Uit Haarlem's Gemeenteraad.
DONDERDAG 28 SEPTEMBER 1939
HAARLEM'S DAGBLAD
6
Woorden van protest tegen nieuwe aan de
gemeente opgelegde bezuinigingenHet College
van B. en W, ontkent onnauwkeurig geraamd
te hebben om de extra Rijksbijdrage op te voeren.
Moderniseering van arbeiderswoningen wordt door
rijk en gemeente overwogen. Een regeling van
het taxi-bedrijf. Een breedvoerige gedachten-
wisseling over de Luchtbescherming. B. en W
ontraden den bouw van schuilloopgraven, maar
zullen andere voorzorgen overwegen voor menschen
die bij een luchtaanval op straat vertoeven
Woensdagmiddag twee uur kwam de gemeen
teen Van Haarlem in openbare vergadering
Voorzitter: Dr. j. e. baron De Vos van
Steenwyk. burgemeester.
Hooy was we§ens dienstplicht ver
hinderd deze vergadering by te wonen.
Installatie raadslid.
De heer Castricum (R.-K.), die in de
vorige zitting niet aanwezig was, legde in
handen van den Voorzitter de bij de wet ver-
eischte eeden af.
Mededeeling-en en
ingekomen stukken.
Mevrouw Scheltema en de heer Klein Schip
horst, die zitting hebben als raadsleden in het
college van regenten van het St. Elisabeth's
Gasthuis, namen ontslag, om het daardoor
mogelijk te maken dat mevr. Maarschall en de
heer Boes als niet-raadsleden in dit college
zitting blijven nemen.
Ingekomen is een brief van mevrouw M.
Maarschall—Komin, waarin zij bedankt als
gedelegeerde der gemeente in de besturen
van de Haarlemsche Huishoud- en In
dustrieschool, Protestantsch Christelijke
Nijverheidsschool en R. K. Industrie- en
Huishoudschool.
Kleine voorstellen.
Goedgekeurd worden de volgende voorstellen x
Voorstel om een bedrag van f 207.— ter
beschikking van B. en W. te stellen voor de
aanschaffing van leermiddelen voor de St.-
Veronicaschool aan de Antoniestraat 28.
Voorstel tot aanvaarding van voor straat
bestemden grond aan den Heerensingel.
Voorstel tot vaststelling van „Wijziging 21"
vervangende „Wijziging 10 ged." van het
uitbreidingsplan „Noord"
Voorstel tot vaststelling van „Wijziging
1 A", behoorende bij „Wijziging 1" van het
uitbreidingsplan „Zuid-West".
Voorstel tot wijziging van de verordening
op het vervoer bij besmettelijke ziekten.
Benzine-motorbrandspuit
voor het Gasbedrijf.
B. en W. achten het noodzakelijk, dat op het
fabrieksterrein van het gemeentegasbedrijf
te allen tijde een transportabele benzine
motorbrandspuit aanwezig is, teneinde in ge
val van brand onmiddellijk te kunnen ingrij
pen. Met het oog op de daar ter plaatse aan
wezige hoeveelheden gasolie, is 't van belang
deze brandspuit tevens te doen inrichten voor
luchtschuimblussching. Eventueele oliebranden
zouden dan op snelle en effectieve wijze
kunnen worden bestreden.
B. en W. vragen voor de aanschaffing van
deze spuit een bedrag van f 2600.
(Is reeds in een deel eener vorige oplage
opgenomen.)
Financiën der gemeente.
B. en W. stelden voor een vijfde suppletoire
begrooting dienst 1938 vast te stellen.
De heer Drilsm a (S.D.A.P.) vond de be
zuinigingen die nu weer van de gemeente ge-
eischt worden af te keuren. Enkele bezuini
gingen dragen een hatelijk karakter, o.a. de
f 50 voor de esperahto-cursussen. Wat baat nu
een besparing van f 50 op de millioenen-be-
grooting van Haarlem? Het lijkt een bezuini
ging van 't domme, blauwe potlood, eigenlijk
machtsmisbruik van de hoogere instanties.
De Voorzitter: Die uitdrukking kan ik
niet toelaten.
De heer Drllsma: Dan wil ik een protest
laten hooren. Zulke dingen moesten niet op
gelegd worden aan de 5de stad van het rijk.
