Groot Kinderfeest
AGENDA.
Ochtendbeurs Amsterdam
WEERBERICHT
Beurs reageert
op aftreden van
Dr. Colijn
Zwakke stemmiaq^
iwot dea gulden^
UIT DE PERS.
V"RITD'K'G 28 jUtl 1939
H'ASRCEM'S DSGBE'AD
2
MUZIEK
CONCERT DER H.O.V.
Geen „eerste uitvoeringen" ditmaal en slechts
drie nummers op het programma, dat toch juist
goed van lengte was.
Over de Egmont-Öuverture is geen discussie
meer mogelijk, over 't vioolconcert van Tschai-
kowsky hoe jammer, dat Minister Slotema-
ker de Bruine er vóór zijn heengaan niet aan
gedacht heeft een officieele spelling voor de
vernederlandsching der Russische eigennamen
te ordonneeren! wél. Over dat vioolconcert
werd reeds terstond na zijn ontstaan in 1878
zeer verschillend en meerendeels zeer on-
malsch geoordeeld. De violist Kotek, aan wien
de componist het had willen opdragen, weiger
de het te spelen, Emile Sauret eveneens. Toen
zocht de geestelijke vader, die het in 14 dagen
tijd ter wereld gebracht had, zijn toevlucht tot
den beroemden Leopold Alter, maar die be
stempelde het jong geboren wicht, na er ken
nis mee gemaakt te hebben, met den liefelijken
naam „monstrum" en pas bij den violist Brodsky
vond het genade, en die hield het in 1879 te
Weenen ten doop, terwijl Hans Richter het or
kest dirigeerde. Maar toen kwam de vermaar
de criticus Hanslick er den staf over breken.
Tientallen jaren lang heeft het daarna weinig
de aandacht getrokken; thans echter behoort het
tot de veel gespeelde vioolconcerten. Ondanks
dit feit is de artistieke waarde er van nog
steeds discutabel. Algemeen erkend wordt die
volstrekt niet. Wat afgerondheid van bouw, ge
slotenheid en voornaamheid van karakter be
treft kan men het zeker niet op één lijn stellen
met de meesterwerken van Mozart, Beethoven,
Mendelssohn en Brahms. Als virtuozenstuk
heeft het in technisch opzicht verwantschap met
de concerten van Vieuxtemps en zelfs met die
van De Bériot; ook de innemende cantilenes
herinneren daar wel aan. Het brute nationaal-
Russische element komt, evenals in Tsch.'s eer
ste Pianoconcert, pas in de finale tot uiting.
Daar tusschenin zijn doorwerkingen echt „a la
Tschaikowsky: uitspinningen en herhalingen in
plaats van ontwikkelingen. Voor mijn smaak is
de Canzonetta, het middendeel, het meest gave
stuk. En het is geen wonder dat de Finale steeds
besnoeiingen ondergaat. Deze paste de solist
van Maandagavond, de violist Thomas Magyar
ook toe: het geheele eerste optreden van het
alternatief in A gr. t. verviel. Hubermann
schijnt dat eveneens zóó te doen. De beknopt
heid wint daardoor, zij het ook ten koste der
symmetrie. Of het opofferen hiervan een groot
nadeel is, kan men betwijfelen. Want dit viool
concert beoogt allereerst uiterlijk effect en in
dien geest speelde Magyar het ook, zelfs, voor
onze ooren althans, met eenige zigeunerachtige
overdrevenheid. Zijn portamenti brachten soms
zelfs binding, waar scheiding noodig geacht kon
worden: zijn wild tempo in de Finale deed de
duidelijkheid der figuren in der, maalstroom
verdrinken en vergde van den dirigent Marinus
Adam en het orkest de uiterste inspanning om
in de race niet achter te blijven. Zij hielden zich
kranig en een bevredigend samenspel beloonde
de moeite. De duivelsche vaart dor Finale zal
wel den hoofdfactor voor de geestdrift der toe
hoorders gevormd hebben; in de Canzonetta
was het spel van den solist te zwak van toon
om dit stuk tot zijn volle recht te doen komen.
