"joo hanger'9'
)"A!KKBRtJSS
ff
'De <mgeiuksvoge£
Beveiliging der Haarlemsche kerken.
Tegen bommen en granaten.
GROENTJE
H.D.*'V ertellim
XLÏM S D AC. Z N O-V EMBER. 1939
H A A R L E M'S DAGBLAD
Ook tegen requisities
in oorlogstijd.
Wij hebben reeds medegedeeld dat er maat
regelen in voorbereiding zijn om de kerken te
Haarlem die bijzondere oudheidkundige waarde
hebben, zooveel mogelijk te beveiligen tegen
luchtaanvallen en ander oorlogsgevaar.
Tot de kerken die door de regeering op de
lijst der beschermde gebouwen zijn geplaatst, be-
hooren de Groote kerk. de Bakenesserkerk en de
Nieuwe Kerk. In tijden van oorlog worden zulke
gebouwen niet alleen door het gevaar van bom
men en granaten bedreigd. Ervaring in andere
oorlogen opgedaan leeren dat gemakkelijk tot re-
quisitie van metalen wordt overgegaan. In
den tijd van Napoleon heeft men koperen lusters
van het mooie koorhek der Groote kerk gesloopt.
(Gelukkig konden die later weer na inzameling
van geld onder kunstzinnige stadgenooten, wor
den vervangen). In België is het voorgekomen
dat de Duitschers het metaal van de kerkklok
ken gebruikten om er kanonnen van te laten gie
ten.
Door het feit dat die kerken nu door onze re
geering op de lijst der beschermde monumenten
zijn geplaatst is voorkomen dat uit die gebouwen
voorwerpen gerequireerd worden voor het Neder-
landschc leger.
Van belang is ook het feit. dat er maatregelen
getroffen worden om die kerken zooveel mogelijk
tegen oorlogsgeweld te beschermen. Daarbij moet
gedacht worden aan bombardementen uit de
lucht, op den grond of *'an op oorlogsschepen op
gesteld "geschut. Eén der voorwaarden van de re
geering voor het verleenen van financieelen
steun aan die maatregelen is het instellen van
kerkwachten. Deze worden gevormd uit vrijwil
ligers die in tijden van gevaar de wacht in de
kerk houden om een begin van brand zoo snel
mogelijk te blusschen.
Er hebben zich nu 70 vrijwilligers voor de
ze kerkwacht te Haarlem opgegeven; men
rekent daarmee te kunnen volstaan.
Voor het goed werken van deze kerkwacht is
het besluit dat de Haarlemsche gemeenteraad
eenige weken geleden genomen heeft van veel
belang. Er zal in de nabijheid van de kerk een
pomp van groote capaciteit geslagen worden,
waardoor het mogelijk is, ook al zou de toevoer
van de waterleiding eens afgesneden worden, wa
ter te krijgen om brand in de kerk te blusschen.
Bovendien wordt om de kerk een ringleiding aan
gelegd, waardoor overal in de kerk water gegeven
kan worden, ook op den zolder.
De kosten van dit werk zijn op 23.000 ge
raamd, het rijk betaalt 10.000, de gemeente
eveneens f lo.OOO en de Kerkvoogden 3000.
Het Haarlemsche raadsbesluit is juist heden
door Gedeputeerde Staten goedgekeurd, zoodat
nu wel spoedig met de uitvoering van dit werk
begonnen kan worden.
Ook de monumentale gebouwen in de omgeving
ran de Groote Kerk zullen zoo noodig kunnen
profiteeren van den aanvoer van bluschwater
buiten de waterleiding om. Wij bedoelen het
Btadhuis, de Vleeschhal en de Hoofdwacht.
Er is aan de mogelijkheid gedacht, geen
pomp te slaan maar water uit het Spaarne aan
te voeren. De afstand is evenwel nog 200
Meter. Voor den aanvoer zou een groote cementen
buis gelegd moeten worden, want er moet gere
kend worden op de noodzakelijkheid dat men wel
eens met 10 of 15 slangen water zal moeten ge
ven. Bij nader inzien zijn die plannen evenwel
opgegeven, zoodat besloten werd de pomp van
groote capaciteit te slaan.
