Haarlem's Dagblad
Viec tceiiten-
UtQesaeeuwd
RUSSISCH OFFENSIEF
aan het Karelische front.
In den Haarlemschen
Raad.
Verkeer.
KEIP
Het Belangrijkste
57e Jaargang No. 17369
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N V Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuidei Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082 Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825 Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 2 FrKruarï Ï940
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3.25," franco per post ƒ3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën. 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. RecJames ƒ0.60 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60. elke regel meer
ƒ0.15. Groentjes zie rubriek.
De algemeene beschouwingen over de gemeente-
begrooting voor 1940 hebben de gebruikelijke drie
zittingen gevorderd. En in de derde zitting, waar
in het college van antwoord diende, werd door
den burgemeester medegedeeld dat het de motie-
Noordhoff overnam. Die motie heb ik gisteren
vermeld als gevende een beeld van den beknel
den financiëelen toestand waarin een centrum
gemeente als Haarlem verkeert. Met eenige wij
ziging in de bewoordingen is zij nu aldus aan
vaard:
„De Raad, overwegende dat de financieele
moeilijkheden, waarmede de gemeente Haar
lem en andere groote gemeenten te worstelen
hebben, in hoofdzaak, zoo niet alleen, het
gevolg zijn van de kosten der Armenzorg,
welke in de crisisjaren op onrustbarende
wijze gestegen zijn,
Spreekt als zijn meening uit, dat een betere
regeling der Armenzorg, in den geest van de
thans bestaande werkloozenzorg, urgent moet
worden geacht,
Noodigt burgemeester en wethouders uit, in
samenwerking met andere gemeenten, stap
pen bij de regeering te ondernemen, teneinde
te bewerkstelligen, dat de gemeenten van de
ze drukkende last worden bevrijd,
Gaat over tot de orde van den dag".
Zoo'n besluit klinkt wel een beetje als de for
muleering van een vromen wensch en ziet er
daarom niet veelbelovend uit, maar beduidt toch
meer dan dat. De kern schuilt in de uitdrukking
„een betere regeling der armenzorg, in den geest
van de thans bestaande werkloozenzorg". Thans
betalen alle gemeenten, ook die welke geen of
bijna geen werkloozen tellen, mee aan de werk
loozenzorg. Dit is met de armenzorg niet het ge
val. Als in Den Haag weer eens de geest vaardig
werd, die een jaar of dertien geleden streefde
naar nivelleering in de financieele lasten der ge
meenten en toen tot uiting kwam in de wet-De
Geer-Kan, regelende de financiëele verhouding
tusschen Rijk en Gemeenten dewelke helaas
niet aan de verwachtingen heeft beantwoord om
dat de wereldcrisis haar weldra achterhaalde en
murw maaktedan zou de motie-Noordhoff
een voorbode van succes voor gemeenten als
Haarlem zijn. In elk geval ligt het op den weg
der gemeente, in deze richting te streven.
Dat zij niet veel armslag heeft, dat zij onder
zware lasten bekneld zit en bovendien in onze
kerheden verkeert omtrent het komende regee-
ringsbeleid, daarvan getuigde de rede van den
wethouder van Financiën, mr. Bijvoet. B. en W.
weten niet welke voorstellen de regeering zal doen
inzake de financiëele verhouding tusschen Rijk
en gemeenten en zelfs is het onzeker in welken
vorm de rijksbijdrage gegeven zal worden om het
tekort over 1940 te dekken. Maar de wethouder
heeft niet den indruk dat het rijkstoezicht op de
gemeentefinanciën in de naaste toekomst zal ver
minderen. En als men dezen indruk grif beaamt
voelt men meteen, wat er van de fiere gemeente
lijke financiëele autonomie is overgebleven.
Eigenlijk is de gemeente een soort filiaalhouder
van het Rijk geworden, die om den haverklap
naar het hoofdkantoor moet wandelen om daar
met beleid en menschenkennis zijn zaak bij de
hoofddirectie te bepleiten.
Ten aanzien van een mogelijke verlaging van
de tarieven van gas, water en electriciteit, ter
ontlasting van de minst-draagkrachtigen, moest
de wethouder wel verklaren dat B. en W. willen
overwegen maar niets kunnen beloven. Omdat zij
nog niet weten wat gedaan zou kunnen worden
en omdat zij leven in het besef, dat Haarlem niet
noodlijdend mag worden in den zin der wet. Want
dan zou het onder volkomen controle komen te
staan met al den aankleve van dien.
