonder klinkende munt. Mijn vriend is bevriend met een schilder, en op een prachtigen ochtend zitten we op z'n atelier. Prachtwerk, bekroond, berecenseerd, maar: onverkocht. Tientallen doeken: Italië, Ma rokko, de Pyreneeën, Holland. Voor een willig prijsje, op afbetaling desgewenscht. Wij drinken koffie met kaneel uit blommige koppen-zonder oor, rooken pijpen en zwammen diepzinnig over „Kunst". Mijn vriend en ik, welteverstaan. Je moet toch laten hooren dat je er iets van snapt. Wij vinden Mondriaan té en Hijnckes óók té! Wat dat „té" is, snappen we geen van beiden. Schilderen is dichten en hongerlijden. Ik koop een klein paneeltje en voel me zooiets als Sir Deterding, toen hij het „Straatje" cadeau gaf. Met twee rijksdaalders in de maand ben ik 't heertje. Of ik den eersten termijn niet vast be talen kan? Hij zit wat krap, om de waarheid te zeggen: érg krap. U begrijpt Ik begrijp. Verwante zielen snappen elkaar gauw. „Zeker 't liefst in kleingeld?" vraag ik menschkundig. „Graag, anders loopt 't direct in de gaten", fluistert de kunstenaar. „En dan staat 't van middag zwart voor m'n atelier." De kunst wordt duur betaald, maar de kunst van het bramenzoeken niet minder. Op een vroe gen paradijsachtigen morgen (waar hebben wij 't toch aan verdiend, dat deze vacantieweek zoo een-en-al-zon is?) gaan we er opuit. „We" dat zijn de dochters van een kennis (nu weet u nog' niets!) en m'n vriend en ik. De dochters hebben leege blikken blikken blikken, welteverstaan de andere blikken zijn veel-belovend. We krijgen vingers als bietenkokers en kuiten met bloederige wonden. Maar een van onze gezellin nen heeft balsem en dat doet wonderen. Vooral als ze hem (balsem is mannelijk) op je been smeertTriomfantelijk houden wij onze „blijde incomste", vier pond bramen als prooi. Wat zal dat een suiker kosten om ze eetbaar te maken! Wij gaan theedrinken bij andere kennissen, die „gemeubileerd" hebben gehuurd. Vol trotsch toont onze gastheer zijn veertien dagen-home. Prachtig! Het lijkt wel, of hij hier in deze ruime kamers veel beter „uitkomt" dan op z'n boven- huisje in Zuid.„Dit is beter dan in pension" zegt hij met een breed gebaar. „We doen hier zelf onze kost. Maar duur dat 't hier is," voegt hij er fluisterend aan toe, „twintig centen voor een waterbroodje „Terwijl je van de zee een honger krijgt!" lachte mijn vriend. „Tja, ze moeten 't hier van de zomermaanden hebben", zeg ik berustend. Ik hoop in stilte, dat we in ons pension geen hinder van den brood prijs zullen ondervinden Avonds is er pantoffelparade. Meisjes in trainingspakken en jongelingen in grijze broe ken. Mocca-ijs en glaasjes Perl. Geflirt wordt er ook, heerlijk geflirt! O, o waarom kunnen we elk jaar niet één weekje achttien zijnWe kijken in onze beurzen of 't nog „lijden" kan, strijken neer in den „Rustende Jager" en voelen ons volmaakt. Het bier is koel, de muziek juist zooals ze zijn moet en wie durft er over malaise te kikken? Ik heb trouwens in drie dagen geen krant ge lezen. Laat terug in 't pension. Een gezellige gast vertelt „bakken", sterker dan de koffie die we krijgen. Na de laatste goeie gaan we slapen, want die buitenlucht, die bui tenlucht! Voor het open venster sta ik en kijk naar buiten. Uit het bosch rolt een witte nevel, teer als de sluier van een bruid. Een late vogel laat zijn lokroep hooren. Ergens, ver weg, bast een hond. Het ledikant piept, een deur piept. Heel laat sluipt er iemand naar den zolder. Dat zal de pen sionhoudster zijn. 'n Beetje bleek, een beetje moe ze moeten 't hier van de zomermaanden hebben, weet u. Zand. Zee. Zon. Zesdaagsche in Bergen! (Nadruk verboden. Auteursrecht voorbehouden) PERSONALIA. Ter verbetering van een mededeeling in ons vorig nummer vermelden wij dat door den Haar- lemschen gemeenteraad tot onderwijzeres aan de voorbereidende school No. 4. in de vacature van mej. C. G. Bottelier, benoemd is mej. A. Spruyt te Haarlem. Ergens op het landgoed zat een eend op haar nest te broeden. Ze zat al lang op haar eieren en eerlijk gezegd begon 't haar wel een weinig te vervelen. Het duurde te lang en er kwam slechts klonk het den telkens als een jong eendje te voorschijn kwam. zelden bezoek. De andere eenden zwommen veel liever, dan haar op te zoeken en met haar te babbelen. Tenslotte kwamen de eieren echter toch uit. Het eene na het andere sprong open. „Piep. piep", .(Wordt vervolgd). LECTUUR EN ONTSPANNING MILITAIREN. Het Comité voor Nationale Veiligheid voor Haarlem en Omstreken vestigt de aandacht van hen, die van hun sympathie voor de onder de wapenen geroepen militairen willen doen blijken, op de zeer gemakkelijke wijze, waarop zij hier aan uitvoering kunnen geven door boeken, plaatwerken, gezelschapspelen e. d., die voor henzelven wellicht van weinig belang zijn, be schikbaar te stellen voor de militairen in de omgeving van Haarlem. Zendingen van dezen aard worden gaarne in ontvangst genomen door de Nationale Land stormcommissie Afd. Kennemerland, Kazerne Koudenhorn, Haarlem, van waaruit zij op de meest geschikte wijze over de daarvoor in aan merking komende posten worden verdeeld-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 6