Vreemde vliegtuigen
X. C XCaan^
T)e 3 standpunten
Blokkade tegen
Duitschland
Koning Leopold
Het Belangrijkste
opperbevelhebber
van het
Belgische leger
Rauzen- T)ekens
Een niet aanvalspact
op komst?
Zal het Italiaansch
Duitsche militaire pad
werking treden?
in
Nachtelijk luchtalarm
in Engeland.
15% KORTING
KLEEDING
Inst. Mercator
FLINKE VERKOOPSTER
Demonstratie en Proefles
Gevraagd en Aangeboden
Aankomende Smidsjongens
WINKELBEDIENDE
Net persoon
M AA NDAG 4 SEPTEMBER 1939
HAARLEM'S DAGBLAD
2
De Regeerïngspersdienst meldt
Hedennacht zijn vreemde vliegtuigen boven ons land gesigna
leerd. De nationaliteit dier vliegtuigen kon niet worden vastgesteld.
Aangezien meestentijds boven de wolken werd gevlogen, was het
niet mogelijk de vliegtuigen onder vuur te nemen.
De Nederlandsche regeering zal heden elk van beide partijen,
onder verwijzing naar den ernst van deze schending onzer door
beider beloften uitdrukkelijk erkende onzijdigheid, uitnoodigen
onverwijld een onderzoek in te stellen naar de vraag, of hare strijd
krachten deze inbreuk hebben veroorzaakt en bij bevestigende
beantwoording, alle maatregelen te nemen om herhaling te voor
komen.
Naar wij vernemen is van verschillende
plaatsen in het Oosten des lands, nadat heden
nacht het bericht van den regeeringspersdienst
over het verschijnen van vreemde vliegtuigen
boven ons land bekend was geworden, de mede-
deeling ontvangen van het vinden van strooi
biljetten. Deze droegen het opschrift „waar
schuwing", „Groot-Brittannië aan het Duitsche
volk". In deze biljetten wordt o.m. gezegd, dat
de Duitsche regeering Engeland den oorlog op
gedrongen heeft, dat deze oorlog volkomen
onnoodig is, dat het Britsche volk in vrede met
het Duitsche wil leven, dat het Duitsche volk
aan den rand van een bankroet leeft, dat d<
Nazi-censuur altijd de waarheid aan het Duit
sche volk onthouden heeft, dat Engeland en zijn
bondgenooten onoverwinnelijk zijn, dat het
Duitsche volk recht op vrede heeft, dat Engeland
ook den vrede wenscht en bereid is, dien met
iedere Duitsche regeering te sluiten, die oprecht
vredelievend gezind is.
Onmiddellijk
bij het uitbreken
van den oorlog ingegaan
LONDEN, 3 September.
Naar aanleiding van een door
United Press gestelde vraag omtrent
den aanvang van de Britsche blok
kade van Duitschland, heeft een
woordvoerder van de Britsche admi
raliteit telefonisch verklaard: „De
blokkade is uiteraard onmiddellijk
bij het uitbreken van den oorlog be
gonnen".
Volmachten voor de Indische
regeering.
Zondagavond heeft de onderkoning van
Britsch-Indië een proclamatie uitgevaardigd,
waarin het uitbreken van den oorlog wordt
medegedeeld en de staat van oorlog wordt
afgekondigd. Tegelijkertijd is een ordonnantie
inzake de verdediging vair Indaë uitgevaar
digd, waardoor de centrale regeering uitge
breide volmachten krijgt, o.a. de controle op
handel en industrie voorzoover deze verband
houden met de oorlogvoering.
Rusland levert aan beide partijen.
LONDEN, 4 Sept. (Reuter-A-N.P.De
diplomtaikee correspondent van Reuter ver
neemt. dat de Poolsche ambassadeur te Mos
kou de regeering der Sovjet-Unie er van in
kennis heeft gesteld, dat Duitschland Poolsch
grondgebied is binnen gevallen en dat er
thans een ocrlogstooestand bestaat tusschen
Duitschland en Polen.
