Haarlem's Dagblad 0.98 1.85 Volgende Phase. Bont. PALMBEACH Twee démarches te Moskou. De ontvluchting uit het Huis van Bewaring Patrouilles slaags r Chamberlain antiaomdt 9iittec Het Belangrijkste 57e Jaargang No. 17276 Uitgave Lonrenfl Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algera. Drukkerij N. V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplcin 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Vrijdag 13 October 1939 Abonnementen per week f 0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per post f3.55. losse nummers 6 cent per ex» Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel» Regel abonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek» De rede van Chamberlain in het Lagerhuis schijnt in Berlijn een slechter indruk ge maakt te hebben dan het betoog dat Daladier Dinsdagavond per radio uitsprak. Niettemin waren de verklaringen van de Fransche en Britsche premiers in hun slotsommen feitelijk aan elkaar gelijk, hetgeen ook niet anders te verwachten was. Beiden eischten garanties alvorens tot vrede te kunnen komen, aange zien beiden, na hun vroegere ervaringen, op het woord alleen van de Duitsche regeering zeiden niet meer te kunnen vertrouwen. Het verschil der twee redevoeringen zou dus in toon en bewoordingen moeten zitten. Inder daad was Daladier, zooals altijd, soberder dan Chamberlain en in sommige passages ook minder scherp. Toch is men geneigd zich af te vragen wat Berlijn van de rede van den Britschen premier had verwacht nadat Da ladier de hoofdzaken van het geallieerde standpunt al zoo duidelijk had uiteengezet en zich sindsdien geen nieuwe feiten hadden voorgedaan. Althans geen zichtbare. Vanmorgen kwam het Alg. Hbld. in zijn tweede editie met een mededeeling van zijn Berlijnschen correspondent die een ander licht op de zaak werpt. De correspondent deelt mede dat de Duitsche perschef dr. Dietrich in den laten nacht mededeelingien heeft gedaan omtrent de stemming in de omgeving van Hitier, nadat de rijkskanselier zijn voornaamste medewerkers had ontvan gen. Die mededeelirugen vatte hij samen in de volgende vijf punten1 „le. Het gesprek Berlijn-Londen is ten einde. 2e. Een oorlog van ongehoorde afmetin gen is nog slechts te vermijden, als de neu trale staten, onder leiding van de Ver. Sta ten van Noord-Amerika, Engeland duide lijk maken, dat het niet op hun steun re kenen kan, maar dat zij wenschen, dat Duitschland aan de eene, Engeland en Frankrijk aan de andere zijde, nog tot toe nadering en een verstandige oplossing ko men. 3e. Duitschland is er van overtuigd, dat Rusland ook in de huidige situatie alle aan Duitschland gegeven toezeggingen houden zal. 4e. Duitschland wenscht oök heden geen oorlog en zal daarom ook onder de tegen woordige omstandigheden Engeland en Frankrijk niet den oorlog verklaren. Het zal zich slechts met alle kracht verdedigen. Deze verdediging kan den vorm van een defensief-offensief aannemen. 5e. Duitschland zal echter nog voldoen den tijd laten, om bovengenoemde moge lijke actie van neutrale zijde een kans te geven." Het merkwaardige is dat het Deutsche Nachrichten Büro dr. Dietrich's uiteenzetting niet heeft uitgezonden. Zij is dus niet officiéél, maar blijkbaar aan eenige journalisten ge geven, want in een Reuterbericht heeft Washington er vanmorgen al een antwoord op gegeven. Dat is evenmin officiéél. Het luidt aldus „De Duitsohe suggestie, dat de Vereen. Staten Gro.o.t Brittannië zouden aanraden Duitschland op een conferentie te ontmoeten, heeft naar het schijnt in Washington de overtuiging ontmoet, dat dergelijke stappen diplomatiek onmo gelijk zijn, tenzij en aleer uit net buitenland Lor- meele verzoeken worden ontvangen. Het feit, dat het Duitsche denkbeeld gister avond werd uitgesproken door Otto Dietrich, den perschef der nationaal-socialisten, in plaats van door de vroegere indirecte methode van commen taar in de gecontroleerde pers, heeft maar wei nig indruk gemaakt in officieele kringen te Washington. Er is reden te gelooven, dat zelfs indien Duitschland dergelijke voorstellen langs