Zwartgallig van aard is mr. Bijvoet geenszins
en hij eindigde in opwekkenden stijl. In den aan
vang van zijn rede had hij zijn confrère mr. van
Dam van repliek gediend vanwege diens bezwa
ren tegen de samenstelling van het college. Ons
raadsverslag bevat dit antwoord. Natuurlijk liet-
wethouder Reinalda zich op dit chapiter evenmin
onbetuigd en ik wil toch even aanstippen dat hij
den heer Johan Visser aanried, zijn politieken te
genstanders niet steeds hun oude plunje voor te
houden. „Hij moet den rooden haan in zijn knip
selarchief steken", zei de wethouder tot den Raad.
En daar zit veel in, want menschen en toestanden
blijven zichzelf nu eenmaal niet gelijk in dit
leven. Maar toch geloof ik dat de heer Visser den
rooden haan liever uit zijn knipselarchief zal
blijven halen dan hem erin te stekenwant
ach: op lederen regel zijn uitzonderingen en ik
heb zelden iemand ontmoet die zichzelf zoo vol
hardend gelijk blijft als de heer Visser
Wethouder Reinalda en wethouder Vam Liemt
hebben beiiden de aandacht gevestigd op het
groote nadeel van den trek van werkloozen van
het platteland naar Haarlem. Er worden maatre
gelen genomen om dien tegen te gaan, want an
ders helpt de Haiarlemsche bestrijding van de
werkloosheid niet.
En de heer Reinalda heeft dat is het voor
recht van een wethouder van Openbare Wer
ken tenminste weer de perspectieven van
groote aanhangige werken kunnen openen. Als
er niet te lang oorlog zal zijn, zal het groote
rioleeringsplan niet in tien maar in zeven of
acht jaar worden uitgevoerd. De ophooging van
de spoorbaan zal te duur worden voor de ge
meente, maar dit wei-k zal uitgevoerd moeten
worden. Er wordt onderhandeld met het Rijk.
Maar ook Bloemendaal, Heemstede en Zand-
voort hebben belang bij de uitvoering.
Wethouder Westerveld (Onderwijs) had maar
heel weinig te beantwoorden en tenslotte sprak de
burgemeester, die het voorstel-van Kessel tot in
stelling van een Levensmiddelenraad op gronden
van practisch beleid afried en ten aanzien van
de veelbesproken wethoudersbenoemingen de ge
legenheid te baat nam om op te merken, dat het
(Volgens een statistiek van den
Amerikaanschen Nationalen Raad
voor de Veiligheid bedroeg in de
Vereenigde Staten gedurende
1939 het aantal dooden door ver
keersongelukken 32.600 en het
aantal gewonden 1.150.000).
De kranten geven dezer diagen,
In wereldnieuws van dag tot dag,
Niet veel waarvan men kan gewagen,
Dat het -opwekkend heeten mag.
Ik vraag u dus te excuseeren,
Dat ik juist dit chapiter koos
De tol van Amerikaanse h verkeeren,
't Is wat je noemt wel bar en boos.
Tracht u dit even voor te stellen,
Of neen, stel het u maar niet voor,
Laat die verbeelding u niet kwellen,
Je wordt er huiverachtig door.
Maar onze tol aan het verkeeren,
Ook als je 't in verhouding- ziet,
Geeft, mag men dankbaar consbaiteeren,
Bij lange na zoo'n schrikbeeld niet.
Of je nu kijkt naar verre streken,
Of naar het eigen werelddeel.
Of het figuurlijk wordt bekeken,
Of naar de letter, 't baat niet veel.
De slotsom waar je toe moet raken
Komt in het eind toch 'hierop neer,
Kan men nu heusch hiets beters maken
Van al ons menschelijk verkeer?
in het algemeen beter is te debatteeren vóór men
een besluit neemt dan erna. Dewelke opmerking,
die mij uit het hart gegrepen is, overigens als
belangrijk symptoom toegevoegd kan worden aan
de gisteren reeds gesignaleerde. Men begint ge
noeg te krijgen van deze ouderwetsche na-
kaarterij.
R. P.
SPOORWEGEN
STAAN
VOOR
GROOTE
MOEILIJKHEDEN
lederen dag opnieuw plaatst het winterweer ons voor onaangename verras
singen. Nu eens maakt de gladheid van de wegen ieder verkeer vrijwel
onmogelijk, dan weer sneeuwt het zoo hard, dat voertuigen in de opgewaaide
sneeuwhoopen blijven steken. En het laatste bericht van het winterfront is
thans dat vier treinen zijn ingesneeuwd.
