De voorgenomen reis van
Sumner Welles
Journaal
van de Week
Russen op verscheidene
plaatsen in den aanval.
Instemming te Londen
Rein m witten dan wit
ZATERDAG ÏO FEBRUARI 1940
HAARCEM'S DAGBCAD
5
Finsche posities echter overal gehandhaafd.
Het Finsche legerbericht van Vrijdag luidt:
Te land: Op de landengte van Karelië zet de
vijand de aanvallen voort. Te Summa hebben de
Finsche troepen de Russische aanvallen afgesla
gen, de vijand heeft hierbij zware verliezen ge
leden.
Te Punnusijoki en Pasuri is de vijand tot den
aanval overgegaan, gesteund door artillerie,
vliegtuigen en tanks. Alle aanvallen werden af
geslagen en de vijand heeft 700 man en twaalf
tanks verloren. Nabij de Taipale rivier zijn de
Russen eveneens tot den aanval overgegaan.
Deze aanval duurt nog voort; twee Sovjet-Rus
sische tanks zijn vernield.
Ten Noord-Oosten van het Ladogameer wordt
fel gestreden, de vijand is overal teruggeslagen
en hij heeft vele mannen verloren. Een der steun
punten van den vijand, dat zeer krachtig ver
sterkt was, is genomen. In den loop van den
dag heeft de vijand 19 tanks verloren. De strijd
duurt nog voort.
Te Kuhmo hebben de Finnen de verbetering
van hun stellingen voortgezet.
Van andere deelen van liet front wordt activi
teit van patrouilles gemeld.
In de lucht: Donderdag heeft de Finsche lucht
macht met succes verscheidene automobiel
colonnes en troepenconcentraties van den vijand
verspreid. In de operatiezöne heeft de vijand de
Finsche troepen met jachtvliegtuigen aangeval
len.
Uit het binnenland valt niets nieuws te mel
den.
Ernstige verliezen der Sovjets in Kuhmo.
De speciale correspondent van Reuter bij
de Finsche troepen in het Poolgebied meldt
dat de Russische verliezen bij den feilen
strijd in den sector van Kuhmo aan het
Noordelijk centrale front worden geraamd
op ongeveer 2000. De veldslag in dezen sec-
tor heeft reeds een week geduurd en wordt
nog voortgezet.
Ook wordt vernomen dat Finsche patrouilles
doorgedrongen zijn in door de Sovjet-Russen be
zet gebied, waarbij zij kwamen tot hét nikkel
centrum van Salmdjarvi. Zij vielen de Sovjet-
Russische stellingen daar aan.
De Finnen verklaren aan het Noordelijke front
vele Russische patrouilles te vernietigen. Die
patrouilles zijn meestal honderd man sterk en zij
bieden meer trefkans dan de kleine Finsohe
patrouilles. Soms komen de Russen recht in de
Finsche vuurlinie. Uit de bosschen wordt een
machinegeweervuur geopend en de Russen wor
den weggemaaid.
Volgens de Finnen vallen de Russen den laat-
sten tijd zoo voortdurend aan omdat zij voor het
einde van Februari eenigen indruk op Finland
willen maken. Omstreeks dien tijd kunnen de
krijgsverrichtingen namelijk door nieuwen
sneeuwval belemmerd worden.
De gezondheidstoestand der Finsche soldaten
Is buitengewoon goed.
Russisch legerericht.
Het legerberioht van het militaire district'
Leningrad luidt:
„Op 9 Februari geen gebeurtenissen van be-
teekenis aan het front. De herhaalde pogingen
van den vijand, de verloren stellingen op de Ka-
relische landengte te heroveren werden met'
zware verliezen voor den vijand verijdeld. De Sov
jet-Russische luchtmacht heeft met succes mili
taire objecten gebombardeerd".
De vrijwilligers.
Van bevoegde zijde wordt te Londen verno-
I
ZONDAG 4 FEBRUARI.
Weer treedt de dooi in. En ditmaal met kracht.
Aangezien het al zoo abnormaal lang gewinterd
heeft en Februari is ingetreden gelooven wij
eigenlijk allemaal, dat het nu wel een duur
zame dooi zal wezen. Ofschoon de bewijzen
(daarvoor ontbreken.
