Haarlems Dagblad
Duitsch-Russisch
niet-aanvalspact
op komst
Het nieuwe college
Von Ribbentrop
Woensdag
naar Moskou
Beslissing aan het einde der week?
Belasting-opbrengst
Britsche parlement
vervroegd bijeen?
Warschau wacht af
Washington
volkomen verrast
Scherpgerecht.
i 7
vuit 3S. en H}. Dan 9iaadetn
57e Jaargang INo. 17231
Uitgave !x>nren« Copter. Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendapicin 37. Postgirodiensl 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724. 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Directie: P. W. PEEREBOOM EiS ROBERi PEEREBOOM
Dinsdag 22 Augustus 1939
Abonnementen per vreek f 0.25. p. maand
f I 'tl per 3 maanden I 3.25- franco per
po». I 3.55. losse nummer» b cent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelabonuementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes de rubriek.
Von Ribbentrop.
De Duitsche regeering en de Sovjet Russische regeering zijn
naar het Duitsche Nieuwsbureau meldt, overeengekomen,
een niet-aanvalspact met elkaar te sluiten.
De Duitsche minister van buitenlandsche zaken, Von Rib
bentrop, zal Woensdag 23 Augustus te Moskou aankomen
om de onderhandelingen af te sluiten.
Dit bericht ivordt door het officieele Russische agentschap
Tass bevestigd.
Het agentschap verhlaart, dat bij gedaclitenwisselingen is
komen vast te staandat beide partijen den ivensch koesteren
de spanning in haar politieke betrekkingen te verminderen,
de oorlogsdreiging uit te schakelen en een niet-aanvalspact
te sluiten".
Naar men te Berlijn meent te weten, heeft Hitier gisteravond
te Berchtesgaden geconfereerd met Von Ribbentrop en Von
Papen. Het onderhoud zou betrekking hebben gehad op het
nict-aanvalspact met Rusland.
Welingelichte kringen te Warschau verklaarden gisteren volgens Reu
ter, dat de toestand in ernst is toegenomen en dat een crisis tegen
het einde van deze week zou kunnen worden verwacht.
De Berlijnsche correspondent van de Gazeta Polska voorspelt, dat de
rede van Hitier op Zondag a.s. bij Tannenberg sensationeel zal zijn.
Het is echter niet bekend, of de rede een redelijk antwoord zal be
helzen op het Poolsche memorandum van 5 Mei dan wel of zij „alle
bruggen zal afbranden en de zaken tot een acute crisis zal brengen".
Te Berlijn is de meening algemeen verbreid dat er deze week „iets
gaat gebeuren."
De Britsche consul-generaal te Warschau heeft allen in Polen verblij-
venden Engelschen en bezoekers van Polen den raad gegeven, dat,
wanneer zij geen speciale redenen hebben om in Polen te blijven, het
wenschelijk zou zijn, dat zij zouden vertrekken.
aldus deze Kringen, dat de Sovjets buiten
ieder eventueel conflict ten westen van hun
grenzen blijven, hoewel zij wenschen dat het
Duitsche conflict aan de derde internationale
gedanrende eenige dagen de mogelijkheid zal
geven een beslissende rol in Europa te spelen.
Men wil verder twee andere redenen voor
Moskou zien in Europa afzijdig te staan: de
internationale toestand van het land en de
moeilijkheden in het Verre Oosten.
Men voegt hieraan toe, dat Warschau geen
actieve, nuttige deelneming van Rusland in
geval vair een DuitschPoolsch conflict ver
wachtte. Een feit is zeker, dat een diepgaande
wijziging zal komen in de Duitsch-Poolsche
betrekkingen.
De ochtendbladen publiceeren slechts een
kort bericht zonder commentaar.
Men zié verder pag 2 en 5).
Meevallers voor Haarlem
en omliggende gemeenten
In ons vorig nummer hebben wij reeds mede
gedeeld. dat voor het eerst na de crisisjaren
het belastingjaar 1938 1939 voor Haarlem een
verhooging van het kohier heeft opgeleverd.
