(KUIwl's (Knloqsptan.
Ernstige ontploffing
E'
Het dier als slachtoffer
der evacuatie.
Een politieke en een
strategische kant.
DONDERDAG 21 SEPTEMBER 1939
HAARLEM'S DAGBLAD
V
6
Jtyiacy Moscicki
Vriend en vertrouwensman
van Pilsoedski
URGERS! Uit den voorbij
gaan den zondvloed moeten
wij de symbolen redden van
de republiek en de bron van
het grondwettige gezag. Daarom heb ik
met bezwaard hart besloten den zetel
van het presidentschap der republiek
en van het hoogste uitvoerende gezag
van den Staat over te brengen naar een
plaats, welke voorwaarden biedt, die
hun volledige souvereiniteit verzekert
en hen in staat stelt te waken over de
belangen van de republiek".
Aldus sprak de president der Poolsche repu
bliek o.a. in zijn afsoheidsproclamatie tot het
volk. En dit volk wist, dat zijn president wer
kelijk met een zwaar hart was overgegaan tot
het uitwijken naar Roemenië, Ruim 13 jaren
lang heeft Moscicki lief en leed gedeeld met de
Polen. Niettegenstaande hij professor en presi
dent was, is hij altijd een eenvoudig man ge
bleven. Alleen een uiterste noodzakelijkheid
kan hem dan ook gedwongen hebben de sym
bolen van de republiek te redden.
Sedert de Mei-revolutie van het jaar 1926
was Pilsoedski dè man in Polen. Toch stond hij
slechts zeer korten tijd officieel aan het hoofd
van den staat. Het hem door zijn aanhangers
aangeboden presidentschap weigerde hij. omdat
hij vond, dat hij niet de aangewezen persoon
was voor een dergelijken post, die zooveel di
plomatie vereischte. Tevens adviseerde hij ech
ter professor Ignacy Moscicki te kiezen om dit
ambt te bekleeden. Moscicki was een vriend van
den maarschalk uit de jaren van de Russische
overheersching. En op 4 Juni 1926 werd deze
man met algemeene stemmen gekozen tot pre
sident van de Poolsche republiek. Toen zijn
ambtsperiode ten einde liep, aanvaardde Mos
cicki in 1933 nogmaals het ambt voor een pe
riode van zeven jaar.
Het was een bewijs van persoonlijke dank
baarheid en persoonlijk vertrouwen, toen Pil
soedski den geleerden chef van den staat liet
kiezen en de man, die naam had op wetenschap
pelijk gebied en wiens houding in de politiek
duidelijk voor het volk was aanvaardde dit ambt
uitsluitend om zijn vriendschap met den maar
schalk. Per saldo was Pilsoedski naar buiten
„slechts" minister van oorlog. Dat belangrijke
politieke beslissingen zelfs door den president
niet getroffen werden zonder den maarschalk te
raadplegen, stond geheel in verband met de
autoriteit van Pilsoedski. Nimmer heeft de sa
menwerking van beiden schade toegebracht aan
den naam van een van hen.
Ignacy Moscicki werd op 1 December 1867 ge
boren te Mierzanow bij Plock in Polen. Zijn
jeugd heeft hij bij zijn ouders doorgebracht in
Plock en in Lublin. Daarna bezocht hij het gym
nasium te Warschau; na hier zijn einddiploma
te hebben behaald, ging hij studeeren in de
chemie aan de Polytechnische Hoogeschool te
Riga. Als student nam hij in 1892 deel aan een
Wenscht Roosevelt al ge lie el e
vervanging van de
neutraliteitswet
Conferentie op het Witte Huis.
Uit Washington wordt gemeld, dat
Roosevelt tijdens de Woensdag ge
houden conferentie op het Witte Huis
te kennen heeft gegeven aan een vol
ledige vervanging van de neutraliteits-
wet door 'n gewijzigde wet-. Naar verluidt
hebben echter verscheidene congres
leden, die de conferentie bijwoonden,
den president medegedeeld, dat er
weinig kans op was, dat het Congres
accoord zou gaan met een volledige
herroeping der bestaande bepalingen.
