G. M. @©R© O JivtstnacM Sxhaanec Op het voedselfront is onafgebroken strijd Voor HANDSCHOENEN EEN ECHTE KERSTMIS Voedselvoorziening in dezen tijd een uiterst belangrijk probleem HetAmerikaanscheHuis WEERBERICHT .Victaüaus"-Vjales „T)e Spaamestad" RADIO PHILIPS EN N.S.F. NIEUWS IN 'T KORT. ZATERD AG 16 .DEjGEL\LB.EX_ï93a H'A ARE EM'S DAG BEAD Voorraadvorming slechts in beperkte mate mogelijk Men schrijft ons van bevoegde zijde: Het doel van de voedselvoorziening in oor logstijd is in de eerste plaats te zorgen dat er voldoende voedingsmiddelen voor den mensch beschikbaar zijn. maar daarnaast ook, om. waar ons agrarisch en industrieel bedrijfsleven aller minst alleen op zelfvoorziening ingesteld is, te trachten het normale bedrijfsleven zoo goed mogelijk aan den gang te houden. Wijziging in de landbouwproductie voltrekt zich zeer langzaam en als men deze een gefor ceerd karakter geeft, zal men voorloopig de eerste jaren en dat is toch de tijd waar het hier om gaat, meer nadeelen dan voordeelen zien. De voorbereiding is dan ook opgezet, uitgaande van een zooveel mogelijke handhaving van de be staande structuur van de landbouwbedrijven. Uit den aard der zaak valt hier de aandacht op de voorraadvorming. Men heeft zich in ver schillende kringen van deze voorraadvorming al te. veel voorgesteld. De voorraadvorming van bederfelijke waar, waar het hier om gaat, is slechts in geringe mate mogelijk en het voornaamste resultaat van een voorraadvorming kan alleen zijn, het de eerste tijden iets gemakkelijker te doen gaan. Allerminst mag echter de beteekenis eener voorraadvorming worden onderschat en Neder land stond er b.v. op dit terrein voor broodgraan niet ongunstig voor, maar toch kan voorraad vorming nimmer een overwegende beteekenis hebben. Om nu te trachten aan al deze eischen te vol doen. en tegelijkertijd te zorgen, dat het prijs peil zooveel mogelijk binnen normale grenzen blijft, zijn enkele maatregelen getroffen moeten worden, die bestaan uit het centraliseeren en het zooveel mogelijk bevorderen van den import der verschillende grondstoffen naast het zorgen, dat de in het binnenland voortgebrachte voedings middelen en grondstoffen zoo juist mogelijk worden verdeeld. Het lijkt zoo op het oog nogal eenvoudig, maar in de praktijk brengt dit natuurlijk de behoefte aan een zeer groote organisatie met zich mede. Wel had men bij de voedselvoorziening het groote voordeel gebruik te kunnen maken van de be staande crisis-organisaties. Voorkomen moest worden, dat het ingevoerde veevoeder, dat in het begin slechts zeer schaars aanwezig was, onjuist werd verdeeld. Om een eenigszins behoorlijke veevoederdistributie mo gelijk te maken is het noodzakelijk zooveel mo gelijk een eenheidsproduct samen te stellen. Daarom worden de veevoedermiddelen ge mengd. Als dit niet gebeurde zou het vrijwel onmogelijk blijken een aan redelijke eischen vol doende distributie in het leven te roepen. Onder leiding van erkende veevoederdeskundi gen worden aan de hand van hetgeen aan voe dermiddelen beschikbaar komt door import, be reiding of overneming in het binnenland, of hoe dan ook, de voederrantsoenen vastgesteld. Deze worden onder de landbouwers verdeeld volgens het gewone distributieschema, zooals men dat b.v. ook bij de suiker voor het publiek kent. Dat al deze maatregelen ernstige ingrijpen in het bestaande bedrijfsleven behoeft wel geen nader betoog. Al heerscht in Nederland de vrede, op het voedselfront bestaat eigenlijk een voort durende oorlogstoestand. Nog is