Het oordeel over Schumann's Symphonieën is,
een eeuw na het verschijnen der Eerste, nog
steeds zeer gemengd en zal dit wel blijven. De
orkestratie vormt het voornaamste zwakke
punt, de bouw der doorwerkingen vormt een
ander. Daarentegen zitten in deze Eerste veel
frissche, nieuwe ideeën. De triomfeerende te
rugkeer van het beginmotief aan het einde der
doorwerking in het eerste Allegro; de geheim
zinnige aankondiging van het Scherzomotief
aan het einde van het Larghetto, het zeer ori-
gineele 1ste Trio in 2/4 maat! van dit
Scherzo, en het vervluchtigende einde daarvan
mogen als voorbeelden genoemd worden. Min
der oorspronkelijk, maar immer doeltreffend
zijn de toonladdermotieven in het 2de Trio en
in de Finale. Of de overeenkomst van de eerste
noten der hoofdthema's in eerste Allegro en
Larghetto bedoeld dan wel toevallig is, waag ik
niet te beslissen. Maar ze is er.
Ook Marinus Adam heeft de orkestwerken
uit het hoofd gedirigeerd. Het is misschien iets
van ondergeschikt belang, maar ontegenzegge
lijk is het prettiger te zien, dat een dirigent de
partituur in zijn hoofd, dan dat hij, zooals die
van net vóórlaatste concert, zijn hoofd in de
partituur heeft. En Adam bleek zijn partituren
ter dege in het hoofd te hebben en gaf de Eg-
mont-Ouverture zeer goed en Schumann's Sym
phonic zoo goed als de orkestratie en de voor
bereidingstijd van het orkest mogelijk maak
ten. Een iets rustiger tempo lijkt me voor de
Finale verkieslijk: de bevallige lijnen der figu
ren zullen er des te beter mee uitkomen.
K. DE JONG.
NOORDERBAD ZANDVOORT
ZONDAG 30 JULI, n.m. 3 uur
Swiaqhal Xoucaoai ap het Staand
DINSDAG 1 AUGUSTUS
STRAND- en ZWEMWEDSTRIJDEN,
CLOWNERIE en BALLONOPSTIJGING.
Gratis toegangsbewijzen t/m 31 Juli
voor kinderen van gasten.
Huurt Uw Strandstoelen bij ons gezellig
strandbedrijf.
(Adv. ingez. Med.)
Heden:
VRIJDAG 28 JULI
Gem. Concertgebouw: Henriëtte Davids-revue:
„Dat heeft Heintje weer gedaan". 8.15 uur.
Luxor Theater: Jeanette Macdonald in „Het
Meisje uit het Verre Westen", 2.30, 7 en 9.15 uur
Verder van 102 uur doorloopende voorstellin
gen van „Ons Prinsesje looptopgeno
men door Z. K. H. Prins Bernhard.
Frans Hals Theater: „Honderd mannen en één
meisje" met Deanne Durbin, 2.30, 7 en 9.15 uur.
In het voorprogramma het filmpje van Prinses
Beatrix. Verder van 101 uur 50 minuten pro
gramma, o.a. ook het filmpje van Prinses Beatrix
Rembrandt Theater: Snip en Snap in de
nieuwe revue: ,,'n Beetje van dit en 'n beetje
van dat", 2.30, 7 en 9.15 uur. In het voorprogram
ma het filmpje „Ons Prinsesje loopt.
Palace Familie Cinema: „D'r op of d'r onder"
en ,.De reddende engel" 2 en 8.15 uur. Verder
van 11 tot 6 u. doorloopend één uurs programma
met o.a. •.Ons Prinsesje loopt".
Heemstede: Gemeenteraad.
Haarlem merliede: Gemeenteraad.
ZATERDAG 29 JULI
Gem. Concertgebouw: Henriëtte Davids-revue:
„Dat heeft Heintje weer gedaan". 8.15 uur.
Bioscoopvoorstellingen.
Teyler's Museum, Spaarne 16 113 uur be
halve 's Maandags. Toegang vrij
Palestina Diorama's, Schotersingel 117a. Ge
opend eiken werkdag (behaive Vrijdags) van
3—5 en 7—9 uur.
Het onder de wapenen houden van
dienstplichtigen.
Bij het geven van verlof wordt zooveel
mogelijk soepelheid betracht.
Aan de memorie van antwoord van de Eer
ste Kamer over de ontwerpen van wat inzake: het
onder de wapenen blijven van dienstplichtigen
en het in werkelijken dienst houden van dienst
plichtigen is het volgende ontleend:
Ook de minister van Defensie betreurt, dat
slechts een betrekkelijk gering aantal werkloo-
zen (pl.m. 2809) zich vrijwillig heeft aangemeld,
zijn verwachtingen in dit opzicht zijn inderdaad
niet verwezenlijkt, Aan wederinvoering van het
remplaeantenstelsel, dat afkoop toelaat van den
vaderlandschen plicht tot verdediging des lands»
wenscht de regeering haar medewerking niet te
verleenen.