In een verklaring, die aan de pers verstrekt
is, wordt gezegd: „De conferentie heeft eens
gezind van opvatting, het vooropstaande doel,
de neutraliteit en de vredespositie der Ver-
eenigde Staten te handhaven, besproken. Men
was het er volkomen over eens, dat het Con
gres en de uitvoerende macht het geheele on
derwerp met zijn vele vertakkingen moeten
behandelen in een absoluut onpartijdigen
geest. Den nadruk is erop gelegd, dat het
belangrijkste punt de herroeping van het
embargo en de terugkeer tot de procedures
van het internationale recht zijn. Tenslotte
heeft de conferentie de methode van behan
deling van zes punten, die in verband met het
reizen van Amerikanen op schepen van oor
logvoerende mogendheden, de „cash and carry"
clausule enz. besproken. Men was het erover
eens, dat de senaatscommissie voor buiten-
landsche aangelegenheden zich zoo spoedig
mogelijk na het bijeenkomen van het congre
met de wetsontwerpen moet bezighouden".
Een van de politieke leiders, die
aanwezig is geweest op de conferentie,
heeft verklaard, dat Roosevelt de be
spreking begon met het afleggen van
een korte verklaring over den alge-
meenen toestand op de wereld. Hij gaf
uitdrukking aan het geloof, dat de
toestand ernstiger is dan ooit tevoren
en nog wordt gecompliceerd door den
inval der Russen ln Polen.
Voorts wordt gezegd, dat de president heeft
opgemerkt, dat de oorlog van langen duur
zal kunnen zijn en dat, indien dat zoo zou zijn,
hij zich ongetwijfeld aanzienlijk zou uitbrei
den, dat er dus een groot aantal oorlogvoe
renden zou komen hetgeen het voor de Ver-
eenigde Staten weer moeilijker zou maken
de neutraliteit te handhaven.
mislukten aanslag op Russische diplomatieke
personen te Warschau. Hij zag zich gedwongen
het land te verlaten en week uit naar Londen,
waar hij zijn studies voltooide en nog enkele
jaren practisch werkte. In 1897 koos de Poolsche
geleerde Jozef Wierusz-Kowalski, hoogleeraar
in de physica aan de universiteit te Freiburg,
Moscicki tot assistent. De samenwerking der
beide Polen in Zwitserland leidde tot talrijke
uitvindingen, die later in de industrie een prac-
tische toepassing vonden. Moscicki voelde zich
vooral aangetrokken tot de electro-techniek.
In 1908 nam Moscicki de Zwitsersche nationa
liteit aan. Tusschen 1908 en 1912 in welk jaar
hij werd benoemd tot hoogleeraar in de electro-
chemie aan de Polytechnische School te Lem-
berg heeft hij in Zwitserland een condensato-
renfabriek en enkele fabrieken voor de fabrica
ge van stikstof en aluminium opgericht. Mos-
cicki's uitvinding op het gebied van electro-
technische productie van stikstof werd later toe
gepast in de fabriek „Azot" te Jaworzyna. Mos
cicki heeft in. Polen het „Instituut voor Chemisch
Onderzoek" opgericht. In 1919 werd Moscicki
benoemd tot directeur-generaal van de stikstof-
fabrieken te Chorzow. In 1926 volgde zijn be
noeming tot hoogleeraar in de industrieele che
mie aan de universiteit te Warschau. Als waar
deering voor zijn groote verdiensten heeft hij
het eere-doctoraat ontvangen van de universi
teiten te Lemberg en Warschau.
