Haarlems Dagblad
érnstige (jdsis
£mstig Jjidstip
Werkloosheids
bestrijding
op een
Moeilijkheden
en mogelijkheden
van de opdracht
aan Dr. Colijn
deed JCa&ütet
uiteetmaUen^
Het lied is uit.
Louis Davids overleden
56e Jaargang No. 17187
Uitgave Lönren* Coster, Maatschappij voor
Conrant-Uitgavenen Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote HouUtraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 33810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 150o4
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 1 Juli 1939
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losae nummers b cent per ex.
Adverteotiëns 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regclabonnementstarieven op nanrraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elko
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Onze parlementaire correspondent schrijft:
Tegelijk met het bericht van de ontslag
aanvrage der Ministers vernam men, dat de
Koningin aan Dr. Colijn verzocht had, wat deze
in beraad heeft genomen, een nieuw Kabinet
te vormen. Op het eerste gehoor wekte deze
tijding, naar ik kon waarnemen, in parlemen
tairen kring vrij groote bevreemding. In
strijd toch met het gebruik had er, voorzoover
bekend, geen enkele raadpleging door het
staatshoofd van de volgens de ongeschreven
regels van ons staatkundig stelsel hiervoor in
aanmerking komende personen plaats gevon
den.
Zeker, de Minister-President zelf kan, toen
hij gisterenochtend door de Koningin in ge
hoor is ontvangen, een advies hebben gegeven.
Voor het hooren van andere raadslieden moet
nauwelijks of geen gelegenheid hebben be
staan, ook al moge de Koningin reeds Don
derdag verwittigd zijn geworden, dat de zit
tende Ministers om hun ontslag zouden ver
zoeken. En in elk geval mag, geloof ik, wel als
vaststaand worden aangenomen, dat geen
van de voorzitters der Kamerfracties geraad
pleegd is, voordat Dr. Colijn de opdracht kreeg.
Zeker, de directe aanleiding voor de breuk
in het Kabinet moet men binnen het Kabinet
zoeken; een conflict met de Kamer heeft zich
niet voorgedaan, want met Oss heeft hetgeen
thans is geschied niets te maken. Bovendien
was door niemand minder dan de heer Schou
ten, de voorzitter van de betreffende Kamer
commissie, uitdrukkelijk namens de geheele
commissie verklaard, dat haar door de Kamer
■met groote meerderheid aangenomen conclu
sie louter van zakelijken aard was en elk po
litiek karakter miste. Maar al vindt de crisis
die we nu beleven zijn oorsprong niet in moei
lijkheden met de Kamer doch alleen binnen
het Kabinet, dit neemt niet weg, dat welk be
wind wij ook straks krijgen, elk volgend Ka
binet met de Kamer overweg zal moeten kun
nen. Daarom had het volgens sommigen voor
_de hand gelegen, dat de parlementaire kop
stukken hun raad kenbaar hadden kunnen
maken aleer er iemand voor formatie-pogin
gen zou worden aangewezen.
Daarbij werd opgemerkt dat de keuze thans
gevallen is op den démissionairen Minister-
President zelf, waarmee bij voorbaat de weg
voor een Kabinet onder leiding van een voor
man uit het kamp der R.K. Staatspartij, toch
altijd de grootste in het Parlement en daar
buiten, op dit oogenblik is afgesneden. Het
viel mij dan ook op dat er speciaal in dien
kring eenige ontstemming merkbaar was over
dezen gang van zaken. Colijn en zijn R.K.
ambtgenooten waren het oneens over het
verder te voeren beleid. Door de aanwijzing
van Colijn tot formateur zal het vrijwel on
mogelijk wezen dat hij nu toch weer, onmid
dellijk na het conflict, den steun en de mede
werking van R.K. zal verwerven. Ook zou, al
tijd volgens de hier bedoelde critici, op deze
wijze belet zijn eens na te gaan, of er niet een
samenwerking mogelijk ware tusschen
Roomsch-Katholieken, sociaal-democraten en
andere voor een radicaal beleid ten opzichte
van werkloosheidsbestrijding voelende groe
pen, die, dit dient erkend, inderdaad in het
Parlement de meerderheid uitmaken!
