r
BURGERLIJKE STAND.
MA" A ND "AG 25 SEPTEMBER 1939
HA" A RE EM'S DAGBEAD
1 UIT DE OMSTREKEN
HAARLEMMERMEER
KINDERZANG.
De kinderkoren „De Lofstem" uit Abbenes
en „De Zangvogeltjes" uit Nieuwe Wetering,
zullen Donderdag 28 September in de Ned.
Herv. Kerk te Abbenes de jaarlijksche uit
voering geven en op Vrijdag 6 October in de
Chr. School te Nieuw Wetering. Beide uitvoe
ringen staan onder leiding van den heer M.
Kroon.
BIJ HET DORSCHEN GEWOND.
Bij het dorschen is de landbouwerszoon W.
R. met zijn voet tusschen het rondsel van
de machine terecht gekomen, waardoor hij
ernstig werd gewond. Dr. W. verbond den
gewonde, waarna hij naar het ziekenhuis
werd overgebracht.
WIELRIJDER DOOR AUTO GEGREPEN.
Op den Ringdijk nabij Vijfhuizen reed een
wielrijder, in Leiden woonachtig, aan den
linkerkant van den weg. Bij de nadering van
een auto stak hij nog snel den weg over,
doch op het laatste oogenblik werd hij nog
even door de auto geraakt. Dit had tot gevolg,
dat de wielrijder viel en in den berm terecht
kwam. Door den val brak hij zijn arm. De be
stuurder vervoerde den gewonde naar een
dokter.
BOTSING VAN WIELRIJDERS.
Op den Kruisweg nabij de helling te Heem
stede kwamen Zondagmiddag twee wielrijders
tengevolge van een rukwind met elkaar in
botsing. Beide wielrijders sloegen tegen den
grond. Een groep wielrijders, die achter hen
aanreed, kon niet zoo spoedig remmen, waar
door enkelen boven op de wielrijders vielen,
vielen.
Twee wielrijders hadden zich zoo bezeerd,
dat zij zich onder geneeskundige behandeling
moesten stellen.
NIEUWE PROVINCIALE WEG.
Sedert enkele maanden is de N. V. Hol-
landsch Aannemersbedrijf Zanen en Ver
stoep te Den Haag bezig met den aanleg van
den nieuwen provincialen weg, die van
Leiden over Rijpwetering, Roelof ar ends
veen en Oude-Wetering met den Haarlem
mermeerpolder in verbinding komt en daar
zal worden doorgetrokken langs den Lei-
muiderdijk en via den Venneperweg ver
binding geven zal op den auto-snelweg van
de Hoofdstad naar de Hofstad.
De oude weg,, die slechts vier meter breed
was is met twee meter verbreed en wordt al
leen maar door auto's bereden.
EEN PRACHTIGE ANJER-COLLECTIE.
In de Centrale Aalsmeersche veiling werd
door de afdeeling Aalsmeer van de Kon. Ned.
Mij. voor Tuinbouw en Plantkunde een
Anjerkeuring gehouden, die talrijke inzen
dingen en vele belangstellenden trok. Deze
keuring leerde, dat de Anjercultuur steeds
intensiever wordt beoefend. Er waren en
kele inzenders met meer dan zeventig va
riëteiten.
SCHUILKELDERS IN BADIIOEVEDORP.
Het Comité van Actie inzake Luchtbe
scherming te Badhoevedorp organiseerde in
het gebouw „Van Ouds de Waterwolf" een bij
eenkomst.
De heer C. B. Tip uit Westzaan hoofdinstruc
teur voor Luchtbescherming besprak er de
gezinsbescherming, terwijl de heer L. Breet-
veld, technisch advisseur van het Luchtbe
schermingscomité een uiteenzetting gaf van
de te nemen maatregelen.
Hierna werd een afdeeling „Badhoevedorp-
Sohiphol" opgericht van de Ned. Ver. voor
Luchtbescherming met voorlooplg 100 leden.
Nauwelijks bestaat deze vereieniging of
grootsohe plannen komen naar voren. Voor de
geheele bevolking wil zij schuilkelders aan
leggen in de gedeelten tusschen den Nieuwe
Meerdijk, Schipholweg, Sloterweg en Aker-
dijk. De uitvoering van deze plannen zal
ongeveer f 6000 kosten, die door de burgerij
bijeen gebracht moet worden. Het bestuur
is van meening dat de onmiddellijke nabij
heid van het vliegveld Schiphol den bouw van
schuilkelders noodzakelijk maakt.
