Haarlem's Dagblad Moderne Heerenhuizen Al die Pogingen. Dionnitis. Geslaagde ijsbruiloft op Marken. Kolennood in Duitschland Mislukte staatsgreep in Ecuador Mooi Winterweer Engelsche vliegtuigen Hef Belangrijkste 37e Jaargang No. 17352 Uftgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem. Drukkerij N V Bureaux Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuidet Bulten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082. Hoofdred 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Zaterdag 13 Januari 1940 Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, loss® nummers 6 cent per ex. Advertentlën: 1-5 regelt ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 paf regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meel 0.15. Groentjes zie rubriek. j In zijn Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer is de minister van Buitenlandsche Zaken, mr. van Kleffens, teruggekomen op het aanbod van goede diensten, dat bij herhaling door onze Koningin en den Koning van België is gedaan, om den vrede te helpen bereiken. Hij heeft gezegd dat het helaas geen onmiddellijk resultaat heeft gehad, maar niettemin wel degelijk van nut is geweest. En hij heeft de mogelijkheid van nieuwe pogingen in uitzicht gesteld. Die zouden zich onder bepaalde voorwaarden niet behoeven te be perken tot den kring van de Oslo-staten. Neder land zou ook wel in samenwerking met andere, lees: meer neutralen kunnen ageeren. Zulk een verklaring gaat weer een stap verder op den weg der samenwerking van de mogend heden, die een vrede door overleg willen bevorde ren. Er worden heel wat van die stappen onder nomen. Zoo hebben wij onlangs de zeer belang rijke verklaring van den Paus gehad. En de be noeming van een ambassadeur van Roosevelt bij het Vaticaan. En de toenadering tusschen Vati- caan en Quirinaal: de wederzijdsche bezoeken van den Paus en den Koning van Italië. Gisteren was er het bericht, dat generaal Franco zich bij het Italiaansche streven naar den vrede heeft aan- j gesloten. Als men zulke berichten afzonderlijk leest en ze idaarna weer uit zijn aandacht verbant kan men telkens zeggen: „Och, al die pogingen! Wat geeft het? Ze vechten toch door". En dat doen veel menschen. Maar als men ze in verband met elkaar brengt krijgt men een juister indruk: dien van steeds in aantal toenemende initiatieven, die el kaar zoeken en vinden en langzamerhand een groot geheel beginnen te vormen. En als men dan nog twijfelt moet men maar eens denken aan dat fiere en moedige woord van den grooten Noor Fridtjof Nansen, onlangs nog hier geciteerd: het moeilijke moet onmiddellijk gedaan worden, het onmogelijke vordert eenigen tijd. Nansen's leven heeft bewezen dat dit allerminst een phrase voor hem was. Hij heeft herhaaldelijk het schijnbaar- onmogelijke volbracht. Zoo zal men ook den vrede-door-overleg in Euro pa kunnen bereiken als men maar koppig genoeg volhardt en bij tegenslag steeds weer naar nieuwe middelen zoekt. En men zal ook dat nog grootere doel: een nieuwe internationale samenwerking, die in de eerste plaats rust in Europa en als hooger oogmerk den wereldvrede heeft, kunnen bereiken. Slecht menschenwerk kan altijd door goed men- schenwerk worden vervangen. In den loop van vele jaren heb ik herhaaldelijk betoogd dat het streven der volken zelf onmis baar is als staatshoofden en regeeringen ooit een dergelijk doel willen verwezenlijken. Als dat stre ven bijvoorbeeld met voldoende kracht tot uiting ivas gekomen in den tijd van de Ontwapenings conferentie