De gemeentebesturen van Haarlem en om
geving hebben ook een hoogere uitkeering ont
vangen over dit belastingtijdvak als waarop
gerekend was.
De meevallers zijn aldus:
Opcenten Gemeentefondsbelasting.
Haarlejn: le raming f 905.000, nadere ra
ming f 953.000. Hooger f 48.000.
Bloemendaal: le raming f 360.000, nader
f 440.000. Hooger f 80.000.
Heemstedele raming f 160.000. nader
f 178.000. Hooger f 18.000.
Bennebroek: le raming f 16.200, nader
f 18.600. Hooger f 2.400.
Zandvoort: le raming f 62.000, nader f 64.000.
Hooger f 2000.
Haarlem had dus een voordeel van f 48.000.
In verhouding was de vooruitgang van Bloe
mendaal het grootst, daar werd 22% meer
ontvangen dan aanvankelijk geraamd was.
Deze nadere raming is nog niet de afreke
ning. Er moeten nog verschillende posten ver
rekend worden, maar in het algemeen kan wel
worden aangenomen, dat er nu niet veel ver
andering meer in kan komen.
Opcenten Vermogensbelasting.
Haarlem: le raming f 62.000, nader f 70.000.
Hooger f 8000.
Bloemendaal: le raming f 73.000, nader
f 80.000. Hooger f 7000.
Heemstede: le raming f 19.000, nader
f 21.000; hooger f 2000.
Bennebroek: le raming f 1400, nader f 1600;
hooger f 200.
Zandvoort: le raming f 3600. nader f 4000;
hooger f 400.
Ook hier was verhoudingsgewijze de hoogere
ontvangst voor Bloemendaal het grootst.
De Engelsche minister-president
Chamberlain zal volgens Reuter, de rest
van deze week in Londen blijven. De
kwestie van een opnieuw bijeenroepen
van het parlement is door den La-
bourafgevaardigde Greenwood for
meel niet ter sprake gebracht in zijn
onderhoud van Maandag met Cham
berlain, gezien het feit. dat deze aan
gelegenheid vandaag volledig door het
kabinet besproken zal worden in het
licht van den toestand, dien het te
bestudeeren heeft. Mochten de minis
ters morgen besluiten, dat het noodig
is het parlement weer bijeen te roe
pen, dan zal waarschijnlijk blijken
dat er een bijeenkomst van het par
lement zal zijn voor het einde van
deze week, of op zijn laatst in het
begin van de volgende week.
Het bericht over de a.s. onderteekening
van het Russisch-Duitsch verdrag heeft een
zoodanige verrassing gewekt, dat diplomatieke
kringen te Washington sceptisch blijven ten
aanzien van de werkelijke beteekenis van het
nieuws. Men is van meening, dat men hier te
doen zou hebben met een stoutmoedige chan
tage op de democratieën.
Deze kringen zijn van meening, dat de
beurtenis een volkomen gewijzigde en onvoor
ziene oriënteering zou kunnen geven, niet
alleen aan het beloop van de crisis in Europa,
maar aan de wereldsituatie.
Het nieuws der a.s. onderteekening van een
Duitsch-Russisch pact heeft te Warschau een
groote verrassing gewekt. De eerste indrukken
zijn als volgt samen te vatten: in de eerste
plaats zal naar de Poolsche meening het in
strument de houding van Polen nopens 't rijk
niet fundamenteel wijzigen. Men zal de reactie
in Frankrijk en Groot Brittannië moeten af
wachten. Het feit, dat Moskou voornemens is
een pact met Duitschland te sluiten bewijst,
(Onder de sollicitanten naar het
beroep van scherprechter in de
Sing Sing gevangenis te New York
bevonden zich ook vier vrouwen.)