Al werd hij bijna geheel in beslag genomen
door de technische en chemische wetenschap,
nooit verloor Moscicki zijn intense belangstel
ling in Polen, zijn geboorteland. Wegens zijn
aandeel in het herstel van Polen is hij later dan
ook benoemd tot commandeur in de Orde van
Polonia Restituta. Tijdens zijn presidentschap
is o.a. de Constitutie van 23 April 1935 welke
een richtsnoer was voor den verderen groei van
Polen tot stand gekomen
Moscicki, die ook als redenaar bij het volk
zeer bemind is en die inmiddels een patriarchale
figuur werd, heeft ook op economisch gebied
veel voor zijn land gedaan.
L. B.
(Nadruk verboden).
NED. ARBEIDERRSPORTBOND.
De turnlessen gaan van nu af gewoon door.
De lessen in het lokaal aan den Kleinen Hout
weg op Vrijdag beginnen te kwart voor vijf uur.
De lessen in het Juno-school beginnen Dinsdag
26 dezer op het gewone uur.
Churchill over den ondergang
van de „Courageous".
Een waardevol schip verloren gegaan.
In het Lagerhuis heeft Churchill, de
Britsche minister van Marine, gisteren
gezegd, dat de duikboot, die een aanval
heeft gedaan op het vliegkampschip
„Courageous" onmiddellijk is aangeval
len door de escorteerende schepen en
vermoedelijk verloren is gegaan. „Het
verlies van dit waardevolle schip", zoo
zeide Churchill verder, „is niet iets, dat
ik zou willen verkleinen. Sedert het uit
breken van den oorlog heeft de „Cou
rageous" waardevolle diensten bewe
zen in het besohermen van de koop
vaardij tegen onderzeesche aanvallen
en haar optreden tegen duikbooten was
niet zonder succes.
De afgevaardigde van de Labour-oppositie,
Alexander, vroeg het geheele Huis zich te ver
eenigen met de regeering om uitdrukking te ge
ven aan de sympathie voor de nagelateh be
trekkingen van de omgekomen opvarenden van
de „Courageous".
In antwoord op een vraag van Bell enger (op*-
positioneele Labour) zeide Churchill, dat de
„Courageous" werd vergezeld door een volledig
escorte torpedojagers. Hij kon niet zeggen, hoe
de duikboot er in is geslaagd zoo dichtbij te na
deren. Hij heeft evenwel geen reden om aan te
nemen, dat de verklaringen van de Admirali
teit eertijds afgelegd over dezen vorm van be
dreiging, ongegrond zouden zijn.
De leider van de oppositioneele Labourfractie,
Greenwood, zeide dat men aan alle zijden de
toenemende openhartigheid van Chamberlain's
verklaringen toejuichte. Sprekende over den
aanval van de Russen op Polen zeide Green
wood:
,Een andere macht heeft een daad van aanval
verricht. Er bestaat geen twijfel, dat de recht
vaardiging, welke gegeven werd, een recht
vaardiging was, welke door redelijke menschen
op het oogenblik niet kan worden aanvaard.
Het is duidelijk, dat Hitier de Engelschen in
het geheel niet begrijpt. Overal waar hij zijn
hakenkruis plant poogt hij juist dien geest te
vernielen, welke het leven is van het Britsche
en Fransche volk. Verder verzocht Greenwood
een betere regeling van het verkeer, regeling
van de industrieele vraagstukken en controle op
de arbeidsvoorwaardenl.
Sinclair, de leider van de liberale oppositie,
zeide: Polen heeft zijn eer bewaard en heeft de
levendige sympathie verworven van de Britsche
bevolking en de menschheid. Het feit, dat Rus
land in het zuiden is opgerukt om een positie
in te nemen en honderd divisies in te zetten
moeten van het standpunt van den Duitschen
generalen staf gezien, tamelijk onheilspellend
zijn.
