Haarlems Dagblad
ontslag.en-
Op een enkele uitzondering
na, is er geen personeel
dtuwd nu een
modem tüoonfiuis
Fruitoogst.
Griekenland
demobiliseert
lichting 1937
3Cet lenzineyelkuik.
Nog geen maatregelen.
Warschau meldt:
Xalülke slachtoffers
otidet de êmgerêeoolkutQ)
ItifandeCifite
dniklooteu
muietipd
Fransche legerbericht:
Onmst op vete
deelen van 't fcont
Het Belangrijkste
57e Jaargang iSo. 17253
Uitgave Louren» Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Poatgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Dit-eclie 13082, Hoofdred. 15034
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 16 September 1939
Abonnementen per weck f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieveu op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentje» zie rubriek.
<Koe is de invloed
van den huidiqen
toestand op Indus-
tcie en. ledcijf?
Sommige bedrijven hebben het
extra druk.
„Het werk gaat bijna overal nor
maal door". Dat was de eerste conclusie,
die we gisteren neerschreven naar aan
leiding van onze kleine enquête bij
verschillende Haarlemsche industrieën
en bedrijven in verband met den huidigen
abnormalen toestand. En bij nadere
informatie is deze conclusie zeer zeker
bevestigd. Bijna alle industrieën en be
drijven zijn althans voorloopig hoe
de toestand zich zal ontwikkelen weet
tenslotte niemand in staat om normaal
door te werken. Natuurlijk hebben de
moeilijkheden tot verschillende maat
regelen aanleiding gegeven doch voor
het meerendecl waren deze nog niet van
ingrijpenden aard.
Wij zijn dankbaar en tevreden, deelde ons de
directie van de Haas' AzUnfabriekcn mede. De
fabriek werkt normaal door en ook de aanvoer
van grondstoffen is nog gewoon. Het aantal
orders is zeer gestegen doch aan alle aanvragen
kan worden voldaan. Er doen zich eenige moei
lijkheden voor bij het aanschaffen van kleinere
artikelen, zooals capsules voor flesschen, maar
invloed op den algemeenen gang van zaken heeft
dat niet. Er is bijna geen personeel onder dienst
en van ontslag van het overige is geen sprake.
Bij de N.V. Haarlemsche Overhemden In
dustrie „Kerko" is de groote moeilijkheid weer
de aanvoer van grondstoffen, die normaal van
Engeland en het vroegere Tsjecho-Slowakije
worden betrokken. De uitvoer van deze grond
stoffen uit beide landen staat thans stil, en dat
brengt natuurlijk vele problemen met zich mee.
Er is echter op het oogenblik nog voldoende
voorraad om het bedrijf aan den gang te houden.
Ook met den export voornamelijk naar de
Scandinavische landen, neemt men eenige
reserve in acht met het oog op eventueele be
talingsmoeilijkheden. Dat er geen noteeringen
uit de textielbranche zijn te verkrijgen is eei
andere factor, die belemmerend werkt. Vermoe
delijk zal er echter wel registratie komen en dan
kan men de situatie weer beter overzien. Het is
thans zoo, dat men niet weet of bepaalde ge
kochte goederen ook inderdaad zullen worden
geleverd. Ook bij deze firma is nog geen per
soneel ontslagen en hoopt men daartoe ook in
de toekomst niet toe over te gaan.
Bij de Haarlemsche Stoomverffabriek is dë
toestand niet zoo gunstig daar geen noteering
van de grondstoffen (lijnolie en terpentijnolie)
kan worden verkregen. Ook is er geen aanvoer
van lood- en zinkwit. Het bedrijf ondervindt
daardoor veel schade. Zestig procent van het
personeel moest worden ontslagen. Indien de
aanvoer van grondstoffen echter iets verbeterd,
hoopt men wel de fabriek aan den gang te kun
nen houden. Er is momenteel tamelijk veel vraag
naar camouflage-verf voor de luchtbescherming.
Wij werken normaal door wat het worden zal,
kan nog niemand zeggen, zoo deelde men ons
bij de Hilarius' Draadindustrie mede. „Er is
geen personeel ontslagen en het bedrijf werkt
normaal door. Door de mobilisatie is men ge
dupeerd daar leden van het personeel in dienst
moesten. De toestand is momenteel nog te on
zeker om iets over de toekomst mede te deelen.
