Haarlem's Dagblad Korte duur Kabinet Colijn Weer Kabinetscrisis. Gold-rush" in Canada. Katholieke motie van wantrouwen bracht het ten val JCaUnet heeft wtsCag) aattgehode#u- Autobus in ravijn gestort. Het Belangrijkste 57e Jaargang No. 17210 Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Znider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EM ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Vrijdag 28 Juli 1939 Abonnementen per week f 0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per post f3.55. losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën1*5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL Regclabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elko regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek. Het intermezzo-kabinet-Colijn, het vijfde kabinet-Colijn, heeft het niet tot een regee- rings- maar slechts tot een crisis-intermezzo kunnen brengen. Op den tweeden dag van zijn bestaan werd dit al beëindigd door een motie van afkeuring, ingediend door den R.K. fractieleider mr. dr. L. N. Deckers en aange nomen met den steun van de S. D. A. P. en de V. D., die kennelijk tevoren in de zaak ge kend waren. Ook de vertegenwoordiger van de C. D. U. en de communisten stemden voor de motie, die een meerderheid van 55-27 be haalde, maar deze stemmen zijn niet als ge volg van eenig voorafgaand overleg te be schouwen. Tijdens het debat had de minister-president al verklaard dat een afwijzend votum hem onmiddellijk zou doen verdwijnen. Dat is dan ook gebleken: vannfbrgen heeft hij het ont slag der regeering aan de Koningin aangebo den. H.M. heeft dit in beraad gehouden en den ministers verzocht de loopende zaken te blijven behartigen. Op het moment dat ik dit schrijf is het wachten nog op de aanwijzing van den nieuwen formateur. Te verwachten is het dat deze een R.K. zal zijn. Te verwach ten is evenwel ook dat H.M. vóór zij een nieuwen formateur aanwijst eerst de fractie voorzitters uit de Tweede Kamer zal raad plegen, omdat er ditmaal een onmiskenbaar conflict tusschen Regeering en Kamer is uit gebroken. In zoo'n geval is het gebruikelijk dat de Koningin de fractie-voorzitters raad pleegt. Onlangs geschiedde dat blijkbaar niet omdat het toen een conflict in het kabinet betrof. Intusschen is nu weer een nieuwe Kabinets crisis uitgebroken. Maar van deze kan men niet verwachten dat zij lang zal duren. Im mers, uit het gisteren gebeurde kan men niet anders afleiden dan dat de R.K. Staatspartij thans bereid is tot gezamenlijk regeeren met de S. D. A. P., hetgeen vele jaren geileden door mgr. Nolens als een mogelijkheid werd ge opperd maar toen betiteld als „de uiterste noodzaak". Gebleken is ook dat de V. D. tot medewerking daaraan bereid zijn. Een derge lijke groepeering zou over den steun van zestig Kamerleden en dus over een flinke Kamermeerderheid beschikken. Maar ofschoon de door dr. Deckers inge diende en door de Kamer aangenomen motie de bereidheid tot „de uiterste noodzaak" bij de Katholieken aantoont, spreekt het R.K. leidende orgaan De Maasbode vanmorgen de hoop uit dat een poging tot vorming van een nationaal kabinet zal worden gedaan. Hieruit moet men wel afleiden dat de nieuwe forma teur, aangenomen dat deze een R.K. zal zijn, eerst zou pogen een nationale regeering te vormen, een kabinet op breede basis dus, en dat eerst als hij hierin niet mocht slagen de uiterste noodzaak aan de beurt zou komen. Blijkens de gedane uitlatingen in het Kamer debat zal in elk geval gestreefd worden naar een kabinet, dat op een vaste meerderheid steunt en aangezien de R.K. op den steun van de S. D. A. P. en de V. D. kunnen rekenen kan men niet verwachten dat de nieuwe crisis lang zal duren. In zijn ontwikkeling heeft dit politieke tour- nooi in Den Haag verscheidene nieuwigheden gebracht. En het belooft er nog meer te zul len brengen. Het heeft de nieuwigheid ge bracht dat