Hiertegenover hoorde ik intusschen ook wel
opmerken, dat het best denkbaar is, dat het
staatshoofd gemeend heeft, dat het landsbe
lang eischt, dat er, nu het internationaal zoo
zeer schijnt te gaan spannen, ten spoedigste
een in breeden kring vertrouwen genietend
ministerie zal optreden en dat nog steeds de
man, die meer dan alle anderen de eigen
schappen bezit om aan het hoofd van zulk een
kabinet te staan, juist Dr. Colijn is. Met an
dere woorden, men zou er mee rekening moe
ten houden, dat een belangrijke factor bij
deze opdracht het verlangen is geweest, ten
snelste een regeer-krachtig en het volksver
trouwen genietend ministerie aan het bewind
te zien komen.
De taak van den formateur zou dan zijn,
zonder dralen een ontwerpprogramma vast te
stellen! Dit heeft hij allicht reeds gedaan,
omdat hij toch voorbereid kon wezen op wat
er nu is gebeurd. En daarop een stel kundige
personen uit te noodigen, zonder eerst na te
gaari. hoe de groepen in de Kamer er over
denken. Nu, een dergelijke methode ligt Dr.
Colijn wel. Trouwens, zijn formatie van 1933
berustte op hetzelfde recept. Reeds hoorde ik
dan ook van meer dan een kant te verwach
ting uitspreken, dat hij dien weg zal inslaan
en dat hij dus ook een kabinet op breede basis
zal willen vormen.
Op zichzelf ware dat prachtig, doch de vraag
doet zich voor, of en hoe hij hiervoor men-
schen uit het R. K. kamp kan vinden. En
verder, of hij tenslotte in het Parlement wel
voldoende steun zou ontvangen. Juist de ver
wikkelingen met de kopstukken van de R.K.
staatspartij en, last not least, de aanleiding
tot die verwikkelingen geven reden voor het
duchten van moeilijkheden.
Anderzijds mag men toch wel verwachten,
dat indien de internationale spanning zou
aanhouden, misschien nog zelfs toenemen, de
bereidheid bij vele personen en groepen om
over allerlei tegenstellingen en bezwaren heen
te stappen, ten einde zooveel mogelijk voor een
nationale eenheid zorg te dragen, nu aan
zienlijk grooter zal zijn dan wellicht nog
slechts vrij kort geleden. Hier ligt dus de
goede kans voor den formateur, mits hij nu
ook zijnerzijds den weg baant om tot dat
einddoel te geraken. Nationale eenheid wil
zeggen, dat geen partij van eenige beteekenis,
die eerlijk streeft naar behartiging van de be
langen van het Nederlandsche volk, van te
voren van deelneming aan zulk een Kabinet
uitgeschakeld mag wezen en dat dus de for
mateur bij het ontwerpen van de grondsla
gen van zijn program daarmee rekening
heeft te houden.
Alles tezamen genomen geloof ik, dat er
in elk geval een groote kans is, dat Dr. Colijn
zal beginnen met een poging om de richting
van een breede basis in te slaan. Ik zou haast
willen zeggen; reeds de wijze van de nu ge
geven opdracht schijnt daarop te duiden. Mo
ge een stevig, door het vertrouwen van de bur
gerij in haar verschillende schakeeringen ge
steund kabinet weldra de teugels in handen
nemen. Dit ware ongetwijfeld in :s lands be
lang en dat is toch zeker van grootere betee
kenis, van grootere waarde dan welke overwe
ging van persoonlijken of partij aard ook.
E. v. R.
HET JUBILEUM DER GROOTE
HOUTSTRAAT VEREEMGING.
Muzikale ommegang Politie
Muziek Vereeniging.
Het bestuur der Groote Houtstraat Vereeni
ging heeft ter gelegenheid van het dertigjarig
bestaan dezer organisatie heel wat leven in de
stad gebracht.
Niet in het minst Vrijdagavond, toen de
Haarlemsche Politie-Muziekvereeniging een
muzikalen ommegang door de binnenstad maak
te. Dank zij het fraaie weer waren velen toe
gestroomd om naar de welluidende klanken van
onze politiemannen te luisteren.
Wegens ontstentenis van den directeur, den
vertrok het korps een kwartier later, dan oor
spronkelijk in de bedoeling lag.
Wegens owstentenis van den directeur, den
heer B. D. Peters uit Amsterdam, marcheerden
de musici onder leiding van den heer J. C.
Knip te kwart voor negen van het repetitie
lokaal in de Lange Margarefchastraat via Sme-
destraat, Groote Markt, Koningstraat, Gier
straat, rondom het Plein en Groote Houtstraat
wederom naar de Groote Markt.
Het korps werd door een groote menigte ge
volgd, zoodat het bijzonder levendig in de stad
was.
Ongeveer kwart voor tien arriveerde het op
de Groote Markt, waar onder groote belang
stelling nog eenige nummers ten beste werden
gegeven.
