Zwitserland in mobilisatietijd.
"Kou, Griep
Wflggfctf*
Groote en kleine ongemakken
van een onzijdig volk.
H'
Evacuatie van Helsinki
geëindigd.
De „Oranje" vaart slechts
tot Lissabon.
VRIJDAG 13 OCTOBER 1939
HAARLEM'S DAGBLAD
6
De levensmiddelen-
voorziening.
GENèVE, 7 October 1939
(Van onzen correspondent)
ET is tegenwoordig voor een niet-
Zwitser niet gemakkelijk Zwitserland
binnen te komen. Iedere vreemdeling
heeft hiervoor een pasvisum noodig
en dit kan niet verleend worden door den
consul van Zwitserland in het land van woon
plaats, doch slechts door het Zwitsersche
vreemdelingenbureau te Bern. Ieder verzoek
om Zwitserland te mogen binnenkomen, moet
door den consul naar Bern worden opgezon
den. waar reeds honderden verzoeken opge
stapeld liggen. Zij worden naar volgorde van
aankomst behandeld: een ieder moet verschil
lende weken wachten, voordat zijn verzoek
aan de beurt van behandeling komt. Men is
tegenwoordig met betrekking tot vreemde
lingen zoo streng, dat zelfs zij, die hier te
lande een woonvergunning bezitten doch het
ongeluk hadden eind Augustus in het guiten-
land te vertoeven, aan deze procedure met
haar weken van oponthoud niet ontkomen.
Het is dus niet gemakkelijk als vreemde
ling Zwitserland te betreden. Is men echter
eenmaal toegelaten, dan zal men hier kun
nen leven ais in vredestijd. Geen verduiste
ring des avonds, geener'lei beperking van spijs
en drank, geen verhooging der hotelprijzen,
geen verkeersbeperking, volop gelegenheid
tot het bezoeken van theaters, concerten en
bioscopen! Waarlijk, een vreemdeling, die in
een Zwitsersche stad in een hotel of pension
woont, zal de Zwitsers benijden, dat zij hun
leven vrijwel in het geheel niet hebben be
hoeven te veranderen.
Voor het grootste gedeelte der bevolking is
dit ongetwijfeld thans nog waar. Doch daar
tegenover staat dat toch ook in Zwitserland
honderdduizenden onder de mobilisatie en de
gevolgen daarvan te lijden hebben. Niet al
leen geldt dit voor de gemobiliseerden zelf,
die in een prachtige vaderlandslievende ge
zindheid trouw de wacht aan de grenzen hou
den, doch dit toch stellig niet voor hun ple
zier doen. Doch men denke hier 90k aan de
financieele moeilijkheden der gezinnen, wier
kostwinnaar gemobiliseerd werd en ook aan
de moeilijkheden, waarin menig werkgever,
vooral onder den landbouwstand, gebracht is
door het missen van een gewaardeerde ar
beidskracht. In een lateren brief hoop ik het
een en ander te vertellen over hetgeen van
overheidswege en van particuliere zijden in
het belang van de gemobiliseerden en hun
gezinnen en ook ter wille van de boeren, die
hun arbeidskrachten door de mobilisatie ver
loren hebben, wordt ondernomen. In dezen
brief meende ik in algemeene bewoordingen
deze zorgen van den mobilisatietijd op den
voorgrond te moeten plaatsen, opdat men bij
het vernemen van den normalen voortgang
van het leven in Zwitserland niet denke, dat
deze oorlogstijd zonder ernstige schaduwzij
den voor het neutrale Zwitserland is. Trou
wens, ook zij die niet rechtstreeks onder de
mobilisatie te lijden hebben, zullen later wel
niet vroolijk kijken, wanneer zij de rekening
voor de mobilisatie, die vijf millioen Zwitser
sche franken per dag heet te kosten, te beta
len krijgen. Het moreele leed van tallooze ge
voelvolle Zwitsers over de oorlogsellende der
oorlogvoerende volken en de sterke zenuw
spanning, die de bezorgdheid over het be
houden der Zwitsersche neutraliteit bij velen
verwekt, moeten bij de beoordeeling van Zwit
serland in tijd van mobilisatie niet buiten be
schouwing worden gelaten.