for- meele diplomatieke kanalen zou voordragen, aan vullende stappen noodig zouden zijn aleer de Vereenigde Staten een bemiddeling op zich zou den nemen. Vermoed wordt, dat de Vereenigde Staten eerst de Britsche en Fransche regeering op eigen ge legenheid zouden polsen aleer zij de rol van vre- desstichter zouden aanvaarden." Uit Dietrich's uitlatingen, die hij zeker niet gedaan zal hebben zonder daartoe gemachtigd te zijn, kan men afleiden dat nu een nieuwe phase intreedt. Het debat der staatslieden is voorloopig ten einde; de veelbesproken deur blijft evenwel op de veelbesproken kier en Duitschland suggereert neutrale bemiddeling. Het antwoord uit Washington, overigens af komstig van een Engelsch persbureau, duidt aan dat men daar in Amerika voorshands niet voor voelt. De verklaring van die aarzeling zou kunnen schijnen, dat een neutrale staat geen lust heeft te bemiddelen als hij de voor stellen van een der beide partijen onvoldoen de en kansloos acht om iets te bereiken, daar bij overwegend dat hij het op die manier alleen bij de andere partij verbruien zou. Maar van deze laatste overweging behoeven de machtige Vereenigde Staten zich niet veel aan te trekken. Men zou dus moeten aannemen dat in Washington verondersteld wordt, dat met eenig wachten een gunstiger kans op bemid deling zal ontstaan. Tenminste: als het Reu terbericht de stemming in Washington juist weergeeft. De Hemel geve dat men van neu trale en vooral Amerikaansche zijde niet na laat elke poging te doen die kans biedt. Het bericht dat de nieuwe Italiaansche ambassa deur te Londen, Bastianini, naar zijn stand plaats vertrokken is met een „aide-mémoire" bij zich, weergevend het Italiaansche stand punt, geeft hoop dat ook van die zijde nog een poging te wachten is, R. P. Nu geldt weer, en niet zonder grond, De interesse voor het bont. Bij mode-trouwe dames; Het wordt vertoond aan allen kant En er verschijnen in de krant, In bonte rij reclames. Daarvoor moest ook, als ieder jaar, Weer menig dier met huid en haar, Het bonte leven geven; Het is tot menschelijk plezier, Sindsdien van een volledig dier, Tot jasfragment verheven. De welbekende bonte hond Loopt-echter ongebonden rond, Hem blijft de vrouw negeeren; Wanneer zij door hem werd omhuld, Gesteld al, dat zij zooiets duldt, Zou dat haar niet flatteeren. Voor vrouwen is weer bont aan bod, Een pracht, een knal, een droom, een dot, Is er voor alle smaken. Hoe prachtig zij haar keus ook vond, Zij kunnen 't echter nooit zoo bont, Als deze tijden maken. P. GASUS. HET SPECIAAL HUIS VOOR KOUSEN BARTELJORISSTR. 7 ONZE BEKENDE LINKS GEWEVEN EN CHIFFON ZIJ DEN KOUSEN, IN DE NIEUWSTE HERFSTTINTEN NOG STEEDS WASCHZIJDEN ONDERJURKEN KANTGARN (Adv ingez. Med.) De „Indra" geheel boven water. Twee lijken van opvarenden aangetroffen. AMSTERDAM, 13 October. Vanochtend is het Finsche houtschip „Indra", dat Maandag middag bij West-Terschelling op een mijn is ge- loopen en sinds gisterenavond in het Hendrik dok van de Amsterdamsche Droogdok Mij. hier ter stede ligt, geheel boven water gebracht. Het schip bood een desolaten aanblik. Het gat aan stuurboord is tenminste drie meter hoog en breed, de scheur loopt van de kiel tot bijna aan het dek. De kajuit van den kapitein en het kombuis zijn totaal versplinterd. Nadat de machinekamer geheel was uitge- hoosd kon men ook hier eindelijk een onderzoek instellen naar de drie vermiste leden van de bemanning. In den bunker vond men het lijk van den donkeyman. Tusschen de machine hin gen de vermorzelde lichaamdeelen van een man. Dit is zeer waarschijnlijk het stoffelijk over schot van den machinist. Het lijk van den derden vermiste, de stoker, ontbreekt nog. Vermoedelijk is ook deze man in het ruim ergens tusschen geslingerd, doch door de geweldige ravage is het nog niet mo gelijk onder de brokstukken van het vernielde schip binnen zoo korten tijd geheel opruiming te houden. COMPROMIS OP HET JAPANSCHE MINISTERIE VAN BUITENLANDSCHE ZAKEN MOGELIJK. TOKIO, 13 October (Domei). De minister van Buitenlandsche Zaken heeft de ontslagaan vrage van