zou die geen mislukking geworden lijn. Maar er waren teveel menschen die zeiden: wat geeft het nou wat ik doe. Of: wat geeft het nou wat mijn kleine vereenigingetje doet. Of: wat geeft het nou wat een klein volk als het onze ioet. Al die pogingen Ja, het is natuurlijk makkelijker en aardiger als iets dadelijk lukt. Maar wie meent dat acties wan enkelingen, of van kleine groepen of van klei ne volken daarom vruchteloos blijven heeft niet weel over de menschelijke samenleving nagedacht »n begrijpt er weinig van. Menschen die ze wel roerden wisten en weten nu nog dat er over- il in de wereld van die kleine acties zijn, die ge- amenlijk op den duur tot een groote strooming lijn geworden. Niet eens aitijd omdat zij in on- niddellijke aanraking met elkaar kwamen, maar lok al omdat zij overal dezelfde soort invloed leden gelden. Zoo is dan ook het punt bereikt waarop de af leer van het oorlogsgeweld in alle volken is gaan ever wegen, waarop de geestdrift voor het krijgs- jedrijf uit de massa's week. Ik geloof dat dit in ille landen der Westersche beschaving het geval s. Men kan zeggen dat de Finnen met enthou- liasme hun onafhankelijkheid verdedigen. Maar liet met enthousiasme voor den oorlog-als-zooda- lig. Zij strijden met verbetenheid voor hun zelf- tehoud nadat zij alles beproefd hebben om door verleg en onderhandeling den overweldiger bui en hun land te houden. Niemand zal durven be- reren dat de Finnen een krijgszuchtig volk zijn. !n dat een krijgszuchtige stemming heerscht bij Ie volken van Engeland, Frankrijk, Duitschland zelfs nu, na meer dan vier maanden oorlog. rie zou dat durven beweren? Wij hebben het an- lers gekend in de jaren 1914-1918! Dat is bereikt met al de tallooze afzonderlijke rteine acties, in de jaren 1918-1939 in de volken ;evoerd. Het steunde de staatslieden die zelf in He richting wilden en met dien steun, met die roeiende strooming werden tijdelijke of gedeel- elijke successen bereikt, zooals de eerste nog involdoende Volkenbond, het Pact van Locar- io, het Briand-Kellogg-Pact dat den oorlog „uit- ande" als middel tot oplossing van internationa- f geschillen. Dit alies hield geen stand omdat de trooming nog niet machtig genoeg was. Maar het was geen nutteloos werk. Evenmin als, looals minister Van Kleffens zeide, dat aanbod fan goede diensten nutteloos werk is geweest. Dit Ün mijlpalen op een langen, moeilijken weg naar iet schijnbaar-onmogelijke. Degenen die hem lijven volgen weten dat het bereikt zal worden. R. P. Bericht wordt, dat de beroemde Dionne vijfling voor het publiek op de New-Yorksche tentoonstel ling te zien zal zijn). Sinds de Dionne vij fling is geboren, Heeft heel de wereld van ze moeten hooren, Al vijf jaar lang (of zes?) in beeld en woord; Begrijp nie goed, dat vind ik niet zoo'n wonder, Een vijfling is en blijft wel heel bijzonder, Een unicum, geloof ik, in haar soort. Men heeft den kleuters alle zorg gegeven. Om ze gezond te houden in het leven En die verzorging had een resultaat. Waar staat en medici der Canadeezen, Wel ongetwijfeld trotsch op mogen wezen, De vijfling bloeit in goed gezonden staat. Snel werden haar portretten en haar namen, Geëxploiteerd ten dienste der reclame. Men kon ze ook gaan zien tegen entree. In 't. eigen huis, dat borg niet veel gevaren, Zoolang de kinderen nog babies waren, Met van de wereld slechts een vaag idee. Maar nu zij tot begrip van 't leven komen, Nu heeft haar lot een kwaden keer genomen, Zij worden in New-York tentoongesteld; Helaas, de levensleus: laat naar je