in contact
Duitschland
zendt aanzienlijke verster
kingen naar het westen.
Duitsche en
Russische
troepen
Veidediguig&CutLe
„xecfUgettakkeit"
RADIO
__r—il_
DINSDAG 19 SEPTEMBER 193?
HA ARE EM'S DAGBEAD
5
Duitschland poogt Rusland en
Japan nader tot elkaar te brengen
Wilna nag, in Xoalsche handen
DUITSCHE BEZETTING IN POLEN
RUSSISCHE INVAL IN POLEN
WEUKUE-LUKI
Een telegram uit Moskou aan het
Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat de
Russische en Duitsche troepen elkaar
Maandag te Brest-Litowsk ontmoet
hebben. De officieren begroetten elkan
der.
Radioberichten uit Moskou, die, naar
United Press verneemt te Kowno, zijn
opgevangen, melden, dat de Russische
troepen voor de poorten van Wilna
staan doch dat zij deze stad nog niet
bezet hebben, zooals eerst door de ra
dio van Moskou was gemeld.
Het Russische legerbericht van 18 September
luidt: „Op 18 September hebben de troepen
van het Roode Leger de afdeelingen van het
Poolsche leger verder teruggeworpen. Des
avonds hadden zij in Wit-Rusland de steden
Sventsiany, Novogroedok, Orlya aan de Njemen,
Slpnim, Holkovysk, het spoorwegknooppunt
Lida en het station Yaglewitsji aan den spoor
weg Minsk-Brest-Litowsk bezet en in de weste
lijke Oekraïne het spoorwegknooppunt Sarny
en de steden Loetsk, Stanislov, Galich, Krasne
en Boechach bezet. De voorhoede van het
Roode Leger nadert Lwow (Lemberg) en
Wilna".
Strijd bij Warschau hervat.
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede, dat
üe rechtervleugel van het in Zuid-Polen ope-
reerende Duitsche leger Maandag, van Sam-
bor naar het Zuidoosten trekkend, Drohobycz
heeft genomen. Hiermede is de voornaam
ste plaats van het petroleum gebied in Duit
sche handen gevallen.
De strijd bij Warschau is hervat aangezien
een Poolsche onderhandelaar zich niet heeft
gemeld.
De burgemeester van Warschau
heeft volgens Reuter Maandagavond
in een radiotoespraak verklaard, dat
de stad zich niet zou overgeven, doch
zich tot het bittere einde zou ver
dedigen.
Duitsche divisie vernietigd.
Naar Havas uit Lwow (Lemberg) verneemt
is tijdens de gevechten in de omgeving van
Grodek nabij Lwow, de tweede pantserdivisie
van het Duitsche leger, welke afkomstig is uit
Weenen en de 45ste infanterie-divisie uit Linz
geheel vernietigd. De commandant van het
134ste regiment infanterie, kolonel Goeritz, is
gevangen genomen, de generaals Pritzwitz en
Gaffron zouden zijn gesneuveld.
Verder wordt gemeld, dat de Duitschers in
het bezette gebied alle vee en andere huis
dieren opeischen, zij laten niets aan de recht
matige eigenaars. In het gebied Wilum zijn
12.000 varkens. 7.000 koeien, 4500 stieren ge
vorderd. De aardappelenoogst was reeds door
de Duitschers gevorderd, zoodat duizenden
Polen gedoemd zijn den hongersdood te
sterven.
Het Poolsche Telegraaf agentschap ver
klaart, dat het Duitsche legerbericht, waarin
wordt gezegd, dat Grudziadz, Thorn,
Prezmysl. versterkte steden zijn, niet juist is.
Deze steden hebben slechts verdedigingswer
ken, welke dertig en veertig jaar oud zijn,
welke niet zijn hernieuwd. Zij werden ook niet
verdedigd.
De Roemeensche radio-omroep heeft gister
avond officieele cijfers over de Poolsche vluch
telingen in RRoemenië bekend gemaakt. Onge
veer 4500 burgers 400 kinderen en 9620 militai
ren, die ontwapend en geïnterneerd werden, zijn
over de grens gekomen. Tot de vluchtelingen
behoort de hooge-oommissaris in Dantzig,
Chodacki, en de Wojwode van Kattowitz. Voor
de soldaten is een groot interneeringskamp te
Botosjani ingericht. Maandagavond waren 246
Poolsche vliegtuigen op Roemeenschen grond
geland. Na registreering werden zij naar Boe
karest en Jassy gebracht. Ongeveer 6000 auto's,
waarvan vele aan de Poolsche autoriteiten en
het leger behoorden, zijn in Roemenië aangeko
men.
