Haarlem's Dagblad Hore Belisha treedt af als Engelsch minister van oorlog IJSBAAN Eindenhout Hore Belisha's Aftreden Jhr. den Tex treedt af Euwe-Keres. IJSBAAN BREDERODE EN TOCH Italië hecht groot belang aan de besprekingen met Csaky. Het Belangrijkste 57e Jaargang No. 17346 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem Drukkerij N.V. Bureaux: Groota Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij; Zulder Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082 Hoofdred 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825 Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Zaterdag 6 Januari 1940 Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentlën: 1-5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer 0.15. Groentjes zie rubriek. In oorlogstijd trekken wijzigingen in de bezet ting van de voornaamste regeeringsposten bijzon der de aandacht. Tijdens den vorlgen oorlog, die trouwens meer dan vier jaar duurde, zijn ze voor al in Frankrijk meermalen voorgekomen. Daar traden toen zelfs herhaaldelijk nieuwe kabinetten op en bestond men het, midden in oorlogstijd een regeering (het kabinet-Ribot) binnen een paar dagen te laten vallen. Ook Viviani, Briand en Painlevé maakten het als premier niet heel lang en er kwam pas „consolidatie" in het bewind toen president Poincaré in 1917 er eindelijk toe besloot, izijn persoonlijken tegenstander Clemenceau met de formatie te belasten. Die bleef toen twee jaar aan het bewind. Ditmaal houdt het Fransche kabinet-Daladier al sinds April 1938 stand en het staat schijnbaar nog sterk. Ofschoon juist in loorlogstijd vaak achter de schermen dingen ge beuren, die tot plotselinge verrassende gebeurte nissen in het openbaar leiden. Dat is ditmaal in Engeland geschied. De minis ter van Oorlog Leslie Hore-Belisha, een der krachtigste figuren in het kabinet, is plotseling afgetreden, heeft de hem aangeboden portefeuille van Handel minzaam geweigerd en wordt opge volgd door den minister van Handel Oliver Stan ley, zoon van Lord Derby, die aldus denzelfden post is gaan bezetten die zijn vader in den vori- gen oorlog voor zijn rekening nam. Aan Handel 'is nu de fabrikant Sir Andrew Rae Duncan be noemd. En er is nog een wijziging, namelijk aan het in September ingestelde Ministerie van Voor lichting, waar Lord MacMillan wordt opgevolgd door den vroegeren directeur en „bouwer" van de British Broadcasting Company, Sir John Reith. Uit de Engelsche bladen was het al lang merk baar dat Lord MacMillan, die in de eerste maan den van zijn ministerschap tijdelijk was „inge werkt" en bijgestaan door Lord Camrose, den directeur van het dagblad Daily Telegraph, geen succes was. Maar de veranderingen aan de ministeries van Handel en Voorlichting zijn van veel minder be teekenis dan het aftreden van een zoo prominen ten bewindsman als Hore-Belisha. Hij en zijn ambtgenoot van Marine, Winston Churchill, zijn door de Duitschers blijkens hun propaganda steeds als hun ergste tegenstanders in de Brit- sche regeering beschouwd. Alleen hun afkeer van Anthony Eden komt daaraan nabij. Vaak heeft het geleken alsof de Duitsche aan vallen op Hore-Belisha heelemaal veroorzaakt jwerden door het feit dat hij van Joodsche af komst is. Hij heeft een vrij uitgesproken Joodsch type en bovendien eenige eigenschappen die er kenmerkend bij hooren; groote levendigheid in zijn optreden en een sterk ontwikkelde fantaisie. Maar het is wel duidelijk geworden dat de Duit schers hem ook bestreden als een van hun krach tigste tegenstanders. Deze Biïtsche minister van Oorlog heeft in zijn twee bewindsjaren aan het departement