De Techn. Mij. Heringa en Wüthrich onder
vindt veel moeilijkheden met den aanvoer van
materialen. Ook hier gaat het bedrijf echter nor
maal door. Het vaste personeel wordt zooveel
mogelijk in dienst gehouden. Er zijn maar wei
nig werkkrachten gemobiliseerd.
Bij de Haarlemsche Machinefabriek v.h. Gebr.
Figce heeft men juist wel veel last, dat perso
neel onder dienst is. Er zijn daarom stappen ge
daan om voor verschillende werkkrachten vrij
stelling te krijgen in verband met bijzondere op
drachten. De stagnatie in den aanvoer van ma
terialen is ook hier weer het kardinale punt.
Als men twee of drie weken verder is zal men
vermoedelijk den toestand beter kunnen over
zien.
De glas- en verffabrïek van J. Sabelis en Co.
ondrvindt wat de verfafdeeling betreft natuur
lijk wel nadeel, dat er geen terpentijn en lijn-
oiie-noteeringen zijn. Met de glasfabriek heeft
men deze moeilijkheden nog niet. De verschil
lende orders worden gewoon uitgevoerd. Er is
nu eerder een vermeerdering van het aantal
opdrachten te constateeren. Iedereen tracht zich
zooveel mogelijk te dekken. België levert, zij het
dan vertraagd en ook van de Duitsche fabrieken
is geen bericht ontvangen, dat zij niet kunnen
leveren. Er is geen personeel ontslagen.
Over den toestand der waschindustrie deelt
men ons van bevoegde zijde mede:
Ofschoon er een kleine stagnatie in de voor
ziening der grondstoffen is mag over het alge
meen niet worden geklaagd. Eenige artikelen
zijn momenteel óf in het geheel niet óf slechts
bij mondjesmaat te krijgen. De prijs van man-
gel-bekleeding en verdere textiel-benoodigdhe-
den is met 10 pet. gestegen. De prijzen van
waschmachines en auto-onderdeelen loopen
eveneens op. De kans is groot, dat ten aanzien
van de fabricage van waschmachines, moeilijk
heden niet zullen uitblijven en de prijzen be
langrijk zullen stijgen.
Door het Federatiebestuur voor de wasch
industrie is besloten, eventueele prijsverhoogin-
gen afhankelijk te stellen van de verhooging der
algemeene bedrijfslasten, waaronder stijging der
prijzen van grondstoffen, machines, expeditie,
loonen etc.
Door het onderling overleg tusschen den
luitenant-kolonel-intendant Ten Have van het
Departement van Defensie en de Federatie voor
de Waschindustrie, verloopt de behandeling van
de militaire wasch vlot. Ondanks het feit, dat
het te verwachten is, dat ingevolge de zeepbe-
schikking ook de toewijzing van industriezeep
nu of later zal worden gerantsoeneerd, zal het
georganiseerde Nederlandsche waschbedrijf aan
de steeds toenemende vraag voor de behande
ling van de wasch in de wasscherij, kunnen vol
doen.
met alle comfort, ook koelkast,
vanaf 42.per maand, aan
de overzijde Delftlaan, bij sta
tion Bloemendaal. - Te bevr.:
S. Veldkamp, v. Dortstr. 90 Tel. 16373
(Adv. Ingez. Med.)
(De oogstvooruitzichten voor de
fruitteelt zijn, volgens een over
zicht in de Staatscourant, goed).
Er komt heel veel in onze Staatscourant,
Dat als lectuur maar matig kan bekoren,
De smaaklijkheid van nieuwtjes in haar trant,
Gaat meest voor 't lezende publiek verloren.
Maar 't worde grif erkend, zoo nu en dan,
Kan ook haar nieuws nog wel eens sappig
wezen.
Ik geef als voorbeeld, dat je overzichten van
De oogstvooruitzichten van fruit kunt lezen.
Ik zie, de appels staan er gunstig bij,
Een appel voor den dorst zal niet mankeeren,
•De perziken zijn goed. vertelt men mij.
