H ENSEN
Wiiidiacken-
WINDDICHT
en SPORTIEF
DE SPECIAALZAAK
PAARLAARSTEEGno. 1
MIDZA
Makelaar-kwakzalver
staat terecht.
Co mme" - Wales.
„De Spaawestad"
Het museum van den
wijnhandel in Amsterdan
MAIKT
m EIKICÜTIN
ZATERDAG JANUARI 1940
HAARLEM'S DAGBLAD
Voor het Algemeen Steuncomité.
In elke straat één of twee collectrices
gevraagd.
Zooals reeds is gemeld, zal 20 Januari a.s. te
Haarlem de collecte worden gehouden voorr het
algemeen Steuncomité 1939, welk comité onder
eere-presidium van Prinses Juliana is ingesteld ten
behoeve van de, in deze zorgvolle dagen zoo bij uit
stek gewichtige ondersteuning van de talloozen.
die bijstand behoeven.
De commissie, die door den burgemeester van
Haarlem is ingesteld om de collecte te Haarlem te
organiseerén, doet een dringend beroep op de Haar
lemsche huisvrouwen, zich beschikbaar te stellen
om in eigen straat huis aan huis te collecteeren.
Het is de bedoeling in iedere straat een of twee
collectrices te vinden, die in die straat de collecte
bus aan haar mede-straatbewoners aanbieden. De
genen, die zich hiervoor beschikbaar stellen, be
hoeven dus niet den geheelen dag te collecteer en,
doch alleen 's morgens haar eigen straatgenooten
te bezoeken.
Hierdoor zal ieder, ook degene, die zich op den
collectedag toevallig niet op straat begeeft, de ge
legenheid hebben tot de collecte bij te dragen. Het
is de bedoeling deze collectrices in elke straat te
zoeken, daar aller bijdragen noodig zijn, ook de
kleinste.
De Commissie doet daarom een dringend beroep
op de huisvrouwen van Haarlem, zich voor dit
doel beschikbaar te stellen.
Opgaven hiervoor worden gaarne ingewacht a.s.
Maandagavond 15 Januari van 8 tot 10 uur aan de
volgende adressen:
Sociëteit Vereeniging, Zijlweg 1.
Tuindorplaan 1 (Ramplaankwavtier).
Rest. Suisse, Rijksstraatweg 191, Haarlem-N.
Wjlkgebouw Molenaerstraat 18.
Hotel Lion d'Or, Kruisweg 36.
Café Brlnkmann, Groote Markt.
Oosterkerk, Zomerkade.
Remise N.Z.H.T.M., Leidsche Vaart.
IN DIVERSE KLEUREN
O.a. BORDEAUX MARINE IVOOR
GRIJS BINGS
(Adv. Ingez Med.)
De Lek onbevaarbaar geworden.
IJs is gaan zitten.
In den loop van gisteren ls de Lek voor een
groot gedeelte gaan zitten. Ter hoogte van
Schoonhoven was de rivier al vrij vroeg in
den morgen vastgedreven en omstreeks half tien
kon men ook bij Vreeswijk constateeren, dat de
Lek zat.
Gistermiddag had de stroom dat karakteris
tieke wintersche beeld, dat ln al zijn fantastische
grilligheid zooveel bekoorlijks zou kunnen heb
ben als daar niet altijd de donkere bijgedachte
op den achtergrond stond van den overlast, die
nu onze toch al zoo gehandicapte binnen
scheepvaart wordt bezorgd.
Zoo ver het oog reikte lag gistermiddag de
Lek als een starre, beweginglooze witte massa
tusschen de dijken. Naar Schoonhoven, langs
Lopik en Lopikerkapel en de andere richting uit
naar Beusichem en Wijk bij Duurstede, één
eender beeld van win terovermacht.
Van de verkeersbrug bij Vianen had men een
prachtig uitzicht over de rivier en menigeen
profiteerde daar dan ook een oogenblik van, tot
de schildwacht hem kwam beduiden, dat hij
moest doorrijden,
Midden door de rivier liep een spoor, komende
uit het Westen, dat leidde naar de buitenhaven
van de Prinses Beatrixsluis te Vreeswijk.