de Engelsche landmacht zeer be langrijk uitgebreid en gereorganiseerd, dit laatste zoowel in personeel als in bewapening. Ik heb daar wel eens over geschreven naar aanleiding van het merkwaardige boek van een van zijn technische adviseurs. (The Defence of Britain, door Captain B. Liddell Hart) waarin deze her haaldelijk erkent dat de minister van Oorlog te gen sleur en conservatisme in groote veranderin gen heeft doorgevoerd. Die betroffen ook de be zetting van vele hooge functies. Oude generaals werden gepensionneerd en jonge officieren ge promoveerd zonder dat erg op de ranglijst der [bevordering werd gelet. Tal van lieilige huisjes wei-den omver geworpen, ook in de ver deeling der bevoegdheden bij den genei-alen staf en het departement van Oorlog, waar leiders van nieuwe diensten grooter vrijheid vam handelen! kregen. In dezen loop van zaken zal men wel de redenen van het aftreden van Hore-Belisha moeten zoe ken. Uit de openbaar gemaakte briefwisseling met den premier, waarin deze hem hulde en dank voor zijn arbeid betuigt, blijkt dat er geen poli tieke geschillen waren. Hore-Belisha zijnerzijds toont zich erkentelijk voor den steun, van Cham berlain's zijde ondervonden bij zijn reorganisatie van het leger. Dus blijft vanzelf de waarschijn lijkheid over. dat de minister zich wat al te veel tegenstanders had gemaakt bij de leiders van leger en departement en dat de samenwerking daaronder was gaan lijden. Zoo gaat' het veelal fnet dergelijke krachtdadig-hervormende per soonlijkheden. Zijn opvolger Stanley staat bekend als een veel rustiger schoon wellicht minder be gaafde persoonlijkheid, die ook wel niet zoo sterk in het openbaar zal optreden als de voortdurend- ppvallende Hore-Belisha. Meer beteekenis dan de hier geschetste zal de verandering aan het Britsche departement van Oorlog wel niet hebben. Misschien zal het te zijner tijd bevorderlijk voor vrgdesonderhandelingen zijn dat een der belangrijkste steenen-des-aan- stoots, die de Duitschers in de Britsche regee ring zagen, is verdwenen. Intusschen heeft Hore- Belisha zijn arbeid van reorganisatie vrijwel ge heel kunnen volbrengen. R. P. Ook de Tigris wast. Veel materieele schade aangericht. ANKARA, 6 Januari. (Havas.) Terwijl uit Boersa en Ismir wordt gemeld, dat het water valt. wordt uit Diabekir in het zuidwesten van Turkije gemeld, dat de Tigris is gaan wassen. Op sommige [plaatsen is het water in deze rivier zes meter ge- jstegen. De rivier is buiten de oevers getreken en Iheeft materieele schade aangericht. Menschen zijn evenwel niet omgekomen. De Turksche regeering pleegt overleg met de re- igeering van Irak, teneinde gezamenlijk maatrege len te nemen. In het gebied van Adena zijn de Sihoen en de (Djihoen buiten de oevers getreden. Vijf dorpen zijn overstroomd. Ook hier wordt geen melding gemaakt van persoonlijke slachtoffers. Stanley, tot nu toe minister van handel, volgt hem op Sir John Reith wordt in de plaats van Lord MacMillan minister van voorlichting Vrijdagavond is, naar Reuter meldt, op Downingstreet 10 een officieele verklaring van den volgenden inhoud afgegeven: „Hore Belisha, de minister van oorlog, en Lord MacMillan, de minister van voorlich ting hebben ontslag aangevraagd, dat hun door den Koning is verleend. De Koning heeft de volgende benoemingen goedgekeurd: Minister van oorlog wordt Oliver Stanley, minister van handel wordt Sir Andrew Duncan en minister van voorlichting Sir John Reith. De nieuwe minister van oorlog Oliver Stanley moet thaps het bed houden daar hij griep heeft. Hore Belisha, die sinds 1937 minister van oor log is geweest, was