In elk geval is het plezierig dat het vastge
vroren sneeuwdek op de straten begint te ver
dwijnen. Als het nu maar even door-dooit zullen
jwij weer een normale wegenkleur te zien krij-
jgen, onze voetstappen en die van anderen weer
op het vertrouwde plaveisel hooren, weer
(loopen met lenigen inplaatTvan met strammen
■tred en weer fietsen zonder acrobatische
toeren. Iedereen verlangt naar deze voordeelen
al is ook ieder zich bewust dat de onvermijde-
jlijke massa-smeerboel eerst aan de orde komt.
Wij zijn tenslotte Hollanders en geen Scandi-
(naviërs. Witte dagen vinden we wel mooi en
j Interessant maar op witte weken zijn we niet ge
traind.
Naturnlijk heb ik iemand gesproken die zegt
dat de vorst zal terugkeeren, in nog veel heviger
mate, en dan nog minstens een maand duren.
„Neen", zeg ik. „Waarachtig", zegt hij. „Volgens
mij wordt het twee maanden", zeg ik en dan
wordt hij boos omdat zijn sensatie mislukt. „Dat
staat zeker in je krant", veronderstelt hij op
smalen den toon. Maar ik antwoord: „Neen. Die
(Verschijnt trouwens niet op Zondag. Maar ik
jheb bedacht dat het een goede tactiek is, som-
jbere voorspellingen met nog somberder voor
spellingen te beantwoorden",
Nu gaat hij heen.
En later op den dag hoor ik goede muziek
ivan de H.O.V. en vergeet hem geheel tot een van
pijn mede-zwartkijkers zich op veel erger maar
(eveneens geliefd gebied begevend, mij toemom-
belt: „D'r is iemand uit het buitenland ge
komen en die zegt dat we op 8 Februari zullen
iworden aangevallen". Dooi mag plezierig zijn in
deze omstandigheden, maar opwekkend is ze
Blijkbaar voor velen niet. Ik zeg: „Je bedoelt 4
Februari". Want dat is vandaag en klinkt dus
hog erger. Hij is teleurgesteld. Ik probeer hem
te troosten. Ik zeg: „In Januari waren er 31
data voor. In deze maand gelukkig maar 29. En
als het nou geen schrikkeljaar was waren er maar
•28. Maar in Maart
Nu gaat ook hij boos heen.
Maar de sport der nare data zal voortleven.
Eer de zon ter kimme neigt voorspelt sombere
nummer drie mij dat. heel Europa in een nieuw
ijstijdperk zal belanden, hetgeen iets te maken
zou hebben met die losgebroken zon uit den
Melkweg, waarover we onlangs zoo'n aardig rijm
men dat het gerucht, als zouden een Poolsche,
een Fransche en een Canadeesche divisie naar
Finland gaan, onjuist is. De Britsche vrijwilli
gers gaan afzonderlijk. Hun reis wordt door de
Finsche autoriteiten geregeld. De Britsche
autoriteiten werken slechts in zooverre mede, dat
zij verlof tot vertrek uit het land verleenen.
Duitsche schepen in door Russen
bezette haven.
ROVANIEMI, 10 Februari. Berichten,
die uit betrouwbare bron stammen, melden uit
Petsamo dat Duitsche vrachtschepen in Liina-
hamari de eenige zeehaven van Finland, die
in Russische handen is zijn gesignaleerd.
De berichten melden „eenige" Duitsche sche
pen zijn in Liinahamari-haven in Januari ge
zien. Er worden echter geen aanwijzingen gege
ven omtrent het aantal en het type van deze
schepen.
De berichten, volgens welke sommige van deze
Duitsche schepen dezelfde waren, die naar
Moermansk waren gevlucht kort na het uitbre
ken van den oorlog en die door de Russen ge
bruikt waren om manschappen en oorlogsmate
riaal naar Petsamo te transporteeren, werden
niet bevestigd.
Men acht het waarschijnlijker dat de Duit
sche schepen zullen pogen de Engelsche blokkade
te doorbreken om met ladingen uitRusland 't va
derland te bereiken-Sommige Duitsche booten, die
in de Witte Zee gezien werden, waren tank
schepen. (United Press.)
Gevechten van detachementen aan
het Westelijk Front.
Het Fransche legerbericht van Vrijdagavond
luidt:
Tusschen Moezel en Baar was aan beide zijden
het vuur der artillerie aanmerkelijk meer actief.