Spreker heeft waardeering voor de houding
van B. en W. die getracht hebben de opge
legde bezuinigingen zooveel mogelijk te be
perken.
De heer Peper (communist) was het met
deze laatste opmerking eens. Spreker hoopt
dat de nieuwe regeering anders over zulke
bezuinigingen denkt dan de nu afgetredene.
Laten B. en W. trachten voor de toekomst een
andere beslissing te verkrijgen van de regee
ring. Er mag vooral niet bezuinigd worden op
de kindervoeding.
De heer Noordhoff (S.D.A.P.) had
waardeering voor het college van B. en W..
dat dit er in ges!' d is de eisch van de com
missie om ook te bezuinigen op de kosten van
kindervoeding per dag ingetrokken te krygen.
Spreker wees er verder op, dat B. en W.
moeten trachten van het rijk toezeggingen te
verkrijgen om meer geld te mogen uitgeven
voor noodzakelijke onderhoudsuitgaven.
De heer Castricum (R.K.) herinnerde
er aan. dat hij reeds eerder geklaagd heeft
over het feit. dat de begrootingen veelal wor
den overschreden. Begrootingen moeten juist
zijn, althans zoo juist mogelijk. Waarom was
er f 50.000 te veel geraamd voor: kosten van
het sluiten van kasgeldleeningen? Het lijkt
een beetje op jacht naar subsidie, namelijk om
de rijksbijdrage in het tekort zoo hoog moge
lijk op te voeren.
De gemeente moet maken dat de bezuini
gingscommissie geen aanmerkingen kè.n ma
ken.
Den heer Bijvoet (R.K.) wethouder van
Financiën, was het een genoegen dat de raad
niet heeft aangedrongen op verder verzet te
gen de opgelegde bezuinigingen. Langer ver
zet zou niet baten en voor de gemeente finan
cieel nadeelig zijn, want daarop wacht de
uitbetaling van de extra Rijksbijdrage. Als
de zemeente dit geld niet gauw krijgt, zou
per maand f 2000 uitgegeven moeten worden
aan extra opgenomen kasgeld.
B. en W. hebben getracht om de opgelegde
bezuinigingen zooveel mogelijk te voorkomen.
Het woord hatelijk van den heer Drilsma
klinkt wat hatelijk, maar de opgelegde bezui
niging deed ook het college van B. en W. niet
prettig aan.
B. en w. zijn voornemens bij het ontwerpen
van de begrooting van 1940 rekening te hou
den met de uitlatingen van de nieuwe regee-
ring. Dus ook wat betreft het bezuinigen op
onderhoudsuitgaven. Bij de begrooting zal
nagegaan moeten worden of te Haarlem te
veel daarop bezuinigd is.
Het college van B. en W. heeft altijd ge
streefd naar een juiste raming. Er kon f 50.000
bezuinigd worden op de kosten van kasgeld
leeningen omdat de gebeurtenissn van 1938
daartoe aanleiding gaven. Maar de gemeente
moet haar begrooting op l Januari vaststel
len volgens de dan geldende verwachtingen.
En die verwachtingen wettigden de raming van
f 150.000 volkomen. Kon het college van B.
en W. op l Januari voorzien dat in den loop
van het jaar de rentevoet verlaagd zou wor
den? Immers neen. Graag zou het college
van B. en W. deze quaestie met Ged. Staten
hebben uitgevochten, maar dit doorvechten
zou de gemeente f 2000 per jaar aan extra
kosten voor kasgeld bezorgen en dat is niet
verantwoord.
Er is dus niet te hoog geraamd om de extra
rijksbijdrage zoo hoog mogelijk op te voeren.
Het verwijt van den heer Castricum is dus on
gegrond.
Het voorstel van B. en W. werd aangenomen,
alleen de heer Castricum stemde tegen.
Moderniseering van
arbeiderswoningen.
In verband met het vaststellen van balansen
van eenige woningbouwvereenigingen drong
de heer Peper (communist) er op aan en
kele complexen arbeiderswoningen te moder-
niseeren,
De heer R e I n a 1 d a (S.D.A.P.)wethou
der, erkende dat enkele complexen woningen
minder gewild worden, omdat moderne hui
zen meer comfort bieden. B. en W. zijn in
onderhandeling met de regeering om ook,
(evenals dit met de middenstandswoningen is
gedaan) sommige complexen arbeiderswo
ningen te moderniseeren.
