Haarlem's Dagblad „^BUmendijk" op een mijn geloopm- De Derrie Mogelijkheid. Paddenstoelen. Troepenvermindering aan beide zijden der Hongaarsch-Roemeensche grens. Mijnramp in Frankrijk. Auto's bleven in de garages in het Kanaal Ernstig ongeluk op Berli jnsch station. Finsche houtboot op een mijn. I Ceen reden voor oorlogvoering meer, Het Belangrijkste 57e Jaargang No. 17272 Uitgave Lonrens Coster. Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algein. Drukkerij IN'.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendapleip 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P W. PEEREBOOM EN ROBERI PEEREBOO.M Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Maandag 9 October 1939 Abonnementen per week f 0.25. p. maand f 1.10. pei 3 maanden f3.25. franco per post I 3.55. losse nummers 6 cent per ex. Adverientiën1-5 rej»els f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel. Regelnbonnementstarieven op aanvraag. Vraag aanbod 1-4 regels f 0.60. elke regel meer t 0.15. Groentje» eie rubriek. Drie dagen na Hitler's rede, waarin hij vredes-mogelijkheden opperde, zijn er nog geen omlijnde vredesvoorstellen gedaan. Evenmin door Mussolini, die weinig lust schijnt te hebben tot het nemen van initia tief, als door andere neutrale landen, wier mogelijke bemiddeling Hitler in den vage aanduidde. Intusschen is het week-end in den „beperkten oorlog in het Westen" merkwaar dig stil geweest. Wel is ter zee het een en an der gebeurd en op ons Nederlanders heeft de ondergang van het s.s. Binnendijk, het twee de Nederlandsche koopvaardijschip dat op een mijn geloopen en gezonken is, bij zonde ren indruk gemaakt. Gelukkig is de beman ning gered. Maar behalve dat de Engelschen melden dat zij een Duitsch watervliegtuig boven de Noordzee hebben neergeschoten is er nauwelijks oorlogsnieuws. Stilte heerscht. En nu kan men wel weer pessimistisch zijn en zeggen, met een dierbare gemeenplaats, dat voor een storm altijd een stilte intreedt. Maar niet iedere stilte is de voorbode van een storm. Het heeft nut gemeenplaatsen critisch te bekijken. Evenals bijvoorbeeld dat nog veel afgezaagder woord, dat zegt dat „de geschiedenis zich herhaalt". Zij doet het meermalen maar lang niet altijd, zooals in onzen felbewogen tijd uit tallooze nieuwe ge beurtenissen en totaal-onverwachte wen dingen is gebleken. Geloof niet in zoo'n dood doener; hij is alleen afdoende voor menschen die nadenken te vermoeiend vinden en voor anderen die bovendien nog tot fatalisme ge neigd zijn. „De geschiedenis herhaalt zich", op alles toegepast, wil eigenlijk zooveel zeg gen als; „Wij kunnen toch geen van allen ergens iets aan doen, laat ons dus voort- vegeteeren". „Een Keerpunt?" vroeg ik de vorige week, per titel boven een artikel. Er is nog geen keerpunt. Nu Hitler's voorstellen ter andere zijde nog bestudeerd worden, maar zich nog geen teeken voordoet van een preciese formu leering, door Duitschland of door een bemid delende mogendheid, moet men wel aan „de derde mogelijkheid" gaan denken. De eerste is afwijzing van de voorstellen met als gevolg een losbarsting van den oorlog in volle kracht. De tweede, meest gehoopte is het openen van vredesonderhandelingen, ingeleid door min of meer langdurige diplomatieke voorbereiding en een wapenstilstand. Maar er blijft een der de, namelijk deze, dat er geen verandering in den bestaanden oorlogstoestand komt. Dat de beperkte oorlog zich voortzet, althans ge durende den winter, die ook voor krijgsopera ties het slechtste seizoen des jaars is. Niet alleen de winter zou zulk een loop van zaken kunnen beïnvloeden maar ook het be kende feit dat bij tegenstanders, wier kracht niet al te ver uiteenloopt, de verdediging zoo superieur is aan den aanval. Dit is niet alleen te land het geval en wordt daar in dezen oorlog meer dan ooit bewezen door de enorme sterkte van de Maginot- en Siegfriedlinies en de verdedigingslijnen die achter beide liggen, maar ook ter zee en in de lucht. Ook zonder de Engelsche statistieken erbij te halen kan men uit het oorlogsnieuws afleiden