Het bleek, dat daar omstreeks half tien in
den morgen, even voor de rivier zich definitief
had vastgezet, nog twee sleepbooten stroomop
waren gepasseerd, die zich in het drijf ijs een
weg hadden gemalen. De geul was nu vrij gelijk
matig dichtgevroren, zoodat een duidelijk zicht
baar spoor in de witte schotsenmassa's was
achtergebleven.
De magazijnen in Ijlst vliegen leeg.
Groote drukte in de Friesche schaatsen-
Industrie.
Men zegt wel eens, dat de beste wintersche
stemming in het Friesche stadje IJlst eerst
bereikt wordt bij een vorst van vijf graden
Celsius. Men kan ook zeggen, dat er misschien
geen plekje in het Noorden is, waar men zoozeer
meeleeft met de wisselingen in de weersgesteld
heid. En geen wonder, want de gemeenschap van
IJlst drijft voor een goed deel op de sehaatsen-
industrie.
In dagen als we nu beleven beleeft IJlst schoo-
ne momenten. Wie dezer dagen te IJlst moet
teiefoneeren, is nog niet gelukkig, want voor de
schaatsenindustrie is de lijn, die IJlst met ,,de"
wereld verbindt, den geheelen dag tot 's avonds
laat in beslag genomen.
De orders om schaatsen te zenden regenen
om het zoo maar eens uit te drukken het stadje
binnen.
Het is daar de laatste dagen weer eens ouder
wets druk. Zooals in 1929 bijvoorbeeld. Doch er
zijn thans meer voorraden aanwezig en de expe
ditie gaat nog vlugger dan toen.
Wij spraken een der directeuren van de
Ulstersche firma. „Het kan nog een paar da
gen zoo doorgaan", zoo zeide hij. „maar dan is
het uit. Want tenslotte raakt men uitverkocht
en al maken we oer dag een paar duizend
paar schaatsen, tegen die geweldige aanvraag
om nieuwe schaatsen kunnen we 't toch niet bol
werken".
ELLEBOOG GEBROKEN.
2en 28-jarige dame had Vrijdagmiddag, toen zij
aan het schaatsenrijden was op de Buiten Li«ie
(Penningsveer), het ongeluk te vallen en haar
jrèchter elleboog te breken, Zij werd door een lid
Tan den Ongevallendicnst voorloopig verbonden,
waarna zij per auto naar het: Diaconessenhuls wer
«'nor 7Ü «wH onmnnmnn
Geneesmiddel tegen t.b.c.
Voor den Hilversumschen kantonrechter mr. van
der Leij, stond Vrijdag terecht de 45-jarige Bus-
sumsche makelaar C. van O., verdacht van onbe
voegd uitoefenen der geneeskunst. De heer van O.
is de ontdekker van een medicijn tegen t.b.c. ge
naamd „maxima doctrina" die in breede kringen
3ftrek vindt. Hem was ten laste gelegd, dat hij
twee personen tegen betaling fleschjes van deze
medicijn had geleverd met aanwijzingen voor het
gebruik en met de strekking van genezende wer
king.
Verdachte erkende deze feiten.
Het O. M. vroeg de maximum straf van driehon
derd gulden boete, subs, vijfentwintig dagen hech
tenis.
Verdachte's raadsman, mr. Moresco betoogde in
zijn pleidooi dat het geneesmiddel blijkens veel at
testen van genezen patiënten inderdaad goede re
sultaten heeft. Overtreding van de wet op de ge
neeskunst achtte pleiter niet bewezen.
Vonnis wijzend verklaarde mr. van der Leij, dat
verdachte zich stipt heeft gehouden aan het geoor
loofde volgens de oude juris prudentie. Er is ech
ter in 1938 een nieuw arrest van den Hoogen Raad
verschenen, waarbij het verstrekken van medicijn
aan iemand, die over ziekte klaagt, met voorspie-
ieling van genezing beschouwd wordt als uitoefe
ning der geneeskunst. Bij de bepaling der strafmaat
overwoog de rechter eenerzijds dat de verstrekte
medicijn, waarvan men op het laboratorium van
volksgezondheid de bestanddeelen niet heeft kunnen
ontdekken, blijkens de ervaring in de praktijk, geen
schadelijke werking heeft en dat integendeel veel
patiënten, waaronder menschen met goede namen
in de wetenschappelijke wereld, er baat bij gevon
den hebben. De wet eischt echter straf en deze mag
met het oog op den omvang van verdachtes prak
tijd niet te gering zijn. Daar het hier een betrek
kelijk principieele zaak gold, legde de kantonrech
ter verdachte voor elk der beide in de dagvaarding
ermelde gevallen een boete op van honderd gul
den, subs, tien dagen hechtenis.