Een overval van den vijand werd afgeslagen. Don
derdag is bij een verkenningstocht een onzer de
tachementen in levendig gevecht met den vijand
gewikkeld. Het detachement leed eenige verliezen,
welke evenwel geringer waren dan die, welke den
vijand werden toegebracht".
Verloren tonnage.
De Britsche Admiraliteit heeft een opgave ge
publiceerd van de verliezen der Britsche koop
vaardij, volgens welke het netto verlies aan ton
nage van het begin van den oorlog tot eind Januari
134000 ton bedraagt.
Dit cijfer, waarin alle verliezen en winsten voor de
koopvaardij zijn verwerkt, is nog geen tiende van
het cijfer, genoemd in het Duitsche legerbericht
van 8 Februari, volgens hetwelk Engeland 409
schepen, in totaal 1.493.431 registerton zou hebben
verloren.
De feiten zijn dat in het genoemde tijdvak 110
Britsche koopvaardijschepen, totaal 498000 ton,
alsmede 30 kleinere vaartuigen, totaal 9.000 ton,
door vijandelijke actie tot zinken gebracht zijn.
Het cijfer van het netto verlies, zijnde 134.000 ton,
aldus de verklaring, vormt nog geen honderdvijf-
tigste deel van de totale Britsche tonnage.
Na melding te hebben gemaakt van het Duitsche
cijfer der neutrale verliezen, t.w. 339.000 ton, voegt
de Admiraliteit er nog aan toe: men zal zien, dat.
terwijl de Britsche koopvaardij, welke met inbe,-
grip van alle vaartuigen, 21 millioen ton bedraagt,
geen noemenswaardige vermindering heeft onder
gaan en de verliezen der Fransche koopvaardij zeer
gering zijn, wreede verliezen zijn toegebracht aan
de neutralen, „in het bijzonder aan die neutrale
schepen, welke zich niet hebben aangesloten bij de
convooien, waarvoor de geallieerde marines vei--
antwoordelijk zijn".
EEN TERUGBLIK
van Melis Stoke hadden. U weet wel, met dien
schoonen regel: „En door de ruimte gieren con
tinenten
Ik probeer nu wat anders. Ik zeg: „Dat beticht
hebben we nog niet. Ik zal het A.NP. opbellen.
Is het officieel?"
„Dat weet ik niet", zegt hij ietwat verlegen.
„Maar het is een mooi bericht", zeg ik. „Het
zou het einde van den oorlog beteekenen, zonder
eenig groot offensief of zoo. En de Finnen zou
den het winnen".
,Die fantasie van jou weer!", zegt hij en gaat
ook heen. Hij is althans niet boos. Hij zal wel
aan anderen vertellen dat ik gezegd heb dat de
Finnen den oorlog zullen winnen en dat ik dat
weet van het A. N. P. Maar het is niet waar,
hoor. Het is allemaal niet waar: ook de maand
vorst niet, en de twee maanden vorst. Alleen
dat deze Februari-maand 29 data telt is on
loochenbaar waar, maar als iemand ons op een
van die dagen mocht willèn aanvallen zal hij
het ons geen van allen tevoren laten weten.
Gek hè?
MAANDAG 5 FEBRUARI.
De opperbevelhebber van Land- en Zeemacht
generaal Reynders, blijkt Zaterdag te zijn afge
treden en te zijn opgevolgd door generaal Win
kelman. Wegens geschil van militair-technischen
aard met de regeering is de generalissimus heen
gegaan. En nu is hij ineens burger. Dat moet een
wonderljik gevoel wezen als je zoo lang in dienst
bent geweest. Het moet ook wel raar zijn dat je
den vorigen dag nog 400.000 ondergeschikten
had, die allemaal voor je in de houding moesten
springen en voor het meerendeel nog geweren
er bij presenteereo ooken nu ineens geen
een meer. Behalve dan de dienstbode thuis en
wellicht de daghit, die niet in de houding sprin
gen en haar orders trouwens van bevoegder
zijde verwachten
Maar, nu in ernst: het is niet prettig dat er
al na vijf maanden wijziging in het opperbevel
komt en dat er „an allerhöchsten Stelle" vrijwat
wrijving blijkt te zijn geweest. Laat ons hopen
dat de machine, ten beste geolied, weldra weer
op volle toeren zal draaien.
Verheugender is het bericht dat de Staat, de
KJj.M., de Holland-Amerika Lijn en de Fokker
fabrieken een syndicaat hebben gevormd om
'n luchtlijn op Amerika is gaan exploiteeren. En
dat op de Noordelijke Atlantische route.
