Miiitahe samenwerking)
Jan Cfmstiaan Smuts
Maginotlinie en Siegfriedlinie.-
s
met Frankrijk vlot zeer goed.
de nieuwe Zuid-Afrikaansche premier.
VRITDAG 8 SEPTEMBER 1939
HA ARE EM'S DAG BE AD
Chamberlain geeft verslag van den toestand:
HET OPTREDEN
DER BRITSCHE
LUCHTMACHT.
Meet dan tien mitliaen stioaiMietten
auec BuitsMand.
Chamberlain heeft Donderdag in het Lagerhuis
en overzicht gegeven van den huidigen toe
stand, en zeide daarbij o.a.:
In het oosten voeren de Polen een zwaren
strijd tegen een sterken, vijand, die vertrouwt
op het gewicht van zijn aantal en zijn materiaal
om allen tegenstand te breken. Tegen de over
weldigende meerderheid in de lucht, bestrijdt de
Poolsche soldaat, die overtroffen wordt in aan
tal en geschut, elke centimeter van den Duit-
schen opmarsch. Het Duitsche plan, zoo vervolg
de Chamberlain, schijnt erin te bestaan, de voor
naamste krachtsontplooiing tegen Polen in te
zetten. Ondanks het verlies aan materiaal en
menschenlevens, dat zij reeds geleden hebben,
blijft het moreel en de moed van het Poolsche
volk onaangetast. De Britsche en Fransche regee
ringen hebben Donderdag een overeenkomst met
de Poolsche regeering geteekend voor de ver
schaffing van verdere financieele hulp aan
Polen.
In het westen heeft Frankrijk zijn strijd
krachten met volkomen doeltreffendheid en
gemak gemobiliseerd en thans zijn zij met den
vijand in contact aan hun gemeenschappelijke
grens.
De samenwerking tusschen beide landen is
volledig en de regelingen, welke thans van kracht
zijn geworden voor overleg op elk gebied ver
band houdende met de oorlogvoering werken
gemakkelijk en goed. Hier te lande, aldus Cham
berlain, zijn de defensieve militaire maatregelen
van ons leger, welke zeer uitgestrekt zijn, op tijd
genomen, dank zij de voorzorgen gedurende het
tijdperk van spanning.
Overgaande tot de strijdkrachten ter zee zeide
Chamberlain, een belangrijk feit is tot dusver
de ontwikkeling van de aanvallen van Duitsche
duikbooten op Engelsche schepen.
Het tot zinken brengen van de
„Athenia" met zijn tooneelen van dood
en verschrikking, heeft feitelijk den
oorlog ingeluid en geen ontkenningen
of fantasieën van Duitschland zullen het
publiek overtuigen van Duitschland's
onschuld aan deze misdaad, welke de
wereld diep heeft geschokt en ver
schrikt, aldus Chamberlain.
Behalve de „Athenia" zijn aanvallen onder
nomen op andere Britsche schepen door Duitsche
duikbooten en zijn drie of vier schepen tot
zinken gebracht.
De Admiraliteit, zoo vervolgde Chamberlain,
heeft terstond tegenmaatregelen getroffen. De
Britsche torpedojagers en andere anti-duikboot
vaartuigen zijn zeer actief en weldra zullen
grpote versterkingen van anti-duikboot
escorte-vaartuigen beschikbaar worden. Stappen
zijn ondernomen .om zoo spoedig mogelijk een
convooistelsel in te richten. De meesten der tot
dusver aangevallen schepen waren vaartuigen
die hun reis begonnen waren voor het uitbreken
van den oorlog en voor hen kon onze verdedi-
gings-organisatie natuurlijk niet terstond vol
ledig zorgen. Hoewel wekelijksche verliezen
verwacht moeten worden geenszins wil ik de
bedreiging voor onze scheepvaart verkleinen
geloof ik dat het Huis en het land ervan ver
zekerd kunnen zijn, dat de marine het probleem
steeds beter in bedwang zal weten te krijgen.
Sprekende over de aanvallen van vliegtuigen
op Duitsche oorlogsschepen te Wilhelmshaven
zeide Chamberlain: op een z.g. „slagschip in
zakformaat" zijn minstens twee treffers neer
gekomen. Men moet bedenken, dat het aangeval
len doel waarschijnlijk tot de best verdedigde
punten van Duitschland behoort.