Er zal ook onder oogen gezien moeten worden
op welke wijze in de Bakenesserkerk en de Nieu
we kerk brandleidingen van voldoende capaciteit
gelegd kunnen worden. Bij de Bakenesserkerk
DE SCHOOLCO.NCERTEN „EEN UUR MUZIEK'
Nadat reeds sinds eenige jaren geregeld de school-
cor.certen „Een uur muziek" in het Christ, en het
Kennemer Lyceum te Haarlem gegeven worden, zijn
nu ook het R.K. Lyceum te Oven-een en de Middel
bare Meisjesschool ,,'t Kopje" tot de invoering van
de „uren muziek" overgegaan.
Het eerste concert in 't Kopje op Donderdagmid
dag 9 November zal gegeven worden door den ver
maarden pianist Willem Anderiessen, die werken
van Chopin zal spelen en toelichten.
UITBREIDING VAN HET IN STAAT VAN
BELEG VERKLAARDE GEBIED.
Maandag is in het Staatsblad no. 189a opgeno
men een Koninklijk besluit van 6 November 1939,
tot verklaring in staat van belegd van terrein, be-
hoorende tot de gemeenten de Rijp, Beemster en
Jisp.
SCHOLING VAN ARBEIDERS.
De heer F. v. d. Hout zal Donderdag 16 November
in het gebouw Rosehaghe te Haarlem voor de
agenten der arbeidsbemiddeling uit het district
Haarlem een inleiding houden over scholing om
scholing en training van arbeiders met het oog op
bezetting van open plaatsen op de arbeidsmarkt.
CHRISTELIJKE BESTURENBOND „HEEMSTEDE
-BEXXEBROEK".
Bovengenoemde bond houdt Woensdagavond 8
November een propagandavergadering in café „De
Oude Geleerde Man" aan den Rijksstraatweg te
Bennebroek. De heer R. Siemons, voorzitter van
den Ned. Chr. Landarbeidersbond zal spreken over:
„In volle wapenuitrusting". Ds. J. van Wijngaarden
Geref. Predikant te Bennebroek spreekt een slot
woord.
ST. ELISABETHS GASTHUIS.
B. en W. van Haarlem adviseeren den Raad het
college van regenten van het St. Elisabeths Gast
huis te machtigen van het Klaarenbeekfonds voor
f 45.000 aan te koopen de perceelen Kleine Hout
straat 126, 88. 94. 98 en 100 en f 36.833 aan dit fonds
te vergoeden voor bij deze overdracht geleden
schade.
Om aan het geld te komen sluiten de regenten
een leening bij hetzelfde fonds tegen 3 pet. rente.
heeft men het voordeel dat de Bakenessergracht
dichtbij is. De afstand van de Nieuwe kerk naai
den Raamsingel is weer heel wat grooter.
Er worden nog meer maatregelen voorbereid
voor het beveiligen der kerken. Besluiten daar
over zijn nog niet genomen omdat den laatsten
tijd uit Warschau zeer belangrijke gegevens zijn
ontvangen over ervaringen die men daar heeft
opgedaan bij de bescherming van kerkgebouwen
tegen oorlogsgeweld. Door die mededeelingen
heeft men op enkele punten een ander inzicht
gekregen dSn men aanvankelijk in ons land had.
De daken van de Groote Kerk zijn vrij steil.
Het wordt thans waarschijnlijk geacht, dat de
lichte brandbommen niet door het dak zullen
heenslaan, maar zullen afglijden naar de goot,
waar zij minder onheil kunnen aanrichten en
gemakkelijker onschadelijk te maken zijn.
Ditzelfde geldt voor het Stadhuis en de Vleeseh-
hal. die ook vrij steile daken hebben. De daken
van de Nieuwe Kerk en van de Bakenesserkerk
leveren daarentegen grooter gevaren op, zoodat
die andere voorzorgen zullen vereischen. Er is
afgezien van het voornemen den houten zol
der van de Groote Kerk te beveiligen met on
brandbaar materiaal, omdat thans gemeend
wordt dat, als een brandbom op dien zolder te
recht zou komen, het beste is als er zoo weinig
weerstand is, dat die in de kerk valt, waar immers
het blusschen veel gemakkelijker is.
