Jdoscfi
H.D.-V ertellim
BESTRIJDING DER
TUBERCULOSE.
VACANTIE1939
qWl BEVEROL
LEELIJKE JONGE EENDJE
DOX DERDAG 6 JUL'I 1939
HAARLEM'S DAGBLAD
'4
Opsporing van be-
smettingS'haarden
Doel van het Centraal-Bureau
voor keuringen op medisch-
hygiënisch gebied.
In samenwerking met de departementen
van sociale zaken, van onderwijs, kunsten en
wetenschappen en van justitie, alsmede een
reeks van landelijke instellingen en organi
saties, is onlangs het centraal bureau voor
keuringen op medisch-hygiënisch gebied in
het leven geroepen.
Doel en werking van deze stichting, welke
onder presidium staat van dr. C. van den
Berg, directeur-generaal van de volksgezond
heid, zijn op een persconferentie door dr. van
den Berg en door den directeur van het Cen
traal Bureau, den arts R. N. M. Eykel, oud
geneeskundig hoofd-inspecteur van de volks
gezondheid. uiteengezet.
Zij zal zich voorloopig bepalen tot massa
keuringen in verband met de tuberculose
bestrijding.
Voor een zeer belangrijk deel is het inder
daad te danken aan het voortreffelijk werk,
door de consultatiebureaux verricht, dat de
sterfte aan tuberculose in ons land zoo bij
zonder laag is. Zelfs in deze tijden van eco
nomische moeilijkheden houdt de daling van
het sterftecijfer nog altijd aan.
De consultatiebureaux hebben terecht het
volle vertrouwen van de bevolking. Jaarlijks
bezoeken duizenden personen, die werkelijk
tuberculose hebben of die meenen aan die
ziekte te lijden, deze bureaux. Niet alleen dat
al deze personen daar nauwkeurig worden
onderzocht, maar men tracht ook de besmet
tingsbronnen op te sporen. Naast de besmet
tingsbronnen, die in contact zijn geweest met
een op het bureau bekenden patient, blijven
er echter in onze samenleving nog talrijke
besmettingsbronnen onbekend. De betrokke
nen blijven zeer vaak hun gewone werk ver
richten, omdat zij zich niet ziek genoeg ge
voelen om zich onder behandeling te -tellen.
Deze besmettingsbronnen, lijders aan open
longtuberculose, zijn feitelijk voor de ver
spreiding der ziekte het meest gevaarlijk, om
dat zij vaak onbekend zijn met den ernst van
hun lijden en zij dus ook niet de noodige
maatregelen kunnen nemen om besmetting
van anderen te voorkomen.
De hier bedoelde lijders aan open longtuber
culose kunnen alleen gevonden worden door
het systematisch onderzoek door middel van
Röntgendoorlichting van groote groepen van
de bevolking.
De consultatiebureaux zijn krachtens hun
opzet niet de aangewezen lichamen om deze
keuringen te verrichten, zij zijn het vertrou-
wensinstituut van het publiek en zijn als het
ware te beschouwen als een verlengstuk van
den huisarts. Op de consultatiebureaux ge
schiedt het onderzoek op verzoek van den
patient en wordt het resultaat ervan niet aan
derden medegedeeld.
En hier ligt het groote verschil: keuringen
geschieden in opdracht van derden al be
hoeft ook niemand tegen zijn wil onderzocht
te worden en het resultaat van het onder
zoek wordt, behalve aan den betrokkene ook
aan deze derden medegedeeld.
De stichting: „Centraal bureau voor keu
ringen op medisch-hygiënisch gebied" zal zich
in tegenstelling met de consultatiebureaux,
uitsluitend met keuringen bezig houden.
Het dagelijksch bestuur wordt gevormd
door: dr. C. van den Berg. directeur-generaal
van de volksgezondheid, namens den minister
van sociale zaken, voorzitter; dr. L. C. Kers
bergen. namens de Nederlandsche centrale
vereeniging tot bestrijding der tuberculose;
dr. C. H. A. T. Fehmers, namens de Neder
landsche maatschappij tot bevordering der
geneeskunst; mr. B. C. Slotemaker,. namens
het verbond van Nederlandsche Werkgevers
en F. S. Noordhoff, namens het Nederlandsch
verbond van vakvereenigingen.
Toegevoegd als secretaris is mr. B. Slingen-
berg.
Tot directeur van het bureau is benoemd
de oud-hoofdinspecteur van de volksgezond
heid. arts R. N. M. Eykel. Het bureau is ge
vestigd te 's-Gravenhage, van Alkemadelaan
700. Aan het bureau worden specialist-tuber-
culose-artsen verbonden.