Ik zweer het u, ik zal de laatste zijn
Te zeggen: voor de vrouw past in het leven,
Het huis en niets daarneven als domein,
Zij moet zich nooit in een beroep begeven.
Dat is een standpunt uit vervlogen tijd,
Er is een reeks beroepen, die men vrouwen,
Vooral op gronden van geëigendheid.
Beter dan mannen nog kan toevertrouwen.
Het is niet noodig dat ik ze vermeld,
U kunt er zelf direct een lijst van maken,
't Waar' met de wereld wel benard gesteld,
Als zij eens plotsling allen zouden staken.
Eén haal ik echter uit de serie aan.
Als passend bij het onderwerp van heden,
De rechterstoga zou de vrouw ook staan,
Zij zou dit ambt ook met succes bekleeden.
Maar daar ook zijn tenslotte grenzen in,
Die elk, die vrouwen respecteert, zal stellen,
Scherprechteres (of is 't scherprechterin)
Is een begrip dat elk gevoel moet kwellen.
Haar grootste glorie en haar schoonste taak,
Is, als zij 't leven aan een mensch mag geven,
Hoe is de-vrouw-in-functie naar uw smaak,
Als zij een eind maakt aan een
menschenleven
Als het in alle mildheid zij gezegd,
Kan ik voor mij alleen maar constateeren:
Dit 's inderdaad een al te „scherp gerecht"
Om zonder koude rilling te verteren.
P. GASUS.
Het woord is aan
Selden:
Zij die het meest regeer en
maken het minste gerucht.
De Haarlemsclie gemeente
bedrijven.
Een sterke vermeerdering van den omzet.
De Haarlemsche gasfabriek leverde in het
eerste half jaar van 1939 af 12.203.145 M3. gas,
tegen 11.6:4.112 M3. in hetzelfde tijdvak van
1938. Een vermeerdering dus van 589.033 M3.
Een stijging dus van bijna 6 pCt.
Het Haarlemsche Electriciteitsbedrijf lever
de in het le halfjaar van 1939 af 22.779.069
KWU tegen 19.897.958 in de eerste 6 maanden
van het vorige jaar. Hier dus een vooruitgang
van 2.871.111 KWU of bijna 14-, pCt
De productie van het Waterleidingbedrijf
Steeg van 1.088.100 M3. tot 1.121.445 M3. Een
vermeerdering van 33.345 M3. of ongeveer 3
procent.
De spoorweg-overgang aan de
Pijlslaan.
Spoedige verbetering gewenscht.
voor de ge-
Bij elkaar was het voordeel
meenten.
Haarlem; f 56.000.
Bloemendaal: f 87.000.
Heemstede: f 20.000.
Bennebroek: f 2600.
Zandvoort: f 2400.
Bij elkaar dus voor Haarlem en omliggende
gemeenten niet minder dan f 168.000.
De gemeente Haarlemmerliede heeft geen
opcenten op de Gemeentefondsbelasting. Die
gemeente kreeg uit opcenten voor de Ver
mogensbelasting f 680. terwijl de raming f 640
EXTRA TREIN NAAR LUIK.
Zondag 27 Augustus a.s. rijdt een extra trein
naar Luik.
Deze trein zal wel de laatste speciale gele
genheid zijn in dit reisseizoen. Het maken van
paskosten is onnodoig.
Zal bestaan uit twee R.K. en twee S.D. Wethouders
Mr. F. A. Bijvoet.
Wij ontvingen heden van de R.K. raads
fractie het volgende communiqué over de be
zetting van de wethouderszetels in het nieuwe
college van B. en W. van Haarlem:
,X>e R.K. Raadsfractie heeft na
ampele besprekingen zich op het
standpunt gesteld dat, gelet op de
praktisch realiseerbare mogelijk
heden, momenteel een college, samen
gesteld, voor zoover de wethouders be
treft, uit twee Roomsch-Katholieken
en twee Sociaal-Democraten, het minst
afwijkt van hetgeen door de huidige
omstandigheden wordt gevorderd; het
is haar gebleken dat de Sociaal-
Democratische raadsfractie het stand
punt inneemt, dat het College uit twee
Roomsch-Katholieken en twee Soci
aal-Democraten behoort te worden
samengesteld".