tevoren minister van ver keer. Hore Belisha. Stanley was sedert 1937 minister v£n handel. Zijn vader. Lord Derby, heeft in de oorlogsjaren de portefeuille van oorlog bezet. Duncan is de bekende industrieel en directeur van de Bank van Engeland. Onlangs was hij voorzitter gewoi-den van de commissie tot con trole op de munitieleveringen. Reith is bekend als gewezen directeur-generaal van de B.B.C. Het laatst was hij voorzitter van de nationale groep voor burgerluchtvaart. Noch Duncan, noch Reith is lid van het parlement, doch men verwacht dat spoedig in het Lagerhuis voor hen beiden zetels gevonden zullen kunnen worden. Het verluidt, dat aan Belisha de portefeuille van handel was aangeboden, doch dat hij deze niet heeft kunnen aanvaarden. Deze wijzigingen voltooien een herbezetting van voorname posten in de regeering. Hier mede is evenwel niet uitgesloten, dat later nog enkele kleine wijzigingen zullen worden aangebracht. Stanley zal de plaats van Hore Belisha in het oorlogskabinet innemen. De andere functiona rissen behooren niet tot het oorlogskabinet. In een brief aan den minister-president zegt Hore Belisha, dat hij ook voortaan al wat in zijn vermogen ligt zal bijdragen, tot een zeer krachtige oorlogsvoering totdat deze succesrijk zal zijn teneinde gebracht. Het verheugt hem, dat er geen verschil van opvatting over de poli tiek bestaat tusschen hem en Chamberlain. In een brief aan Hore Belisha betreurt de mi nister-president, dat Hore Belisha geen post kon aanvaarden bij de reconstructie der regee ring door Chamberlain. De premier brengt hulde, voor de belangrijke hervormingen door Hore Belisha op het ministerie van Oorlog aange bracht en voegt hieraan toe: ,Het is voor mij een groote voldoening dat er nimmer moeilijkheden zijn geweest tusschen ons over politiek en over de noodzakelijkheid den oorlog met de uiterste vastberadenheid voort te zetten tot een succesrijk einde". In een brief aan Chamberlain zet Lord Mac Millan uiteen dat hij werd uitgenoodigd af te treden wegens de „moeilijkheid veroorzaakt door het feit, dat ik een zetel in het Lagerhuis heb" mede ten einde aldus wijzigingen in het kabinet te vergemakkelijken Reuter verklaart, dat er groote verwondering bij het publiek zal zijn over het vertrek van Hore Belisha van het ministerie van oorlog. Dit kwam onverwacht. Een kwestie over het luchtleger. Naar aanleiding van het aftreden van Hore Belisha herinnert men er te Londen aan aldus Havas, dat in de laatste we ken het gerucht heeft geloopen over de vraag of het luchtleger van het Britsche expeditiecorps onafhankelijk moest blij ven of dat het onder de tegenstrijdige con trole van ministerie van oorlog en ministerie van luchtvaart zou moeten worden ge plaatst. Deze vraag was een jaar geleden in het Lager huis ter sprake gekomen en toen werd het be sluit genomen dat de vloot de controle over haar eigen luchtwapen zou krijgen. Hore Belisha had toen verklaard dat niets van dien aard over wogen werd ten aanzien van leger en lucht macht. tusschen welke een zeer innige samen werking bestond. Het schijnt dat onlangs de controverse weer naar voren is gekomen onder een scherper vorm als gevolg van de ondervin ding. welke men in de eerste maanden van den oorlog heeft opgedaan. Het luchtleger. aldus deed men opmerken, moet zich van zuiver militaire taken kwijten welke essentieel zijn voor de oorlogvoering en zou daarom volledig deel moeten uitmaken van het leger zooals het luchtwapen van de marine deel uitmaakt van de marine. Hore Belisha had tijdens een vergadering welke hij gisteravond kort voor de bekendmaking van het besluit