In verband met het feit, dat de regeering
reeds spoedig na de buitengewone oproeping van
11 April j.l. een regeling trof voor het verleenen
van verloven is het aantal aanvragen om ver
lof, dat bij het departement van Defensie in
korten tijd werd ontvangen, zeer groot geweest.
Niettegenstaande de betrokken afdeeling van het
departement van defensie aanzienlijk werd uit
gebreid, kostte het verwerken der aanvragen
langeren tijd dan de minister had verwaent.
Daarom heeft hij ten einde in dringende ge
vallen terstond te kunnen voorzien den troe
pencommandanten vrijheid gegeven om aan 10
pet. der dienstplichtigen verlof te verleenen.
Einde Juni is dit percentage in het bijzonder
ten bate van den land- en tuinbouw en van
kleine zelfstandigen tot 20 pet. uitgebreid.
Bij de vervanging werden in belangrijke mate
moeilijkheden ondervonden doordat van de werk-
looze dienstplichtigen, die aanvankelijk door de
burgemeesters waren opgegeven, er tot einde
Juni toe reeds 25 pet. moeét worden afgevoerd,
aangezien veelal nadat een- en andermaal uit
de ontvangen lijsten een vervanger was gezocht,
die de plaats van den te vervangen dienstplich
tige kon innemen mededeeling werd ontvan
ger.» dat zij niet meer werkloos waren.
Kunt U mij ook zeggen, of
Hoe men van Zaandam naar Santpoort reist.
Wie nog mocht denken, dat de inlichtingen-
bureaux der Nederlandsche Spoorwegen een
„overbodige luxe" zijn, omdat in deze moderne
tijden vrijwel iedereen „bereisd" is, zij het on
derstaande ter lezing aangeboden. Voorop zij ge
steld, dat ons verhaal niet geboren is uit den
nood der (komkommer-)tijden en het dus voor
honderd procent historisch is.
Donderdag 27 Juli wilde een Zaansche dame
een Santpoortsche familie bezoeken. Zij begon
aanstonds al verkeerd door een „retour Sant
poort" te vragen, terwijl zij, zoo ook het Zaansche
station reeds een inlichtingenbureau had gehad,
er met een „retour Driehupis-Westerveld" was
afgekomen.
Via Uitgeest bereikte de dame Velsen-IJmui-
den-Oost. Hier stapte zij over in een anderen
electrischen trein, die haar naar Santpoort zou
brengen, tenminste dat meende zij. Spoedig be
merkte zij, dat „gehuchtjes" als Santpoort en
Bloemendaal voor dezen trein „te min" waren
en hij pas in Haarlem stopte.
Hier meldde zij zich bij den chef of een van
diens plaatsvervangers. Deze was geheel en al
oor, maakte de smart der dame, door ze met haar
te deelen, tot halve smart, gaf haar een bewijs,
dat ze gratis naar Santpoort terug kon reizen en
wees haar de paats, waar „haar trein" kwam
te staan.
Na eenigen tijd kwam er inderdaad een trein,
ze stapte in enkwam terecht in Zandvoort
waarschijnlijk als gevolg van het feit, dat ze den
chef verkeerd begrepen had.
Er zat niet anders op dan weer terug te rei
zen naar Haarlem. Onderweg vertelde de Zaan
sche dame haar wedervaren aan den conducteur,
en vond, toen zij Haarlem naderde, veel troost
in diens bewering, dat de trein naar Santpoort
er nog stond. „Als ze hard liep, kon ze hem nog
wel halen.
Voor zoover dit van een dame-van-middelba
ren-leeftijd gevergd kan worden, deed ze zulks,
doch kwam juist op tijd om te zien, hoe de chef
met zijn „pannekoek" het sein tot vertrek gaf.
Bij informatie bleek haar, dat ze nu nog ge-
ruimen tijd moest wachten, alvorens er weer een
trein vertrok, die haar naar Santpoort kon bren
gen. Tevens vernam ze, waar „haar trein" kwam
te staan.
Lezer (es), ons verhaal dreigt eentonig te wor-
den. Laten we u daarom kort en bondig vertellen,
dat ze, na misschien wel ter kalmeering
een kop koffie gebruikt te hebben, tenslotte den
„goeden trein" leukweg liet vertrekken en de
wacht bleef houden bij een trein, die, zooals ze
gelukkig nog juist bijtijds vernam, Santpoort
„linies liet liggen".
Toen was het geduld van onze Zaansche dame
ten einde. Driftig verliet ze, gewapend met bo
vengenoemd bewijs van den Haarlemschen chef,
het perron engaf een Autobusmaatschappij
de eer haar naar Santpoort te mogen brengen.