Er zijn in de Groote kerk verschillende kostbare
schilderijen die beveiligd zullen moeten worden.
Hoe dat geschieden zal staat nog niet vast. Even
min is beslist wat men met het kostbare orgel
zal doen. Er waren stemmen opgegaan om het
orgel uit elkaar te halen en veilig op te bergen,
maar de kans dat tot zoo'n ingrijpenden maat
regel zal worden overgegaan noemde onze zegs
man niet groot.
'n Ideaal Laxeermiddel
vormen rosters Maagpillen, doordat zij zoo
zacht en toch zoo afdoend werken. Geen
last meer van verstopping en slechte spijs
vertering, of van de eruit voortkomende
hoofdpijn, humeurigheid, lusteloosheid, maag-
stoornissen, enz. Alom verkrijgbaar a f 0.65
(Adv. Ingez. Med.)
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RAD 10-CENTRALE OP
WOENSDAG 8 NOVEMBER 1939.
Programma I: Jaarsveld en Hilversum I.
Programma II: Hilversum II.
Programma III: 8.00 Keulen of diversen. 9.50
Diversen of gramofoonmuziek. 11.20 Ned. Brus-
seil. 1.20 Keulen 1.50 Danmarks Radio. 3.50
Pauze of diversen. 4.20 Brussel. 5.05 Fransch
Brussel. 5.5'0 Ned. Brussel. 6.05 Fransch Brus
sel. 6.20 Ned. Brussel. 7.20 Fransch Brussel.
9.20 Ned. Brussel. 10.20 Breslau (Deutchland-
sender.
Programma IV: 8.00 Ned. Brussel. 8.20 En
geland. 11.20 Fransch Brussel. 12.20 Engeland
12.50 Parijs Radio 2.20 Engeland, 4.20 Fransch
Brussel. 4.50 Engeland. 5.35 Motala of diver
sen. 6.20 Engeland. 6.50 Boedapest. 7.20 Keu
len. 7.30 Engeland of diversen. 8.35 Danmarks
Radio. 9.20 Keulen. 9.30 Fransch Brussel. 10.20
Engeland of diversen. 10.40 Boedapest. 11.20
Engeland.
Programma V: 8.007.00 Diversen.
5.005.09 Berichten van het departement van
Justitie. 5.097.00 Diversen.
7.008.00 Eigen gramofoonplatenconcer.t
Dansmuziek.
1. Lonely. Lew Stone. 2. Georgia's got a moon,
The Six Swingers. 3. Hone Chile, Nat Gonella. 4.
Two sleepy people. Bert Ambrose. 5. Sweetest
song in the world, Victor Silvester. 6. ShaSha,
Andrew Sisters. 7. You couldn't be cuter, Tommy
Dorsey. 8. Broadway Shuffle, The Ramblers. 9.
Sweet as a song, Phil Green. 10. Ninepins in the
sky, Lew Stone. 11. Rhythm in the alphabet.
The Six Swingers. 12. Tu-li-tuliptime, Nat
Gonella; 13. While a cigarette was burning,
Bert Ambrose; 14. It's D'Lovely, Victor Silves
ter. 15. When a prince of a fella meets a Cin
derella, Andrew Sisters; 16. Says my heart,
Tommy Dorsey; 17. How dja'like to love me,
Phil Green. 18. If dreams come true, Benny-
Goodman.
800—12.00 Diversen.
„OOST EN WEST"
De heer J. Tideman houdt Woensdag 15 Novem
ber in hotel „De Leeuwerik" voor de Vereeniging
,Oost en West" een lezmg met filmvertooning over
,Het Indische volksleven".
Centraal Bureau voor O. en O.
Indceling in di-.trictcn.