Uit Boedapest verneemt United Press dat drie
Poolsche bataljons en een brigade de Hongaar-
sche grens overgestoken zijn. Zij werden ont
wapend en geïnterneerd.
President Moscicki en maarschalk
Smigly Rydz in Roemenië.
Blijkens een United Press-bericht uit Boeka
rest, is de president der Poolsche republiek,
Moscicki, vertrokken naar Bicaz, waar hij zal
verblijven op een landgoed, dat aan de Roemeen
sche Koninklijke Familie toebehoort.
Maarschalk Smigly Rydz en de leden van zijn
staf zullen zich naar Craiova in Zuid-Roemenië
begeven, minister Beek en de overige leden der
regeering naar Slanica.
Muiterij in het Slowaaksche
leger?
Duitsche opperbevel zou ontbinding van het
geheele Slowaaksche leger geëischt hebben.
Uit Bratislava wordt aan Havas
gemeld, dat het Duitsche opperbevel
heeft geëischt, dat het geheele Slo
waaksche leger zou worden ontbonden.
Donderdag j.l. zouden Slowaaksche
soldaten te Bratislava hebben ge
muit en geweigerd hebben te ge
hoorzamen aan de Duitsche officie
ren. Zij werden ontwapend en gevan
gen gezet. Te Zilina zou zich een
dergelijk incident hebben voorge
daan.
Aangezien de oudste lichtingen het
meest weerspannig zouden zijn
heeft de Slowaaksche minister van
landsverdediging gelast de reservisten
van 35 tot 40 jaar onmiddellijk te de
mobiliseer en.
Verder wordt gemeld, dat in het protecto
raat Bohemen de toestand eveneens onrustig
zou zijn. Te Praag zouden 10.000 personen
gearresteerd zijn. waaronder Beran, de voor
zitter van den Tsjechisch-Slowaakschen mi
nisterraad na de overeenkomst van München
en mgr. Stasek, de vroegere leider van de
Tsjechische Katholieke partij, die na de be
zetting van het land door de Duitschers be
roemd is geworden door zijn vaderlandslie
vende preken. Bovendien zouden alle toon
aangevende Tsjechische journalisten gearres
teerd zijn.
In Slowakije is men overgegaan tot het ar
resteeren van talrijke leden van de vroegere
Agrarische Partij van Hodza en van talrijke
volgelingen van Sidor.
Verder verneemt men te Belgrado uit of
ficieele Slowaaksche kringen, dat de regee
ring bezig is een inflatie te weeg te brengen.
De staatsdrukkerij drukt op het oogenblik al
leen bankbiljetten, welke de kosten der mo
bilisatie moeten dekken. Ook wordt gemeld,
dat in Slowakije de sabotage angstwekkende
vormen zou hebben aangenomen, zoodat de
regeering zich verplicht heeft gezien de be
volking door middel van de radio te waarschu
wen, dat sabotage strafbaar is met den dood.
Japan als „moker" voor Engeland en
Frankrijk in het Verre Oosten.
Politieke kringen te Rome hechten
geloof aan de berichten, dat Hitier on
derhandelingen met de regeering te
Moskou aanknoopt met het doel te ko
men tot een stopzetting van de hulp
verleening aan het regiem van Tsjang
Kai Sjek. aldus het Japansche pers
bureau Domei.
Hoewel een bevestiging van deze mededee-
ling ontbreekt, aldus meldt de „Japan Times"
uit Rome. gelooft men aldaar, dat de Ja-
panschRussische wapenstilstand zeer zeker
het voorspel vormt voor een niet-aanvalsver-
drag. dat automatisch zou leiden tot een stop
zetting der politieke, militaire en economi
sche steunverleenlng door de Sovjet Unie van
Tsjang Kai Sjek.
Het schijnt duidelijk, dat Duitschland er
bij geïnteresseerd is Rusland gewikkeld te
zien in den Europeeschen oorlog, uitsluitend
omdat het zijn uiterste best doet en wil doen
om Moskou te overreden het groote gevaar.
Japan te provoceeren door voort te gaan met
hulpverleening aan Tsjang Kai Sjek, te ont
gaan
In Italië gelooft men algemeen, dat
Duitschland beoogt Japan te laten
optreden als „moker" tegenover En
geland en Frankrijk in Azië. Vandaar
dat het pogingen doet Japan voor dat
doel vrij te maken. De mededeeling
zegt, dat dit alleen bereikt kan wor
den door een JapanschRussische
toenadering. Een bevestiging hier
voor wordt gezien in de uitnoodiging
aan generaal Terautsji voor een ont
moeting met Hitler en Von Ribben-
trop.
