Haarlems Dagblad Duitsch offensief tegen Polen Verscheidene Poolsche steden gebombardeerd Rijksdagrede van Hitier Bcuttziy het u$, uakama Engelsche parlement bijeen Chaotische Toestand. Volgens berichten uit Polen hebben hedennacht de Duitschers bomaanvallen op enkele Poolsche plaatsen gedaan. United Press meldt zelfs (het was echter niet mogelijk er een bevestiging van te krijgen) dat Warschau heden morgen zou zijn gebombardeerd. Duitschland zelf heeft verklaard, dat de vijandelijkheden zijn begonnen. Behalve van luchtaanvallen aan de Poolsche kust en in Poolsch Pommeren, wordt ook melding gemaakt van aanvallen in Opper-Silezië. tewq naac tupetaud et* ftattktiflt Algemeene mobilisatie in Frankrijk Wendt Polen zich thans tot Engeland? Duitschland onder Wollen Schoolkousen Wollen Sokken Het iBelao^rijksfe 57e Jaargang No. 17240 Uitgave Lonrens Coster. Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algein. Drukkerij N.V Bureaux: Groote Houtstraat 93. bijkantoor SoendapieiD 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600. Drukkerij 10132. 12713 Admin. 10724. 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EP* ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur; ROBERT PEEREBOOM Vrijdag 1 September 1939 Abonnementen per week f 0.25. p. maand f 1.10. pei .4 maanden f 3.25 franco per post f3.55. Inasr nummers O cent pe: ex. Advertentiën t 1-5 regel» f 1.75, elke regel meer f 0.35 Reclames f 0.60 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. ••Iko regel meer I 0.15 Groentje» «ie rubriek. Duitsche Aanval op Polen. Nadat eenige dagen van voortdurende ge heime gedachtenwisseling tusschen Londen en Berlijn de hoop hadden doen stijgen, dat een groote oorlog door verstandig overleg zou worden afgewend, is sinds gisterenavond een toestand ingetreden dien ik op het moment van schrijven tegen twaalf uur Vrijdag morgen moet aanduiden als chaotisch. De totale wijziging in de situatie, die haar plotseling in wilde beweging zette, werd Don derdagavond om 9 uur ingeluid met de Duit sche aankondiging, dat over alle rijkszenders een mededeeling van bijzonder belang zou worden gedaan. Dit officiëele communiqué van de Duitsche regeering behelsde zestien punten, door Duitschland als basis voor een vergelijk met Polen aan Engeland voorge legd. Hoofdpunten in die Duitsche voorstel len waren, dat de vrije stad Dantzig bij het Duitsche Rijk zou worden gevoegd, dat in den z.g. Corridor een volksstemming zou worden gehouden onder toezicht van een internatio nale commissie, dat aan Duitschland (voor zijn verbinding met Oost-Pruisen en Dantzig) en eveneens aan Polen (voor zijn verbinding met de havenstad Gdynia) exterritoriale zones gewaarborgd zouden worden, dat een gedeel telijke bevolkings-uitwisseling in den Corridor zou kunnen plaats hebben, dat Dantzig, Gdynia en het schiereiland Hela geheel vrij van militaire versterkingen en inrichtingen zouden zijn, dat'de rechten der minderheden door een internationale commissie zouden worden onderzocht en dat bij aanvaarding van deze grondslagen zoowel Polen als Duitschland hun legers zouden demobili- seeren. De Duitsche regeering deelde voorts mede dat zij de zending van een Poolschen gezant naar Berlijn had gevraagd om over deze voor stellen te beslissen dus een gevolmachtigd gezant maar dat zij vergeefs op dien onder handelaar had gewacht ofschoon Engeland zelf zijn bemiddeling had aangeboden. Na twee dagen vergeefs wachten beschouwde zij haar voorstellen als feitelijk afgewezen en verklaar de dat ieder verder incident tot een ontlading van de aan beide kanten in stelling gebrachte militaire strijdkrachten zou kunnen leiden. De hoop dat deze publicatie ten doel had, de Duitsche voorwaarden voor het forum der wereld te brengen met de mogelijke goede ge volgen van dien, bleek vanmorgen ij del. In de prille vroegte kwam er een proclamatie van Hitler, die zeide „wij zullen geweld met ge weld beantwoorden" en geheel den toon van een oorlogsverklaring had. Eenige uren lang volgde daarop nog geen geconcentreerde aan val op Polen, ofschoon berichten binnenkwa men omtrent enkele geïsoleerde luchtaanval len gedurende den nacht. Goering riep den Rijksdag tegen tien uur vanmorgen bijeen en daarin hield Hitier een rede, waarin hij ver klaarde zijn doeleinden thans te zullen berei ken en zichzelf met het opperbevel bekleedde, daarbij Goering als zijn eersten en Rudolf