In welingelichte kringen verneemt Reuter,
dat de Sovjet-regeering de neutraliteit in acht
nemet en dat leveringen aan beide partijen
zullen geschieden.
HEDEN: 12 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
De Vriiz. Dem. tc Haarlem willen een tijdelijk
College van B. en W. op breede basis in
verband met de tijdsomstandigheden. 4
BINNENLAND.
De Spoorwegen hebben meer modern ma-
materiecl ingezet. 3
De regecring vraagt zestig millioen crediet aan 3
Onze neutraliteit geproclameerd. 3
©e doop van Prinses Irene is uitgesteld. 4
BUITENLAND.
ENGELAND EN FRANKRIJK HEBBEN
DUITSCHLAND DEN OORLOG VER
KLAARD 1
In Engeland is een oorlogskabinet gevormd,
waarin Churchill als minister van marine
zitting heeft. 4
Duitschland laadt de verantwoordelijkheid
voor de gebeurtenissen op Engeland. 4
Koning George spreekt het Engelsche volk toe 4
Chamcbrlain deed mededeeling van de oor-
logsproclamatic voor de radio en in het La
gerhuis. 5
Roosevelt kondigt de Amerikaansche neutra
liteit af. 7
De Poolsclie troepen moeten Silezië ont
ruimen. 7
ARTIKELEN, enz.
R. P.: llet Onheil.
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op 11
BRUSSEL, 4 September (Belga-
ANP.) De koning heeft de volgende
dagorder tot het leger gericht:
„Ik neem vandaag het opperbevel
over het leger over. Ik heb de zeker
heid, dat het onder alle omstandig
heden door zijn dapperheid en zijn
zelfverloochening zich waardig zal
weten te betoonen van het vertrouwen,
dat de geheele natie in hem stelt.
Gedaan ten paleize van Brussel, den
vierden September 1939.
(w.g.) LEOPOLD.
Deel der Noordzee wegens mijnen
gevaarlijk.
Straat van Dover voor de scheepvaart
gesloten.
De Engelsche regeering heeft aan
de scheepvaart doen mededeelen, dat
een gedeelte van de Noordzee wegens
mijnen gevaarlijk is.
Het gevaar-gedeelte wordt begrensd
in het Westen door 5gr. O.L., in het
Noorden door 56 gr. N.B., in het Oos-
ten en Zuiden door de Nederland
sche en Deensche territoriale wate
ren en de Duitsche kust. De Straat
van Dover is voor de scheepvaart af
gesloten.
De Deensche regeering heeft besloten ter
vergemakkelijking van de controle op zee
mijnvelden te leggen bij den ingang van
Kongedybet, Hollaenderdybet en Drogden.
Verwachting geldig van hedenavond tot mor
genavond ongeveer 19 uur:
Matige tot zwakken wind uit Westelijke
richtingen. Aanvankelijk betrokken tot
zwaar bewolkt, later opklarend. Enkele
regenbuien. Koeler.
THERMOMETERSTAND:
Hoogste gisteren "70 F.
Laagste hedennacht 63 F.
Hoogste heden 65 F.
BAROMETERSTAND:
Vorige stand 765 m.M.
Stand van heden 765 m.M.
Neiging: Stilstand.
Opgave van:
Fa. KEIP, Opticiens
Gr. Houtstraat 137 Tel. 11640
Belangrijke Telefoonnummers
Politie: 11850.
Brandweer: 15333.
Ongevallendienst (Brandweerkazerne)
Ged. Oude Gracht: 14141.
HOOG WATER TE ZANDVOORT:
Voor fietsers en wandelaars.
Dinsdag v.m. 7.17 uur; nam. 19.38 uur.
Strand berijdbaar van 12.0017.30 uur.
Het zomersche warme weer heeft in onze
omgeving voorloopig een einde genomen. Koele
maritieme luchtmassa's bereikten hedenmor
gen ons land. Na de warme onweders van gis
ter lag hedenmorgen een front over ons land,
dat in den vroegen ochtend Vlissingen zon
der regen passeerde, doch dat de Bilt lichten
regen gaf en ruimen van den wind.