dat de aanvalskracht van de Duitsche duikbooben op de Noordzee en den Oceaan al grootendeels is bedwongen. Zoowel de nieuwe opsporings methoden, door torpedojagers op duikbooten toegepast, als de doorvoering van het con- vooistelsel hebben dit bereikt. En ten aanzien van de luchtvaart is ook wel duidelijk gewor den, dat met de verbetering van het vliegtuig die van het luchtafweergeschut in vrijwel ge lijk tempo is gegroeid. Weliswaar beschikt men aan weerszijden over duizenden vlieg tuigen en worden ze in zeer snel tempo ge bouwd, zoodat het verlies van tien of twintig toestellen geen verzwakking van eenige be- teekenis geeft, maar met de aantallen be kwame piloten- is het niet zoo ruim gesteld. Vandaar dat het telkens zoo uitdrukkelijk vermeld wordt als piloten zich, door middel van parachutes, binnen hun eigen linies heb ben kunnen redden. Dan komt het verlies van het toestel er niet zooveel meer op aan. De derde mogelijkheid, het voortslepen van den oorlog in zijn tot dusver en nu nog meer dan in den aanvang beperkten vorm, laat natuurlijk kans op onverwachte gebeur tenissen. Niet alleen het geheimzinnige wapen waarmee Hitl^- gedreigd heeft maar ook ge volgen van het gewroet der diplomatie, dat andere landen in den strijd zou kunnen be trekken, behooren* daartoe. En dan blijft er nog een post „Onvoorzien", pro memorie te boeken. Want de geschiedenis weigert telkens en telkens weer, zich te herhalen. Overigens zou bij ,4e derde mogelijkheid" de economi sche uitputting van Europa zich blijven voort zetten. De tweede mogelijkheid blijft in elk geval de beste kansen bieden. Men kan pessimis tisch zijn over de gevolgen en meenen dat er over een jaar weer een conflict zou ontstaan, maar zeker is dat niet. En als het ontstond zou het misschien snel oplosbaar blijken. Wie kan dat voorspellen. Het beste in alle opzich ten is ten allen tijde en onder alle omstandig heden: onderhandelen en vrede sluiten. P. Nu rijzen overal in 't rond Weer paddenstoelen uit den grond, Als nou, als paddenstoelen; Je ziet ze in het vredig bosch. Tusschen de boomen in het mos Stil staan en toch krioelen. Je krijgt zoo'n rustig kalm gevoel, Bij 't kijken naar zoo'n paddenstoel, Die schielijk is verrezen En daar nu zoo bescheiden staat, Totdat hij weer verdwijnen gaat, Als het zijn tijd zal wezen. Hij pronkt niet met een felle kleur. Hij trekt geen aandacht door zijn geur, Hij zoekt niet fel te leven; Van 't menschelijk gewoel vandaan, Staat hij daar maar alleen te staan, Zoolang 't hem is gegeven. Ik ga graag kijken in het bosch, Naar paddenstoelen tusschen 't mos En op en. naast de stammen; want als tf£t in dit tijdsbestek. Tot zwammen komt in het gesprek, Geef mij dan dit soort zwammen. P. GASUS. Joego-Slavië bemiddelde. Officieel wordt te Boedapest beves tigd,, dat Hongarije op verzoek van de Joego-Slavische regeering bereid is, de verhoogde effectieven van zijn troe pen aan de Hongaarsch-Roemeensche grens te verminderen. Zekere speciale militaire maatregelen zijn reeds bui gen werking gesteld. De Roemeensche regeering heeft zich bereid verklaard, eenzelfde houding aan te nemen. De Hongaarsche bladen wijze, naar Havas meldt, op de bemiddelende rol, welke Joego slavië heeft gespeeld. In de afgeloopen week had de Hongaarsche pers verscheidene Joego-Slavische persstemmen overgenomen, waarin den nadruk werd gelegd op het belang van de normaliseering van de betrekkingen tusschen de staten van Zuid-oost Europa. In diplomatieke kringen in de Hon gaarsche hoofdstad acht men het geenszins uitgesloten, dat de betrekkingen tussschen Hongarije en Joego Slavië nog nauwer zullen worden aangehaald en dat de minderheden vraagstukken geregeld zullen worden. 