De bestuursleden van de Groote Houtstraat-
vereeniging en hirn dames woonden op het bal-
con van café-restaurant Brinkmann de muzi
kale hulde bij.
Helaas moesten de laatste nummers in de val
lende duisternis gespeeld worden, zoodat er
weldra een eind aan gemaakt moest worden.
De musieeerende politiemannen werden naar
binnen genoodigd en onthaald.
Het dertigjarig jubileum van de Groote Hout
straat Vereeniging is waarlijk niet onopgemerkt
voorbijgegaan.
Geen afzonderlijke school voor
imbecielen?
Meerderheid van B. en W. acht gebouw
Klein Heiligland niet geschikt.
B. en W. schrijven aan den Raad:
In uw vergadering van 2 Februari jl. werd om
prae-advies in onze handen gesteld een voorstel
van uw medeleden de heeren Mr. H. O. Drilsma
en Mr. L. G. van Dam en mevr. Mr. E. A. J.
Scheltema-Conradi, waarbij wij werden uitge-
noodigd in een der eerstvolgende vergaderingen
een voorstel in te dienen om het gebouw aan
het Klein Heiligland no. 12 te bestemmen voor
de stichting van een afzonderlijke school voor
imbecielen.
Wij hebben doen nagaan of het mogelijk is, dit
perceel na verbouwing voor imbecielen-school in
te richten, doch zijn tot de conclusie gekomen,
dat deze oplossing gepaard zou gaan met zeer
hooge kosten en desondanks een onbevredigend
resultaat zou oplveren.
Om deze reden zijn wij in beginsel niet bereid
u. een voorstel als gevraagd te doen. De kleinst
mogelijke minderheid van ons college zou deze
oplossing echter de meest aangewezene achten.
Ook andere oplossingen hebben wij onder het
oog gezien, (maar tot op heden zonder succes.
Wij blijven in deze aangelegenheid echter dili
gent en hopen u ter zijner tijd voorstellen te
kunnen doen, waarbij het vraagstuk van de af
zonderlijke huisvesting der imbecielen-klassen
op bevredigende wijze geregeld wordt.
CENTRALE RADIO ONTVANGST
Dus een ZEKERE ONTVANGST, ook in
ONZEKERE tijden. Geen risico in welken
vorm ook. Hebt U met radio-centrale Haarlem.
TELEFOON 10010.
(Adv. ingez. Med.)
ln aansluiting aan het bericht
over het aftreden van het kabinet
meldt de regeeringspersdienst
Bij de besprekingen over het
voorontwerp van de begrooting
voor 1940, welke ten doel hadden
tot een beperking van het te ver
wachten tekort te geraken, is in
het kabinet over de wijze, waar
op dat doel ware te bereiken,
geen overeenstemming verkre
gen. In het bijzonder is zulks ge
bleken bij de beraadslagingen
over de wijze waarop op de kos
ten ter bestrijding van werkloos
heid en haar gevolgen een
groote vermindering beneden het
eindcijfer der begrooting 1939
zou kunnen worden bereikt. Te
genover het door een deel van
het kabinet ingenomen standpunt
van handhaving in de begrooting-
1940 van de tot nog toe gevolgde
werkloosheidspolitiek, waren an
dere ministers van oordeel, dat
wijziging van de tot nog toe met
gemeene instemming ter zake ge
troffen of voorgenomen maat
regelen met het oog op hun
beoordeeling van den financiee-
len toestand thans noodzakelijk
moest worden geacht en derhalve
geoorloofd was.
Na het aftreden der regeering. - Dr. H Colijn Je kabinetsformateur, begeeft zich naar
het ministerie van Algemeene Zaken te Den Haag
Het lied is uit, dat Louis Davids zong,
Nu hem de kille dood tot zwijgen dwong,
En Nederland heeft een artiest verloren.
Die tal van jaren lang, tot dit moment,
Met heel den eenvoud van zijn groot talent,
Een ongetelde massa kon bekoren.
De kleine man is van ons heengegaan,
De zanger van het lied van den Jordaan,
En van het blanke strand van Scheveningen,
Van duizend liedjes meer in eiken trant.
Gehoord in ieder deel van Nederland,
Zijn lied is uit, hij zal het nooit meer zingen.
Het leven is voor hem niet licht geweest,
Hij had een sterken levendigen geest,
Maar 't lichaam kon die kracht niet
evenaren
En in zijn rol op 's levens schouwtooneel,
Had daardoor ook tragiek een werkzaam
deel,
Hoe ook zijn uitingen vol humor waren.