Koersen van de Ochtendbeurs te Amster
dam van heden van 10.30 uur tot 11.25 uur.
Kon. Olie 3071/4—3081/4.
H.V.A. 406'/2-407>/2.
Vergde Vorsten!. 90 1/2.
Amst. Rubber 194 7/8195.
Philips 205—206.
AKU MVZ—381/8.
Unilever 130—131.
Ned. Scheepvaart Unie 108^.
Beth. Steel 48V2—48 3/4.
U. S. Steel 40 3/4- 411/4.
Republic Steel 14 1814 1/4.
Anaconda 20 3/421 1/16.
Shel 8 11/16.
Kennecot Copper 27 3/4.
Het wereldcongres der Christen-
jeugd.
Het Wereldcongres der Christen-jeugd zal
zich Zaterdagmiddag a-s. voorstellen aan het
Nederlandsche publiek.
Daartoe zai dien middag te vijf uur een
massa-bijeenkomst plaats hebben in 't Ajax-
stadion aan den Middenweg te Amsterdam
welke bijeenkomst voor het publiek toeganke
lijk is en door verschillende vooraanstaande
personen uit Nederland zal worden bijge
woond.
In deze bijeenkomst zal het geheele congres
in optocht het Stadion binnentrekken. Door
acht sprekers uit verschillende landen zullen
korte toespraken worden gehouden, welke toe
spraken zullen worden vertaald. Zang van het
..Russische koor" en eenige .Negro-spirituals"
en gemeenschappelijk gezang van meer dan
1600 congressisten zal deze massale bijeen
komst der Christen-jeugd uit de geheele
wereld opluisteren.
Verwachting geldig van hedenavond tot mor
genavond ongeveer 19 uur:
Matige tot zwakken Zuidwestelijken tot
Zuidelijken wind. Betrokken tot zwaar
of half bewolkt. Weinig of geen regen.
Weinig verandering in temperatuur.
THERMOMETERSTAND
Hoogste gisteren 64 F.
Laagste hedennacht 60 F.
Hoogste heden 62 F.
De Oceaandepressie blijft stationnair in het
Westen. Randstoringen aan haar Zuidzijde
deden den luchtdruk dalen tot in de Golf van
Biscaye. Er vormt zich een verbinding van
deze depressie over de Noorsche Zee met een
vlak gebied van lagen luchtdruk over het
Noorden van Scandinavië. De zware regens der
depressie bleven beperkt tot Ierland. In En
geland en Schotland vielen onbeduidende
hoeveelheden regen.
Het gebied van hoogen luchtdruk over het
vasteland breidt zich naar het Zuiden en
Oosten uit. In de Zwitsersche Alpen is in den
morgen alle bewolking verdwenen en de
isotherm van 0 graden ligt eenige honderden
meters hooger dan gisteren (Saentis 1,
Jungfraujoch 3 graden Celsius).
In Centra al-Europa is het nog koel, in
Midden-Scandinavië blijft het warm. In het
Westen steeg de temperatuur overal.
BAROMETERSTAND
Vorige stand 768 m.M.
Stand van heden 767 m.M.
Neiging: Achteruit.
Opgave van:
Fa. KEIP, Opticiens
Gr. Houtstraat 137 Tel. 11640
HOOG WATER TE ZANDVOORT:
Zaterdag v.m. 2.36 uur; n.m. 15.00 uur.
Strand berijdbaar van 7.3013.00 uur.
Belangrijke Telefoonnummers:
Ongevallendienst (Brandweerkazerne)
Ged. Oude Gracht: 14141.
Politie: 11850.
Brandweer: 15333.
ALWEER...
Sn I p
SNap
Piet MuyselaaR
Willy WaldEn
Cisca HarMs
Jean du Bela
The FouR Union Jacks
The 8 Ambassador Stars
Pim de la FueNte
Gerald Wal Den
Jacq van Tol.
Zoo iets in 't Zomersche seizoen,
Dat kan alleen maar REMBRANDT doen!
DICK MAES
(Adv. ingez. Med.)
Het bericht dat het kabinet Colijn aftreedt
werd op de wisselmarkt te Amsterdam heden
morgen niet prettig ontvangen. Reeds Donder
dagmiddag, toen bekend werd dat een motie
van wantrouwen was ingediend openbaarde
zich voor den gulden een zwakke stemming,
doch het kon niet tot zaken komen. Bij de
opening stelden alle vreemde deviezen zich
hedenochtend ten opzichte van den gulden
vrij belangrijk hooger, zoodat het nieuws, dat
door de wisselmarkt minder aangenaam werd
opgevat, onmiddellijk in de noteeringen tot
uitdrukking kwam. Daarna deden zich nog
maar kleine schommelingen voor, aangezien
men op de ontwikkeling van de interne poli
tieke situatie blijkbaar niet wenscht te anti-
cipeeren.