heeft bijgewoond, geen enkele toe speling gemaakt op zijn aftreden. Hij was tot even laat in zijn werkkamer op het ministerie gebleven als anders en heeft tot het laatst tele foongesprekken gevoerd. Tegenover een verslag gever heeft Hore Belisha bij zijn vertrek van het ministerie gezegd, dat hij niets had toe te voegen aan het door hem aan den minister-pre sident gezonden schrijven. Belisha's werkwijze. United Press meldt: Belisha's methoden en hei-vormingen op het departement van oorlog brachten hem reeds lang voor het uitbreken van den oorlog in con flict. met de conservatieve legerleiders, die hem nooit vergaven dat het zijn gewoonte was de ouderen er uit te zetten en door jongeren te ver vangen. Belisha maakte dat Lord Gort vele oudere officieren passeerde en benoemde ook jongere officieren in den legerraad. Hij pro beerde bovendien het leger te democratiseeren. Belisha had om zijn agressieve methodes ook vele politieke vijanden. Eind 1938 voerden de jongere ministers onder leiding van Hudson een cam pagne om hem te verdringen. Deze campagne had geen succes. Belisha's positie werd echter algemeen als stevig beschouwd, in het bijzonder na het succesvolle transport van het Britsche expeditieleger naar Frankrijk. Het vertrek van MacMillan werd verwacht daar het „ministry of information" onder constante critiek heeft gestaan. De benoeming van Reith komt echter als een verrassing, daar over 't al gemeen verwacht werd dat Monckton MacMil lan op zou volgen. De benoeming van Stanley als minister van oorlog komt ook als een verrassing, daar het waarschijnlijk beteekent dat de ge nerale staf de vrije hand zal hebben. als voorzitter der Ned. Ver. van Burgerwachten. Naar wij vernemen zal Jhr. Mr. C. J. A. den Tex, de burgemeester van Bloemendaal met ingang van 1 Februari aftreden als voorzitter der Nederlandsche Vereeniging van Burger wachten. Op dien datum eindigt na melijk de vierjarige periode waarvoor Jhr. den Tex geko zen was. De burgemeester stelt zich niet herkiesbaar zoodat hij het voorzittersambt dus neerlegt. Jhr. den Tex heeft van 1 Februari 1936 af onafgebro ken het voorzitterschap be kleed. Ook in September 1935 was hij korten tijd als zooda nig werkzaam. erliest in Jhr. Den Tex een I Jhr. DEN TEX. De Burgerwacht toegewijd voorzitter, die zich voor de Nederland sche Vereeniging zeer verdienstelijk heeft maakt. Rustig zwijgend met z'n tweeën Zitten zij diep denkend daar, De vermaarde corypheeën Met hun schaakprobleem elkaar Strict figuurlijk, in het haar. Buiten mag het danig vriezen, Binnen gonst het schaakpubliek, Maar zij peinzen over 't kiezen Van tactiek en van repliek, Uiterlijk steeds flegmatiek. Zij bereeknen combinaties, Diepgaand en gecompliceerd. Passend voor de situaties. Fijn ontworpen en geleerd, Die de ander presenteert. Zonder roekeloos te wagen. Wegens 't onderling respect. Leggen z' elkaar hooge lagen. Hopend dat het goed effect, Niet door d' ander wordt ontdekt. 't Resultaat zal niets hervormen Aan het menschlijk lot op aard. Maar temidden van de stormen, Welker macht door 't menschdom vaart, Is hun diepe concentratie, Vol geleerde meditatie, Ver van iedere sensatie, Maar vol kundige prestatie Als oase veel reeds waard. P. GASUS. dooxCoopend geopend Toegangsprijs 20 ct. OOK ZONDAG. Fietsenstalling gratis. (Adv. Ingez Med.) CENTRALE RADIO-ONTVANGST IS BETER EN BILLIJKER. CENTRALE HAARLEM RADIO-ONTVANGST TELEF. 10010 (Adv. Ingez. MedJ Oliver Stanley. Sneeuw isoleert twee treinen. Een der treinen nog niet gevonden. BELGRADO. 