De Voiidel-leerstoel.
,De Maasbode" schrijft over het interview van
prof. van Eyck in „Het Vaderland" o.m.:
,Niet onbelangrijke onderdeelen van het profes
sorale betoog kunnen, als gewraakt door de nuch
tere data of zoo stellig mogelijke verklaringen van
door den hoogleeraar in zijn beschouwingen betrok
ken personen, worden geëlimineerd.
Wij maken even de balans op:
1. Minister Slotemaker was de data wijzen het
uit niet demissionair, toen hij deze kwestie be
handelde en afsloot.
2. Het was volstrekt niet naar'aanleiding van de
aanvrage om den Vondelleerstoel, dat deze minis
ter het instituut der bijzondere leerstoelen in studie
nam.
3. Dr. Sterck werd ten onrechte door prof. Eyck
ten tooneele gevoerd; hij voerde over het betrokken
geval geen briefwisseling met prof. Verwey en stond
er totaal buiten.
4. De „principieele" bezwaren van prof. de Vooys,
waarvan prof. Eyck gewaagt, staan thans, na de ver
klaringen van den Utreehtschen hoogleeraar scherp
omschreven vast: hij heeft geen bezwaar tegen een
afzonderlijken Vondelleerstoel, had ook geen be
zwaar tegen den titularis, toen aan bod (de Klerk),
maar hij had bezwaar tegen den hoogleeraarstitel
voor den titularis van zulk een leerstoel; hij achtte
daarvoor een lector of privaatdocent aangewezen.
5. Prof. Eyck brengt ook zijn katholieken collega
prof. Berg, thans in Indië verblijvend, met de Von
delstichting in verband. Het lid van het bestuur der
stichting, Berg, is echter niet de katholieke Leidsche
hoogleeraar, maar de niet-katholieke Bibliothecaris
der Amsterdamsche imiversiteitsbibliotheek, dr.
Johan Berg.
Onder de vijf bestuursleden der stichting zijn dus
2 alleszins bevoegde niet-katholiéken: de door prof,
Eyck in zijn interview zeer geprezen jhr. van Such-
telen en dr. J. Berg."
VRIJZINNIG DEMOCRATISCHE BOND.
De af deeling Haarlem hield haar jaarverga
dering in hotel Lion d'Or. De voorzitter, de heer
A. Jongbloed, besprak in zijn openingsrede de
vele gebeurtenissen van het afgeloopen jaar.
„Wij moeten", zoo besloot hij, „ook in dezen
tijd blijven vertrouwen in de toekomst. Ver
trouwen en paraat bijven moet de leuze zijn voor
allen. Ook wij, Vrijzinnig Democraten, moeten
voortdurend, trouw aan ons beginsel, meehel
pen om de moeilijkheden te overwinnen".
Het jaarverslag van den secretaris gaf een
beeld van de' activiteit van de af deeling Haar
lem gedurende 1939 en memoreerde de gunstige
uitslagen van de gehouden verkiezingen. Het
financieele verslag van den penningmeester
gaf eveneens blijk van de gezonde ontwikkeling
van de organisatie.
Als bestuurslid traden periodiek af mevr. E
L. C. KooimanDankmeijer en de-heer P, Wes
terling, die niet herkiesbaar waren.
Gekozen werd tot lid van het bestuur mevr.
M. WesterlingGcmlag, terwijl de tweede vaca
ture werd aangehouden tot de volgende leden
vergadering.
De voorzitter deelde mede, dat de propaganda
in het nieuwbegonnen jaar met kracht zal wor
den voortgezet. Op 2S Januari a.s. zal Mr. A. M
Joekes, voorzitter van de V. D.-Tweede Kamer
fractie voor leden en introducés komen spreken
over „Vraagstukken van dezen tijd".
Nadat alle agenda-punten vlot waren afge
handeld, sloot de voorzitter de goedbezochte ver
gadering.