de toestand niet zoo ver, dat op alle gebied rantsoeneering moet plaats hebben. Rant- soeneeringsmaatregelen zijn zelfs zeer beperkt en wel tot veevoeder, suiker en peulvruchten. Op het gebied van sommige peulvruchten, met na me bruine boonen, is de toestand niet gemakke lijk. Een zeer slechte oogst in het jaar 1933, die de prijzen deed stijgen, werd gevolgd door een betere in 1939. Voorraden waren er van dit artikel, dat in meer normale oogstjaren exportartikel is, niet. 20 BARTELJOR1SSTRAAT 20 JACK MORRIS Tel. 13439 (Adv. Ingez. Med.) VRIJZINNIG DEMOCRATISCHE JONGEREN ORGANISATIE. Öp de veertieradaagsche bijeenkomst van de Vrijz. Dem. Jongeren Organisatie heeft de heer S. Cransberg uit Heemstede in café-restaurant „Lido" het onderwerp: ,De factoren, die de welvaart der inheemsche bevolking van Necleflandsch-Indië be palen en begrenzen," behandeld. „Wanneer we het inheemsch element in het eco nomisch leven begrijpen willen, dienen we onze Westersche mentaliteit los te laten. We moeten de inlandsche bevolking zien als een agrarisch en als een Oostersch volk. De grondslag van de koloniale verhoudingen is gelegd door de monopolistische handelsmaatschap pij de „O.I.C.". wier bestuursfunctie zeer beperkt was. In de achttiende eeuw kwam een verande ring tot stand, doordat de koffiecultures een groo- tere belangstelling voor het binnenland hebben in geleid. Over de vraag „welke exploitatievorm zou heerschen" heeft men in het begin van de negen tien-de eeuw een strijd gevoerd. De eerste oplos sing van de gestelde vraag werd ingevoerd in 1830 met het cultuurstelsel, dat van Indië een exploi tatieobject maakte. Hot moederland kon de gelden goed gebruiken om de Staatsschuld af te lossen. De Agrarische Wet van 1870 hield het domeinbeginsel in en waarbij de grond verdeeld wordt in vrijen en in onvrijen grond. Aan het eind van de negentiende eeuw, toen de liberale gedachte to.v. Indië steeds grooter werd. beschouwde ons land de koloniën niet meer uit sluitend als uitbuitingsobject: op het moederland kwam steeds meer de taak te rusten om de Indi sche bevolking op te voeden en te trachten haar op een hooger materieel en geestelijk niveau te brengen. Mr. van Deventer, de grondlegger van de ethische politiek gaf drie richtlijnen om dit te be reiken aan nl. de educatie, irrigatie en emigratie. De vooruitzichten zijn thans weinig rooskleurig. De bevolkingstoeneming, mede gevolg van ver beterde hygiënische toestanden en medische maat regelen, het kapitaalgebrek, dat niet beschouwd moet worden als gevolg van armoede, het gebrek aan spaarzin, de gehechtheid aan de traditie of „adat" hebben grenzen gesteld aan de welvaart. Misschien zal het de industrialisatie zijn, die de opleving moet brengen; bij de industrie is de macht van de traditie niet groot. De "ice-Voorzrter, de heer J. J. Voogd dankte den heer Cransberg voor zijn interessant en leer zaam betoog. Een nabespreking volgde. De natte herfst belemmert het dorschen en daar naast wordt voor de militaire voorziening veel gevraagd. Men ziet hoe het bij één artikel alles kan tegenloopen. Gaat de ontwikkeling door zooals wij die ge kend hebben in de jaren 1914 1918, dan zal rant soeneering op meerder gebied natuurlijk nood zakelijk kunnen blijken. Evenwel wordt getracht en de organisatie die op het oogenblik is ge schapen, is daar ook wel borg voor om dit zoo lang mogelijk uit te stellen. Dat neemt niet weg, dat de mogelijkheden, die zich dan zouden voor doen, nu reeds onder oogen worden gezien, 't Oor logsbrood