Maatregelen tegen
het snorren.
Voorstel tot vaststelling van een verorde
ning, bedoeld in art. 51 der wet „Auto-ver-
voer personen". Art. 51 der wet geeft aan den
Gemeenteraad de bevoegdheid, met betrek
king tot het vervoer van personen met huur
auto's regelen te stellen omtrent punten
waarin niet bij de wet of algemeenen maat
regel van bestuur is voorzien. Daarbij kun
nen bijzondere voorschriften worden gege
ven omtrent het vervoer van andere perso
nen, dan die zich aanmelden aan de stalling
of het kantoor van het bedrijf, en kan wor
den bepaald, dat een afzonderlijke vergun
ning voor dat vervoer zal zijn vereischt.
Om het snorren tegen te gaan is het ge
wenscht van die bevoegdheid gebruik te
maken en het op straat opnemen van perso
nen alleen toe te staan voor z.g. taxi's.
De heer van dei Storm (Gemeente
belangen) zei dat er bij slecht weer in den
nacht te weinig taxi's op straat zijn om aan
de behoefte te voldoen. Kan daarom niet
bepaald worden, dat 's nachts garagehou
ders meer taxi's op den weg mogen bren
gen.
De heer Reinalda (s.d.a.p.) wethou
der, zei dat zoo iets niet gedaan kan wor
den, want dan zou de oude chaos weer
teruggeroepen worden. Als men geen taxi
kan krijgen kan men een garage opbellen.
De heeren van der Wall (CB.) en
Visser (C.H. brachten eenige redactie
wijzigingen ter sprake, die gedeeltelijk door
B. en W. ontraden werden.
Op een vraag van den heer v. d. Storm
antwoordde de heer Reinalda, dat het
niet in het voornemen ligt nu ook de thans
geldende tarieven te veranderen. Als dit ge
schiedt wordt er van te voren over onder
handeld door de werkgevers ,de werkne
mers en de gemeente. Deze nieuwe verorde
ning beoogt alleen de wijze van vervoer
vast te leggen, in overeenstemming met de
gewijzigde "wettelijke bepalingen.
De heer van der Wall stelde voor aan
garagehouders 3 pet. rente te geven over bij
de gemeente gestorte waarborgsommen.
De heer Bijvoet (r.k.) wethouder, ont
raadde dat, omdat de gevolgen van zoo'n
besluit niet te voorzien zijn. Oe gemeente
heeft namelijk van andere personen ook
waarborgsommen in bewaring. Wel is het
college bereid eens te onderzoeken welke con
sequenties aan zoon besluit zullen vast
zitten. Wel zijn B. en W. bereid in plaats van
waarborgsom in contanten een effect te
aanvaarden, dan kunnen de eigenaren zelf de
coupons van de rente behouden.
In verband met een andere opmerking
zeide de heer Reinalda dat er nu ver
gunning gegeven is voor 34 taxi's. Er wordt
overlegd om dit aantal te verminderen, want
spreker meent dat het te groot is, wat ten
gevolge heeft dat geen hunner een behoor
lijk beslaan heeft.
Steun van Maat
schappelijk Hulpbetoon.
Hierna kwamen aan de orde de vragen van
den heer Peper (Comm.)omtrent het door
den Dienst voor Maatschappelijk Hulpbe
toon in deze buitengewone omstandigheden
toepassen van voorschriften.
De heer Van L i e m t. (r.k.) wethouder
zei dat Maatschappelijk Hulpbetoon altijd
rekening houdt met bijzondere omstandig
heden.
De heer Peper hoopte dat die toezegging
steeds nagekomen zal worden,
Bij een borrel^Catz-Elixer!
En niet alleen „klare" wint enorm door echt
Catz-Elixer. U moet Vermouth met echte Catz
eens proeven! En voor een goede Cocktail is
echte Catz héélemaal onmisbaar!
CATZ i Zn. VAN PEKELA-GRONINGEN
(Adv. Ingez. Med.)
Uitvoering van
openbare werken*
De heer Noordhoff (S.D.A.P.) heeft
vragen ingediend, omtrent de gevolgen, wel
ke de aanschrijving van den minister van
Binnenlandsche Zaken inzake voorloopige
opschorting van de afdoening van loopende
aanvragen voor het uitvoeren van openbare
werken enz. voor deze gemeente zal heb
ben.
