1}Czextfuu<zeit~
Uil
Qxovte cfiautshaat
V&ieemgutQ)
adartikeCea
ten idee
NERGENS
'"KOOPJES!!
NERGENS ZULKE KOOPJES
Abr. Meijer
Nuttige
dieren
met
Postduif
ires
in den Haarlemmerhout
(De X.t.m. uxeckt mede met
interessante ptoepnemingen-
KNIPPATRONEN?
CADEAU:
c.
19
32
22
aarlem's
Dagblad
Z A' T E R D 'A G 24 JUNI 1939
HA'A'R'EEM'S DSGBEAD
De kop van een rosse vleermuis.
E Haarlemmer Hout is in vele opzich
ten aantrekkelijk voor de Haarlem-
njers. De een vindt het er mooi en
komt er om te wandelen en te genieten
van het gezang der vogels, terwijl de ander het
de aangewezen plaats vindt om zijn hondje uit
te laten of met z'n kinderen te gaan spelen.
Echter ook in een ander opzicht is de Hout v;
groot belang. Ze herbergt nl. een groot aantal
vleermuizen, die zich in de avonduren onledig
houden met het vangen van ontelbare insecten.
Veel menschen wandelen er zonder ook maar
ooit een van deze nachtelijke fladderaars te zien,
terwijl een ander al kippenvel krijgt bij de ge
dachte dat zoo'n beest in z'n haar zou kunnen
gaan zitten. Deze angst berust echter op een
schromelijk misverstand. Een vleermuis ontwijkt
juist alle hindemissen. Een diertje, dat ik ri
een halfjaar in gevangenschap op m'n kamer
gehouden heb, waarin hij vrij kon rondvliegen,
is nooit tegen me aangevlogen, laat staan in m'n
haar gaan zitten.
De laatste jaren tracht men bij zoowat alle
dieren door te dringen in hun leefwijze. Tot
voor kort wist de vleermuis door zijn verborgen
schuilplaatsen aan de aandacht te ontsnappen,
totdat Dr. ïïisentraut uit Berlijn er enkele ja
ren geledert Ihce is begonnen, deze dieren te rin
gen. Sedert verleden jaar is het Zoölogisch Mu
seum te Utrecht hiermede nu ook begonnen
want er waren nog vele problemen in de levens
geschiedenis van deze nuttige zoogdiertjes, die
op een oplossing wachtten.
De bevestiging van zoo'n ringetje geschiedt
om den vleugel en wel zoo, dat de vlieghuid
niet beschadigd wordt. Iedere ring draagt het
adres van het Zoöl. Museum en een volgnum
mer, zoodat er een soort Burgerlijke Stand van
de vleermuizen wordt aangelegd. Van de 15
soorten die in ons land voorkomen, worden
slechts de vier grootste geringd en een van deze,
de Rosse Vleermuis, komt nu bij honderden in
den Haarlemmer Hout voor. Overdag kan men
de dieren reeds in de verschillende holle hoo
rnen, die zij als zomervprhlijfplaats hebben uit
gezocht, hooren piepen, terwijl men ze 's avonds
in grooten getale ziet uitvliegen. In het voorjaar
scheiden de wijfjes zich af van de mannetjes, in
wiens gezelschap ze den winterslaap gehouden
hebben om met elkaar bepaalde boomen te be
trekken, waarin zij hun jongen krijgen. Zoo'n
ft MM "JWELIEB. jflN 9
\f GR.I10L T.ST1I.AAT 165 I
OPeemcrfT 1656 VA1"
(Adv. Ingez. Med.)
boóm heet dan een „Kraamkamer". Van een
nest is geen sprake; de kale wand van de holte
in den boom dient als wieg voor de jonggebore
nen, die zich hieraan al spoedig vasthaken met
hun achterpootjes, die bij het jonge dier al bui
tengewoon goed ontwikkeld zijn.
Zoogdieren.
Het zijn dus zoogdieren en geen vogels zooals
zoo vaak gedacht wordt. Ze leggen dus ook geen
eieren, maar krijgen levende jongen. De dieren
uit een kraamkamer leenen zich nu bij uitstek
voor de ringproeven, omdat ze in grooten ge
tale bij elkaar zitten en vrij eenvoudig te van
gen zijn.
Tegen den avond wordt een kooi van fijn kip
pengaas voor het gat in den boom gehangen,
zoodat de dieren, die tegen de schemering wil
len uitvliegen om op jacht te gaan, er van zelf
inkomen. Door een klein deurtje worden ze er
dan weer uitgehaald en na geringd te zijn wor
den ze los gelaten.
Op de honderd wijfjes, die we zoo in handen
krijgen, vinden we hoogstens 1 a 2 mannetjes.
Deze laatste zitten nl. verspreid, alhoewel men
ze ook wel eens in groepen van twintig bij
elkaar aantreft. Zoo vond ik bij de controle van
een boom op 10 Juni jl. 18 mannetjes en slechts
twee wijfjes. Hier is de verhouding dus net an
dersom als in de kraamkamer, waarin vrijwel
alleen wijfjes zitten. Een boom waarin vleer
muizen zitten is dus óf een kraamkamer óf een
heerensocieteit; overgangen komen niet voor.