een nieuwe regeering bij haar eer ste optreden door de Kamer ten val wordt gebracht, zonder in de gelegenheid te zijn geweest door daden haar waarde te bewijzen. Dat is ongekend in onze parlementaire his torie. Het heeft verder een nieuw record van korten regeeringsduur gevestigd twee dagen dat in het buitenland nog wel eens over troffen is (het Fransche kabinet-Ribot viel indertijd binnen één dag) maar dat den Hol lander verbaast. Het oude Nederlandsche re cord „stond op drie maanden". Voorts heeft het verloop van den politieken strijd veel on opgehelderd gelaten maar sterk den indruk gewekt dat de Katholieken vooral tegen den persoon van dr. Colijn ageerden, dien zij kwijt wilden. De Maasbode formuleert het als volgt: „Wij betwijfelen geen oogenblik of ons katho lieke volk zal deze daad onzer fractie gevoelen als een verlossing uit een omknelling en be klemming, die nauwelijks meer te dragen was en die haar oorsprong vond in het te betreu ren feit, dat de leider der rechtsche partijen, tevens de leider der regeering in de laatste jaren, onder economisch-liberalen invloed een financieel en sociaal beleid voorstond, dat in den grond met geen mogelijkheid de sympathie der katholieken, zelfs nauwelijks van een deel zijner eigen partij hebben kon. Hier ligt de oorsprong van de openlijke en latente conflicten tusschen dr. Colijn en de katholieken in de laatste jaren". Een thans te verwachten novum is het eer ste optreden van socialistische ministers Nederland, waarbij ik evenwel doe opmerken dat schier alle andere landen in Europa al veel eerder socialistische ministers gekend hebben en dat vele zelfs geheel socialistische regeeringen hebben gehad of nog hebben. In het zoo behoudende Engeland aanvaardde de eerste Labour-regeering reeds in 1923 het be wind. Frankrijk telde al veel eerder socialisten in zijn regeering, Duitschland werd herhaal delijk door socialisten geregeerd tijdens de republiek van Weimar. De Scandinavische landen kwamen in de laatste jaren ook onder bewind van deze richting. Dat in ons land eenige socialisten In de regeering zouden tre den zou dus wel veel minder indruk buiten onze grenzen maken dan daarbinnen. De merkwaardige, telkens weer door zoo- yelen onverwachte gang van zaken in Den Haag, die vandaag tot het definitief heengaan van dr. Colijn heeft geleid, heeft vanmorgen een ongunstigen invloed op de beurskoersen gehadblijk van het groote vertrouwen dat zeer velen in den lande in zijn krachtige persoonlijkheid stelden. Hoe het nieuwe ka binet ook samengesteld moge worden, de hoop dient geuit dat het toch vooral uit sterke en bekwame persoonlijkheden zal mogen bestaan. R. P. Viering 40-jarig priesterfeest. Van den Bisschop van Haarlem. Voor de viering van het 40-jarig priester feest van den Bisschop van Haarlem, mgr. J. P. Huibers, op 15 Augustus, is het volgend programma opgemaakt. Aan den vooravond van het feest, op 14 Augustus, zullen de klokken van alle kerken van Haarlem een kwartier lang geluid wor den. Alle kerken, pastorieën, scholen, kloosters en andere kerkelijke instellingen zullen op 15 Augustus de vlag uitsteken. Te 10 uur zal de Bisschop zijn plechtige intrede in de Kathedraal doen, omgeven en voorafgegaan door assistenten van het Hoog waardig Kapittel. Buiten zal de eerewacht op- teld staan der Katholieke jeugdorgani saties. Terwijl de Bisschop de Kathedraal binnen schrijdt wordt de introïtus van den H. Mis gezongen. Na het Evangelie zal de Bisschop een korte predikatie houden. Na de kerkelijke viering heeft in de pasto rie van de Kathedraal de felicitatie plaats door het Eere-Comité. De voorzitter, Staats raad prof. P. J. M. Aalberse, zal namens het Comité het woord voeren. Daarop volgt de overreiking van de feest gave: „Het Bisschopsfonds", saamgebracht door priesters en leeken, religieuze en wereld lijke corporaties, voor den bouw van nieuwe kerken. Te half twee is