Er spreekt stoere ondernemingsgeest uit dit
besluit en de ontwikkeling van den luchtdienst
op Indië doet er ons allen eigenlijk op rekenen
dat ook deze onderneming prachtig slagen zal.
En als mijn tijdgenooten'en ook ouderen eens
worden Uw tandéh ff ff ff
indien U poetst met ftVQRIU'L;
In tuben van 60. 40 en 25 ct. en doozen van 20 ct.
(Adv. Ingez. bied.)
HERNIEUWDE DUITSCHE LUCHT
AANVALLEN AAN DE
ENGELSCHE KUST.
Verscheidene schepen
gehom bardeerd.
DÜITSCH TOESTEL NEERGESCHOTEN.
Uit Londen wordt gemeld dat Duitsche vliegtui
gen, die Vrijdag een aanval op de Britsche kust
deden, verscheidene schepen hebben gebombar
deerd. Het verongelukte Duitsche toestel is bij de
stad Northberwick neergekomen. Het leek een
Heinkelmachine te zijn.
Men gelooft dat nog twee andere Duitsche vlieg
tuigen door gevechtsmachines ernstig beschadigd
zijn.
Des avonds werd vernomen dat buiten de aan
vallen, die Duitsche vliegtuigen ter hoogte van
de Noord-Oost kust en de Firth of Forth hebben
ondernomen, andere vliegtuigen nog aanvallen
hebben gedaan op verschillende punten tot Peter
head in het Noorden. Britsche gevechtspatrouilles
bonden den strijd met de aanvallers aan en kwa
men een tankschip te hulp dat nabij Peterhead
werd gebombardeerd.
Volgens een in een stad in het Noorden opge
vangen bericht zijn S.O.S. seinen uitgezonden door
twee Engelsche stoomschepen tijdens de aanvallen
van de Duitsche bommenwerpers. Het zouden de
,Clintonia" 3100 ton en de „Lord Darling"
zijn. Men weet nog niet of de schepen beschadigd
zijn. Buiten Arboath hebben Britsche jachttoestel-
len drie Heinkelvliegtuigen achtervolgd, die op ge
ringe hoogte boven zee vlogen.
Het Britsche schip „Sea Ranger" heeft draad
loos medegedeeld dat het schip beschadigd is en
water maakt, het bevindt zich ongeveer 600 mijl
van Sint John. Aan alle schepen in de nabijheid
werd verzocht zich gereed te houden hulp te bie
den, wanneer dit noodig mocht blijken.
Voorts is het te Glasgow thuis behoorende s.s.
„Chagres" (5.046 ton) door vijandelijke actie voor
de Noord-West kust van Engeland tot zinken ge
bracht. Twee der 64 leden tellende bemanning
worden vermist. De overigen zijn in een haven aan
de Noord-West kust aan land gebracht.
Duitsche lezing.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
Op 9 Februari zijn Duitsche vliegtuigafdeelingen
uitgezonden voor het verrichten van gewapende
verkenning boven de Noordzee. Hierbij werden zes
Britsche of in Britsch convooï varende schepen tot
zinken gebracht, of zoo ernstig beschadigd dat zij
als verloren moeten wonden beschouwd.
Niettegenstaande het krachtige vuur van de
luchtdoelartillerie en van de vijandelijke jacht
vliegtuigen wordt slechts een Duitsch vliegtuig
vermist.
Boven Sylt 150 toestellen gezien.
Van het eiland Sylt, een der Duitsdie luchtvaart
bases, wordt groote drukte in de lucht gemeld.
Om zes uur gisteravond zag men ongeveer 150
vliegtuigen tegelijk in de lucht. Een uur later zag
men vijf escadrilles in westelijke richting vliegen.
OVEREENSTEMMING BIJ DE BRITSCHE
SPOORWEGEN.