Het lied is uit, dat Louis Davids zong,
Nu hem de kille dood tot zwijgen dwong,
Hier past een woordje ter gedachtenisse;
Want waarlijk, in dit aardsche tranendal,
Kunnen wij en in dezen tijd vooral,
Een man die ons doet lachen, kwalijk
missen.
P. GASUS.
AMSTERDAM, 1 Juli.
In zijn woning te Amsterdam is
in den afgeloopen nacht op 55-
jarigen leeftijd overleden de
bekende voordrachtskunstenaar
Louis Davids.
Louis Davids werd op
19 December 1883 te
Rotterdam geboren. Hij
kwam voort uit het mi
lieu van kermisbeden
en begon op achtjarigen
leeftijd als „wonder
kind" met zijn zusje
Henriette.
Reeds jong streefde
hfj ernaar zijn liedjes
op hooger peil te bren
gen.
Spoedig trad hij op in
cabarets, eerst te Rot
terdam en later ook te
Amsterdam in de War
moesstraat en de Nes.
Nadat hij eenigen tijd
gewerkt had bij den bekenden variété-onderne
mer Chris van Haarlem, ging hij naar Duitsch-
land en Engeland.
Bij het uitbreken van den oorlog in 1914 kwam
hij naar Nederland terug en vormde in de mo
bilisatie met de zijnen het eerste militaire ca
baret-gezelschap, waarmede hij op de forten en
bij het veldleger voorstellingen gaf.
Ook daarna is hij nog vele malen in het bui
tenland opgetreden.
(Men zie verder het „In Memoriam", geschre
ven door onzen tooneelcriticus den heer J. B.
Schuil.)
Louis Davids.
Göbbels
„Engeland moet het ons aan
gedane onrecht herstellen."
BERLIJN, 1 Juli (D.NB.) In den VÖlkischer
Beobachter publiceert Göbbels een artikel waar
in hij allereerst de bewering dat hij de Engel-
schen idioten genoemd zou hebben, van de hand
wijst. Hij zegt, dat daarvan natuurlijk geen
sprake kan zijn, omdat reeds de beleefdheid een
zoo drastische karakteriseering verbiedt.
Göbbels schrijft verder: „De Engelschen zoe
ken zooals zij zelf zeggen, naar een weg om tot
het Duitsche volk te spreken. Er is zoo'n weg:
die over den Führer. Alle andere wegen zijn af
gesloten. De Engelschen zijn er verontwaardigd
over, dat wij een omsingeling ook omsingeling
noemen. De feiten zijn deze: De Engelschen stel
len een omsingeling in en wij verzetten ons daar
tegen. Dat is alles. Wat Londen nu doen moet?
Zeer eenvoudig: Het stuur van zijn politiek om
gooien en geen redevoeringen höuden, maar
daden toonen. Wat wij dan eigenlijk van En
geland willen? Even eenvoudig: dat het ons
aangedane onrecht hersteld wordt".
Mary Pickford en Myrna
Loy in Amsterdam.
De Amsterdammers hebben even gelegenheid
gehad kennis te maken met eenige beroemde
Amerikaansche filmsterren, die gistermiddag op
Schiphol zijn neergestreken: Mary Pickford en
haar echtgenoot Buddy Rogers, die, komende
van Scandinavië op doorreis naar Engeland, een
dag in Amsterdam bleven en Myrna Loy en haar
man, die met een ander toestel eveneens uit
Scandinavië kwamen en slechts een vluchtig
bezoek aan de hoofdstad brachten. Het echtpaar
Rogers logeerde in een hotel in het centrum dei-
stad. Na hun aankomst aldaar maakten zij in
den laten middag een uitstapje naar Volendam.
Hedenochtend zijn de Rogers per vliegtuig naar
Londen vertrokken, vanwaar zij naar de Ver-
eenigde Staten zullen terugkeeren. Het was hun
plan de overtocht met de Yankee Clipper te
maken, doch toen zij plaatsen wilden reservee
ren bleek de vliegboot reeds te zijn volgeboekt.
VERKOOP GROND
B. en W. stellen den Raad voor, aan H. Bijl te
Haarlem tegen den prijs van f 4600 in totaal in
koop af te staan, grond, gelegen aan de Dolfijn
straat, groot 390 M2. bestemd voor drie woon
huizen elk voor niet meer dan één gezin.
Het woord is aan
Ch. de Mazade:
Er bestaat geen regeering
die zich kati vleien met de
gedachteeen duurzame en
onveranderlijke noodzakelijk
heid te zijn.
