Week
oatt de
Finnen behouden hun stellingen
ten noorden van het Ladogameer
Nadert de strijd hier het einde?
Buitenlandsche journalisten in Boedapest.
NIEUWS IN 'T KORT.
t STER DAG 27 JAN'USRI 1940
HA ARK EM'S DAGBLAD
5
Wat tijdens de hevige Russische bombardementen in Finland werd verwoest.
Een der gebouwen-complexen te Helsinki, dat een prooi der vlammen werd. Dank
zij de voorzorgsmaatregelen vielen geen menschenlevens te betreuren.
Eert Duitsche en een niet-Duitsche
tafel in het stamcafé.
(Van onzen correspondent.)
ER houden zich tegenwoordig vrij veel bui
tenlandsche journalisten te Boedapest op.
véél meer dan nog slechts enkele jaren
geleden. Er zijn er gedurende de laatste
twee jaren velen bijgekomen, die vroeger hun
hoofdkwartier te Weenen hadden opgeslagen,
maar die van daar weg gingen, toen die stad na
den „Anschluss" van Oostenrijk bij Duitschland
opgehouden had een belangrijk nieuwscentrum
te zijn.
De buitenlandsche correspondenten ontmoeten
elkaar hier haast eiken namiddag in het bekende
café-restaurant Hangli vlak aan den Donau, dat
vooraal des zomers een pracht-gelegenheid is
met zijn mooien tuin, waarin men zoo heerlijk kan
zitten. Des winters is het er minder prettig, om
dat men in een aquarium-achtig rond gebouw
dicht op elkaar- gepropt binnen moet blijven.
Vroeger zaten alle buitenlandsche collega's ge
noeglijk bij elkaar. Men hoorde er natuurlijk
steeds de nieuwste grappen. Verleden jaar. nog
een tijdlang vóór het uitbreken van den oorlog, is
er een verandering in dien reeds sedert jaren be-
staanden toestand gekomen, want de Duitsche
jouriualisten#gingen zich zelfstandig maken. Zij
wilden of mochten niet meer tezamen
zitten met een groot aantal collega's, waarvan er
\n-ij veel, en wel hoofdzakelijk Hongaren, die voor
buitenlandsche bladen werkten, niet-arisch wa
ren. Er vormden zich dus twee afzonderlijke ta
fels, waarvan de grootste toch nog altijd de niet-
Duitsche gebleven is.
In de laatste dagen van Augustus zijn vrij veel
buitenlandsche journalisten nog eens bijeen ge
weest op een cocktail-party, die iemand van het
ministerie van buitenlandsche zaken in den ro-
mantischen tuin van zijn fraaie oude huis in
Boeaa gegeven heeft. Er waren Engelse hen en Fo-
len en Duitschers bij, die nog genoeglijk met el
kander keuvelden, ook al hing er het dreigende
gevaar van een oorlog in de lucht. Dit is de laatste
keer geweest, want kort daarop zijn ijzige afstan
den tusschen de diverse heeren ontstaan. Sommi
gen groetten elkaar in het geheel niet meer en
keken een andere richting uit, zoodra zij elkaar
gewaar werden. Maai- nu is het eigenaardige dat
zij toch niet geheel buiten elkaar schijnen te kun
nen zijn. Soms komt er wel eens een „koerier"
van de eene tafel naar de andere. Vaak is dit een
arische Hongaar, maar heel dikwijls doen ook de
kellners koeriersdiensten. Aan de niet-Duitsche
tafel verschijnt haast geregeld een lange Engel-
sche correspondent, die de getypte dagelij ksche
nieuwsbulletins over den oorlog en de laatste ge
beurtenissen met zich medebrengt, die van offici-
cïeele Engelsche zijde te Boedapest worden uit
gegeven. De Duitschers willen ook wel graag we
ten wat hierin staat. Zij kunnen zelf niet naar
deze tafel toekomen en zenden dus een bode. Deze
neemt de doorgaans uit drie of vier groote folio
vellen bestaande berichten (men zou ze haast
propagandaberichten kunnen noemen) in ont
vangst om ze naar den overkant te brengen. Een
keer lieten de Duitschers vragen of zij nog niet
wat meer „propaganda-materiaal" konden krij
gen. En terwijl er groote vreugde heerschte in het
niet-Duitsche kamp zond de Engelschman hem
brochures toe als „Wie Hitler is", „Kan Duitsch
land de spanning weerstaan" e. d.