De spoorwegen moeten uiteraard alle krachten
in het geweer roepen om de onvermijdelijke ver
tragingen zoo klein mogelijk te maken. Tot nu toe
was men daarin zoo goed mogelijk geslaagd: de
treinen kwamen altijd, zij het soms met wat ver
traging, op de stations van bestemming aan. De
sneeuwval van den afgeloopen nacht en den vroe
gen morgen heeft echter nieuwe moeilijkheden
veroorzaakt. Op sommige plaatsen in het Noorden
van ons land is zooveel sneeuw gevallen, dat de
eerste treinen de grootste moeite hadden zich een
weg door de witte massa te banen.
De eerste trein uit Hoorn, die om 6.26 uur
via Purmerend en Zaandam naar Amsterdam
vertrekt, heeft den strijd tegen de sneeuw
tusschen Oosthuizen en Middelie moeten
staken. De locomotief trok de wagens moei
zaam tot vlak voor het station Oosthuizen,
doch daar werd de druk van de sneeuw zoo
sterk, dat de trein onmogelijk verder kon.
a
Z. K. H. Prins Bernhard heeft Donderdagavond te Den Haag de gala-première
van de Indische marine-film ,,'t Sal waerachtig wel gaen" bijgewoond. De hooge
bezoeker in de eere-loge. Links: de minister van koloniën, Ch. J. I. M. Weiter.
Nieuwe taktiek der Sovjets bleef zonder resultaat
STOCKHOLM, 2 Februari. (Havas). De
correspondent van de „Stockholm Tidningen"
aan het front in Karelië meldt dat het Russi
sche offensief, hetwelk men verwachtte, aan
dit deel van het front is ingezet.
Gedurende zes uur bereidde de Russische
artillerie den aanval voor. Daarna golfden de
infanteriemassa's naar de Finsche linies. Ge
neraal Stern, de Russische bevelhebber, maak
te daarbij van een geheel nieuwe strijdmetho-
de gebruik.
In het begin van den oorlog zond het Russi-
sche opperbevel voor de aanvallende infante
rie tanks in het vuur. Toen deze methode mis
lukte, werd de infanterie naar voren ge
stuurd, gesteund door gevechtswagen. Donder
dag werden reusachtige gepantserde sleden,
bezet met soldaten en voorzien van machine
geweren, in het vuur gebracht. In de tweede
linie volgden de tanks. Zoo werden de
infanteriemassa's door een muur van staal be
schermd.
Tegelijkertijd vielen 170 bombardementsvlieg
tuigen en jagers de Finsche linies aan. Er werden
bommen geworpen, terwijl de jagers de opstelling
der Finsche batterijen moesten ontdekken en de
eigen artillerie en bombardementsvliegtuigen daar
van op de hoogte moesten stellen.
Van het begin van den aanval af concentreer
den de Russen hun geschutvuur op de omgeving
van Summa. Hierheen zonden de Finnen dan ook
in allerijl de onontbeerlijke versterkingen.
Een gepantserd Russisch detachement stuitte op
uiterst heftigen tegenstand. Niettemin ondervon
den de Finnen groote moeilijkheden bij het con-
centreeren van hun vuur, doordat de Russische
tanks aohter een rookgordijn naar voren kwamen.
Het nieuwe offensief is zeker het hevigste, dat tot
dusverre op het front in Karelië ten uitvoer is ge
legd. Urenlang duurde de verwoede strijd. Doordat
de Russen op dit punt aanzienlijke strijdkrachten
hadden geconcentreerd, zagen de Finnen zich ge
dwongen steeds meer afdeelingen in den strijd te
werpen. Zelfs gedurende den nacht duurden de
gevechten voort. Het Russische geschut staakte zijn
vuur niet om de aankomst van Finsche versterkin
gen te verhinderen, terwijl wel nieuwe Russische
troepen in het vuur werden gebracht.
Ondanks de groote krachtsinspanning, der
Russen mislukte het offensief. De Finnen, die
op een gegeven oogenblik in moeilijken toe
stand verkeerden, zegevierden tenslotte over
de nieuwe Russische tactiek. De Russen be
reikten de Finsche linies niet en de strijd werd
in het „Niemandsland" gevoerd.
De Finsche artillerie kon een Russische co
lonne emt 70 paarden en vijf stukken veldge
schut vernietigen. Zeven tanks en verschei
dene auto's werden onbruikbaar gemaakt. Het
Finsche geschut heeft vijftien Russische bat
terijen gebombardeerd.
Ooggetuigen zijn het over eens, dat de roode
troepen nog nooit een zoo groote krachtsinspan
ning hadden ontplooid. Volgens een Zweedsch cor
respondent was het „Niemandsland" letterlijk met
sleden en tanks van verschillende soort overdekt
De omvang der Russische verliezen is nog niet be
kend. Het Finsche geschut heeft een vijandelijk
vliegtuig neergeschoten
(Men zie voor verdere berichten over Finland
pag. 5).
