Haarlem's Dagblad
ffiifksMiddeCen
1200 PERSONEN
blijven hooger
opbrengst geven.
Ochtendbeurs Amsterdam
Wegwijzing.
Belangrijkste
57e Jaargang No. T7227
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V,
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodiens! 38810.
DrukkerijZnider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, HoofdretL 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
▲dmin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERI PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Donderdag 17 Augustus 1939
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f 3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën i 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod L-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
BELANGRIJK VERSCHIL
MET 1938.
Ook de coming- uiocdt
ovectcoffen.
De directe belastingen hebben
tot ultimo Juli van dit jaar
f 95.614.355 opgebracht, tegen
over 87.204.853 tot en met Juli 1938.
De grondbelasting leverde f 10.6 mil-
Jioen, de inkomstenbelasting 62.4
millioen, de vermogensbelasting
13.2 millioen, de verdedigingsbelas
ting I ruim f 7.6 millioen en de be
lasting van de doode hand ruim 1.5
millioen.
In vergelijking met 1938 was het kohier
bedrag op ultimo Juli j.l. voor de inkomsten
belasting ruim f 9.2 millioen hooger, doch
dat voor de vermogensbelasting f 277.000
lager en voor de verdedigingsbelasting
f 821.000 lager. De overige verschillen waren
dus niet groot.
Wat de „overige middelen" betreft,
deze hebben in Juli j.l. f 50 millioen
(Juli 1938 f 39.4 millioen) en over de
eerste zeven maanden van 1939 f 274
millioen (v.j. f 256 millioen) opge
bracht, terwijl 7/12 van de raming
voo.r 1939 f 257 bedraagt.
De dividend- en tantièmebelasting bracht
over de eerste zeven maanden in 1939 f 17.7
millioen op (v.j. f 17.6 millioen), de rechten
op den invoer leverden f 66.3 millioen (v.j.
f 55.2), het statistiekrecht f 1.4 millioen f 1.4)
de accijnzen (in millioenen)op zout f 1.1
(f 1.3)op geslacht f 4.1 (f 4.2), op wijn f 1.2
(f 1.1), op gedistilleerd f 16.6 (f 15.9), op bier
f 5.1 (f 4.7), op suiker f 33.4 (f 31.3) en op
tabak f 22.1 (f 21.4),
Verder leverden over de eerste zeven maan
den van 1939 op: de belasting op gouden en
zilveren werken f 344.000 (v.j. f 308.000), de
omzetbelasting 52.0 mllioen (bijna f 42.4
millioen), de couponbelasting f 3 millioen
f 3.2 millioen), de rechten van boeten van
zegel f 12.1 millioen (f 13.7 millioen), de
rechten en boeten van registratie f 8.9 mil
lioen f 9.8 millioen), die van successie enz.
27.3 millioen (f 32.3 millioen) en de op
brengst der loodsgelden f 493.000 292.000).
Boven 7/12 van de raming voor 1939
kwamen: de dividend- en tantième
belasting f 2 millioen meer), de rech
ten op den invoer (f 10.3 mllioen
meer), de accijns op het gedistilleerd
(f 315.000 meer), op bier f 446.000
meer), op suiker f 732.000 meer) en op
tabak (f 1.1 millioen meer), voorts de
omzetbelasting (f 4.2 millioen meer.)
en de loodsgelden 55.000 meer).
Minder dan de raming bracht op: de ac
cijns c<p geslacht f 186.000, op wijn f 69.000, de
couponbelasting f 186.000, de rechten en boe
ten van zegel f 1.2 millioen, de rechten en
boeten van registratie f 695.000 en de rechten
en boeten van successie enz. f 662.000. De
verdere verschillen ten opzichte van de ra
ming waren gering.
De gem»ente£ondsbelasting leverde tot en
met Juli 1939 voor den dienst 19381939
f 67.9 millioen en voor den dienst 19391940
f 29.8 millioen (v.j. resp. f 60.7 en f 26.8 mil
lioen) en de opcenten op de vermogensbe
lasting tot en met Juli 1939 voor den dienst
1938—'39 6 millioen (v.j. eveneens f 6 mil
lioen) en voor den dienst 1939'40 f 2.5 mil
lioen (v.j. f 2.6 millioen). Deze inkomsten
strekken ten bate van het gemeentefonds.
