Platina-voorziening
belangstelling
trekt
ZwifserlancTs nieuwe president.
ONS KNIPPATROON
Urk moeilijk te
bereiken
ZATERDAG 13 JANUARI 1940
HA A RU EM'S DAGBEXP
T3
'Zijn oordeel over
de toekomst
van Zwitserland.
(Van onzen oorrespondent).
GENèVE Januari 1940.
WITSERLAND heeft weder een nieuwen
president. De jaarswisseling heeft naar
vaste traditie ook weder een presidents
wisseling met zich gebracht. Wanner men
maar jong genoeg tot minister gekozen wordt
en de gezondheid sterk genoeg is om jarenlang
de lasten van het ministerschap te blijven dra
gen, kan men verscheidene malen president van
Zwitserland worden (de tegenwoordige minister
van buitenlandsche zaken Motta is reeds vijf
maal president geweest en heeft goede kans ook
neg een zesde maal als zoodanig te worden ge
kozen!), doch twee jaren achtereen kan men de
hoogste waardigheid van Zwitserland niet be-
kleeden. President Philip Etter, die in 1939, het
jaar der Nationale Tentoonstelling van Zürich
en het jaar helaas ook der mobilisatie, zoo menig
maal de uitstekende vertolker van de gevoelens
van het Zwitsersche volk en zijn regeering ge
weest is, heeft de vorige week zijn hooge ambt
dus weder aan een collega-minister moeten
jverdragen aan dr. Marcel Pilet-Golaz, die reeds
n 1934 president van Zwitserland geweest is en
thans in 1940 nogmaals een jaar lang de
„primus inter pares" (de eerste onder zijns ge-
liijken) zijn zal.
Van politieke beteekenis is de presidentswisse-
.g in Zwitserland niet. De president heeft
[eenerlei bijzondere bevoegdheden van wet-
[evenden of uitvoerenden aard. Het eenige wat
lem bij de staatsleiding van zijn medeministers
derscheidt is, dat hij bij de besprekingen in
Jen ministerraad het voorzitterschap voert en
oldat hij bij belangrijke gebeurtenissen als woord
voerder der regeering moet optreden. Voor het
ioverige is de president geheel de gelijke der
ipndere leden der regeering Hij blijft ook tijdens
Dgijn presidentschap de leiding houden van het
>ijzondere departement, aan welks hoofd hij de
'horige jaren stond.
Toch zal de Zwitsersche bevolking in den loop
5Van het jaar, telkens wanneer de president van
Switzerland tot het volk zal spreken, bijzonder
%iidelijk bemerken dat een andere president
net staatshoofd van Zwitserland geworden is.
1 Vant terwijl de presidenten uit de jaren 1938 en
de heeren Baumann en Etter, die een-
oudige gespierde taal pleegden te laten hooren,
11e den burgers der kleine oude kantons van het
jand eigen is, is Marcel PiletGolaz meer de
lt nan der elegante welsprekendhe,d, die men naar
fransch voorbeeld in de Fransch-Zwitsersche
lantons pleegt aan te treffen. Nadat het Duitsch
Jwee jaren lang de eerste taal van den president
%weest is, zal thans het Fransch deze eere-
ilaats weder voor een jaar innemen.
President Pilet-Golaz behoort evenals zijn
örganger Etter tot de jongste leden der Zwit-
ersche regeering, die in den 68-jarigen Motta
«laar oudste lid heeft. President Pilet-Golaz is
ip Oudejaarsdag juist 50 jaar geworden. Nadat
lij zes jaar lang de Benjamin der regeering ge-
Jreest was, yerloor hij deze eigenschap in 1934,
oen de twee jaar jongere Etter tot minister
«kozen werd. Pilet-Golaz heeft echter de onder-
jicheiding voor zich behouden de eenige Zwitser
de zijn, die nog vóór het bereiken van den 40-
Sarigen leeftijd tot minister gekozen werd. Hij
?as pas 38 jaar oud, toen Kamer en Senaat hem
ubi December 1928 tot opvolger van minister
Ihuard benoemden. De omstandigheid dat het
le vaste gewoonte is, dat het grootste Fransch-
Jwitsersche kanton Vaud (Waadtland) steeds,
r^venals de beide grootste Duitsch-Zwitsersche
:antons Bern en Zürich, in de uit zeven leden
toestaande regeering vertegenwoordigd is, was de
si oornaamste oorzaak tot deze eervolle onder-
s cheiding. Uit den kleinen kring van Waadtland-
ss che parlementsleden, waaruit de keuze steeds
ileegt gedaan te worden, was PiletGolaz stellig
ane bekwaamste, zoodat men over de bezwaren
an zijn jeugd maar heenstapte.