De heer Reinalda (s.d.a.p.) wethouder,
zei dat een bestudeering van de circulaire
geleerd heeft, dat deze niet van toepassing
is op Haarlem, want zij geldt alleen voor
noodlijdende gemeenten.
B. en W. namen de circulaire dus voor
kennisgeving aan.
De heer Noordhoff (s.d.a.p.) dankte
voor dit antwoord, maar wees er op, dat
uóit het destijdis gepubliceerde bericht van
den Regeeringspersdiienst niet gebleken is
dat die circulaire alleen sloeg op noodlijden
de gemeenten.
MAATREGELEN1 VOOR
LUCHTBESCHERMING.
Ingekomen is een verzoekschrift van G
Leemhorst es. om maatregelen te treffen
voor de bescherming der bevolking bij lucht
aanvallen en verzoekschriften van gelijke
strekking van de afdeeling Haarlem van het
Wereld-Vrouwen Comité tegen Oorlog en
Fascisme, van bewoners van de De Clercq-
straat 'en een aantal andere ingezetenen.
De voorzitter wees er op, dat in ver
band met de urgentie, dat adres onmiddel
lijk aan de orde is gesteld.
In de toelichting van. het adres wordt
uitgegaan van de gedachte dat het moge
lijk is een voldoend aantal schuilkelders
en -loopgraven te maken voor alle ingezete
nen. Technisch en financieel is dit absoluut
onmogelijk. Het eenige wat in enkele ge
meenten in ons land gebeurt, is het aan
leggen van schuilloopgraven voor de men
schen die zich tijidiens 'n luchtaanval op straat
bevinden. Dat aantal is moeilijk te schat
ten. In verschillende gemeenten loopen de
schattingen uiteen. Het meest wordt aange
nomen 3 pet. der bevolking, dus voro Haar
lem schuilgelegenlield voor ongeveer 4000
menschen.
De heer van Dam (VB.) zei, dat ge
bleken is, dat bij een deel der bevolking de
vrees bestaat dat er niet voldoende voorzor
gen genomen zijn door het gemeentebestuur
van Haarlem wat het Iuchtgevaar betreft
Die ongerustheid is ongewènscht en houdt
een gevaar in zich. Vanmorgen hebben de
sirenes bij wijze van proef geloeid. De bevol
king vraagt zich af: wat moeten wij doen als
het eens werkelijkheid is, want er zijn geen
schuilkelders en geen schuilloopgraven.
De burgerij heeft er recht op te weten wat
de gemeente voor haar gedaan heeft en nog
doen zal. Schuilloopgraven bieden geen af
doende bescherming, maar zij zijn toch alles
zins aan te bevelen. Deze schuilloopgraven
kosten aan een gemeente betrekkelijk niet
veel, want zij kunnen, met steun van het rijk,
in werkverschaffing gemaakt worden.
Bij de begrooting hebben B. en W. reeds ge
zegd, dat zij het graven van schuilloopgraven
bij de scholen in overweging zouden nemen.
Hoe is dat afgeloopen?
Het is juist, dat de gemeente geen schuil
kelders voor alle inwoners kan maken. Maar
het is een feit, dat sommige financiëel-draag-
krachtigen eigen schuilkelders hebben laten
maken. Daarom zou de gemeente voor onver-
mogenden, die wijkschuilplaatsen willen in
richten, de materialen kosteloos kunnen be
schikbaar stellen.
In de pers is er op gewezen, dat de com
mandant van de Brandweer te Haarlem het
graven van brandputten gewenscht acht voor
het geval de brandweer niet beschikken kan
over de waterleiding.
Hier zijn nu vraagstukken aan de orde die
een spoedige beslissing noodig maken.
Spreker's fractie stelt voor B. en W. uit te
noodigen voorstellen te doen voor het inrich
ten van schuilplaatsen voor personen die bij
een luchtaanval op straat zijn en voor het
verstrekken van materialen aan onvermogen-
den die zelf een schuilplaats willen bouwen.