Het Britsche pond bewoog zich tusschcn
8.80 1/4 en 8.811/4. De dollar fluctueerde tus-
schen 1.87 7/8 en 1.68 1/8. Fransche francs
werden afgedaan tegen prijzen loopende van
4.98 tot 4.98Vb. Belga's waren 31.94 a 31.99,
Zwitsersche francs 42.42 a 42.48. De Scandina
vische deviezen werden algemeen hooger ge
adviseerd. Oslo tegen circa 44,20, Kopenhagen
39.30, Stockholm 45.32. Duitsche Marken gol
den 75.35 a 75.45. Voor Duitsch bankpapier en
Duitsch zilvergeld kon hooger prijs worden
bedonsen en daarbij werd resp. betaald 27 1/8
en 30 1/8.
Dinsdag en Woenslag j.l. bewoog het Brit
sche pond zich tusschcn 8.73tb en 8.76; de
dollar tusschen 1.86'2 en 1.87; Fransche francs
deden 4.943j tot 4.95V2; Belga's 31.70 tot 31.80
en Duitsche marken 74.80 tot 75.07.
Het effectenverkeer op de niet-officieele
vroegbeurs was van kal men aard. De stem
ming was vast voor locale aandeelen. De Ame-
rïkaansche waarden waren weinig veranderd,
maar prijshoudend.
AANBESTEDING BIOSCOOP TE HILLEGOM.
Donderdagavond had in Hotel Flora de
openbare aanbesteding plaats van een Bio
scoopgebouw aan de Hoofdstraat alhier. Aan
tal inschrijvers 18. Uitslag: S. de Vries Zaan
dam f 20800. Conrat Bot Haarlem f 20000,
Brandsma Bakker Haarlem f 19740. G. Onder
de Linden Hilligersberg f 19500. P. Paal Apel
doorn f 18535. P. Meijer IJmuiden f 17984,
J. Rijn Waddingsveen f 17983. M. Kool War
mond f 16450. Jac. J. Feije Heilo f 15998. N.V.
Bakkerv. d. Mare Amsterdam f 15683. A.
Klomp Heemskerk f 15623. J. N. Schuit Alk
maar f 15500. Th. v. de Hoorn Zn. f 14951,
E. Schuit f 14790, Fa. Daudeij Co. Lisse
f 14600, N.V. Bouw-exploitatie Mij. Santpoort
f 14335, VeenmanVink f 14140, Timmerbedrijf
Nijman—Rusman f 14066. De begrooting was
f 15000. Architect de heer C de Groot te Cas-
tricum. Gunning aangehouden. Waar geen
plaats is vermeld, wónen de inschrijvers te
Hillegom.
De werkloosheidsplannen van
Minister Roruine.
Vele Kamerleden vinden ze te duur.
Verschenen is het voorloopig verslag over het
wetsontwerp tot wijziging en verhooging van
het elfde hoofdstuk der rijksbegrooting voor
het dienstjaar 1939 en het staat-van-dienst-
boekje voor jeugdige mannelijke personen.
Daaraan is het volgende ontleend:
Verscheidene leden hadden zich afgevraagd,
welk verband beslaat tusschen de thans voor
gestelde voorzieningen en de plannen van den
minister tot verhooging van den leeftijd voor
de toelating tot ondernemimgsarbeid. Het kwam
hun voor, dat aan zoo groote bedragen, als
thans worden aangevraagd, alleen dan behoefte
kan bestaan, indien deze verdere plannen van
den minister tot uitvoering komen. Dit voor-
uitloopen op plannen, welke nog ter goedkeu
ring aan de Staten-Generaal moeten worden
voorgelegd, achtten deze leden onjuist.
Verscheidene andere leden achtten het on
begrijpelijk, dat de minister eenerzijds maat
regelen voorstelt om de gevolgen van de werk
loosheid onder de jeugd op te vangen en an
derzijds plannen beraamt om een groot aantal
jeugdige personen het verrichten van arbeid in
ondernemingen onmogelijk te maken. Voors
hands hadden zij tegen deze plannen overwe
gend bezwaar.
