De Rauchnachte in de Alpen.
H:
\v
n>
ENGELSCH
S UPINATORIUM
BOEKHOUDEN
FRANSCH
Alfred SAROT
handig meisje
flink werkmeisje
VERTEGENWOORDIGER
WINST.
ZATERDAG 6 JANUARI 1940
HAARDE M'S DAGBC'AB
Ï3
Oude gebruiken, die bewaard bleven.
ET is de tijd der „Rauchnachte" (de
nachten, waarin wierook gebrand
wordt). Er gebeuren in die periode
gToote dingen. De werelden der gees
ten en heiligen, heksen en dooden staan meel
open dan ooit, de geheele kosmos sluit zich dich
ter aanéén, sluit de doorbroken keten harmoni
scher dan op eenig ander tijdstip in den kring
loop van 't jaar: anders onopgemerkte dingen
worden tot symbool; handelingen, gezegden, waar
van oorsprong en eigenlijke beteekenis in 't duis
ter van duizenden jaren wegzonken werden levend
Men leeft in den weerglans der eeuwige gebeur
tenissen van deze bewogen „Zeit der Zwol ften"
(twaalf nachten), de geheimzinnigste tijd van
het jaar, die met den heiligen avond begint en
imet Driekoningen eindigt.
I Het Kerstfeest is hier in de bergen nog iets
jmeer dan de groote dag van geschenken voor
familieleden en kennissen, ook meer dan het
peest van stralende kinderoogen en met kaarsen
(getooide boompjes. De oerkracht van de idee,
van het beleven der rijzende zon, is volkomen
bewaard gebleven, evenals de vreugde over de
(kosmische gebeurtenis, verklaard en vergodde
lijkt door de ontroerende gelijkenissen en het
verband, dat de aan fantasie rijkste aller kerken
fcusschen deze dingen legde. En onder en tus-
schen en naast dit alles loopen versteende aderen
van een zinlooze handeling, die meestal ln den
vorm van een groteske maskerade, in oeroude
heidensche gebruiken wortelt.
I Het moet zijn feesten hebben en zijn goden en
eijn heiligen en zijn geloof, een hemel vol eeuwige
Vreugden en een hel zonder genade of einde, het
moet kunnen gelooven en bidden, dit uiterlijk
onbewogen, zwijgzame volk der Alpen, en het
moet aan de natuur om zich heen en aan den
last van zijn leven zin en beteekenis geven. En
zoo zoekt in de nachtelijke zorgen van den Ad
ventstijd het naar den hemel stormende Rorate
?ich evenzeer duizendstemmig een weg naar om-
ïjjhoog als het bevrijde Gloria van de „Christ-
erfnette" (de Middernachtsmis). Ook van de laat-
dkte eenzame hofsteden komt de bevolking op
tafleden met van voren rond gebogen ijzers om
laagrijden, door de hooggelegen bosschen. Over
dpveiden en velden komen ze loopen, zoodat de
eipellingen rondom bezaaid lijken met de blauwe
dammetjes van misleidende ..Pütze" (ronddolende
3eesten). En de kerken in stad en dorp kunnen
e menschen niet bevatten die vol goeden wil naar
linnen stroomen en nog dicht opeengedrongen
voor de hoofd- en zijingangen staan. Van bin
nen uit dringt naast den verblindenden glans
svan door licht overstroomde pronkaltaren, waar
de priesters de hoogmis opdragen, het rui-
Echen der orgels, die met wijdgeopende registers
het Halleluja in alle harten uitstorten.
En toch is deze tijd niet zoo zegenrijk en vol
^'onderen dat hij alle sporen van heidensche
naachtén zou hebben kunnen uitwisschen. In de
/vier voornaamste .Rauchnachte", op 6 en 25 De-
jcember en dan op 1 en 6 Januari, wordt er wie
rook gebrand in de huizen en stallen en worden
j deze met wijwater besprenkeld om de vele wilde
'en booze geesten uit te bannen, die in deze tijden
dichterbij en invloedrijker zijn dan ooit. In den
jvoedenden sneeuwtsorm, die iederen ademtocht
verstikt, trekken oeroude, vervloekte goden, de
pude Wodan, de sterke Frlgg, met al de „selische
JGister" rond; de woeste, woedende stoet jaagt
'°%oor de zwarte wouden, zoodat de zwiepende
3rltammen buigen, alsof ze arme, gegeeselde zielen
waren-, Ren blind bijgeloof herleeft, de blikken
>nBe gedachten trachten de planken te doorboren
®%aarmee de toekomst dichtgespijkerd is, men
=eVraagt naar groote dingen van het leven: de
irMonge mensch naar de liefde, de oude
Tpiensch naar den dood. Op droomen wordt angst-
1 ralliger dan ooit gelet, ze worden uitgelegd en de
jcer ziet in de twaalf heilige dagen het weer
"jan het komende jaar: ieder van deze dagen
~pmt met een maand overeen.