De heer Noordewier (communist) was
teleurgesteld door de verklaringen van den
voorzitter. De bevolking gevoelt dat voor de
veiligheid schuilkelders noodig zijn. In een
week tijd zijn op een adres 4000 handteeke-
ningen verzameld. Ock is gevraagd om het be
schikbaar stellen van gasmaskers voor onver-
mogenden.
De te Haarlem getroffen voorzorgen tegen
Iuchtgevaar zijn absoluut onvoldoende. Er Is
inderdaad ongerustheid onder de bevolking.
De gemeente moet doen wat mogelijk is om
het Iuchtgevaar zooveel mogelijk te beperken
Autoriteiten zeggen wel dat men bij een
luchtaanval het veiligst is in zijn eigen huis.
maar dat moet nog bewezen worden. In Span
je hebben de bombardementen bewezen, dat
men in de hulzen niet veilig was, want alles
werd in puin geschoten. De huizen waren
doodkisten.
Maanden geleden is besloten een schuilkel
der te maken voor het personeel van de gas
fabriek, maar nu is er nog niets aan den bouw
gedaan. Zooiets is zeer sterk af te keuren (In
stemming op de tribune).
Waarom laat men de sirenes loeien voor
Iuchtgevaar als gezegd wordt dat de bevol
king het veiligst in haar huizen is. (Geroep op
de tribune: zeer juist!).
Het Haarlemsche standpunt: „er is te Haar
lem genoeg gedaan en wij hebben geen geld
om meer te doen", moet zoo spoedig mogelijk
verlaten worden. De burgerij vraagt in deze
om daden. De inwoners zijn bereid om mede
te werken als het gemeentebestuur in deze
voorgaat.
De bevolking moet schuilkelders, schuil
loopgraven en gasmaskers hebben. En dan wel
in een zoo groot mogelijk aantal.
De heer B1 o k d ij k (s.d.a.p.) wees ook op
de ongerustheid die onder de bevolking be
staat. Die vrees is ontstaan omdat de bevol
king zoo weinig ziet van alles wat te
Haarlem op het gebied der luchtbescherming
is gedaan.
Als men meent dat de bevolking inderdaad
het veiligst in eigen huls is, dan moet door
de gemeente aan de bevolking per circulaire
duidelijk worden gemaakt waarom dit wordt
aangenomen.
Voor de schoolkinderen moet gezorgd wor
den; in alle scholen moeten scherf vrije loka
len worden gemaakt.
Voor menschen die tijdens een luchtaanval
op straat zijn moeten schuilloopgraven ge
maakt worden. Ook zou mogelijk zijn om par
ticulieren die groote kelders hebben te bewe
gen die in tijden van nood open te stellen
voor vluchtelingen.
De gemeente moet maatregelen nemen om
aan de bevolking tegen zeer weinig geld zand
beschikbaar te stellen.
Kunnen B. en W. niet op korten termijn
praeadvies uitbrengen op de Ingediende adres
sen en op het voorstel van den heer Van
Dam.
Mevrouw Scheltema (Liberaal) kon in
groote trekken meegaan met het betoog van
den heer Van Dam.
Er moeten schuilloopgraven komen voor de
menschen die op straat zijn. De gemeente
moet leiding geven aan het inrichten van
scherf vrije vertrekken In de huizen. De men
schen weten nu niet wat zij precies daarvoor
moeten doen. Ook moet wat gedaan worden
voor de schoolkinderen. Het is niet mogelijk
bij alle scholen schuilloopgraven te maken,
want bij oorlog wordt een groot gedeelte der
schoolgebouwen door de Defensie opgevor
derd. Kan in deze niet overleg gepleegd wor
den met de militaire autoriteiten, opdat men
weet welke schoolgebouwen vrij gelaten zullen
worden voor het onderwijs.
De heer Klein (r.k.) herinnerde er aan dat
reeds eenige maanden geleden adressen over
de luchtbescherming bij den raad zijn ingeko
men. B. en W. hebben toen prae-advies toege
zegd. maar dat is nog niet gekomen.
Men kan nu wel vragen om veel schuilkel
ders, maar het is de vraag of het rendement
dezer schuilkelders wel zoo groot is dat de uit
gaven daarvoor zijn gerechtvaardigd. Het is
ook de vraag of de burgers bij een luchtaanval
wel den tijd hebben om veilig naar een schuil
plaats te gaan. Bovendien is de vraag of er in
zoo'n schuilkelder wel voldoende stikstof is
(gelach), ik bedoel zuurstof.