ARROND. RECHTBANK.
Moeder liet haar kinderen alleen.
Op 29 Mei 1939 liet een 23-jarige inwoonster
van Beverwijk haar 5-jarig en 2-jarig zoontje en
6-jarig dochtertje alleen in haar huis achter.
Doordat een strijkijzer per ongeluk aan bleef
staan schroeide een moltondeken en door de rook
ontwikkeling kwam het vijfjarig jongetje om het
leven.
De Officier van Justitie van de Arr.-Rechtbank
te Haarlem heeft indertijd een maand gevangenis
straf tegen de moeder geëischt.
De zaak werd nog nadér onderzocht en heden
morgen voortgezet. De president deelde mede, dat
gebleken is dat de moeder de kinderen meermalen
alleen liet.
De officier persisteerde bij zijn eisch van een
maand gevangenisstraf.
Uitspraak 25 Januari a.s.
IJSBAAN BREDERODE.
PRACHT1JS ZONDER SCHEUREN
Oppervlakte 8000 M2.
ZONDAG van 105 uur geeft de heer ZEIL-
BERGEN ieder half uur een Demonstratie in
KUNSTRIJDEN.
Tusschentijds gelegenheid tot bespreken van
lessen in schoonrijden. Andere dagen na
afspraak aan de loketten.
Toegang: Zondag voor iedereen 20 ct. p. persoon
Dagkaarten 40 ct.
RIJWIELSTALLING GRATIS.
(Adv. Ingez. Med.)
HOOG BEZOEK AAN AMSTELKRING.
AMSTERDAM. 13 Jan. Woensdagmiddag
a.s. zullen de Commissarissen der Koningin,
die dien dag de gast zijn van den Commissaris
der Koningin in Noord-Holland mr. dr. A. baron
Röell ter gelegenheid van diens zilveren ambts
jubileum op diens initiatief en noodiglng ook een
bezoek brengen aan het gerestaureerde Mu
seum Amstelkrlng (Ons' Lieve Heer op Solder).
Het gezelschap zal door feet college van regenten
worden orttvancen.
Verwachting, geldig van hedenavond tot mor~
genavond ongeveer IS uur:
Voor het Noorden:
Des nachts matige tot lichte vorst, in
den middag tijdelijk stijging van tem
peratuur tot boven het vriespunt met toe
nemende bewolking, droog, zwakke wind.
Voor het Zuiden:
Des nachts strenge tot matige vorst, in
den middag tijdelijk stijging van tempe
ratuur tot boven het vriespunt, nevelig
tot licht of half bewolkt, droog, zwakke
wind.
Deze verwachting is geldig van heden
avond tot morgenavond ongeveer 19 uur.
Het gebied van hoogen luchtdruk, dat zich met
maximale 1 uchibdru kwa arden van 1041 mbar over
de Domaulanden bevindt, neemt in beteekenis af-
Een uitlooper strekt zich uit tot over de Noordzee,
De as ligt heidenmorgen nog juist ten noorden
van ons land, zoodat de zwakke oostelijke lucht-
strooming nog bleef aanhouden. Tengevolge van
de uitstraling blijven de nachtelijke minimum
temperaturen laag. Vliegveld Twente had in den
afgeloopen nacht 16 graden vorst, de Bilt 12 gra
den. In Denemarken is de wind westelijk, door
dat de bovengenoemde as ten zuiden van dit land
is gelegen. De temperatuur is er vrij veel boven
het vriespunt gekomen. In den Balkan en Centraal
Europa blijft het zeer koud en er komen tempe
raturen tot -20 graden toe voor. In de randstaten
is de temperatuur aan de kust even boven het
vriespunt, in het binnenland komt nergens mee*-
dan lichte vorst voor.
Over de noordelijke IJszee trekt een depressie
van omstreeks 980 mbar in noordoostelijke rich
ting. Zij is Jan Mayen gepasseerd, en wordt ge
volgd door vrij krachtige drukst ij gingen op IJs
land en Groenland. Aan de zuid;- en oostkust van
IJsland is de wind krachtig tot stormachtig, even
als op de Faroër. Aan de Noorsche kust is de
wind over het algemeen krachtig uit westelijke
richting, en viel vrij veel neerslag. De tempera
tuur is er ongeveer 5 graden boven nul.