De vreemdeling, die in dezen tijd in het dorp
Verblijft en de herberg met de zware balken ver-
erroos b°ven spiegelende zaal in een hotel, die,
jJjnisschien eenzaam, de geheimen van deze da
nken in de bergen wil zoeken, omdat ze in de stad
verloren gingen, kan. als hij zich slechts aan de
,Jmgeving weet aan te passen, als hij weet te
ertwijgen en in eerbiedige verwondering toe te
■jien, dingen ontmoeten, die hem ontroeren als
effen oud, wonderlijk boek, waarvan de dingen al
erjang voorbij of slechts door een geloovig gemoed
Ja|edicht zijn.
Zoo laten sommigen op Nieuwjaarsavond op
lazen en schalen notedoppen drijven, waarin
Hepet een naam beschreven papiertjes zitten. En
^ie levensscheepjes van hen, wier bootjes door
sen gunstigen luchtstroom of een vriendelijken
:eest naar elkaar toegedreven worden, zullen sa-
en varen op de levenszee. Als 's nachts buiten
Ie honden huilen, dan komt de groote hongers-
.ood, maar als de „Habergeiss" (een geit, die ha-
jg'ier eet) schreeuwt, dan sterft hij, die hem hoort.
Hgjn het komende jaar. Weer een ander sluipt op
bePudejaarsavond naar den bakoven en hoort in
onjlen wind, die door den schoorsteen blaast, zijn
■agbruilofts- of doodsklokken luiden, 's Nachts
groeien de gedachten uit tot visioenen: dan ziet
zijfien allen, die in het nieuwe jaar zullen sterven.
iatJe middernacht om het altaar naar het misoffer
,eJchrijden. Als men er zelf bij is, ziet men de
)0'}igen gestalte, zonder hoofd, temidden der
jrtinderen.
ooi
ee-
ch'
P den Nieuwjaarsdag begint het al in de
vroegte: eerst de lotsbeschikking door de
jjerste ontmoeting: zooals altijd en overal bren-
ii |en een hupsche jongeling, een aardig meisje,
jjiven zeker geluk en liefde als een oude vrouw
b.Ingeluk en dood. De eerste, die je op Nieuwsjaars-
3rJiorgen tegenkomt, moet je zijn doopnaam vra-
tie|en; het is de naam van de toekomstige gelief-
enre-
imI Als het jaar met een mooien dag begint, dan is
djle boer blij, want het komende jaar zal vol
^ruchtbaarheid zijn. Maar als op den Nieuw-
eejaarsdag niet al het vlas afgesponnen is, wordt
lgJet nieuwe jaar slecht.
er Eén nacht, de laatste der „Losnachte" (nach-
vaJen, waarin het lot beslist wordt), zooals de
•ei>Rauchnachte" ook heeten. een nacht, die alle
ngiaystiek der „Zwölften" nog eens doet opleven in
ten wonderrijk feest, waarvan de stad al lang
arifiets anders meer weet. dan dat men niet hoeft
:inje werken, is de geheimzinnige nacht, die voor-
tinifgaat aan het feest van Epiphanias. de Open-
ndearing des Heeren (6 Januari). De bonte pracht
iaaer legendarische gestalten van de Drie Konin-
lerfen uit landen van ver over alle bergen en zeeën,
chle Moor, de ongelooflijke schatten van het
geüorgenland, de zoete bekoring van den stal met
dèe Madonna, het Kindje, de engelen, de her-
orders en de os, de lichtende ster, verleenen nog
;pe|énmaal een hemelschen glans aan den gewijden
•igiijd, die nu bijna achter ons ligt. Nog éénmaal,
'olioordat het jonge jaar onopgemerkt groeit en
enjjjpt en ons zijn koud, vaal gezicht toont,
"net op den vooravond van Driekoningen, met
oniGömachten", wordt er zooals in' de andere
ee#Rauchnachte" in huizen en stallen wierook ge
brand. Deze worden gezegend en onder God's
bescherming gesteld. Hierna mogen de staldeu
ren op dezen avond niet meer geopend worden.