De inkomsten ten bate van het werkloos-
heidssubsidiefonds waren tot en met Juli j.l.
f 53.2 millioen voor den dienst 1938 en f 40.2
millioen voor den dienst 1939.
Ten bate van het verkeersfonds brachten
in Juli j.l. op: de motorrijtuigenbelasting f 2.2
CORRESPONDENTIE.
De directeur-hoofdredacteur van dit blad zal
tot Maandag 4 September met vacantie afwe
zig zijn. Men wordt derhalve verzocht, geduren
de dien tijd brieven en andere mededeelingen
aan ons blad niet aan hem persoonlijk te adres-
seeren.
BUREAU VAN UNITED PRESS TE ROME
HEROPEND
ROMIE, 17 Augustus. De Italiaansche
autoriteiten hebben toestemming verleend
voor de heropening van de United Press
Bureaux. De Bureaux staan thans onder
leiding van Reynolds Packard. (United Press)
Fransche „luchtaanval" op
Engeland.
Het Britsche luchtafweergeschut op
oorlogssterkte.
LONDEN, 17 Augustus. Tweehonderd
Fransche bommenwerpers zullen vandaag
hun eersten „luchtaanval" op Engeland hou
den. Jachtvliegtuigen van de Royal Air Force
zullen verkenningsvluchten maken ten einde
te probeeren de positie van de „indringers"
vast te stellen.
Alle luchtafweerbatterijen en waarnemings
posten benevens schijnwerpers, afstandzoe
kers enz. zullen op volle oorlogssterkte bezet
zijn.
In tegenstelling tot de ongunstige weersom
standigheden. waarmede men verleden week
tijdens de Engelsche luchtmanoeuvres te
kampen had, verwacht men vandaag gunstig
w®er. (United Press).
millioen en de rijwielbelasting (Juli is de
maand voor de aanschaffing van de nieuwe
rijwielmerken) f 3.6 millioen. Over de eerste
zeven maanden van 1939 bracht de motorrij
tuigenbelasting f 16..9 millioen en de rijwiel
belasting f 3.7 millioen op
Hoos: waterTeistert Alabama.
Honderden families gedwongen te vluchten.
MONTGOMERY (Alabama) 17 Augustus.
Geweldige wolkbreuken hebben in het Zui
delijk deel van Alabama groote overstroo
mingen veroorzaakt, waardoor honderden
families gedwongen waren hun woonsteden te
verlaten en te vluchten. Gouverneur Frank
Dixon heeft een hulpexpeditie gerequireerd
uit de Nationale Garde, welke naar de stad
Prattville gezonden wordt. Deze stad staat
bijna anderhalve meter onder water. De in
woners vreezen dat indien het water nog eeni-
gen tijd op het huidige niveau blijft, de in de
nabijheid van de stad gelegen stuwdam ineen
zal storten, waardoor het water in de stad
nog een meter hooger zou komen te staan. Met
man en macht is men in de weer den dam te
versterken. Tusschen de steden Sentaville en
Selma staat een gebied ter lengte van 70 K.M.
geheel onder water. De wegen in het geteis
terde gebied zijn volkomen onbruikbaar.
(United Press).
De luchtbescherming te Haarlem.
Komen er nog meer kleine brandspuiten?
Eenige weken geleden hebben wij medege
deeld, dat het Haarlemsche gemeentebestuur
van de Regeering voor de luchtbescherming
8 kleine brandspuiten heeft ontvangen. Deze
spuiten, die van uitstekend materiaal zijn,
werden beproefd en daarbij is, naar een 'lid
van den Staf der Brandweer ons mededeelde,
gebleken, dat zij aan de verwachtingen vol
doen, ook al wordt niet ontkend dat, als deze
spuiten ontworpen zouden zijn geworden dooi
de Haarlemsche Brandweer, eenige onderdee-
len eenigszins anders zouden zijn gemaakt
in verband met plaatselijke ervaringen.