TUTAROEL PILET-GOLAZ, die te Lausanne,
Leipzig en Parijs in de rechten had ge-
irituöeerd en zich vervolgens als advocaat te
e ausanne had gevestigd, was op 35-jarigen leef-
5.fed door het kanton Vaud naar de Zwitsersche
e'-Kamer afgevaardigd. Daar had hij zich door zijn
b uridische kennis, scherpzinnigheid en helderen
etoogtrant terstond weten te onderscheiden.
)eze goede gaven heeft hij thans elf jaren lang
»k als lid der regeering aangewend. Hij is
itellig de grootste juridische kracht der re-
i-fceering. Bovendien heeft hij als minister getoond
f%er een groot tactgevoel de beschikking te heb-
3ten, dat aan de belangen van het land zeer ten
vfeoede is gekomen. Want sinds vijf jaren is
13 ftet-Golaz de eenige vertegenwoordiger van
f( i*ransch-Zwitserland in de regeering. Telkens
"wanneer zich de vraag voordoet, hoe ver de cen-
rale Zwitsersche staatsbevoegdheid ten koste
ran de kantonale vrijheden kan worden uitge-
ireid, is het Pilet-Golaz, die er voor zorgen moet
lat een regeling tot stand komt, die voor de op
jun kantonale bevoegdheden sterk gestelde
Fransch-Zwitsersche kantons duldbaar is, zonder
-dat de algemeene staatsbelangen al te zeer door
oegeven aan de Fransch-Zwitsersche gevoelig-
leden op dit punt geschaad worden. Het is voor
en groot deel aan den tegenwoordigen president
an Zwitserland en diens goed gevoel voor het
uiste midden te danken dat de tegenstelling
asschen centralisten en federalisten in de laat-
te jaren geen al te scherpen vorm beeft aan
genomen. De gedachte van „eenheid in verschei-
f0 ienheid" is steeds meer tot gemeengoed van
lefhet geheele Zwitsersche volk geworden.
President Pilet-Golaz, die dit jaar voor de
iweede maal de hoogste waardigheid van het
land bekleedt, heeft in de groote Kathedraal
tan Lausanne de hulde van de bewoners van zijn
(eboortekanton in ontvangst genomen, die door
Ie ernstige tijdsomstandigheden natuurlijk
heel wat minder feestelijk gestemd was dan
v< In 1934, toen hij voor het eerst als president
ce hulde zijner medeburgers met een woord van
lccank beantwoordde. President Pilet-Golaz be
idde zijn medeburgers voor op de zware lasten
die hun in verband met den oorlog te wach
ten stonden, zelfs indien Zwitserland buiten
den strijd zelf zou kunnen blijven. Enorme geld
sommen zullen moeten worden opgebracht;
itreng zal de dagelijksche arbeid van een ieder
moeten zijn.
Bovendien zal men zich bewust moeten
ijn van de groote gevaren voor het behoud der
toitsersche neutraliteit. „Want weliswaar heb-
Frankrijk en Duitschland beide nogmaals
aan de Zwitsersche regeering bevestigd dat zij
1e Zwitsersche neutraliteit zullen eerbiedigen.
)och soms kunnen de omstandigheden sterker
ijn dan de menschelijke wil. Wie zal zeggen,
Dr. Marcel Pilet—Golaz, de
beste jurist uit de regeering.
li
hoe ver de oorlog zich nog zal uitbreiden?
Eeuwenoude rijken zijn verdwenen. Kleine vol
keren zagen hun souvereiniteit aangetast. Slechts
God weet, hoe ver de oorlog zijn verwoestingen
nog zal voortzetten".