Boven iederen ingang schrijft men. liefst met
gewijd krijt, C+M B iCaspar, Melchior, Bal-
thasar) het wapen tegen duivels, heksen en aller
lei onheil. Hier en daar vormen soms nog daar
na de bewoners van het huis een kring, in welks
midden de huisvader staat, die ieder afzonderlijk
met 't wierookvat wijdt. En reeds staat naast de
zegen de vloek, want wie in den kring ontbreekt,
sterft, eer er een jaar om is.
Ook vergeet men de oude goden niet en laat
men van den avondmaaltijd iets over:
's nachts komt dan Stampa of Gsanga met
den langen neus en vindt het offer. Of, als het
dan heel stil is geworden in huis, komt de stok
oude Perchtel (Berchta) met de ongedoopte kin
deren en dan kan je ze soms wel hooren smullen.
Deze Perchtel is de vrouw van Pilatus, gedoemd
om tot het jongste gericht rusteloos rond te dolen.
Zij is het onuitroeibaar overblijfsel van de stra
lende Beratha, de liefelijke godin, die zon en
regen schonk. De kleinen trekken de dekens
over het hoofd en kunnen niet slapen uit angst
voor Stampa, die de kinderen rooft, of voor den
woesten grijzen Percht met den ijzeren neus en
de lange tanden, Percht, die het lichaam van
de stoute kinderen opensnijdt en het met stroo-
haksel vult. Daarom legt men in zulke nachten
de kleine kinderen onder de wieg.
In de stallen kan het vee met Gömachten praten,
het spreekt over de laatste dingen en, daar de
tongen nu toch losgemaakt zijn, voorspelt het
de toekomst en kondigt het den dood aan; het
weet meer dan onderwijzer en pastoor. En menig
een luistert naar wat de. wind zegt, die over den
bergkam strijkt, anderen kijken hoe de sterren
staan en zien in de nevelen, die om de toppen
hangen, heksen en „Salige" too vermaagden
Op Driekoningen zelf (Perchtentag) trekken
drie jongens of ook wel drie zangers van huis
tot huis, dikwijls zwart gemaakt met roet en
papieren kronen op het hoofd, terwijl ze meestal
een groote ster op een langen stok voor uitdragen,
die door middel van een touw kan worden be
wogen. Zoo gaan de zangers met de ster door het
dorp en zingen bijv.:
„Die heiligen drei Könige mit ihrem Stern
Ziehen früh aus
Vor dem Herodes sein Haus.
Herodes scha ut zum Fenster heraus.
Und wenn ihr was gebet,
So gebt es uns gem
Und gebt es und bald,
Wir miissen heut noch durch den finstern Wald
Bei Mondschein und Stern,
Nach Bethlehem zu unserm Herm".
..De heilige drie koningen met hun ster
Trekken vroeg uit
Naar Herodes' nuis.
Herodes kijkt uit het venster.
En als ge wat geeft,
Geeft het ons gaarne
En geeft het ons met spoed,
Daar 'k heden nog door het bosch heen moet
Bij maneschijn en sterren,
Naar Bethlehem, de stad onzes Heeren".
Zoo zit het vol fantastische wonderen, heilige
legenden, naieve bezieling van alle dingen en
duivelsche spookgestalten, dit licht- en schaduw
rijke bergland, dit zwijgzame, moeizaam gaande
volk. Het heeft zijn visioenen, zijn geesten in
boom en bron, het heeft zijn oude en zijn nieuwe
geloof bp wonderlijke wijze vermengd tot een
drank, die tegen al de groote en kleine zwak
heden van het leven, tegen de leegheid der aarde,
zelfs tegen laatste stervensnood helpt. In de na
bijheid van donderende lawinen en in het licht
van door de maan beschenen sneeuwbergen heeft
't niet verleerd de dingen te verstaan, die achter
de gelijkenissen van deze aarde staan. En daar
om staat ook de wegwijzende ster zoo helder
en stralend boven de hofsteden en daarom ziet
dit sterke volk ook eerder dan anderen iets van
het licht der lichten, dat eens „opging uit 's we
relds duistre wolken",
H. St.
Bejaard echtpaar aangereden.