Eenigszins pijnlijk is de situatie soms voor jour
nalisten uit neutrale landen, waaronder -ook de
Italianen, daar zij liever in het geheel niet aan de
eene en ook zoo min mogelijk aan de andere tafel
gezien willen worden. Er doen zich dan ook vaak
eigenaardige gevallen voor.
AT voor buitenlandsche journalisten te
Boedapest ook groote moeilijkheden ople
vert is de taal. Hongaarsch is buitengewoon moei
lijk. En al spreken wel vrij veel Hongaren behoor
lijk Duitech en ook wel Engelsch en Fransch. er
zijn toch altijd nog veel meer, die geen enkele'
vreemde taal beheerschen. In het gewone, dage
lij ksche leven moet men dus wel een beetje van
het Hongaarsch zien te verstaan. Een paar grap
pige dingen beleefde ik met een Italiaanschen col
lega, die een poosje geleden een kleine flat ge
huurd heeft en deze zelf heeft ingericht. Hij heeft
een dienstmeisje genomen, dat het kleine huis
houden moet beredderen en voor hem kookt. Hij
had glazen, borden, potten en pannen noodig en
Boedapest, 20 Januari. hij wilde het dienstmeisje er dus op uitsturen om
die huishoudelijke voorwerpen voor hem te gaan
koopen. Het meisje spreek: weliswaar vloeiend
Hongaarsch, maar dan ook niets anders. En de
Italiaan kent er maar heel weinig van. Hij nam
dus een groot vel papier en teekende er glazen,
borden en potten en pannen op en schreef achter
al die afbeeldingen in cijfers ..zes maal", „een
maal" en „twee maal" xMet deze prent toog het
meisje nu naar een winkel toe. En ze heeft ik
was er juist bij alles keurig thuis gebracht.
W. M. BEKAAR.
Spaansch schip redt overlevenden
van getorpedeerd Fransch vaartuig.
Vermoedelijk acht man omgekomen.
Het Spaansche schip „Castillo de Monforte" is
natfi- Reuter meldit te Vigo aangekomen met 28
overlevenden van een Fransch schip, dat Don
derdag bij het aanbreken van den dag getorpe
deerd is. De 28 geredden waren gevonden, terwijl
zij dicht opeengepakt in een kleine sloep zaten:
zij hadden getracht de Portugeeschc kust te be
reiken. Zes hunner waren gewond.
Men vreest dat acht opvarenden van het Fran-
sche schip zijn omgekomen.
Uit Londen verneemt Reuter dat dertig leden
van de bemanning van het Letlandsche schip
„Everene", allen Letten, naar een Schotschc ha
ven zullen worden gebracht. Een maai wordt ver
mist.
De overlevenden zijn opgepikt door de .Dole"
een zusterschip van de Everene. Tijdens het red
dingswerk zagen de opvarenden van de ..Dole"
duidelijk een duikboot, die zich verwijderde
TIEN MAN VAN GUDVEID VERMIST
Van het Deensche ss. „Guöveid" (1300 ton) dat,
naar gemeld werd, in de Noordzee door een Duit
sche duikboot tot zinken is gebracht, worden tien
opvarenden vermist. Zeven overlevenden zijn aan
land gebracht.
Vandaag houdt Churchill weer
een radio-rede.
De Engelsche minister van Marine, Winston
Churchill, zal vandaag opnieuw een rede houden.
Hij zal het woord voeren in een bijeenkomst te
Manchester, die te 2.50 u. Ned. tijd begint. Zijn
rede zal per radio worden uitgezonden. In dit ver
band schrijft de parlementa;re redacteur van
Reuter:
„De rede, die Churchill Zaterdag zal uitspreken,
verschilt van die, waarin hij zich tot de neutralen
richtte, omdat deze laatste niet officieel vastgesteld
was, terwijl de rede van Zaterdag deel uitmaakt
van de serie, welke de ministers in belanrijke ste
den over het geheeie land uitspreken. Chamber
lain, Simon en Halifax hebben in deze serie reeds
het woord gevoerd. In Februari zullen Stanley,
Kingsley Wood en Chatfield spreken. Het is moge
lijk dat Churchill ook over internationale vraag
stukken spreken. Wegens de beroering die
Curchill's vorige rede heeft gewekt, is de belang
stelling voor de rede van Manchester, welke dus 'n
officieel karakter draagt, groot".