WIJZIGING BUSDIENSTEN.
De N.V. Autobusonderneming Aalsmeei
heeft een kleine wijziging aangebracht in haar
autobusnet. Zoo zal de dienst Zwanenburg-
Schiphol niet meer rijden. Alleen zal de
schooldienst op Vijfhuizen blijven rijden.
Personen die van Haarlem naar Schipho1
willen, kunnen gebruik maken van den dienst
Haarlem—Ouderkerk een twee-urendienst
Ten slobte is de half-urendienst. tusschen
Schiphol en de hoofdstad een urendienst ge
worden.
voor het komende winterseizoen. Tevens
werd definitief een splitsing ingevoerd tus
schen Jongere Jeugdgemeenschap tot en
met 15 jaar en Oudere Jeugdgemeenschap
16 jaar en ouder.
De mogelijkheid werd besproken een
aparte groep voor 13- en 14-jarigen in te
stellen. Dit werd echter nog niet definitief
besloten.
WANDELAAR LIEP TEGEN AUTO OP.
Zondagmiddag ongeveer éen uur stak een
alhier in de Westerparkstraat wonende bad
gast zonder op het verkeer te letten plotse
ling de Zeestraat over. Door zijn hardhoo-
rendheid hoorde hij niet dat juist een auto
passeerde en hij liep pardoes tegen den
wagen op. Hij bleef bewusteloos op den weg
liggen. Dr. Tichelaar, die onmiddellijk ter
plaatse was, constateerde een hersenschud
ding en een schedelbasisfractuur. Per politie-
brancard werd de man naar zijn tijdelijke
woning gebracht.
Zondagavond was de toestand van den
patiënt ernstig.
BENNEBROEK
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: Theodore C. P., zoon van J.Th.
van Riet en W. J. H. van Gisbergen.
Getrouwd: Wilhelmus Lammerse en
Gijsberta C. Nieuwenhuijzen. beiden wo
nende te Bennebroek.
GEVONDEN EN VERLOREN VOORWERPEN.
Verloren: een rolletje dubbeltjes, een
blauw colbertjasje.
ZANDVOORT
ALGEMEFNE VERGADERING
ZEEMEEUWEN.
Op Maandag 2 October houdt de voetbal-
vereeniging Zeemeeuwen in Ons Huls een
algemeene vergadering.
ZANDVOORTSCHE JEUGDGEMEENSCHAP.
Zaterdagavond werd in gebouw Brug
straat 15 een zeer druk bezochte leden
vergadering gehouden.
Nadat de voorzitter de bijeenkomst had
geopend, gaf hij een kort overzicht van het
werk in de eerste 4 maanden van het be
staan der Jeugdgemeenschap.
Bij de bestuursverkiezing werd op een
uitzondering na het voorloopige bestuur tot
definitief bestuur gekozen. Door tijdelijke
afwezigheid van den penningmeester werd
in zijn plaats aangesteld, mej. G. Linders.
Hierna volgde nog de bespreking van eenige
algemeene zaken.
Na de pauze werd een uitvoerig overzicht
gegeven van de plannen van het bestuur
IJMUIDEN
Het Hoogovenbedrijf in het
boekjaar 1938/1939.
Nog iets uit het jaarverslag.
In het jaarverslag van de Kon. Ned. Hoog
ovens en Staalfabrieken N.V., waaraan wij
in ons blad van j.l. Zaterdag reeds een korte
bespreking wijdden, wordt allereerst de in
den loop van 1938 tot stand gekomen reorga
nisatie gememoreerd.
In het Bericht van de leiders van het Syn
dicaat voor gewone aandeelen K.N.H.S. dd. 10
November 1938, aldus het verslag, werd een
uitvoerige uiteenzetting gedaan omtrent
een voorstel tot reorganisatie van het kapi
taal onzer vennootschap. In overeenstemming
met dit voorstel werd door de buitengewone
vergadering van aandeelhouders van 25 No
vember 1938 besloten tot statuten wijziging
door welke o.m. het uitstaande gewone aan
deelenkapitaal door afstempeling van
29.500.000 tot 17.700.000 werd teruggebracht,
terwijl de oorspronkelijke preferente aandee
len de z.g. oligarchische rechten werden ont
nomen en de grootte van het preferente divi
dend werd gewijzigd. De omvang van het al
dus gewijzigde preferentie kapitaal werd in de
statitieken vergroot en tevens werd 125 pio-
riteitsaandeelen gecreëerd, aan welke de voor
noemde bijzondere rechten werden toegekend.