De Haarlemsche Commissie Huiselijk verkeer van
het Centraal Comité tot O. en O. voor Militairen,
waarvan aanwezig waren mevr. Ir. M. Waarden
burgLindmeyer .voorzitster, mr, H. O. Drilsma en
nn J. H. Ekering, secretarissen, en de heer Ch. L.
van de Bilt, heeft met contact-officieren en de
afgevaardigden van eenige districtscommmissies
een dezer dagen vergaderd ter bespreking van
eenige huishoudelijke aangelegenheden.
Men was zeer verheugd, dat Ihans, tot steun
van het Centraal Comité voor O. en O. van mili
taire zijde is opgericht een Centraal Bureau voor
O. en O. Dit bureau, bestaande uit militairen die
zich uitsluitend bezighouden met alle aangelegen
heden welke met O. en O. in verband staan (hui
selijk verkeer, studie, lectuur, feestavonden, enz.
enz.), zetelt voorloopig in de Ripperdakazerne,
Kamer 75, van 9'12 en van 25 uur. Des avonds
van 79 uur in restaurant Munniks (boven de
Sierkan), Groote Markt 10. Ieder die dus inlichtin
gen wenscht op het gebied van O. en O. kan zich
wenden tot genoemd bureau, dat dan zoo noodig
verwijst naar de aangewezen desbetreffende
instantie. Ook alle mededeelingen en eventueele
voorstellen, bestemd voor O. en O., kan men rich
ten tot het Centraal Bureau.
Voorts werd nog eens uitdrukkelijk vastgesteld,
dat over de geheele stad het huiselijk verkeer
plaats vindt volgens het systeem der oranje
kaarten, die als uitnoodiging gelden voor militai
ren. Deze oranje kaarten worden na aanvrage,
indien mogelijk, verstrekt door den secretaris van
elk district. Zij die zich reeds opgaven voor huise
lijk verkeer aan den secretaris of op de toegezon
den circulaire-strook, behoeven niet opnieuw een
aanvrage te doen. Naar aanleiding van door bur
gers gestelde vragen hieromtrent, werd zeer uit
drukkelijk vastgesteld dat men dit huiselijk
verkeer niet verkeerd moet opvatten. Het is
immers voor militairen bestemd en ter wille van
de militairen ingesteld.
Hebben de militairen op een bepaalden avond
of over een langere periode of wel in een bepaald
district blijkbaar niet zulk een behoefte aan
huiselijk verkeer, dan aanvaarde men dit als een
feit. Men zij niet teleurgesteld of worde niet afge
schrikt, men beware zijn gastvrije gevoelen.
Het Centraal Bureau publiceert alle adressen, die
de districts-secretarissen ontvangen hebben, op de
publicatie-borden in de kazernes, met vermelding
van dezelfde bijzonderheden als opgegeven op de
circulairestrook, zoodat zooveel mogelijk elke mili
tair in het milieu komt, dat hem het beste toe
schijnt, al naar gelang van zijn persoonlijkheid.
Mede door de oprichting van het Centraal
Bureau is dus nu een systeem tot stand gekomen,
dat over de geheele stad goed kan werken en
waarin aan gerezen bezwaren is tegemoet gekomen.
De tot dusver ontstane vertraging is alleen ver
oorzaakt door het feit, dat van administratieve
militaire zijde nog eenige formaliteiten moesten
worden vervuld, waardoor de kaarten nog niet
konden worden uitgereikt. Dit zal thans echter zoo
spoedig mogelijk geschieden: mogen de militairen
komen, de Haarlemsche burgerij stelt haar huizen
voor hen open.
Hieronder volgen nog de namen van voorzitter,
secretaris en contact-officier voor elk district; ook
de grenzen der districten worden nog eenmaal
aangegeven. Een ieder noteere dit voor zoover het
zijn district betreft;
District I, begrensd door Westlaan, grens Spaarn-
dam, Spaarne, Spaarnhovenstraat, van Nesstraat,
Mr. Jan Gerritzslaan, gemeentegrens Velsen/Sant-
poort, Westlaan.
Voorzitter: W. Pappot; secretariaat: A. J. Over
toom, Marsstraat 127, telefoon 13866, toestel 39.
Contact-officier: kapitein E. H. Huizinga, J. P
Coenschool, Gijsbrecht van Amstelstraat.
