H
9tei publiek aiaagtr
Zwitserland en de economische
neutraliteit.
JOURNALISTIEKE JAMMERKLACHT
over het Engelsche ministerie
van voorlichting.
H
Houdetdeu
kakdionoHèk
oft Watstkau
En de autoriteiten
antwoorden
WOENSDAG 27 SEPTEMBER 1939
H AA RE EM'S DAGBEAD
5
Z)e iaatste dagen
btacfi'ett eenige oei~
andecing ten goede.
Onze Londensche correspondent schrijft:
et ministerie van voorlichting is on
dergebracht in een grootsch. splin
ternieuw en cnonumentaal gebouw
midden in Londen. Het was natuur
lijk niet gebouwd voor een regeerlngsdeparte-
ment. Ais het oorlog is kruipen regeerings-
departementen in het beste huis, dat kan wor
den gevonden. Vroeger was het een zaak van
de requisitie van luxe hotels. Nu stond er een
prachtig nieuw universiteitsgebouw gereed.
Er is een zaal in. die de Macmillan-zaal heet.
Die zaal heette al zoo voordat Lord Macmillan
tot minister van voorlichting was benoemd.
Deze Lord is een van de groote rechtsgeleer
den van het land. Hij heeft ook groot bestuurs-
werk gedaan voor zijn land. En nog niet zoo
lang geleden, toen het nog vrede was, heeft
hij in de Nederlansch Hervormde Kerk. te
Londen de lofrede uitgesproken bij de onthul
ling van een plaat voor de herdenking van
Hugo de Groot,
In die Macmillan-zaal, die nu wordt ge
bruikt voor persconferenties, hebben wij on
langs kennis gemaakt met den nieuwen mi
nister. Wij waren met eenige honderden jour
nalisten daar bijeen en het grootste deel er
van he^ft toen in hartige woorden laten we
ten, hoe jammerlijk het ministerie van voor
lichting tekort schiet in zijn taak de pers van
het binnen- en buitenland bij te staan. De
storm van critiek, toen gehoord, heeft geleid tot
de benoeming van Lord Camrose. een pers
man en directeur van de Daily Telegraph, tot
secretaris-generaal van het ministerie.
Nu hopen alle journalisten die grooten-
deels hun werk moeten doen in de perszaal
van het ministerie dat de dienst beter zal
worden. Onder „dienst" verstaan zij niet zoo
zeer de snelle uitreiking van de officieele be
richten als de grootst mogelijke medewerking
en de kleinst mogelijke belemmering in het
werk dat de journalisten op eigen initiatief
ondernemen. Op het oogenblik is er nauwelijks
gelegenheid voor zulk initiatief. De persdienst
van het ministerie is zeer nauwgezet met zijn
„hand-outs" (de uitreiking van het officieele
nieuws). Dat is zoodanig geregeld dat corres
pondenten elkaar niet de loef af kunnen ste
ken. Maar niemand vindt aanleiding zich in
te spannen om „scoops" te maken van dit of-
ficieele nieuws, dat met de machines van de
Nnieuwsproductie in een oogwenk op alle pa
pieren linten en strooken van alle nieuws-
tikkers in alle redactie-bureaux van de wereld
wordt afgedrukt.
De laatste dagen is er al wat verandering
ten goede te bespeuren geweest in het ka
rakter van de „kopij" die in de perszaal wordt
uitgereikt. Men krijkt. pennevruchten van
ambtenaren in den trant van de populaire
pers over de wederwaardigheden van de Tom
mies en over de blauwe Britsche hichtsolda-
ten „ergens in Frankrijk". De voorstelling is
echter slechts een zwakke schaduw van het
geen de „star reporter" der levendige kran
ten op dit gebied zou kunnen doen. Het amb
telijke initiatief wordt echter met den dag
stoutmoediger. Aan het einde van de week
mochten wij kennismaken met de twee vlie-
gerofficieren, die in het begin van die week van
den Atlantischen Oceaan de bemanning van
een tot zinken gebrachten Brltschen koopvaar
der hadden gered.