37 dooden. Te Saint Etienne in Frankrijk heeft zich Zaterdagmiddag een ernstig mijn ongeluk voorgedaan. Er ontstond een mijnontploffing, waardoor talrijke arbeiders tegen den grond werden geworpen en waarop een instorting volgde. Het ongeluk heeft, 37 dooden geëischt. De ontploffing zou veroor zaakt zijn door kortsluiting, welke mijngas heeft doen explodeeren, waar door weer een stofexplosie onstond en een instorting. De automobilisten schijnen zich er aan te wennen, dat zij hun auto's op Zondag in de garages of op straat laten staan. Werden er vorige week nog eeni ge bekeuringen uitgedeeld, thans heeft de politie te Haarlem, noch die te Bloe- mendaal of Heemstede een autobestuur der of motorrijder wegens overtreding van dit ,jZondagverbod" moeten verba liseeren. Het s.s. „Binnendijk'' dat in het Kanaal op een mijn is geloopen en gezonken. ZATERDAGNACHT omstreeks twee uur is het Nederland sche stoomschip „Binnendijk", dat "an New-York op weg was naar Rotterdam, nabij Shambles Light (in het Engelsche Kanaal) op een mijn geloopen en gezonken. Alle 41 opvarenden konden worden gered. Zij zijn in de Engelsche marinehaven Wey mouth, aan de Zuidkust van Engeland, aan land gebracht en voor- loopig opgenomen in het zeemanshuis, het hotel van het Leger des Heils en twee andere hotels. Met het schip is een belangrijke lading graan en veevoeder, welke voor de Nederlandsche regeering bestemd was, verloren gegaan. De „Binnendijk" is een stoomschip van de Holland Amerika Lijn, groot 6873 ton bruto. Het werd in 1921 op de N.V. Werf „De Noord" te Alblasserdam gebouwd. De „Binnendijk" is het tweede Nederlandsche koopvaardijschip, dat tengevolge van een botsing met een mijn is vergaan Het eerste schip was, naar men zich zal herinneren, de „Mark", die vorige maand in de Oostzee op een mijn is geloopen. BIJ de ontploffing zijn twee leden van de bemanning gewond, een stoker en een 18-jarige leer ling. Beiden kregen beenbreuken. Zij zijn in een ziekenhuis opgenomen. De ontploffing was zeer hevig. De kapitein, de heer Moree, die zich, juist op het moment dat de mijn den scheepswand raakte, op de brug bevond, vertelde aan United Press: „Ik stond op de brug toen zich een vreese- lijke ontploffing voordeed. We kregen een gat aan bakboord bij de boeg. Daarna namen wij een zeer onaangename lucht waar en zagen groote rookwolken over het geheele schip op stijgen. Onze machines en onze radio-in stallaties werden buiten werking gesteld. Het schip begon langzaam te zinken, eerst aan de boeg. Wij vuurden lichtsignalen af. Daarna kwam een schip langszij en nam alle 41 opva renden aan boord. Wij zagen niets op het moment van de ontploffing". Een der zeelieden, Aart Winkelhof, zeide „de meeste leden der bemanning lagen in de kooi. Wij voelden twee schokken en daar na een explosie. Wij begaven ons in de red dingsbooten en waren gereed om weg te varen toen een Engelsch oorlogsschip langszij kwam en ons opnam. Terwijl wij naar de kust stoomden zagen wij de „Binnendijk" in vlammen gehuld". Nog wordt gemeld dat twee leden van de bemanning een stoker en een 18-jarige leer jongen naar het hospitaal zijn vervoerd met een beenbreuk. Aan een correspondent van het A.N.P. ver telde de heer Moree: „Wij hadden geen passagiers aan boord. Onze reis van New York af was tot dusverre door niets bijzonders ge kenmerkt. Ook bij het naderen van de Engel sche kust namen wij geen teekenen van den oorlog waar" Een hevige brand woedde in de Oranje Nassau Kazerne te Bergen op Zoom. Het blusschingswerk. Treinen in botsing. Twintig dooden Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: Zondagavond is op het Berlijnsche station Gesundbrunnen een naar Sass- nitz rijdende D-trein op een naar St. Argard rijdende passagierstrein inge reden. Het laatste rijtuig van den per sonentrein werd gedeeltelijk in elkaar gedrukt en vloog in brand. Het voor laatste rijtuig werd lichter bescha digd. Het aantal dooden en gewonden is nog niet nauwkeurig bekend. Ge vreesd moet worden dat ruim 20 doo den zijn gevallen. Het niet beschadig de deel van den personentrein heeft zijn reis voortgezet. Er wordt een on derzoek ingesteld naar de schuld kwestie. bij Terschelling Twee reddingbooten uitgevaren. TERSCHELLING 9 October. Be noorden Mïdsland op Terschelling is tegen 12 uur vanmiddag een schip, vermoedelijk een Finsche houtboot, op een mijn geloopen. De reddingbooten „Brandaris" en „Nicolaas IVIarius" zijn reeds uitge varen. Er bevinden zich nog twee sleep- booten in de nabijheid. Het woord is aan Burke: Ieder die eenige macht be zit behoorde ten diepste doordrongen te zijn van het besef dat hem dit is toever trouwd en dat hij voor zijn beheer van het hem toever trouwde rekenschap zal hebben af te leggen aan den éenen grooten Meester. zegt de „Izwestia". MOSKOU, 9 October (Tass). De „Izwestia" schrijft in een hoofdartikel „Oorlog of vrede": De buitengewoon snelle uiteenval ling van het staatsorganisme Polen was een onbetwistbaar bewijs voor zijn niet-levensvatbaarheid en neemt de motieven weg voor een voortzet ting van den oorlog in West-Europa. Zelfs blinden kunnen thans zien, dat de Poolsche staat in zij-n vroe- genen vorm en op zijn oude grond gebied niet weer kan worden opge richt. Dit is de reden waarom een voort zetting van den oorlog geenszins kan worden gerechtvaardigd en dit een onverstandig bloedbad zou zijn. De staking van dezen oorlog zou beant woorden aan de belangen der volken van alle landen". Sprekende over de voorstellen van Hitier, merkt het blad op, dat „zij kunnen worden aanvaard, verworpen of aan eenige wijziging worden onderworpen. Men kan niet misken nen, dat zij in ieder geval kunnen dienen tot werkelijke en feitelijke basis voor besprekin gen, welke ten doel hebben zoo spoedig mo gelijk vrede te sluiten". Het blad besluit: „Alles wijst er op, dat leidende Engelsche en Fransche kringen weinig bezorgd zijn over het lot van Polen of de bevrijding van het Duitsche volk van het regime van Hitler. Doze staten concen- treeren in hun handen de verpletterende meerderheid der koloniale bezittingen. Het is blijkbaar de wensch deze reusachtige bezit tingen te behouden tegen de Duitsche aan spraken in en er hun overheersching te hand haven zonder een deeling, welke de ongecon troleerde uitbuiting beteekent van millioenen koloniale slaven, die het meest effectieve motief vormt voor het belang der regeeringen van Groot-Brittannië cn Frankrijk ln een oorlog tegen Duitschland. Een poging de vredelievende voorstellen van Duitschland te miskennen beteekent het aangaan van de verantwoordelijkhedi voor de ontketening van den oorlog en voor het enorme aantal slachtoffers en verwoestingen, welke de oor log veroorzaakt. Vrede of oorlog, dat is de vraag. Voorstan ders van. de leuze „oorlog tot een overwin ning" zijn vóór een oorlog en tegen den vrede. Wie van dezen oorlog om de wereldhegemonie ook profiteert, de arbeidersklasse kan er slechts het slachtoffer van zijn". WEEKBERICHT Coöp. Vooruitgang U.A., Haarlem. Fijn gekrulde Speculaas p. Vz pond 22 ct. Reclame Speculaas P- Zi pond 15 ct. Taai Taai P- Viz pond 10 ct. Andijvie Per blik 23 ct. Snijboonen Pper blik 23 ct. Snijboonen Extra per blik 27 ct. Spercicboonen Pcr blik 26 ct. Spinazie per blik 20 ct. Worteltjes per blik 24 ct. Tuinboonen per blik 26 ct. Doperwten M. II per blik 25 ct. I per blik 28 ct. Fijn per blik 35 ct. Fijn per blik 40 ct. MET DIVIDENDBONS. I Adv. ingez. MedJ HEDIÏN 12 PAGINA'S. BINNENLAND. pag. Bij Terschelling is een Finsche houtboot op een mijn gevaren. 1 Het s.s. „Binnendijk" is op een mün geloopen en gezonken. 1 Bij een treinbotsing in Berlijn zouden 20 menschen om het leven zijn gekomen. 1 Het jacht van Fokker is na een explosie ge zonken. 3 De spoorwegtentoonstelling trok bijna 260.000 bezoekers. 3 Op de „Amstelkerk" heeft brand gewoed. 3 BUITENLAND. Troepenvermindcring aan beide zijden der Hongaarsch-Roemeensche grens. 1 Ook de Finsche rcgecring is voor een bezoek aan Moskou uitgenoodigd. 5 Gedurende het afgeloopen weekeinde zijn in Frankrijk 25 communistische Kamerleden gearresteerd. 5 Een vliegtuigongeluk in Ecuador eischte tien dooden. 5 ARTIKELEN, enz. R. P.: De derde mogelijkheid. 1 J. B. Schuil: Devi Dja en haar dansgroep. 4 H. v. d. M.: De Randstaten langs de Balti- sche kust. g A. D. de Groot: Na het wercldschaaktour- nooi. g De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op 9

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1