Hess als zijn tweeden plaatsvervanger aan wijzend. Inmiddels bleek dat Warschau van morgen uit de lucht gebombardeerd was en spoedig daarop kwamen berichten omtrent den aanval van het Duitsche leger op Polen, uit drie richtingen ingezet. Reeds bleek dat vele burgers aan de afgrijselijke methoden van den modernen oorlog ten prooi gevallen waren. Dus is de Duitsch-Poolsche oorlog een feit. Of die leiden zal tot de nog oneindig grootere ramp van een Europeeschen oorlog is op het moment van schrijven nog niet zeker. Want Londen en Parijs, ondanks al hun geweldige militaire voorbereidingen, hebben vanmorgen een merkwaardige stilte in acht genomen. In Londen zijn de beide Huizen van het parle ment tegen zes uur vanavond bijeengeroepen. In Parijs spreekt men van te verwachten „nieuwe militaire maatregelen", maar tot dus ver niet van een oorlogsverklaring aan Duitschland. Een later bericht uit Londen meldt „als voor- loopige reactie" dat Engeland en Frankrijk zeer zeker hifn verplichtingen jegens een aangeval len Polen zullen nakomen, dus: het te hulp snellen. De merkwaardige situatie doet zich nochtans voor dat deze hulp, behalve wat het luchtwapen betreft, alleen „uit de verte" gege ven zal kunnen worden als inderdaad de Duit sche „Westwall" evenals de Maginotlinie on neembaar blijkt. Aan het Fransch-Duitsche front zou een positie-oorlog ontstaan. En dat Italië in de huidige omstandigheden neutraal zal blijven is vrijwel als zekerheid aan te ne men. Het is veel te kwetsbaar tegenover de Fransche en Engelsche vloten, die gezamenlijk de Italiaansche verre in kracht overtreffen. Het zou bovendien, als het de nederlaag leed, een invalspoort tegen Duitschland vormen. Door neutraal te blijven schijnt het Duitschland een dienst te zullen bewijzen: althans zoolang de Westwall en de Maginotlinie onneembaar blijken. Ten aanzien van Duitschland's zestien voor stellen betreffende Polen zij nog opgemerkt, dat deze blijkbaar niet ter kennis van Polen waren gebracht, dat zij aan den Engelschen ambassadeur Henderson volgens de En gelsche lezing pas in den avond van 30 Augustus zouden zijn voorgelezen zonder dat ze hem op schrift werden verstrekt en dat de uitnoodiging om een Poolsch gevolmach tigd gezant naar Berlijn te zenden den Polen wel herinnerd moet hebben aan kanselier Schuschnigg's reis naar Berchtesgaden en Het woord is aan Volgens te Parijs door Havas ontvangen inlichtingen zijn de Duitsche troepen vanmorgen het offensief in de volgende richtingen be gonnen In het Noorden van Polen op de grens van Oost-Pruisén wordt een aanval uitgevoerd in de richting van de steden Mlawa, Dzialdowo en, Chojnice. In het Zuiden heeft de Duitsche aanval tot doelwit op de grens van Silezië, het Silezische steenkolenbekken en in het bijzonder dat van Czetochowa. Een te Parijs ontvangen Reuterbericht be vestigt het Duitsche offensief. Krakau, Katto- witz en zes andere steden zijn uit de lucht gebombardeerd. Naar gemeld wordt, vallen er onder de burgerbevolking vele dooden en ge wonden te betreuren. De Duitschers zijn tot den aanval overgegaan zonder een ultimatum te stellen. BERLIJN, 1 September (D.N.B.-A.N.P.) De Duitsche Rijksdag is hedenmogren 10 uur Duitsche tijd, bijeengekomen. Hitier heeft in de rede, die hij in deze zitting heeft gehouden, medegedeeld, dat hij vast besloten is 1. De kwestie-Dantzig op te lossen; 2. De kwestie van den Corridor op te lossen; 3. Er voor te zorgen, dat in de verhouding Gouwleider Forster heeft een telegram aan Hitier gezonden, houdende mededeeling van hereeniging van Dantzig met het Duitsche Rijk. Hitier heeft in een telegram geantwoord, dat de hereeniging direct wordt voltrokken. Duitschland—Polen een wending intreedt, welke een vreedzaam samenwerken garan deert. Ik zal, aldus verklaarde de Fiihrer met na druk verder, zoolang strijden, totdat de Poolsche regeering geneigd is die toestanden tot stand te brengen, of totdat een andere Poolsche regee ring zal worden gevonden, welke daartoe bereid is. Hitier zeide verder het veldgrijs te hebben aan getrokken en het pas weer te zullen uittrekken na de overwinning of dat hij anders niet meer zal leven. Als zijn opvolger wees hij voor dat geval aan Goering. Mocht dezen iets overkomen, dan komt Rudolf Hess als opvolger en als ook dezen wat overkomt, zal door een wet een Senaat worden ingesteld, welke uit zijn midden den waardigste, d. w. z. den