District II, begrensd door Mr. Jan Gerritszlaan,
van Nesstraat, Spaarnhovenstraat, Spaarne, Hert
zogstraat, Kloosterstraat, Kleverlaan, grens Bloe-
mendaal, grens Velsen/Santpoort, Mr. Jan
Gerritszlaan.
Voorzitter: A. Schornagel; secretariaat: mevr. A.
J. H. OosterheertKoreman, Zaanenstraat 38 rd.
Contact-officier: kapitein Mr. J. G. A. van Gel
drop Meddens, Overtonschool, Overtonstraat.
District ni, begrensd, door Kleverlaan, Klooster
straat, Hertzogstraat, Spaarne, Spoorbaan, grens
Overveen/Bloemendaal, Kleverlaan.
Voorzitter: A. L. Hengeveld: secretariaat: G. A.
de Bock, Brederodestraat 44, tel. 14644.
Contact-officier: Res. Ie luitenant H. Calkoen,
Ripperdakazerne.
District IV. begrensd door Kinderhuissingel,
Zijlsingel, Leidschevaart, Westergracht, de Ruyter-
weg, Vlaamsche weg, Leendert Meeszstraat, grens
Overveen, Houtmanpad, grens Overveen, spoor
baan achter Verspronckweg, Kinderhuissingel.
Voorzitter: H. J. Kocy; secretariaat: mevr. C. van
BoekhovenGeuzebroek, Noorder Tuindorplaan
60, telefoon 11108.
Contact-officier: le luitenant Ch. J. Vierling,
Kruisstraat 17 rd.
District V, begrensd door Leendert Meeszstraat,
Vlaamscheweg, de Ruyterweg, Westergracht,
Leidschevaart, grens Heemstede, grens Aerdenhout,
grens Overveen, Leendert Meeszstraat.
Voorzitter: J. van Daale; secretariaat: Joh. F. van
der Vliet, Prof. van der Waalsstraat 56.
Contact-officier: kapitein W. A. Coerengel ,p. a.
v. Hetem, Leidschevaart 244.
District VI, begrensd door Spaarne, Oude Groen
markt, Groote Markt, Zijlstraat, Kinderhuisvest,
Kenaupark, Spoorbaan, Spaarne.
Voorzitter: A. Wanschers; secretariaat: T. Dorre-
paal Pzn., Nassaulaan 72 zwart.
Contact-officier: res. 2e luitenant Mr. C. A. F.
Groenman, Prinsen Bolwerk 8.
District VII, begrensd door Zijlstraat, Groote
Markt, Oude Groenmarkt, Damstraat, Spaarne,
Kampervest, Gasthuisvest, Raamstraat, Wilsons-
plein. Leidschevaart, Zijlstraat.
Voorzitter: W. Bouman: secretariaat: A. J. M
van Os, Ged Ooude Gracht 76, telef. 13397.
Contact-officier, kapitein D. Bakker, Wilhel
minastraat 27.
District VIII, begrenzende de gemeente Haarlem
ten Oosten van het Spaarne.
Voorzitter: A. Westerman; secretariaat* N. J.
Vis, Nagtzaamstraat 16, telef. 15873.
Contact-officier: vaandrig G. J. War molts,
Schouwtjeslaan 49 rood.
District IX, begrensd door Tuinlaantje, Raam
singel, Gasthuissingel, Kampersingel, Spaarne,
Kamperlaan, Paviljoenslaan, Hazepaterslaan.
Schouwtjeslaan, Leidschevaart, Tuinlaantje.
Voorzitter en secretaris: A. F. Weglau, Kleine
Houtweg 67.
Contact-officier: res. le luitenant W. F. L. de
Vos, Oranjekade 17.
District X, begrensd door Schouwtjeslaan, Haze
paterslaan, Paviljoenslaan, Kamperlaan, Spaarne,
Crayenestervaart, Crayenestersingel, grens Haar-
stfcde, Chrysanthemumlaan, Leidschevaart, Schouw
tjeslaan.
Voorzitster: mevr. P. H. E. Muller van Brake!