Het is nog onzeker of Haarlem van de Re
geering nog meer van zulke kleine spuiten zal
ontvangen. Eenige toezegging daarvoor be
staat niet, maar het gemeentebestuur, het
hoofd van de Luchtbescherming en de Staf
van de Brandweer hopen dat de regeering
nog meer spuiten voor Haarlem beschikbaar
zal stellen. Indertijd is de wenschelijkheid
na&r voren gekomen in alle wijken Haar
lem is voor de Luchtbescherming verdeeld in
18 wijken een kleine brandspuit te hebben
voor het bestrijden van kleine branden bij
een eventueelen luchtaanval. Dan zouden de
groote motorspuiten beschikbaar blijven voor
het verleenen van hulp op de meest-bedreigde
plaatsen in de stad.
Op dit oogenblik zijn de 8 kleine spuiten in
de Brandweer-kazerne aan de Ged. Oude
Gracht geborgen. Het is de bedoeling voor de
spuiten een geschikt onderdak te vinden in de
verschillende wijken van de stad. De spuiten
zullen bediend worden door vrijwilligers van
de Luchtbescherming die werken onder gedi
plomeerden van de Brandweer.
Onwettige immigratie in
Palestina.
Autoriteiten gaan strenge maatregelen
nemen.
JERUZALEM, 17 Augustus (Havas) De
autoriteiten gaan scherpe maatregelen nemen
om de onwettige immigratie te onderdrukken.
Dit jaar zijn er 6.500 clandestiene passagiers
geweest, waarvan 1.200 zijn teruggestuurd De
meesten kwamen uit Midden-Europa.
Voortaan zullen de sancties, die tot dusver
slechts van toepassing waren op de beman
ningen der schepen, welke immigranten ver
voerden, ook de passagiers met gevangenis
straffen bedreigen.
Zelfbeschuldiging van twee
Chineezen.
Beitien willen zich ter beschikking van de
autoriteiten te Hongkong stellen.
SJANGHAI, 17 Augustus (D.N.B.) In brie
ven welke aan den gouverneur van Hongkong
en aan den Britschen gezant in Sjanghai ge
richt zijn, beschuldigen zich twee Chineezen
van moord op den douane-inspecteur Tsjen
Hsjih Sjang te Tientsin. Zij verklaren zich be
reid zich ter beschikking te stellen van de
autoriteiten te Hongkong, indien men hun
belooft onpartijdig over hen te oordeelen en
hen niet aan de Japanners uit te leveren.
Deze zelfbeschuldigingen hebben algemeen
opzien verwekt. Zooals bekend heeft de eisch
der Japanners, vier van denzelfden moord be
schuldigde Chineezen in de Britsche concessie
te Tientsin uit te leveren, tot het incident van
Tientsin aanleiding gegeven. In Japansche
kringen staat men sceptisch tegenover deze
zelfbeschuldigingen: men gelooft dat met deze
brieven de in Tientsin gearresteerde vier Chi
neezen behoed moeten worden voor uitleve
ring aan de Japanners.
Ernstige anti-semietische excessen
te Briinn.
Joden uit restaurants verdreven en
mishandeld.
Woensdag zijn te Brünn in Moravië ernstige
anti-semietische betoogingen gehouden. Tsje
chische studenten en anderen, behoorende
tot d,s extreem-nationalistische beweging,
trokken onder het uiten van anti-Joodsche
leuzen door de straten en verdreven Joden
uit restaurants en koffiehuizen. Verscheidene
Joden werden mishandeld. De betoogingen
culmineerden in een bestorming van het
voornaamste koffiehuis te Brno „Esplanade".
Hier werd de inventaris vernield: De Jood-
sche bezoekers werden verwijderd. Een der
verdrevenen overleed tengevolge van een
hartaandoening.
Joden worden in het Protectoraat thans ook
niet meer toegelaten in de openbare zieken
huizen en tot de openbare parken. Op alle
Joodsche bedrijven moet staan aangegeven,
dat de onderneming „Joodsch" is.