Intusschen, in dezen brief wil ik het voor
namelijk hebben over de kleine ongemakken,
die deze tijden aan de bevolking van het land
oplegt en die eigenlijk zoo gering zijn, dat zij
een bezoeker van buiten wellicht in het ge
heel niet zullen opvallen.
Het eenige, dat misschien nog de aandacht
van een vreemden bezoeker zal trekken is,
dat zooveel minder particuliere auto's in de
straten eener stad te zien zijn. Dit komt dooi
de strenge benzine-rantsoeneering, waardoor
de bezitter van een groote auto slechts 35
liter in de maand kan krijgen, de eigenaar
van een kleine auto zelfs slechts 25 liter. Met
het oog op de onzekerheid van toekomstige
benzine-invoeren wil de regeering den aan
wezigen ruimen voorraad geheel voor militai
re doeleinden bewaren, zoodat de particulie
ren slechts over de nieuwe invoeren kunnen
beschikken. Een ieder erkent de noodzakelijk
heid dezer rantsoeneering. Waarom men
echter aan de automobilisten de vrijheid van
keuze ontnomen heeft om zelf te beslissen op
welken dag zij die 25 of 35 liter gebruiken
willen, is echter een vraag, die menigeen zich
stelde, toen de regeering bovendien een alge
meen verbod uitvaardigde om motorvoertui
gen op Zondag te gebruiken. Een overtuigend
antwoord op deze vraag is tot dusverre nog
niet gegeven.
Komt een vreemdeling bij een Zwitsersche
familie in huis, dan zal hij wellicht nog van
andere vrijheidsbeperkingen vernemen, die
hem bij een touristenzezoek niet opvallen. Hij
zal wellicht de huisvrouw hooren klagen, dat
zij haar gast geen macaroni of rijstgerecht
kan voorzetten, omdat de verkoop dezer en
andere uit het buitenland ingevoerd worden
de levensmiddelen sinds 1 September verbo
den is. Aan ieder gezin was immers in April
voorgeschreven een twee-maanden-voorraad
dezer buitenlandsche levensmiddelen in te
slaan, omdat bij oorlogsgevaar de verkoop
voor twee maanden verboden zou worden, op
dat hamsteren en prijsopdrijving verhinderd
zouden worden. Met 1 November wordt dit
verkoopverbod weer opgeheven en zullen ma
caroni. rijst, suiker enz. tegen vertooning van
distributiekaarten weer in beperkten omvang
verkrijgbaar zijn. Naar men zegt. zal de rant
soeneering zoo royaal kunnen uitvallen, dat
slechts weinigen liun normale verbruik zullen
behoeven te verkleinen.
De gastvrouw van een buitenlandschen be
zoeker zal wellicht ook erover klagen, dat het
tegenwoordig zoo koud in de woningen is.
Men is namelijk overeengekomen dat de ver
warming der particuliere woningen (hotels
en pensions vallen buiten de afspraak!) dit
Jaar pas op 15 October zal beginnen!
Misschien zullen enkelen ook klagen, dat
er geen weervoorspellingen meer worden uit
gegeven. daar deze uit militair oogpunt ge
vaarlijk schenen. Men zal misschien ook kla
gen dat de brievenbesteller voortaan maar
tweemaal per dag komt in plaats van vroeger
driemaal! Doch verder zal er werkelijk zelfs
voor een mopperzieke gastvrouw niet veel te
klagen zijn! De ernstige beperkingen in het
spoorwegverkeer, die op 3 September werden
ingevoerd, zijn thans weer opgeheven.
Men ziet, de niet rechtstreeks door de mo
bilisatie getroffenen hebben alle reden dank
baar te zijn voor hun lot en de enkele kleine
ongemakken met goed humeur op zich te ne
men, zooals de overgroote meerderheid der
bevolking dat ook doet. Bovendien hebben de
Zwitsers nog dit voorrecht, dat zij, vooropge
steld dat de neutraliteit van het land geëer
biedigd blijft, uit een oogpunt van levens
middelenvoorziening zonder groote bezorgd
heid de toekomst kunnen tegemoet zien, zelfs
indien de oorlog lang zou moeten duren. Er
is in Zwitserland zulk een groote veestapel,
dat zij, tenzij buitengewone veeziekten zouden
uitbreken, wel voor altijd verzekerd zijn van
het noodige vleesch, boter, melk en kaas. Bo
vendien heeft Zwitserland ook geen gebrek
aan. versche groenten, vruchten en aardappe
len. Brood en eieren zullen misschien op den
duur gerantsoeneerd moeten worden, daar
Zwitserland de helft van zijn graan en één
derde der benoodigde eieren uit het buiten
land betrekt. De Zwitsersche meren bevatten
bovndien visch in ruim voldoende mate.