Rijtijdenbeperking voor vracht
autobestuurders tijdelijk opgeschort
De minister van Sociale Zaken heeft voor be
stuurders van vrachtauto's tot 'en met 8 Februari
ontheffing verleend voor het bepaalde in de arti
kelen 25, 26, 29 en 30 van het- rijtijdenbesluit
(werk-, rust- en diensttijden), voor zoover de toe
stand der wegen in verband met de weersgesteld
heid afwijking noodig maakt, met dien verstande,
dat een werktijd niet meer dan 13 uren, de ge
zamenlijke duur van de in een week vallende
werktijden en gedeelten van werktijden niet meer
dan 66 uren en een diensttijd niet meer dan 15
uren mag bedragen, terwijl een tusschen twee op
eenvolgende diensttijden gelegen onafgebroken
rusttijd ten minste 11 uren moet bedragen.
Meer en meer begint men te Helsinki te ge-
looven, aldus Reuter, dat de felle gevechten
aan het Finsche front ten noorden van het
Ladogameer thans hun einde naderen. De Fin
nen hebben zeer hard moeten vechten om hun
posities te kunnen behouden. De Russische
stoottroepen zijn er niet in geslaagd door de
Finsche linies heen te breken en het schijnt
thans wel zeker, dat zij weer zullen terug
trekken naar de stellingen, die zij in het be
gin van deze maand bezet hielden.
De loop van de gevechten was iets verward,
omdat er wel eenige versterkte stellingen, maar
geen geregelde linies in dezen sector zijn. Op som
mige punten zijn de Finnen ver achter de Russi
sche linies gekomen. De Finsche autoriteiten heb
ben maatregelen genomen om binnenkort een ten
toonstelling te organiseeren, waar de op de Russi
sche troepen veroverde oorlogsbuit bezichtigd zal
kunnen worden.
Het Finsche legerbericht van Vrijdag luidt:
„Te land: Op de Karelische landengte heeft de
Donderdagochtend getracht over de bevro
meren van Muolajarvi en de rivier de Taipale
betrekkelijk zwakke strijdkrachten de Finsche
linies aan te vallen. De aanvallen werden afgesla
Ten noordoosten van hel Ladogameer bleef
vijand dien dag nog voortdurend druk op de
stellingen uitoefenen. Alle aanvallen zijn
lier afgeslagen en de Finnen hebben al hun posi
ties behouden. Deze aanvallen hebben den Russen
groote offers gekost: verscheidene compag
zijn vernietigd, honderden dooden bleven op
iet slagveld. De Finsche troepen hebben voorts
verscheidene Russische colonnes, waarbij vierhon-
paarden, vernietigd. Aan het oostelijk front
levendige activiteit van patrouilles.
Ter zee: Aan den oostelijken oever van het La-
logameer heeft de vijand, gesteund door artillerie,
malen de versterkingen van Manssila aan
Alle aanvallen zijn afgeslagen, de vijand
iet voor de Finsche stellingen meer dan honderd
looden achter. Van andere punten wordt niets van
gemeld.
In de lucht: niets te melden".
Het laatste Russische legerbericht luidt:
„Op 26 Januari heeft niets van belang plaats ge-
op het front".
Schip beschoten.
Een gisteren te Kristiansand binnengekomen
stoomschip heeft gemeld dat het kort na het
ertrek uti een Finsche haven door een Russisch
liegtuig met machinegeweren was beschoten. Er
varen echter geen slachtoffers gevallen.
ONDAG 21 JANUARI.
Churchill zegt in een praatje bij den haard,
at al de kleine neutralen beter deden met
ïee te vechten tegen Duitschland. Hij vindt
et eigenlijk ook hun Volkenbondsplicht. On-
staat er een microfoon bij zijn
aard, zoodat de heele wereld het praatje
oort. Blijkbaar is er niet aan gedacht dat er
den ether althans geen grenzen zijn, want
et was alleen voor de Engelschen bedoeld,
e Meine neutralen luisteren mee en deze heele
omende week zal daveren van de antwoorden
Churchill. Het is zeer natuurlijk. Maar ook
mij weer eens op, van haarden gesproken,
oeveel plezieriger het moet zijn er een te be
tten die nooit door een ander ingepikt kan
orden. Dat voorrecht genieten alle Engelschen
het doet sommigen hunner wel eens te kort
hieten in begrip van den toestand van an-
jren.