In Noord-Italië houdt de vorst aan. Plaatselijk
komt hier mist voor, In Spanje en Portugal blijft
de luchtdruk relatief laag. Uit het zuiden van
Spanje worden groote hoeveelheden regen ge
meld.
BAROMETERSTAND
Vorige stand 776 m.M.
Stand van hedenmorgen 10 uur 776 m.M.
Neiging: Stilstand.
Opgave van CAREL v. HUIZEN, Opticien.
KI. Houtstraat 13. Tel. 14112.
BELANGRIJKE TELEFOONNUMMERS
Politie: 11850
Ongevallendienst (Brandweerkazerne) Ged
Oude Gracht: 14141.
Brandweer: 15333.
GOEDKOOPE, PRIMA ANTHRACIET
Afm
oei H.L
Is plm 73 K.G
22/35 en 30/50 2.65
15/22 ƒ2.30
8/15 ƒ1.85
2.55
2.20
ƒ1.70
BRANDSTOFFENHANDEL
FR VARKENMARKT 6-10
TEL 14164-13904
(Adv. Ingez. Med.)
Het jubileum van den Commissaris
der Koningin.
Verkeersmaatregelen tijdens de receptie.
De Commissaris van Politie te Haarlem heeft
in verband met de receptie ter gelegenheid van
het 25-jarig ambts-jubileum van den Commis
saris der Koningin in de Provincie Noord-Holland
ln het Gouvernementsgebouw, Dreef, op Dins
dag 16 en Woensdag 17 Januari a.s., betreffende
het rjjverkeer het volgende bepaald:
Voorrijden geschiedt via de Paviljoenslaan,
alwaar een hek toegang geeft tot den tuin van
het gebouw.
Na het uitlaten van de passagiers verlaat men
den tuin door de poort (zijde Dreef), waarna ge
parkeerd kan worden op het schelpenpad aan
de Dreef tegenover die poort.
Voorrijden om personen af te halen geschiedt
van dat schelpenpad af, wederom vla de -Pa
viljoenslaan.
HET ZILVEREN AMBTSJUBILEUM VAN
MR. DR. A. BARON RÖELL.
Naar wij vernemen van den waarnemenden
Commissaris der Koningin in de provincie Noord-
Holland, zal déze het op prijs stellen, indien cup
den op Woensdag den 17den Januari a.s. te
houden avond-receptie ter gelegenheid van het
zilveren ambtsjubileum van den Commissaris
der Koningin., Mr Dr. A. baron Röell, de autori
teiten zoo mogelijk in amibtscostuum verschij
nen.
DE 25.000STE BEZOEKER VAN
DE TENTOONSTELLING „ONZE KUNST VAN
HEDEN".
Vrijdag heeft de hoofd-directeair van het Rijks
museum te Amsterdam, dr. F. SchmidtDege-
ner, mej. _W, Akkerman verwelkomd, die als
25000ste de tentoonstelling „Onze kunst van he
den" bezocht. Ter herinnering werd haar aange
boden een door J. Haver Droeze hiervoor be
schikbaar gestelde krijtteekening, benevens viel
de keuze van mej. Akkerman op een ets van Jan
C. Bander, yoorstellende „De Die".
De oneenigheid in het Haarleinsche
taxibedrijf.
Het standpunt der werknemers.
Door het bestuur der Vereeniging van Haarlem-
sche Taxi-ondernemers werd Donderdagavond een
vergadering gehouden waar een uiteenzetting gege
ven werd over het feit, dat men inzake het voor
nemen om de tarieven met 20 pet. te verhoogen,
niet tot overeenstemming was gekomen met de
vakbonden, die een looneisch stelden. Wij gaven
daarvan een verslag in ons blad van Vrijdag jl. De
Centrale Bond Transportarbeiders schrijft ons
thans:
Als de ondernemers verklaren dat de vakbonden
loonsverhooging vragen zou het toch zeker niet on
logisch zijn, want een grondtoon van f 12 per week
is toch in feite veel en veel te laag en onjuist.
Zeker zou het noodig zijn om aan dezen ongezon
den toestand een eind te maken, want zelfs ter
conferentie op het stadhuis verklaarde één der on
dernemers, dat zijn chauffeur een groot aantal we.
ken geen provisie ontvangt en dus voor zijn arbeid
in dienst van den ondernemer, met alle risico's aan
den chauffeursarbeid verbonden, voor een heele
week twaalf gulden ontvangt.