Wij machten hun vragen stellen en beproe
ven hen met meer of minder vrijheid te doen
praten over hun historisch avontuur, histo
risch omdat voor de eerste maal in de ge
schiedenis vliegbooten een bemanning van
een gezonken schip uit zee hadden opgepikt
en door de lucht hadden meegenomen naar
den veiligen Engelse hen wal. Er was een censor
aanwezig, die in zijn uiterlijk geheel beant
woordde aan de voorstelling, die men zich van
een censor maakt De censor onderbrak vaak
den prettigen loop van het verhaal, zooals het
werd gegeven door den kapitein van het ge
zonken schip en door de officieren, met de
opmerking „~U kunt dat beter weglaten". Maar
alle inteiwiewers konden naar eigen trant hun
verhaal maken van het gehoorde en hun
eigen vragen stellen. Zij konden er wat indi
vidueels van maken; en in zoo verre, en in
zeer beperkte mate, kon journalistiek initiatief
zich doen gelden.
Het ministerie zou zeker wel meer willen
doen om de persmenschen te behagen. Maar
het heeft te kampen met de terughoudend
heid van de departementen der oorlogsdien
sten. De leger-, vloot- en luchtmacht-auto
riteiten zijn altijd en overal hetzelfde. Zij
zijn geneigd zich op het standpunt te stellen,
dat dit hun oorlog is en dat de burgers er
weinig mee te maken hebben en in elk geval
niet zoo nieuwsgierig behoeven te zijn. Het
is een fatale opvatting, die het ministerie
moet bestrijden.
Overigens is de oorlogvoering aan Brit-
schen kant ongetwijfeld nog niet zoo inten
sief dat er veel nieuws van gegeven kan wor
den. Een uitzondering is wellicht het werk
van de vloot tegen de duikbooten. En daar
van wordt niet veel interessants onthuld,
omdat te veel onthulling, naar het oordeel
van de Admiraliteit, die uiteraard het laat
ste woord behoudt, licht den vijand in de
kaart zou spelen.
I S het werken voor de Engelsche kranten
mannen al moeilijk en het resultaat jour
nalistiek veelal onbevredigend, voor de bui-
tenlandsche correspondenten is het nog 'veel
moeilijker. Wat de verzameling van hun
nieuws betreft en in hun verhouding tot de
Zweedsch protest te Berlijn.
Wegens het torpedeeren van twee schepen.
De Zweedsche gezant te Berlijn heeft de
Duitsche regeering een protest tegen het tor-
perdeeren van het Zweedsche stoomschip
„Gertrud Bratt', overhandigd. In dit protest
behoudt de Zweedsche regeering het recht tot
het eischen van schadevergoeding voor, zoo
wel voor haarzelf als voor de eigenaars.
Eenzelfde stap is gedaan in verband met
het tot zinken brengen van het Zweedsche
stoomschip „Silesla".
Italiaanscli watervliegtuig stijgt
tot ruim 13 K.M.
Nieuw hoogterecord.
De Itaüaansche kolonel di Mauro heeft met
een watervliegtuig van de klasse c. het hoog
terecord voor deze klasse verbeterd door tot
13.554 meter te stijgen. Ttot nu toe bedroeg
dit record 11.753 meter en was het in Ameri-
kaansche handen.
belemmerende censuur (die als onvermijde
lijk moet worden aanvaard) staan zij op één
lijn met hun Engelsche collega's. Maar de
snelle verzending van verzameld nieuws is
weinig minder belangrijk dan de verzameling
zelf. En met die verzending komt de buiten-
landsche correspondent te staan voor al die
technische belemmeringen, die gevormd
worden door den ambtelijken hartstocht voor
administratieve orde. Zoo voelt de buiten-
landsche journalist zich in zijn kwartieren
van dit ministerie als een automobilist, die
met de remmen op zijn wielen zijn bestem
ming wil bereiken.