Men gelooft, dat Terautsji op d? terugreis
naar Tokio (via Siberië) Moskou zou kun
nen aandoen om er te confereeren met Stalin
en den Volkscommissaris van buitenlandsche
zaken Molotof, aldus „Japan Times".
Inmiddels verneemt Reuter uit Tokio, dat
de woordvoerder van de Japansche regeering
verklaard heeft, dat Japan al zijn inspanning
zal concentreeren voor een regeling der Chi-
neesche aangelegenheid en dat het daarom be
reid is met ieder vreemd land, met inbegrip
van de Sovjet-Unie ten aanzien van alle han
gende kwesties tot overeenstemming te ko
men, doch dat niet wordt overwogen een niet-
aanvalspact met de Sovjet Unie te sluiten. Er
zijn met de Sovjet Unie nog zooveel kwesties
hangende.
Engelsch vrachtschip
getorpedeerd.
Opvarenden door de „American Farmer"
gered.
Het passagiersschip „American Farmer"
heeft draadloos medegedeeld, dat het 129 op
varenden van het Engelsche vrachtschip
„Kafirstan", dat door een Duitsche duikboot
tot zinken was gebracht, op 300 mijl ten
westen van Ierland, aan boord heeft geno
men.
Hertog van Windsor krijgt een
buitenlandschen militairen post.
Koning verleent hem den rang van
generaal-majoor.
Het Engelsche ministerie van Oorlog deelt
mede. dat de Hertog van Windsor binnenkort zal
vertrekken om buitenslands zich te belaster met
een aanstelling bij den staf. Opdat de Hertog in
deze functie dienst zou kunnen nemen, heeft de
Koning zijn toestemming er toe verleend, dat
hij tijdelijk den rang van veldmaarschalk van
het Britsche leger neerlegt en dien van generaal-
majoor aanvaardt, met ingang van 3 September,
d.w.z. den dag, waarop Engeland den oorlog
verklaarde.
Nieuwe Japanseli-Russische
bespreking.
NANKING. 18 September (Domei). De
tweede preliminaire ontmoeting tusschen de
Japansche en Russische parlementairen ter
bespreking van de details van de wapenstil
standsovereenkomst, is geschied halverwege
de Japansche en Russische stellingen of om
juister te zijn op anderhalven kilometer van
beide stellingen. De bijeenkomst begon Zon
dagavond tegen zes uur.
Na de beide preliminaire ontmoetingen op
Zaterdag en Zondag werd besloten op formeele
besprekingen der parlementairen Maandag
middag om vier uur te doen aanvangen op
een punt halverwege de Japansche en Rus
sische linies.
Duitsche oorlogsbodems in de haven van Gdynia, nadat deze stad door de
Polen was prijsgegeven.
De situatie aan
het westelifk (cent
UWldt
Het Fransche legerbericht van Maan
dagavond luidde:
„Activiteit van de artillerie op ver
scheidene punten aan het front, in het
bijzonder ten zuiden van Saarbrücken.
Onze strijdkrachten ter zee hebben met
succes een vijandelijken onderzeeër
aangevallen".
Reuter meldt uit Parijs dat de Duit
schers groote versterkingen, troepen
en luchtstrijdkrachten, uit Polen naar
het westelijk front brengen en strategi
sche terugtochten uitvoeren om hun
linie recht te trekken. De ontruimde
dorpen worden opgeblazen om te ver
hinderen, dat zij als dekkiug worden
gebruikt.
De Franschen troepen hebben thans vasten
voet gekregen in het bosch Bienwald dat zich
over 15 mijl uitstrekt-tusschen Wissemburg en
den Rijn. Militaire waarnemers gelooven, dat
het doel der Duitsche terugtochten is een zoo
goed mogelijk gebruik te kunnen maken van
de artillerie, die de Siegfriedlinie verdedigt.
Een gordijn van spervuur, bestaande uit een
linie van voortdurend voor de oprukkende troe
pen ontploffende granaten, is het doeltreffendst,
wanneer de linie recht is en van te voren nauw
keurig in kaart gebracht. Men is van oordeel,
dat de Franschen thans de limiet hebben be
reikt, voorbij welke de Duitschers zich niet in
staat achten meer terrein af te staan.