Deze aandeelen werden aangeboden aan en
op enkele stukken na genomen door de hou
ders der oorspronkelijke preferente aandeelen.
Verder werd onderhands geplaatst een be
drag van 1.175.000 aan nieuwe preferente
aandeelen, terwijl de regeering bij de Staten-
Generaal een ontwerp van wet aanhangig
maakte, volgens hetwelk de staat voor 700.000
in het nieuwe preferente kapitaal zal deelne
men.. De betreffende wet kwam in Augustus
j.l. tot stand. Tenslotte werd een 4-percents
obligatieleening groot 4.000.000 uitgegeven.
De verkrijging der genoemde nieuwe midde
len heeft de directie in staat gesteld, te be
sluiten tot den bouw van een platenwalserij.
Tevens zal de staalfabriek worden uitgebreid
tot een zoodanige capaciteit, dat zij het voor
deze walserij benoodigde staal kan vervaardi
gen. Wanneer deze inrichtingen gereed zijn,
zal de oorspronkelijke doelstelling der ven
nootschap, de vervaardiging van wals-pro-
ducten zijn bereikt, zij het ook dat de fa
briek zich althans aanvankelijk zal be
perken tot de vervaardiging van zware en
middelzware platen (niet dunner dan 3 m.M.)
Uitbreidingen en bouwwerk
zaamheden.
De staalfabriek, aanvankelijk bevattende
één Siemens-Martinoven kwam gereed en werd
terstond in bedrijf gesteld. Met den bouw van
den tweeden oven, met bijbehoorende giethal
werd nadien een begin gemaakt.
Eveneens kwam de derde cokesbatterij gereed.
De aldus vergroote cokescapaciteit maakte het
mogelijk, de tweede batterij een grondige her
stelling te doen ondergaan. Deze herstelling
geschiedt in twee étappes: achtereenvolgens
wordt de helft van het aantal ovens in repara
tie genomen.
De in het vorige verslagjaar genoemde fa
briek voor silicakalk werd eveneens voltooid.
Spoorwegnet, rollend materieel en haven
installaties ondergingen eveneens uitbreiding.
Bedrijf.
In aansluiting aan wat wij hieromtrent reeds
j.l. Zaterdag mededeelden nog het volgende:
Van het P.E.N. werd betrokken voor eigen
verbruik en voor verbruik door op het be
drijf snet aangesloten fabrieken dit jaar
.246.000 KWU tegenover 77.575.000KWU in
het voorgaande boekjaar.
De productie der bijproducten der kolen-
destillatie bedroeg:
1937/'38 1938/'39
ruwe benzol 3.259 ton 3.229 ton
teer 9.734 ton 9.319 ton
ammoniumsulfaat 3.715 ton 3.758 ton
Gas werd geleverd:
1937/"38 1938"39
Velsen 5.396.494 M3. 5.457.689 M3.
Beverwijk 2.952.962 M3. 3.153.135 M3.
Krommenie 1.913.200 M3. 2.360.000 M3.
Wormerveer 1.749.810 M3. 1.743.940 M3.
Haarlem 4.886.816 M3. 5.258.528 M3.
Het bezoek van Belgische
trawlers aan IJmuiden.
Belgische regeering verbood inmiddels
den uitvoer van visch zonder
bijzondere vergunning.
Het bezoek van den Oostendschen stoom
trawler Duchesse de Brabant O 80 aan IJmui
den op Zaterdag 16 September heeft bij den
vischhandel in Oostende heel wat ontevreden
heid verwekt. Men beschouwt het feit. dat
een Belgische trawler zijn visch in een buiten-
landsche haven heeft gelost onder de tegen
woordige omstandigheden, nu het gouverne
ment alles in het werk moet stellen om de
bevoorrading van het land te verzekeren en
elke onredelijke prijsstijging der levensmidde
len tegen te gaan, als een ontoelaatbare han
deling.