Tot voor kort was het ministerie met een
enkele lijn aan de internationale telefoon
centrale verbonden. Al het nieuws, dat de
correspondenten van de gansche wereld aan
hun kranten hadden te zenden, moest door
dat enkele lijntje worden geperst. Maar nu
zijn er al drie; en men heeft er ons zes of
meer beloofd. Het wordt dus steeds beter.
En als de censor in plaats van één uur zooals
thans, genoeg heeft aan een minuut of tien
om onze kopij voor de telephoon te onderzoe
ken, dan zai de positie aan den verzend-
kant nóg beter zijn.
Er zijn intusschen in de censuur-afdee-
ling eenige ambtenaren, die aan hun loffe
lijke gedienstigheid een goed begrip van
den buitenlandschen correspondent paren.
En er is reden te verwachten dat het zwaarste
leed geleden is.
A. K. VAN R.
,Geen zeeslag" zegt de Noorsche
Admiraliteit.
Wel dynamietontploffingen aan de
Noorsche kust.
De Noorsche Admiraliteit heeft mede ge -
gedeeld, dat geen zeeslag is gevoerd voor de
Noorsche kust bij Bergen. De geruchten zijn
vermoedelijk ontstaan door dynamiet-ont-
ploffingen, hetgeen naar men meende ge
schutvuur was.
Inmiddels meldt een United Press-bericht
uit Oslo, dat gistermiddag omstreeks twaalf
uur te Kristiansund wederom zwaar „kanon
vuur" werd gehoord. Twee groote slagsche
pen, drie kruisers en een onderzeeër werden,
naar men zegt, van de kust af gezien. Ver
schillende vrachtbooten zochten dekust ten
einde het gevecht te vermijden. Tot nu toe
kon geen bevestiging van dit bericht worden
verkregen.
Britsclie pamfletten tot diep in
Duitschland verspreid.
Millioenen Duitschers hebben volgens het
Engelsche Ministerie van Voorlichting van
den inhoud kennis genomen.
Het Britsche ministerie van voorlichting
zegt, dat Koninklijke Luchtstrijdkrachten bo
ven Duitschland 18.000.000 pamfletten hebben
uitgeworpen.
Sinds den aanvang van den oorlog werden
nachtvluchten uitgevoerd boven vijandelijk
gebied over afstanden van in het geheel dui
zenden kilometers. Tot zeer diep drong men
in Duitschland door.
De pamfletten gaan in bundels ter grootte
van een steen mee en worden in overeenstem
ming met de opgedane ondervinding losge
laten. Het is gebleken, dat zij dan terecht
komen boven het gebied, waarvoor zij be
stemd zijn.
De beteekenis van deze vluchten is belang
rijk gebleken, aldus constateert het ministerie,
aangezien millioenen menschen in Duitsch
land van den Inhoud kennis hebben gekregen.
De vluchten waren ook voor verkenningen van
nut.
Meeste
openbare
gebouwen
in vlammen
Stad door tweehonderd
vliegtuigen en zwaar
geschut bestookt
De zender te Warschau deelde Dins
dagavond mede: „De een en twintig
ste dag van het beleg van Warschau
is thans aangebroken en de laatste
24 uur waren nog verschrikkelijker
dan de voorafgaande dagen. Met eeni
ge onderbreking werden wij voortdu
rend gebombardeerd door tweehon
derd vliegtuigen en zwaar geschut.
Honderden brandbommen hebben tal
rijke branden veroorzaakt, de meeste
openbare gebouwen staan in vlammen.
Het aantal branden is waarschijnlijk
grooter dan vijftig. De brandweer en
de burgerij bestrijden het vuur met
den grootsten heldenmoed, doch haar
taak wordt bemoeilijkt door het te
kort aan water. Ook de voedseltoe
stand is moeilijk, vooral door de be
lemmering der distributie door de
aanhoudende bombardementen. De
honderden paarden die door granaten
gedood worden, worden onmiddellijk
geslacht en onder de bevolking ver
deeld. De openbare diensten verrich
ten wonderen."