De Fransche en Britsche regeeringen hebben
Polen zal zegevierend uit de
worsteling te voorschijn treden.
Proclamatie van president Moscicki.
President Moscicki.
In een proclamatie aan de Poolsche natie
zegt Moscicki. de president der Poolsche re
publiek, o.m. het volgende:
„Op het oogenblik, waarop ons leger met
weergaiooze moed worstelt tegen de overwel
digende macht van een vijand en weerstand
biedt aan den aanval van bijna de geheele
gewapende macht van Duitschland, is onze
oostelijke nabuur ons land binnengevallen met
schending van de plechtige verdragen en de
onveranderlijke wetten der zedelijkheid. Het
met Frankrijk en Groot Brittannië verbonden
Polen strijdt voor de heerschappij van het
recht tegen de wetteloosheid, voor goede
trouw en beschaving tegen zieliooze barbarij,
tegen de heerschappij van het kwade in de
wereld. Ik heb het onoverwinlijke vertrouwen
dat Polen uit deze worsteling zegevierend
moet en zal te voorschijn treden.
Burgers. Uit den voorbijgaanden zondvloed
moeten wij de symbolen redden van de repu
bliek en de bron van het grondwettige gezag.
Daarom heb ik met een zwaar hart besloten
den zetel van het presidentschap der republiek
en van het hoogste uitvoerende gezag van den
staat over te brengen naar een plaats, welke
voorwaarden biedt, die hun volledige souve-
reiniteit verzekert en hen in staat stelt te wa
ken over de belangen van de republiek.
Burgers: Ik ben er mij van bewust, dat gij
gedurende de zwaarste beproevingen dezelfde
geestkracht, dezelfde waardigheid en verhe
ven trots zult behouden, waarmede gij de
bewondering van de wereld hebt verworven.
Op ieder uwer rust de plicht de eer der natie
te behouden, wat u ook moge overkomen. De
Almachtige Voorzienigheid zal onze zaak
rechtvaardigheid doen wedervaren.
Deze proclamatie is gedateerd: Kossow, 17
September.
Noodlanding van de
„American Clipper".
HORTA, 18 Sept. Men gelooft dat het water
vliegtuig „American Clipper" Maandagavond
een noodlanding op den Atlantischen Oceaan
heeft gemaakt op 100 mijl westelïlk van de ha
ven van Horta.
Een Portugeesche kanonneerboot is uitge
varen om hulp te bieden.
(Havas).
Nieuwe Italiaansclie gezant in
Londen.
Ondersecretaris Bastianini.
Het Italiaansche persbureau Stefani
meldt dat de ondersecretaris voor bui
tenlandsche zaken, Bastianini, benoemd
is tot ambassadeur in Londen,
heden nauw contact gehouden in verband met
den Sovjet inval in Polen.
Waarnemers zijn van oordeel dat voor het
oogenblik geen radicale wijziging in de En-
gelsch-Fransche politiek verwacht mag worden
of ten minste niet voor volledige rapporten zijn
ontvangen van de ambassadeurs in Moskou.
Wat ook de consequenties mogen zijn
van het optreden der Sovjets, de Fran
sche meening blijft standvastig, dat de
toestand de positie der beide democra
tieën niet raakt en dat niets minder dan
de totale overwinning in overweging
kan worden genomen.
Te Londen werd gisteren officieel verklaard:
„Niets van wat gebeurd is heeft verschil uit
gemaakt voor de vastbeslotenheid der Britsche
regeering met volledigen steun van het land om
haar verplichtingen jegens Polen ten uitvoer te
leggen".
Nauwer contact tusschen liet
Britsche ministerie van voor
lichting en de pers.
Lord Camrose treedt toe tot het ministerie.
Lord Camrose. de eigenaar en hoofdredac
teur van de „Daily Telegraph" is benoemd tot
eerste assistent van Lord MacMilland. den
Engelschen minister van voorlichting.
Deze benoeming zal een nauwer contact
tusschen de pers met het ministerie tót stand
brengen.
Hevige aardschokken in de
„Ostmark".
Twee dooden.
Maandagmiddag registreerde het seismo-
grafisch instituut te Weenen een krachtige
beving. De haard van de beving, welke door
veertien na-stooten werd gevolgd, lag op 70
K.M. ten zuidwesten van Weenen bij Fuch-
berg.
Bijna alle huizen aldaar hebben schade
opgeloopen. Bij de instorting van een huis
werden twee personen gedood.