Sprekende over het rapport van den Ameri-
kaanschen ambassadeur te Warschau over het
bombardeeren van open steden zeide Grigg, de
parlementaire secretaris van het ministerie van
voorlichting, dat de inlichtingen, welke door den
Britschen ambassadeur zijn ontvangen de fei-
welke door den Amerikaanschen ambassa
deur zijn beschreven, bevestigen, hierbij inge
sloten het bombardeeren van het geheel niet
verdedigde gebouw, waarin de buitenlandsche
vertegenwoordigingen in Polen waren onderge
bracht.
Het onafhankelijke lid Vernon Bartlett zeide
tenslotte nog, dat Engeland niet vecht voor het
behoud van grooten voorspoed in het Britsche
keizerrijk, noch uit haat, noch om Duitsehland
te vernietigen, noch om eenige klasse of sociaal
systeem te bewaren. Het strijdt om dat het geen
anderen weg ziet om de vernietiging van die
vrijheden, welke door de voorvaderen zijn ge
geven, te voorkomen. De massa van de bevol
king in het buitenland moet worden overtuigd,
dat Engeland voor hen strijdt.
in een smederij.
Twee ernstig gewonden.
HILLEGOM. Donderdag.
Hedenmorgen, te ongeveer 8 uur wa
ren in de smederij van den heer Frans-
sen in de Meerstraat een paar knechts
bezig met het repareeren van een groot
laschapparaat, dat naar men meende
geheel ledig was. De manometer wees
ook in deze richting. Het apparaat was ech
ter. nog niet geheel ledig en de aan
wezige stoffen ontwikkelden door de
aangevoerde warmte 'n groote hoeveel
heid gassen, zoodat het toestel met een
hevigen slag, die tot ver in den omtrek
werd gehoord, uiteensprong. De beide
mannen werden ernstig aan beenen en
armen en gelaat gewond, zoodat voor
één van hen zelfs geestelijken bijstand
moest worden ingeroepen.
Onder leiding van de doktoren Ten Hoopen
en van der Kaaden werd door talrijke leden der
E. H. B. O. de eerste hulp verleend, waarna de
slachtoffers per ziekenauto naar de Maria Stich
ting te Haarlem werden vervoerd.
In de smederij werd geen noemenswaardige
verwoesting aangericht. Alleen waren zoo goed
als alle ruiten gesprongen.
Justitie eischt voor 1940 een
lialf millioen meer.
De raming van Hoofdstuk IV (Justitie) be
raagt 28.057.210. Voor het dienstjaar 1939
is toegestaan 27.569.697, zoodat voor 1940
meer wordt geraamd 487.513.
Ten aanzien van de stijging wordt opge
merkt, dat deze voornamelijk haar ooi-zaak
vindt in:
1. De reorganisatie van de rijkspolitie,
welke geleidelijk voortgang vindt.
2. De sterke bezetting der strafgestichten,
waardoor tot eenige uitbreiding en in dienst
houden van hulppersoneel is moeten worden
overgegaan, alsmede de te treffen maatregelen
welke noodzakelijk zijn in verband met den
achterstand in de executie van vonnissen;
3. De noodzakelijke verhooging van den
post „verplegingssubsidie".
Schilderachtige figuur terug in
het Parijsche stadsbeeld.
René le Clerc, de agent met den baard.
PARIJS, 21 September. De oorlog heeft
vele bekende figuren aan de vergetelheid
ontrukt, maar de beroemdste en schilderach
tigste hiervan is toch de gebaarde politie
agent in Parijs. René le Cierc, die het verkeer
voor de deur van de Saint Denis placht te re
gelen is weer in actieven dienst terugge
keerd. 's Werelds meest gefotografeerde po-
litie-agent was eenige maanden geleden met
pensioen gegaan en wijdde zich sindsdien
aan de schilderkunst. Op verzoek van zijn su
perieuren is hij weer; in dienst teruggekeerd,
alhoewel niet op zijn vorige plaats. Hij zwaait
nu zijn verkeersstaf in Rue Blomet, in de
buurt van de poort van Versailles, waar het
verkeer niet zoo intens is als op den ouden boule
vard. (United Press.)
het haten
Laat uw winkelier geen extra-ritten
maken, als uhet gewenschte misschien
straks zelf kunt halen I 't Is een kleine
moeite en op die manier helpt u daad
werkelijk mee. om het benzineverbruik
te beperken I Zuinig zijn met benzine
is een landsbelang van de éérste ordel
DE ZIENSWIJZE VAN
EEN ENCELSCH EXPERT.