De ondernemers zeggen dat de werknemers loon
eisdien stellen, die niet aanvaardbaar zijn.
In feite willen de ondernemers loonsverlaging
invoeren.
Thans is het loon f 12 per week en 35 pet. pro
visie van het bedrag dat boven de f 40 wordt op
gereden. Gemiddeld wordt er opgereden f 43 a f 44.
Wanneer dit dus volgens de plannen der werkge
vers met 20 pet. verhoogd wordt, bedraagt het ge
middeld opgereden bedrag f 55.ongeveer.
Bij het tegenwoordig toonstelsel zou de chauffeur
ontvangen:
f 12.loon en f 5.25 provisie, totaal f 17.25.
De ondernemers stellen nu voor een loon van
f 14 en 10 pet. boven het opgereden bedrag van
f 50.— en volgens het voorstel der werkgevers zou
dus de chauffeur ontvangen:
Loon f 14.provisie f 0.50, totaal f 14,50.
Dit zijn de feiten en een ieder ziet dat de onder
nemers dus loonsverlaging in willen voeren.
Maar tevens mag niet uit het oog verloren wor
den dat de tariefsverhooging zooals die hier ter
stede wordt ingevoerd ten koste gaat van de
chauffeurs door dat ze minder fooien ontvangen.
Dus ten eerste loonsverlaging, ten tweede min
der fooi. Wij stellen de vraag of, nu toch ook de
vrouw van den chauffeur de hoogere kosten van
het levensonderhoud moet betalen, de onderne
mers nu werkeliik ^achten dat de werknemers dit
kunnen aanvaarden?
Trouwens er zijn toch ook pnder de werkgevers
die het inzien want de Directie van de Amster
damsche Rijtuig Maatschappij heeft heel wat an
dere voorstellen gedaan.
Wij begrijpen werkelijk niet dat de voorzitter
der H.T.Ö. kan verklaren dat de loonen der chauf
feurs redelijk genoemd kunnen worden, uit het
hierbovenstaande zal een ieder deze onjuistheid
direct bemerken.
STOFFELIJK OVERSCHOT PER VLIEGTUIG
NAAR SCHIERMONNIKOOG.
SCHIERMONNIKOOG, 13 Januari. Een inwo
ner van Schiermonnikoog de heer J. Visser, die bij
zijn familie in Rotterdam logeerde, is aldaar over
leden.
De oude eilander was erg gehecht aan zijn ge
boorteplaats. Maandag wordt het stoffelijk over
schot per K.L.M. naar Schiermonnikoog overge
bracht. Na de begrafenis keert de familie per
vliegtuig terug.
PREDIKBEURTEN.
In afwijking van het in onze Predikbeurtenlijst
vermelde is in de Groote Kerk Zondag v.m. 10 uur
geen dienst.
Schoonrijden te Heemstede.
Bij voldoende deelneming zullen in het begin
■an de volgende week wedstrijden in het schoon
rijden worden georganiseerd voor de leden van
.De Volharding" te Heemstede.
Op het programma staat een wedstrijd voor da
mes om den Burgemeester Van Doorn-schaats,
Vervolgens voor heeren om den Botbijl-beker.
Dit zijn wisselprijzen, die nog geen definitieven
eigenaar hebben.
Verder een wedstrijd voor paren, waarvoor ook
prijzen beschikbaar zullen gesteld worden.
Daar dezevereeniging heel wat schoonrijdsters
en schoonrijders onder haar leden telt, zal de animo
daarvoor wel voldoende blijken te zijn.
SCHAATSENRIJDEN
DE VIJFDE ELFSTEDENTOCHT.
Reeds 800 inschrijvingen.
De route
Het centraal bestuur voor den Elfstedentocht heeft
Vrijdagavond besloten, in ieder geval de route zoo
vast, te stellen, dat de tocht eerst naar het noorden
zal gaan en vervolgens via Franeker en Harlingen
naar het zuiden. Zooals de zaken thans staan, zal
niet over de Dokkumer Ee worden gereden, doch
via Oudkerk en Rinsumageest naar Dokkum. Hier
keert men terug; Franeker zal worden bereikt langs
Barthelhiem. Van Franeker gaat de reis naar Har
lingen, verder naar Bolsward, Workum, Hindeloopen
en Stavoren.