Vrijdagavond ongeveer tien uur liepen een 76-
jarige man en een 72-jarige vrouw (het echtpaar
W. uit Amsterdam), die bij hun zoon te Haarlem
op bezoek waren geweest, over het Soendaplein te
Haarlem. Zonder op het verkeer te letten, liepen zij
het trottoir af om te trachten een juist vertrekkende
tram te halen. Juist op dat moment naderde een
auto uit de richting Velsen, bestuurd door een
reiziger uit Haarlem, die weliswaar krachtig
remde, maar toch niet kon voorkomen, dat de twee
oude menschen werden aangereden. Zij werden
slechts even geraakt; beiden sloegen tegen den
grond, waarbij de vrouw haar linker onderbeen
brak. Na door leden van den Ongevallendienst be
handeld te zijn, werd zij per ziekenauto naar het
Sint Elisabeths Gasthuis vervoerd. Vervolgens werd
z<'j met denzelfden wagen naar een ziekenhuis
inrichting te Amsterdam overgebracht. De man had
alleen een schaafwond aan het gezicht gekregen; hij
behoefde niet geholpen te worden. De autobestuur
der had geen schuld aan dit ongeluk; de remmen
waren uitstekend in orde.
De contrabandecontröle.
V. S. stellen Engeland voor eventueele schade
aansprakelijk.
Het Amerikaansche departement van staat
heeft een tekst gepubliceerd van een lange
nota betreffende de houding der Vereenigde
Staten ten aanzien van de Britsche contrabande
controle. De nota is aan den Britsehen am
bassadeur, Lord Lothian overhandigd. In de
nota wordt verklaard dat de Vereenigde Staten
Groot Brittannië verantwoordelijk zullen achten
voor de schade, die zal voortvloeien uit verliezen
en beschadigingen, wanneer schepen gedwongen
worden Britsche controlehavens binnen te va
ren.
Russische duikboot valt Zweedsch
schip aan.
Zweedsch démarche te Moskou
Het Zweedsche kustvaartuig „Fenris", groot
484 ton, is aangevallen door een Russische-
duikboot in de Kvarken het nauwste gedeelte
van de Bothnische golf. Het vaartuig vloog in
brand. De bemanning is gered.
Naar aanleiding van dit voorval heeft het
Zweedsche gezantschap te Moskou opdracht ge
kregen van de regeering aan de Sovjet Unie een
onmiddellijk onderzoek naar de reden van de
aanwezigheid van Russische duikbooten in de
Bothnische Golf te vragen.
Rivieren in twee Spaansche
provincies buiten de oevers.
Het water van de Guadalquivir daalt.
Terwijl het weer in Zuid-Spanje goed is en
het water van de Guadalquivir daalt, beginnen
de rivieren in Ciudad Real en Avila buiten
haar oevers te treden en de velden te verwoes
ten. Te Madrid is de brug over de Manzana-
res tusschen de universiteitswijk en de Cass del
Campo, die tijdens den burgeroorlog door de
troepen van Franco werd gebouwd, door het
water vernield. Op eenige punten moest het
treinverkeer over andere lijnen geleid worden.
Grootste gevaar voor Andalusië geweken.
Het D. N. B. meldt uit Madrid; De regenval in
de provincie Andalusië is geëindigd. Het grootste
gevaar is voorbij. Op vele plaatsen begint het water
te zakken. Het spoorwegverkeer op de versperde
lijnen wordt pog langs omwegen onderhouden.
Vele dakloozen in Portugal.
Uit Lissabon: Meer dan 7500 personen zijn
dakloos geworden ten gevolge van een over-
stroomdng van den Taag. Een groot gedeelte van
het dal staat onder water. De ministers van
Openbare Werken en Landbouw hebben zich
naar het bedreigde gebied begeven. Bij Monte
Real is een goederentrein, welke van Oporto op
weg was naar Lissabon, ontspoord. De locomo
tief en negen wagens zijn uit de rails geloopen.