Onze
ons;
Londensche correspondent schrijft
Duizenden zwervers in
en om Parijs.
Fransche bond voor dieren
bescherming bestrijdt het
euvel krachtdadig.
PARIJS, 21 September. De mibilisatie en
evacuatie heeft zijn tol onder de dieren ge-
eischt. Toen in September de regeering erop
aandrong de stad zoo spoedig mogelijk te
verlaten en honderdduizenden uit Parijs ver
dwenen, werden de katten, honden en zelfs
de kanaries en papegaaien gedachteloos in
den steek gelaten. De Fransche bond tot be
scherming van dieren heeft tegenover de
pers verklaard, dat sedert het begin van den
oorlog 5000 katten, 25000 honden van alle
rassen zoowel dure exemplaren als straat
honden van alle rassen zonder halsband
opgepikt werden, die door hun meesters ver
laten werden toen zij de provincie invluchtten.
Er werd aan toegevoegd, dat de bond al het
mogelijke doet om nog meer dieren te redden
en men geeft toe, dat nog duizenden viervoe
ters in en om Parijs rondzwerven. Hoewel men
zich in alles zooveel mogelijk beperkt hebben
vele van deze beklagenswaardige dieren 't hart
van menig Parijzenaar weten te raken en
men behoeft niet verbaasd te zijn, wanneer
men bij sommigen vijf katten of honden aan
treft.
(United Press).
R is weinig stelligs te vertellen over
het plan dat Duitsehland heeft be
raamd om als overwinnaar uit den
strijd te treden. Men neemt hier aan
dat het een plan is, dat in zijn uitvoering een
goede kans geeft op de overwinning. Ware
dat niet zoo. dan zou de Duitsche legerleiding
den oorlog ontraden hebben. Als is er vaak
gezegd dat de Duitsche rijkskanselier handelt
en bereid is te handelen tegen het advies van
de legerleiding in, in werkelijkheid kan
deze voorstelling niet worden aanvaard. Maar
even zeer als Hitier zelf houdt de legerleiding
het beginsel hoog, dat men moet wagen om te
winnen. Ze is bereid met een zekere mate van
onzekerheid over den mogelijken uitslag ten
oorlog te gaan. Ze heeft het in dit geval ge
daan.
Er is reden aan te nemen dat het politiek
wapen met kracht zal worden gehanteerd en
dat hiermee de omstandigheden moeten wor
den geschapen, die de kansen voor de over
winning op het slagveld voor Duitsehland zul
len verhoogen. Dit. en hetgeen hieronder ver
der volgt, is de zienswijze van vooraanstaande
deskundigen op internationaal-politiek en
en strategisch gebied, met wie ik heb gespro
ken.
Het vredesoffensief, eenige dagen geleden
van Duitschen kant ingezet en inmiddels mis
lukt. had geen ander doel dan den oorlog te
gen het Westen (Frankrijk en Engelandop
te schorten, teneinde Duitsehland de gelegen
heid te geven zich geheel voor te bereiden
voor zijn grootscheepsch „plan de campagne",
eenvoudiger geworden door de liquidatie van
het conflict met Polen. De mislukking van dit
vredesoffensief beteekent alleen dat de oor
log ononderbroken blijft. Er is geen reden te
veronderstellen dat Duitsehland van de ver
overing van Roemenië, economisch of territo
riaal, afziet. Het heeft de graan- en petro-
leumschatten van dit land noodig als tegen
wicht voor de blokkade. In het Duitsche oor
logsplan wordt ook gerekend op de medewer
king van Italië en van Spanje, zoo niet ter
stond dan toch in een later en een niet al te
laat stadium. Het is mogelijk dat Duitseh
land hier misrekent en dat zoowel Italië als
Spanje op den uitkijk zullen blijven totdat
tennaastenbij met zekerheid kan worden uit
gemaakt aan welken kant de kans op de over
winning het grootst is.