Er moet rekening gehouden worden met de
weersgesteldheid op den namiddag van den aanval
Het zicht was bijzonder slecht en het laatste sta
dium der aanvallen geschiedde in een verblin
denden regen en storm.
Chamberlain vervolgde:
Het Huis weet, dat uitgebreide ver
kenningsvluchten boven Duitschland
zijn uitgevoerd op drie achtereenvol
gende avonden van deze week. Meer dan
tien millioen exemplaren strooibiljetten
gericht tot het Duitsche volk, zijn over
een uitgestrekt gebied in noordelijk en
westelijk Duitschland, incl. het Roerge
bied, neergelaten.
Hoewel bij elke gelegenheid de vijandelijke
verdediging volledig in werking werd gesteld,
werd geen contact verkregen met vijandelijke
vliegtuigen en keerden al onze toestellen veilig
naar hun bases terug.
De bedrijvigheid der vecht- en kustcommando's
is, al liep zij minder in het oog, niet minder in
tensief geweest. De organisatie van de defen
siediensten in het binnenland wordt snel voltooid.
De verduisteringsmaatregelen vorderen op be
vredigende wijze. Met behulp van luchtverken-
ning gedurende iederen nacht is het mogelijk ge
weest, lichten te ontdekken, die op onregelmatige
wijze zichtbaar werden en terstond is opgetreden
tegen de overtreders.
Vervolgens sprekende over de evacuatie, ver
klaarde Chamberlain, dat tot dusverre bijna an
derhalf millioen moeders en kinderen naar het
platteland als geheel geëvacueerd zijn. Ruim
tweehonderdduizend ziekenhuisbedden zijn thans
gereed voor gewonden bij luchtaanvallen, hier
van bevinden zich 56500 in Londensch gebied.
De hulpbrandweerdienst is vlug en vlot gemo
biliseerd en over het geheel worden de be
schikbare brandweereenheden permanent bezet
en gereed voor optreden gehouden. In Londen
bijv. staan ruim 1800 brandspuiten gereed om op
te treden vergeleken met 125 in vredestijd.
In een nadere aanvullende verklaring heeft
Chamberlain vervolgens nog gezegd, dat de
Britsche regeering voorstelde, dat de Volken
bond zijn bijeenkomst voor het oogenblik zou
uitstellen tot men zien kan, hoe de zaken zich
ontwikkelen.
Op de vraag of er kans bestaat op
spoedige Engelsch-Fransche militaire opera
ties in het westen ter verlichting van
den druk op Polen zeide Chamberlain,
dat hij op een dergelijke vraag geen ant
woord kon geven.
Nadat Chamberlain zijn verklaring had uit
gesproken, drong Greenwood er bij den eersten
minister in het openbaar belang krachtig op aan,
is vandaan door het oorlogskabinet besproken. Wij
zullen er naar streven de zaak te behandelen
precies in den geest, welken Greenwood uitge
sproken heeft. Wij willen het publiek echter geen
enkele inlichting geven, die onjuist zou kunnen
zijn en zeer vaak is het onmogelijk terstond ze
ker te zijn van alle feiten.
Lord Stanhope heeft in het Hoogerhuis een
verklaring afgelegd gelijk aan die van Cham
berlain in het Lagerhuis. Ten aanzien van de
verliezen toegebracht aan de Duitsche duik
booten zeide Stanhope: er zijn soms redenen
waarom wij onze successen niet bekend maken
en de uitwerking is in Duitschland misschien
grooter omdat wij dat niet doen.
TWEE ENGELSCHE SCHEPEN
GETORPEDEERD.
Duitsche duikboot door de
Britten tot zinken gebracht?
Joden moeten dienst doen bij de
Duitsche luchtverdediging.
De Berlijnsche correspondent van het Deen-
sche blad Berlingske Tidende meldt, dat den
Duitschen Joden bevel is gegeven zich onmid
dellijk aan te melden voor dienst bij de civiele
luchtverdediging.
Vorming van een Tsjechisch
legioen in Engeland.
Ook in Frankrijk en Egypte bieden de
Tsjechen zich voor den krijgsdienst aan.
Het Britsche ministerie van voorlich
ting maakt bekend, dat te Londen een
Tsjechisch legioen wordt gevormd.