Koersen van de Ochtendbeurs te Amster
dam van heden van 10.30 uur tot 11.25 uur.
Kon. Olie 292.
H.V.A. 383%—387.
Vergde Vorstenl. 84.
Amst. Rubber 183185%.
Philips 193.
AKU 36 5/8—37.
Unilever 127
Ned. Scheepvaart Unie 106 3/4107.
Beth. Steel 43%—44 1/8.
U. S. Steel 34 7/8—35%.
Republic Steel 12 1/8—12 1/4.
Anaconda 19 1/85/16.
rt
BEZOCHTEN DEZE WEEK IN DE VACANTIE, DE
Jkdestiiia-T)ia%cwias.
WILT GE PALESTINA EENS MOOI ZIEN, DAN NAAR
DE SCHOTERSINGEL 117 A. ENTREE 0.10 en 0.15.
(Adv. Ingez. Medj
Het Britsche ministerie van Oorlog laat in Engeland en Schotland propaganda-
auto's rondrijden voor het werven van recruten.
(Bij den vierduizendsten A.N.W.B.
wegwijzer, zij het ietwat verlaat)
't Is waarlijk den mensch in zijn korte bestaan
Niet zonder veel moeite gegeven,
Zoo zwak als hy is en met lasten belaan,
Zijn route te vinden door 't leven.
Al wijzen hem anderen dikwijls een weg,
Hij kan vaak zijn richting verliezen.
En vindt dan zichzelf slechts voor laatst
overleg,
Om zich weer een uitweg te kiezen.
Al zijn er beginselen die algemeen,
Maar slechts als begin mogen gelden.
Al spoedig reeds loopen de wegen uiteen,
Een samenloop vindt men maar zelden.
Maar
als het om letterlijk weg wijzen gaat
En niet slechts figuurlijk bekeken,
Dan toont onze A.N.W.B. zich paraat,
Zijn wijzer blijft nooit in gebreke.'
De A.N.W.B. helpt ons steeds uit den brand,
Wanneer wij den weg moeten zoeken,
Dat staat als een paal boven water (en land)
Op alle belangrijke hoeken.
Zijn wegwijzers hebben ons wegwijs gemaakt,
Steeds daar om ons keurig te leiden,
Een dienst, door de jaren nog nimmer gestaakt,
Maar die men nog uit weet te breiden.
Men zegt: waar een wil is, daar is ook een weg.
Een leus om te eeren, m'n vrinden.
Maar daar waar een weg is, is, wat ik u zeg
Een wielerbondwijzer te vinden.
Nu staan er al sinds een paar weken gelêe,
Vierduizend dier palen, die wijzen.
Een mijlpaal voorwaar voor den A.N.W.B.,
Die jongste, die daar mocht verrijzen.
Ons volk vindt zijn weg wel, wanneer het
te voet
Of wel aan den rol gaat, naar buiten,
Waarvoor het den A.N.W.B. brengen moet,
Een dank, dien ik nogeens wil uiten.
P. GASUS.
Geen aanleiding voor eenig
Fransch-Britsch initiatief.
Toestand ongewijzigd, constateert de
..Daily Telegraph".
LONDEN, 17 Aug. (Reuter-A.N.P.)
De berichten welke de Britsche regee
ring de laatste dagen bereiken, toonen
aan, dat de toestand ongewijzigd is. al
dus schrijft de diplomatieke correspon
dent van de „Daily Telegraph", waar
aan hij toevoegt, dat zich geen ontwik
keling voordoet, welke eenig initiatief
van Franseh-Britsche zijde schijnt noo-
dïg te maken, en dat ook geen enkel
initiatief schijnt overwogen te worden.
De gemaakte afspraken zijn sinds lang zoo
danig in gereedheid, dat zij terstond uitvoering
kunnen geven aan de Fransch-Britsche belofte
aan de andere Europeesche landen, nl. dat een
maximum aan gewapenden bijstand voor hen
ter beschikking staat, indien zij, of hun vitale
belangen door de asmogendheden bedreigd zou
den worden.