kijken, Zal haar geluk in 't leven niet verrijken, Ook al verrijkt het haar in roem en geld. P. GASUS. Volendam organiseert ook een bruiloft. Marken moge zijn karakter als visscherseiland verliezen, de tradities blijven er bestaan. Dit be wees de bruiloft, welke er Vrijdagmiddag op het havenijs werd gehouden. De oorsprong van deze traditie ligt eeuwen terug en de laatste maal vond een dergelijk ijsfeest in 1917 plaats. Nu men in de gelegenheid was dit nogmaals te doen werd daartoe zonder schroom door de Mar ker ijsclub besloten. Op onze vraag: „Is dit feest uitsluitend uit reclame-oogpunt georganiseerd?" kregen wij ten antwoord: „Neen, dat is niet het eenige doel". Men vreest echter, dat dit de laatste maal zal zijn dat een bruiloft op het ijs in scène gezet kan wor den. De Marker kleeding raakt meer en meer uit de mode en wanneer over enkele jaren het eiland ingepolderd zal zijn, is zij misschien geheel -er- dwenen. Dit voor oogen houdende, wilde de be volking nog eenmaal haar erfkleeding voor den dag halen en aan de massa toonen wat een Mar ker bruiloft is. Duizenden vreemdelingen hebben Vrijdag genoten van het schouwspel, dat men ook kan zien als een modeshow van bijzondere soort. Niet één waarop nieuwe modellen getoond worden, doch een show uit de oudheid. Immers op deze bruiloft droegen de gasten een keur van kleedingstukken, opgehaald uit de „bouwekist", waarin voorouders 20o a 300 jaar geleden hun bruiloftskleeding bewaarden, deze kleedingstuk ken werden van vader op zoon en van moeder op dochter zorgvuldig bewaard. De generatie van thans demonstreerde Vrijdagmiddag op levendige wijze deze kleeding. De vier bruidsparen droegen de vier typische bruiloftscostuums. Zij zaten te midden van de gasten aan de welvoorziene tafels, waaraan de dranken en het gebak werden rondgediend. Iedere bediende had zijn eigen taak en welke deze was konden de kenners zien aan de kleeding, welke gedragen werd. Typische dansen vormden het slot van het feest, althans voor het publiek, want 's avonds verzamelden de gasten zich weer, om het restant van de boerenjongens met suiker en de roode wijn, de traditioneele Marker bruiloftsdran ken, op te maken. Ook Volendam krijgt zijn bruiloft In navolging van Marken zal Zondagmiddag om half drie te Volendam een origineele Volendam- mer bruiloft met muziek en dans op het ijs wor den georganiseerd. Hoog en laag lijdt onder het gebrek. BERLIJN, 13 Januari. De hevige koudegolf, die men ook in Duitsch land thans ondergaat heeft Berlijn op zijn zwakste piek getroffen, in de verwarming namelijk. De kolenvoorraad daalt evenredig aan de temperatuur, terwijl de binnenschepen die groote hoeveelheden huisbrand moeten afleveren, vastgevroren liggen in de havens waar zij thuis hooren of onderweg door het ijs zijn tegengehouden. Het officieele rantsoen is slechts 50 kleine bri ketten per gezin per week, maar een groot aantal menschen kan geen voldoende gtmstige plaats krij gen in de queus, die 's morgens voor de kolenhan delaren staan opgesteld. Aanvankelijk werden de lagere klassen door den kolennood het zwaarst getroffen, maar thans zijn de groote kamers en de centrale verwarming van vele flatgebouwen in het welgestelde westen der stad een grooot nadeel voor de bewoners. In vele gevallen hebben de huiseigenaren de centrale ver warming buiten werking gesteld en gezinnen ge dwongen tot het ijlings improviseeren van een stookgelegenheid in één enkele kamer of het ge bruiken van electrïsche verwarming, indien men die kon krijgen. Voor zoover de