is tot nu toe niet noodig gebleken. Maar toch is het goed, dat onder oogen wordt gezien, wat moet geschieden als de tarwe-aanvoer van overzee onvoldoende blijkt. Ook op het gebied van den export van agra rische producten, noodzakelijk voor het voort bestaan van onzen landbouw, doen zich bij voort during problemen voor. Ook hier zullen wij zigingen optreden en ook hier zal iedereen lang niet krijgen wat hij meent, dat hem toekomt. Deze oorlog toont in alle opzichten te zijn een oorlog, waarin wel verloren, maar niet verdiend wordt. Men zal zich dus veel ontberingen moe ten gteroosten. Dc nood in het Bloembollenbedrijf. Regeer in gshulp onvoldoende geacht. Opnieuw is een week voorbijgegaan maar de toestand met beirekking tot de regeeringshulp voor het bloembollenbedrijf is nog dezelfde. De bere keningen die zoo schrijft het orgaan van de Alg. Vereeniging voor Bloembollencultuur op grond van de aan alle veilingen ter vernietiging aangevoerde overschotten leverbaar kunnen wor den gemaakt, worden steeds stelliger in hun be vestiging, dat het Surplusfonds met de rijksbij drage van 3 millioen onvoldoende geldmiddelen zal bezitten om de uitkeeringen te doen die de basis vormen voor de overheidsmaatregelen in ons vak. Onvoldoende, doordat het oorlogs-surplus zoo veel grooter is dan waarop bij de berekening van het kortingspercentage ook maar eenigszins kon worden gerekend. Steeds duidelijker wordt ook, dat de ontbreken de bedragen niet in den vorm van omslagen, hetzij in bollen, hetzij in geld, kunnen worden opge bracht, want de financieele weerstand van alle vakgenooten is daarvoor veel te veel geschokt. De afdeelingsvergaderingen die in verband met de algemeene vergadering van Bloembollencultuur van a.s. Maandag door de geheele streek worden gehouden, spreken duidelijke taal: men ziet de toekomst van het geheele bloembollenbedrijf uiterst somber in. als het steunplan slechts on volledig zou worden uitgevoerd. De organisaties zijn nog steeds doende om ter plaatse waar dit dienstig blijkt, het inzicht te doen veld winnen, dat de Minister zijn beslissing zal moeten herzien, om het bloembollenvak zijn be- talings- en productiecapaciteit te doen behouden. Daarbij kan worden aangetoond, dat de regeerings- hulp die gevraagd wordt slechts dient om het mi nimum aan draagkracht te behouden, dat nfepdig is om de zaken in het bedrijf te laten mavchèeren. Er is en komt nood in vele gezinnen, in een groot aantal gemeenten, als niet tijdig en dat is nu het uitzicht wordt geopend, dat de enorme schok die het vak op zijn grondvesten doet schudden, ten deele wordt opgevangen door een overheidsbijdra ge aan het vak in zijn geheel. Kerstmis en de jaarwisseling naderen; zou niet in die dagen licht kunnen worden ontstoken, waar uit levensmoed en energie kunnen ontstaan om het ongetwijfeld moeilijke jaar 1940 in te gaan? Het orgaan van Holland's Bloembollenhuis te Lisse schrijft in denzelfden geest. „Met de door de Regeering toegezegde drie mil lioen zal het Surplusfonds kunnen beschikken over plm. f 4.400.000, terwijl er voor uitbetaling van het surplus op basis van 71 pet. van de minimum prijzen naar schatting ongeveer f 6.000.000 noodig zal zijn" DE FIRMA MONESTIER. Zondagavond 17 December geeft het Residentie Tooneel, directeur Dirk Verbeek, in den Stads schouwburg een Volksvoorstelling van „De Firma Moncstier", tooneelspel in drie bedrijven en een epiloog van Denys Amiel, welk stuk bij de eerste voorstelling hier ter stede een groot succes mocht behalen. Onder