Meestal zitten in iederen boom 4060 dieren,
doch het komt wel eens voor, dat dit aantal be
langrijk overschreden wordt.
x
Zoo vond ik verleden jaar op een
avond liefst ongeveer 400 dieren in een
boom. De totale vleermuizen-bevolking
van den Haarlemmer Hout schat ik dan
ook op pl.m. 1500 exemplaren. Voor
waar een belangrijk aantal, dat per jaar
vele duizenden schadelijke insecten ver
delgt en het verheugende is, dat tegen
over deze uitgesproken nuttigheid geen
schade staat.
In dezen tijd, dus half Juni, krijgen de dieren
jongen. Soms één, soms twee. In het begin wor
den de naakte, blinde diertjes nog door de ouden
meegenomen bij de nachtelijke jachtvluchten.
waarbij het jonge diertje zich stevig vasthoudt
aan de borst van de moeder. Na een paar we
ken echter zijn ze zoo groot, dat ze in den boom
achtergelaten worden en daar al piepende de
terugkomst van hun moeder afwachten.
Het ringonderzoek nu kan ons een beter in
zicht geven over leefwijze, ouderdom en trek.
Aangezien in ons land pas enkele jaren vleer
muizen geringd worden, kunnen we nog niet
beschikken over een groot feitenmateriaal, dat
antwoord moet geven op deze vragen, maar en
kele resultaten zijn toch reeds bereikt.
Zoo dachten we vroeger altijd, dat de dieren,
die in een bepaalde kraamkamer zaten hier ook
in bleven totdat de jongen groot waren. Het
ringonderzoek heeft echter anders geleerd. Bij
de herhaalde controles van c.a. 12 kraamkamers
in den Haarlemmer Hout bleek nl., dat de die
ren nu eens in den eenen en dan weer in den
anderen boom zaten. Dus als men bijv. 60 dieren
in boom 1 ringt vindt men een week later bijv.
40 dieren in dezen boom terug, waarvan er
slechts 10 geringd zijn. De andere geringde
treft men dan aan in boom 2, 3, 4, 5 enz.
TOEN DE PAARDENTRAM NOG IN DE
GROOTE HOUTSTRAAT REED. Deze foto
is in het begin van de 20ste eeuw gemaakt. Zij
geeft een kijkje in onze hoofdstraat van het
Venvulft naar de Anegang gezien.
„Hokvast".
De bevolking van een kraamkamer is dus niet
op te vatten als een groep van bij elkaar be-
hoorende dieren, dus als een kolonie, maar als
een verzameling van losse individuen, die toe
vallig in denzelfden boom zitten. In 1936 wer
den de eerste dieren hier geringd en het is in
teressant te constateeren, dat ze ieder jaar weer
terugkomen in den Haarlemmer Hout, zij het
dan ook niet altijd in denzelfden boom.
Ik gebruik hier het woord terugkomen, om
dat een gedeelte 's winters wegtrekt en elders
gaat winterslapen, terwijl anderen hier blijven.
Waar de dieren naar toegaan, is nog niet met
zekerheid te zeggen. Wel heb ik reeds een dier
teruggekregen uit België, maar van een spe
ciale trekrichting kan, althans voorloopig, nog
niet gesproken worden. In-Duitschland beschikt
men reeds over meerdere gegevens en de groot
ste afstand, die een geringde vleermuis daar af
gelegd heeft, is liefst 750 K.M.
Dit trekken van sommige dieren nu wijst er
op, dat ze een zeker richtingsgevoel moeten heb
ben, evenals de trekvogels. Om dit nu eens nader
te onderzoeken worden dit jaar in het groot
proeven genomen met het verzenden van vleer
muizen uit den Haarlemmer Hout naar andere
plaatsen om te zien of ze den weg weer terug
kunnen vinden.
BlllllllllillilllllllllllllllHH
FBPSi
BEZOEKT DAAROM NU
„De
Vfereld-
Gr. Houtstraat 8.
Hebt U reeds
kennis gemaakt
met onze....
BIJ AANKOOP BOVEN 5;—
KNIPPATROON
NAAR MAAT.
g UW STOF WORDT DAN
GEKNIPT VOOR 25 ct.
PASKLAAR MAKEN
MET 1 MAAL PASSEN
JAPONNEN75 ct.
MANTELS L25
Aangekocht
een groote partij
Zuiver Zijden
IMPRIMÉ'S
90 c.M. breed,
2.98 - 2.25 tot ^>0 ct"
V I S T R A,
zoo juist ontvangen, de
nieuwste dessins,
ct.
Witte SERGE
VOOR STRAND
EN SPORT ct.
Gebloemde
Matte Crêpe
fleurige dessins,
van 1.79 tot ct.
LINNEN,
de groote Mode, effen
en bedrukt,
van 59 tot ct.