De werking van het bureau is als volgt:
Wanneer een keuring worat aangevraagd,
geschiedt deze, indien grootere groepen wor
den onderzocht, op de plaats waar deze wer
ken of verblijven. De keurende tuberculose-
arts gaat met het dooriichtingsapparaat daar
heen: per dag kan hij ongeveer 60 personen
onderzoeken. De twijfelachtige gevallen wor
den door hem op het consultatiebureau in
overleg met den daar werkenden arts onder
zocht. Alvorens echter tot keuring wordt over
gegaan, informeert het centrale bureau, in
dien althans het onderzoek arbeiders betreft,
of. wanneer een lijder gevonden wordt, die
behandeling noodig heeft, voldoende maatre
gelen kunnen worden getroffen om hem die
behandeling deelachtig te doen worden, of
voor het gezin gezorgd wordt gedurende den
tijd, dat hij behandeld wordt, en of de pa
tient na herstel weer in het bedrijf kan wor
den opgenomen. Zou het antwoord op deze
Haarlem's Dagblad GRATIS naar
Uw vacantieverblijf in Nederland.
Ten gerieve van onze abonné's zullen
wij „Haarlem's Dagblad" één week zon
der verhooging voor portokosten naar
htm vaeantieadres zenden.
Blijft U langer dan een week dan
kost elke dag meer slechts IV2 cent
voor portikosten boven den gewonen
abonnementsprijs.
De voordeelen hiervan zijn
le. U blijft óók in Uw vacantie op de
hoogte van het gebeuren in Uw
woonplaats en de geheele wereld
daarbuiten.
2e. Doordat Uw abonnement blijft door
gaan, behoudt U het recht op een
eventueele uitkeering uit de aan
ons blad verbonden hooge Gratis
Ongevallen Verzekering.
Een en ander geldt alléén voor vacantie-
adressen in Nederland.
DIRECTIE
„HAARLEM'S DAGBLAD".
Vraagt Uw garagehouder onze aanbevelingslijst
Ik ga naar buiten
EENS PIONIERS
EN NOC STEEDS
AAN DE SPITS
(Nadruk verboden. Auteurs
rechten voorbehouden).
(Adv. Ingez. Mcd.)
vragen onbevredigend zijn, dan kan het bu
reau de keuringen weigeren.
Wanneer slechts voor enkele personen keu
ring noodig is dan geschiedt deze in overleg
met de vereenigingen, die de consultatiebu
reaux exploiteeren, op deze bureaux.
Op het oogenblik worden 10.000 sigaren
makers, metaalbewerkers en textielarbeiders
gekeurd, waarvoor het prophylaxefonds gel
den beschikbaar heeft gesteld.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE
VRIJDAG 7 JULI
Progr. I: Hilversum II.
Progr. II: Jaarsveld en Hilversum I.
Progr. III: 8.Keulen 10.20 Radio P. T. T.
12.20 Ned. Brussel 2.20 Keulen 3.20 Danmarks
of Diversen 4.20 Keulen 5.20 Ned. Brussel 6.20
London Regional 7.40 Keulen pl.m. 8.30 Fransch
Brussel 9.20 Droitwich pl.m. 9.35 Keulen 10.20
Ned. Brussel 10.30 Fransch Brussel 11.20 Boeda
pest of Diversen.
Progr. IV: 3.00 Ned. Brussel 9.20 Radio PTT
9.50 Diversen 10.35 London Regional 1.35 Parijs
Radio 2.20 London Regional 5.10 Droitwich pl.m.
6.35 Parijs Radio 7.05 Droitwich 8.20 London Re
gional 10.20 Droitwich
Progr. V: 8.00—7.00 Diversen. 7.00—8.00 Eigen
gramofoonplatenconcert. Vroolijke bonte avond.
1. Sousa's Triumphal march, The Vane. Boys.
2. Round about Regent Street., L. P. Acc. *B.
3. Tokayer, Adalbert Lutter.
4. On with the waltz, Don Sebastian Gypsy
orchest.
5. Lut'tcharmören, Duo Ja.
6. I do like to see a game of football, Syd
ney Kyte.
7. Seven little steps to heaven, Rhythm Kings
8. White flower of the Islands, Troise a. h.
Mandol.
9. Californische Ballade, Ernst Busch.
10. The Open-air brigade, L. P. Acc. Band.
11. Ungarweip, Adalbert Lutter.
12. Hör du flicka lilla, Duo Ja.
13. Drink up, Sydney Kyte.
14. The girl in the little green hat, Rhythm
Kings.