Het communiqué van het commando te
Warschau van 25 September, dat met vertra
ging is overgekomen, zegt naar Havas meldt:
„De afgeloopen nacht en de dag van heden
zijn de moeilijkste momenten van het beleg
geweest. De Duitschers gingen over tot een
stelselmatige verwoesting der stad door zwaar
geschut en vliegtuigen. Van het aanbreken van
den dag af vlogen de toestellen bij tiental
len over Warschau, zij bombardeeren het cen
trum en hebben door brandbommen honder
den branden veroorzaakt. Acht Duitsche vlieg
tuigen werden neergeschoten. De Poolsche mi
litairen, die zich in de buitenwijken bevinden,
hebben minder te lijden gehad dan de bewo
ners, daar de bombardementen vooral tegen
de burgerbevolking gericht waren met het
doel, dat het moreel geschokt zou worden. Be
woners werden gedood en huizen verwoest.
Het aantal slachtoffers kan niet geschat wor
den. Warschau is nog slechts een puinhoop.
Het verkeer in zekere straten is moeilijk of
onmogelijk geworden door de branden en de
verwoestingen. De laatste buitenlandsche le
gaties hebben vanmiddag de stad moeten ver
laten. Op Duitsch voorstel zouden zij zich naai
de Duitsche linies begeven, doch toen zij uit
de stad wilden gaan, was het bombardement
zoo hevig, dat zij besloten te blijven.
Het ingesloten Modlin blijft zich dapper ver
dedigen. Te Warschau is een aanval in den
sector Mokotof afgeslagen. Het garnizoen der
stad houdt stand op de rookende puinhoopen
en verdedigt zich heldhaftig".
Duitsche hulp bij vertrek van de
Russische ambassade uit Warschau.
BERLIJN, 26 September, Het Duitsche
Nieuwsbureau meldt: „Dinsdag te elf uur
zijn door tusschenkomst van het opperbevel
van het Duitsche leger 62 leden van de Rus
sische ambassade uit Warschau bevrijd.
Zondag had het opperbevel voor het eerst
tot vrijlating gemaand, doch tevergeefs.
Maandag te 23 uur werd een tweede aan
maning gesteld, waaraan werd toegevoegd,
dat het personeel der Poolsche ambassade te
Moskoxi zou worden vastgehouden, tot de le
den der Russische ambassade vrijgelaten
zouden zijn. Nadat het opperbevel den ter
mijn voor het rusten der vijandelijkheden
tweemaal verlengd had, passeerden vanoch
tend te elf uur 62 leden der Russische am
bassade de vuurlinie. Zij zijn thans op weg
naar Koningsbergen, vanwaar zij door ver
tegenwoordigers van het ministerie van bui
tenlandsche zaken over Swinemünde naar
Berlijn vergezeld zullen worden".
Het verschil tusschen de militaire en de economische
neutraliteitsverplichtingen. Zwitserland zal Duitschland
eigen voortbrengselen leveren, doch ingevoerde artikelen
niet wederuitvoeren naar Duitschland tegen den wil van
den leverancier. De geheele Zwitsersche uitvoerhandel
in handen der regeering.
GENèVE, September 1939.
(Van onzen correspondent).
ET vraagstuk van de „economische
neutraliteit" wordt tegenwoordig druk
in Zwitserland besproken. De verschil
lende mededeelingen van Engelsche en
van Duitsche zijde over hun standpunt ten op
zichte van den handel der neutralen hebben bij
de Zwitsers de vrees gewekt, dat niet alleen,
zooals wel verwacht was, ook de neutrale lan
den wederom moeilijkheden zullen verkrijgen
met betrekking tot de voorziening in hun eigen
behoeften aan levensmiddelen en grondstoffen,
doch dat bovendien geschillen over de handels
politiek der neutrale staten het gevaar van zelf
in den oorlog betrokken te worden zouden kun
nen gaan opleveren. Het artikel der „Deutsche
Diplomatische und Politische Korrespondenz",
het orgaan van Von Ribbentrop, met de waar
schuwing aan de neutrale staten, dat Duitsch
land zich genoodzaakt zou kunnen gevoelen zijn
houding jegens de neutrale staten te herzien,
indien dezen zich bij bepaalden Engelschen druk
op handelsgebied zouden neerleggen, heeft hier
de bezorgdheid doen ontstaan, dat meeningsver-
schillen inzake de economische neutraliteit zelfs
het voortbestaan der politieke en militaire neu
traliteit in gevaar zouden kunnen brengen.