regie van Bets RanucciBeekman treden hierin op de dames: Vera Bondam, Coba Kel- ling, Adrienne Canivez, Jeanne Verstcaete, en de heeren: Philippe la Chapelle, Jacques de Haas, Max Croiset. Des nachts wellicht matige vorst, overigens lichte vorst. Tijdelijk brekende bewolking, overwegend droog. Meest matige oostelijke wind. BAROMETERSTAND Vorige stand 767 m.M. Stand van heden 770 m.M. Neiging: Vooruit. Opgave van: Fa. KEIP, Opticiens Gr Houtstraat 137 Tel. 11640 Belangrijke Telefoonnummers Politie: 11850. Ongevallendienst (Brandweerkazerne) Ged Oude Gracht: 14141. Brandweer- 15333 HOOG WATER TE ZANDVOORT Voor fietsers en wandelaars. Zondag v.m. 6.43 uur; n.m. 19.05 uur. Maandag v.m. 7.27 uur; n.m. 19.51 uur. Strand berijdbaar Zondag van 11.3017.00 uur. Maandag van 12.3018.00 uur. De aanstaande feestdagen. Ontheffing Winkelsluiting. Voor de a.s. feestdagen wordt te Haarlem ont heffing van de bepalingen der winkelsluitingsver ordening verleend. Voor Zondag 17 December geldt de gewone Zondagsche regeling en op Maan dag 18 December mogen alle winkels tot 's avonds 10 uur geopend blijven. In ons volgend nummer komen we voor de be palingen betreffende de overige feestdagen nader terug. ONTSPANNINGSAVOND HAARLEMS TEHUIS VOOR OUDEN VAN DAGEN. Vrijdagavond stelde een oude bekende, de karak terkomiek J. v. Tongeren, aan de piano begeleid door J, C. v. Vliet, zich belangeloos beschikbaar, om de entre-actes te vullen bij de uitvoering van het Haarl. Kamerorchest onder dirigent Willem Lasschuit, in Haarlem's Tehuis voor Ouden van Dagen. Dit is weer een van die ouderwetsch-gezellige avonden geworden, waar een uitstekende stemming heerschte. DE HEER G. SPAAN 70 JAAR. Zooals wij gemeld hebben viert de heer G. Spaan, ondercommandant en secretaris van de Haarl. Vrijwillige Brandweer heden zijn 70en verjaardag. Reeds hedenmorgen mocht de jubilaris vele blijken van belangstelling ontvangen in den vorm van tal van schriftelijke gelukwenschen (waarbij een van de Brandweer te Alkmaar), vele bloemstukken en een fraaie groote vruchten- mand van het College der Haarlemsche Brand weer. Aanslag te Gorinchem. GORINCHEM, 16 December. Onder vrijwel dezelfde omstandigheden als de vorige week te Hoog Blokland, is gisterenavond onder Gorinchem op den Dordtschen dijk een moordaanslag ge pleegd. De 20-jarige J. van der Pijl uit Hardinxveld, die op den Dordtschen dijk van Gorinchem naar Har dinxveld fietste, werd achterop gereden door een fietser, die haar en mes in den rug stak. Op haar geschreeuw kwamen bewoners van woonschuiten naar buiten, waarop de fietser de vlucht nam. Later is de 16-jarige G. van T., alhier, gearres teerd. Er bestaat vermoeden, dat deze van T. ook de dader van den aanslag te Hoog Blokland zou De toestand van het meisje v. d P. baart geen zorg. Der H.L. is plm. 75 K.G 22/35 15/22 8/15 sn 30/50 3.— 2.60 ƒ2.- ƒ2.80 ƒ2.45 ƒ1.85 1 kit „Victorious" geeft evenveel warmte als IV2 kit andere! BRANDSTOFFENHANDEL FR. VARKENMARKT 6-10 TEL 14164-13904 (Adv. Ingez. Med.) met STEMMING en HUISELIJKHEID krijgt U met de mooie KERSTPLATEN DIE WIJ IN RUIME KEUZE IN VOORRAAD HEBBEN. O.A.: JO VINCENT HEL. LUDOLPH KOREN KWAR TETTEN DOMKOOR CROOKS - GIGLI ORGEL KLOKKEN VIOOL ORKEST ENZ. ENZ. MAAKT VAN UW RADIO EEN RADIO-GRAMOFOON en koopt een H. M. V. PLATENSPELER voor slechts 50.