De Oostendsche vischhandelaren hebben in
middels aan het Ministerie van Economische
Zaken en Verkeerswezen een protest-telegram
verzonden, tegen het feit. dat deze trawler zijn
vangst haring in IJmuiden zou hebben ver
kocht, welke 190.000 francs zou hebben op
gebracht.
De reederij, de S. A. Pêcheries a Vapeur zou
hebben beweerd, dat de trawler naar IJmui
den was gezonden omdat in Oostende dien dag
reeds een drietal haringschepen aan de markt
was en dat hij vreesde dat een inzinking der
prijzen zou ontstaan, wanneer de O 80 als vier
de haringboot in Oostende had gelost.
In het Belgische Staatsblad is de
vorige week een Koninklijk besluit
verschenen, waarbij alle uitvoer van
visch voortaan verboden is zonder bij
zondere vergunning van 't bevoegde
ministerie.
Uit het marktbericht van Oostende blijkt,
dat ook daar de visch zeer duur is. Op den dag
dat de O 80 in IJmuiden binnen was bedroeg
de haringprijs in de Belgische visschershaven
var. 155 tot 175 fr. per mand. Dien dag waren
in Oostende niet drie, maar twee trawlers met
haring aan de markt. n.l. O 345 met 530 man
den en de O 98 met 925 manden, benevens lfiO
stuks kabeljauw en 300 stuks koolvisch. Deze
booten besomden resp. 94000 en 163000 gr.
Maandag 18 September waren er wederom
twee haringbooten binnen n.l. de O 164 met
157000 fr. en de O 275 met 124000 fr. voor
resp. 900 en 690 manden. Woensdag was bin
nen de O 262 met 720 manden.
De haringprijs liep dien dag op tot 200 fr.
per mand en deze trawler besomde 142000 fr.
De O 88, die Donderdag 850 manden aan den
wal bracht, maakte 162 tot 185 fr. en besomde
151000 fr.
In totaal kwamen van Zaterdag 16 tot Don
derdag 21 September 17 trawlers in Oostende
binnen, w.o. drie IJslanders met resp. 109000
fr., 184000 fr. en 192000 fr.
Voor heden werden verwacht vijf trawlers
met haring, één IJslander met 1060 kabeljau
wen, 3100 koolvisschen, 300 manden wijting en
kleine scheïvisch, 190 manden gul, 370 man
den schelvisch en 300 m. poon, verder een van
de Clyde en één van het Kanaal van Bristol.
In den loop van deze week wordt nog een
achttal trawlers verwacht, w.o. één met haring.
Uit het bovenstaande blijkt, dat er nog
steeds Belgische trawlers op zee zijn en door
dat in bijna geen enkele continentale Noord
zeehaven voldoende visch wordl aangevoerd,
maken de Oostendenaren prachtige besom
mingen. In het begin van de vorige week heb
ben IJmuidensche kooplieden nog heel wat
visch in Oostende kunnen koopen, maar dit zal
nu wel afgeloopen zijn.
Of het verbod van uitvoer ook inhoudt, dat
de Belgische trawlers niet meer in het buiten
land mogen verkoopen is ons niet bekend.
In IJrnuiden ging Zaterdag het gerucht, dat
eenige Belgen met haring naar hier op weg
waren. Of dit juist is, zal spoedig genoeg blij
ken. Het lijkt ons zeer onwaarschijnlijk.
Verkeersongeval in de
Frans Naereboutstraat.
Zondagmiddag heeft in de Frans Naere-
boutstraat op den hoek van de De Ruijter
straat een botsing plaats tusschen een motor
rijwiel en een auto. De motorrijder, die de
Frans Naereboutstraat van het Velserduin-
plein af was ingereden, reed den auto in de
flank aan, met het gevolg, dat de duopassagier
tegen den grond werd geslagen. Met een ern
stige hoofdwonde werd het slachtoffer door
toegeschoten hulp in den kapperssalon van
den heer Schoorl binnengedragen, waar dr.
Oosterwijk de eerste hulp verleende. Later
werd de getroffene naar zijn woning ita Am
sterdam overgebracht.
De bestuurder van het motorrijwiel alsmede
de inzittenden van den auto bleven ongedeerd.
Het motorrijwiel werd ernstig beschadigd maar
de auto kwam vrijwel onbeschadigd uit den
strijd te voorschijn.
(Is reeds in een deel eener vorige oplage
opgenomen.)
Italië en de oorlog.