De desbetreffende circulaires zijn met
den naam Benesj onderteekend.
Uit Parijs wordt gemeld dat de „Bond van
Tsjecho-Slowaaksche officieren in Frankrijk"
heeft medegedeeld, dat zijn leden bereid waren
te beantwoorden aan de eerste oproeping om
toe te treden tot het Tsjecho-Slowaaksche le
ger, „dat naast het Fransche leger zal strijden
voor beider vrijheid".
De Tsjechen en Slowaken in Egypte hebben
een vergadering belegd onder voorzitterschap
van dén Tsjecho'-Slowaakschen zaakgelastigde
en hebben eveneens hun diensten aangeboden
aan het Egyptische leger. De zaakgelastigde heeft I Rico een Duitsche duikboot hadden gezien
dit besluit medegedeeld aan den Egyptischen een zwart geschilderd vrachtschip, waarvan de
minister van Binnenlandsche Zaken. naam onleesbaar was.
DUITSCHE KOOPVAARDERS VLUCHTEN
IN NEUTRALE HAVENS.
Volgens een draadlooze mededeeling van het
mailschip „Washington", dat door een Ameri-
kaansch marine-radiostation is opgevangen, is
het Britsche vrachtschip „Olive Grove" ongeveer
tweehonderd mijl noordwestelijk van de Spaan-
sche kust getorpedeerd.
Van de opvarenden wordt niemand vermist
en is niemand gewond.
De gezagvoerder van de „Washington" heeft
later draadloos doen weten, dat de commandant
van de Duitsche duikboot „zeer hoffelijk en
hulpvaardig" was tegenover de 33 opvarenden
van de „Olive Grove", voor dit schip in de diepte
verdween. De Duitsche duikboot bezat geen her
kenningsteekenen.
Reuter verneemt voorts, dat het Engelsche
stoomschip „Royal Scepter", metende 4353 ton,
eveneens tot zinken is gebracht. Het stoomschip
„Connthie" is aangevallen doch niet bescha
digd en heeft zijn haven kunnen bereiken.
Het Amerikaansche schip „Farmer" heeft ge
seind. dat het Britsche schip „Pukkastan" en
het Fransche schip „Tamara" op den Atlanti-
schen Oceaan door een duikboot zijn aange
vallen.
Gisteravond werd te Londen medege
deeld, dat er geen groote vlootoperaties
te melden vallen. De aanvallen op Duit
sche duikbooten worden voortgezet. „In
minstens één geval schijnt succes waar
schijnlijk", zoo vervolgt deze mede
deeling.
In constant tempo worden de Duitsche sche
pen van de zee verdreven. Door middel van
allerlei kunstgrepen en camouflagemaatregelen
trachten zij te voorkomen, dat zij genomen
worden. Zij nemen de wijk naar neutrale havens.
Gemeld wordt, dat thans te Vigo 54 Duitsche
koopvaarders met een totale tonnage van meer
dan 180.000 ton liggen en in Japansche havens
9 schepen met een totale tonnage van meer dan
60.000 ton.
Beslag op Duitsch schip.
Het Duitsche koopvaardijschip „Inn" dat 2867
ton meet, is Dinsdag genomen: de 35 passagiers
en de bemannig zijn overgenomen. Het schijnt
dat de bemanning het schip tot zinken wilde
brengen, alvorens het geënterd kon worden.
Passagiers die met het mailschip „Iroquois'
San Juan op Porto Rico aankwamen verklaarden,
dat zij ongeveer 300 mijl ten noorden van Porto
(Van een bij zonderen medewerker)
)OK ver buiten het ontwrichte Europa
waar de lont in het kruit werd gesto
ken en het oorlogsgerucht de luchten
vult, weerspiegelen zich de gebeurtenissen
dezer bewogen dagen. Dagelijks vernemen wij
hoe veelal nauwelijks bekende landen en land
jes hun houding hebben bepaald ten aan
zien van de strijdende Europeesche na
ties. Ook in den boezem van het parlement
der Unie van Zuid-Afrika ontstond deining
met de betrekkingen tusschen dit land en
Duitschland als inzet. Een bewogen zitting
en een stemming waren het gevolg en het re
sultaat van deze stemming, het besluit om de
betrekkingen met het Duitsche Rijk te ver
breken. noopte den eersten minister van
Zuid-Afrika, Hertzog, tot aftreden. Waarop
generaal J. C. Smuts met de vorming van
een nieuwe regeering belast werd.