zijn ambtenaren nog niet aanvaard. Zij verrichten nog hun taak als gewoonlijk. De mogelijkheid is aanwezig, dat weldra een com promis gevonden wordt met betrekking tot de oprichting van een ministerie van handel. BERICHTEN INZAKE DRIEMOGENDHEDEN- CONFERENTIE TEGENGESPROKEN. Reuter meldt dat de berichten, welke, naar men.zegt, uit Berlijn afkomstig zijn en vol gens welke binnenkort overleg tusschen Duitschland, Rusland en Italië zou wordien gepleegd, te Rome geen geloof vinden. In gezaghebbende kringen zegt men dat er tus schen Rusland en Italië geen verdrag be staat, dat in overleg voorziet, naar het voor beeld van de verdragen tusschen Italië en Duitschland en tusschen Rusland en Duitsch land. Een gedachten wisseling met de Sovjet- Unie zou waarschijnlijk langs den gewonen diplomatieken weg worden gevoerd. Van Amerika en de Scandinavische landen. Naar van gezaghebbende zijde te Washing ton wordt vernomen, heeft de regeering der Vereenigde Staten gisteren stappen ge daan om tegenover de Sovjet-regeering uiting te geven aan de „ernstige verwach ting", dat er niets zal geschieden, dat „een nadecligen invloed" op de vreedzame be trekkingen tusschen Rusland en Finland zou kunnen hebben. Men verklaart, dat de Amerikaansche stap geheel los staat van het op denzelfden dag genomen initiatief der Scandinavische landen. De instructies in kwestie waren den Amerikaanschen ambassadeur te Moskou, Steinhardt, toegezonden. De laatste bracht Donderdag even voor het begin der Rus- sisch-Finsche besprekingen een bezoek aan het Kremlin, waar hij een conferentie met Molotof had. Het Deensche ministerie van Buitenland sche Zaken deelt mede dat de gezanten van Denemarken, Noorwegen en Zweden te Moskou, elk afzonderlijk, de regeering der Sovjet Unie gisteren een verklaring hebben doen toekomen, waarin gezegd wordt, dat alle Noorsche regeeringen de onderhandelingen, welke tusschen de Sovjet Unie, en Finland zijn begonnen, aandach tig gadeslaan en wenscben, dat deze on derhandelingen de vriendschappelijke be trekkingen tusschen de Sovjet Unie en Finland mogen bevestigen. United Press zegt dat, hoewel beide démarches afzonderlijk van elkaar geschied zijn er toch eenig overleg gepleegd is tusschen de Ver. Sta ten en de Scandinavische landen. Dinsdag en Woensdag zijn er nl. conferenties geweest tus schen Roosevelt en minister Hull met de Scan dinavische diplomaten. Het Noorsche telegraafagentschap deelt ten aanzien van de door de Scandinavische landen in Moskou ondernomen stappen het volgende mede: De regeeringen van Noorwegen, Denemarken en Zweden hebben een démarche gedaan bij de regeering der Sovjet Unie waarbij zij de groote belangstelling deden uitkomen waarmede de Noordsche landen de onderhandelingen tusschen Finland en Rusland volgen. Deze landen ho pen, dat de onderhandelingen tusschen Finland en Rusland geen resultaat -zullen ople veren, dat wijziging zou brengen in de politiek van onafhankelijke neutraliteit, die Finland verklaard heeft te willen volgen tezamen met de andere landen in het Noorden. Zij hopen ook, dat de onderhandelingen tot resultaat zullen hebben een versterking der vriendschappelijke betrekkingen der beide landen. De Duitsche handel op Zuid- Amerika. SANTIAGO, 13 October. Naar verluidt heeft de Duitsche gezant baron Von Schön eenige dagen geleden een memorandum doen toe komen aan den minister van buitenlandsche zaken Ortega, dat betrekking heeft op de voortzetting van den Duitsch-Chileenschen handel op grond der bestaande verdragen. De Duitsche exporteurs zullen goederen ver schepen naar verschillende havens, waar de Chileensche importeurs dan de verantwoor ding op zich zullen nemen teneinde op die wijze de blokkade der geallieerden te vermij den. In het memorandum wordt evenwel de nadruk gelegd op het feit dat de neutrale landen de Panama-verklaring dienen te er kennen, De suggestie wordt daarbij uitgespro ken dat de neutrale landen gezamenlijk een actie zullen beginnen om hun economische be langen te beschermen. Vernomen wordt dat Chili naar aanleiding van dit memorandum