Tegen het leggen van een dergelijk verband
tusschen politieke en militaire neutraliteit
eenerzijds en economische neutraliteit anderzijds
teekent de Zwitsersche pers verzet aan. Som
migen gaan zoo ver te beweren, dat een neutrale
staat geen andere als militaire neutraliteitsver
plichtingen heeft. Een neutrale staat heeft vol
gens deze theorie slechts er voor zorg te dra
gen, dat geen der oorlogvoerende landen via zijn
grondgebied zal worden aangevallen. De neu
trale staat zal desnoods met het bloed van zijn
soldaten voor de vervulling dezer verplichting
moeten betalen. Doch verdere verplichtingen
heeft een neutrale staat niet. En de oorlogvoe
renden, die onvoorwaardelijk de belofte van de
onschendbaarheid van zijn grondgebied hebben
afgegeven, hebben niet het recht thans de eer
biediging der neutraliteit van een voorwaarde
van economischen aard afhankelijk te maken.
De meeste Zwitsersche bladen gaan bij de
bestrijding van het verband tusschen politiek-
militaire en economische neutraliteit echter niet
zoo ver, dat zij het bestaan van economische
neutraliteitsverplichtingen geheel ontkennen.
Zij geven toe, dat een neutrale staat ook op
economisch gebied verplicht is neutraliteit in
acht te nemen. Zij loochenen echter, dat een
wegens vreemde overmacht niet nakomen van
een economische neutraliteitsverplichting het
verlies van hun politiek-militaire neutraliteit
zou mogen ten gevolge hebben. Ongetwijfeld is
volgens hen een neutrale staat verplicht met
een oorlogvoerende zooveel mogelijk dezelfde
handelsbetrekkingen te onderhouden als in vre
destijd. Doch wanneer de andere oorlogvoeren
de partij het in zijn macht heeft dezen normalen
handel te beletten, dan zal de neutrale staat, in
dien hij hierin berust, daardoor het recht op
eerbiediging zijner politiek-militaire neutrali
teit genszins verloren hebben. De Zwitsersche
pers komt er tegen op, dat voor een neutralen
staat het zich neerleggen bij druk op economisch
gebied hetzelfde zware gevolg zou hebben als
het berusten in een betreden door een oorlog
voerende van het neutrale grondgebied. Een
neutrale staat, die in dit laatste berust, begaat
een zwaar onrecht, dat hem zijn neutraliteit kan
kosten. Een neutrale staat echter, die aan druk
op economisch gebied toegeeft, begaat zelf geen
onrecht. Hem wordt slechts onrecht aangedaan.
Aldus de leer van een der scherpzinnigste Zwit
sersche beoordeelaars der internationale politiek,
het Kamerlid dr. A. Oeri, hoofdredacteur der
„Basler Nachrichten'.
Loochenen de Zwitsersche bladen dus, dat
een gedwongen niet-naleving der economische
neutraliteitsverplichtingen een neutralen staat
op het verlies zijner politiek-militaire neutrali-
VRAAG: Worden thans nog z.g. doorge
draaide groenten verkocht ter verwerking
tot veevoeder'
ANTWOORD: Voor zoover doorgedraaide
groenten niet worden geconserveerd of voor
distributie worden bestemd, kunnen zij ter
verwerking tot veevoeder worden verkocht,
mits de kooper garantie geeft, dat deze groen
ten inderdaad voor veevoeder worden be
stemd.
VRAAG: Is het waar, dat er in Nederland
nog slechts voldoende veevoeder is voor on
geveer 6 weken?