— Wilt U de mooie KERSTPROGRAMMA'S ongestoord en op zijn mooist hooren Stuurt ons even bericht en wij demonstreeren U de nieuwste modellen. PRIJZEN VANAF ƒ92.50 Radio- en Gramofoon Specialist Groote Houtstraat 108, Telefoon 13046 (Adv. Ingez. Med.) Opnieuw dreigde te Utrecht waren huis in vlammen op te gaan. Brandweer nog juist bijtijds gewaarschuwd. Op korten afstand van de plaats waar verleden jaar het warenhuis Galeries Modernes in vlam men opging, is Vrijdagmiddag omstreeks twee uur brand uitgebroken in het hulpgebouw van Vroom en Dreesmann aan de Lange Viestraat te Utrecht. Een militair, die langs een der étalagekasten liep ontdekte achter een spiegelruit een belang rijke vuurhaard, welke zich snel uitbreidde. Hij waarschuwde het personeel, dat terstond maat regelen trof om uitbreiding te voorkomen. De brandweer was spoeig ter plaatse met groot ma terieel en pakte het vuur energiek aan. Het ge lukte het vuur op de benedenverdieping in te sluiten, waardoor het aangrenzende in aanbouw zijnde definitieve winkelpand gespaard bleef. De bedrijfsschade is niet onaanzienlijk. De brand is vermoedelijk ontstaan door een steek vlam welke bij het soldeeren werd gebruikt. De „Oranje" in Indië. In den Atlantischen Oceaan door Franschen torpedojager aangehouden. BATAVIA, 16 Dec. (Aneta/A.N.P.) De ..Oranje" van de Stoomvaart Mij. Nederland, is heden ge heel bezet, met passagiers doch slechts met zeer weinig lading, na een vlotte reis, via Kaapstad, te Tandjong-Priok aangekomen. Zooals bekend zal het schip, na aankomst te Soerabaja, aldaar worden opgelegd. De reis werd door een bijzondere gebeurtenis gekenmerkt, n.l. door de aanhouding, ergens op den Atlantischen Oceaan, door een Franschen torpedojager, die door middel van vlaggeseinen de „Oranje" last gaf te stoppen. Dit werd niet on middellijk opgemerkt, terwijl later de „Oranje" door de groote snelheid niet direct kon stoppen. Dit gaf den Franschman den indruk dat het schip voornemens was door te varen. Na een kort oponthoud kon de reis weer worden vervolgd. PRESIDENT VAN PANAMA OVERLEDEN. BALBAO. 16 Dec. (Reuter) De president van Panama, Juan Arosemena, is tijdens een bezoek aan de stad Penonome overleden. Men herinnert er aan, dat Arosemena plotse ling ziek is geworden in de straten van Panama op 9 November j.L Zweedsch schip op de Noordzee vergaan. Hedennacht is te Rotterdam binnengekomen het Nederlandsche motorschip ,J3rinda". ko mende van Londen met 11 schipbreukelingen aan boord van het Zweedsche stoomschip „Ur- sus", dat op weg was van Uddevalla naar Rochester. De „Ursus" had 20 man aan boord, zoodat nog 9 vermist worden. Bij de geredden v/aren 2 zwaargewonden. De schipbreuk heeft plaats gehad Vrijdagmorgen 9 uur. De „Ursus" was een schip van 1499 ton. TWEE BRITSCHE TANKBOOTEN EN EEN TRAWLER VERGAAN. Op mijnen geloopen BOVENDIEN VERONGELUKTE ÜET NOORSCHE SCHIP „FOEINA". Uit Londen wordt gemeld dat in de Noordzee twee Engelsche tankschepen op mijnen zijn ge loopen. In een haven aan de Noordoostkust zijn overlevenden aan land gebracht. Het zijn de „Athel templar" (8939 ton) en de Inverlane (8900 ton). 38 leden der bemanning van de „Atheltemplar" zijn gered en 2 worden vermist. Het schip heeft later assistentie ontvangen van sleepbooten. Het is op het strand gezet. De „Inverlane" is in brand geraakt en men vreest, dat slechts 7 opvarenden zullen kunnen worden giered. Voorts maakt de admiraliteit bekend: De secretaris der Britsche admiraliteit deelt mede dat de trawler „James Ludford" op een mijn geloopen en gezonken is. Men gelooft, dat twee officieren en vijftien manschappen verloren zijn. Te Oslo verluidt dat het Noorsche s.s. „Foeina", groot 1674 bruto registerton en thuis behoorende