er receptie voor de priesters; te half drie voor de Eerw. Zusters en Broeders. Om 4 uur wordt de receptie voortgezet voor de verschillende Katholieke organisaties. Van 5 tot 6 uur wordt iedereen, die den Bisschop persoon-lijik wil feliciteeren, daartoe in de ge legenheid gesteld. De recepties en ontvangsten vinden alle plaats in de pastorie der Katholieke Kerk, Leidschevaart 146. De macht van het goud. Yellow knife" mijnen doel van duizenden goudzoekers. EDMONTON (Alberta), 28 Juli. Een „gold-rush" die aan de beroemde dagen van het goudzoeken te Klondyke herin nert, is begonnen naar de Yellow-Knife- mijnen in de omgeving van de Noord- Canadeesche groote slaven-meeren. In liet Yellow-Knife gebied zou een belang rijke goudader aangetroffen zijn door twee mijnwerkers, die te Edmonton zijn aangekomen en dezelfde soort goud klompjes meebrachten, die blijkbaar uit het nieuwe goudgebied stammen. Deze heugelijke tijding verbreidde zich in Edmonton en geheel Midden- en Noord Canada als een loopend vuur en in weinige uren waren duizenden personen in automobielen, vrachtautos, autobussen motorfietsen en andere voertuigen naar het „beloofde land" onderweg, ja en kele gefortuneerde Canadeezen hebben zelfs vliegtuigen gecharterd om zoo spoe dig mogelijk aan te komen en daar, evenals in de vroegere dagen van de schatgravers hun „claims" d.w.z. ver- gunningsacten om naar mijnaderen te zoeken en in bezit te nemen, te bemach tigen. (United Press.) DAGTOCHT ARNHEM, NIJMEGEN, BERG EN DAL. ZONDAG en DINSDAG A.S. ƒ2.50 p. p. REISBUREAU PULLMAN, GROOTE HOUTSTRAAT 48. (Adv. Ingez. MedJ turn Piet uiipte Het woord is aan R. O. Cambridge: De waarde van alles wordt uitsluitend bepaald door het geluk dat het brengt. Het vijfde kabinet-Colijn is na een levensduur van twee dagen ten val gebracht, doordat de Tweede Kamer Donderdagmiddag een Katholieke motie van wantrouwen met groote meerderheid, 55 tegen 27 stemmen, heeft aangenomen. De motie werd gesteund door de Sociaal-Democraten, de Vrijzinnig-Democraten, de Communisten en de Christen-Democraten. Tegen stemden de Anti-Revolutionnairen, de Christelijk-Historischen, de Liberalen, de Nationaal-Socialisten en de Staatkundig-Gereformeerden. In verband hiermede heeft dr. Colijn zich hedenmorgen te kwart over negen naar H. M. de Koningin ten Paleize Noordeinde begeven. De Regeeringspersdienst meldt De ministers hebben bij schrijven van den voorzitter van den Raad van Ministers van 27 Juli 1939 aan H. M. de Koningin ontheffing uit hun ambt verzocht. H. M. heeft dit verzoek in overweging genomen en den Ministers verzocht zich inmiddels, zoo mogelijk, met de behandeling en afdoe ning van de loopende zaken te blijven belasten. Voor verdere bijzonderheden zie men het Kameroverzicht op pag. 3. liliil I Verkeersramp bij Valencia Vijftien dooden en 25 gewonden. VALENCIA, 28 Juli HavasEen autobus van den dienst Alicante-Valencia is, na met een personenauto in botsing te zijn gekotnen, in een ravijn gestort. Vijftien personen toerden gedood en 25 ge wond. ONVOORZICHTIG DEN WEG OVERGESTOKEN Donderdagmorgen werd op den Rijksstraat weg tegenover de Spaarnhovenstraat een 65-ja- rige voetgangster aangereden door een bestel auto, omdat zij, zonder op het verkeer te letten op een draf den rijweg overstak, hoewel zij daartegen nog door haar schoondochter gewaar schuwd was. De vrouw kreeg een lichte hersen schudding en wonden aan hoofd en handen. Door haar huisdokter en leden van den Ongevallen- dienst werd zij behandeld, waarna zij per zieken auto ter observatie naar de Maria-Stichting werd vervoerd. De remmen van de auto bleken in orde te zijn; de chauffeur heeft dan ook geen schuld aan het ongeluk. DE REMMEN. De motorbrigade van de Haarlemsche politie heeft Donderdag proces-verbaal opgemaakt te gen een 24-jarigen chauffeur uit Rotterdam, die het aandurfde in Haarlem te rijden met een achtwielige truck met