6 Januari. (D.N.B.) Twee trei nen van de Zuid-Servische Smalspoor van Skoplje naar Ochrida zijn in de hooge sneeuw blijven ste ken. Een van de treinen is reeds 36 uur over tijd en men weet slechts dat hij tusschen Gostiwar en Kisjewo niet aan is gekomen op een 1.000 Meter hooge pas. De andere trein is 7 K.M. voor Tetowo gevonden. Onmiddellijk is hulp georganiseerd om de ongeveer 60 reizigers, veelal vrouwen en kinde ren, die gedurende 20 uur ingesloten waren, te be vrijden. Het,werk wordt door de voortdurende sneeuw stormen zeer bemoeilijkt. Mussolini zal den Hongaarschen minister vermoedelijk Maandag ontvangen Over het bezoek van graaf Csaky aan Italië schrijft het Italiaansche blad „Tribuna": „Het ligt voor de hand dat heden, nu de oorlog een inge- wikkelden toestand in het leven roept en Hongarije in contact heeft gebracht met nieuwe grenzen, de overeenstemming met Italië die zoo doeltreffend gewerkt heeft voor de localiseering van het con flict, versterkt wordt met het oog op de eischen der onmiddellijke toekomst. De taken, die Italië op zich heeft genomen in den Donausector en op den Balkan, zijn gericht op een vestiging van zoo uitgebreid mogelijk wederzijdsch begrip. Getuigenis hiervan ligt in de steeds harteljjker betrekkingen tusschen Hongarije en Joego-Slavië, waartoe Ita lië veel heeft bijgedragen. Wanneer dus gevaren of onbekendheden aan den horizon opduiken, is het duidelijk dat uitgebreidere overeenstemmingen slechts met oprechte sympathie door Italië zouden kunnen worden begroet. Daarom zullen de besprekingen tusschen graaf Ciano en den Hongaarschen gast van diep belang zijn voor de sfeer van vriendschap, waarin zij ge voerd zullen worden en voor de belangrijkheid van de behandelde argumenten, die zonder twijfel o.m. verband zullen houden met de betrekkingen tusschen Hongarije en de aangrenzende landen. De besprekingen van Venetië zullen een fundamen- teelc doeltreffendheid bezitten voor den sector, die zijn Europeesche functie moet verdedigen tegen eventueele bedreigingen". In welingelichte kringen te Boedapest zegt men dat de reis van Csaky, den Hongaarschen minister van Buitenlandsche Zaken en zijn Italiaanschen collega Ciano in staat zal stellen alle kwesties te bestudeeren. die voor de beide landen van belang zijn. in het kader van de nauwe betrekkingen, welke tusschen Boedapest en Rome bestaan. De Hongaarsche bladen melden op grond van in lichtingen van Duitsche herkomst, dat Mussolini Maandag Csaky zal ontvangen. Te Boedapest ge looft men dat het, gezien de belangrijkheid, die de Italiaansch-Hongaarsche besprekingen krijgen, niet onmogelijk zal zijn dat Csaky zich gedwongen ziet zijn vacantie te bekorten en reeds in het begin der volgende week naar Boedapest terug te keeren. De Fransche legerberichten. Vrijdagavond: „Niets van beteekenis te melden". Zaterdagmorgen: „De gebruikelijke activiteit van patrouilles en artillerie" Het Duitsche legerbericht. BERLIJN, 6 Januari (D.N.B.) Het opperbevel van het Duitsche leger deelt mede: „Geen bijzondere gebeurtenissen". DE „TACOMA" WORDT BEWAAKT. In verband met de ontvluchtingspoging van vijf matrozen van de „Graf Spee" hebben de autoritei ten te Montevideo militairen geplaatst aan boord van de tankboot „Tacoma". Twintig matrozen zullen in het vervolg voort durend de wacht houden. Het woord is aan Pascal: Mijn vriend, wanneer gij aan deze zijde woonde zou ik een moordenaar zijn en on rechtvaardig handelen door u te dooden. Maar aangezien gij aan den overkant woont ben ik een held en is ivat ik doe rechtvaardig. Vermakelijke rechtvaardig heid, die door een rivier wordt begrensd. Qe aanstaande gs-Zondagi. Ijsbond Holland's Noorderkwartier, meldt: Een dag voor tochtjes, maar past op de vaargeulen! Naar aanleiding van mededeelingen, die ons heden door den Ijsbond Haarlem en Omstreken afd. Hol lands Noorderkwartier werden gedaan, valt het ge makkelijk te voorspellen, dat het morgen wanneer het kwik tenminste niet al te zeer naar boven dar telt, een echte ijs-Zondag zal worden, die liefheb bers van tochten op de schaats volop gelegenheid zal bieden, hun hart op te halen aan het oud-Hol- landsche wintervermaak. Het ijs is in de buurt van Haarlem overal be trouwbaar. Men hoede zich evenwel overal voor do vaargeulen, zoowel in de kanalen als door de Hol la ndsche plassen. Ook de Mooie Hel blijft gevaarlijk. Het is dus niet verantwoord, daar te rijden, een offer, dat wer kelijk niet te zwaar is. aangezien er vrijwel overal elders uitstekend ijs is. Zoo is de Leidsche Vaart tot Lisse goed. Er komt dan een kilometer, waarover niet gereden kan wor den, doch men kan hier een zijsloot nemen. Daarna kan dc tocht tot Warmond vervolgd worden. Van Noordwijkerhout tot de Kaag is het ijs vrij slecht. De Kaag is echter prachtig. Van de Kaag dcor de Wijde A naar de Brasemermeer en de West- einder Plas bij Aalsmeer. Blijf van de vaargeulen! De Loosdrechtsche Plassen zijn goed evenals de Poel bij Amstelveen. Wie op schaatsen naar de hoofdstad wil kan tot Sloterdijk over goed ijs rijden. Het Noorder Buiten Spaarne is, zeker in de buurt van de vaargeul, on betrouwbaar, dus gevaarlijk. Haarlemmers, die morgen op Marken willen aan trekken moeten bij Nieuwendam opbinden. Vandaar kan men ook het Noorden bezoeken. Het ijs op den tocht PurmerendMonnikendamEdamHoorn ia uitstekend. Ook ZaandamIlpendamMonniken dam is goed ijs. Dit alles ten dienste van tochtenmakers. Wie het niet zoo ver zoekt kan op de eigen baan van den Ijsbond Haarlem en Omstreken aan den Klopper- singel terecht en natuurlijk overal, waar het ijs in en om Haarlem blijkbaar vertrouwd is. Doch, nog maals: Men rijde niet over vaargeulen en vermijde wateren, waar gevaar zelfs maar zou kunnen dreigen! Beschadigd Engelsch slagschip spoedig weer zeewaardig. Het Britsche slagschip, dat aan de Schotscho Westkust door een torpedo getroffen was, wordt volgens Reuter snel hersteld en zal weldra weer op zee zijn. Het schip heeft geen ernstige schade geleden. DOORLOOPEND GEOPEND. TOEGANGSPRIJS 25 cent OOK ZONDAG. - Fietsenstalling gratis. (Adv. Ingez. Med.) HEDEN: 14 PAGINA'S. HAARLEM EN OMGEVING pag. 2 Ijsvermaak in Haarlem en omgeving BINNENLAND Het rijk doet belangrijke grondaankoopen. 3 Twee fraters zijn op het IJselmecr verdronken. 3 Dr. N. M. Josephus Jutta is afgetreden als voor zitter van den Gezondheidsraad. 3 BUITENLAND Ilore Belisha treedt af als Engelsch minister van oorlog. 1 Het nieuwe Belgische kabinet Pierlot is samen gesteld. 5 Finsche patrouilles zijn tot diep op Russisch gebied doorgedrongen. 5 SPORT. Kcres heeft een voorsprong genomen in zijn tweekamp tegen Euwe. 4 Sport in 't Kort. 4 ARTIKELEN, enz. R. P.: Hore Belisha's aftreden. 1 R. P.: Journaal van de week 5 K. de Jong: Ledencoucert der II. O. V. 2 Melis Stoke: De wonderen der techniek. 3 P. v. d. Hem: Om den Balkan. 3 J. H. de Bois: Litteraire Kantteekeningen. 6 Filmschouw. 6 Dr. P. H. Schroder: Boeken die bleven. 7 Dr. W. G. N. v. d. Sleen: Na drie .jaar weer naar Canada. 7 A. J. D.: Helleborus Niger. 7 Financieel Economisch Weekoverzicht: Er is weinig besef van den ernstigen financieelen toestand. 9 II. St.: De Rauchmachte in dc Alpen. 13 De Burgerlijke Stand van Haarlem Is opge nomen op u LAATSTE BERICHTEN U

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1