EEN FRANSCHE UITEENZETTING
van de verdedigingswerken aan
het westelijk front.
Naar aanleiding van den korten en weinig
zeggende inhoud der Fransche legercommu
niqués schrijft het Fransche persbureau
Havas, dat deze communiqués inderdaad een
record zijn- van laconisme, welke hun, die
commentaar er op geven, slechts de mogelijk
heid bieden opmerkingen te maken over het
gebied, waar gedurende vier dagen de legers
met elkaar in contact zijn.
Wat de Maginot-linie betreft, deze dient
als model voor alle militaire versterkingen,
die sedert een tiental jaren in Europa zijn ge
bouwd. De Siegfried-linie is een haastig ant
woord op de Maginot-linie. Zij liggen aan
weerskanten van den Rijn, loopen aanvan
kelijk parallel doch gaan vervolgens uit el
kaar ter hoogte van de uitvloeiing van de
Lauter aan den linker Rijnoever.
De Maginot-linie blijft de Fransche grens
'Volgen, terwijl de Siegfried-linie zich ervan
verwijdert, zonder daarom den loop van den
Rijn te volgen, die een natuurlijke grens en
een natuurlijke verdediging vormt. De Ma
ginot-linie maakt een rechten heek, terwijl
de Siegfried-linie eenigszins een stompen hoek
vormt. Derhalve kunnen de tegenover elkaar
liggende verdedigings-linies en aanvalsbasis in
twee deelen verdeeld worden. In de eerste
plaats het Rijndal, in het algemeen loopen-
de in de richting Zuid-Noord over een af
stand van ruim 170 K.M. van het Zwitsersche
Bazel tot de samenvloeiing van Lauter en
Rijn en in de tweede plaats het gebied tus
schen Rijn en Moezel, genoemd in een vorig
communiqué, waar de staatkundige grens
dwars door een afwisselend terrein loopt in
de richting Oost-West, over ruim 180 K.M.
Ten Westen van de Moezel begint
het neutrale Groot-Hertogdom Luxem
burg. De eerste oorlogsoperaties spelen
zich dus af binnen een driehoek,
waarvan de zijden een lengte hebben
van 350 K.M. en waarvan de top ge
vormd wordt door de vloeiing van
Rijn en Lauter op 15 K.M. afstand
van de groote Duitsche stads Karls
ruhe.
Het Rijnfront wordt aan een kant begrensd
door Elzas-Lotharingen over een breedte van
ongever 60 K.M. en beheerscht door de
glooiende helling, waarop zich de wijnbergen
uitstrekken' van de beroemde Elzasser-wijnen
en door de beboschte bergen van de Vogezen,
de bekende „ballons", bergen met afgeronde
toppen. Aan den anderen kant stijgt het
Rijndal naar het Bergmassief van het Zwarte
Woud. Aan beide kanten liggen de steden, met
uitzondering van Straatsburg, niet direct aan
de oevers van de rivier, welke doorsneden
zijn met doodloopende zijtakken en die verder
bedekt met steenen en daardoor onvrucht
baar zijn.
Talrijke boschjes en bosschen benemen
vooral aan Fransche zijde het uitzicht. Brug
dat hij zichzelf volledig zou uitspreken wanneer gen zijn zeldzaam en de rivier is breed terwijl
hij in de toekomst tot het land zou spreken en
dat hij, of er nu goed of slecht nieuws mede te
deelen viel, het land spoedig ervan op de hoogte
zou stellen.
Chamberlain antwoordde hierop: „Wij waar-
deeren ten volle de overwegingen, die aan het
Huis worden voorgelegd en juist dit onderwerp
overigens bij den oorlogstoestand eventueeïe
bruggen toch vernield zouden zijn.
Temidden van de rijke en vruchtbare
Elzas en in Lotharingen liggen vele gehuchten
dorpen en stadjes. De stad Mulhouse ligt bp
een afstand van 15 K.M. van den Rijn, Colmar
nog verder weg, en voorts ligt er Straatsburg,
welks Rijnhaven tegenover de Duitsche stad
Kehl ligt. Lotharingen is over de Vogezen heen
verbonden met het overige Frankrijk door een
uitmuntend wegennet en dor spoorwegen die
door diepe tunnels loopen. De bevolking werd
geëvacueerd bij het begin van de crisis.