ANTWOORD: Daarvan is geen sprake. De
distributie van veevoeder geschiedt alleen,
teneinde al het beschikbare veevoeder ge
lijkelijk te verdeelen over de komende win
termaanden. Er is voorloopig voldoende vee
voeder.
VRAAG: Kan een veehouder voor het tijd-
bak van een week veevoeder betrekken van
verschillende leveranciers?
ANTWOORD: Ja, er kunnen meerdere
bonnen worden afgegeven ten name van
verschillende leveranciers. Splitsing is echter
alleen mogelijk naar artikelen, niet naar
hoeveelheden, d.w.z. de geheele wekelijksche
behoefte van een bepaald soort veevoeder
moet bij een leverancier worden gedekt. Dus
niet de helft bij A en de helft bij B.
Mocht in een bepaalde plaats of streek deze
splitsing moeilijkheden opleveren van den
kant van de personen, die met het afgeven
der bonnen belast zijn. dan dient men zich
te wenden tot den provincialen voedselcom-
missarls.
VRAAG: Worden voorkoopen van veevoe
der erkend?
ANTWOORD: Wanneer het betreft voor
koopen van ongemengd voeder door land
bouwers, dan komen die voorkoopen te ver
vallen, aangezien het afleveren van onge
mengd voeder is verboden. Alleen een meng-
voerfabriek kan nog ongemengd voer ont
vangen.
VRAAG: Worden voorkoopen van kunst
meststoffen erkend?
ANTWOORD: Er bestaat thans een ver-
voerverbod vaar kunstmeststoffen bij hoe
veelheden van meer dan 5 kilo, tenzij ver
gunning tot vervoer is verkregen van het
kunstmestdistributiebureau te 's-Graven-
hage. Wanneer het dus hoeveelheden bene
den 5 kilo betreft, kan de aflevering aan den
landbouwer op bestaande voorkoopen ook
thans nog vrij geschieden. Een distributie-
regeling voor kunstmeststoffen ten behoeve
van land en tuinbouwers zal binnenkort be
kend worden gemaakt.
VRAAG: Kunnen particulieren (dus b.v.
dames, die agentesse zijn in thee, koffie,
zeep, e.d.) voortgaan met de aflevering van
deze artikelen aan hun klanten?
ANTWOORD: Particulieren mogen be
doelde producten blijven afleveren, doch
slechts in hoeveelheden, welke het normale
verbruik gedurende een week niet te boven
gaan.
Indien zij ook in de toekomst, in geval van
eventueele distributie met aflevering willen
blijven voortgaan, dienen zij een enquête
formulier hiervoor te hebben ingevuld en in
geleverd bij het gemeentelijk distributie
kantoor.
VRAAG: Waar moet ik als winkelier een
vervoerbewijs krijgen voor kippenvoer?
ANTWOORD: Vervoerbewijzen voor kip
penvoer kunnen worden gehaald bij den
provincialen voedselcommissaris of diens
plaatselijken bureauhouder tegen inlevering
van z.g.-witte bonnen.
VRAAG: Kunnen particulieren, die zelf
brood bakken nog bloem en/of meel krij
gen?
ANTWOORD: Ja. Bij een bakker of winke
lier kunnen particulieren, die zelf bakken,
bloem en/of meel verkrijgen, doch niet meer
dan de hoeveelheid, welke noodig is voor het
normale verbruik in een week. Vervoerbon-
nen zijn niet noodig. Het is echter noodzake
lijk zich te dezer zake te wenden tot den
Provincialen Voedselcommissaris of diens
bureauhouder.
VRAAG: Kunnen artikelen, waarvan de
uitvoer aan een bepaalde vergunning is ge
bonden, zooals b.v. levensmiddelen, zeep,
kleedingstuk-ken, e.d. naar het buitenland
worden gezonden?
Kan dit zonder bezwaar bijv. per postpak
ket geschieden?