TOKIO. 23 September. (Domei) De bladen
van de „Nitsji nitsji Sjimboen" groep verwachten
dat Italië in een Europeeschen oorlog aan de
zijde van Duitschland mee zal vechten. De mili
taire waarnemers zijn evenwel van oordeel, dat
het voor Italië moeilijk is reeds dit jaar aan den
oorlog deel te nemen, aangezien zijn benzine
voorraden nog niet zijn .aangevuld. In Februari
heeft Italië een overeenkomst gesloten met de
Sovjet Unie tot levering van schepen tegen be
taling in benzine ten bedrage van een milliard
lire.
De „Nitsji Nitsji" is van oordeel, dat Italië
niets heeft te winnen wanneer het zich zou voe
gen bij de geallieerden, zelfs wanneer dezen
zouden winnen, terwijl Duitschland een mach
tige vijand zou zijn, die niet alleen de kust van
de Adriatische Zee zou kunnen bezetten, doch
door zou kunnen dringen in Noord-Italië. Verder
acht men Italië in staat, wanneer het de zijde van
Duitschland zou kiezen, Joego Slavië en Grie
kenland mee te nemen.
HET KAMPEERWERK VOOR JEUGDIGE
WERKLOOZEN WORDT VOORTGEZET.
Het dagelijksch bestuur van de Centrale voor
Werkloozenzorg, gesticht op initiatief van den
Raad van Nederlandsche Kerken voor practisch
Christendom heeft, na uitvoerige bespreking en
in overeenstemming met het Departement van
Sociale Zaken, besloten de Werkkampen voor
jeugdige werkloozen van 16 tot en met 24 jaar
van Prot. Chr. huize wederom ten spoedigste
open te stellen.
De schipperscursus te Oude-Mirdum wordt
voortgezet en een tweede melkerscursus zal
spoedig een aanvang nemen.
Gedenkboek van de Spoorwegen.
Totaal 16.S99.282 M3. 17.973.292 M.
De directie sloot een contract af met de
gemeente Zaandam voor levering van 2 mil-
lioen tot 4 millioen M3. gas per jaar. Ten
dienste dezer levering wordt de gasleiding
naar Wormerveer doorgetrokken naar Zaan
dam. De leverantie zal in den winter 1939/'40
beginnen.
De buizengieterij werkt thans meestentijds
in twee ploegen. Indien dat verlangd wordt,
wordt thans geleverd een rubbermofverbin-
ding van eigen constructie, welke uitstekend
beoordeeld wordt.
De stalen blokken, die in de nieuwe staal
fabriek vervaardigd worden, werden afgezet
aan de N.V. Van Leer's Walsbedrijven en de
met H.O. geliëerde N.V. Nederlandsche Staal
fabrieken v.h. J. M. de Muinck Keizer ten ge-
bruike van haar walsbedrijf.
Naar de slakken, in verschillende vormen
toebereid voor den wegenbouw, voor isolatie
doeleinden en voor drijfsteenfabricage be
stond groote vraag, zoodat de directie na
voldoening aan de behoeften der cementfa
briek op doeltreffende verdeeling van den af
zet beducht moest zijn, in tegenstelling met
den vroegeren toestand, waarbij, steeds slak
ken overbleven. Daarnaast, ontwikkelt de
vraag naar het slakkenproduct „silicakalk"
(een kalkhoudende meststof) zich bevredigend.
Ook de ontginning van den slakkenberg door
de Naamlooze Vennnootschap Pelt en Hooij-
kaas schrijdt verder voort, de omvang van
den berg is verder achteruitgaande.
VELSEN
Stijging der werkloosheid tot staan
gekomen.
Aantal werkzoekenden nu weer
beneden 2000.
Hoewel het aantal inschrijvingen van werk
zoekenden ook de vorige week nog betrek
kelijk groot was. bleef het werkloosheids
cijfer ongeveer stationnair, doordat tal van
werkzoekenden konden worden tewerkgesteld.
Door uitbreiding van het aantal plaatsen in
de werkverschaffing was het zelfs mogelijk,
het werkloosheidscijfer iets te doen dalen.
Geheel werkloos waren op 23 September
1603 volwassen personen tegen 1658 op 16 Sep
tember.