geen verklaring zal afleggen, omdat het de triktste neutraliteit wil handhaven. (United Press). Er zijn nog duistere punten Naar wij vernemen zou bij het verhoor van de drie ontvluchte en later weer gesnapte Duitschers gebleken zijn, dat de overval wèl is geschied in de cel waar de vier vluchtelin gen opgesloten waren. Nadat bewaker Blauw- broek overmand is geworden heeft men toen den vijfden Duitscher C. S., die zooals men weet, apart was opgesloten, bevrijd. Ook is he.t zeer waarschijnlijk, dat de vluchtelingen ver volgens de spijlen van het getraliede venster van het kolenhok hebben verbogen en zoo uit het Huis van Bewaring zijn ontsnapt. Eigenaardig is het echter, dat toen bewaker Blauwbroek gebonden in een cel lag, de andere bewaker, die in een slaapvertrek was opge sloten geen alarm heeft gemaakt. Deze bewa ker had namelijk slechts op een knopje be hoeven te drukken en de geheele alarminrich ting van het Huis van Bewaring was in wer king gesteld. Normaal had hij om 2 uur gewekt moeten worden. Hij is echter vermoedelijk eenigen tijd later wakker geworden en heeft toen natuurlijk geconstateerd dat hij opge sloten was. Waarom hij dus niet op de alarm bel heeft gedrukt blijft een raadsel: Bovendien had hij zijn deur gebarricadeerd met zijn ma tras, zoodat hij er wel degelijk van overtuigd is geweest, dat er iets niet in orde was. De eerste klap die bewaker Blauwbroek ont ving is waarschijnlijk gegeven door den 31- jarigen Duitscher E.. die hem ook den sleutel bos zou hebben ontrukt. De politie verstrekt echter nog steeds geen inlichtingen over het verhoor van de drie Duitschers. Er zou echter gebleken zijn, dat de lezing die bewaker Blauwbroek van den over val gegeven heeft, juist, is geweest. aan hef Westelijk front. Geweervuur aan beide zijden) Over den toestand aan het Westelijk Front meldt Havas: Na drie dagen van groote Duitsche bedrij vigheid, was Donderdag het woord aan de Franse hen. Op hun beurt wierpen de Franschen voor uitgeschoven elementen patrouilles naar voren. Den geheelen dag was het „niemands land", dat op sommige plaatsen een breedte van verscheidene kilometers heeft, het tooneel van gevechten tusschen vijandelijke patrouil les, die trachtten elkander in hinderlaag te laten vallen,, die de heuvelachtige en be- boschte aard van de meeste frontsectoren begunstigt. Nu eens van Duitsche, dan weer van Fransche zijde werd levendig geweervuur geopend, wanneer patrouilles in aanraking kwamen met de verdedigers der voorposten. Deze activiteit was het duidelijkst, ten minste van Fransche zijde, in de streek ten Zuiden van Saarbriicken. Aan hun linkerzijde zijn de Fransche troepen hier stevig gevestigd in het bosch van Warndt. Voor hen ligt echter een der meest solide en zware werken der Siegfriedlinieeen fort, dat gebouwd is op een 500 M. hoogen heuvel, den Winterberg, en dat den toegang naar Saarbrücken, dat op 4 K.M. van het front ligt, dekt. De legerberichten. PARIJS, 13 October (Havas). Het leger- bericht van den ochtend van den dertienden October luidt: „Een kalme nacht aan het ge heele front. Li de streek van Warndt, werden vijandelijke patrouilles afgeslagen" Het Fransche legerbericht van Donderdag avond luidde: „Hier en daar werden hinderlagen gelegd en patrouilles uitgezonden. Activiteit van onze voorhoede elementen, vooral in het gebied ten zuiden van Saarbrücken". Franschen laten bruggen springen. BERLIJN, 13 October (D.N.B.) Het opper bevel van de weermacht maakt bekend: In het Oosten staan de bewegingen op de Duitsch-Russische belangengrens voor het einde. In het Westen optreden van de verkenners en van de artillerie, evenals de vorige dagen. De Franschen hebben gisteren de vaste Rijnbruggen bij Wintersdorf, Breisach en Neuenburg in de lucht laten springen. Tegen een huis gevlogen. Vliegtuigongeluk in Italië eischt vijf dooden. Bij de luchthaven Torli (Italië) is een drie- motorige militair vliegtuig bij den start tegen een huis, dat werd gebouwd, aangevlogen. Drie inzittenden van het vliegtuig en twee bouw vakarbeiders zijn om het leven gekomen. (JLanaete