„Deze woorden", zoo eindigde president Pilet-
Golaz zijn rede, „mogen u somber en ernstig toe
schijnen. Zij waren dit ook! Zijn de tijden zelf
niet eveneens ernstig en somber? Wij moeten
gereed zijn. gereed tot alles: tot het vaak zoo
moeilijke geduld, gereed tot de zoo pijnlijke ont
beringen, gereed ook tot den zoo wreeaen strijd
Doch dit bewustzijn van de ons dreigende ge
varen mag ons niet tot pessimisten maken
mag ons niet ontmoedigen. Hebt moed. bewaart
uw vertrouwen! De geschiedenis leert ons dat
het kwaad ten slotte steeds overwonnen wordt.
Op den langen duur zijn het de Vrede en de
Liefde, die de overwinning behalen. Zoo heeft God
het gewild en God is het die beveelt. Laten wij
ons dus aan Hem toevertrouwen en smeeken dat
Hij ons ook thans beschermen moge, zooals Hij
eeuwen lang door alle woelingen der tijden
heen Zwitserland Zijn steun heeft verleend!"
In het verloop van zijn redevoering, die ook
door den opperbevelhebber van het Zwitsersche
leger generaal Henri Guisan werd bijgewoond,
die evenals president Pilet-Golaz een zoon van
het kanton Vaud is (men begrijpt den trots der
Waadtlanders dat de twee hoogste landsposten
thans door medeburgers zijn bezet!), heeft presi
dent Pilet-Golaz ook nog betoogd dat de Zwit
sersche neutraliteit niet slechts een nationaal,
doch ook een Europeesch belanv is. Zwitserland
moet als neutraal land het vereenigingspunt
tusschen de groote beschavingen van Europa
blijven. Zwitserland moet door zijn neutraliteit
getrouw blijven aan zijn roeping in de wereld:
het levende bewijs te zijn, dat menschen van
erschillende beschaving, ras taal en godsdienst
in Vrede en Liefde met elkander kunnen samen
werken. Zooals men weet. hebben ook de staats
hoofden van Nederland en België meermalen
verkondigd dat het een algemeen Europeesch
belang is, dat de kleine volken van Europa hun
neutraliteit zullen kunnen behouden.
B. DE JONG VAN BEEK EN DONK.
POOLSCH KOOPMAN TER DOOD
VEROORDEELD.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: De bijzondere
rechtbank te Bromberg heeft den Poolschen koop
man Mania ter dood veroordeeld. Blijkens het von
nis heeft de man op den „bloedigen Zondag" te
Bromberg een aantal Polen aangevoerd, die
„volgens tevoren opgestelde lijsten Volksduitschers
uii hun woningen hadden gehaald en op gruwelijke
wijze vermoord".
MIDDAG JAPONNETJE.
Eenvoudig, doch gekleed model voor den middag
met afkleedende, vierkante halslijn. Ingehaalde
ruimte op de schouders, die men echter ook kan
verwerken in eenige bustenaden. Korte mouwen
Doorloopende baan middenvoor, van waar de cein
tuur begint, die op den rug gestrikt wordt. Benoo-
digde stof voor maat 44 ongeveer 4 Meter.
Het patroon is van Maandag af gedurende een
week verkrijgbaar bij de bureaux van dit blad,
Gr. Houtstraat 93 en Soendaplein 37.
Bakfietsen bieden
ook geen uitkomst
Na een zeer moeilijke reis zijn Vrijdagmid
dag om ongeveer half zes vier personen met bak
fietsen van Kampen op Urk aangekomen. Het
gewezen eiland is door de vorst geheel geïsoleerd
en al het voedsel en andere levensbehoeften
moeten over het ijs worden aangevoerd. Tot nog
toe geschiedde dat per ijsvlet. hetgeen echter zeer
veel tijd vergde. Vrijdag heeft men daarom
gebruik gemaakt van bakfietsen in de veronder
stelling. dat dit den reisduur aanmerkelijk zou
bekorten. Het ijs vertoonde echter verschillende
groote scheuren, zoodat de lading, bestaande uit
drie vaten visch. boter en vleeschwaren, tot drie
maal toe moest worden uitgeladen. De reis
duurde daardoor van "s morgens zes uur tot des
avonds ha«f zes.
Hedenochtend zou op Urk een vliegtuig van de
K.L.M. arriveeren. dat post zou aanvoeren en
medenemen.
Nog voortdurend nieuwe miltvuur-
gevallen.
Groote hoeveelheden veevoeder
geblokkeerd.