De druiven ook, iets minder goed de peren.
Dit nieuws doet onzen mond en harten goed,
Vooral in dagen, dat de meeste tijding,
Die je als vrucht van 't heden slikken moet,
Maar weinig reden aandraagt tot verblijding.
Wij voelen het weer in dit hachlijk uur,
Hoe veel de wereld vruchtloos moog' ont
wrichten,
Zelfs hier en daar vernielen, de natuur
Blijft onverstoord vruchtdragend werk ver
richten.
P. GASUS.
ATHENE, 16 September (Reuter-ANP.)
Het ministerie van oorlog heeft de demo
bilisatie gelast van lichting 1937.
Onze Haagsche correspondent seint ons:
Naar wij vernemen is de vraag of er iets zal
geschieden en zoo ja wat er zal moeten en
kunnen gebeuren ten opzichte van het parti
culier en eventueel ook ander autoverkeer in
verband met zuinig gebruik van benzine op
het Departement van Economische Zaken
nog in onderzoek.
Een beslissing in de een of andere richting
is op dit oogenblik nog niet genomen.
Naar aanleiding van het hier en daar ge
uite vermoeden dat men tot beperking van
de maximum snelheid zal overgaan kunnen
wij er op wijzen dat de bestaande Waterstaats
(Verkeers-) wetgeving het vaststellen van een
algemeene snelheidslimiet, althans buiten de
kom van de gemeenten, niet toelaat. Om zulk
een maatregel mogelijk te maken zou dus
eerst wetswijziging noodig zijn.
Iets anders is dat men er wellicht via de
Distributiewet toe zou kunnen overgaan, als
voorwaarde voor de per auto te distribueeren
benzine te bepalen, dat men dan ook geen
grootere snelheid dan een bepaald aantal k.m.
per uur zal mogen toepassen, op straffe van
niet meer aan de distributie deel te mogen
hebben.
Voor de poorten van Lemberg
wordt gestreden.
Het Duitsche opperbevel meldt, dat voor de
poorten van Lembearg gestreden wordt alsook
aan de Tanew bij Bilgoraj.
Prezeemysl werd bezet.
Oostwaarts werd Slodzicnierz bereikt. Bij een
doorbraakpoging van de Poolsche troepen ten
Zuidoosten van Warschau werden 8000 ge
vangenen gemaakt, 1.26 stuks geschut zijn in
Duitsche handen gevallen.
De strijd om de citadel van Brest is nog
Over het Westen wordt gemeld dat plaatse
lijke acties van de Franschen bij Saarbrücken
met zware verliezen voor den vijand wei-den
afgeslagen.
Duitsche bommenwerper boven
Russisch gebied.
Door machinegeweervuur tot daling
gedwongen.
MOSKOU 16 September Het telegraaf-
agentschap van de Sovjet Unie meldt, dat eer
onbekend vliegtuig boven de stad Olevsk
(Oekraïne) is verschenen.
Het vliegtuig werd met machinegeweervuui
der Sovjet Russische troepen gedwongen bij hei
dorp Loegino te landen. Het bleek een Duitsct
tweemotorig bomvliegtuig te zijn
De bemanning, bestaande uit vijf personen
werd naar Kief gezonden, terwijl het toeste
onder bewaking is geplaatst
Het woord is aan
Dean Alford:
De waarheid bestaat niet
in het peuterig verzamelen
van kleinigheden, maar in
het geven van een getrou
wen indruk van het geheel.
De Hertog van Windsor in
Downingstreet.
De Hertog van Windsor heeft Vrijdag In
Downingstreet een bezoek gebracht aan den
minister-president
De Britsche Admiraliteit meldt
De Britsche admiraliteit deelt mede:
Torpedojagers, patrouillevaartuigen
en vliegtuigen hebben over groote ge
bieden voortdurend gespeurd naar
vijandelijke duikbooten.
Er zijn tal van aanvallen ondernomen
en een a - luikbooten is vernietigd.
Waar zulks mogelijk was, zijn overle
venden opgepikt en gevangen genomen.