oplegger, die een lading van 10.000 kg. vervoerde en waarvan de remmen in een heel slechten staat verkeerden. Bij een snelheid van 36 K.M. kon het gevaarte door mid del van de voetrem eerst op een afstand van 40 M. tot stilstand worden gebracht. De handrem was geheel buiten werking. Denkt u eens aan de gevolgen, als deze vrachtauto plotseling voor het roode licht had moeten stoppen? Natuurlijk moest de wagen voor herstel naar een garage. JAN STRIJBOS TERECHT Ernstige ongerustheid ten einde. Een verlossend telegram. Een telegram, dat mevrouw Strijbos gisteravond ontving, luidende: Bin gliicklich zu Hause Jan Pieter, heeft een einde gemaakt aan de ern stige ongerustheid, welke omtrent het lot van den bekenden ornitholoog J. P. Strijbos bestond. Het telegram bereikte mevrouw Stlrijbos Donderdagavond in Heemstede, omdat zij direct na het ontvangen van de verontrus tende tijdingen over haar man van Den Hoorn op het eiland Texel, waar zij vertoefde, naar haar woonplaats was teruggekeerd. De mededeeling van den heer Strijbos was naar het vacantieverblijf op Texel gezonden, maar daarvandaan direct naar Heemstede doorge zonden. Het is te begrijpen, dat in den huize Strijbos vreugde heerschte na het ont vangen van deze verheugende tijding welke 'n einde maakte aan een tijd van spanning, waaraan men ten prooi was geweest sinds het bericht van den met gezel van den heer Strijbos, den heer J. Mees uit Rotterdam was ontvangen, waarin werd meegedeeld, dat de ornitholoog niet teruggekeerd was van een kanotocht. Thans zit men echter toch nog met spanning uit te kijken naar verdere be richten over hetgeen den heer Strijbos is over komen, want men weet nu wel, dat hij weer in het kamp op Spitsbergen is teruggekeerd, doch men weet nog in het gehel niet of hij gewond is of iets dergelijks. Er worden wel verschillende veronderstel lingen geuit over wat den heer Strijbos kan zijn overkomen, maar zekerheid heeft men in geen enkel opzicht Men denkt aan de moge lijkheid, dat de heer Strijbos bij zijn kano tocht langs de kust door den stroom is mee gevoerd en op een andere plaats op de kust heeft moeten landen dan waar hij aanvan kelijk wilde gaan filmen, en dat het eenige dagen heeft geduurd vordat hij weer de be woonde wereld kon bereiken, maar meer dan veronderstellingen zijn dit niet. De juiste toe dracht zal men pas kunnen vernemen wan neer nadere berichten van Spitsbergen wor den ontvangen. De autoriteiten op Spitsbergen hebben alle mogelijke medewerking aan den heer Mees verleend bij het opsporen van zijn metgezel. Onmiddellijk zijn expedities uitgezonden, die over groote afstanden langs de kust naar den heer Strijbos hebben gezocht. JAN- STRIJBOS. De derde wethouder in Heemstede. Wie der leden van de vrijz. groep zal candidaat worden gesteld? Eén dag voor de raad hedenavond bijeen zal komen is nog een suppletoire agenda ver schenen, welke slechts één punt vermeldt: Uitbreiding aantal wethouders. Dit voorstel is, naar wij in ons vorig num mer reeds hebben meegedeeld, ingediend door den heer H. M. van Unen en 8 anderen leden van den raad. In de overweging bij dit voor stel wordt gezegd, dat het aantal inwoners van Heemstede nog wel nie ttot 20.000 is ge stegen, doch daarvan niet ver meer af is. Voorts wordt medegedeeld, dat de bemoeiin gen van B. en W. in deze moeilijke tijden van dien omvang zijn geworden, dat er voor een benoeming van drie wethouders alleszins reden is. De aanneming van dit voorstel door den raad is verzekerd te achten en Ged. Staten zullen zeker geen bezwaar maken tegen een bedrag van circa f 12.00 aan merdere uit gaven tengevolge van de benoeming van een derden wethouder. Bij noodlijdende gemeenten of gemeenten, welke aan de grens van nood lijdendheid staan, worden de teugels strakker eghouden, doch de financieele toestand van Heemstede is zoodanig, dat op die gornd geen enkel bezwaar bestaan kan worden geopperd. Bij de in Juni gehouden raadsverkiezingen hebben de RK. en de Vrijz. kiezers resp. vijf en vier zetels verworven, zoodat deze beide partijen elk op één wethouderszetel aanspraak kunnen maken. Daar men bovendien den zit- tenden C.H.