15. El Gaucho, Troise a. h. Mandol.
16. Marineliederenpotpourri, Orkest.
17. Truck'in, Gerry Moore.
18. The vanished army, The Vancouver Boys.
8.0012.00 Diversen.
AUTO WILDE FIETSER PASSEEREN.
De heer L. uit Bloemendaal, die per auto in
de richting Iepenlaan reed zag dat uit de
Popellaan een wielrijder kwam, de 1 heer K.
B., eveneens wonende te Bloemendaal, die
links bleef rijden.
De bestuurder van de auto wilde den fiets
rijder passeeren en gaf hiervoor duidelijke sig
nalen waaraan de wierijder zich niet stoorde,
hij reed hem dan ook rechts voorbij. Juist op
dit moment was de wielrijder naar rechts uit
geweken. Om nu een aanrijding te voorkomen
reed de autobestuurder op het voetpad en
kwam tegen een boom terecht welke ontveld
werd. De auto werd ook beschadigd. De politie
stelde een onderzoek in.
SPREEKUUR BURGEMEESTER.
Het spreekuur van den Burgemeester be
gint Vrijdag niet om 11 uur doch reeds om
10 uur.
NEDERLANDSCHE CHRISTELIJKE BOND
VAN PERSONEEL IN PUBLIEREN DIENST.
De Ned. Chr. Bond van personeel in publie-
ken dienst houdt 5 en 6 Juli zijn tweejaarlijksch
congres in het gebouw voor K. en W. te Utrecht.
Bij de openign van het congres sprak de bonds
voorzitter de heer D. de Ridder uit Amsterdam
een openingsrede uit.
Het ledental bedraagt thans 5487.
Bij de verkiezing van het centraal bestuur
werd in de vacature W. van der Have gekozen
de heer W. P. Hollebrands le Rotterdam.
De aftredende leden J. C. Buysman te Am
sterdam en J. Verkuil te Hilversum werden her
kozen.
De heer H. Brouwer werd als nieuw lid geko
zen in het centraal bestuur. Vervolgens hield de
heer A. Stapelkamp, voorzitter van het Chr.
Nationaal Vakverbond een rede over het onder
werp: „Leer en leven".
GROENTEMARKT TE HAARLEM.
Tomaten f 0,12—f 0,24 per K.G.
Heerenboonen f 0,26f 0,36 per K.G.
Snijboonen f 0,28—C 0,38 per K.G.
Doperwten f 1f 2. per kist
Peulen f 0,80f 2,80 per kist
Capucijners flf 1,90 per kist
Tuinboonen f 0,40:f 0,70 per kist
Spinazie f 0,15f 0,35 per kist
Sla X 0,10f 0,25 per kist
Andijvie f 0,15f 0,55 per kist
Postelein f 0,18f 0,40 per kist
Bloemkool f 0,03f0,12 per stuk
Komkommers f 0,2f 0.05 per stuk
Wortelen f 0,02^—f 0.08 per bos
Selderie f 0,00'/sf 0,0Ty2 per bos
Peterselie f 0,01f 0,06 per bos
Rabarber f 0,04f 0,10 per bos
Radijs f 0,01 y2f 0,04 per bos
IK heb een wagentje gekocht. Zoo'n goed
koop loopend, tweede-handsch wagentje,
dat één op tien loopt en nog twee an
dere menschen van mijn omvang kan
herbergen als het mooi weer is en nog één als
het leelijk weer is. Want dan kan er niemand
meer in de dicky-seat. En nu ik dat wagentje
heb, ben ik kwaad met mijn vrienden. Meest
al is het omgekeerde het geval, doch ik ben
blijkbaar anders dan die leden van de moder
ne jeugd. Ik had dat blauwe geval een week
toen Rob bij mij aanbelde en prompt werd
opengedaan. Helaas.
„Ik heb gehoord, dat je een wagentje hebt
gekocht" begon Rob allervriendelijkst. Ik zei
niets en knikte.
„En nu wilde ik je vragen of je er niets voor
voelt om lid te worden van onze auto-club''
„Hoeveel kost dat" vroeg ik argwanend.
„Niets", zei Rob triomfeerend en meteen
voelde ik er wat voor.
„Waarom hebben jullie dan een club opge
richt?"
„In verband met de moeilijke tijdsomstan
digheden", antwoordde Rob nuchter en ik
herinnerde me ineens, dat hij nooit iets uit
voerde en voorgaf te schilderen.