Everts; secretariaat: mevr. C. de Jongvan Gel-
dere, Wilhelminapark 8, telef. 15086.
Contact-officier: le luitenant P. S. Hauschildt,
Ripperdakazerne.
VERBOUWING DOOPSGEZINDE SCHOOL.
B. en W. van Haarlem stellen den Raad voor
een bedrag van f 2200 beschikbaar te stellen om
te voldoen aan het verzoek om een leslokaal in
de Doopsgezinde school aan het Groot Heiligland
te verbeteren, in verband met het feit dat daarin
kinderen van het 8ste leerjaar worden onder
wezen,
MEER KLANTEN VOOR DE HAARLEMSCHE
GASFABRIEK.
Eenige weken geleden deelden wij reeds mede
dat in verband met het feit dat de petroleum-
prijzen gestegen zijn er meer aanvragen kwamen
voor aansluiting bij de gaslevering.
Thans vragen B. en W. aan den raad een
crediet van f 18.000 omdat het aantal munt-
installaties moet worden uitgebreid.
COMMISSIE VAN TOEZICHT
VOORBEREIDEND L.O.
Bij besluit van B. en W. van Haarlem van
19 Februari 1925 werd ingesteld een „Commissie
van voorlichting omtrent alles, wat in betrekking
staat tot de belangen van het gemeentelijk en
het bijzonder voorbereidend lager onderwijs".
Tengevolge van vertrek en bedanken zijn in be
doelde commissie eenige vacatures ontstaan.
B. en W. meenen, dat het aanbeveling ver
dient in plaats van het bestaande instituut een
commissie van toezicht in het leven te roepen.
Het ligt dan in hun bedoeling de bestaande
commissie op te heffen. Zij stellen daarom voor,
tot de instelling van een Commissie van toe
zicht op de gemeentelijke en de gesubsidieerde
bijzondere scholen voor voorbereidend lager on
derwijs te besluiten sn bieden den Raad een
desbetreffende verordening ter vaststelling aan
PERSONALIA.
B. en W. van Haarlem stellen aan den Raad
voor mej. C. H. Andreas te Haarlem, met ingang
van 1 September 1939 tot 31 Augustus 1940, te
benoemen tot tijdelijk leerares in de plant- en
dierkunde aan de Middelbare school voor
meisjes.
Ter benoeming tot tijdelijk leeraar in de
aardrijkskunde aan de le H.B.S. B worden door
B. en W. van Haarlem aan den Raad voorge
dragen de heeren J. Lempersz te Haarlem en F.
J. Los te Bakkum.
In de Commissie van Toezicht op de exploi
tatie van den Stadsschouwburg te Haarlem zijn
twee vacatures ontstaan wegens periodieke af
treding van Dr. J. F. M. Sterck en bedanken van
Professor Dr. P. H. van Moerkerken.
Ter voorziening in eerstgenoemde vacature
bevelen B. en W. den Raad den aftredende
wederom aan, terwijl zij ter vorziening ln de
vacature van Professor Dr. P. H. van Moerkerken
de volgende aanbevelin# aanbieden: 1. J. B.
Schuil, 2. Dr. P. H. Schroder.
SCHEPEN BINNENGEKOMEN.
Te Rotterdam zijn Zaterdag en Zondag aange
komen de „Volendam"', „Baloeran". Te Amsterdam
is gearriveerd te „Tabian".
en rillerig? Opgepast - Griep
dreigt! Direct 'n "AKKERTJE"
(tot 4 per dag). Onder de
wol. De Griep zet niet doorl
(Adv Ingez Med
CABARETAVOND VOOR MILITAIREN.
Vrijdag 10 November a.s. wordt In „Dreefzicht"
een cabaretavond voor militairen gegeven, waaraan
belangeloos medewerkt Scheltus' Vocaal Kwintet
„Mol en Kruis" te Amsterdam. Voorts optreden
van de humoristen Henk Smal en Leo van Orden.
VERBREEDING TUINLAANTJE.
De eigenaar van het percele Tuinlaantje 4 H
te Haarlem heeft den grond vóór zijn perceel
kosteloos aan de gemeente aangeboden, op voor
waarde dat de gemeente voor de bestrating
zorgt.