Naar wij vernemen doen zich op vele plaatsen in
het district Noord-Holland en noordwestelijk Utrecht
an den veeartsenijkundigen dienst nog eiken dag
nieuwe gevallen van miltvuur voor. Tot dusver zijn
totaal 78 gevallen gemeld. Dooi' den dienst is een
onderzoek ingesteld bij verscheidene veevoederfa
brieken, waar een hoeveelheid veevoeder, dat naar
men vermoedt met miltvuurbacteriën is besmet,
voor den verkoop is geblokkeerd. Voorts zijn onder
toezicht van den dienst een aantal boerderijen, waar
zich miltvuur heeft voorgedaan, ontsmet. Van de
zieke beesten zijn de meeste gestorven.
HET NIET-DOORGEZONDEN
TELEGRAM AAN STALIN.
Krenkend voor bevriende
mogendheid geacht
TELEGRAM-KOSTEN WAREN NIET
VOLDAAN.
Op de vragen van den heer Wijnkoop In ver
band met het niet doorzenden van een perstele
gram, door het „Volksdagblad" tot het pers
agentschap Inprekorr gericht, heeft de minister
van defensie als volgt geantwoord:
Op 20 December 1939 is door een militaire auto
riteit de verzending verboden van een perstele
gram, door het „Volksdagblad" gericht tot het
persagentschap Inprekorr.
De bevoegdheid daartoe berustte op het Ko
ninklijk besluit van 15 April 1939. staatsblad no
584, waarbij het geheele telegraafverkeer werd
geschorst, behoudens verleende ontheffing.
Het telegram bevatte twee resoluties, onder
scheidenlijk gericht tot den heer Stalin, te Mos
kou, en tot de Finsche volksregeering, minister
president Kuusinen, te Terioki. De inhoud dier
resoluties in een telegram vervat stemt
overeen met een te voren in het „Volksdagblad"
gepubliceerd stuk.
Bij het ter zake ingesteld onderzoek is niet
gebleken, dat het bericht over deze aangelegen
heid, voorkomende in het ochtendblad van 22
December 1939 van het Algemeen Handelsblad,
het gevolg is van een indiscretie, niet gepleegd
door civiele ambtenaren.
Naar het oordeel van den minister is:
a. De verzending van het voor een persagent
schap bestemde telegram door de bevoegde mili
taire autoriteit te recht geweigerd, aangezien
de inhoud krenkend moest worden geacht voor
een bevriende mogendheid en haar door Neder
land bij uitsluiting erkende regeering;
b. Van verbindingen tusschen militaire autori
teiten en journalisten, die het verstrekken van
ambtelijke mededeelingen aan onbevoegden ten
;evolge hebben gehad en alsnog kunnen hebben,
is niet gebleken.
In verband met het vorenstaande wordt het
instellen van een nader onderzoek niet noodig
geacht.
Zoodra er geen bezwaren meer zijn van de
niet-verzending van een telegram mededeeling
te doen. wordt de afzender ter zake ingelicht en
hem terugbetaling gedaan van de betaalde tele-
gramkosten. In het onderwerpelijke geval werd
voor de verzending van het geweigerde tele
gram door den afzender niets betaald, daar de
betaling geschieden zou door den geadresseerde
te Moskou.
BIJZONDERE EVANGELISCHE SAMEN
KOMSTEN.
De Vrije Evangelische Gemeente en de Baptisten
Gemeente hebben in onderling overleg twee Evan
gelische samenkomsten belegd, welke Dinsdag en
Woensdag a.s. gehouden zullen worden. Dinsdag in
de kerkzaal van de Baptisten Gemeente, Bakenes-
sergracht 65 en Woensdag in het kerklokaal van de
Vrije Evangelische Gemeente, Parklaan 106 te
Haarlem. Sprekers: ds. Du Fossé, ds. Vasseur van
Den Haag en ds. L. de Haan.
Medewerking wordt verleend door de beide zang
koren.
De platina-voorziening is door de oorlogsom
standigheden in de bijzondere belangstelling ko
men te staan van de meest belanghebbende lan
den. Met welk product heeft men hier te doen en
welke beteekenis moet men daaraan toekennen?