Voor hongerlijden behoeft het Zwitsersche
volk dus niet bang te zijn. ook al zullen zij
wellicht minder zoetigheidjes kunnen eten,
wanneer de suikerinvoer te wenschen zou
overlaten. Want de Zwitsersche beetwortels
brengen nog slechts 15 pCt. van het normale
suikerverbruik voort.
De groote hoeveelheid voedingsmiddelen,
die Zwitserland zelf voortbrengt, heeft ook
dit groote voordeel, dat de kosten voor het
noodzakelijke levensonderhoud gedurende den
oorlog niet al te veel behoeven te stijgen. Wel
iswaar zullen de prijzen van nijverheidsarti
kelen, waarvoor grondstoffen uit het buiten
land moeten worden ingevoerd, eenigszins de
hoogte moeten ingaan en zal deze stijging ook
op de voortbrengselen van landbouw en vee
teelt niet geheel zonder invloed kunnen blij
ven, doch men hoopt toch deze prijsstij
gingen voor de levensmiddelen en ook voor
de huurprijzen der woningen tot een mini
mum te kunnen beperken. Voor het oogenblik
zijn alle prijsstijgingen door de regeering ver
boden. In uitzonderingsgevallen kan het
Zwitsersche prijsbureau te Bern een verhoo
ging toestaan. Dit is tot dusverre geschied ten
aanzien van koloniale waren, textielartikelen
en leder. De verhooging mag echter hoogstens
10 pCt. bedragen. De winkelstand gedraagt
zich loyaal naar deze voorschriften. Doch vele
boeren zijn in verzet gegaan en houden thans
hun varkens en aardappelen van de markt te
rug in afwachting van een prijsstijging op de
wereldmarkt, die dan ook tot prijsverhooging
in Zwitserland zou leiden. Door een aanzien
lijke verlaging der invoerrechten op buiten
landsche varkens en door een dreigement met
de inbeslagneming der benoodigde hoeveel
heden aardappelen tracht de regeering deze
boerensabotage te doen mislukken. Het stre
ven van den landbouwstand naar prijsopdrij
ving zal wellicht nog heel wat moeilijkheden
veroorzaken.
B. DE JONG VAN BEEK EN DONK
Ernstig spoorwegongeluk in
Japan.
Trein valt tien meter.
Gisteravond heeft zich een ernstig spoorweg
ongeluk voorgedaan in de vacantieplaats Nikko
op 80 K.M. ten noorden van Tokio. Tengevolge
van het weigeren der remmen stortte een elec-
trische trein in een 10 meter dieper gelegen ri
vier. Tot in de vroege ochtenduren van heden
zyn 20 dooden en 120 gewonden geteld.
DIT JAAR GEEN WAPENSTILSTANDS
HERDENKING IN ENGELAND.
LONDEN, 11 October (Havas). Met het
oog op het feit, dat de vijandelijkheden ge
opend zijn. heeft de Koning besloten, dat de
gebruikelijke plechtigheid bij den Cenotaaf
op 11 November dit jaar zal vervallen.
ENGELSCHE BANKDISCONTO OP 3 pet.
GEHANDHAAFD.
LONDEN, 12 October. (Reuter). Het dis
conto der Bank van Engeland bleef gehand
haafd op 8 pet
De Engelsche pers over
Chamberlain's rede.
„Engeland en het geheele Britsche rijk
zullen het nadrukkelijke ondubbelzinnige
antwoord toejuichen op de z.g. vredes
voorstellen van Hitier, dat Chamberlain
gisteren heeft gegeven in een redevoering,
die de gelegenheid en de beste tradities
van Britsche staatsmanschap waardig was"
aldus schrijft de Daily Telegraph en
ook alle andere Londensche dagbladen
geven uitdrukking aan de eensgezinde
goedkeuring voor de vastberadenheid van
den eersten minister.