Dit brengt mij vanzelf op de voor- en na-
van eilanden. Als ze te klein zijn hebben
i nadeelen. Ameland, bijvoorbeeld, is nui al
iertien dagen onbereikbaar, behalve voor vlieg-
vanwege het ijs. En de Amelanders
gen tekort aan allerlei en houden er hun
•ivé rantsoeneerinkjes op na. Groote eilanden
n daarentegen voordeelig. Als ze maar in een
zee liggen kan zelfs de modemst-bewapende
genstander er nog geen vasten voet in krij-
Hetgeen mij weer herinnert aan den man,
e het heele Europeesche vasteland met zee-
wou doorgraven, zoodat alle landen
of als u wilt Engelanden, zouden wor-
De tegenwoordige Waterstaats-ingenieurs
urnen zooiets best aan, meende hij en het
u allemaal in werkverschaffing uitgevoerd
worden. Wij waren meteen van de heele
iropeesche werkloosheid af en het zou niet veel
eer kosten dan de gezamenlijke legerbegrootin-
van één jaar vredestijd.
het is ook een idée. En een beter idéé dan
Voor het eerst in dezen gedufchten winter
het niet op Zondag. Maar nu heeft 't zoo
gesneeuwd dat van ijstochten geen sprake
eer kan zijn. De sneeuwpret overheerscht,
aar alleen de Jeugd geniet daar werkelijk van.
Finsche uitzending: in het Russisch.
De Finsche radiostations, welker uitzendingen
den laatsten tijd werden gestoord, hebben Vrijdag
hun activiteit hervat en in de Russische taal uit
gezonden. „Weg met de dictatuur van de commis
sarissen, leve een vrij en onafhankelijk Rusland",
zoo besloot de Finsche spreker zijn toespraak.
Ook deze uitzending werd door de Russen ge
stoord, doch de stem van den Finschen spreker was
duidelijk te hooren boven den fluittoon en het ge
brom, dat zijn stem moest verstikken.
Zwecdsch vlieger gesneuveld.
De Zweedsche luitenant-vlieger Cjoeqvïs, die als
vrijwilliger dienst had genomen, is bij een gevecht
tusschen een escadrille Zweedsche vliegtuigen en
Russische jagers gesneuveld. Zijn toestel is waar
schijnlijk door Russisch luchtdoelgeschut getrof
fen. Het gevecht was zeer hevig: de andere Zweed
sche toestellen slaagden er volgens Havas in hun
tegenstanders op de vlucht te drijven.
Evacuatie der Finsche kinderen.
De Finsche minister van sociale zaken, Fager-
holm, is uit Stockholm te Kopenhagen aangekomen
teneinde het vraagstuk der evacuatie van Finsche
kinderen te bespreken, evenals hij dit in Zweden
en Noorwegen gedaan heeft.
Fagerholm verklaarde, dat geen enkele Finsche
stad meer veilig is, met het oog op de Russische
vliegtuigen, die zelfs des nachts bombardeeren en
dat de kinderen in Scandinavië ondergebracht moe
ten worden voor de winter, de tijdelijke bondge
noot van Finland, ten einde is.
De „Berlingske Tidendè" meldt dat Zweden en
Noorwegen zich bereid verklaard hebben, elk
100.000 kinderen op te nemen.
De kwestie der Amerikaansche vrijwilligers.
In een persconferentie heeft Roosevelt verklaard
dat geen buitenlandsche natie op wettige gronden
zou kunnen aanvoeren dat in de Vereenigde Staten
een wervingsdienst bestaat, doch iets geheel anders
was het als Amerikanen slechts vroegen om inlich
tingen, waar zij dienst zouden kunnen nemen. Fin
land, aldus Roosevelt, was niet ingedeeld als oor
logvoerend land. Dit was een kwestie, die hij nog
niet onder de oogen had gezien.