B. en W. adviseerden den raad -dit aanbod
te accepteeren.
Juist klonk aan den overkant uit een
bovenhuis een hevig gegil. Op hetzelfde
oogenblik klauterde een aap langs één
der vensterkozijnen. Agent nummer 18
keek naar boven en commandeerde
„Halt". Maar de aap keek alleen maar
eens naar beneden en trok, als antwoord,
een lange neus.
De agent zwaaide z'n arm en riep: „Kom
naar beneden!" Helpen deed het bitter
weinig. De aap pakte een potje met ïooie
geraniums en mikte dit precies naar de
plaats, waar de agent stond te roepen.
Was agent nummer 18 niet opzij gespron
gen, dan zou het een voltreffer geworden
zijn.
Daar kon de agent niet tegen op. Hij
draaide zich om en deed alsof er heele-
maal geen apen waren, die de bewoners
der stad den schrik op 't lijf joegen. Het
begon ai donker te worden, toen num
mer 18 langs de villa van bankier Dub
beltjes wandelde. Wat was dat? Onraad!
Er was iets niet pluis
Zeilboot re koop/
pl(\ATS EEM
Overpeinzing vóór de thy
door JAN MENS.
EFELICITEERD! mevrouw Kitty
Brummelen geboren Brasmans! Ik 1
daarnet, dat u 25 jaar getrouwd zijt n
mijnheer uw echtgenoot, Hendrikus v;
Brummelen ontvanger bij de Belastingen. No;
maals gefeliciteerd! In gedachten wensch ik u
luk mevrouw, en ik hoop, dat 't u goed gaat.,,
En mevrouw, wilt u gelooven. dat de kr»
daareven trilde in mijn handen? Neen? En toe
dat zoo, mevrouw. Want ik ken u! Al is 't
dertig jaar geleden, sinds ik het voorrecht
van aangezicht tot aangezicht voor u te stai
Dertig jaar, waar blijft de tijd?
Dertig jaar geledenAch mevrouw, ten
droeg u uw blonde haar in van die leuke stra
gels rond uw ooren kleine oortjes waren
mevrouw en behoefde rouge geen mandari
teint op uw poezele perzikwangetjes te tooverea
Ach ja, mevrouw vergeef mij, dat ik aan
moet denken: de herinnering welt in mij omha
als mijn eetlust bij 't ruiken van een gebakki
biefstuk
Was ik achttien, toen mijn dagelijksche gang g
leidde langs het kleine schoenwinkeltje van Braj
mans in de Hartenstraat? Ik wès achttien,
Klaartje Brasmans was 't eerste meisje, dat mij
toen nog ontvankelijk hart in lichterlaaie wist 1
zetten. Ach, die Klaartje! Als ik 's morgens lan;
haar huis kwam, dan voelde ik mijn arme ha:
kloppen! Tersluiks oogde ik dan door de opc
staande winkeldeur naar binnen, of ik een glirc
van Klaartjes lieflijk wezen kon opvangen.
En ja het geluk was veelal mèt mij:
ontwaarde mijn oog haar in 't halfduister van hi
winkeltje, en dikwijls zag ik haar als zij, toeval
lig, met poezele handjes een stofdoek uitklopte, I
mijn hart, o, mijn hart, dat begon dan te kloppe
alsof het m'n keel wou uitvliegen In. zoet gepei:
droegen mijn voeten mij dan verder, tot kloksb
negen uur ik aanbelde bij de firma Branderho:
en Co in ijzerwaren en gros en detail.
Je bent verliefd of je bent 't niet een tusj
schenweg bestaat niet. Ik was verliefd! Of ra
kwam, doordat ik Klaartje een paar ochtenda
achtereen stofdoeken had zien uitkloppen, of hie:
door, dat ik 't lieve kind op een wankel trap»
aantrof, eigenhandig de winkelruit te zeemen -|
ik weet 't niet. Maar 't werd hopeloos. Ik schred
onbewust op de orderbriefjes den naam- van'
voorwerp mijner droomen, mijn liefde ging cres
cendo. Kortom: ik voelde dat ik een daad moes
doen een bevrijdende daad.