-wethouder, die die functie reeds jaren heeft bekleed, kaarne als wethouder wil bhouden, ligt de conclusie voor de hand, dat bij aanneming van het voorstel om drie wet houders te benoemen, en dat, zooals hier boven reeds is gemeld, zeker wordt aangeno men, het college van B. en W. van Heemstede in September a.s. als volgt zal worden samen gesteld: 1 C.-H., 1 R.K., 1 Vrijz. groep. De Vrijzinnige groep in den Haamstedeschen raad bestaat uit drie liberalen en één Vrij zinnig-Democraat, n.l. de heeren van Unen, Rijkes Bakhuizen van den Brink en Stomps. De beide eerstgenoemden zijn in Juni j.l. her kozen, de beide laatstgenoemden zijn de nieuw gekozenen. Nu moet er in Vrijzinnigen kring, naar ons ter oore is gkomen, geen eenstemmigheid heerschen over de vraag wie der raadsleden voor den wethouderszetel in aanmerking moet komen. Aanvankelijk moeten den heer Rijkes toezeggingen zijn gedaan, welke bij hem de verwachting hebben kunnen wettigen, dat hij voor de bezetting van dien zetel cadnidaat zou worden gesteld. Daarna zou zich, naar ver luid in Vrijz. kringen een ander inzicht heb ben baangebroken, zoodat thans met de mo gelijkheid van een candidaatstelling van den heer van Unen tekening zou moeten worden gehouden. Naar ons ter oore is gekomen, zal voorloopig door de Vrijzinnige radasfractie ver deze kwestie echter geen beslissing wor den genomen, omdat men het praematuur acht zich reeds uit te spreken over de be zetting van dezen wethouderszetel, zoolang de raad zijn goedkeuring nog niet heeft gehecht aan het voorstel tot uitbreiding van het aan tal wethouders en zoolang Ged. Staten zulk een raadsbesluit nog niet hebben goedgekeurd. Zoodra evenwel de beslissing van Ged. Staten bekend wordt zal de fractie haar standpunt bepalen. HEDEN: 14 PAGINA'S. HAARLEM EN OMGEVING. pag. De bekende natuurvorscher Jan P. Strijbos. die vermist werd, is terecht. 1 Eenige bijzonderheden over de opdrachten aan den beeldhouwer Theo van Reyn voor de Spoorwegen. 5 BINNENLAND. HF.T KABINET HEEFT AAN H.M. DE KO NINGIN ZIJN ONTSLAG AANGEBODEN 1 Tweede Kanier brengt het vijfde kabinet- Colijn ten val. 3 Katholieke motie van wantrouwen aange- Koortsachtig wordt te Helsingfors aan de voorbereidingen voor de Olympische Spelen van 1940 gewerkt. Hier ziet men hoe de Olympische Wielerbaan ontstaat. Oorlogsherinneringen voor Hitier. MADRID, 28 Juli. (Havas) Asturie heeft Hitier twee oorlogssouvenirs geschonken, een steen van de verminkte kathedraal van Oviedo en een Grieksch standbeeldje van brons, gegoten door arbeiders van de wapenfabriek te Trubia. Deze beide stukken zijn voorzien van opdrachten, waarin uiting wordt gegeven aan de erkentelijk heid van Asturie jegens „het machtige Germania, vertegenwoordigd door het politieke genie Hitier" Chineesch employé verdacht van verduiste ring van f 10.000 Slechte toegangswegen tot Amsterdam die nen te worden verbeterd. BUITENLAND. Tokio gist naar de redenen van de opzegging van het handelsverdrag door de Ver. Staten Op last van den senaat van Dantzig zullen Joodsche goederen worden geconfiskeerd Het Engelsche parlement gaat 4 Augustus op reces. SPORT. Het sportgesprek van de week: L. J. Sodder- land over den wedstrijd M. C. C.Neder land. Anton van Schendel wint het derde deel van de 16e étappe der Tour de France. ARTIKELEN, enz. R. P.: Weer kabinetscrisis. K. de Jong over het concert der H. O. V. H. D. Vertelling: Kidnapping" door J. P. Baljé Van een bijzonderen medewerker: Zoo brak de wereldoorlog uit. Is dc Haarlemmer vergeetachtig? Voor de Jeugd Dc Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen OD

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1