Platina wordt slechts in gedegen toestand ge
vonden, zelden gekristalliseerd, doch doorgaans in
kleine, ronde en hoekige korrels in kwartsgangen,
met of zonder goud, meestentijds in secundaire ge
steenten, in het zand van rivierbeddingen of in
gruis. In den regel bergt ruw zilver ook kleine hoe
veelheden platina. De belangrijkste vindplaatsen
zijn het Oeralgebergte, in 't bijzonder in het dis
trict Nisjnij Tagilok en verder worden kleinere
hoeveelheden gevonden in Choco, Nw. Granada,
Brazilië, Peru, Columbia, Californië, Borneo, voorts
in het goud van Tilkerode, in de loodmijnen van
Ibbenbüren, te Röraas in Noorwegen, in Lapland
in het Oregangebergte op Haïti en in Australië.
Het erts der platinawasscherij, nl. de korrels, die
als platina-erts in den handel komen, is een meng
sel, waarvan het platinagehalte 50 tot 86 procent
bedraagt. Een andere methode voor de platinabe-
reiding is die waarbij het erts wordt geamalga
meerd ter verwijdering van het goud en waarbij
het ruwe platina achterblijft. Deze wijze van wer
ken wordt vooral in Rusland toegepast
Platina is een grijswit, zacht smeed- en rekbaar
metaal. Het kookpunt ligt boven de 3800 gr. C. Het
wordt niet door de lucht aangetast en smelt slechts
in een knalgasvlam bij 1755 gr. C.
De kennis omtrent cit metaal uit de Oudheid is
zeer onzeker, al heeft men aan een Egyptische me.
talenbuis uit de 17e eeuw v. Chr. versieringen van
platina gevonden. In den tijd van Ulloas (1735)
was platina in Zuid-Amerika goed bekend als be
geleider van goud. In 1750 werd het door Watson
beschreven als een eigenaardig metaal. Wollaston,
die in 1803 en 1804 in het platina ook nog het pal
ladium en het rhadium ontdekte, wees er op, dat
men het platina kon hameren, waardoor de grond
slag werd gelegd voor de platina-industrie, die
vooral aan de scheikunde en de techniek belang
rijke diensten bewijst door de levering van scha
len en andere voorwerpen, die o.m. bestand zijn
tegen hooge temperaturen.
In Rusland werden na 1828 munten uit platina
geslagen en te Parijs penningen en medailles. De
Hoe zal de
wereldhandel
zich ontwikkelen?
platina-industrie is veel dank verschuldigd aan de
onderzoekingen van Sainte Claire-Deville en De-
bray, die er in slaagden om het metaal te doen
smelten.
Platina wordt in 't bijzonder gebruikt voor het
vervaardigen van schalen, draden, kroezen, lepels
blaasbuispitsen, punten van bliksemafleiders, re
torten. tangen, ketels voor zwavelzuurfabrieken,
galvanische elementen enz., terwijl ook koperen
voorwerpen met een dunne platinalaag worden be
dekt. In de porceleinfabricage wordt platina tot
versiering van fijn porcelein toegepast. Van de
totale productie gebruikt de industrie van tand-
stiften 50-, de chemische industrie en electroche-
mie 30- en de electrotechniek en byouterie-handel
20 procent De jaarlijksche productie is zeer wisse
lend. In 1926 leverde Rusland 2883-, Columbia
1711- en Canada, de Vereenigde Staten en Zuid-
Afrika tezamen 1167 K.G. Het totale verbruik in
1926 was: 4902-, in 1929: 5120- en in 1934: 6200
Kilogram.
In verband met de totstandkoming van het
Duitsch-Russische handelsverdrag is er een wijzi
ging gekomen in de zoo belangrijke platinavoor-
ziemng. Het blijkt wel, dat bij de gevoerde onder
handelingen Duitschland .liet heeft nagelaten het
eigen belang zooveel mogelijk te dienen. Aanvan
kelijk werd het Russische platina via Berlijn ver
kocht. Later is daarin verandering gekomen en
werd Londen de belangrijkste markt voor het Rus
sische platina en aangezien ook daar veel platina
uit andere productiegebieden werd aangevoerd,
was Londen voor het platina het belangrijkste we
reldcentrum. De oorlogsomsstandigheden zullen
daarin ongetwijfeld wijziging brengen en Londen
zal als verkoopcentrum voor het Russische pla
tina ongetwijfeld aan beteekenis inboeten. Intus-
schen beteekent dat allerminst, dat Londen geen
platinamarkt van beteekenis meer zou zijn Inte
gendeel. door de vermeerdering van de platina-
productie in het Engelsche imperium blijft de Lon-
wensche markt nog een belangrijke positie inne
men Daarbij moge wel aandacht besteed worden
aan het feit dat Duitschland als kooper op deze
markt vervalt De beteekenis daarvan is het beste
af te leiden uit een statistisch overzicht van den
Duitschen platina-invoer in de laatste jaren. Dit
overzicht ziet er als volgt uit:
Platina-invoer Duitschland.
invoer
Rusland
Gr. Britt.