Er zijn geen slachtoffers.
Bij Santarem tusschen Setil en Muge is een
spoordijk over een lengte van tweehonderd meter
ingestort.
Tal van personen die door het water werden
geïsoleerd, konden worden gered. Zij hebben hulp
ontvangen van de districtsautoriteiten.
Leeraren in de levende talen.
Algemeene vergadering te Amsterdam.
In de groote zaal van de A.M.V.J. te Amster
dam is Vrijdag de algemeene vergadering ge
houden van de Vereeniging van Leeraren in de
levende talenwonder voorzitterschap van dr. D.
M. E. Habbema.
De inspecteur van het M. O., dr. J. J. Elzinga.
deelde mede, dat de minister van Onderwijs, dien
hij hier vertegenwoordigt, zeer gaarne aanwezig
was geweest, omdat de minister weet, van hoe
groote beteekenis deze jaarlijksche vergadering
is.
Prof. dr. N. van Wijk, hoogleeraar in de Sla
vische talen aan de rijksuniversiteit te Leiden,
hield vervolgens een voordracht over de betee
kenis der phonologie.
De phonologie is een nieuwe wetenschap en
men zou zelfs het geboortejaar ex-van nauwkeu-
rig kunnen noemen, nl. 1928 toen op het inter
nationaal Linguïstisch Congres drie Russische
geleerden een aantal stellingen over dit onder
werp poneerden.
De phonologie Is een reactie op de ouderwet-
sche indo-germanistiek. die eigenlijk gefaald
heeft in haar doelstellingen, omdat deze te
moeilijk waren, nl. de herleiding der talen tot en
de reconstructie van het Indo-Germaansch.
De phonetiek houdt zich bezig met de studie
van de klankvorming en acoustiek. Men heeft
echter over het hoofd gezien, dat een taal wer
kelijk levende klanken heeft. De phonologie
houdt er echter rekening mee, dat de taal een
systeem is, dat er in een bepaald woord tal van
uiteenloopende klanken Kunnen worden ge
bruikt, waardoor het woord telkens een andere
beteekenis ki-ijgt, zooals in val, vol, viel, veel,
enz.
Met tal van voorbeelden toont spr. aan, dat het
vrij gemakkelijk is, een harmonisch vocaal
systeem te construeeren. De vocalen zijn veel
vrijer en gemakkelijker te vormen, omdat ze
minder afhankelijk zijn van de klankorganen en
de articuleerende organen. Veel moeilijker is het
daardoor, een systeem der consonanten te con
strueeren.
Men streeft er thans naar. de phonologische
taalkaart van de wereld samen te stellen, een
streven, dat door den oorlog natuurlijk ernstig
wordt belemmerd. In Nederland bestaat daar
toe een plionoligische kring, die deze studie
beoefent.
Wijsgeerige propaedeuse en het
talenonderwijs.
De tweede inleider was prof. R. Casimir, die
een voordracht hield over het onderwerp „Wijs-
geerige propaedeuse en het talenonder
wijs".
Sommige schrijvers zijn van meening, dat het
geheele onderwijs van wijsbegeerte doortrokken
moet zijn en spr. wil zijn onderwerp beperken
tot de vraag, wat de wijsgeerige pi-opaedeuse kan
beteeker.en voor het onderwijs in de letterkunde.
Propaedeuse beteekent Inleiding. In vele landen
is zij afgeschaft, maar in den laatsten tijd komt
zij weer op door de herleving der wijsbegeerte.
De bedoeling ervan is, den leerlingen niet-con-
crete feiten te leeren, maar hen te leeren inzicht
te krijgen in het denken van de groote denkers
en hun geest en belangstelling voor de groote
denkproblemen te wekken.
Bij de wijsgeerige propaedeuse treden twee
vakken op den voorgrond, de logica en de psy
chologie. Spr. schetste de verschillende metho
den. die bij het onderwijs in deze vakken worden
of kunnen worden toegepast.
Zij zal dynamisch moeten zijn en niet sta
tisch. Daardoor kan de school de taak vervullen,
de verkregen en gevonden waarden te bewaren
en voorts te bouwen aan toekomstige waarden.