PROGRAMMA
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1939.
VARA-Uitzending. 1010.20 v.m. VPRO, 6.30-
7.00 RVU, 7.30-8.00 VPRO.
8 00 Gramofoonmuziek.
9.30 Causerie „Onze keuken" 10.00 Morgen
wijding. 10 20 Voor arbeiders in de continu
bedrijven. 12.00 Gramofoonmuziek. 12.15
VARA-orkest. 1.151.45 Orgelspel. 2.00 Knip
cursus. 2.30 Gramofoonmuziek. 3.15 Voor de
kinderen. 5.30 VARA-orkest. 6.30 Causerie
„De beteekenis van de sociale geografie in
deze tijd". 7.00 VARA-kalender. 7.05 Feli
citaties. 7.10 Zang. 7.30 Bijbelvertelllngen.
3.00 Herhaling SOS-berichten. 8.03 Berich
ten ANP.. VARA-Varia. 8.20 Vraag en ant
woord. 8.35 Gramofoonmuziek. 9.00 Radio-
tooneel. 9.40 Orgelspel en zang. 10.00 VARA-
orkest. 10,40 Medische causerie. 11.00 Berich
ten A. N. P., 11.10 VARA-orkest. 11.30—12.00
Dansmuziek (gr. pl.)
HILVERSUM II 301.5 M.
NCRV-uitzending. 6.30—7.00 Onderwijsfonds
voor de scheepvaart.
8.00 Schritlezing en meditatie. 3.15 Gra
mofoonmuziek. 19-309.45 Gelukwenschen).
10.30 Morgendienst. 11.00 Gramofoonmuziek.
11.15 Ensemble Zingaresca. 12.00 Berichten.
12.15 Gramofoonmuziek. 12.30 Ensemble
Zingaresca en gramofoonmuziek.. 1.30 Gra
mofoonmuziek. 1.45 Zang met pianobegelei
ding en gramofoonmuziek. 2.30 Voor postze
gelverzamelaars. 3.00 Haagsch trio en gramo
foonmuziek. 4.15 Gramofoonmuziek. 4.45
Felicitaties. 5.00 Voor de jeugd. 5.455.55 Gra
mofoonmuziek. 6.00 Causerie .Breek met uw
individualisme". 6.15 Gramofoonmuziek. 6.30
Taalles en causerie over het binnenaanva-
ringsreglement. 7.00 Berichten. 7.15 Causerie
,Hoe lang nog7.30 Gramofoonmu
ziek. 7.45 Causerie „De plaats der Socletas
Studiosorum Reformatorum in het Gere
formeerde leven". 8.00 Berichten ANP., her
haling SOS-berichten. 8.15 Utrechtsch Ste
delijk orkest. "9.009.30 Causerie „Wat de
Bijbel zelf zegt"). 10 15 Berichten ANP., ac
tueel halfuur. 10 45 Gramofoonnruz»' Ca.
11.5012 00 Schriftlezing.
DROITWICH 1500 M.
Geen opgave ontvangen.
RADIO-PARIS 1648 M.
Geen opgave ontvangen.
KEULEN. 456 M.
6.20 Herman Hagestedt's orkest. 8.20—11 20
Gramofoonmuziek. 12.20 Leo Eysoldt's klein-
orkest. 2.203.20 Populair concert. 4.20 Con
cert. 6.20 Soldatenkoor en solist. 8.20 Otto
Dobrindt's orkest. 10.20 Kamermuziek. 11.20
Omroepkleinorkest. 12.202.20 Nachtconcert.
SRUSSEL 322 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30
Omroepdansorkest. 1.502.20, 5.20. 6.35, 7.20
en 7.45 Gramofoonmuziek. 8.20 Omroep
dansorkest. (9.358.45 Gramofoonmuziek).
9.20 Lucrezia",- opera. 10.30 Omroepsympho-
nie-orkest. 11.00—11.20 Dansmuziek, (gr.
platen
BRUSSEL 484 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30
Radio-orkest. 1.50—2.20 Gramofoonmuziek.
5.20 Radio-orkest 6.35 Cello-voordracht. 7.05
Orgelconcert. 7.35 Gramofoonmuziek. 8.20
Selectie uit de opera „Louise". 10.3011.20
Jean Omer's dansorkest.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 RL
8.20 Otto Dobrindt's orkest. 10.20 Kamer
muziek. 11.05 Berichten. 11.20 Omroepklein
orkest. 11.20—3.20 NachtconcerUi (2.20—2.40
Pauze.).