avonden JsCw Ivil tn otde Brillenmakers KEIP GR. HOUTSTRAAT naast Luxor 1 (Adv Ingez. Med.) Rotterdam is met zijn anders zoo levendig havenbedrijf evenals de andere handelssteden door de huidige omstandigheden zwaar ge troffen, in rijen liggen de graanelevators in de Maashaven opgelegd. Het woord is aan Vespasianus: Voor hen die willen heer- schen is er niets tusschen top en afgrond. In het Lagerhuis heeft Chamberlain gisteren gezegd dat Engeland de vredes voorstellen van Hitier niet als grondslag kan aanvaarden, zonder te kort te doen aan zijn eer en aan zijn eisch dat inter nationale geschillen moeten worden ge regeld door besprekingen en niet door geweld. De minister-president achtte de voor stellen van den rijkskanselier vaag en on zeker. Zij bevatten geen aanduidingen tot het weder goedmaken van het kwaad, dat Tsjecho-Slowakije en Polen is aangedaan. Zelfs wanneer voorstellen daartoe zouden zijn gedaan, dan is het nog noodig te vra gen. door welke practische middelen de Duitsche regeering de wereld wil overtui gen, dat de aanval zal worden gestaakt en dat zij haar beloften zal nakomen. Na hetgeen is geschied kan geen vertrouwen worden gehecht aan de verzekeringen van de huidige Duitsche regeering. Derhalve moeten er daden en niet alleen woorden komen, alvorens het Britsche volk en Frankrijk, gerechtigd zouden zijn op te houden met oorlogvoeren. Ofwel zoo zeide Chamberlain de Duitsche regeering moet een overtuigend bewijs geven van haar verlangen naar vrede door definitieve daden en door het verschaffen van doeltreffende waarborgen ten opzichte van haar voornemen om haar verplichtingen na te komen, ofwel wij moeten in onze taak volharden tot het einde. Het is aan Duitschland om de keuze te doen. (Men zie voor het uitvoerige verslag en de reactie in het buitenland pag. 5 en 6.) Duitsche opvatting over de verlangens der Sovjet-Unie in Finland. „Rusland kan wettelijk de grenzen van 1914 opeischen.'' HELSINKI 12 October (Havas). Men verneemt, dat de Duitsche regeering den Fin- schen gezant te Berlijn een antwoord heeft overhandigd, waarin wordt gezegd, dat de re geering der Sovjet-Unie wettelijk de grenzen van 19144 op kan eischen. Dis is hetzelfde ant woord, dat aan de regeering van Estland werd overhandigd, in verband met de Russische eischen. De bladen spreken thans niet meer over een mogelijke hulp van Duitschland, doch zij be perken zich tot de eventueele medewerking van de Scandinavische landen en de sympa thie van de Vereenigde Staten. Himmler's besprekingen in Italië. ROME, 13 October (Reuter). Het verluidt, dat de kwestie der répatrieering van de Duit sche minderheden uit de provincies Trentino, Venetië en Giulia onderwerp is geweest van de besprekingen tusschen Himmler, den leider der Duitsche Gestapo, Bochini, het hoofd van de Italiaansche politie en de prefecten van Bol zano en Fiume. De besprekingen zijn te Tremezzo aan het Comomeer gehouden. HEDEN14 PAGINA'S. HAARLEM EN OMGEVING. pag. Haarlem zal gas leveren aan Heemstede. 4 De Haarlemsche begrooting voor 1940 zal weinig verandering ondergaan. 7 BINNENLAND. Zondag rijden de spoorwegen weer normaal. 3 Voor de Groningsche rechtbank wordt een proefproces over prijsopdrijving gevoerd. 3 De „Statendam" is met de bemanning van de „Binnendijk" gearriveerd. 3 BUITENLAND. Démarches te Moskou ten bate van Finland. 1 Chamberlain heeft in zijn Lagerhuisrede doen uitkomen dat Engeland en Frankrijk sterker waarborgen wenschen dan Hitier heeft aangegeven, alvorens over vrede ge sproken kan worden. 5 De evacuatie van Helsinki is geëindigd. 6 De pers over Chamberlain's rede. 6 Rusland richt zijn belangstelling op Bessa- rabie 5 ARTIKELEN, enz. R. P.: Volgende Phase l B. K.: Mobilisatie-perikelen. 3 H. D. Vertelling: De zilveren theelepeltjes. 4 Van onzen correspondent in Genève: Zwit serland in mobilisatietijd. 6 J. B. Schuil: Charlotte Kohier draagt Filo- meentje voor. 9 Sport in 't Kort. 9 Voor de Jeugd. 12 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op u

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 1