Van verschillende zijden gaf men uiting aan
zijn verwondering, dat de minister zeer groote
bedragen, aanvraagt voor het treffen van ver
strekkende en diep ingrijpende maatregelen ter
bestrijding van de jeugdwerkloosheid zonder
nochtans eenige mededeeling te doen omtrent
den omvang daarvan. Vele leden meenden te
weten, dat dit euvel zich niet in die mate voor
doet, dat grootsche plannen, zooals de minister
tot uitvoering wil brengen, daarvoor noodig
zijn, alsmede, dat het aantal jeugdige werk-
loozen juist in den laatsten tijd sterk daalt. Deze
leden vroegen, of er wel van een eigenlijke
jeugdwerkloosheid sprake is. Voor de jongens
van 14 tot 21 jaar meenden zij dit te moeten
ontkennen.
Met betrekking tot de meisjes meenden deze
leden, dat hier nog minder werkloosheid
heerscht dan onder de jongens.
Zeer vele leden meenden, dat de plannen van
den minister met betrekking tot kampwerk,
cursussen, centrale werkplaatsen, jeugdregistra-
tie en werkobjecten buitensporig hooge uitgaven
vorderen. In de laatste jaren zijn de uitgaven
voor cultureele doeleinden ontzaglijk gestegen.
Thans wil de minister deze uitgaven, waarvoor
reeds 3 mïllioen is uitgetrokken, andermaal ver-
hoogen en wel met f 5.275.000 voor de reslee-
rende maanden van het jaar 1939. Voor 1940
mag dus gerekend worden op een verhooging,
welke ongeveer tweemaal zooveel bedraagt, dus
rond 10 millioen.
Sommige leden vreesden, dat de hierboven
aangeduide plannen van den minister in de toe
komst nog verdere uitbreiding zullen onder
gaan,- zoodat ook het bedrag van 10 millioen
niet voldoende zal blijken.
Vele leden vroegen, hoe deze uitgaven zou
den moeten worden gedekt.
De kennisneming van het advies betreffende
verstrekte bestrijding van de werkloosheid on
der de jeugd, uitgebracht door de daartoe in
gestelde rijkscommissie, gaf velen leden aan
leiding tot uiting van de vrees, dat de drang
tot het gaan naar werkkampen voor kinderen
van gesteunden in dwang zal ontaarden. Voorts
waarschuwden deze leden voor den toeleg van
•hen. die van de kampbewoners „gemeenschaps-
.menschen" willen maken. De geestelijke vrij
heid dreigt daardoor in het gedrang te komen.
Staat-van-dienst-boekje.
Tegen het voorstel tot invoering van een
slaat-van-dienst-boekje opperden vele leden de
zelfde bezwaren, welke bij. hen ook bestonden
tegen het voorstel tot wijziging en verhooging
van het elfde hoofdstuk der rijksbegrooting
voor 1939, te weten: dat de werkloosheid onder
de jongens niet een zoodanigen omvang heeft,
dat de voorgestelde ingrijpende en kostbare
maatregelen noodzakelijk zijn; dat de kosten
van deze maatregelen onevenredig hoog zullen
zijn.
Ook afgezien van deze bezwaren vomd het
onderhavige voorstel bij vele leden een on
gunstig onthaal.
Hun voornaamste bezwaar gold het dwingen
de karakter van het onderhavige voorstel. Dit
systeem van .drang" brengt Nederland zeer
dicht bij den gedwongen arbeidsdienst, zooals
onze oosterburen dien kennen, een dergelijk
stelsel moge in een autoritair bewind passen,
voor het Nederlandsche volk deugt het niet.
Indien maatregelen tot bestrijding van de
jeugdwerkloosheid inderdaad noodzakelijk zijn,
kan men dan, aldus vroegen verscheidene leden,
geen betere wegen inslaan dan den titans voor
gestelden weg?
WISSELKOERSEN AMSTERDAM.
10.15 uur.
Londen 8.80 1/4.
Berlijn 75.20.
Parijs 4.98.
Brussel 31.93 V2.
Zwitserland 42.42
New-York 1.88.
12.— uur.
Londen 8.80 3/4.
Berlijn 75.40.
Parijs 4.98 1/4.
Brussel 31.96y2-
Zwitserland 42.45.
Kopenhagen 39.30.
Stockholm 45.32.
Oslo 44.20..
New-York 1.881/8.
DE MULO-EXAMENS.
S>onderdag slaagden te Haarlem voor het
A-diploma: G. R. Ravensbergen, H. J. Wil-
lems, H. J. Bos, G. J. Kaatman, C. van
Leeuwen. C. W. M. van der Linde van
Sprankhuizen, Th. L. van den Berg, H. C.