De besturen der drie Britsche vakvereenigingen
van spoorwegarbeiders hebben het voorstel der
maatschappijen, die een loonsverhooging ter com
pensatie van de stijging der kosten van levenson
derhoud willen geven, aanvaard. De verhoogingen
welke varieeren van 18 pence tot vier shilling per
week, gelden van 1 Januari 1940 af.
even terugdenken aan dien ouden stillen tijd
van voor 1914 zullen zij moeten erkennen, dat m
die dagen zulk trotsch zelfvertrouwen in Neder
land niet bestond. In een kwart eeuw van oor
log, onrust en ontwrichting is in elk geval het
zelfvertrouwen van den Hollander niet vermin
derd, maar veeleer gestegen. En met reden,
want wat is er in dien tijd niet allemaal op
industrieel en ook op waterstaats-gebied onder
nomen, dat de bewondering van" de heele wereld
heeft gewekt! Trouwens ook op cultureel gebied,
op koloniaal terrein en op dat der volkshuisves
ting, al heeft dit laatste veel geld gekost, is ont
zaglijk veel tot stand gebracht. Laten wij de
credit-posten op onze balans niet uit het oog
verliezen in weeklacht over dezen tijd. Die posten
zijn talrijk en hoog.
DINSDAG 6 FEBRUARI.
Het dooit voort. Na de gladde wegen-plaag,
al zoo overbekend, treedt de smeerboel met volle
kracht in. En tusschen Hoorn en Purmerend heb
ben ze na achtenveertig uur zwoegens den trein
bevrijd, die daar ingesneeuwd was geraakt. Wat
een seizoen! Het valt mij op dat velen der auto
mobilisten, die nu sneeuw- en modderfonteinen
opjagen, zich niet in het minst om hun loopende
en fietsende medemenschen bekommeren. Ook
dames worden door die lieden van top tot teen
bespat. Zij nemen zelfs niet de moeite wat meer
uit te wijken bij het voorbijrijden, als daar alle
gelegenheid toe bestaat. En aan snelheid vermin
deren wordt heelemaal niet gedacht.
Dit is, rondweg gezegd, grof en ongemanierd.
Ik heb onlangs gelezen dat de Hollandsche
restaurant-keuken, die altijd meer uitgeblonken
heeft door groote porties en goede bereiding
van eenvoudige spijzen dan door verbeeldings
kracht en raffinement, in de laatste jaren veel
meer verfijning gaat toonen. Het zal wel waar
wezen, maar eenige verbetering van manieren
zou voor een aantal Hollanders van oneindig veel
meer belang wezen. Op dit gebied kan Nederland
de vergelijking met andere West-Europeesche
landen altijd nog niet doorstaan. Als alleen de
onhebbelijkheid-in-het-openbaar maar eens met
succes bestreden werd zou men al een stuk
verder wezen. Ook de malle vechtpartijen bij het
beklimmen van trambalcons hebben daar weer
treurige staaltjes van gegeven. Ei- is op de spits
uren te weinig rollend materieel bij de N.Z.H.T.M
maar dat geeft niemand het recht te gaan
boksen en worstelen. Kan hij zonder dat geen
plaats bemachtigen, laat-ie dan gaan wandelen.
Het is erg gezond.
Merkwaardig is dat de bedoelde automobilisten
en de bewuste vechtersbazen deze dingen blijk
baar doen omdat het eenvoudig niet in hen op
komt, eenige égards jegens anderen te toonen.
En dan zien sommigen hunner er nog wel zoo
..duur" uit. Daar ligt een aardig stukje opvoe-
digs-terrein braakMaar dan moet men bij
de kinderen beginnen en hen op school zoowel
als thuis uitleggen dat het niet flink is baldadig te
zijn en dan hard weg te loopen, maar alleen
vlegelachtig en laf. i
Officieele kringen te Londen hebben vol
gens Reuter vernomen, dat Sumner Welles
een bezoek aan Londen zal brengen. Naar
in gezaghebbende kringen wordt vernomen
kan Sumner Welles er zeker van zijn, dat
hij hartelijk zal worden verwelkomd en dat
hij alle inlichtingen zal ontvangen, die de
Britsche regeering hem kan verschaffen,
teneinde Roosevelt in staat te stellen, zich
een duidelijker beeld te vormen van den
Europeeschen toestand.
Ook is met belangstelling kennis genomen van
de mededeeling van Huil dat met de neutralen
vredesbesprekingen worden gevoerd.
De Britsche en Fransche regeeringen hebben
volkomen duidelijk de omstandigheden uiteenge
zet, waaronder naar haar oordeel een einde zou
kunnen komen aan de vijandelijkheden. Even
eens hebben zij de beginselen duidelijk gemaakt,
waarvoor zij vechten, beginselen, welke naar
zij meenen, het volk der Vereenigde Staten niet
minder dierbaar zijn dan die der Europeesche
democratieën, welke de wapens hebben opgeno
men om ze te verdedigen.