Cr. Houtstraat 16
Uitgebreide collectie
Badcóstuums
Badjassen
II
Badmutsen
Strandpantalons
Shorts
de courant
waarin gij met 't
meeste succes
ADVERTEERT
van Nederlands grootste Schoenfabriek
geeft U de etalage van JZéMÉks.
Daar vindt U schoenen door Nederlandsche arbeiders vervaardigd, welke schoenen
uitmunten door prijs pasvorm kwaliteit
Groote Houtstraat 34
Gen. Cronjéstraat 45
Amsterdamstraat 54
Een zgn. „vleermuizenboom"latigs den stam
loopt een streep mest.
„De weg terug".
Begin Juni jl. zijn er 30 dieren naar Den Haag,
Vlissingen en Eindhoven verstuurd en daar los
gelaten. De laatste twee zendingen dank zij de
medewerking, die ik van de K.L.M. mocht on
dervinden, waardoor de dieren snel vervoerd
konden worden. De Firma Albert Heijn stelde
voor deze proeven geheel belangeloos eenige
honderden busjes beschikbaar, zoodat de dieren
goed verpakt, ieder in een eigen busje verzon
den konden worden. In de twee weken, die er
sedert het loslaten verstreken zijn, heb ik reeds
13 dieren uit Den Haag teruggevangen, waar
van 2 binnen 24 uur, 2 uit Vlissingen en één
uit Eindhoven. Een dier uit Vlissingen is niet in
Haarlem maar in Amsterdam gevangen. Dit dier
was dus blijkbaar een beetje uit den koers ge
raakt, doch had den weg terug zeker gevonden.
In den loop van de volgende weken zullen er
zeker nog vele terugmeldingen volgen, aange
zien nog niet alle boomen gecontroleerd zijn.
Deze proeven mogen dus als geslaagd beschouwd
worden.
In Augustus, als de jongen groot zijn, zullen
er weer dieren per K.L.M. verzonden worden en
wel over veel grootere afstanden, nl. naar Bel
gië, Frankrijk, Engeland, Duitschland, Noor
wegen, Zweden en Denemarken. Als grootste af
stand wordt dan c.a. 800 K.M. génomen.
Het trekken van een dier over een afstand
van 750 K.M. geeft hoop, dat de dieren ook de
zen afstand weer terug zullen vliegen. Over het
resultaat valt natuurlijk nog niets te voorspel-
len, aangezien deze proeven nog nooit gedaan
zijn. Voor het slagen is echter de medewerking
van ieder, die een geringde vleermuis aantreft,
noodzakelijk. Het versturen alleen levert geen
gegevens op, de terugmeldingen moeten juist
eenig inzicht geven in dit typische instinct der
vleermuizen. Een ieder, die dus een geringde
vleermuis in handen krijgt, wordt verzocht hier
van opgave te doen aan het Zoölogisch Museum,
Janskerkhof 3 te Utrecht, met vermelding van
vindplaats, datum, ringnummer en eventueel
verdere bijzonderheden.
L. BELS.
EXAMENS
TOELATINGSEXAMEN „SANCTA MARIA"
Geslaagd de jongedames:
Nettie van Beers, Molly Brandenburg, Annie
Jak, Loes Kimman, Anneke van der Klein Lotte
Koot, Tiny Kubatz, Liesjc Paanakker, Loekie
Versteegh, Annie Wolf, allen te Haarlem, Ria
Aardenburg, Beverwijk, Lidy Belle, Lisse, Tons
Bregman, Benncbroek, Emmy Duyn. Beverwijk,
Annie Evers, Bloemendaal, Carla van Gastel,
Ineke Kramer, Coby Liebregs.Lidy Meijer, Annie
Peeperkorn, Nettie Spaan, Ria Visser, allen te
Heemstede, Ida Hoogenbosch, Tony Lindeman,
Thea Smits, allen te Zandvoort, Corry Nolte
Claar Schrijnemakers, Mieke Zantman allen te
Overveen, Liesje Oudejans, Hillegom, Wally van
der Schoot, Hillegom, Joop van Pampus, Bent
veld, Virginie Verbiest, Bloemendaal, Mirjam de
Vilder, Aerdenhout, Truus Verdegaal, Sassen-
heim.
EVANGELISATIEGEBOUW HAARLEM (N.)
Men is thans iij Haarlem-Noord op een ter
rein aan het einde van de Minahassastraat met
de fundeering bezig voor een Evangclisatiege-
bouw. De behoefte aan een dergelijk gebouw is
gebleken. Vooral voor het houden van Evange
lische samenkomsten. Er zal dan tevens gele
genheid bestaan tot het houden van vergaderin
gen voor Christelijke Belangen en voor repeti
ties voor muziek- en zangvereenigingen, Zon
dagsschool en kinderkoren.
De plannen zijn ontworpen door den beken
den architect, den heer Aart Brand en worden
uitgevoerd door den heer F. Hop.
Het gebouW zal plaatsruimte bieden aan 160
personen. De gevellengte is 17 M. aan den voor
kant en 7.50 M. aan den zijkant. Het dak wordt
gemaakt van grijze pannen. Het is de bedoeling
in het gebouw een orgel of oiano te plaatsen.