„Maar de lui, die een wagen bezitten heb
ben daar toch niet zoo van te lijden" vond ik
nog steeds wat argwanend.
„Tóch wel", zei Rob en stak een sigaret uit
mijn koker op. „Want, weet "je, er zijn lui in
onze club, die reuze gezellig zijn maar géén
wagen hebben en er niet een kunnen bekos
tigen ook. Dan rijden die met de auto-bezit
ters mee en betalen een gedeelte van de ben
zine".
,0", zei ik.
„Doe je het? Het is ontzettend gezellig, boy,
met zoo'n heel stel. En dan ben je eens echt
uit, weet je. Wat heb je nu in je eentje?"
„Goed" zei ik na een aarzeling en vond den
voordeeligen kant van het voorstel zoo gek
niet.
Twee maanden wachtte ik, Zondag op Zon
dag was het naar weer'en bleef mijn wagen
in de garage. Ik snakte naar een mooien len-
'ig. En toeneindelijk was het goed
weer. Inwendig juichte ik.
's Zaterdags kwam Rob al en zei, dat hij een
knal-leuke groep bij elkaar had getrommeld
en dat we den volgenden morgen om tien uur
al weggingen. Zeven wagens, zes-en-twintig
lui.
Copyright P. I. 8. Bo» 6 Copenho
Nu wist hij ook, waarom iedereen hem afgesnauwd had. Nu kwam
het er niets meer opaan, g«t' hij er niet om, tusschen de eenden
weer glad, omringden hem e
opgegroeid te zijn, Hjj voelde zich onuitsprekelijk gelukkig. Bin
ij ook de drie zwanen erkenden hem direct. Zij streken bun veeren
streelden hem met hun snavel.
In den tuin kwamen een paar kleine kinderen, die de zwanen met
stukjes brood kwamen voeren. Het kleinste riep: „Er is een
nieuwe zwaan bij!" En de andere kinderen juichten ook: „Ja, er
is een nieuwe zwaan bij gekomen." Zij klapten in de handen en
liepen naar hun ouders om te vertellen, dat er een zwaan bij
gekomen was. Er werden brood en koekjes in het water gegooid en
iedereen zei: „De nieuwe zwaan is de mooiste. Hij is jong en zoo
glanzend wit." En de oude zwanen bogen zich voor hem.
BOUGIES li»;
iN.V. WILLEM VAN RIJN^/
AMSTERDAM fC.) KEIZERSGRACHT \7\,
TELEFOON 31 3 0 6 [4\LU.N E N>
(Adv. Ingez. Med.)
Ik zei „Al om tien uur?"
„Wil je soms nog later?"
Ik haalde mijn schouders op en zei, dat ik
er zou zijn.
Een luid „Halloh" klonk me tegemoet. Om
tien voor elven reden we weg. Een juichende
vroolijke stoet was het en op weg naar „bui
ten" racede men, trachtte men de gaspedaal
door de planken heen te drukken en ik kwam
achteraan sukkelen.
We waren er.
„Zoo lui", zei een meisje met knalrcode lip
pen en geen wenkbrauwen, „nu gaan we eerst
daar koffie drinken".
We zaten „daar" en dronken koffie. Heel
gezellig en druk. Er werd geschertst, gelachen,
ge-kameraadschapt, en ge-jij-en-gejout. Heel
leuk.
Dan gingen we de hei op. Zochten een
heerlijk plekje op. bij een stel boomen en
strekten ons uit. Maar dat duurde niet lang.
Een ander meisje met nog rooder lippen en
kleuren uit een doosje gaf plotseling een
Indianen-schreeuw en daarop reageerde men
verrassend. De heele „bende" sprong op,
greep elkaar beet enwalked Lambeth.
Tenminste zoo noemde men het. Een gra-
mofoon sputterde, schetterde, jonge stemmen
juichten en imiteerden Amsrikaansche jazz-
negers en het was heel gezellig. Ik bleef lig
gen en snoof de lente-lucht op. Men bekom
merde zich niet om mij. Maar dan kwam er
plots een blond meisje op me af en vroeg
„Mag ik dezen dans van u?" Ze gebaarde
filmster-achtig en ik zei dus „Nee" en ik
bleef liggen. De blondine stak haar tong uit
en ging weder naar de schreeuwende groep.
Toen had ik er genoeg van. Ik isnde weg.
Naar dat boschje, dat zoo heerlijk wuifde.
Het leek of het mij wenkte: „Kom, kom, ik sta
hier nutteloos, ik kan je natuurgenot geven,
kom".