Het gebied van hoogen luchtdruk, dat ge
durende de laatste dagen, over de Noorsche
Zee is gelegen, neemt een weinig in beteeke-
nis af. Het wordt aan de zuidzijde door de
Oceaan-depressie aangetast. Een tweede
maximum ligt over de Oostzee, de Randsta
ten en Polen. Hier is de luchtdruk nog stij
gende.
Over Italië en het oostelijke Middellandsche
Zee-gebied ligt een vlakke depressie, welke in
de Povlakte eenigen regen veroorzaakt.
In Spanje is de luchtdruk flink gestegen.
Van hier loopt een rug van hoogen luchtdruk
over Frankrijk naar Centraal-Europa, welke
een scheiding vormt tusschen de Oceaan
depressie en die over Italië.
Complete Meubileering
Barteljorisstr. 39-41, Tel. 10250
(Adv. Ingez. Med.)
r
I
De kcggsupecaties begonnen
PARIJS, 4 September (Havas/ANP).
Communiqué nummer 1 van den vier
den September des morgens meldt:
De krijgsverrichtingen bijn begonnen
wat betreft het geheel der strijdkrach
ten te land, ter zee en in de lucht.
„Slechts
geweid
kan (Killet
stuiten"
Een vreedzame regeling in het Duitsch-
Poolsche geschil was mogelijk geweest,
maar Hitier wilde dit niet. Duitsche voor
stellen zijn nooit aan Polen getoond en toen
zij Donderdagavond door de Duitsche radio
gepubliceerd werden, heeft Hitier niet op
commentaar gewacht, maar zijn troepen den
volgenden dag Polen laten binnentrekken.
Hitier zal zijn geweldmethoden nimmer op
geven en kan slechts met geweld gestuit
worden.
Hitier wees tot het laatste vreedzame
onderhandelingen af. Het lot van den vrede
was in handen van Hitier. Hij heeft den
oorlog verkozen. Hij wil de vernietiging van
Polen en daarna de hegemonie over Europa.
Wij moeten thans strijden voor ons land en
voor de vrijheid.
Polen mishandelde de minderheden en
nam een agressieve houding aan, welke een
gevaar voor Europa oplevert. De Poolsche
regeering werd in haar optreden gesteund
door Engeland, dat verantwoordelijk is voor
het leed, hetwelk thans óver de volken
komt Door de ultimatums van Engeland en
Frankrijk in te willigen zou Duitschland het
oude onrecht opnieuw accepteeren.
(Men zie hiervoor ook elders In dit nummer.)
„(Duitschland
wees alle
ondethande-
lingen af."
„(Ingeland
dcaagt de
oecantuxooc-
liihheid"
tusschen Rusland en Japan
Gerucht te Moskou.
MOSKOU, 4 September (Reuter).
In de kringen der buitenlanders alhier
gaat hardnekkig het gerucht, dat bin
nenkort onderhandelingen zullen wor
den geopend voor de sluiting van een
niet-aanvalsverdrag tusschen Sovjet
Rusland en Japan.
Pavlof, die bij de besprekingen tus
schen Stalin en Molotof met Von Rib-
bentrop als tolk optrad, is benoemd tot
eerste secretaris van de Russische am
bassade te Berlijn.
BRUSSEL, 4 September (Reuter).
Volgens uit Berlijn ontvangen berich
ten bespreken Duitsche politieke krin
gen de vraag in hoeverre het begrip
staat van porlog verschilt van een for-
meele oorlogsverklaring.
Verklaard wordt, dat van de inter
pretatie hiervan zal afhangen of het
Italiaansch-Duitsche militaire verdrag
in werking treedt
Een Turksclic stem:
„Duitschland heeft den oorlog
moreel verloren."
ANKARA, 4 September (Havas). De of
ficieuze „Ulus" schrijft:
„De geheele wereld is er getuige van, dat
Frankrijk en Engeland alles geprobeerd heb
ben om de tragedie te voorkomen, welke een
nieuwe oorlog medebrengt. De werkelijke ver
antwoordelijkheid valt toe aan Hitler en
diens medewerkers". Het blad schrijft verder
nog.