ONTSPOORDE
GOEDERENWAGON
ONTWRICHT VERKEER BIJ
UTRECHT
Jjnkcunguig oan
eukete diensten^
De chef van het station Hoorn liet onmid
dellijk een losse locomotief uit Hoorn komen,
teneinde den trein op te duwen. Inderdaad
slaagde deze manoeuvre aanvankelijk, doch
ongeveer een kilometer verder kwam de trein
tusschen de stations Oosthuizen en Middelie
opnieuw tot stilstand. De locomotief kon noch
voor-, noch achteruit en gaf de pogingen om
Purmerend te bereiken voorloopig op.
Om 6.46 moest deze trein volgens de dienstre
geling in Purmerend zijn, doch om 9 uur stonden
de wagens nog ergens op de baan, welke geheel
voor het verkeer gestremd is.
De stationschef in Zaandam nam dadelijk de
noodïge maatregelen Reizigers voor Purmerend
worden op de normale wijze vervoerd, doch rei
zigers voor Hoorn worden over Alkmaar naar de
plaats van bestemming gebracht. Ook het trein
verkeer van Hoorn naar de hoofdstad wordt over
Alkmaar geleid.
Uit Hoorn en uit Zaandam vertrokken losse lo
comotieven en werkploegen teneinde te trachten
den trein uit de sneeuw te bevrijden. Ook de rei
zigers moeten in veiligheid worden gebracht na
hun gevangenschap van enkele uren in het
Noord-Hollandsche landschap.
De twee uitgezonden hulptreinen zijn
echter eveneens in de sneeuw blijven steken.
Deze treinen bestonden uit een locomotief
met een rijtuig, waarin een ploeg arbeiders
had plaats genomen en een locomotor met
een rijtuig, waarmede een tweede ploeg
arbeiders naar den vastgeraakten trein was
vertrokken. Daarom is om twaalf uur een
derde hulptrein vertrokken, welke zou
trachten de gestrande treinen te bereiken.
Met dezen trein werden veertig militairen
meegestuurd, die assistentie bij het uit
graven zullen verleenen.
Het blokkeeren van de lijn Zaandam
Hoorn veroorzaakte groote drukte op het
station Zaandam.
Dit waren niet de eerste treinen in ons land,
welke zijn ingesneeuwd, want reeds gis
teravond heeft een locaaltrein het traject
Schoor!Warmenhuizen niet kunnen af
leggen, zoodat de verbinding tusschen beide
plaatsen verbroken werd. Vanmorgen werd
de dienst met autobussen onderhouden.
Bij alle moeilijkheden, welke de Spoorwegen
te verwerken hebben is ook nog, tengevolge van
een bevroren wissel, een ontsporing te Koedijk
gekomen, waardoor eveneens stagnatie is ont
staan.
In verband met al deze moeilijkheden is van
daag het aantal van 't Centr. station te Am
sterdam vertrekkende treinen ingekrompen
en wel in de richting Hilversum en Zaan
dam. De overige verbindingen konden nor
maal gehandhaafd blijven.
In den afgeloopen nacht, omstreeks kwart
voor twee is op de spoorlijn UtrechtAmers
foort, nabij de halte Blauwkapel van een goe
derentrein, komende uit de richting Amersfoort
een wagon ontspoord, waardoor de lijnen en de
bedieningsdraden van seinen en wissels over
een grooten afstand zijn vernield. Het spoorweg
verkeer over deze lijn is daardoor gestremd.
Van Utrecht uit is de opruimingsploeg naar de
plaats van ontsporing vertrokken. Met man en
macht wordt gewerkt om dit spoor zoo spoedig
mogelijk vrij te krijgen.
Om kwart voor negen was het gelukt het opgaan
de spoor naar Amersfoort vrij te maken. Omstreeks
elf uur was het andere spoor eveneens vrij. Na con
trole der verschillende lijnen en wissels zou het
treinverkeer ter plaatse wederom normaal kunnen
passeeren.
Dit ongeval kwam den Spoorwegen wel zeer on
gelegen omdat men toch al met vele moeilijkheden
te kampen had. Door het derailleeren van den wa
gon was elk verkeer op de lijn UtrechtAmersfoort
en UtrechtHilversum onmogelijk geworden en de
treinen moesten via omwegen geleid worden om het
spoorwegverkeer aan den gang te houden.
De ontsporing heeft geen persoonlijke ongelukken
ten gevolge gehad. De treingeleider, die zich in den
achtersten wagen bevond, voelde slechts een hevi-
gen schok, als gevolg van het in werking treden van
het automatische remsysteem.