Een groot deel der bevolking heeft nog geen
gevolg gegeven aan de verplichting om mate
rialen aan te schaffen voor verduistering der
huizen. De burgerij moet medewerken en het
niet alleen aan de overheid overlaten.
De heer Noordhoff (s.d.a.p.) drong aan
op. het uitbrengen van praeadvies. Men moet
niet met voorstellen komen die niet voldoende
zijn overwogen. De voorzitter heeft al geze_
dat het financieel niet mogelijk is voor alle
inwoners schuilkelders te bouwen. Bovendien
moet men denken dat geen schuilkelder of
schuilloopgraaf waarborg biedt tegen het in
slaan van bommen. Als er bommen op zoo'n
kelder of loopgraaf vallen zijn er tallooze doo-
den te betreuren. Laten B. en W. de zaak be-
studeeren en dan met wèloverwogen voorstel
len komen.
Een burgemeester heeft veel bevoegdheden
bij de Luchtbescherming. Misschien is het
mogelijk te bepalen dat bij een luchtaanval
talrijke gebouwen en huizen worden open ge
steld om een schuilplaats te bieden aan de
menschen die tijdens een luchtaanval op
straat zijn.
Devoorzitter herinnerde aan het raads-
debat over de Luchtbescherming in Januari
gehouden. B. en W. hebben toen verschillende
verklaringen afgelegd en die hadden in het
algemeen de instemming van den raad. Sinds
dien is in feite niets veranderd, alleen is het
gevaar van een oorlog dichter bij ons geko
men.
De opzet van de Luchtbescherming te Haar
lem was de organisatie van de alarmeering,
de hulpdiensten, de zorg voor de gewonden
en de beveiliging der bedrijven.
De centrale alarmeering is thans voor het
eerst beproefd en er kan gezegd worden, dat
die goed voldaan heeft. Die alarmeering heeft
aan B. en W. veel zorgen veroorzaakt omdat
het rijk wel de sirenes leverde, maar niet het
apparaat voor de centrale bediening. Er werd
gezegd, dat die alleen door het buitenland
geleverd kan worden, maar de heer Fibbe te
Haarlem heeft dit apparaat nu zelf gepro
duceerd en daarvoor is het gemeentebestuur
hem dankbaar.
De hulpverleening aan gewonden is geheel
georganiseerd. Alle doctoren, zusters en hel
pers zijn aangewezen en het benoodlgde ma
teriaal ligt opgeslagen. In 3 uur is al het mate
riaal gedistribueerd over de wijklokalen.
De ontsmettingsdiensten zijn ook geheel ge
organiseerd.
De schuilkelder voor het gas- en electrici-
teitsbedirijf is geheel in orde. Er kon daar ge
profiteerd worden van een bestaanden toe
stand, namelijk de ruimte onder de kolen-
silo's. Er is daar een goed beveiligd betonnen
vertrek/ dat nog beveiligd wondt door een laag
van 8 Meter steenkolen.
Het verwijt van den heer Noordewier was
dus ongegrond.
De veiligheid van de waterleiding is ver
kregen door een koppeling van de Haarlem
sche waterleiding met de waterleidingen van
andere gemeenten. Daardoor vonden B. en W.
het graven van brandputten niet noodig.
Wat de schuilkelders en schuilloopgraven
betreft is het noodig te wijzen op het ge
vaarlijke karakter van de nu gevoerde actie.
Ieder die handteekeningen verzameld heeft
op de adressen die vragen om schuilkelders
voor de geheele bevolking, had moeten beden
ken. dat uitvoering van zoo'n plan niet mo
gelijk is. Er zou zelfs geen plaats voor zulke
kelder en schuilloopgraven zijn in onze stra
ten.
Het maken van schuilloopgraven voor 3 pCt.
der bevolking zou reeds een uitgaaf van
100.000 eischen.
Schuilloopgraven zouden er alleen kunnen
komen voor de menschen die op straat zijn
tijdens een luchtaanval. Maai- het zou ge
vaarlijk zijn zulke loopgraven nu alsnog te
maken, want het gevolg van de nu te Haar
lem gevoerde actie is, dat het de opinie van
de bewoners is geworden, dat men óók uit de
huizen moet gaan om een schuilplaats in die
loopgraven te zoeken. Het gevolg zou dan zijn
een gedrang bij de schuilloopgraven en dit zou
noodlottige gevolgen met zich hebben.