De route via Hoog naar IJlst zal ditmaal niet
worden genomen, doch wel het traject door het
Gaasterland, door de bosschen dus, want via Belk,
SloLen en het Slotermeer zullen de deelnemers IJlst
kunnen bei-eiken. Van IJlst. gaat het naar Sneek en
van daar naar Leeuwarden, het eindpunt.
Overal is op deze route prachtig ijs, dat hebben
de inspectietochten van vei'schillende leden van het
centraal bestuur wel bewezen. Alleen te Harlingen
en te Sneek zullen de ijzers moeten worden afgebon
den, maar veel zullen de rijders niet behoeven te
wandelen,
Vrijdagavond waren reeds 800 inschrijvingen bin
nengekomen, nl. 350 deelnemers aan den wedstrijd
en 450 toeristen.
De inschrijvingen sluiten hedenmiddag vier uur.
Het is wel teekenend voor de belangstelling, dat
alle winnaars van vorige tochten zich ook nu weer
hebben aangemeld, want C. Chr. J. de Koning uit
Princenhage, de winnaar van den wedstrijd in 1912
en 1917, was een der eersten, die een briefje naar
Leeuwarden schreef. Thans doet hij, zooals we reeds
Vrijdag mededeelden, niet aan den wedstrijd, maar
wel aan den prestatierit mede. Dat is ook het geval
met Karst Leemburg, den winnaar van 1929; ook de
eerst-aankomenden van 1933, De Vries en Casteleyn,
hebben zich aangemeld. Alleen De Vries zal in den
wedstrijd starten, de anderen in den prestatietocht.
Vele bekende sportlui uit den lande zullen naar
Leeuwarden komen om dezen langen tocht mee te
maken. Van hen noemen wij den ski-kampioen van
Nederland Jan Boon, den athleet Jan Zeegers Jr., do
bekende schaatsenrijders Jongert en Westra, Huizin-
ga Bruyns, vroeger een bekende figuur in voetbal
kringen. Deze laatste zal voor den vijfden keer
Maandag starten, een prestatie, waarmede hij vol
komen alleen staat.
Vrijdagavond werden nog besprekingen gevoerd
om te trachten de banen in de omgeving van
Leeuwarden in een zoo s/ded mogelijke conditie te
la-ij gen.
Ergens in een oud, smal straatje bij de Nieuv
markt, de Koestraat, bevindt zich een wonde
lijke toegangspoort, bestaande uit twee oude p
laren met bijbehoorende pilasters, waarop et)
groote ronde boog met in het midden een schi
rust. De toegangspoort is zeker heel oud, h
heet, dat zij zelfs nog afkomstig is uit den tij
waarin in het gebouw een klooster was gevestig
het Bethanieklooster, dat in het eind van de 1|
eeuw gesloopt werd. Dat laatste lijkt echter ot
waarschijnlijk, want het schild, dat zich middf
boven de zware, met spijkers beslagen en vei
weerde dubbele deur bevindt, ziet er zeer bi
paald uit alsof het hóórt bij die oude, een beet,
verbrokkelde pilaren en bij den boog. waarop h
rust. En de voorstelling op het schuld duidt he
stellig op iets anders dan een klooster. De nonni
tjes, die in de 6de eeuw en daarvoor het kloosti
bewoonden, zouden ten minste zeker teruggi
schrokken zijn voor de voorstelling erop: ei
soort van gespierde Bacchusfiguur, die, tezami
met een weelderige tros druiven, zeer duidelijk
kennen geeft, dat er daar binnen wel eens ai
dere dingen hebben plaats gevonden dan dé vr<
dige occupaties van nonnetjes in een klooster.