centrale verwar ming in sommige flatgebouwen nog aangesloten is heeft men slechts brandstof toereikend voor drie dagen per week. De eigenaars van enkele der grootste kantoorgebouwen Unter den Linden heb ben hun huurders medegedeeld dat zij nog slechts voor een enkelen dag kolen in voorraad hebben. Vierduizend departementsambtenaren zijn naar huis gestuurd om daar verder te werken, daar er geen kolen in hun kantoorgebouwen beschikbaar waren. Voorts hebben veel cafés en restaurants hun deuren gesloten. Ook de groentemarkt in de openlucht wordt tot nader order niet gehouden. Tegen het gebruik van hout om het tekort aan kolen aan te vullen wordt door de kranten en in filmjournaals heftig geageerd, daar hout thans een waardevolle grondstof voor cellulose en voor klee- dingstoffen is. Maar zelfs een officieele ban tegen het gebruik van hout als stookmateriaal was niet in staat deze handelwijze in sommige arbeiders kringen tegen te gaan. Men heeft aangekondigd dat de spoorwegen het passagiei'svervoer zullen beperken om meer men schen en materiaal voor goederenvervoer beschik baar te krijgen, wat zoolang de koud aanhoudt klaarblijkelijk uitsluitend brandstoffenvervoer zal zijn. De kranten versterken het geheel van maat regelen door een beroep op het publiek te doen „om af te zien van overbodige en niet dringende reizen". Ook op het voedselprobleem Is de koude van in vloed want aardappelen, die het belangrijkste voe dingsmiddel zijn, kunnen tengevolge van de weers omstandigheden niet vervoerd worden, terwijl zij in den grond bevriezen waardoor zij voor de con sumptie onbruikbaar worden. Naar verluidt echter zullen de broodrantsoenen worden verhoogd indien de huidige aardappelvoor- raad ontoereikend zou blijken (United Press) TE KOOP nog enkele prachtige HEERENHUIZEN, voor zien van modern comfort, gelegen aan de Lod. van Deyssellaan, vlak bij station Bloemendaal. Ook nog eenige TE HUUR met centr. verw., ad ƒ630.— per jaar. Te bevr.: S. VELDKAMP, Van Dortstraat 90, Telef. 16373. (Adv. ingez Med.) IJSBAAN EINDENHOUT. PRACHTIJS ZONDER SCHEUREN. Toegang Zondag voor iedereen 25 ct. per persoon Dagkaarten 50 ct. RIJWIELSTALLING GRATIS (Adv. Ingez. Med.) DIESELTRACTIE LEIDEN—WOERDEN. UTRECHT, 13 Januari. De Nederlandsche Spoorwegen gaan voort met het modern iseeren van het bedrijf. Thans wordt, naar wij vernemen, de stoomtractie het traject LeidenWoerden door Diesel tractie vervangen. Met ingang van Maandag 15 dezer zal deze verbeterde reisgelegenheid ten dienste van het 'teizende publiek staan. Mr. K. baron de Wijkerslooth de Weerdesteyn is benoemd tot burge meester van Hilversum Vuurgevecht te Guayaquil Uit Guayaquil wordt aan Havas gemeld, dat Velasco Ibarra, de verslagen candidaat voor het presidentschap, gepoogd heeft een staatsgreep te ondernemen, geholpen door een aantal socia listen en afdeelingen van de luchtmacht van Ecuador. Een twintigtal socialistische leiders te Quito en Guayaquil is gearresteerd. Ook Velasco Ibarra zelf is gevangen genomen en aan boord van het oorlogsschip „Eloy Alfara" gebracht. De troepen van het garnizoen van Guayaquil hebben zich verzet tegen de poging tot opstand, zij openden het vuur op de samenzweerders en zes personen werden gedood en veertien gewond. De aibeiders hebben een algemeene staking te Guaya quil afgekondigd. De voornaamste leiders van den opstand zijn te zamen met Ibarra aan boord van het oorlogsschip „Eloy Alfara" gebracht. Zij zullen hier gevangen blijven tot het vonnis over hen zal worden uitge sproken. De muiters