Zwitserl.
Ver. Am.
Colbia
Noorw.
2.643.2
745,2
645,3
689,7
309.8
0.5
2,5
16.356,8
14045.3
1.330,3
283.3
280.8
165,7
3.765.9
111,7
1.992,0
431,0
253.8
107.0
349,2
4.369,5
2.158.2
316,5
386,4
373,9
364,1
2.281,8
1.1
829,2
233,9
505,7
168.0
222,1
1935
1936
1937
1938
le halfj. '39
Sovjet Rusland heeft na 1936 geen productie
cijfers meer gepubliceerd. Aangenomen wordt,
dat de jaarlijksche productie rond 100.000 onzen
bedraagt. Voor 1938 bedroeg de aanvankelijke
schatting ongeveer 120.000, voor het eerste half
jaar van 1939 circa 69.500 onzen.
De Canadeesche productie is tusschen de jaren
1930 en 1934 van ruim 34.000 tot 24.700 onzen ge
daald, doch steeg daarna zeer sterk, in 19341935
tot rond 116.000 onzen, om in 1938 het record van
155.000 onzen te bereiken. Als derde der produ-
ceerende landen volgt Columbia. Aan de hand der
uitvoercijfers heeft ook dit land een stijgende
productie. De export steeg van 42.382 onzen in
1930 tot 119.867 onzen in 1937. In Zuid-Afrika is
de productie na een aanvankelijke inzinking ta
melijk stationnair gebleven. Deze bedroeg in 1930
ruim 49.000, in 1938 circa 47.000 onzen.
De belangrijkste productie-gebieden van de
Sovjet-Unie, vooral in de laatste jaren, zijn het
Issowsk-district in het oostelijk gedeelte van het
Oeral-gebergte en het Niskni-Tagilsk-district,
waar de rivieren Iss en Toera, platina-achtige
producten bevatten. In het noordelijk gedeelte
van het Oeralgebergte verkeeren de rivieren Po-
semja en Petropaw-Rowka in overeenkomstige
positie en meer zuidelijk de rivieren Gladkaja,
Sopka, Sosnowka, Kitlim, Lobwa, Njasma enz.
De platina-productie in Rusland kwam vrijwel tot
stilstand gedurende de revolutie na den oorlog
19141918. Betrekkelijk korten tjjd daarna kwam
de Ural-Platina-trust tot stand met Swerdlowsk
als hoofdzetel. Daar bevindt zich ook de raffi
naderij en het laboratorium. Deze Russische trust
had aanvankelijk haar hoofdzetel voor den ver
koop in Berlijn, later in Londen. Tusschen 1824
en 1922, dus ongeveer in een eeuw, produceerde
Rusland ongeveer 8.163.000 onzen. Daarbij moet
dan gevoegd worden een niet te controleeren ver
borgen productie, die geschat mag worden op 1/3
of 1/4 van bovengenoemd productiecijfer. De
geschatte platina-voorraad in Rusland bedraagt
4.2 a 5.2 millioen onzen ruw product.
Reeds werd opgemerkt, dat de beteekenis van
Londen als platina-markt zal verminderen, als
Duitschland aldaar niet meer zal optreden als
kooper. De Engelsche platina-import bedroeg in
1937 ongeveer 115.131 onzen, de uitvoer slechta
20.560 onzen. De overeenkomstige cijfers voor
1938 waren: import 96,363, export 28.839 onzen.
In de eerste zeven maanden van 1939 bedroeg de
invoer 25.894, de uitvoer 7757 onzen.
Uit den aard der zaak zal het van tal van fac
toren afhankelijk zijn hoe de wereldhandel in
platina zich zal ontwikkelen. Dat Sovjet Rusland,
Engeland en Duitschland daarbij een belangrijke
rol zullen spelen, staat vast.