Fransche vorderingen ten
oosten van den Moezei
PARIJS, 15 Sept. (Havas). Het commu
niqué van hedenmorgen luidt:
Óp tal van deelen van het front was het
vannacht onrustig. In de streek ten Zuiden
van Saarbrücken was een sterke actie der
vijandelijke artillerie. Ten Oosten van den
Moezel hebben onze troepen eenige vorderin
gen gemaakt. Een krachtige tegenaanval van
den vijand, welke door artillerie was voor
bereid, werd afgeslagen in de streek belen
dend aan het benedental van de Nied.
CROOKES GLAZEN absorbeeren schadelijke
lichtstralen.
W. KUIPERS ZN. - Gedipl. Opticiens.
Zijlstraat 97 Telefoon 12726
Leveranciers van ALLE Ziekenfondsen.
(Adv. ingez Mea.i
Bombardementen op Wilna,
Krzemienic en andere steden.
Uit Warschau 15 September In
zijn dagoverzicht meldde het Poolsche
Telegraafagentschap hedenavond, dat de
Duitsche luchtmacht vooral actief is
geweest in Noord-Polen, waar Wilna,
Baranowicze en eenige andere steden
gebombardeerd werden. Te Wilna zijn
er veel slachtoffers onder de burger
bevolking gevallen. De Poolsche lucht
macht heeft op haar beurt met succes
Duitsche militaire objecten gebombar
deerd. In den sector Warschau ontwik
kelt de verdediging zich gunstig. Vijan
delijke aanvallen in het noorden en
oosten werden tot staan gebracht.
De Duitsche actie in de richting van Bialystok
en Brzesc stuit op krachtigen tegenstand de-
Poolsche detachementen. In dezen sector is de
toestand de beide laatste dagen niet noemens
waardig veranderd.
De Poolsche troepen te Gdynia en op het
schiereiland Hela blijven verwoeden tegenstand
biden. Bij Lowicz en Skierniewice wordt ver
woed gevochten. De Poolsche troepen brengen
den vijand hier zware verliezen toe
Volgens de Poolschen zenders heeft de burge
meester van Wilna de burgers opgeroepen hun
stad tot het laatst te verdedigen Na te hebben
gesproken over het neervallen van brandbom
men op Wilna zeide de burgemeester, dat iedei?
duim van den Poolschen grond, iedere drempel
en ieder huis tot het uiterste verdedigd moesi
worden, leder moet zijn plicht doen, Dereid zijn
tot het brengen van offers en tot het storten van
zijn bloed. Onze geest, aldus de burgemeeste:
kan niet worden gebroken. Hij stelde de verde
diging van Warschau ten voorbeeld
Havas maakt melding van een hevig
bombardement, dat Donderdag plaats
heeft gehad op Krzemienic, waar de
diplomatieke vertegenwoordigingen naar
zetel hebben. Officieel is vastgesteld,
dat hier dertig personen zijn gedood en
honderd gewond.
Men bevestigt, dat Duitsche vliegers
uit mitrailleurs de markt hebben be
stookt, Diplomatieke vertegenwoordigers
te Krzemienic, die hel bombardement
en de bestoking met mitrailleurs der
bevolking hebben bijgewoond, waren
tijdens den luchtaanval in een schuil
plaats bijeen onder leiding van den
Pauselijken nuntius Cortesi.
Zij hebben besloten een beroep te
doen op hun onderscheiden regeeringen
en te verzoeken te Berlijn zeer krachtig
te protesteeren tegen de Duitsche
oorlogsmethoden.
Er dient op te worden gewezen, aldus vervolg"
Havas, dat de Duitsche regeering er door de.
Nederlandschen gezant, die de Duitsche belangen
behartigt, officieel van werd m kennis gesteld,
dat het diplomatieke korps te Krzemienic ver
blijft.
De Britsche ambassade heeft duizend zlotv
voor de getroffen burgerij bestemd.