Het verruimt den blik van den leerling en
opent hem de oogen voor de groote metaphysi-
sche problemen in een periode, waarin zijn
oogen en het hart daarvoor open staan.
Sectievergaderingen.
In den namiddag werd vergaderd in vier afzon
derlijke secties, In de sectie voor de Nederland-
sche taal leidde dr. W. H. Staverman uit Deven
ter het onderwerp in: het lezen van moeilijk Ne-
derlandsch in de hoogste klassen.
In de sectie Fransch behandelde dr. J. de Graaf
uit den Helder de opgave Nederlandsch-Fransch
np het eindexamen H.B.S.-A en dr. G. G. Elle-
broek uit Utrecht het letterkunde-onderwijs op de
In dé sectie Engelsch behandelde dr. W. Ovaer
het onderwijs in het Engelsch op de M. T. S.
In de sectie Duitsch besprak de heer K Bu-
kowsky, leeraar aan het Christelijk Lyceum te
Haarlem, de voorbereiding voor de eindexamen
vertaling.
Balkandorpen door wolven
overvallen.
Eenige boeren gewond.
ATHENE, 6 Januari. (D. N. B.) Talrijke dorpen
in het westén van Thracië in de nabijheid van de
Grieksch-Bulgaarsche grens, zijn door groote ben
den wolven overvallen. De boeren zijn er met
groote moeite in geslaagd de wolven althans voor-
loopig te verdrijven. Ongeveer 10 wolven werden
gedood. Eenige boeren zijn in de gevechten met de
roofdieren gewond.
Sneeuwballen gooien op het St Pietersplein te Rome. Ook in Italië doet
de winter zich voelen. In den schaduw van het wereldberoemd bouwwerk
krijgt deze seizoen-sport haar aparte bekoring
De Heer en Mevrouw
V. ANDEL-EENKHOORN
geven met groote blijdschap en
dank aan God kennis van de
geboorte van hun Zoon
BASTIAAN GERARDUS
5 Januari 1940
Postbox 411
Bloemfontein Zuid-Afrika
Driekoningen 1940
Ondertrouwd.
AT HAZENBERG
en
PIM BRINKMANN
hebben de eer U kennis te ge
ven van hun voorgenomen hu
welijk, waarvan de voltrekking
zal plaats hebben op Dinsdag
30 Januari a.s. in de parochie
kerk van den H. Antonius van
Padua, Nieuwe Groenmarkt
's morgens te half elf.
Gelegenheid tot feliclteeren na
de H. Mis in de pastorie.
Pieter Kiesstraat 23 Haarlpm
Groote Markt 9 Haarlem
Toekomstig adres: Deckerstr. 2
In de Hope des Eeuwigen
levens is heden van ons
heengegaan onze lieve Va
der, Behuwd- en Groot
vader, Broeder, Behuwd-
broeder en Oom
Derk Jan Volkers,
Weduwnaar van
Amelia den Dapper,
in den ouderdom van ruim
77 jaar.
A. F. J. MEIJER—
VOLKERS
M. C. J. MEIJER
en Kleinkinderen
DE FAMILIE VOLKERS
Haarlem, 5 Januari 1940
Kloppersingel 97
De teraardebestelling zal
D.V. plaats hebben op
Maandag 8 Jan. a.s. te 12
uur op de Algemeene Be
graafplaats aan de Kle
verlaan. Vertrek van het
Sterfhuis pl.m. 11.30 uur.
Door het verbindend worden
der tweede en laatste uitdee-
lingslijst is het faillissement
van B. Smallegange, aannemer
van grondwerken te Haarlem,
geëindigd.
De curator:
Mr. JULIUS HOOG
Zijlstraat 47rood, Haarlem
Schriftverbetering
voor Volwassenen.
AANVANG NIEUWE CURSUS
SEN. Inlichtingen en aanmelden
dagelijks. Resultaten en attes
ten vrijblijvend ter inzage.
INST. REIBER NAN
Ao. 1899 Kl-Houtweg 8 Tel. 17655
Opl. Mercurius Diploma.
W C DREES Verspronckweg 32
Beschaafde dame,
m. 1., biedt zich aan voor de
huishouding en gezelschap. Pri
ma refer. Br. Belinfante's Boek
handel den Haag, lett. E.G.
Kneuterdijk 3.