van het militaire vliegveld van Guayaquil, die aan den opstand hebben deel genomen, zullen voor den krijgsraad verschijnen. De commandant van het vliegveld, die zich aan het hoofd van de muiters had gesteld, is gevlucht. Te Quito is alles kalm. staat ons, blijkens het weerbericht, morgen te wachten. Vannacht zal het iets minder fel vriezen en des middags stijgt het kwik wellicht zelfs tijdelijk boven het vriespunt doch het blijft droog en de zwakke wind zal het ijsvermaak niet schaden. Vrouw in haar woning verbrand. Met petroleum de kachel aangemaakt. AMSTERDAM, 13 Januari. Vanochtend is in een woning in de Kinkerstraat 22 bij het aanmaken van een kachel met petroleum een ernstig ongeluk geschied, waarvan een oude vrouw het slachtoffer is geworden. Op de bel-étage van dit huis bewoonde deze vrouw, de 62-jarige M. Ort, de achterkamer. Van morgen. terwijl zij bezig was zich te kleeden, maakte zij de kachel aan. Daartoe gooide zij petro leum in de kachel en op hetzelfde oogenblik sloe gen de vlammen door de onderstaande klep naar buiten. De rokken van de vrouw vlogen in brand. Waarschijnlijk heeft de ongelukkige nog eerst ge poogd zich de brandende kleeren van het lichaam te scheuren, voordat zij, om hulp roepend, het por taal is ingeloopen. Toer. de in het benedenhuis ge vestigde winkelier haar hulpgeroep hoorde en hijzich zoo vlug mogelijk toegang tot de bel-étage wist te verschaffen, bleek het reeds te laat. De oude vrouw was inmiddels aan de hevige brandwonden be zweken. De brandweer, welke eveneens was gealarmeerd, behoefde geen dienst te doen. Buren, die aan de achterzijde de vlammen hadden opgemerkt, hadden de deur ingetrapt en het vuur gedoofd. Anierikaansehe niarinevliegtuigen in botsing. SAN DIEGO. 13 Januari. (Havas) Twee vliegtuigen van de Amerikaansche marine zijn in de lucht tegen elkaar gebotst. Van de zes inzittenden wisten zich twee met hun parachute te redden. Omtrent het lot van de vier anderen is nog niets bekend. De beide overlevenden heb ben medegedeeld dat zij hun kameraden even eens omlaag hebben zien springen. De streek, waar het ongeval is geschied, is zeer woest, zoo dat het mogelijk ls, dat zij verwaaid zijn. Het woord is aan Charles Boissevain: Strijd, gevaar, bittere verdrukking, martelend onrecht brengen vaak een nieuwe kracht in de maatschappij, wan neer de andere versleten zijn. boven de Osfmark en het Protectoraat. LONDEN, 13 Januari (Reuter). Het ministerie van luchtvaart deelt mede, dat de Britsche luchtmacht met succes verken ningsvluchten heeft uitgevoerd boven het voormalige Oostenrijk, Bohemen en Noord west Duitschland. Het ministerie van luchtvaart heeft de volgen de mededeeiing gepubliceerd „In den afgeloopen nacht heeft de Britsche luchtmacht uitgebreide verkenningsvluchten ge maakt boven het Oostelijk deel van Duitsch land. alsmede boven Oostenrijk, Bohemen en het noordwesten van Duitschland. De patrouille- vluchten boven Helgoland zijn ook in den afge loopen nacht gemaakt. Alle vliegtuigen zijn vei lig naar hun bases teruggekeerd." Honderd Tsjechische studenten uit concentratiekamp ontslagen. PRAAG. 