Wevers, J. T. Wenke, R. Oskam, D. Esser, J.
H. van der Wal. L. H. van Rossen, L. G. van
der Sloot, L. Morlang, H. de Bats, H. D
Donker en R. van Es, allen te Haarlem; J. J.
Weber te Zandvoort; D. Dekker te IJmuiden:
A. Haeeveld en G. van Neutegem, beiden te
Heemstede; M. A. Stam te Santpoort; F. J.
Appelman te Halfweg.
Voor het B-diploma: P. M. Boerée te Haar
lem.
PRIESTERJUBILEA
Op 15 Augustus zal de weleerw. heer A. E. C
Huf, rector te Sassenheim, zijn 40-jarig priester
feest vieren.
Mgr. J. P. Brügeman, archivaris van het Bis
dom Haarlem zal op 9 Augustus zijn 25-jarig
priesterfeest vieren.
Pastoor F J. W Hansen. De Zilk, vier op den
zelfden dag hetzelfde feest, evenals pastoor J. C.
De Moei, te IJmuiden en pastoor W. M. P. J.
Boin, te Halfweg,
DR. WILHELM WOLFF OMGEKOMEN
Dr. Wilhelm Wolf, de laatste Oostenrijksche
minister van buitenlandsche zaken, is gistermor
gen om het leven gekomen bij een auto-ongeluk
onderweg van zijn woonplaats Loosdorf naar
Weenen. Het ongeluk gebeurde bij St. Poelten
tengevolge van het springen van een band, waar
door de auto in den langs den weg loopenden
sloot stortte. Ook de chauffeur was op slag dood.
Commentaren op het gebeurde in
de Tweede Kamer.
Maasbode dringt aan op nationaal kabinet.
Het gebeurde in de Tweede Kamer van gis
termiddag heeft natuurlijk ook in de verschillende
bladen commentaar uitgelokt.
Zoo schrijft de R. K. „Maasbode":
Wie gevolgd heeft, hetgeen wij over deze for
matie van dr. Colijn hebben geschreven, zal aan
stonds begrijpen, dat wij dezen gang van zaken
toejuichen. We juichen het speciaal toe, dat de
katholieke fractie als de grootste der oppositio-
neele partijen haar taak geheel begreep en het
initiatief nam, dat op haar weg lag. Wij betwijfe
len geen oogenblik, of ons katholieke volk zal
deze daad onzer kfractie gevoelen als een verlos
sing uit een omknelling en beklemming, die nau
welijks meer te dragen was, en die haar oorsprong
vond in het te betreuren feit, dat de leider der
rechtsche partijen, tevens cte leider van de re
geering in de laatste jaren, onder economisch-
liberalen invloed een financieel en sociaal beleid
voorstond, dat in den grond met geen mogelijk
heid de sympathie der katholieken, zelfs nau
welijks van een deel zijner eigen partij hebben
kon. Hier ligt de oorsprong van de openlijke en
latente conflicten tusschen dr. Colijn en de ka
tholieken in de laatste jaren.
Wat nu?
Over de komende gebeurtenissen schrijft het
R.K. orgaan:
In welke richting de formatie van het nieuwe
kabinet zal worden gezocht? Wij hopen en ver
wachten, dat daar zal worden aangeknoopt, waar
dr. Colijn in zijn eerste formatie-poging bleef
steken, grootendeels door eigen onhandige schuld,
n.l. bij de poging tot formatie van een nationaal
kabinet, zij het dan met eenigszins anderen in
slag, dan dr. Colijn zich dien zal hebben gedacht.
De omstandigheden daartoe lijken ons zoo
gunstig mogelijk.
De „Telegraaf" (neutraal) is een andere mee
ning toegedaan.
Er is in ons land geen anti-papisme van be-
teekenis meer. Iedere poging om het te doen her
leven, veroordeelen wij ten scherpste. Zijn er
echter lieden, die het anti-papisme meer in de
hand werken dan juist zij, die gisteren het ka-
binet-Colijn ten val brachten? Indien er in ons
land een anti-katholieke strooming ware, dan
zouden de politieke partijen die na de debatten
over de zaak-Oss hebben benut om een dave
rende motie van wantrouwen in te dienen. Dat
is niet gebeurd. Maar wel duri't men het aan met
een dergelijke motie te komen tegen mannen, die
stuk voor stuk.hun land op de meest eervolle
wijze hebben gediend. Dat zijn dingen, die de
eenvoudige man in ons land niet kan begrijpen
die hèm verbitteren, te meer, omdat hij er mach
teloos tegenover staat.