Finland hoopt op „menschenmateriaal" uit
Engeland en Frankrijk.
Een Finsche woordvoerder te Londen heeft
verklaard dat Finland de komst van vrijwilligers
uit Engeland of Frankrijk zou toejuichen, daar
het weet dat het, wil het blijven voortbestaan,
op den langen duur afhankelijk zal zijn men
schenmateriaal uit het buitenland, evenzeer als
van oorlogsmateriaal.
EEN TERUGBLIK
Het Weerkantoor is niet op de hand van de vele
schaatsenrijders die in de week hard werken
moeten. En onze hardrijders zijn niet op het
peil van Jaap Eden's gloried"gen. Want de
drie snelsten, Langedijk, Koups en van der
Scheer, worden te Oslo nr. 9, 12 en nr. 14 uit
veertien deelnemers, waarbij de Finnen nog ont
breken.
MAANDAG 22 JANUARI.
Een onrustige dag met veel slecht nieuws.
Er blijken weer veel koopvaardijschepen, ook
neutrale, te zijn verongelukt. Het nieuws uit
Finland knettert en davert van de luchtbom
bardementen. Een Lockheed van de K.N.I.L.M.
is bij den start nevens het eiland Bali veron
gelukt, acht van de negen inzittenden zijn ge
dood en tot de slachtoffers behoort commodore
J. J. Schott, de gezagvoerder, die een groot
vlieger was en elf of twaalf jaar geleden dien
fantastischen Zwitserschen vliegwedstrijd boven
de Alpen won. Zooiets onthou je. Hij is een zeld
zaam bekwame, vastberaden kerel geweest.
En vandaag vliegen er weer vreemde vlieg
tuigen boven ons land. Ons afweergeschut schiet,
een projectiel slaat door drie verdiepingen van
een reederijkantoor in Katwijk, ontploft niet en
begraaft zich een meter diep in den grond. Het
ding heeft maar net de typiste gemist. Wie
zooiets leest vraagt zich hoofdschuddend af
wie nou toch indertijd dat plannetje van die
bak zand cp zolder, en dien schop waarmee je
daarin bommen moest scheppen, als afdoend
heeft kunnen beschouwen. Bommen gaan soms
verder, al ontploffen ze niet. En ongelukkiger
wijze berichten ze niet te voren- hoe zwaar ze
zijn. Waar moet de plichtsgetrouwe huisvader
zich opstellen: in den kelder of op zolder? Het
schijnt een oud vraagstuk.
Het Katwijksche geval, komende na de twee
Huisduinensche, heeft er ons aan herinnerd
dat onze eigen mijnen en projectielen ook niet
zonder gevaar voor ons zijn. Dat soort dingen
is helaas niet éénkennig en raakt domweg al
wat het op zijn weg ontmoet.
De periodieke verloven zuilen Woensdag weer
ingesteld worden. Een blij bericht voor ons
leger en een opgewekte afwisseling in het
nieuws van dezen dag.
Bijna alle Duitschers hebben Galicië
en Wolhynië verlaten.
In totaal 160.000 personen naar Duitsch gebied.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit „Deutsch-
Przemysl":
„Het einde der landverhuizing van de „Volks-
duitschers" uit Galicië en Wolhynië staat voor de
deur. Tot Vrijdag hebben vond 103.000 Volks-
duitschers uit Galicië en Wolhynië met de spoor
wegen en 35.000 met vrachtwagencolonnes de
Duitsch-Russische belangengrens overschreden.
Thans worden nog een stoet uit Galicië en vier uit
Wolhynië verwacht, zoodat het totaal aantal gere
patrieerde Duitschers ongeveer 160.000 zal bedragen.
Himmler heeft Vrijdag in zijn functie van rijks
commissaris voor de vestiging van het Duitsche
„Volkstum" den laatsten uit Galicië binnenkomen
den stoet op de grensbrug over de San verwelkomd.
Tevens is Vrijdag ook het voorlaatste spoorweg
transport Volksduitschers uit Galicië aangekomen.
Deze Volksduitschers zijn afkomstig uit het zuiver
Duitsche dorp Brigidau, waar sedert 1784 geen
Polen door huwelijken mochten binnendringen. Zij
schudden Himmler de hand en gaven uitdrukking
aan hun vreugde, dat zij eindelijk Duitschen grond
konden betreden."