De Daily Telegraph gaat als volgt verder:
„Chamberlain heeft nooit met grooter effect
of met meer volledig afdwingen van de sym
pathie van zijn toehoorders gesproken. Hij
spcrak met dc ware stem van de Britsche
natie, hij vertokte getrouwelijk haar geest en
hart en de wereld, zoowel de vijandelijke als
de neutrale weet thans uit den mond van den
premier, welk standpunt Engeland Inneemt
en waarvoor het van plan ls tot het einde toe
te strijden. Wanneer sommigen gevraagd heb
ben om een uiteenzetting van onze oorlogs
doelstellingen aan de wereld hebben zij thans
een bevredigend antwoord. Die doelstellingen
zijn. te bewijzen dat de weg van den aanval
ler hard is en dat er geen schikking kan zijn
met een succesvollen aanval om een onfoe-
haaglijken wapenstilstand te koopen".
De Times schrijft o.a.:
De z.g.. vredesvoorwaarden van Hitier ver-
oordeelen zichzelve omdat zij uitgaan van de
veronderstelling, dat een succesvol gebruik
van geweld uit kan sluiten van vreedzame be
sprekingen het terrein waar het geweld is uit
geoefend. Desalniettemin zullen de naties die
den weg van den vrede hebben gezocht ge
durende al den tijd toen Hitier dreigde en
den oorlog voorbereidde, voortgaan dien vrede
steeds te zoeken. Bij het verwerpen van de
huidige voorwaarden met de beslistheid, die
noodig was door hun volstrekte valschheid,
heeft Chamberlain er zorg voor gedragen den
weg open te laten voor een echt aanbod. Al
leen was hij gedwongen een waarschuwing te
geven of te herhalen. Er kan niet langer
eenigerlei mogelijkheid zijn om tot een verge
lijk te komen, tenzij de zekerheid omtrent de
nakoming daarvan door Duitschland heel wat
beter is dan het woord van Hitier. Zelfs Stalin
toont er geen vertrouwen in en prefereert zelf
te nemen wat hij begeert, liever dan te ver
trouwen op de beloften van zijn deelgenoot.
Hitler's positie in Bohemen, Slowakije,
Memel, Dantzig, Polen is telkenmale geba
seerd op een afzonderlijk verraad van een
plechtige belofte. Het eerste element van den
vrede is vertrouwen en door het vertrouwen te
verbannen uit de buitenlandsche betrekkingen
van Duitschland heeft Hitier meer gedaan om
de mogelijkheid van vrede op te schorten
dan zelfs door zijn politiek van bedreigingen
en geweld".
Amerikaansche instemming.
Uit Washington meldt Havas: De rede van
Chamberlain, die op alle punten de verklaring
van Daladier bevestigt, heeft een zeer gunstig
onthaal gevonden in Amerikaansche politieke
kringen, die van oordeel zijn, dat zij de vol
ledige mislukking beteekent van de manoeuvre
van Hitier voor het verkrijgen van een on-
middellijken vrede. De verklaring van den
EngeloC'nen premier stelt de Amerikaansche
meening gerust, die na de recente interventies
van Lloyd George in het Lagerhuis gevreesd
had. dat Chamberlain zich minder positief zou
toonen in het voornemen om den oorlog voort
te zetten tot de nederlaag van het Hilerisme.
De rede moedigt degenen aan, die in den
senaat een herziening bepleitte van de neu-
traliteitswet om de democratieën te helpen
en het Hitlerisme te bestrijden dat door alle
spreker aan de kaak wordt gesteld, of zij nu
isolationnist zijn dan wel aanhanger van de
buitenlandsche politiek der regeering.
Het Duitsche Nieuwsbureau vat de eerste
reactie in de Amerikaansche pers samen met
te zeggen, dat de opvatting uitgedrukt wordt,
dat Chamberlain de vredesvoorstellen van den
Führer vierkant heeft afgewezen. Op gelijke
wijze wordt de rede ook in Congreskringen
uitgelegd.
Geen verrassing te Rome.
ROME, 13 October (Reuter) de verklaring
van Chamberlain heeft te Rome geen ver
rassing gewekt, daar men voelde, dat het
standpunt van Frankrijk en Groot-Brittannië
direct na de redevoering van Hitler in den
Rijksdag was bepaald.
De ochtendbladen drukken op de eerste
pagina een uitgebreid resumé af van de rede-
voermg, doch zonder eenig commentaar en
onder opschriften, welke eenvoudig behelzen,
dat de Britsche premier Hitier heeft geant
woord.