Het aantal ingeschreven werkzoekenden
bedroeg 2009 (1964) waarvan 225 (223) bouw
vakarbeiders, 160 (138) metaalbewerkers. 25
(27) houtbewerkers, 222 (210) havenarbeiders.
432 (449) visschers. 48 (421 kantoorbedienden
629 (617) losse arbeiders. 241 (232) in overige
beroepen. Verder waren ingeschreven 95 90)
mannen onder 18 jaar, 16 (17) vrouwen boven
en 15 (16) vrouwen onder 18 jaar.
In een gesubsidiëerde werkverschaffing
waren geplaatst 251 (195) personen.
De totale werkloosheid bedroeg in de over
eenkomstige week van 1938: 1595 en van 1937
1846.
SANTPOORT
rond 100 extra treinen voor militair vervoer,
terwijl de grensbeveiligingsmaatregelen van
April 1939 92 extra treinen noodzakelijk maak
ten. Men wist ten tijde van de samenstelling
van dit standaardwerk natuurlijk nog niet dat
het overzicht van het 200-jarig bestaan der Ne
derlandsche Spoorwegen zal moeten beginnen
met het mobilisatievervoer in September 1939....
Bijzondere aandacht vraagt ook het hoofdstuk
betreffende het N.S. personeel
De slotpagina's vertellen de geschiedenis van
de N.S. in den vorm van de veranderingen, die
de uniformen in den loop der tijden ondergin
gen.
Een aardig besluit van een bijzonder geslaagd
boekwerk.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Reductie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst of niet
geplaatst, wordt de kopij den inzenderniet
teruggegeven.
Over prijzen.
TURNEN VOOR MILITAIREN.
Het bestuur van de turnvereeniging ..Sant
poort" heeft besloten alhier gelegerde mili
tairen in de gelegenheid te stellen des
Woensdagsavonds van 8.30—10 uur te tur
nen.
Het feit van deze maand is: het 100-jarig be
staan der Spoorwegen. In steeds andere vormen
dient dit jubileum zich bij ons aan, we worden
overstelpt door jubileumboeken, nieuws van de
tentoonstelling, foto's van versieringen en ont
hullingen, en verslagen van feestspeeches. En
het meest prettige van dit alles is dat het ons
niet begint te vervelen. Misschien is dit wel het
beste compliment dat we aan het bedrijf der
Spoorwegen, dat immer interessant blijft, en ook
aan de organisatoren van de veelvormige jubi
leumuitingen kunnen maken: „Ondanks den
langen duur boeit uw jubileum ons" of om het
populair doch niet minder duidelijk te zeggen
„Ge hebt ons nog niet dood gejubileerd".
Ook het boek, dat thans op onze werktafel
ligt, een standaardwerk van de geschiedenis der
Spoorwegen, doet geen oogenblik de verzuchting
in ons opkomen: „Alweer de Spoorwegen". Neen
er zit in de geheele jubileumviering een vitali
teit die meer kenmerkend is voor een geboorte
of een oprichting dan voor een 100-jarig be
staan, en ook uit dit standaardwerk komt die
vitaliteit, die zich op de toekomst richt en daar
door juist met zooveel toewijding aandacht aan
den verleden tijd doet besteden, ons tegemoet.
Het boekwerk is, om het systematisch te waar-
deeren, keurig verzorgd, de band is zeer deco
ratief, in één woord uiterlijk is het èf. Om ver
volgens op het innerlijk over te gaanna
een .portrettengalerij" van de leiders van het
spoorwegbedrijf in ons land, vroeger en nu, zien
we een volledige kaart van Nederland, waarop
een beetje armetierig aandoend een rood lijntje
staat tusschen Haarlem en Amsterdam. Dit is de
eerste spoorwegkaart! Of deze 100 jaar geleden
zoo uitgegeven is betwijfelen we (de zuinigheid
onzer voorouderen is immers spreekwoordelijk)
doch in dit boek is de kaart zeer zinvol (afge
zien van de humoristische uitwerking, die ze
kan hebben) want ze vormt de eerste van een
serie van zes, welke de ontwikkeling van het
spoorwegnet demonstreeren. Men krijgt op deze
wijze een treffend overzicht van den groei van
dit bedrijf.
Een verslag van de opening der eerste lijnen
gaat vergezeld van eenige aardige plaatjes, o.m.
een gezicht in de richting Haarlem bij het ver
trek van den eersten trein uit Amsterdam enz.