In de kringen waar ik mijn licht opstak
vindt men de houding van Rusland niet zoo
sphynx-achtig als ze in het algemeen gevon
den wordt. Het Duitsche denkbeeld was, al
van het begin van het jaar af, Polen te iso-
leeren. Duitsehland slaagde er in met het
Duitsch-Russisch pact. Het vond Rusland be
reid en dat laat zich wel verklaren, omdat
Rusland niets met zoo'n pact kon verliezen
'het kon wel wat verliezen met een pact met
de Westersche mogendheden). In het alge
meen gesproken acht Rusland zich gediend
met een politiek, die het zoo veel mogelijk, zoo
niet geheel, buiten den oorlog, houdt. Het
zoekt voordeelen te behalen uit de worsteling
en aan het einde er van rijker en intact te
zijn. Een belangrijk of een beslissend aandeel
in den oorlog is, meent men, van Rusland niet
te verwachten.
In het Duitsche plan, tweeledig in zijn po
litiek en strategisch aspect, werd aanvanke
lijk aangenomen dat Japan de Duitsche zaak,
zij het slechts zwakjes maar alle beetjes
helpen zou dienen. Dat is inmiddels on
waarschijnlijker geworden, nu kan worden
aangenomen dat Japan zich afzijdig houdt
van den strijd in Europa om zich des te be
ter te kunnen wijden aan de afdoening van
het „incident" in het Verre Oosten, dat is ln
zijn eigen buurt.
Nu wat over het strategisch deel van het
plan. Het idee is dat Duitsche divisies in het
voorjaar van het volgend jaar beschikbaar
zullen zijn voor het westen van Europa. Als
het zoo ver is moet de Maginot-linie uitge
schakeld worden door middel van een ver
eenden Duitsch-Italiaanschen aanval op
Zuid-Frankrijk, terwijl meteen de Middelland
sche Zee en Noord-Afrika hachelijk moeten
worden voor Frankrijk en Engeland, waarbij
dan Spanje mee moet helpen. Zoo moet de
nauwe samenwerking tusschen spil en Franco
zich manifesteeren. Hier is natuurlijk die on
zekerheid. die de Duitsche legerleiding aan
vaardt op het beginsel, dat risico moet worden
genomen als men wil winnen. Het is best mo
gelijk dat Italië en Spanje de oorlogskansen
voor Duitsehland niet goed genoeg vinden om
zich mee te laten sleepen. Maar ook het om
gekeerde is mogelijk. In dit laatste geval wor
den Italië en Spanje 100 percent bondgenoo-
ten en is een Duitsche overwinning met
Rusland en Japan dan zeker als halve mede
werkers een heel eind aan haar verwezen
lijking toe. Het effect van de blokkade en den
economischen oorlog op den geest onder het
Duitsche volk kan hier niet worden geschat;
men kan alleen hopen dat het beslissend zal
zijn ten gunste van de Westersche mogend
heden, maar als factor in de berekening van
de oorlogskansen wordt het als volstrekt on
zeker niet gebruikt, niet hier en klaarblijke
lijk niet in Duitsehland.