Het woord is aan
Goethe:
Het ergert de menschen dat de waar
heid zoo eenvoudig is.
Wegen in Brabant beter berijdbaar.
De wegen in West Brabant zijn door den dich
ten sneeuwval beter te berijden dan gisteren. De
A.T.O.-bussen zijn vanmorgen weer normaal
vertrokken en de chauffeurs hebben hun wagens
vrij goed op tijd binnengebracht. Gisteravond
heeft de A.T.O. het gewone vervoer van van ver
lof terugkeerende militairen niet kunnen ver
werken. Dezen hebben dan ook den nacht in
Breda moeten doorbrengen en zijn vanmorgen
naar hun kantonnementen vertrokken.
Ook de berichten, welke in den vroegen och
tend bij de B.B.A. binnengekomen zijn, zijn van
gelijken aard. Er is beter te rijden dan gisteren.
Alleen de wegen in buurt van Steenbergen en de
lijn Tilburg-Dongen zijn nog niet vrij. Daaren
tegen is de verbinding OosterhoutMade, die
gisteren over Geertruidenberg verzorgd moest
worden, door sneeuwruiming weer mogelijk.
Wanneer het verkeer de sneeuwlaag echter
heeft vastgereden. vreest men, dat nog groo-
tere moeilijkheden te verwachten zijn. Het par
ticuliere autoverkeer zal ook vandaag op tal
van wegen in West-Brabant onmogelijk zijn.
Het oordeel van den ex-keizer.
Westelijke mogendheden moeten den strijd
staken en Finland helpen.
NEW YORK, 2 Februari. Poulny Bigetow,
biograaf van den ex-keizer publiceert een ge
deelte van een brief van den Duitschen ex-keizer
waarin deze constateert dat het dappere vol
houden der Finnen den stralenkrans van het
bolsjewisme heeft vernietigd.
De ex-keizer is van oordeel dat de oorlog
voerenden in West-Europa den strijd moeten
staken en met vereende krachten Finland moe
ten helpen teneinde dit land en de beschaving
te redden. (United Press).
De legerberichten.
Het Fransche legerbericht van Donderdag
avond luidt:
„Een kalme dag aan het geheele front. Aan
weerszijden van den Rijn werd uit de kazemat
ten geschoten".
Hedenmorgen hadden zoowel het Fransche als
het Duitsche legerbericht niets te melden.
Weinig verandering
doet het weerbericht verwachten. De
wind blijft Oost en de kans op sneeuw
uit de bewolkte lucht houdt aan. En De
Bilt ontneemt ons iedere illusie van
dooiweer met het eeuwige strenge tot
matige vorst.
Zoodra er iets beiers is
IN BRILLEN
levert KEIP het
GR. HOUTSTRAAT naast Luxor
(Adv. ingez. Med.)
HEDEN: 12 PAGINA'S.
HAARLEM EN OMGEVING
pag.
Voor een tekort aan aardappelen behoeft men
te Haarlem niet te vreezen. 2
B. en W. van Haarlem beantwoorden de bij de
algemeene beschouwingen gemaakte opmer
kingen. 6
BINNENLAND
Vier treinen zijn ingesneeuwd. I
Bij den Volksraad is een wetsontwerp tot hef
fing van een oorlogswinstbelasting ingediend.
Op een onbewaakten overweg bij Vught is een
auto door een trein gegrepen. 3
De regeering acht buitcnlandsch toezicht op Ne-
dcrlandsche ondernemingen ongewcnscht. 3
BUITENLAND
De Russen passen een nieuwe aanvalstactiek tcs
op de Karelische landengte. 1
Rovaniemi werd Donderdag opnieuw door de
Sovjets gebombardeerd. 5
Kallio heeft in een rede gezegd dat Finland tot
een eervollen vrede bereid blijft. 5
Weer beperkte verloven voor het Engelsche ex-
peditieleger. 5
Speciale correspondentie: Balans van twee
maanden Finsch-Russischcn oorlog. 11
ARTIKELEN, enz.
R. P.: In den Haarlemschen Raad. 1
Mr. E. Elias: Ik ontdek Amerika. 3
K. de Jong: Wagner-Vereeniging. 4
J. B. Schuil: Jacob van Lcnnep. 4
Dr. E. van Raalte: Ontwikkeling en uitbreiding
economisch en sociaal werk van den Volken
bond. 5
Voor de Jeugd. 9
De Burgerlijke Stand van Haarlem Is opge
nomen op 7
LAATSTE BERICHTEN 7