Na deze ouderwetsche prentjes gaat de il
lustratie over in moderne foto's, en wordt aan
dacht gewijd aan bovenbouw en stapelplaatsen,
stations en administratiegebouwen.
Pagina 35 zal ons Haarlemmers bijzonder be
lang inboezemen. Want hierop staan onder
elkaar aardige plaatjes van de drie stations,
welke Haarlem in den loop der tijden gekend
heeft, het eerste van 18391841, het tweede van
18411859 en het derde van 18591908. Aan de
ommezijde heeft de prentkunst plaats gemaakt
voor de fotografie: hier staat Haarlem's vierde
en huidige station dat van 1908 dateert Het
geen de foto's en de prentjes vertellen van de
geschiedenis der stations in andere plaatsen is
een boek op zichzelf. Wanneer u oog voor zulke
dingen heeft kunt u een heele poos in dit hoofd
stuk zoek brengen! Wanneer we de hoofdstuk
ken over de bruggen, viaducten, overwegen, het
seinwezen enz. doorzien valt ons wederom de
overzichtelijke wijze op, waarmee ons de ont
wikkeling van al deze takken van het groote
spoororgaan wordt duidelijk gemaakt
De fotografiekunde houdt steeds gelijken tred
met het stadium der technische spoorontwikke-
ling. Het is aardig dit zoo duidelijk te kunnen
constateeren. De groei van eersten, tot nieuw-
sten trein is uiteraard ook treffend in woord en
beeld weergegeven.
Het hoofdstuk over militair- en ander_ mas
sa-vervoer met de herinneringen aan onze mo
bilisatie. (Het telegram van generaal Snijders
namens den minister van Oorlog op 31 Juli 1914
aan de Spoorwegen is hierbij afgedrukt en
luidt: .Spoorwegen gevorderd bij Kon. besluit
van 30 Juli 1914 no. 71. Reken op mobilisatie-
vervoer met den eersten Augustus als eersten
mobilsatiedag") bezit, nu we wederom gemobili
seerd zijn, een bijzondere beteekenis.
We lezen hier o.m.: „In den wereldoorlog
1914-1918 moesten in 3 mobilisatiedagen 177.500
militairen. 6600 paarden en 400 voertuigen en
vuurmonden langs den ijzeren weg hun be
stemming volgen. De gespannen politieke toe
stand in 1938 eischte tusschen 24 September en
6 October naast vele andere maatregelen
Als trouw lezer van uw blad is het mij de
laatste dagen opgevallen, dat „men" bezig is
door middel van ingezonden stukken
het publiek vatbaar te maken voor de idee, dat
prijsverhooging van vele artikelen een nood
zakelijk kwaad is. Zelfs in de winkels past
men deze methode toe.
Wat bijv. te denken van een sigarettenwin-
kelier, die zegt: „Nu mijnheer, u kunt uw
sigaretten nu nog krijgen, maar het wordt
steeds moeilijker mijn voorraad aan te vullen
en het zal niet lang meer duren of u zal dat
merk niet meer kunnen koopen of minstens
10 pet. meer moeten betalen".
Dat is bewuste beïnvloeding van het pu
bliek. Ik wil het bier nog eens uitdrukkelijk
verklaren, dat het geenszins in mijn bedoe
ling ligt zakenmenschen onaangenaam te zijn.
Maar het moet mij van het hart dat dergelijke
theorieën kant noch wal raken om de dood
eenvoudige reden, dat nog millioenen van
diezelfde sigaretten in den handel zijn en dus
gefabriceerd zijn uit grondstoffen waarvoor de
oude (zijn er nieuwe??) prijs werd betaald
en de bewerking van die grondstoffen niet
meer arbeidsloon en verpakkingskosten heeft
geëischt. Ik spreek nu alleen nog maar
van een genotsmiddel. Als het om noodzake
lijke levensbehoeften gaat is het feit nog des
te droeviger.Dat grossiers en winkeliers alsmede
fabrikanten verklaren, dat zekere voe
dingsmiddelen maar in beperkte hoeveelhe
den. of zelfs heelemaal niet meer te krijgen
zijn, is mijn inziens niet aan te nemen.
Zij moeten wel bedenken, dat zij het ham
steren bevorderen en hen die het niet kun
nen bekostigen noodeloos in ongerustheid
brengen. Bovendien bewerkstelligen zij een
minder gebruik van die artikelen met als ge
volg; mindert productie en minder arbeid.