Voor wat aangaat de Russisch -Finsche toe
stand doen de bladen in de opschriften uit
komen, dat hot Finsche leger zich aan de
grens met Sovjet Rusland heeft opgesteld,
terwijl de eerste besprekingen tusschen de
vertegenwoordigers der beide landen te Moskou
worden gevoerd
De „Gerard Callenburgh" loopt van stapelop den voorgrond de „Tjerk Hidde".
120.000 menschen verlieten
de Finsche hoofdstad.
Volgens berichten uit Finland is de
evacuatie van Helsinki Donderdag geëin
digd, niettegenstaande de moeilijkheden.
120.000 menschen hebben de stad verlaten
en geen enkel kind bevindt zich meer in de
stad. Alle scholen hebben de deuren ge
sloten, nadat de kinderen het volsklied
hadden gezongen.
De wegen, die naar het platteland voeren zijn
vol voertuigen, waaronder zeer ouderwetsche
wagens en auto's. Het verkeer op de spoorwe
gen is zoo gestremd, dat men drie en een half
uur noodig heeft om dertig kilometer af te leg
gen. De stations zijn vol, doch overal heerscht
discipline, de wagons worden niet bestormd en
de menschen weten hun zenuwen te bedwin
gen. Dikwijls weerklinkt het volkslied of een
Psalm, verder hult de menigte zich in stil
zwijgen.
Schepen en vliegtuigen hebben ten behoeve
van de evacuatie een dubbele dienstregeling
moeten voeren.
De regeering heeft de havens van Helsinki.
Borgo, Wiborg en Kotka gesloten, Finsche
schepen moeten zich -naar Abo begeven. De
bruggen worden door soldaten bewaakt en zijn
meestal ondermijnd.
Teneinde incidenten te vermijden wapperen
op het stadion, waar de Olympische Spelen ge
houden zouden worden, nog steeds de vlaggen
van de Scandinavische landen.
De voorbereidingen voor een noodtoestand
gaan voort. Vele particuliere auto's zijn gevor
derd, voorraden benzine en olie zijn vervoerd
naar landelijke districten en de helft van het
personeel van particuliere zaken is gerecru-
teerd voor staatsdienst. De inhoud van musea
en bibliotheken wordt naar veilige plaatsen ge
bracht, terwijl van de zolders het brandbare
materiaal wordt weggehaald. Rijen menschen
stonden gisteren geduldig te wachten bij de
spaarbanken en reisbureaux en men koopt goud
en zilver voor bankbiljetten.
Reizigers uit Rusland verklaren, dat groote
aantallen gemechaniseerde Russische troepen
verzameld zijn bij de grens en dat de Finsche
dorpen bij de grens worden ontruimd.
Niettegenstaande dit alles toont de bevolking
zich optimistisch en men verwacht, dat de
Sovjet Unie geen onaanvaardbare voorstellen
zal doen. Men acht de keuze van Paasikivi als
onderhandelaar zeer gelukkig, hij is een oude
bekende voor de Sovjet Russische leiders. De
ontvangst van Paasikivi te Moskou is zeer
hartelijk geweest.
Vluchtelingen naar Zweden.
Blijkens een Reuterbericht uit Stockholm zijn
vele Finnen, voor het meerendeel vrouwen en
kinderen, naar men zegt, over de Zweedsche
grens gekomen.
Personen, die in nauwe relatie tot de Finsche
regeering staan, gelooven, dat de Russische
eischen beperkt zullen blijven tot drie eilanden,
die den toegang tot Kroonstad en Leningrad
beheerschen. Zij geven te kennen, dat dergelijke
verlangens als gewettigd zouden kunnen wor
den beschouwd en,, door Finland besproken kun
nen worden, mits een tegenprestatie wordt aan
geboden.
Aan de besprekingen tusschen Molotof en
Paasikivi, die gisteren zijn begonnen, wordt ook
deelgenomen door Stalin, Potemkin en den ge
zant van de Sovjet Unie in Finland, De-
revyansky aan Russische zijde en door de des
kundiger. Paasonen en Nykopp en den Fin-
schen gezant te Moskou, Yrjokoskinen aan Fin
sche zijde. Gisteren werd gedurende ruim een
uur geconfereerd.