Aan den overkant ligt de Duitsche vlakte
veel meer ingeklemd tusschen het Zwarte
Woud en den Rijn met de steden Lorrach
tegenover Bazel, Freiburg tegenover Colmar
en verder Lahr. Offenburg, het bekende kuur
oord Baden-Baden en Rastatt. 25 K.M. ten
Zuiden van Karlsruhe, de hoofdstad van
Baden. Van Noord naar Zuid loopen door
dezen streek wegen en een spoorweg, die thans
onder het vuur der Fransche kanonnen lig
gen. Langs den loop van den Rijn zijn in de
onmiddellijke nabijheid van den oever ver
sterkingen gebouwd die als vooruitgeschoven
bastions der verdedigingslijn zijn bedoeld.
Deze versterkingen liggen nauwelijks on
der den grond door geologische oorzaken. Het
Rijnwater vloeit tusschen de keibeddingen
op nauwelijks zes meter diepte.
Aan den Franschen kant vindt men be
tonnen kazematten voorzien van vele automa
tische vuurwapenen, waarvan het F.ankvuur
het oversteken van de rivier met pontons of
zelfs met gepantserde sloepen onmogelijk
maakt. Aan Duitsche zijde had men dezelfde
bedoeling maar door de haast, waarmede men
daar de versterkingen heeft gebouwd, is dat
or verkeerde wijze geschied en heeft men
fouten gemaakt toen den vorigen winter de
Rijn plotseling begon te wassen. Verscheidene
blokhuizen liepen onder water voordat het
beton was gedroogd en pioniers moesten met
dvnamiet verschillende bouwsels weer ver
nielen en vervangen door nieuwe constructies,
waarvan de betonnen muren zichtbaar zijn
aan den Franschen oever. Bovendien is de
Duitsche oever lager dan de Fransche.
Van de samenvloeiing van Rijn en
Lauter af. scheiden zich de Maginot-
linie en Siegfriedlinie. De eerste volgt
nauwkeurig de grens doch de tweede
wiikt daarvan af. zonder evenwel den
Riin te velgen. Er blijft dus een groote
ruimte over. waarbinnen de vijande
lijkheden zijn begonnen.
De Maginotlinie steunt op de lage berg
kammen van de Vogezen, die zich in Duit
sche richting voortzetten in het Harzgeberete
Tusschen beide lijnen ligt een heuvelachtige
streep, met hooge toppen en verscheidene
steden, o.a. Fischbach. Pirmasens en Zweï-
brücken Meer naar het Noord-Westen begint
het lndustriegebeid van den Saar, doorsneden
door deze rivier en door de Blies, met een
bodem die ondergraven is door mijnen en
waarop groote industrieele ondernemingen
zijn gevestigd. Achter deze rivieren verheft
zich weer een beboscht bergmassief. De
Siegfriedlinie loopt over deze beboschte
heuvels tot aan Trier en de samenvloeiing
van Saar en Moezel. De Maginotlinie profi
teert van een natuurlijke bodemgesteldheid
die zeer gunstig is voor verschansingen en
buigt zich om kleine steden die een naam in
de geschiedenis hebben, zooals Weissenburg.
Forbach en Bitsch. De stad Metz dient daar
bij als steunpunt.
Raexen-qenexaat met
een beuwqen uexCeden.
Veroveraar van Duitsch Oost-Afrika.
TXT EGENTIENVEERTIEN kwam en de we-
reldoorlog brak uit. Terwijl De Wet en
andere Transvalers zich tegen deelneming
hardnekkig verzetten, waren Smuts en de zij
nen daartoe juist vast besloten. Een opstand
der Boeren, die de gelegenheid gunstig acht
ten, brak uit. maar de regeering-Botha zag
kans die met geweld te onderdrukken. Als
bevelvoerder van de Britsche troepen in Zuid-
West en Duitsch-Oost Afrika organiseerde
Smuts de, zij het ten koste van groote verlie
zen verwezenlijkte verovering van dit laatste
gebied. In 1917 vertrok hij naar Londen waar
hij deel uitmaakte van het oorlogskabinet.