Het geschetste plan Is grootsch en stout-
moedig in zijn conceptie en is geheel ln over
eenstemming met den overmoed en het zelf
vertrouwen, al of niet geforceerd, die de lei
ders van Duitsehland kenmerken. Het plan
zal uiteraard in duigen vallen, zoodra zal blij
ken dat de geallieerden ln het Westen het ini
tiatief en het offensief zullen kunnen behou
den en zoodra het zeker wordt dat zij de heer
schappij behouden op zee. Naarmate zich op
zee en in het westen meer zwakke punten
openbaren in de positie der Westersche mo
gendheden zullen de kansen op de verwezen
lijking van het Duitsche plan beter worden.
Liddell-Hart, die de militaire beschouwingen
in de Times schrijft, schijnt te veronderstel
len dat de Duitsche legerleiding eventueel zal
beproeven van het noorden, in plaats van het
zuiden uit om de Maginot-linie heen te trek
ken en dit dan zou doen overeenkomstig het
plan-Schlieffen (waarbij een invasie van
Frankrijk uit het noorden niet alleen door
het stuk tusschen de Ardenen en de Neder-
landsche grens, maar ook door ons Zuid-Lim
burg zou gaan.
Dit is echter niet meer dan een veronder
stelling van een militairen deskundige, het
uitspreken van een mogelijkheid die zich on
der zekere omstandigheden en als ze kans op
winst gaf, zou kunnen voordoen. In het Duit
sche plan, dat mij in deskundige kringen werd
onthuld, wordt van deze mogelijkheid niet ge
rept. A. K. VAN R.
Eeuwfeest der Spoorwegen.
De Engelsclie jacht op
contrabande.
In één week voor een waarde van een half
millioen pond sterling onderschept.
Het Engelsche ministerie van voorlichting
deelt mede, dat in de week, eindigende op 16
September, door de Britsche contrabande
controle een hoeveelheid goederen van 110.000
ton, waarvan bewezen was, dat zij voor
Duitsehland bestemd waren, onderschept en
in beslag genomen is. De waarde wordt ge
schat op een half millioen pond sterling. Het
totaal der inbeslag genomen hoeveelheden
mangaan, een product, dat van groote be-
teekenis is voor de bereiding van speciale
staalsoorten, is gestegen tot 30.000 ton, onge
veer 7 procent van den j aarlij kschen Duit
schen invoer. Het onderschepte molybdeen
vertegenwoordit een nog grooter percentage
van den Duitschen invoer. Verder bevinden
zich onder de aangehouden producten 20.000
ton petroleumproducten, 15500 ton ijzererts,
evenveel alluminiumerts en 10.000 ton phos-
phaten,
Personeelraad biedt een geschenk aan.
Hoewel onder den zwaren druk der inter
nationale verhoudingen van de oorspronkelijke
feestviering in verband met het honderd jarig
bestaan der Nederlandsche Spoorwegen niet
veel meer is overgebleven, is deze heuglijke dag
voor een der grootste bedrijven in den lande
geenszins onopgemerkt voorbijgegaan.
Van het uiterlijke rest niet veel meer dan de
sobere versieringen der verschillende stations
en kantoorgebouwen in den lande, waarbij de
vaderlandsche kleuren in dit bij uitstek natio
nale bedrijf bijzonder domineeren.
Zoo is vandaag te Utrecht het feest dan
toch nog gevierd op weliswaar bescheidene wij
ze, doch uitmuntend in hartelijkheid en een
sfeer van onderlinge goede verstandhouding
en waardeering voor elkanders hoedanigheden,
ingeschakeld in het groote raderwerk ten
dienste van het snelverkeer.
Om half elf verzamelde zich een groote
schare van genoodigden in de hal van het
Centraal Station te Utrecht om tegenwoordig
te zijn bij de aanbieding van het geschenk van
het personeel aan de directie.
Ir. Albarda, de minister van Waterstaat,
hield een rede, waarin hij o.m. zeide, dat de
regeering vervuld is van groote waardeering
voor de uitnemende samenwerking, die in het
spoorwegbedrijf tusschen dix-ectie en pei-soneel
is bereikt en door aller goeden wil is ver
zekerd.