dapperste, zal kiezen. De proclamatie van Hitier aan het leger wordt in Poolsche kringen als een formeele verklaring van agressie opgevat. Bacon- Men weet iets pas goed., als men de oorzaken weet. president Hacha's reis naar Berlijn. Het ver wondert niettemin dat deze Duitsche publi catie nog niet haar volledige beantwoording van Engelsche zijde heeft gekregen. Is dat 'later op den dag te wachten? Intusschen doet zich reeds de ontzettende ramp van een Duitsch-Poolsehen oorlog voor. De uitslag schijnt, hoewel Polen niet tot de kleine maar tot de „middelgroote" mogend heden behoort en zwaar bewapend is, niet twijfelachtig. Het zal Duitschland wel niet lang kunnen weerstaan. En tallooze onschul- digen zullen gedood, gewond en verminkt worden in een strijd over een kwestie, die opgelost had kunnen en moeten worden! God geve dat een ramp van veel grooter omvang aan Europa bespaard moge blijven. De vooruitzichten zijn thans wel zeer =omber. Tegen den wil der volken, die alle getoond hebben den oorlog te verafschuwen, zonder „oorlogspsychose" in de massa's is deze eerste ramp op bevel ontketend. Ten aanzien van het gevoerde diplomatieke beleid kan men niet anders dan twijfel uiten. Wellicht bestaat nog de kans dat Polen vandaag of morgen om onderhandelingen zal vragen. Het is een mogelijkheid, meer niet. Een mogelijkheid die wellicht nog de ramp zou kunnen stuiten eer die veel grooter vorm aanneemt. Hitier heeft medegedeeld dat hij geen hulp van Italië zal vragen en de neutraliteit van de onzijdige Westersehe staten zal eerbiedigen DE TERREINKAMPIOENSCHAPPEN DER K.N.M.V. UITGESTELD. In verband met den internationalen toestand heeft de K.N.M.V.-sportcommissie besloten de terreinkampioenschappen van Nederland, welke op 10 September a.s. verreden zouden worden, tot nader te bepalen datum uit te stellen. zuilen t*un zecptuMUntycn {eyens PóUn LONDEN, 1 Sept. (Reuter/A.N.P.). In officieele kringen alhier zegt men als voorloopige reactie op de gebeur tenissen van heden, dat. indien de proclamatie van Hitier tot het Duit sche volk beteekent, zooals indcrdaaci het geval schijnt te zijn, dat Duitsch land aan Polen den oorlog heeft ver klaard, met het meeste gezag verklaart kan worden, dat Groot-Brittannië en Frankrijk onwrikbaar besloten zijn hun verplichtingen jegens de Poolsche re geering tot het uiterste na te komen. Parlement vergadert morgen PARIJS 1 September (Havas/A. N. P.) In Frankrijk is tegen Zaterdag de alge meene mobilisatie afgekondigd en tevens de staat van beleg geproclameerd. Het parlement komt morgen bijeen. LONDEN, 1 September. Nu de Britsche re geering officieel heeft aangekondigd dat Polen zich aangevallen acht wordt te Londen ver wacht, dat de volgende stap zal zyn het inroe pen door Polen van de militaire hulp van En geland en Frankrijk onder het bestaande bond genootschap, daar Polen zijn onafhankelijkheid bedreigd acht en tegenstand biedt. (United Press). „actieve bescherming van de weermacht" BERLIJN, 1 Sept. (DNB-ANP) Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: Op bevel van den Führer en opperbe velhebber heeft de weermacht de ac tieve bescherming van het Rijk op zich genomen. Ter vervulling van haar op dracht een halt toe te roepen aan het Poolsche geweld, zijn troepen van het Duitsche leger vanmorgen over alle Duitsch-Poolsche grenzen tot den tegen aanval overgegaan Gelijktijdig zijn es kaders van de luchtmacht opgestegen om de militaire doeleinden in Polen on schadelijk te maken. De oorlogsmarine heeft de bescherming van de Oostzee op zich genomen. Beide Huizen tegen hedenavond bijeengeroepen LONDEN. I September (Reuter-A. N. P.) Officieel wordt medegedeeld, dat beide Huizen van het parlement vanmiddag om zes uur biicen zullen komen. Voorts wordt gemeld, dat het Engelsche kabi net om 11.30 uur hedenmorgen bijeengekomen is. IJzersterk, nog tegen ongekend lage prijzen Wolhandel KAAN, Gen. Cronjéstr. 129 (Adv. ingez. Medj HEDEN 12 PAGINA'S BUITENLAND. pag. Duitschland is een offensief tegen Polen be gonnen. 1 Hitler's rijksdagrede van hedenmorgen. 2 De voorstellen van Hitier inzake Polen. 5 Dantzig met Duitschland hercenigd. 6 ARTIKELEN, enz. R. P.: Chaotische toestand. 1 H. D. Vertelling: De telefooncel. 4 A. D. de Groot: Een schaakrois naar Argen tinië 7 Voor d« Jeugd g De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op g

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1