In een radio-redevoering voor de Scandina
vische landen, heeft de Finsche minister van
Buitenlandsche Zaken o.m. het volgende ver
klaard: Het Finsche volk, dat in zoo vele op
zichten dezelfde democratische doelstellingen en
beginselen heeft aanvaard als de -Vereenigde
Staten neemt met oprechte dankbaarheid ken
nis van het begrip en de belangstelling, die het
van den kant van Amerika krijgt De Europee-
sche toestand heeft naties zooals Finland ge
dwongen voorzorgsmaatregelen te nemen tot
behoud van eigen veiligheid en van de integri
teit der nationale onafhankelijkheid en neutra
liteit Deze maatregelen zijn niet gericht tegen
eenige andere natie en ofschoon zij noodzake
lijkerwijze een ernstigen vorm aannemen betee-
kenen zij niet dat Finland zijn wil tot vrede
heeft laten varen.
Deze redevoering zou door het Duitsche
kortegolfstation naar Amerika worden uit
gezonden, doch dit werd op het laatste
oogenblik afgelast. De Duitschers zouden
geweigerd hebben de rede naar Amerika
uit te zenden, met het motief dat dit vol
gens de oorlogsregelingen verboden is.
Ook de Finsche premier heeft een radio-rede
voering gehouden voor het Noorsche volk. Hij
gaf uitdrukking aan vertrouwen ten opzichte
van den tegenwoordigen toestand.
Engeland ontkent gas aan Polen
te hebben geleverd.
In antwoord op berichten uit Berlijn, dat de
Poolsche troepen gebruik hebben gemaakt
van met geelkruis-gas gevulde mijnen, wel
ke zij verkregen hebben uit Engeland deelt
het Britsche ministerie van oorlog mede, dat
Groot-Brittannië nooit eenig gas in welken
vorm ook aan Polen heeft verstrekt.
Russisch- Litausch verdrag
geratificeerd.
Het presidium van den Oppersten Sovjet
heeft het verdrag geratificeerd, waarbij de
stad Wilna en het omliggende gebied wordt
overgedragen aan de republiek Litauen, als
mede het verdrag van wederkeerigen bij
stand tusschen Sovjet Unie en Litauen, dat
10 October te Moskou is onderteekend.
VREEMD BERICHT OVER MEMEL.
RIGA 12 October (Havas). Volgens een
bericht, dat, hoewel het uit serieuze bron
afkomstig is, onder alle reserve wordt doorge
geven, zou Litauen. gesteund door de Sovjet-
Unie, onverwijld Memel van Duitschland terug-
eischen.
CHAMBERLAIN HOUDT ZATERDAGAVOND
EEN RADIO-REDE.
De Britsche minister-president Chamber
lain zal zich Zaterdagavond tot het Britsche
volk richten in een radiorede waarin hij de
laatste ontwikkeling van den internationalen
toestand zal behandelen.
Neem dadelijk 'nAKKERTJE"
(tol 4 per dag) en kruip onder
de wol. Ze bekorten de ziekte,
verdrijven koorts en pijnen!
(Adv. ingez. Med.)
Hansson over de Zweedsche
neutraliteit.
De Zweedsche minister-president Hansson
heeft een rede uitgesproken, waarin hij o.m.
zeide: „Zweden is vastbesloten den weg der
strikte neutraliteit verder te volgen. Ik heb nog
de overtuiging, dat Zweden dank zij deze hou
ding kan vermijden te worden meegesleept in
een oorlogsconflict. De neutrale landen hebben
echter reeds in het begin van den oorlog de
hardheid der omstandigheden te voelen gekre
gen, waaronder zij tegenwoordig moeten leven.
Wij dachten, dat wij zonder al te groote moei
lijkheden onze handelsbetrekkingen met het
buitenland in stand konden houden. Het was
niet alleen een verwachting waarop wij afgin
gen. maar fvij hadden ook van den kant der
oorlogvoerenden de verzekering gekregen, dat
zij onze rechten zouden eerbiedigen. De oorlog
voerende nhadden zelfs uitdrukking gegeven aan
den wensch om met ons normale handelsbe
trekkingen in stand te houden.
Echter is niet alleen ons recht om dezen goe-
derenruil met de oorlogvoerenden voor waren,
die niet als contrabande beschouwd worden,
voort te zetten geschonden, maar zelfs onze
handel met andere neutrale landen is gestoord.