in Haugesund. aan de oostkust van Schotland op een mijn geloopen en gezonken is. Het schip was met een bemanning van achttien koppen onderweg naar Grangemouth om steenkool te laden. Tot dusverre is slechts een reddingboot in de Moray Firth gevonden. In de boot zouden twee doode zeelieden gelegen hebben. Men neemt aan dat zij door bevriezing om het leven zijn gekomen. Schip door eigen bemanning tot zinken gebracht. Officieel wordt te Kaapstad bekend gemaakt, dat het Duitsche koopvaardijschip „Adolf Leon- hardt" zelf de luiken geopend heeft, toen het opgevangen werd door een Engelseh oorlogs schip. De „Adolf Leonhardt" verdween in de golven. Het schip was groot 2989 ton en inge schreven in Hamburg. De Engelscche kruiser .Dispatch" heeft het Duitsche vrachtschip „Düsseldorf" nabij de Pa ra j os eilanden buiten de Chileensche territoriale wateren buit-gemaakt. De .Düsseldorf" meet 4930 ton. Beslag op Poolscli scliip. Italiaanschc scheepsbouwers eischen bedrag van 400.000 dollar. Het Italiaansche persbureau Stefani meldt dat de werven van Triest gedaan hebben weten te krijgen dat beslag werd gelegd op den Poolschen Oceaan- sloomer „Batory", welk schip thans in een Cana- deesche haven ligt. De „Batory" is op de werven in Triest gebouwd en deze eischen thans afbetaling van een crediet ten bedrage van 400.000 dollar, dat gegarandeerd is door een hypotheek op het schip, Geëischt wordt onmiddellijke betaling van het cre diet of veiling van het schip. De „Sedow" nadert Groenland. MOSKOU, 15 Dec. (D.N.B.) De ijsbreker „Joseph Stalin" is uit de haven van Moermansk vertrokken, teneinde het sedert 2 jaar in het noordelijke deel van de Poolzee vertoevende ex peditieschip „Sedow", dat de bevaarbare wateren ten noorden van Groenland nadert, behulpzaam te zijn bij het passeeren van de gevaarlijke zóne van het pakijs. Aan boord van de „Joseph Stalin" bevindt zich de Poolonderzoeker en chef der directie van den Noordelijken zeeweg Papanin. Z. K. H. Prins Bernhard heeft Vrijdag .ergens" in Nederland een bezoek gebracht aan een fabriek, waar o.m. helmen vuu, het Nederlandsche leger vervaardigd worden. - De hooge bezoeker toonde veel belangstelling voor dit onderdeel van - Jret De Italiaansche militaire attaché in Turkije is uit Rome teruggekeerd en in Lstan- boel aangekomen. Tegenover de pers legde hij een korte verklaring af, waarin hij wees op de rechtstreeksche belangstelling van Italië voor alles, wat op den Balkan gebeurt of kan ge beuren Clement Davies, nationaal liberaal, lid van het Engelsche parlement, heeft zijn steun aan de regeering onttrokken, aangezien zij naar zijn meening den oorlog niet met voldoende energie voert. De president der Slowaaksche republiek, rdr. Tiso, heeft den Sovjet Russischen diplomaat Georg Poesjkin het agrèment verleent als ver tegenwoordiger van de Sovjet-Unie bij de Slo waaksche regeering. De Fransche minister van koloniën Man del heeft den kroonprins van Cambodja. Monireth Sisciwath, ontvangen, die dienst is komen nemen in het Fransche leger voor den duur van de vijandelijkheden. Bij Pan te Nuova di Minas (Brazilië) ia een vliegtuig bij de landing neergestort en in brand gevlogen. De inzittenden kwamen om het leven. Het waren de minister van opvoeding van den staat San Paulo, Alvaro Figuoiredo Guiao, majoor Ferraz. de heer Barros en de piloot. Een jachttoestel, dat acrobatische toeren verrichtte is bij Ravenna neergestort. De piloot kwam om het leven.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1939 | | pagina 2