De Talleyrand:
Het beste middel om een
regeering ten val te brengen
is. er deel van uit te maken.
Bolland:
De beste regeeringsvorm
bestaat niet en kan niet be
staan.
Gladstone:
De xvare taak van een re
geering is het den menschen
gemakkelijk te maken goed
te doen, en moeilijk kicaad
te doen.
Verpachting Concertgebouw.
Pachtsom 18000 per jaar.
B. en W. stellen den Raad voor, het Con
certgebouw met woning aan de Lange Be
gijnestraat no. 13 te Haarlem met den ge-
heelen inventaris, waartooe met name mede
behooren het zich in de groote zaal bevinden
den orgel, driepia no's (w.o. één vleugelplano)
de buffetten, de décors, meubilair en derge
lijke, voor den tijd van 3 jaren en 5 maanden
te rekenen van 1 April 1939 af, alzoo eindi
gende 31 Aiigustus 1942, te verpachten aan
den heer Ph. A. Deinum alhier, voor de som
van f 18.000 per jaar, met dien verstande, dat
bovendien zal worden bepaald:
a. dat onder de pacht niet is begrepen het
recht om de bufetten te exploiteeren; en
b. dat. zoo het Concertgebouw niet meer
voor een aanslag in de personele belasting
in aanmerking mocht komen, met. ingang
van den dag. waarop voor dat gebouw die be
lasting niet meer verschuldigd is, de pacht
som zal worden verhoogd met 2/3 van het
bedrag, dat ter zake van die belasting over
het dan laatstverloopen volle belastingjaar
moest worden betaald.
Gedurende het genoemd tijdvak etgen be
taling van f 3000 per jaar aan Ph. A. Deinum
het recht te verleenen de bufetten in het
Concertgebouw te exploiteeren.
IN HET HELDF.RSCHF. KANAAL GEREDEN
EN VERDRONKEN.
DEN HELDER, 1 Juli. Gisterenavond om
streeks 10 uur is op de Kerkracht. te Den Hel
der de 52-jarige ongehuwde J. van Leeuwen,
wonende Walvisehstraat, aldaar, door onbekende
oorzaak met zijn fiets tegen een verkeerspaal.
waaraan een roode lantaarn was bevestigd, op
gereden en vervolgens in het Heldersche kanaal
terecht gekomen.
Hoewel voorbijgangers direct toeschoten om
hulp te verleenen gelukte het eerst na eenigen
tijd den man met een dreg op het droge te bren
gen. Toepassing van kunstmatige ademhaling
mocht niet meer baten.
W oor 30 cents (3 regels) kunt u reeds
een GROENTJE in HAARLEMS DAG-
BLAD plaatsen.
Tienduizenden per Jaar weten, dat zij
veel meer waard zijn.
HEDEN: 16 PAGINA'S
BINNENLAND.
pag.
De bekende Nederlandsche conferencier
Louis Davids Is op 55-jarigen leeftijd over
leden. 1
De werkloosheidsbestrijding deed het ka
binet Colün uiteenvallen. 1
Bij de T. T. Races te Assen heeft zich een
ernstig ongeluk voorgedaan, dat aan twee
personen het leven heeft gekost. 6
Een permanente Nederlandsche filmproduc
tie voor de eerstvolgende jaren gewaar
borgd. 8
Bioscopen. 8
BUITENLAND.
Polen neemt een krachtiger houding ten op
zichte van Dantzig aan. 5
De Britsche en Fransche gezanten te War
schau naar hun hoofdsteden. 5
Ciano wordt 10 Juli in Spanje verwacht. 5
SPORT.
Bijzonderheden over de Haarlemsche Sport
week. 6
Sport in 't kort. 6
Het sportgesprek van de week. 6
ARTIKELEN, enz.
Dr. E. van Kaalte: Ernstige crisis op een ern
stig tijdstip. 1
K. de Jong: Kcrkconcert door G. D. Cunning
ham en de Christ. Oratorium 'Vereeniging 2
J. B. Schuil over Louis Davids. 2
Vr. S.: In Engeland. 3
Plaat van de week. 3
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Vestigingswet klein
bedrijf 1937.
A. J. D.: Clematis, boschrank. 4
Willy van der Tak: De oude kerk te Amster
dam in verval. 7
J. H. de Bois: Litteraire Kantteekeningen. 7
Dr. W. G. N. van der Sleen: Met auto en
tent door Zuid-Afrika. 7
Financieel Weekoverzicht: Geen durf meer
op de beurzen. g
De Burgerlijke Stand van Haarlem Is opge
nomen op 13