Het is dus aan te nemen dat in de eerste
vergadering in September van den Raad twee
RK. en twee Soc. Dem. wethouders gekozen
zullen worden, daar deze fracties tezamen de
meerderheid van stemmen hebben.
Thans hebben in het college zitting de hee-
ren W. J. B. van Liemt (R.K.), M. A. Reinalda
(S.D.A.P.L E. van der Wall (C.H.) en A. G.
Boes (V.D.).
Zooals men weet heeft de heer Boes, in
verband met zijn hoogen ouderdom, geen
nieuwe candidatuur als raadslid aanvaard,
zoodat hij nu ook als wethouder aftreedt.
Het samengaan van de R.K. en S.D. raads
fractie beteekent dus dat de heer E. van der
Wall (C.H.). thans wethouder van financiën,
niet zal worden herkozen.
De samenstelling van den nieuwen Raad
is als volgt: STULP. 13, R.K. 12, V.D. 5, C.H. 3,
A.R. 2, Liberaal 1, Communisten 2 en Vrije
Kiezers 1.
Mr. F. A. Bijvoet candidaat voor
wethouder.
Nader vernemen wij, dat de R.K. raads
fractie naast den heer W. J. B. van Liemt, af
tredend, candidaat voor het wethouderschap
zal stellen Mr. F. A. Bijvoet, thans leider van
de R.K. raadsfractie.
Mr, Dr. F. A. Bijvoet, sedert Juni 1927 lid
van den Haarlemschen Gemeenteraad, werd
geboren te Haarlem op 22 October 1901 Hij
studeerde te Amsterdam en te Fribourg, in
Zwitserland en promoveerde te Amsterdam
op een dissertatie, getiteld „Directe volkswet
geving, referendum en volksinitiatiefrecht".
In 1925 vestigde de heer Bijvoet zich als ad
vocaat te Haarlem en reeds in Juni 1927 werd
hij gekozen tot lid van den Raad.
In het openbare leven vervult Mr. Bijvoet
nog verschillende functies. Zoo is hij o.m.
Curator van het gymnasium, voorzitter van
het Centrum Comité van de Vereen. „Ko
ninginnedag", secretaris van de Katholieke
Leeszaal, vice-voorzitter van de afd. Haarlem
van den R.K. Vredesbond, bestuurslid van de
afd. Haarlem van de Vereen, voor Volkenbond
en Vrede en lid van den Raad van Studie en
Documentatie der R.K. Staatspartij.
De soc. dem. raadsfractie heeft, naar ons
verklaard werd, nog geen candidaten voor het
wethouderschap aangewezen. alleen nog
slechts den principieelen kant van de quaestie
behandeld. Het is dus nog niet te zeggen wie
naast den heer Reinalda door de soc.-dem.
raadsfractie candidaat voor het wethouder
schap zal worden.
Als namen worden vrij algemeen genoemd
de heeren D. J. A. Westerveld en Mr. H. O.
Drilsma. maar tot het bespreken van candi-
daten is het in de fractie nog niet gekomen.
Opheffing der Rechtsche Raadsfractie?
Tot heden waren de R.K., de C.H. en de A.R.
raadsleden vereenigd in de Rechtsche Raads
fractie die altijd voor elke raadsvergadering
vergaderde en de voorstellen die aan de orde'
zouden komen, behandelde. Mr. Bijvoet was
ook voorzitter der Rechtsche Raadsfractie Er
is thans zoo werd ons medegedeeld zeer
veel kans dat de Rechtsche Raadsfractie zal
ophouden te bestaan, omdat de basis van haar
bestaan vervallen is. Een besluit is evenwel
nog niet genomen.