De „Daily Telegraph" schrijft:
Er heeft nooit eenige twijfel bestaan over de
voorwaarden waarop Engeland en Frankrijk
vrede zouden sluiten. Verleden jaar heeft onze
koning de Duitsche leiders gewaarschuwd dat
het Britsche rijk de wapens niet zou neerleggen
voor Europa bevrijd zou zijn van de vrees voor
agressie. De president der Fransche republiek
heeft hieraan toegevoegd dat Frankrijk moet
voortgaan te strijden voor een vrede, gegrond
vest op rechtvaardigheid, voor sterstel van het
Oostenrijk, Tsjecho Slowakije en Polen aange
dane onrecht. Iedere staatsman en elke partij in
de twee landen hebben zich niet alleen verbonden
maar willen vurig die doeleinden ten uitvoer leg
gen, wat het ook moge kosten.
Politieke waarnemers te Washington ver
gelijken volgens United Press de missie van
Sumner Welles met de rol, die wijlen kolonel
Edward House heeft gehad toen hij door
Wilson's regeering werd uitgezonden om de
oorlogvoerende regeeringen te polsen.
Het is duidelijk dat Roosevelt en Huil de
informaties, die Welles zal verzamelen, zul
len gebruiken om te bepalen of de tijd reeds
dichterbij is gekomen waarop de Ver. Staten
in staat zouden zijn om vredesvoorstellen
te doen ,zoo zegt men ln deze kringen.
In verband hiermede wijzen sommige waar
nemers erop dat Mussolini en andere neutra
len met de Ver. Staten zouden kunnen samen
werken aan de pogingen van de Ver. Staten om
den oorlog te liquideeren.
Sumner Welles zal, zoo als gemeld, 17 Febru
ari naar Italië vertrekken. Met hetzelfde schip
zal Myron Taylor naar Rome vertrekken om zich
naai' het Vatikaan te begeven waar hij als per
soonlijken vertegenwoordiger van president
Roosevelt bij den Paus zal optreden.
De president waarschuwde de journalisten tn
de officieele verklaring dat zij vooral aan de
officieele verklaring niet te breeden uitleg moes
ten geven. Er wordt verwezen naar Roosevelt's
Kerstbrief aan den paus, waarin het verlangen
van de Ver. Staten om mede te werken aan het
herstel van den vrede tot uitdrukking wordt ge
bracht.
De autoriteiten alhier evenals de H. Stoel heb
ben verklaard dat zij op het oogenblik niet veel
vooruitzichten zagen voor het slagen van vredes
voorstellen.
Ten slotte wees de president erop dat hij om-
WOENSDAG 7 FEBRUARI.
Dit blijkt een week te zijn van binnenlandsch
nieuws. Dat is tegenwoordig een zeldzaamheid.
Het nieuws-kenmerk is zoo overwegend buiten-
landsch geworden. Maar ditmaal gebeurt er veel
in ons land dat zelfs de belangstelling voor den
oorlog in Finland, waar de Russen een nieuw
verwoed offensief op de Mannerheim-linie heb
ben ingezet, verdringt.
Helaas staat ook ons nieuws in de nauwste be
trekking tot den oorlogstoestand in Europa. Van
daag antwoordt de regeering het Kamerlid Max
van Poll. Hij heeft gevraagd waarom generaal
Reynders is afgetreden. En de regeering zegt dat
er geen geschil met hem was over onze neutrali
teitspolitiek. En dat de aanleiding tot zijn altre
den ook niet lag in de punten, in de „organen dei-
publieke opinie" uit het Haagsch vertaald: de
Pers —.opgesomd, maar in een militair-technische
aangelegenheid, welks enkele aanduiding 2elfs
het staatsbelang zou kunnen schaden. Dit sluit
de discussie.
Tegelijkertijd blijkt dat de ministerraad zich
uitgesproken heeft vóór den bouw van drie slag
kruisers voor Indië. Dat is het duurste van twee
plannen. Het andere, dat van vice-admiraal Fer-
werda, met lichtere kruisers „aan den top", zou
aanmerkelijk minder kosten. En de dans der
honderden millioenen gaat anderen en mij ietwat
bezorgd stemmen, omdat er in den lande zoo wei
nig meer aan financïëele grenzen gedacht schijnt
te worden. Want de onafhankelijkheid van kleine
volken is meermalen in het gedrang geraakt door
dat zij financieel niet meer op eigen beenen kon
den staan en dan buitenlandsche hulp moesten
aanvaardenonder voorwaarden. Als men aan
neemt dat de beveiliging van Indië in de toe
komst nu ook weer honderden millioenen ver-
eischt, mag men toch ook wel eens de vraag stel
len: waar ligt eigenlijk onze financiëele grens?