Spr. eindigde cnet den wensch, dat die sa
menwerking een voorbeeld mag zijn voor zeer
velen en dat zij bij de spoorwegen mag strek
ken tot heil van allen, die daarbij wei'kzaam
zijn, en niet minder tot heil van het volk, dat
allen met de spoorwegen willen dienen.
De heer H. J. van Braambeek, voorzitter
van den personeelraad, bood het geschenk
aan van den personeelraad, dat een eereplaats
zal gaan innemen in de hal van het Utreeht-
sche stationsgebouw.
Prof. dr. ir. J. Goudriaan, president-direc
teur der Ned. Spoorwegen wees erop, dat de in
komsten over de Z maanden Juni, Juli en Aug.
dit jaar rond 13 procent hooger waren dan
over dezelfde maanden van het vorige jaar.
Over een geheel jaar gerekend, zou dit betee-
kenen, dat het verlies terug zou gaan van
23.3 millioen op rond 12.5 millioen. En dit wil
dus zeggen, dat niet alleen de afschrijvingeix
weder ten volle worden verdiend, maar dat
daai-enboven ook nog een bedrag van rond 2.5
millioen per jaar vrijkomt, voor een zij het
ook slechts geringe rentabiliteit.
Of deze gunstige ontwikkeling zich zal voort
zetten, hangt geheel af: 1. van de ontwikke
ling van de conjunctuur in Nederland onder
de thans plotseling gewijzide omstandig
heden, 2. van de mate waarin wij er in zullen
slagen het bedrijf voor het niet-militaire ver
voer weer zoo veel mogelijk op gang te
brengen.
De goederendienst zal met ingang van
Maandag 25 September a.s. wederom aanzien
lijk worden uitgebreid en per 15 October vrij
wel weer normaal kunnen loopen.
De invoering van den winterdienst
voor het reizigersverkeer en dus ook
de indienststelling van het Amstel-
station wordt in verband met de
noodzakelijke voorbereiding verscho
ven naar 15 October. Maar met in
gang van dien datum zal het dan ook
mogelijk zijn den normalen dienst op
de oude lijn en den halfuurdienst op 't
middennet te hervatten Ook de ove
rige trajecten zullen dan weer zoo
goed als normaal kunnen worden be
diend.
Over enkele maanden wordt de toestand
nog gunstiger wanneer de electrificaties Am-
hemNijmegen en HarmeienBreukelen huil
beslag hebben gekregen en de aflevering be
gint van de 18 dieseielecti-ische vijfwagen-
treinstellen met tezamen bijna 7.000 zitplaat
sen. En zoodra weer voldoende vervoerscapa
citeit ter beschikking staat, is het oogenblik
gekomen om de nieuwe tariefmaatregelen in
zake het vastrecht ter hand te nemen.
Spr. dankte den heer Van Braambeek voor
de hartelijke wooi'den tot de directie gespro-
kerx, en gaf gaarne de verzekering dat het be
drijf het kostbare geschenk dankbaar aan
vaardt en steeds in eere zal houden als sym
bool van de goede samenwerking.
Om half een bood de Ned. Spoorwegen de
genoodigden een dejeuner aan in het Jaar
beursrestaurant, waar ir. Albarda een tafel
rede heeft gehouden.
VERKOOP VAN ZEEP.
De dispensatie van het verbod voor fabri
kanten en importeurs tot het verkoopen of
afleveren van zeep is verlengd tot 5 October
1939. Voor genoemde categorieën is derhalve
tot dien datum voor het verkoopen of afleve
ren van alle soorten zeep tot hoeveelheden,
gelijk aan 1 13 van de door de betreffende
anderneming in het eerste halfjaar van 19J9
verkochte onderscheidenlijk afgeleverde hoe
veelheid zeep nog geen vergunning van den
directeur vereischt.