Spreker zou er nooit aan denken persoon
lijk in zoo'n schuilloopgraaf te gaan.
B. en W. hebben de deskundigen der gemeen
te de schuilloopgraven in andere gemeenten
laten onderzoeken. Zij zijn, met die deskun
digen, van oordeel, dat het niet gewenscht
is over te gaan tot den bouw van zulke loop
graven. want zij bieden niet de veiligheid die
men er van verwacht.
Het bouwen van schuilloopgraven zou
slechts een schijn van veiligheid geven en
dat moeten wij juist vermijden.
Het is beter dat de bevolking bij een lucht
aanval in de huizen blijft en zich terug trekt
in de kamer die daarvoor het meest geschikt
is. Daar moet men zoo lang mogelijk blijven
en alleen uit het huis gaan als onmiddellijk
gevaar dreigt, bijvoorbeeld instorting of brand.
Men moet bij Iuchtgevaar de menschen niet
bij elkaar brengen, want als er dan een bom
valt, worden er immers tegelijk zeer veel
slachtoffers gemaakt.
Er wordt door het gemeentebestuur
de mogelijkheid overwogen een rege
ling te ontwerpen om dc schoolkin
deren onmiddellijk te distribueeren
over de huizen die in de nabijheid der
scholen zijn gelegen.
Het is wel goed in huizen of in de tuinen
schuilplaatsen te maken voor de bewoners,
want daar heeft men geen kans op paniek
stemming.
Als groepen van onvermogende bewoners een
gezamenlijke schuilplaats willen bouwen zou
het gemeentebestuur misschien financieele
hulp kunnen geven, maar dit zou dan moeten
gaan via de Vereeniging voor Luchtbescher
ming.
In Haarlem kan men zand krijgen voor f .0,90
per M3. Dat is geen hoogen prijs.
Spreker betreurt dat er nog niet algemeen
gevolg is gegeven aan de verplichting der bur
gerij om zich materialen aan te schaffen voor de
verduistering. Hebben alle duizenden die getee-
kend hebben op de adressen voldaan aan de
verplichting inzake de verduistering?
Er zal zoo noodig streng worden opgetreden
tegen de ingezetenen die nog niet aan de ver
plichting hebben voldaan. Zelfs zijn er men
schen die de controleurs niet in hun huizen wil
len toelaten.
De gedachten om bij luchtaanvallen openbare
gebouwen open te stellen voor menschen die op
straat zijn, zal spreker gaarne nader overwegen.
De heer Reinalda (s.d.a.p.), wethouder,
zei, dat de quaestie der luchtbescherming het
college van B. en W. maanden lang heeft bezig
gehouden. De adresbeweging aan den Haar
lemsehen raad is uitgegaan van een mantelorga
nisatie van de communistische partij in Neder
land. Blijkbaar is die heele actie op touw gezet
om de aandacht af te leiden van het samen
gaan van het communisme met het nationaal
socialisme, tot uiting gekomen bij de sluiting van
het pact tusschen Duitschland en Rusland.
Bij een luchtaanval zullen er menschen op
straat zijn. Het is noodig te overwegen wat ge
daan kan worden om aan die menschen een
veiliger schuilplaats te bieden dan de straat
geeft. Sprekers indruk is, nadat hij kennis ge
nomen heeft van de technische adviezen, dat
alles wat op dit gebied in Nederland gedaan is
de toets der critiek niet kan doorstaan.
De stand van het grondwater te Haarlem is
zoo hoog, dat het niet mogelijk is loopgraven in
den grond te maken.
Wat in andere steden gemaakt is lijkt wel
aardig, maar het biedt_geen veiligheid. Evenmin
als de burgemeester zou spreker er in tijd van
gevaar in gaan. Er zullen bij de ingangen drang-
partijen ontstaan, misschien wel moord en dood
slag.
Als een bom op zoo'n schuilloopgraaf of zelf3
maar in de nabijheid valt is er niets van over.
De horinzontale scherven veroorzaken na bom
aanslagen de meeste ongelukken en daarom is
het veiliger in een huis, dan in een schuilloop
graaf.