De spoorwegovergang in de Pijlslaan is
de laatste paar jaren, en zelfs In het laatste
jaar, wel sterk in beteekenis toegenomen.
Sedert de bebouwing van groote complexen
ten Westen van de spoorlijn naar Leiden, waar
thans enkele honderden gezinnen wonen, is
het voetgangersverkeer, alsmede dat van
wielrijders en ook van auto's, sterk vermeer
derd
Het dikwijls en vaak lange wachten voor
de spoorboomen heeft tot gevolg, dat aan
beide zijden van de spoorbaan file's van
wachtenden zijn opgesteld. Gaan de spoor
boomen open, dan wringen zich van beide
kanten tegelijk auto's, wielrijders en voet
gangers waaronder soms veel kinderen
door de 4 M. breede ruimte van den overweg.
Tusschen den spoorweg en de bebouwing van
de Pijlslaan naar de richting van de
Schouwtjesbrug, ligt een stukje weg van onge
veer 50 M. lengte en een breedte van circa
5 meter.
Wielrijders en voetgangers moeten hier het
veege lijf vaak redden, wanneer de spoorboo
men worden geopend of worden gesloten,
want in het laatste geval zet een ieder het
er op. het „nog te halen".
Die toestand is niet zonder gevaar. En met
wat goeden wil zou daarin wel verbetering
zijn te brengen.
Aan de Zuidzijde van dat stukje Pijlslaan
ligt een slootje dat eerlang toch gedempt
wordt en waarvan het gedeelte naar de be
bouwing reeds gedempt is. Wanneer dat slootje
werd dichtgegooid, kon daar een pad voor
voetgangers en voor wielrijders worden ge
maakt.
Ook de overgang op den spoorweg kan met
weinig kosten worden verbeterd. Er is vol
doende ruimte om voor voetgangers een af
zonderlijken overgang te maken met korte
afsluitboomen. die door den spoorwegwach
ter tegelijk met de twee groote afsluitboomen
bediend kunnen worden.
Door samenwerking van spoorwegdirectie
en gemeentebestuur zou hier met geringe kos
ten een flinke verbetering zijn te verkrijgen
in het belang van de verkeersveiligheid op
een steeds gevaarlijker wordende plaats, vooral
omdat op den tunnelbouw niet gewacht kan
worden
HEDEN: 10 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
De gemeenteraad van Zandvoort houdt voet
bfi stuk inzake de V. V. V. subisidic. 4
Het rijwielplaatje niet in zak of tasch. 3
f 168.000 meer aan opcenten der belastingen
ontvangen in Haarlem en omstreken. 1
Spanning in de internationale politiek beeft
slechten invloed op de arbeidsmarkt te
Haarlem. 4
Een sterke vooruitgang van den omzet der
Haarlemsche gemeentebedrijven. 1
Het nieuwe college van B. en W. van Haar
lem zal bestaan uit twee R.K. cn twee Soc.
Dem. wethouders. 1
BINNENLAND.
De spellingsbesluiten van oud-minister Slote-
temaker de Bruine treden 1 September
niet in werking. 3
Hilversum heeft ook Maandag weer ernstig
van het noodweer te lijden gehad. 3
BUITENLAND.
Duitschland en Rusland zullen een niet-aan
valspact sluiten. 1 en 5
Nederland neemt deel aan de Oslo-conferen
tie. die te Brussel begint. 5
In Polen en Duitschland gelooft men dat
deze week de beslissing inzake Dantzig zal
vallen. 5
ARTIKELEN, enz.
Van onzen Londenschen correspondent: De
blauwe vogel op het meer. 3
H. D. Vertelling: ..Alibi", door B. van Steen-
wijk. 4
Van onzen Brusselschen correspondent: De
twintigste Ijzerbedevaart. 5
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op 7
ae Jong over net H. O. V. Concert. fi