Een net Meisje
gevr. voor huishoudelijke bezigh.
van 9—4 uur. Wagenweg 188,
Haarlem.
JEANNE en CORRY BLOM
lordensstraat 49 - Telef. 18619
Haarlem
Inrichting voor opheffing
van voetgebreken
Speciale afdeeling voor
voetverzorging
INSTITUUT GEOPEND: 9-17.30
uur. VRIJDAG 9—20.30.
MERCURIUS- EN
PRAKTIJKDIPLOMA
Grondige opleiding, privaatles
6.—; combinatieles voor 2 per
sonen 4.— en 3 personen 3.30
per maand en per persoon.
M.O. EN STAATS-
FRAKTIJKDIPLOMA
Volledige opleiding, privaatles
10.— combinatieles voor 2
personen 7.50 en 3 personen
6— per maand en per pers.
N. J. TH. SCHMIDT
leeraar M.O. Boekhouden
accountant.
Wilhelminalaan 4, Hrl. tel. 14506
Instituut
Burdorf 6c Strietman
TALEN - STENO - TYPEF
MIDDENSTANDSCURSUS
BOSCH EN VAARTSTRAAT 27
TEL. 12476
Dr. Otto Klipp's
T alenschool
ONDERWIJS in
DUITSCH
FRANSCH
ENGELSCH
NEDERLANDSCH
STENOGRAFIE
Opl. voor alle Praktijk
examens en „Akte L.O."
Vraagt GRATIS prospectus!
Kleverparkweg 142, Haarlem
TELEFOON 13269
Thea Witk amp
Pianoleerares, Staatsdlpl.
Pieter Kiesstraat 44. Tel. 11615
Spreekuur Dinsdag 10-11
Donderdag 2—3.
Club en privélessen.
(diplome de Paris)
GASTHUISSINGEL 26 r.
Tel. 14110
MOVIAC THEATER vraagt een
voor de cassa. Aanmeld na 2 u.
1915'
(25) 1940
25 JAAR ERVARING
25 JAAR VOORUITGANG
•STENO
3 maanden cursus
TYPEN
volledige examemopl.
TALEN
opl. praktijkiexamens
beg.cursus f 7.50 p. 3 mnd.
BOEKHOUDEN
wist U dat wij f40.— boe=
ken in bruikleen geven?
Van de 200 leerlingen, die weke»
lijks onze school bezoeken,
slaagden in 1939 158 candidaten.
MOORE'S SCHOOL
Frans Halsstraat 1 Tel. 14624
Gezocht Wilhelminastr. in kL
besch. gezin handig
NET MEISJE
of alleenst. juffrouw, die bezig
heden zoekt voor 's avonds voor
afwasschen. breien, naaien,
strijken, van 7-10 uur. Wit
schort dragend. Loon 4 p. w.
Br. no. 2945 bur. v. d. blad
Gevr. Wilhelminastraat
dagelijks van 8-11 's morgens,
uitgezonderd Zondags, zeer goed
kunn. werken. Loon 4 p. w. Br.
no. 2944 bur. van dit blad
Gevr. te Bloemendaal met Febr.
fl. dagmeisje
van 8—8, 7 p. w. V. g. g. v.
Mevr. De Roos Joz.Israëlsweg 8
HOUTHANDEL
vraagt
voor Haarlem e. o. liefst goed
ingevoerd bfj HU. Aannemers
en Meubelmakers. Brieven no.
2943 bur. van dit blad
WINKELHUIS met woning
te huur, Pres. Steynstraat 27.
6 p. w. Bevr Verbenalaan 12
Aerdenhout. Tel. 27318
f 500 gevraagd, geen risico. Ar
tikel met groote winstmarge.
Rente 10 pCt. plus winst. Br. no.
67 Wensing's Adv.Bur. Haarlem.
ZALEN TE HUUR
Geh. gemoderniseerd. 1
Concertgebouw ODEON 1
JANSSTRAAT 50.
Kleine
Middenstanclsw.
Te huur in Haarlem (W.) per 15
Jan. a.s. bev. 6 kam., sch., ko-
lenbergpl. 6.65 en 6.75 p. w.
Inl. Bouwb. „De Gids", Lorentz-
kade 360, tel. 10024.
ADVERTEERT
IN DIT BLAD