Twee jaren van belangrijke Europeesche be
moeiingen volgden: het was Smuts die het
denkbeeld van een Volkenbond ontwikkelde
en tal van internationale besprekingen voor
den vrede voerde. Ook Smuts teekende het
Vredesverdrag van Versailles, maar niet wei
nig opzien baarde hij. toen hij, na zijn hand-
teekening te hebben gezet, terstond een pro
test tegen het verdrag voorlas en uitdrukking
gaf aan zijn wantrouwen tegen de regeling,
die daarin ten aanzien van Centraal Europa
was vervat.
Botha stierf in 1919 en Smuts, teruggekeerd
in zijn vaderland, volgde hérn op. In 1924 leed
hij met zijn partij, de Zuid-Afrikaansche Par
tij, een nederlaag tegen de Nationalisten,
waarop hij als premier aftrad en op zijn beurt
door generaal Hertzog werd opgevolgd. Noch
tans zou het lang duren voor en aleer de
strijd tusschen de beide Bóeren-generaals be
slecht was; dat gebeurde eerst in 1933 toen
de samenwerking tusschen beide partijen in
een coalitie-regeering tot stand kwam. Hert
zog premier en Smuts minister van justitie
werd. Twee jaar later, in Februari 1935, ves
tigde Smuts nog eens bijzonder sterk de aan
dacht op zich door in een te Kaapstad uitge
sproken rede te verklaren dat tegenover Ja
pan een hechte samenwerking tusschen Enge-
and, zijn Dominions en de Vereenigde Staten
geboden was.
En thans ziet de „oude man der Unie" zich
met zijn nieuwe regeering wederom voor een
zware taak gesteld in het licht van de ge
beurtenissen in Europa, die tot de vorming
van deze regeering geleid hebben.
G. H. W.
(Nadruk verboden)
Generaal Smuts.
Jan Christiaan Smuts hij behoort tot de
weinigen, wier namen een bekenden klank
hadden in de dagen van den wereldoorlog:
waaraan wij opnieuw op zoo navrante wijze
worden herinnerd en wier prestige in de tien
tallen jaren die sindsdien verstreken nog
maar nauwelijks iets heeft ingeboet. Generaal
in den Boerenoorlog, veldheer en staatsman,
krachtige figuur van Nederlandschen stam,
na den oorlog enthousiast voorstander van
een verzoening met Engeland en zegevierend
veldheer in de bekende campagne tegen
DuitschOost-Afrika. Zoo kennen wij Smuts
en zoo vestigde hij een reputatie die tot verre
gebieden doordrong..
Geboren op 24 Mei 1870 in Riebeek West,
Kaapprovincie, vertrok de zestienjarige Smuts
in 1886 naar Stellenbosch om zich daar te
doen inschrijven aan het Victoria College en
er letteren en natuurwetenschappen te stu-
deeren. Reeds toen schreef hij voortreffelijke
opstellen en essays, waarvan er een geplaatst
werd m het Zuid-Afrikaansch tijdschrift. Ver
volgens studeerde hij rechten in Cambridge
om in 1895 te repatrieeren. Op het oogenblik
dat het Hooggerechtshof in Kaapstad hem
tot de balie toeliet, concentreerde zich de al
gemeene belangstelling op den historischen
Jameson-inval en de figuur van Cecil Rhodes.
Tot degenen die, nog wel in het openbaar,
tegen Rhodes optraden, behoorde Smuts. Niet
lang daarna zien wij hem in Transvaal, waar
hij eind September 1896 tot de balie werd
toegelaten om zich in betrekkelijk korten tijd
in Johannesburg een voortreffelijke repu
tatie te verwerven. Reeds wachtte hem een
openbare functie: na het .aftreden als staats
secretaris der Zuid-Afrikaansche Republiek
van W. J. Leyds, werd hij tot staatsprocureur
benoemd, nadat president Kruger's aandacht
eenmaal op hem gevallen was. Kort voor het
uitbreken van den oorlog met Engeland in
1899 werd hij staatssecretaris.
Daarin verhinderd door zijn veelomvattende
ambtsbezigheden, nam hij aanvankelijk niet
zelf aan den oorlog deel, (in samenwerking
met Reitz schreef hij in die dagen zijn be
kende brochure „Een eeuw van onrecht")
totdat hij het bevel op zich nam van een
vrijcorps en als opperbevelhebber in 1901 met
succes het commando over de Boerentroepen
in de Kaapkolonie voerde.