„Men moet erkennen, dat van het oogenblik
af dat de Duitschers op Poolsch grondgebied
zijn doorgedrongen Duitschland den oorlog
moreel heeft verloren. Het is voor Duitschland
niet een oorlog voor recht of gerechtigheid,
noch een oorlog uit verdediging of zelfs uit
wraak. Het is een echte étappe in zijn poging
de wereld te veroveren".
Voor een HELDERE WASCHBEHANDEL1NG
is Uw adres
STOOMWASSCHERIJ „FEMINA"
REGENTESSELAAN <0
TEL. 11466 HAARLEM TEL. 13466
(Adv. Ingez. Med.)
Bevolking bewaarde haar kalmte
Onbekende vliegtuigen
gesignaleerd.
LONDEN, 4 September (Havas/ANP)
Vannacht om tien minuten voor drie
uur werd Londen opgeschrikt door het
geloei van sirenes, welke de bevolking
uitnoodigden de schuilplaatsen op te
zoeken, daar gevaar voor een lucht
aanval bestond. Rustig hebben de
Londenaars de gegeven instructies
gehoorzaamd en de schuilplaatsen be
reikt. Zij spraken kalm over den aard
van het alarm dat hun uit den slaap
had gehaald. Na 35 minuten meldden
de sirenes, dat het gevaar was ge
weken en in dezelfde orde en kalmte
ontruimde de bevolking de schuil
plaatsen.
Het ministerie van voorlichting
heeft vanochtend verklaard, dat het
luchtalarm gegeven werd omdat boven
de oostelijke graafschappen en de
Midlands niet geïdentificeerde
vliegtuigen zijn gepasseerd. Een aan
tal gevechtsvliegtuigen werd de lucht
ingezonden en zoodra op bevredigende
wijze was vastgesteld, welke vlieg
tuigen het betrof, werd het signaal
gegeven, dat alles weer veilig was.
Het waarschuwingsalarm, dat tweemaal ge
geven werd, omvatte Londen, gedeelten van
de Midlands en van de noordoostelijke graaf
schappen.
United Press meldt dat het alarm in som
mige hotels sensatie heeft verwekt. Het per
soneel wekte de gasten door hard op de
deur te bonzen. In allerijl begaf men zich
naar beneden voor het opzoeken der schuil
plaatsen, waar men bleef tot het signaal
„Alle gevaar geweken" weerklonken had.
De Heer en Mevrouw
VAN ZANTEN—
EEFTINCK SCHATTENKERK
geven uitsluitend langs dezen
weg met groote dankbaarheid
kennis van de geboorte van hun
nen zoon
HUGO BRAM EELKE.
Utrecht, 2 September 1939
tijdelijk Haarlem, Verspronck-
weg 45.
Volstrekt eenige en
algemeene kennis
geving.
Heden overleed, zacht en
kalm, onze beste Tante
Maria Judith Scholten
in den ouderdom van 98
jaar.
Namens de Familie:
W. P. WOUTERSEN
Haarlem, 3 Sept. 1939
Westerhoutpark 34.
De teraardebestelling zal
plaats hebben op Woens
dag 6 Sept. a.s. te 11 uur
op de Algemeene Begraaf
plaats ingang Kleverlaan.
Heden overleed te Doorn
tot onze diepe droefheid
onze geliefde zuster en
behuwdzuster
Vrouwe
C. S. J. W. Boreel
geb. Jonkvr. PRINS.
3 September 1939.
Doorn:
D. E. PRINS VAN WEST-
DORPE—VAN ECK
Chateau d'Oex:
E. PRINS VAN WEST-
DORPE
m. PRINS VAN WEST-
DORPE-DE PRELLE
DE LA NIEPPE
Aerdenhout:
A. E. THIERRY DE BYE
dólleman
TH. L. L. PRINS VAN
WESTDORPE
Nog enkele dagen
stoomen - verven
F. E. SPIERING
gedipl. Heilgymnast - Masseur
EINDENHOUTSTRAAT 17
HAARLEM z. TEL. 16030
heeft de praktijk HERVAT.