De gezanten van Hongarije, België, Estland,
Nederland, Zweden en Zwitserland hebben elk
vijf honderd zloty gegeven
Bovendien heeft de zendei van Lwow (Lem
berg) m verscheidene talen een beroep uitge
zonden, waarbij geprotesteerd wordt tegen „De
Duitsche barbaarschheid"
De zender verklaarde, dat Hitier
bevel had gegeven al wat men op den
weg tegenkwam, al wat tegenstand bood,
al wat vluchtte, te vernietigen Dit
bevel werd naar de letter uitgevoerd
De Duitschers hebben alle steden en
dorpen gebombardeerd
Polen biedt van het centrum tot het zuiden
een beeld van bewogenheid. Siedlce, een stad
van 80.000 inwoners, werd bijna geheel verwoest,
Lublin staat in brand. Duitsche vliegers schie
ten cp Poolsche vliegers, dit- met hun valscher
men zijn afgedaald De Duitschers schu-len ook
de geëvacueerde bevolking De zendei be
sluit met te zeggen, dat deze methoden niet lot
resultaat hebben gehad, dal men er in geslaagd
is den geest van verzet der Poolsche natie te
overwinnen.
De Duitschers over hun luchtactie.
Uit Berlijn: Het Duitsche luchtcommando
deelt mede: „Ondanks het ongunstige weer heb
ben de Duitsche luchteskaders den terugtocht
der Polen buitengewoon bemoeilijkt door het
opnieuw onderbreken van spoorlijnen en zware
oeschadiging van verscheidene stations. Ook af
zonderlijke optredende marsch- en transportko-
lonnes ten oosten van den Weichsel zijn met
bommen en machinc£cweervuur bestookt en
vernietigd, terwijl wegen en wegkruisingen
zwaar beschadigd zijn. Op het vliegveld van
Ence in de Oekraine zijn elf vliegtuigen op den
grond en twee in de lucht vernietigd. Boven
Brody zijn na korten strijd acht Poolsche vlieg
tuigen brandend neergestort en drie toestellen
op den grond vernield. Zeven Poolsche vliegtui
gen zijn onbeschadigd in onze handen gevallen.
Zoo heeft de vijand Vrijdag in totaal 31 vlieg
tuigen, in hoofdzaak jagers, verloren. De toch
reeds geringe vijandelijke jagersactie is daar
door opnieuw aanzienlijk verzwakt
HKDKN I' l'AC.INA'S
Ingenieurs op de Spoorwegtentoonstelling bezichtigen „De Arend".
HAARLEM EN OMGEVING.
De invloed van den huidigen toestand op
industrie en bedrijf te Haarlem.
Bioscopen 8
BINNENLAND
Ten aanzien van het benzinegebruik z(jn nog
geen regeeringsmaatregelen te wachten. 1
De rijksmiddelen blijven op 1938 uitloopen. 3
Er komen tijdelijk meer krijgsraden. 3
De „Nieuw „Amsterdam" is weer te Rotter
dam. 3
De K. L. M. zoekt nieuwe wegen; een dienst
op W.-Indië? 3
Tweede Kamerleden uiten bezwaren tegen
de nationale inkomsten- en winstbelas
ting. 6
BUITENLAND.
Griekenland demobiliseert lichting 1937 1
Engeland en Turkije halen de banden nau
wer aan. 5
De Franschen consolideeren de veroverde
stellingen aan het Westelijk front. 5
Tengevolge van een overeenkomst tusschen
Japan en Rusland zijn dc vijandelijkheden
aan de Russisch-Mandsjoerijsche grens
gestaakt. 5
De Amerikanen in Rusland hebben den raad
gekregen dit land te verlaten. 5
ARTIKELEN enz.
P. v. d. Hem: Augustus 1939Septem
ber 1939. 3
Van onzen Londenschen correspondent: Lon-
den's bevolking vraagt om licht en ont
spanning. 5
L. B.: Edouard Daladicr. 5
C. J. E. Dinaux: Als de steencn spreken
konden 7
J. H. de Bois: Litteraire Kantteekenlngen. 7
J. B. Schuil: Het komende tooneelseizoen. 7
A. J. D.: Herfstasters. 7
Financieel Economisch weekoverzicht: Ge
vaarlijke beurs-hausse 9
W. Glastra: De 300.000 Spaanschc vluchte
lingen in Frankrijk 15
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op 13
LAATSTE BERICHTEN 15