Na den vrede van Vereeniging (in 1902 ge
sloten), wijdde hij zich voornamelijk en in
samenwerking o.a. met generaal Botha aan
den opbouw van zijn totaal ontwricht volk.
Zoo zag de eerste politieke organisatie, „Het
Volk" het licht, die zijn verzoeningscampagne
op touw •tie ten einde de felste tegenstan
ders, zij die „tot het bittere einde" wilden door
zetten en zich derhalve „bitter-einders" zagen
genoemd en de „vredestichters" tot elkander
te brengen, ten éinde langs den eenig moge
lijken weg. die der volkomen eendracht der
gelederen, tot heropbouw der samenleving te
geraken. Onvermoeid en energiek streefde
Smuts naar het zelfbestuur dat inderdaad in
1905 verleend werd.
Minister van binnenlandsche zaken in het
ministerie-Botha in 1907, ijverde hij met in
zet van alle krachten voor een totstandko
ming van een Unie met de andere Britsche
kolonies en zijn pogingen hadden succes: in
1910 werd de Unie van Zuid-Afrika gesticht
<op 31 Mei). Botha werd opnieuw premier.
Smuts minister van justitie, later van oorlog.
In deze laatste functie begon hij aan de vor
ming van een krachtig en gedisciplineerd
Zuid-Afrikaansch leger. Van deze dagen zegt
prof. dr. J. W. Pont: „Zij (de Unie) was een
compromis. Haar welslagen, haar toekomst
zou afhangen van de erkenning en de toe
passing der aanvaarde beginselen, daar er
een werkelijke tegenstelling bestond tusschen
Brit en Afrikaner en ook de Afrikaners on
derling verdeeld waren. Smufcs c.s. waren de
verzoeningsgezinden: de „eenstrooms"-politici
die samensmelting beoogden; Hertzog c.s., zijn
tegenstanders: de „tweestrooms"-politici, die
op de onderscheidenheid van beiden den na
druk legden in de hoop op een uiteindelijke
overwinning van de Afrikaners in school, sa
menleving en politiek. Deze tegenstelling heeft
twintig jaar lang (tot 1933) de Afrikaansche
politiek beheerscht".,..
RADIO
PROERAMNA
ZATERDAG 9 SEPTEMBER 1939.
HILVERSUM I, 1875 en 414.4 M.
VARA-Uitzending. 10.00—10.20 v.m. en
7.30—8.00 VPRO.
8.00 Gramofoonmuziek (ca. 8.16 Berichten).
10.00 Morgenwijding. 10.20 Voor arbeiders in de
Continubedrijven. 12.00 Gramofoonmuziek. (ca.
12.15 Berichten). 2.00 „Wat is de zon?" lezing.
2.20 Esmeralda. 3.00 Reportage. 3.30 VARA-
orkest. 4.30 Causerie „Opvoedkundige voorlich
ting". 4.505.00 Gramofoonmuziek. 5.05 Orgel
spel. 5.30 Filmland. 6.00 Orgelspel. 6.15 Groning-
sche uitzending. 6.45 Berichten. 6.47 Gramofoon
muziek. 7.00 VAR A-Kalender. 7.05 Felicitaties.
7.10 Politiek radiojournaal. 7.30 Cyclus „Langs
steden en dorpen". 8.00 Herhaling SOS-Berich-
ten. 8.03 Berichten A. N. P., VARA-Varia. 8 15
VARA-orkest. 9.00 Puzzle-uitzending. 9 15
VARA-orkest. 9.50 Toespraak. 10.00 Gramofoon
muziek. 10.30 Berichten A. N. P. 10.40 Esmeralda
en solist. 11.00 Orgelspel. 11.30—12.00 Gramo
foonmuziek.
HILVERSUM H, 301,5 M.
KRO-Uitzending.
8.009.15 Gramofoonmuziek (Om 8.15 Be
richten). 10.00 Gramofoonmuziek. 11.30 Gods
dienstig halfuur. 12.00 Berichten. 12.15 KRO-
Melodisten en solist (1.001.20 Gramofoonmu
ziek. (Ca. 1.15 Berichten). 2.00 Voor de jeugd.