Thea Witkamp
Pianoleerares Staatsdipl.
Pieter Kiesstraat 44 Tel. 11615
Spreekuur: dagelijks van 6-3 u.
ORGELLES
Ook met PEDAAL
MEJ. M. BARBAS
Stads-hulporganiste v. h. orgel
in de Gr. of St. Bavokerk
Brederodestr. 28 (Kleverpark)
Telefoon 14962
Dr. Otto Klipp's
T alenschool
ONDERWIJS in
DUITSCH
FRANSCH
ENGELSCn
NEDERLANDSCH
STENOGRAFIE
Opl. voor alle Praktijk-
examens en „Akte L.O.".
Repetitiecursussen voor af
gewezen examencandidaten.
Kleverparkweg 142, Haarlem
TELEFOON 13269
MIEN HOEKSEMA
PIANOLEERARES
HEEFT HARE LESSEN HERVAT
Hasselaersplein 22 - Tel. 14254
Zaanenlaan 114, Telef. 23907
Fransch, Duitsch,
Engelsch,
Zweedsch.
Opl. voor alle
praktijkexamens.
Cursussen
Duitsch L.O. en
Engelsch L. O.
Lorjé's Kantoorboekhandel,
Haarlem, vraagt zoo spoedig
mogelijk
18-24 jaar. Zij die met het vak
bekend zijn genieten de voor
keur. Aanmelden v. g. g. v. he
denavond en morgenavond van
half 9—9 uur Burg. Boreelstr. 17
Dames, bezoekt de gratis
van onze gemakkelijke ENS AID
methode in Knippen, Naaien en
Stofversieren op Modevakscho
len te Haarlem Frans Halsstr. 16
op 5 Sept. van 2—5 en van 8—10
uur; Vergierdeweg 178 op 7 Sept.
van 2—5 en van 8—10 uur.
vr. Dienstpersoneel o.m. Keu
kenmeisjes, 2de-, alleen en dag
meisjes, v. g. g. v.
Boogaard's Plaatsing Bureau
Jansstraat 56 Tel. 14170
gevraagd. Aanm. tot 6.30 n.m.j
Smederij W. MOOLENAARS,
Baljuwslaan 23
Gevraagd nette eerlijke aank.
ca. 16 j., in Drogisterij, ook ge
negen event, boodschappen te
doen. Brieven met copie getuig
schriften no. 2187 bur. van dit bl,
ge vr. voor buffet, 10 met kost.
Hotel Spoorzicht, Stationsplein,
Haarlem.
Voor direct gevraagd
NETTE JONGEN
voor hulp v. d. chauffeur, leeft.
pl.m. 16 jaar.
NETTE JONGEN
voor bezorging per bakfiets, lft.
pl.m. 18 j. N.V. Paul C. Kaiser,
Nic. v. d. Laanstr. 27-29, Haarl.
Winkelhuis
in centrum stad te koop gevr.
Br. met opgaven van opp. en
prijs no. 2189 bur. van dit blad
Pension gevraagd
door dame op leeftijd. Omtrek
Leidschevaart. Zandv.laan. Br.
no. 2190 bur. van dit blad
Heer vraagt beslist geh. vrije
Zit- (en) Slaapkamer
zonder pens. Br. m. voll. Inl. no.
2191 bur. van dit blad
GEBR. VAN BEAUMONT'S
KINDERWAGENMAGAZUNEN.
Het GROOTSTE en meest GESORTEERDE MAGAZIJN van
Haarlem en Omstreken. Keuze uit meer dan 100 wagens.
Prijzen vanaf ƒ20.90 tot ƒ42.50
Kwaliteit. Het beste wat geleverd kan worden, o.a. dubbele
kogellagers, stalen of houten bakken, vaste of inklapbare
duwers, gespoten en overtrokken uitvoering, le klas
chroomnikkel, perfecte veering.
JANSWEG 50 HAARLEM - TELEF. 13651
Hoofdvertegenwoordiger der gerenommeerde
„SOUPLEX" Kinderwagens.