dat klopt dan ook precies, want nadat in hi
laatst van de 16de eeuw het Bethaniekloosti
.gealtereerd" was, werd er o tegenstellinge
dezer wereld de Confrérie van de Amsterdan
sche Wijnkoopers in gevestigd. Dat was-in 163
in 1659 ging de Confrérie over in het Wijnko;
persgilde, en het gebouw in de Koestraat numet
tien werd het officieele Gildehuis van de Wijl
koopers. Dat bleef het tot het eind van de 18c
eeuw, den tijd, waarin alle gilden langzaam mas
zeker verdwenen. Met het huis van het Korendrc
gersgilde en dat van de Makelaars hoort het tc
de drie nog bestaande gildehuizen in Amsterdan
en tot op den dag van heden is het gebouw, te
minste het grootste gedeelte ervan, gewijd aa
den wijnhandel. Het Wijnkoopersgilde werd na
melijk in 1733 opgericht door Johannes Boelei
één van de voornaamste Amsterdamsche wijn
koopers, zijn zoon, Jacobus Boelen, was vele jare
lang deken ervan, en toen in 1917 het vervalle
oude gildehuis van de Wijnkoopers te koop kwan
hebben de nakomelingen van de oprichters va
het gilde het aangekocht met de bedoeling er ee
museum voor den wijnhandel in te vestigen. Hf
belendende huis, dat oorspronkelijk bij het Gilde
huis gehoord had, kon eenige maanden later oo
aangekocht worden, en toen konden beide huize
onder bekwame leiding gerestaureerd worden. U
verloop van tijd kon het Wijnkoopersgildehu
heropend worden, weliswaar onder den naam va
Voormalig Wijnkoopersgildehuis en slechts a
museum, maar er was van het oude gebouw no
betrekkelijk veel over en de firma Boelen bezs
genoeg voorwerpen uit het verleden van den Ara
sterdamschen wijnhandel om van het kleine mi
seum een aantrekkelijk geheel te maken. In d
eerste plaats vindt men er nog de oude kinder- e
moerbalken, precies zooals ze in het oude gebou
hebben gezeten, en verder een keur van herinns
ringen aan den wijnhandel van vroeger jarei
Eén van de voornaamste bezittingen van het Ml
seum is het schilderij van het Wijnkoopersgilc!
dat ongeveer uit 1650 moet dateeren, en dat eeri
toegeschreven was aan Van der Helst, en lafcf
aan Elias. Dan zijn er twee alleraardigste oue
gevelsteenen, de ééne met het opschrift „E
Wynde mackt vrucht dat menych hart voi
huecht" een Hollandsche versie van het Frar
sche gezegde: „n est mieux boire et s'en ressent
que ne pas boire et s'en repentir", alleen hebbel
de Hollanders het ditmaal stellig sierlijker gf
zegd dan de Franschen en de tweede stelt ee
kuiper uit de achttiende eeuw voor, met het op
schrift „De Kuiper, 1701". Belangwekkend is voor
al ook een oude zilveren tabaksdoos, met ee
voorstelling erop van de „beroerte binnen Ara
sterdam" uit het jaar 1748, toen in de omgevim
van het Singel een oproer ontstond, aangezie
de Amsterdammers bezwaar hadden tegen cl
verhooging van den accijns op wijn.
Dan zijn er natuurlijk oude wijnvaten, oud
distilleertoestellen om het alcoholgehalte va
wijn vast te stellen van rood koper! oud
prenten, oude documenten; genoeg om den bezoe
ker, die in de buurt van de oude Koestraat vei
dwaald is geraakt alleen al dwalende door Ara
sterdam ontdekt men dit museum op de wij»
waarop een dergelijk museum eigenlijk ontdei
wil zijn geruimen tijd op aangename wijze bf
zig te houden.
Het is er stil, en de historie van den Amstcr
damschen Wijnhandel ligt er aanschouwen]1
voorgesteld. Men kan er zich verdiepen in die her
inneringen en er allicht eigen vergeten herinne
ringen weer terugvinden.
W. v. d. T
Noteering van den 12en Januari 1940.
1EVERWIJK
Andijvie 100 str. 4.506.50
Koolrapen per zak 1.10
Wortelen per K.G. 4
Bieten per K.G. 4
Aardappelen, klei, per K.G. 45M
Spruitjes per K.G, 1635
Boerenkool per K.G. 610
Roode kool per 100 815
Savoye kool per 100 K.G. 33.50
Uien per Kilo 5
Prei per bos 2225
Selderie per bos 1418
Appelen per Kilo 8—25
Peren per Kilo 1030
Brusselsch lof per Kilo 10—24