De correspondent verneemt voorts, dat deze
afspraken zoodanig zijn uitgewerkt, dat zij
automatisch in werking zouden treden Dit feit
is aan de Duitsche deskundigen en propagan
disten, die de laatste dagen in Engeland ge
weest zijn, duidelijk gemaakt.
JONGEN DOOR VRACHTAUTO GEGREPEN
EN GEDOOD.
TERMUNTEN, 17 Augustus. Gisteravond
omstreeks zeven uur is de twaalfjarige P. H.
van der L., te Wagenborgen, gemeente Ter-
munten, bij het oversteken van den weg door
een vrachtauto gegrepen.
De jongen werd naar zijn woning overge
bracht, waar hij vannacht is overleden.
Bombardementsvliegtuig in
Zweden verongelukt.
Drie dooden.
STOCKHOLM, 17 Augustus (Havas-A.N.P.)
Een door Duitschland geleverd bombarde
mentsvliegtuig is bij het oefen veld Haeger-
naes verongelukt. Drie personen kwamen om
het leven.
Spoedige onderteekening van het
Britscli-Poolsclie verdrag.
Wederzijdsche bijstand ingeval van bedreiging
der onafhankelijkheid van een der landen.
LONDEN, 17 Augustus (A.N.P.) Het
Britsch-Poolsche verdrag van Alliantie, dat in
de plaats moet treden van de voorloopige
garantie-uitwisseling, zal, naar de „Financial
Times" verneemt, binnen 14 dagen te Londen
onderteekend worden door Lord Halifax na
mens de Britsche regeering, en door graaf
Raczynski, den Poolschen ambassadeur na
mens de Poolsche regeering. In het te publi-
ceeren verdrag zullen geen andere landen
genoemd .worden. De bepalingen zullen in den
geest zijn van Chamberlain's verklaringen in
het Lagerhuis, toen hij zeide, dat het verdrag
niet gericht is tegen eenig ander land, doch
dat het bedoeld is om den wederzijdschen bij
stand te verzekeren van Engeland en Polen
ingeval van een bedreiging, direct of indirect,
der onafhankelijkheid van een van beide lan
den. Lord Halifax keert a.s. Maandag van
zijn vacantieverblijf in Yorkshire op het
Foreign Office terug.
Het woord is aan
Rudolf Krauss:
Tot het publiek, dat gij zoo
diep veracht, behoort nog
altijd één meer dan gij dacht.
Voorspel van bezetting van
Bratislawa door de Duitschers?
Duitsche militaire commandant vestigt
zich in de Slowaaksche hoofdstad.
LONDEN, 17 Aug. (A.N.P.) De
„Times" meldt uit Bratislawa: Uit
niet-officieele, doch zeer betrouw
bare bron wordt vernomen, dat bin
nenkort een Duitsche militaire com
mandant zich in Bratislawa, de
hoofdstad van Slowakije, zal vestigen.
Voorts doet het feit, dat de kazernes
gedeeltelijk ontruimd zijn om Duit
sche troepen te kunnen legeren, vree
zen, dat met een officieele Duitsche
bezetting van de Slowaaksche hoofd
stad rekening moet worden gehouden.
De steden langs het dal van de Waag. als
mede Trencin en Zilina (Zlin), zijn nog druk
ker met troepen bezet dan gewoonlijk en alle
wegen, welke naar Zilina leiden, het voor
naamste knooppunt der Slowaaksche spoor
wegen. zijn voor particulier vervoer verboden.
De versterkingen in het dal van de Waag zijn
volledig bezet, en de in Slowakije wonende
Hongaren die ter gelegenheid van de feesten
van St. Stephanus naar Boedapest willen rei
zen, vertellen, dat het voor de Slowaken bijna
niet mogelijk is om naar Hongarije te komen.
Luchtkarteering in Suriname.
DUITSCH VLIEGTUIG LANDT IN
ZWITSERLAND.
BERN, 17 Aug. (Havas). Gisteravond is
een Duitsch militair toestel geland te Fraidarun-
nen nabij Bern, omdat de benzinevoorraad was
uitgeput. De bestuurder moet verdwaald zijn
geraakt. Een onderzoek wordt ingesteld.