ANTWOORD: In het algemeen kan ver
zending per postpakket inderdaad zonder
formaliteiten geschieden, Indien de zendin
gen het karakter dragen van een geschenk
en door particulieren aan particulieren wor
den vezonden. Ten einde er geen twijfel over
te laten dat het een geschenk is, wordt in
overweging gegeven het gewicht van de ver
schillende artikelen zooveel mogelijk te be
perken. Met betrekking tot de z.g. „Liebes-
gabenpaketen" bestemd voor Duitschland
valt op te merken, dat deze in totaal niet
zwaarder mogen zijn dan 5 K.G.
Voor zendingen boter en kaas bestemd
voor Duitschland geldt een afzonderlijke re
geling. Deze producten mogen nl. ook op an
dere wijze dan per postpakket in hoeveel
heden van maximaal 5 kilo naar dat land
worden gestuurd.
Voor nadere inlichtingen omtrent de ver
zending per postpakket wende men zich tot
de postkantoren. Aldaar kunnen desge-
wenscht ook de verschuldigde invoerrechten
vooruit worden betaald.
VRAAG: Wordt in geval van een oorlog
met Nederland het algemeen burgerlijk we-
duwenpensioen uitbetaald?
ANTWOORD: Ja. De Pensioenraad te
's-Gravenhage heeft reeds maatregelen ge
troffen en zal zijnerzijds alles in het werk
stellen om in geval van oorlog ook onder de
moeilijkste omstandigheden de geregelde
uitbetaling van alle ten laste van het alge
meen burgerlijk pensioenfonds komende
pensioenen dus ook de betaling van de we
duwen- en weezenpensloenen, zooveel moge
lijk te doen plaats hebben.
teit kan te staan komen, zij erkennen in groote
meerderheid voluit, dat een neutrale staat naar
beste krachten ook naar vervulling zijner eco
nomische verplichtingen zal moeten streven. Een
eerste eisch is in dit verband, dat een neutrale
staat niet mededoet aan een economische blok
kade, door de ééne oorlogvoerende partij tegen
de andere verkondigd. Zwitserland zal dan ook
blijven voortgaan aan Duitschland de produc
ten van zijn eigen bodem en eigen arbeid te
verkoopen, hoe ongaarne Engeland en Frankrijk
dit ook zouden zien. De bladen herinneren er
aan, dat Zwitserland in den wereldoorlog van
19141918 in het nakomen dezer economische
neutraliteitsverplichting zelfs zoo ver gegaan is,
dat het voor zijn eigen landgenooten bepaalde
levensmiddelen moest rantsoeneeren, opdat
Duitschland het normale deel daarvan zou blij
ven ontvangen!
Met betrekking tot de goederen, die Zwitser
land niet zelf voortbrengt of vervaardigt, doch
ook zelf uit het buitenland moet invoeren, staan
de zaken echter anders. Ofschoon de Zwitsers
principieel bereid zijn ook hiervan een gedeelte
aan Duitschland desgewenscht te verkoopen,
zien zij wel in, dat dit ten aanzien van de meeste
ingevoerde artikelen niet mogelijk zal zijn. En
geland en Frankrijk zullen waarschijnlijk er wel
voor zorgen, dat deze goederen niet in Zwitser
land zullen worden ingevoerd dan onder de
voorwaarde dat zij niet weder uitgevoerd zullen
worden naar Duitschland. De Zwitsers zien wel
in, dat zij, als zij in deze voorwaarde niet zou
den berusten, geen dezer goederen zouden ver-
krijgen, zoodat zij dan zelf onder een ernstig te
kort aan levensmiddelen en grondstoffen zouden
te lijden hebben. Al wordt door een dergelijke
voorwaarde de normale vrijheid van handel
tusschen Duitschland en het neutrale Zwitser
land dus ingekort, de Zwitsers zien blijkbaar de
onvermijdelijkheid in zich bij dergelijke voor
waarden neer te leggen.