Wij betreuren diep dezen gang van zaken. Want
aldus raakt ons volk verdeeld in een tijd, dat
eendracht noodzakelijker is dan ooit. De logische
consequentie van hetgeen in de Tweede Kamer
is gebeurd is, zou zijn, dat er nu een Roomsch-
Rood7bondgenootschap tot stand kwam. Hoewel
het dé gerechte straf zou zijn, die de tegenwoor
dige leiders der R.K. Kamerfractie hebben ver
diend, hopen wij toch, dat dit niet zal gebeuren.
Plicht volbracht
„Het Volk" (S. D. A. P.) is van meening dat
de meerderheid het eerste deel van haar plicht
heeft gedaan.
De meerderheid, die inziet, dat een stevige
werkloosheidsbestrijding meer dan ooit noodig
is, heeft Donderdagmiddag haar plicht gedaan:
het eerste deel van haar plicht. Nu immers
wacht op haar nog de taak de verantwoordelijk
heid te aanvaarden en te zorgen voor de vor
ming van een ministerie, dat haar opvattingen
kan verwezenlijken.
Wij ontveinzen ons niet, dat zich nog moeilijk
heden, kunnen voordoen: moeilijkheden, die
overwonnen moeten worden. In den ernstigen
tijd, die wij beleven, mag en zal geen volksgroep
zich onttrekken aan het werk, waartoe het be
loop van de staatkimdige ontwikkeling in ons
land haar roept.
De tijd is eindelijk rijp voor een doelbewust
welvaartsbeleid, waarvoor een gestaag groeiend
deel van ons volk is gewonnen. Nu is de kans
gegeven de werkloosheid aan te pakken. Het
moet, het kan!
Hoe zorgelijk de omstandigheden ook mogen
zijn, de 27ste Juli 1939 kan in de geschiedenis
worden opgeteekend als de dag, die de vernieu
wing bracht in de Nederlandsche staatkunde.
De weg ligt open voor een politiek van sociaal
herstel en economische opbouw. De hindernis,
die de reactie nog te elfder ure had opgeworpen,
is Donderdagmiddag met een forsch gebaar ter
zijde geschoven.
Lichtvaardig.
De „Nieuwe Rotterdamsche Courant" (Lib.) is
een andere meening toegedaan:
Aan de poging om in dezen hoogst ernstigen
tijd, waarin dreigend-donkere wolken langs het
Europeesche zwerk trekken en waarin eenheid
vóór alles geboden is, dien grooten moeilijkheden
het hoofd te bieden, is de kamermeerderheid
van gisteren met groote lichtvaardigheid te
gemoet getreden. Hoe anders moet immers de
houding van roomsch-katholieken, sociaal-de
mocraten en vrijzinnig-democraten worden ge
kenschetst, die met volkomen negatie van de
zorgwekkende mededeelingcn van dr. Colijn over
den staat onzer financiën, dat kabinet niet eens
de gelegenheid hebben geboden, zijn optreden
door daden te rechtvaardigen.
Lichtvaardig is deze houding allereerst met be
trekking tot onze parlementaire instellingen. De
Grondwet schrijft voor, dat de wetgeving ge
schiedt in gemeen overleg tusschen Kroon en
Volksvertegenwoordiging. Aan dit gemeen over
leg heeft het echter meer dans eens gemankeerd;
ook bij z.g. parlementaire of meerderheids-kabi
netten, zooals dr. Colijn gistermiddag terecht in
herinnering bracht. De samenwerking tusschen
parlement en regeering is onder de aan verstee
ning lijdende partijverhoudingen in ons land
daarom altijd een min of meer teere aangelegen
heid geweest, welke slechts kon worden behartigd
indien regeering èn volksvertegenwoordiging zich
van de grenzen van eigen taak en bevoegdheid
bewust waren. Wij zijn van oordeel, dat de Ka
mermeerderheid deze grenzen gisteren uit het
oog heeft verloren.
Het blad concludeert:
Het bedroevendste van de ervaring van giste
ren is dan ook wel, dat niet de zakelijke poli
tiek, doch partijopvattingen den doorslag heb
ben gegeven. Partijzucht is wel de slechtste raad
geefster. die zich denken laat. En dat de vrij
zinnig-democraten daaraan hand-en-span-dien-
sten hebben verleend, zal niet in de laatste
plaats dien kiezers verdrieten, die in 1937 in deze
groep een aannemelijke centrumpartij waren
gaan zien. Door dit alles is schade toegebracht
aan het aanzien van óns parlementaire stelsei,
welke zich moeilijk laat heelen.