Ik rende, liep, struikelde half, vloog weer op,
snoof de zoele lucht op, voelde haar in mijn
longen. En ineens gleed dal drukkende gevoel
van mijn leden, niet langer was ik moe, niet
langer rook ik de opgemaakte lucht der stad.
Ik genoot van deze wijdte, ik rook de lucht
der bosschen, van de heide, van de jonge bla
deren en nieuwe planten. Ik achtervolgde een
vlinder, jong en schoon en bevallig darte
lend over het jonge laken der natuur. Ergens
op een heuveltop stond ik hijgend stil, zwaai
de met mijn armen, alsof ik de blauwe lucht
wilde omvatten en grijpen in al haar blauwe
schoonheid. Stil was het hier, heerlijk stil, een
weldaad voor ooren, die geraas en geroeze
moes gewend waren. Ik klom, als een jongen,
in een boom, zag gulzig rondblikkend, de ont
luikende na-tuur en ik voelde mij plotseling
beter. Ik werd ineens weer heelemaal mensch,
heelemaal en heelemaal. Ik hóórde hier, en
kon hier zingen, ik deed het ook. Ik zóng,
luid en juichend en er was niemand, die mij
aangaapte, omdat ik gelukkig was met mijzelf
en de mij omringende wereld. Ik kroop over
den grond, mijn broekspijpen werden vuil, ik
bekommerde er mij niet om. ik wreef mijn ge
zicht langs het mos, dat reeds nieuw en jong
rook en heei-lijk zacht was. Dan zag ik in
eens een plant, een lichtgroene plant vol
jonge, wazige bladeren en ik glimlachte ver
rukt. Heel den winter had ik niet geweten
dat men tegen een plant kon glimlachen. En
nu was ik blij met dit lichte, wazige groen. Zoo
blij als een kind met een stukje speelgoed.
Zoo heerlijk luchtig was alles nu, zoo goed
was het leven, zoo mooi was alles, zoo
tranen stroomden over mijn wangen. Waar
om? Ik wist het niet. En ik schaamde mij er
niet voor. Ik vond het prettig. Ik huilde, maar
wat hindert het als een man in de natuur
huilt, als hij alleen is met die natuur en die
natuur met hem. Dan hoeft zelfs een man
zich niet te schamen, Want gevoel voor na
tuur en gevoel voor schoonheiddaar
hoeft men zich niet voor te schamenUren
drentelde ik nog over de hei. bewonderde hier
dit, liefkoosde daar dat mooie voortbrengsel
van moeder natuur. En ik was zoo heel ge
lukkigIk vergat den tijd, ik vergat alles
ik was gelukkig met de zon, de hei, de
natuur en met mezelf.
Maar plotseling stond ik weer voor een
groep menschen. Doodgewone menschen
het waren mijn kennissen.
Waar heb jij gezeten?" klonk het in koor.
,Wat jammer dat je er niet bij was, we heb
ben zoo'n leuken dag gehad. We hebben, daar
aan den overkant, een eind verderop in een
restaurant zalig gedanst, zeg. Eénig was het.
En ze hebben daar heerlijke likeuren en
cocktails. Echt jammer dat je niet mee bent
geweest
„Ja, echt jammer", mompelde ik en vanaf
dien tijd noemen mijn vrienden mij een saaie
piet en misschien ben ik het ook wel, want te-
,-enwoordig ga ik alléén met mijn wagentje
naar de natuur en ben dan „uit".
door COR BANDT Szn.
Toen werd hij beschaamd en stak zijn kop in de veer en. Hij was
gehikkig, zeer gelukkig, maar hoogmoedig was hij niet, want wie
waarlijk goed is, is nimmer hooghartig. Hij dacht aan de dagen,
dat hij bespot en vervolgd werd en hoorde nu, dat hij van de
mooiste vogels, die er waren, toch nog de allermooiste was. De
seringen bogen zich zelfs voor hemDe zon scheen heerlijk
warm. Toen sloeg hij de witte vleugels uit, hief den slanken nek
omhoog en juichte: „Zooveel geluk had ik, het „Leelijke Eendje",
me nooit kunnen droomenI"
EINDE.
(Morgen, een andere vertelling).
EXAMENS
Stedelijk Gymnasium te Haarlem.
Na herexamen alsnog geslaagd voor diplo
ma B. mejuffrouw W. E. Weide, de heeren
A. v. d. Most van Spijk, G. H. Fuhri Snetil
lage en R. Wesstra.