Tsjechische minister van landbouw
ontslagen.
Door Duitschen regeeringscommissaris
vervangen.
PRAAG 27 Januari. President Hacha
heeft den Tsjechischen minister van landbouw
dr. Ladislaw Feierabend ontslagen, evenals
den Tsjechischen controleur der prijzen dr.
Necas, die naar vernomen wordt op 22 Januari
naar Frankrijk gevlucht is via Slowakije en
Hongarije.
Rijksprotector Von Neurath heeft den Tsje
chischen minister van justitie, dr. Krejci, de
portefeuille van landbouw gegeven. Het Tsje
chische prijzencontrölebureau is onder leiding
gesteld van den Duitschen regeeringscommis
saris dr. Von Busse.
In goedingelichte kringen verwacht men dat een
en ander een verstrekkenden invloed zal hebben op
de officieele relaties tusschen de Tsjechen en de
Duitschers, die sedert het begin van deze maand
een beteren keer genomen schenen te hebben.
Zoowel dr. Feierabend als dr. Necas stonden bij
hooge Duitsche kringen zeer goed aangeschreven.
Vooral Neeas had de reputatie dat hij oprecht streef
de naar een oplossing van de vele problemen die
gerezen waren tusschen Tsjechen en Duitschers.
Het eerste gevoel in Tsjechische kringen was een
gevoel van teleurstelling. De Duitschers hebben nu
het prijzencontrólebureau in handen, dat sedert de
instelling in September voor 80 procent bezet was
met officieren van het vroegere Tsjechische leger.
(United Press).
Oud-burgemeester van Praag in
concentratiekamp?
PARIJS. 27 Januari (Havas). Havas ver
leemt aan de Duitesche grens uit Tsjechische
bron, dat de vroegere perschef van het Tsjechi
sche ministerie van buitenlandsche zaken, Ha-
jek, de gewezen burgemeester van Praag, Zenkl,
en de hoofdredacteur van re „Pritomnosk". dr.
Péroetra, in het concentratiekamp Buchenwald
zijn opgesloten. De vroegere hoofdredacteur van
de „Slovenska Hlas", Rub ins ki, is er in geslaagd,
uit Praag naar het buitenland te vluchten.
Bij de bijzetting van het stoffelijk overschot
van Motta, welke Vrijdag te Bern plaats had, heeft
de president van het eedgenootschap Pilet-Golaz,
het woord gevoerd. Hij bracht hulde aan het leven
en den arbeid van den overleden bondsraad.
Het Engelsche ministerie van voedselvoorzie
ning deelt mede dat met ingang van Maandag het
weekrantsoen voor ongekookte bacon en ham zal
verhoogd worden van vier tot acht ounces (een
Engelsch ons is 28.35 gram).
De Belgische Koning heeft Vrijdag minister
president Pierlot en den minister van landsverde
diging luitenant-generaal Denis ontvangen.
Stortregens hebben ernstige overstroomingen
veroorzaakt in Thessalië en Macedonië.
Er is veel vee verdronken en schade aangericht.
Het verkeer is in de war, doch menschenlevens zijn
niet te betreuren
De vroegere communistische Fransche afge
vaardigde Marty is bij verstek veroordeeld tot vijf
jaar gevangenisstraf, een boete van 10.000 franc
en verlies van de burgerrechten. Men had bij de
Belgische grens 150 kilogram communistische pro-
pagandapamfletten, door hem geteekend, gevonden.
DINSDAG 23 JANUARI
Het dooit, maar 't zal wel weer gaan vriezen.
En de recordjagers hebben zich nu op den win
ter geworpen. Sinds er zoo weinig op sportge
bied gebeurt hebben zij leelijk gebrek aan wild.