Op een morgen, ik herinner 't mij als pas-ver
leden, stapte ik de Hartenstraat in. Kalm voeldi
ik mij, akelig kalm. Ik frommelde niet aan m'n daj
behoefde niet te slikken, zóó zeker was ik va
mezelf. Re had een paar prachtige zinnen in m)
hoofd, en ik voelde, dat ik maar even met m)
tong hoefde te wippen en die prachtzinnen zou
den als een waterval van m'n lippen bruisen.
En ja het geluk was met mij: voor he
schoenwinkeltje zag ik een witte doek wappere:
het leek, of die doek mij een „welkom!" toeriep
Fier stapte ik naderbij, daar was het winkelraaa
daar was Klaartje.
Kan een mensch ineens veranderen? Zoo, d:-
hij van een held. een nietswaardige lafaard wordt
Ik weet 't niet. Wél weet ik, dat er zoo iets al
een verstarring over me kwam, die alles aan ru
verlamde
Wat er met mij gebeurde weet ik niet mee:
maar ik herinner me, dat ik op eens in 't binnen
ste van het winkeltje stond! Ik herinner me d
geur van leder, en ook weet ik nog, dat Klaartji
mijn Klaartje, met een lief lachje vroeg:
„Wat belieft u, meneer?'»
Lieve help héél mijn schitterende woorden
vloed was weggezonken in m'n aangolvende ver
legenheid. Schutterig leunde ik tegen de toon
bank, frommelde aan mijn dasje en bracht er me
groote moeite uit:
Schoenenik bedoelik wou vra
genAls een zoutpilaar stond ik daar, als eei
vluchteling, die opeens een wijde kloof ziet tus
chen hem en 't vrije land. Maar Klaartje glim
lachte vriendelijk: „Gaat u zitten, meneer. Wi
meneer chroom of boxcalf?"
Ik stamelde iets van „chroom" en Klaartje be
klom een trapje en zette doozen op de toonbank
Zij sleepte een voetenbankje aan, knielde bij mi
neer. terwijl ik met trillende vingers mijn veter
losknoopte.
„Hier heb ik een aardige schoen", prees zij, ee:
paar molières uit een kartonnen doos pakkend
„En bijzonder billijk! Wilt u ze even aanpassen?"
„Ja", zei ik, een van mijn schoenen geheel los
rijgend. Klaartje, als de favoriete van een Oos
terschen sultan, wachtte. O, nooit zal ik dat ver
geten! Haar blonde haar, in strengels rond d
ooren gerold, krulde teeder in haar welgevornv
nekje, haar hoofd, als een bloemkelk, steunde 0]
haar hand. Diep haalde ik adem, een keer, twe
keer en ik voelde, dat de beklemming van m
weggleed. Langzaam trok ik mijn schoen uit, hee
langhaam, en er kwamen mij woorden op de lip
pen. woorden, die zich reiden tot zinnen.zinnej
waarin liefde voorkwam
Toen dacht ik door den grond te zinken!
Door mijn sok, bevrijd van den schoen, grijns
den drie teenen Teenen, als ongewassohen kin
derhoofdjes, omkranst door een aureool van nie
geheel smettelooze nagels. Drie ellendelingen vai
teenen. die onbeschaamd knikten, als wilden
Klaartje een groet brengen
Mevrouw Kitty van Brummelen geboren Bras
mans, proficiat! In gedachten wensch ik u geluk
Ik moet nu afscheid van u nemen, want ik hoo
dat mijn vrouw de thee klaar heeft. En dat il
daareven in gedachten bij u verwijlde och, eei
man behoeft niet alles te vertellen
(Nadruk verboden. Auteursrecht voorbehou
den).
TOT NUT VAN 'T ALGEMEEN.
Voor het departement Haarlem van de Maat
schappij Tot Nut van 't Algemeen houdt de hee
H. Ch. G J. van der Mandere uit Den Haag. o|
Maandag 13 November een lezing over „Syrië el
Palestina in de huidige omstandigheden".