MOLLERUS.
Bandar Rubber verhoogt liet
dividend.
Winst op rubber bijna verdubbeld.
Aan het verslag der Bandar Rubber Maatschap
pij te Amsterdam over het boekjaar 1939 ontlee-
nen wij het volgende:
De standaardproductie voor 1939, berekend vol
gens de grondslagen vastgelegd in de onderne-
mingsrubberuitvoer-ordonnantie, bedroeg 2.492,069
K.G H'ertegen werd appèl aangeteekend en een
hoogere toewijzing gevraagd van 852.045 K.G.. waar
op 'een gunstige beschikking werd verkregen voor
825.550 K.G. De totale standaardproductie werd
hierdoor gebracht op 3 317 619 K.G. en wel 1.585.386
K.G. voor Bandar Paulau en 1.732.233 K.G. voor
Maryke.
De uitvoerlicenties voor den oogst bedroegen
1.840.648 K.G.
Aangezien de uitslag op het ingediende appèl
eerst in September bekend werd, was het toen niet
mogelijk den geheelen extra-oogst te produceeren,
zoodat 103.848 K.G. voor uitvoer aan den voorraad
werden onttrokken.
De financieele resultaten geven het volgende
beeld te zien:
Saldo anno po. f 4.998 winst op rubber-
oogst f 642.058 (334.608): rente f 4.667 (9.077),
totaal f 651.724 (343.685) Welk bedrag wordt ver
minderd met: onkosten f 25.779 (25.270); koers
verschil op remises f 4.394 (1.180): Ned. Ind. ven
nootschapsbelasting en uitvoerrechten f 194.080
(v. j. 104.659), zoodat hierna f 427.470 (212.576)
resteert
Gezien de onzekere tijdsomstandigheden stelt de
directie aan commissarissen voor van deze winst
te bestemmen:
Voor extra afschrijving op ondernemingen
f 60.103 (18.478), toe te voegen aan de reserve voor
afschrijving op ondern. f 180.000 (81.521). over te
boeken uit de speciale reserve f 20 127 (13.332)
zijnde 1V3 pet. (5 pet.) dividend, incl. div. belas
tingen, op de in 1937 uitgegeven f 258.000 aan-
deelen, voorts aan aandeelhouders uit te keeren
een dividend van 1V~ pet., waarvoor incl. div. en
tant. belastingen f 206.143 noodig is. waarna f 1350
(120.910) kan worden overgebracht op de reke
ning onverdeeld dividend.
De standaardproductie 1940 zal, berekend naar
de grondslagen, vastgelegd in de ondernemings-
rubberuitvoer-ordonnantie c.a. 3.429.000 K.G. be
dragen.
Van oogst 1940 zijn 1.005.000 KG. tot dooreen
35.12 cent bruto per h. K.G. verkocht
20ste JAARFEEST VAN DE M.T.S.
Op Zaterdag 3 Februari a.s. viert het corps leer
lingen der M.T S zijn 20ste jaarfeest In café Brink-
mann aan de Groote Markt, wordt een bal georga
niseerd. waaraan o.m. Jack de Vries en zijn Inter
nationals medewerken
SOIRéE-DANSANTE VAN DE ÏI.H.V.
Zaterdag 3 Februari houdt de Vereeniging van
oud-leerlingen der Hoogere Handelsschool (H.B.S.
a) te Haarlem een soirée-dansante in het Gemeen
telijk Concertgebouw.
De dansmuziek zal o.m. worden verzorgd door
het bekende Nederlandsche dansorkest de ..Ram
blers", onder leiding van Theo Uden Masman.
De schipper, die van oen nooo een deugo maakte - lerwiji de winter noodzaakte een toevlucht in de
haven te zoeken, werd de wasch .buiten de deur" gedaan, n.l. op het ijs, dat zich rondom het schip had
vastgezet
ELSE MAITHS IN „DE SOHADITV.
De tooneelgroep Het Masker, dir. Ko Arnold!, zal
Donderdag 18 Januari a.s. in den Stadsschouwburg
de eerste voorstelling in Haarlem geven van „De
Schaduw" (l'Ombra). tooneelspel in drie bedrijven
van Dario Niccodemi, met Else Matihs in de hoofd
rol. Dit is de eerste nieuwe rol van Else Mauhs in
dit seizoen.