Nu willen ze bewijzen dat deze winter kans heeft
de strengste sinds eeuwen te worden. Hij
staat volgens sommigen van hen al op de derde
plaats; 1740 is houder van het nationale re
cord. Een soort van Rie Mastenbroek of Jan
Pijnenburg is 1740. Maar niemand schijnt er
aan te denken dat op deze manier de dierbaar
ste ouwe zegswijzen eraan gaan en onze groot
vaders, die het altijd over de ouderwetsche win
ters van hun tijd hadden, eenvoudig worden
verloochend, Meenen die eigenwijze statisti-
kasters, die krampachtige hijgers achter re-
cordverbeteringen, dat zij opa's beste verhalen
maar eenvoudig kunnen wegvegen met te be
weren dat 1740 nr. 1 was lang voor-ie leefde
en dat wij, nieuwerwetschen het zelfs zou
den kunnen bestaan, dien winter te overtref
fen zoodat er van opa's glorie niet overblijft?
Tante Cato en tante Truus zeggen het zoo vaak,
en gelijk hebben ze: er is geen eerbied voor den
ouderdom meer.
Daar schoot ongetwijfeld ook die Deensche
fabrikant in te kort, die Lord Halifax ergens in
een hotel aanschoot en hem een vredesplan aan
bood. Gemeld wordt dat Lord Halifax hem en
zijn vredesplan niet au sérieux heeft genomen.
En nu geloof ik wel dat het zijn nut kan hebben
kennis te nemen van vredesplannen, die niet
door ministers of diplomaten zijn gemaakt. Al
was het alleen maar omdat de hunne ons tot dus
ver weinig hebben gebaat. Het is zeer wel mo
gelijk dat een Deensche fabrikant of een Portu-
geesche tandarts of een Zwitsersch school
hoofdof wie dan ook, als hij over een bij
zondere dosis gezond verstand beschiktmet
het ware plan voor den dag komt. De groote
vondsten zijn zelfs maar zelden gedaan door
menschen die al hooge posities innamen. Dan
schijnen zoovelen niet direct genoeg en eenvoudig
genoeg meer te denken.
Maar voor een plan als dit is ongetwijfeld een
groote mate van menschenkennis noodig. En die
toonde die Deen niet, toen hij Lord Halifax
zoomaar in een hotel aanschoot, zonder ooit aan
hem voorgesteld te zijn. Dat doe je niet je
gens een minister, vooral niet als zijn land zoo bar
groot is en nog minder als hij tot de oude
aristocratie behoort en bovendien ex-onderko
ning van Indië is. Ik meen het. Daarmee toonde
die Deen gebrek aan inzicht in de natuur van de
machtige personen, van wie het bereiken van den
vrede afhangt.
In Den Haag wordt iets anders beproefd. In
ternationale commissie nummer zooveel van den
Volkenbond, coördineerend den arbeid van vele
andere commissies, zal onder voorzitterschap
van Colijn economische en sociale vraagstukken
bij den kop nemen. Laat ons hopen dat dit
iets opleveren zal. Ik kan mij de huidige afwe
zigheid van geestdrift voor Volkenbondscommis
sies voorstellen. Te zwaar is het geduld be
proefd.
WOENSDAG 24 JANUARI.
De regeering stelt de Staten-Generaal voor.
over te gaan tot herwaardeering van den goud
voorraad van de Nederlandsche Bank op een
grondslag van 18 pet. waardeverlies van den
gulden. Dat zal eenige verlichting geven aan
de staatskas en ook aan de aandeelhouders
van de Nederlandsche Bank. Maar we maken
een reserve op en komen hiermee heusch niet
uit de financieele narigheid. Zoodat dit bericht
ook geen geestdrift kan ontketenen.
Was die oorlog toch maar uitgeblevenVerleden
week kregen we te hooren dat de Rijksmiddelen
over 1939 achtendertig millioen meer hadden op
gebracht dan geraamd was. En vandaag zeggen
B. en W. van Haarlem dat de omzetten van de ge
meentebedrijven in dat jaar zoo aardig gestegen
zijn. Wij begonnen dus net weer zoo'n beetje den
góeden kant uit te gaan. Die ooi-log heeft alles in
het honderd gejaagd.
Maai- wel zijn B. en W. optimistisch over het
Hildebrand Monument. In antwoord aan een
raadslid, dat aan prof. Bronmer wou berichten dat
wij er geen prijs meer op stellen daarbij ver
getend dat het Comité de bestelling heeft gedaan
en niet de gemeente zeggen B. en W, dat zij
verwachten, dat het monument binnen afzienba-
ren tijd gereed zal zijn. Ha! Maar wat is afzien
bare tijd? Gebruiken B. en W. er het bloote oog
bij, of een verrekijker of wellicht een sterrenkij
ker? Ik bedoel daar niets onaardigs, mee jegens
den burgemeester, die zooals iedereen weet astro
noom is geweest, maar het lijkt mij de waarschijn
lijke verklaring van het B. en W.'sche antwoord.