2.30 Gramofoonmuziek. 2.45 Kinderuur. 4.00
Gramofoonmuziek. 4.30 KRO-orkest. 5.15 Inter
nationale sportrevue. 5.30 Gramofoonmuziek. 5.45
KRO-Nachtegaaltjes. 6.15 Gramofoonmuziek.
6.20 Journalistiek weekoverzicht. 6.45 Berichten,
gramofoonmuziek. 7.00 Berichten. 7.15 Causerie
De nerveuze mensch (2)". 7.35 Actueele aether-
flitsen. 8.00 Berichten A. N. P., mededeelingen.
8.15 Overpeinzing met muzikale omlijsting.- 8.35
Gramofoonmuziek. 8.45 Gevarieerd programma.
10.30 Berichten A. N. P. 10.4012.00 Gramo
foonmuziek.
DROITWICH. 1500 M.
11.20 Pianovoordracht. 11.50 Orgelspel. 12.20
Gramofoonmuziek. 12.50 Het Alfredo Campoli-
Trio. 1.20 Alfred van Dam's orkest. 2.20 Causerie
„High life in Barbary". 2.35 De New Aeolian
Players. 3.20 Orgelspel. 3.50 Declamatie. 4.10
Gramofoonmuziek. 4.30 Reportages. 5.20 Ambrose
en zyn orkest en solisten. 6.20 Berichten. 6 50
Causerie „New Professions: Air Hostess". 7.05
Orgelspel. 7.35 BBC-koor en -orkest en solisten.
8.20 Revue-uitzendingen. 9.20 Berichten. 9.50
Nieuws uit Zuid Afrika (opn.). 10.05 BBC-
Theaterorkest. 10.50 Herman Darewski's Band
en solisten. 11.50 Dansmuziek (gr.pl.) 12.15—
12.20 Berichten.
RADIO PARIJS. 1648 M.
9.009.20 en 9.30 Gramofoonmuziek. 11.20
Locatelli-orkest. 12.00 Gramofoonmuziek, 12.30
Zang. 1.05 Visciano-orkest. 2.10 en 2.35 Gramo
foonmuziek. 2.50 en 3.35 Zang. 3.50 Fagotsoll.
4.05 Zang. 5.05 Viola d'amore-voordracht. 5.20
Gramofoonmuziek. 6.35 Pianoduo Wïener en
Doucet. 7.20 Gramofoonmuziek. 8.50 Amcri-
kaansch programma. 9.35 Gramofoonmuziek.
10.05 Braziliaansch programma. 10.35 Vioolvoor
dracht. 11.05 Gramofoonmuziek. 11.2012.50
Eddie Foy's dansorkest.
KEULEN 456 M.
6.50 Gramofoonmuziek. 7.35 Egon Kaiser's
orkest. 8.50 Schupo-orkest. 9.50 Onbekend. 1.35
Weensch Symphonie-orkest. 2.30 Gramofoon
muziek. 4.20 Herm. Hagestedt's orkest en solis
ten. 6.05 Luitvoordracht. 6.30 Vroolijk pro
gramma. 7.10 Zang. 7.30 Keulsche mandoline-
vereeniging „Harmonie" en soliste. 8.35 Gramo
foonmuziek. 9.50 Gevarieerd programma. 11.00
Leo Eysoldt's orkest, solist en vroolijk instrumen
taal kwintet. 12.20 Gramofoonmuziek. 2.203.20
Nachtconcert.
BRUSSEL, 322 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 Omroeporkest.
1.50 Gramofoonmuziek. 3.20 Noorsch program
ma. 4.20 Viool voordracht. 5.055.20 Gramofoon
muziek. 6.05 Omroeporkest en solist. 7 45 en
8.20 Gramofoonmuziek. 8.45 Folkloristisch
programma. 9.05 Cabaretprogramir.a. 10.30
Gramofoonmuziek. 11.2012.20 Dansmuziek
(gr.pl.)
BRUSSEL, 484 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 Ed. Loiseau's
orkest. 1.502.15; 2.203.50 en 3.55 Gramofoon
muziek. 5.35 Dansmuziek (gr.pl 5.55 Gramo
foonmuziek. 6.35 Gramofoonmuziek met toelich
ting. 7.35 Gramofoonmuziek. 8.20 Radio-orkest en
solisten. 10.30 Jean Omer's orkest. 11.2012.2Q
Gramofoonmuziek.