Deze stand van zaken heeft ons gedwongen
bij de betrokken regeeringen te protesteeren en
deze maatregel is tot onze voldoening niet zon
der succes gebleven".
CHURCHILL ERKENT EEN VERGISSING.
In een schriftelijk antwoord op een vraag
uit het Lagerhuis zegt minister Churchill,
dat een ingesteld onderzoek onder Duitsche
duikbootgevangenen in Engeland niet be
vestigd heeft wat hij verklaarde in zijn rede
van 27 September als zou de kapitein van een
Duitsche duikboot die hem een radioboodschap
zond na het Britsche schip „Firby" tot zin
ken te hebben gebracht, gevangen zijn ge
nomen.
Johan de Witt" en
„J. P. Coen varen
heen en weer naar
Amsterdam.
De N.V. Stoomvaart Maatschappij „Neder
land" deelt mede. dat in tegenstelling met vo
rige berichten, het motorschip „Oranje" niet
naar New-York gaat, maar de thuiskomende
afvaart naar Europa op 18 October van
Batavia zal vervullen.
Het schip volgt de route rond de Kaap en
zal na Kaapstad eventueel Sint Vincent en
Las Palmas aanloopen. Het ligt niet in het
voornemen het m.s. „Oranje" naar Amster
dam te laten komen, doch de thuisreis te
laten eindigen in Lissabon. Van Lissabon af
zal dan ook de nieuwe reis omstreeks 17 No
vember beginnen.
De voor de „Oranje" te boeken passagiers
zullen naar Lissabon vervoerd worden met
het sa. „Johan de Witt" en het s.s. „Jan
Pieterszoon Coen", welke schepen vermoede
lijk op resp. 8 en 11 November van Amster
dam zullen vertrekken. De volgorde waarin
deze schepen zullen varen, is nog niet defini
tief bepaald. Na het debarkeeren der uitgaan
de passagiers en het embarkeeren der met de
„Oranje" thuisgevaren passagierskeeren
beide schepen van Lissabon naar Amsterdam
terug.
Voorts deelt de Stoomvaart Maatschappij
„Nederland" mede. dat in tegenstelling met
vorige berichten thans besloten is* de pas
sagiers van het Donderdag te Lissabon aan
gekomen m.s. Marnix van St.-Aldegonde niet
met het ss. „Johan de Witt" te laten doorrei
zen, maar in Lissabon te doen overstappen
op het s.s. „J. P. Coen", welk schip na lossing
van de aan boord zijnde lading, zoo spoedig
mogelijk naar Amsterdam terugkeert. Het
s.s. „J. P. Coen" kan omtsreeks 23 October te
Amsterdam worden verwacht.
STOOMVAART MIJ NEDERLAND.
Marnix van St. Aldegonde (thuis#.) 12 te Lis
sabon (gaat niet verder).
SILVER—JAVA—PACIFIC LIJN.
Manoeran 11 v. New-Orleans naar Java.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
Statendam 12 van New York te Rotterdanu
481e STAATSLOTERIJ
(Niet officieel)
5de klasse, 17de lijst
Trekking van Vrijdag 13 October 1939
Hooge Prjjzen
11087 1000.met premie van 30.000.
16812 70.— met premie van 3000.—.
200.— 17092
100.— 6597 15981
Prjjzen van f 70.—
1009 1909 2406 2705 2827 3195 3700 5868
5969 6254 7159 7845 8855 9230 10183 10335
11586 12990 13049 13394 13553 15396 15781 15920
16269 17956 18039 18516 20952
Nieten
1062 1238 1595 1806 2029 2122 2207 2539
3113 3319 3633 3737 4383 5080 5858 5863
5989 6604 6908 7213 7334 7502 7580 7724
7771 8645 9081 9204 9207 9438 9952 9974
10077 10269 11150 11507 11827 12281 12761 12798
12361 12903 12908 13847 15192 15260 15703 15768
16056 16923 17378 17470 17490 18025 18083 18559
20250 20297 20341 21049 21204 21205 21216 21269
21405 21421
Verbet. 5e klasse. 16e lijst 14022 70.— m. s.
17022 70.—; 14080 m. z. 17080; 16521 en 1601*
m. z. met TO.--.