Maatregelen tegen
„Schieber".
doenden invoer van levensmiddelen en
grondstoffen in Zwitserland zal het natuurlijk
van groot belang zijn, of de voorwaarde van
niet-wederuitvoer naar Duitschland stipt zal
worden nageleefd. Tijdens den wereldoorlog
heeft dit vooral in de eerste jaren in Zwitser
land zoowel als in andere neutrale landen heel
wat te wenschen overgelaten. Talrijke „Schie
ber" en andere O.W.-'ers wisten de ingevoerde
goederen tegen grof geld en hooge winsten voor
zich zelf den- Duitschers in handen te spelen.
Ook in Zwitserland geschiedde dit zoo vaak, dat
tenslotte een „S.S.S." („Société Suisse de Super
vision économique": Zwitsersche vereeniging
van economisch toezicht) moest worden opge
richt, die onder medewerking van burgers (uit
de geallieerde landen) er voor zorgde, dat inge
voerde goederen Duitschland niet bereikten.
Zonder de stichting dezer „S.S.S." zou Zwitser
land vermoedelijk geen voldoende levensmidde
len en grondstoffen voor eigen behoeften meer
ontvangen hebben.
De Zwitsersche regeering is thans vastbeslo
ten met de grootste gestrengheid alle pogingen
van „Schieber" en andere O.W.'ers om goederen
in strijd met de aan de levering verbonden
voorwaarden weder uit te voeren tegen te gaan
en onmogelijk te maken. Geen enkele uitvoer is
meer geoorloofd zonder regeeringsvergunning.
Hierdoor zal de regeering er niet alleen voor
kunnen zorg dragen, dat bij den uitvoer van
eigen Zwitsersche producten de grootst moge
lijke onpartijdigheid naar beide zijden der oor
logvoerende partijen zal worden in acht geno
men, zoodat de economische neutraliteitsver
plichtingen in dit opzicht stipt worden nageleefd
doch bovendien zal de regeering hierdoor iede-
ren wederuitvoer in strijd met de bij den in
voer opgelegde voorwaarden beletten. Men mag
hopen dat de nauwgezetheid der regeering een
zoo goede uitwerking ook op dit laatste punt
zal hebben, dat van de oprichting van een „S.
S.S." gedurende dezen oorlog geheel zal kunnen
worden afgezien.
B. DE JONG VAN BEEK EN DONK.
Franscli legerbericht maakt
melding van artillerie-actie.
Het Fransche legerbericht van 26
September luidt:
Activiteit van de vijandelijke artille
rie ten Zuiden van Zweibrücken en
ten Zuiden van Pirmasens.
Vroeg in den ochtend is een aanval
aan het front bij de Lauter afge
slagen.
De ondergang van de „Royal
Sceptre".
Opvarenden toch in veiligheid?
De 32 zeelieden van de „Royal Sceptre", die
men al had opgegeven, zijn misschien toch
nog in leven. Er is gisteren door de reeders
een telegram ontvangen, volgens hetwelk een
ander Britsch stoomschip, dat ergens in de
nabijheid van de „Royal Sceptre" voer, toen
dit schip door een Duitsche duikboot tot
zinken werd gebracht op 6 September. 32 man
te San Salvvador aan land heeft gezet. De
reeders voegen aan deze mededeeling toe, dat
zij verdere berichten afwachten.
Poolsche vliegers weten Schotland
te bereiken.
Gevaarvolle tocht in drie gevechts
vliegtuigen.
Negen Poolsche vliegers zijn op een vlieg
veld in Schotland geland na een wanhoops-
tocht, zoo meldt de „Daily Herald".
Zij arriveerden aan boord van drie kleine
gevechtsvliegtuigen en een hunner vertelde,
dat zij op hun tocht groote moeilijkheden
hadden ontmoet door de verschijning van
jachtvliegtuigen en door de bedreiging van
luchtafweergeschut. Zij gaven het voornemen
te kennen, naar het Westelijk front te gaan
om weer aan den strijd deel te nemen. De
Poolsche vliegers zullen voorloopig de gasten
zijn van de luchtvaartmaatschappij in af
wachting van de nader te nemen beslissing.