Met het K. L. M.-vliegtuig „Snip".
's-GRAVENHAGE. 17 Augustus.
Tusschen de Billiton Maatschappij en
de K.L.M, worden op het oogenblik
onderhandelingen gevoerd, welke reeds
vrijwel beëindigd zijn. in verband met
de uitvoering van karteeringsvluch-
ten boven enkele gebieden in Suriname.
Men zal zich herinneren, dat begin 1938 de
Fokker F 8 „Duif", naar West-Indië werd ge
dirigeerd ter uitvoering van luchtkarteerings-
werk aldaar. Met dit vliegtuig werd o.a. een
kaarteering uitgevoerd van Trinidad en van
een gedeelte van Curagao, waarbij in totaal c.a.
500.000 H.A. West-Indisch gebied werdén op
genomen zoowel ten behoeve van geologische
als van andere doeleinden. De chef van den
fototechnischen dienst der K.L.M. de heer Cor-
sten die destijds met de uitvoering van dit
werk belast was, voerde bij die gelegenheid
tevens inleidende besprekingen met geïnteres
seerde instanties elders, o.a. in Suriname en op
Barbados.
Voor de uitvoering van het a.s. werk in Su
riname zal thans het Fokker F 18 vliegtuig
„Snip" worden gebruikt, terwijl de opnamen
zullen worden vervaardigd met een der Zeiss
camera's, welke reeds eerder door de K.L.M.
in de West met zulke goede uitkomsten zijn ge
bruikt. Een fotografisch laboratorium zal te Pa
ramaribo voor deze verkenning worden inge
richt, terwijl als basis voor de „Snip" het lan
dingsterrein „Landorij" is aangewezen, waar
de „Snip" ook in 1934 op Surinaamschen bodem
landde na de geslaagde Oceaanvlucht van Hon-
dong c.s.
Intusschen worden thans in Suriname ver
dere onderhandelingen gevoerd, o.a. met gou
vernementsdiensten, teneinde de a.s. fotografi
sche werkzaamheden van de „Snip" zoo moge
lijk verder uit te breiden. Hierbij is o.a. ge
dacht aan de belangen van den irrigatiedienst,
die bij locale fotografische verkenning vaak
zeer gebaat zou zijn, aan verkenningen ten be
hoeve van traceering e.d.
De volledige uitrusting is reeds onderweg en
de werkzaamheden zullen half September a.s.
worden aangevangen.
HEDEN: 12 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
De kleine brandspuiten voor de Luchtbe
scherming te Haarlem. 1
Lodewijk van Deyssel zal 22 Sept. a.s. 75 jaar
worden. 4
BINNENLAND.
De rijksmiddelen blijven een hooger op
brengst geven dan in 1938. 1
Tc Zeist is een tandem door een auto aan
gereden. 3
BUITENLAND.
Greiser en Chodacki hebben gisteren over
kwesties inzake Dantzig geconfereerd. 5
De Hongaarsche minister Csaky, die gisteren
een onderhoud had met Von Ribbentrop,
zou zich dezer dagen naar Rome begeven. 5
De Fransche regeering heeft by de Duitsche
regeering geprotesteerd tegen de mishan
deling van een Franschen douane-beambte
door Duitschers. 5
Er zou een Amerikaansch plan bestaan tot
het verstrekken van crcdicten aan Duitsch
land. 5
ARTIKELEN, enz.
Waar Prinses Irene gedoopt wordt: De
Nieuwe Kerk te Amsterdam. 2
Mr. E. Elias: Ik ontdek Amerika 3
Van onzen financieelen medewerker: Naar
Staatscontrole op het bankwezen? 3
•Gemeenschap en Maatschappij", het nieuwe
boek van mr. J. Bierens de Haan. 4
H. D. Vertelling: Droomvertelling. 4
Een kwart eeuw Panamakanaal. 6
Brieven van een controleur B. B. 6
Voor de Vrouw. 3
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op Jj