13 Januari. Gedurende de laatst# paar dagen zijn ongeveer honderd van de twaalfhonderd Tsjechische studenten, die op 14 November te Praag werden gearresteerd en naar Duitsche concentratiekampen werden gezonden, in vrijheid gesteld en naar huls teruggekeerd. Zij kwamen uit het concentratiekamp Oranlenburg terug in groepen van twingtig a dertig man, zagen er goed uit en verklaarden behoorlijk te zijn behandeld. Er is een wet in werking getreden, waarbij het eiken Tsjechischen burger verboden is bij tes tament of bij wijze van geschenk iets na te la ten of te geven aan Tsjechische relaties of ken nissen, die uit het land zijn gevlucht of om an dere redenen geen burger zijn van het protecto raat. (United Press). BEVROREN W ATEREEIDINGEN ELECTRISCH ONTDOOIEN door vakman. J. SCHOLTE, Loodgieter. LANGE HEERENSTRAAT 28 Telcf. 14451. (Adv. Ingez. Med.) CENTRALE RADIO ONTVANGST. BELANGRIJKE MEDEOEEL1NG. De abonné's welke belang stellen in de buiten landsche nieuws-bericht-geving, wijzen wij er nogmaals op, dat RADIO-STATION BRUSSEL hierin het meest volledig is. De Radio-Centrales geven dit station dagelijks door op de navolgende uren v.m. 8.45, n.m. 1.20 7.50 10.20. Zij die nog niet zijn aangesloten, vragen inlichtingen aan de Centrale. HAARLEM TELEFOON 10010. (Adv. ingez. Med.) HEDEN: 16 PAGINA'S. HAARLEM EN OMGEVING pag. 6 Een Marker bruiloft op het ijs werd Vrijdag onder groote belangstelling in scène gezet. Voorafgegaan door een harmonica-.speler begeeft de stoet zich naar de binnenhaven, waar het feest plaats vond. Koning Carol en Prins Paul confereerden. BOEKAREST. 13 Januari. Officieele krin gen nemen aan dat een conferentie heeft plaats gehad tusschen Koning Karol en Prins Paul van Joego Slavië nabij Timishoara. waar zich een van de jachtverblijven van den Koning bevindt Vrijdagmiddag om half een kwamen de Koning en Kroonprins Michael terug na een treinreis, die den geheelen nacht had geduurd. Prins Paul heeft twee uur met Koning Karo! gesproken over een samenkomst van de landen der Balkan Entente, alsmede over de gezamen lijke pogingen van rtalië, Hongarije en Joego Slavic om Roemenië ertoe te krijgen de ge schillen met Hongarije te regelen. CUnited Press) IJs in Haarlem en Omgeving. BINNENLAND Op Marken is een zeer geslaagde Ijsbruiloft ge houden. 1 Voor den Elfstedentocht hebben zich reeds hon derden deelnemers aangemeld. 2 Jhr. de Savornin Lohman pleit voor medewer king van alle Nederlanders ter verdediging onzer neutraliteit. 3 BUITENLAND De kolennood in Duitschland is ernstig. 1 Een staatsgreep in Ecuador is mislukt. 1 Salla weer het tooneel van den strijd in Finland. 5 De Russen bombardeeren Aabo. Hangö. Turku en Lahti. 5 Vermoedelijk zün alle ingesloten mijnw erkers in Virginia ten doode opgeschreven. 5 De hittegolf in Argentinië eischte reeds 21 dooden. 5 Duitsche vliegtuigen brachten opnieuw Engel sche schepen tot zinken. 5 SPORT. Sport in 't Kort. 6 Schaakrubriek. 6 Mooie routes voor liefhebbers van lange schaats tochten. s Alie Stijl vestigt een nieuw wereldrecord op de 100 yards schoolslag. 6 ARTIKELEN, enz. R. P.: Al die Pogingen. 1 R. P.: Journaal van de week. 5 H. St: Een laatste groet. 3 YV. v. d. T.: Het museum van den wijnhandel ln Amsterdam. 2 P. v. d. Hem: Wintersport-flirt. 3 J. B. Schuil: Finland en Rusland. 4 J. Kirchner: Suomussalmi. 4 C. J. E. Dinaux: Als de stcenen spreken konden 7 Mr. E. Elias: Ik ontdek Amerika. 7 J. H. dc Bois: Litteraire Kantteekcningen. 7 Filmschouw g Financieel Economisch YVeekovcrzicht: Oorlogs economie: een ware mobilisatie van alle eco nomische krachten. 9 A. J. D.: Hamamelis 9 Jhr. dr. J. C. Mollerus: Platina-voorziening wekt veel belangstelling. 13 Van onzen correspondent te Genève: Zwiteer- land's nieuwe president. 13 K. de Jong: Erna Sack g J. B. Schuil: Meneer Topaze. g De Burgerlijke Stand van Haarlem ls opge nomen op 14 LAATSTE BERICHTEN f4

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1