DONDERDAG 25 JANUARI.
Minister Van Klef fens houdt in de Eerste Ka
mer zijn indrukwekkende rede, waarop in dit blad
al zooveel commentaar gegeven is dat ik er hier
niet meer op terug zal komen. Een nieuwe man.
en een knappe. Ik hoop, dat hij eens met Lord Ha
lifax en anderen zal gaan praten; hij ziet de
dingen wel direct en eenvoudig en aan menschen
kennis mangelt het bij hem kennelijk niet. De
Eerste Kamer toont zich dan ook ten zeerste in
genomen met. hem, evenals de pers dat doet. en
bereidt zich voor op den volgenden minister, die
met zijn begrooting voor haar verschijnen moet.
Die is de overste Dijxhoorn (Defensie) en van
hem gaat eveneens een goede roep uit. maar er
heerscht een nogal katterige stemming in den
lande over de kosten van de mobilisatie. En die
komt ook in het Voorloopig Verslag van de Eerste
Kamer tot uiting, want veie leden dringen op be
zuiniging aan. Zij vragen om rijksaccountants en
bezuinigings-inspecteurs, die ervaring bij het par
ticuliere bedrijf hebben opgedaan. Zij willen dus
burgers inschakelen en ik kan mij teruggrijpend
naar mijn oude mobilisatie-herinneringen (waar
toe ook geen zuinig leger-beleid behoort) zonder
moeite voorstellen hoe sommige generaals over
zooiets denken zullen. En niet alleen de generaals.
„Bürrrgerrrs?MeneerrrUBent u dol ge
worden, meneerrr!?.Is het al niet errrg ge
noeg, dat jullie rrrreserrvisten allemaal burr-
gerrrrrs zijn, meneerrrr?"zou een van mijn
hoogere chefs mij toegebulderd hebben als ik in
dien tijd met dit denkbeeld was gekomen. Ik weet
dit zoo zeker, omdat ik wel eens dergelijke ge
dachten uitte. En nu zijn de tijden wel veranderd,
maarnou ja. Het zal belangwekkend zijn te
hooren wat de minister erop antwoordt,. Geble
ken is al dat hij iemand Is die geenszins tegen
nieuwigheden en veranderingen opziet en van
doorzetten weet.
Vandaag wordt gemeld dat Stalin naar het
front zal gaan om zijn troepen te bezoeken. Hij
mag wel goed uitkijken.
VRIJDAG 26 JANUARI.
De Canadeezen werken met parlementsontbin-
dmg en gaan gemoedereerd algemeene verkiezin
gen houden. Zulke dingen kun je doen aLs er een
oceaan tusschen jezelf en Europa ligt. Al ben je
dam een oorlogvoerend land. En de divisie die al
naar Europa is zal in Engeland mogen meestem
men voor het parlement thuis, hetgeen een won
derlijke ervaring voor een kiezer moet zijn.
Het is vandaag nogal stil in Europa Naar om
standigheden is het erg stil, al zijn er pas nog
weer allerlei narigheden op zee voorgevallen. In
ons land is het kasteel de Hooge Vuursche, sinds
eenigen tijd tot hotel gedegradeerd, door het
vuur verwoest en baggeren we overigens allen door
net aan brand meest vijandige element het wa
ter,. in staat van vervuild ijs en vermodderde
sneeuw. Een zeldzame smeerboel. De dooi zet nu
nogal door maar de heeren in de Bilt kunnen niet
genoeg van hun lage thermometerstanden krijgen
en zitten ze alweer te voorspellen De record-win
ter schijnt dus nog altijd mogelijk te wezen. Wat
mij betreft mislukt-ie. Maar laat ik voorzichtig
wezen: wie weet waar het goed voor is. dat de
winterboei Europa nog wat langer in zijn greep
geklemd houdt en het aldus tijd tot bezinning
biedt. Aan niets schijnt het meer behoefte te heb
ben.
k B- P.