De woningtoestanden in Parijs zijn heel anders
dan hier. Daar zijn onder de huizen algemeen
groote betonnen kelders en daar gaan alle be
woners bij een luchtaanval natuurlijk heen. Een
goede bescherming biedt ook natuurlijk de on-
dergrondsche spoorweg. Maar in andere steden
in de oorlogvoerende landen, die dezelfde wo
ningtoestanden hebben als Haarlem, handelt men
anders. Daar blijft men ook in de huizen.
Het beste is bij een luchtaanval rustig thuis
te blijven, vooral rustig.
Alleen er moet wat gedaan voor de menschen
die bij een ludhtaanval op straat zijn. De ge
dachte van den heer Blokdijk om voor hen
openbare gebouwen open te stellen zal worden
overwogen. Verder hebben B. en W. het voor
nemen voor hen den kelder van de Vleeschhal
in orde te maken en vermoedelijk nog enkele
schuilplaatsen in het centrum der stad.
In Haarlem zijn eenige gevaarlijke punten die
in tijden van een oorlog een aantrekkingskracht
kunnen vormen voor vijandelijke vliegers, maar
dit zijn gelukkig niet vele. In zeer groote deelen
van de stad zal men in de huizen vrij veilig
zitten.
De heer Van Dam (V.D.) wees op het feit,
dat het standpunt van B. en W. van Haarlem
belangrijk afwijkt van de meening van de andere
gemeentebesturen in ons land. Is het niet moge
lijk, dat B. en W. deze aangelegenheid nog eens
met de regeering bespreken.
Als B. en W. dit willen toezeggen en zich
bovendien bereid verklaren materialen be
schikbaar te stellen voor het bouwen van wijk
schuilplaatsen door onvermogende particulieren,
wil spreker zijn motie intrekken.
De heer Noordewier (communist) pro
testeerde er tegen dat de heer Reinalda het heeft
voorgesteld alsof de actie voor schuilkelders een
communistische „rel" is.
Als de elders gemaakte schuilloopgraven niet
goed gemaakt zijn, moet Haarlem betere bou
wen. Nog beter is schuilkelders te maken. Bo
vendien moeten alle onvermogende ingezetenen
kosteloos een gasmasker van de overheid ont
vangen.
De heer Noordhoff (s.d.a.p.) zei dat hij
overtuigd was dat Haarlem geen schuilloopgra
ven moet bouwen, temeer omdat B. en W. andere
maatregelen in overweging zullen nemen.
Schuilloopgraven zijn rattenvallen.
De voorzitter wees er op dat het gevaar
van het betoog van den heer Noordewier is dat
hij zegt er schuilplaatsen voor alle bewo
ners moeten gemaakt worden, zoodat als er een
beperkte hoeveelheid zou komen, er zoo'n ge
drang zou komen, dat reeds alleen daardoor
ongelukken zouden ontstaan.
De Vleeschhal kan met f 2000 ingericht wor
den voor schuilkelder. Veel verder willen B. en
W. niet gaan. Het betreft hier een principieel
standpunt, het gaat niet om de kosten, maar om
het feit, dat schuilloopgraven geen veiligheid
bieden.
Er kan nog veel gedaan worden om de lucht
bescherming te Haarlem te verbeteren en daar
aan zal spreker graag zijn krachten geven.
Het beschikbaarstelen van materialen voor
wijkschuilplaatsen wil spreker in overweging
geven. Spreker zelf zou er evenwel niet ingaan.
De heer Van Dam bleef het betreuren dat
er geen eenstemmigheid is in de meening van
de groote gemeenten. Haarlem keurt af wat
andere gemeenten doen. Kan de regeering hierin
geen leiding geven?
De voorzitter: Wij dragen onze eigen
verantwoordleijkheid. Wij adviseeren naar onze
eer en geweten.
De heer Van Dam trekt zijn voorstel ten
slotte in.
STRAATPREDIKING.
Hedenavond kwart over acht zal door de Ge
reformeerde Evangelisatie een straatprediking
worden gehouden op het Spaarnhovenplein te
Haarlem (Noord). Spreker is de heer Th. Swen
uit Aerdenhout. Het Evangelisatie-Zangkoor
van Haarlem-Noord verleent medewerking.