Het is dan ook te hopen dat de overheid in
gevallen als hierboven geschetst spoedig in
grijpt en de bedrijvers van dit kwaad een ge
voelige les geeft.
Het publiek raad Ik echter aan zich door
praatjes niet te laten beïnvloeden, maar in
dien zulks noodig blijkt de politie te waar
schuwen teneinde paal en perk te stellen aan
dit onmaatschappelijke geknoei. Een gewaar
schuwd man telt voor twee.
ABONNé.
In het algemeen ziet de schrijver van dit
stuk de thans bestaande moeilijkheden ver
keerd. De winkeliers hebben niet de gewoonte
de prijzen van de artikelen die zij in hun win
kels voorradig hebben te verhoogen. Een
feit is evenwel dat na het uitbreken van den
oorlog op de goederenbeurs de prijzen van vele
artikelen verhoogd zijn. Dit staat in verband
met de hoogere kosten van vervoer en de stij
ging van de productiekosten. Vooral voor arti
kelen die geheel afgewerkt uit 't buitenland ko
men, moet, afgezien nog van de vraag dat ook
in het land van herkomst de prijzen gestegen
zijn, veel meer voor vracht betaald worden,
daar de tarieven van de scheepvaartmaat
schappijen immers verhoogd zijn. Voorts
worden er in ons land veel artikelen gemaakt
waarvan de grondstoffen, of althans een ge
deelte daarvan, uit het buitenland moeten
komen. Het is te begrijpen dat de fabrikant ln
de toekomst meer voor zijn product moet
berekenen.
De winkeliers hadden in het algemeen geen
groote voorraden. Als nu een winkelier aan
een klant voorspelt dat in de naaste toekomst
zijn prijzen verhoogd zullen worden is dit geen
stemming maken voor prijsopdrijving, maar
slechts een mededeeling van een feit waar
mede rekening gehouden moet worden.
Iets anders is het natuurlijk als het arti
kelen geldt die in ons land in groote hoeveel
heden voorradig waren. Maar tegen onge
motiveerde prijsopdrijvingen neemt de
politie krachtige maatregelen.
Daarbij moet men evenwel ook bedenken,
dat de positie van menigen winkelier en gros
sier in een tijd van oploopende prijzen zeer
moeilijk wordt. Een voorbeeld kan dit ver
duidelijken.
Als een winkelier thans 1000 artikelen in
voorraad heeft die hij voor 40 cent heeft in
gekocht met de bedoeling die voor 50 cent te
verkoopen, heeft hij in zijn zaak een bedrijfs
kapitaal voor de bedoelde artikelen zitten
van f 400. Als nu die artikelen 25 pet. in prijs
stijgen, moet hij voor het inkoopen van 1000
nieuwe artikelen aan den groothandel
f 500 betalen, terwijl hij van de 1000 oude
artikelen die hij voor de prijsverhooging in
kocht, slechts f 500 terug ontvangt, (f 400
eigen geld, plus f 100 winst). Die f 100 winst
heeft de winkelier noodig om bedrijfsonkosten
te betalen en zelf te leven. Hoe moet hij
evenwel aan het geld komen dat hij in het
vervolg extra op tafel moet leggen om den
verhoogden inkoopsprijs te betalen?
Vandaar dat er stemmen gehoord worden
om het te billijken, dat de winkelier in een
tijd van oploopende prijzen ook wat meer
berekent voor de artikelen die hij in zijn
winkel voorradig heeft.Wij merken daarbij dan
nog op, dat als er een tijd Is van d a 1 e n d e
prijzen de winkelier ook niet in staat is zijn
oude prijzen te handhaven tot hij nieuwe in
koopen kan doen.
REDACTIE.
HAARLEM, 23 September.
Bevallen 21 September: M. J. SouwerPoel
geest, d.; C. Rijsies—van Wijngaarden, z.; H.
Bont^van den Berg, z.; 23 September: W. Th.
Ostermeijervan der Ham, z.; M. E. List
Smit, z.; J. W. van Es—Uijlenbroek, z.
Overleden 22 September: J. Deen—Bakker,
72 j., Vooruitgangstraat; J. Schenk, 79 J., Leid-
schestraat; C. M. z. v. J. P. Meijer, l dag,
Kamperlaan.