De Staatsschuld bedraagt nu al zesendertighon
derd millioen (in 1914 was zij ruim elfhonderd mil
lioen) en daar zullen de mobilisatieleeningen plus
de kosten van het Indische plan nog allemaal bij
komen. Het nationaal vermogen is nu nog maar
vijfmaal zoo groot als de staatsschuld. Wij behoe
ven nu nog niet in afhankelijkheid van buiten-
landsehen steun te geraken, maar hoe laat de toe
komst zich aanzien? Natuurlijk zal een man als
minister de Geer dit scherp onder het oog zien.
Maar er zijn er dan ook veel die behoefte aan
zoo'n toelichting hebben!
DONDERDAG 8 FEBRUARI.
Het binnenlandsch nieuws vindt nu zijn zwaar
tepunt in de semi-gedwongen staatsleening van
300 millioen. Dat is een vreemd-klinkende term,
maar men weet er blijkbaar geen betere voor. Het
komt neer op een leening tegen 4 pCt.. die als zij
niet volteekend wordt gevolgd zal worden door
een gedwongen leening tegen 3 pCt. Particulieren
zoowel als bedrijven kunnen dus. als zij zich van
de eerste inschrijving onthouden, voorzien dat zij
tot de tweede genoopt zullen worden en dan
25 pCt. minder rente krijgen. Zoodat men wel
eieren, anders gezegd 4 pCt. staatsobligaties, voor
zijn geld zal kiezen. Tijdens den vorigen oorlog is
dit middel ook meermalen toegepast. Maar toen
was Nederland nog welvarend en had het veel
geld te beleggen. Nu is de toestand veel
gunstig geworden.
trënt Welles' missie geen overleg gepleegd had
met de leiders van het Congres aangezien de
reis uitsluitend bedoeld ls om de regeering in
lichtingen te verschaffen. Bovendien wordt er
den nadruk opgelegd dat er zich geen ontwik
kelingen hebben voorgedaan in zake vredesvoor
stellen, die Let besluit om Welles naar Europa te
zenden hebben verhaast.
De informaties, die thans van de Amerikaan-
kaansche ambassades uit Italië, Frankrijk,
Duitschland en Engeland worden ontvangen zijn
bevredigend, maar aangezien deze uit zoo ver
schillende bronnen komen was men tot de over
tuiging gekomen dat het wenschelijk was om
één persoon naar Europa te zenden om de vier
betreffende hoofdsteden te bezoeken en dus een
rapport te ontvangen dat van eenzelfde stand
punt uit opgesteld is.
Senator Hiram Johnson (Californië) heeft op
Welles' reis critiek uitgeoefend Hij zeide: „Wij
moesten ons liever met onze eigen zaken be
moeien". De democratische leden van de senaats
commissie voor buitenlandsche aangelegenheden
echter hebben hun goedkeuring aan de reis gege
ven. Zoo verwelkomde bijv. Thomas het besluit
met de woorden „dat elke regeling, die authentieke
informaties uit de eerste hand en langs den snel-
sten weg mogelijk maakte welkom waren".
De besprekingen met de neutralen.
De door Huil gedane mededeeling dat met de
neutralen diplomatieke besprekingen zijn geopend
over de kwestie van een toekomstig internationaal
economisch stelsel en beperking der bewapening,
heeft eenige verbazing gewekt in de kringen der
neutrale diplomatieke vertegenwoordigers te
Washington, die blijk geven, van deze besprekin
gen niets te weten Men veronderstelt dat deze on
derwerpen door de Amerikaansche diplomaten in
de hoofdsteden der neutrale landen zijn behan
deld. Het staatsdepartement weigert te zeggen met
welke landen deze besprekingen zijn geopend en
langs welken diplomatieken weg.
Belgische politieke kringen te Brussel verklaar
den gisteravond niets te weten van „diplomatieke
besprekingen van officieuzen aard", waarop Cor-
dell Hull had gezinspeeld. Het schijnt dus. zoo zegt
Havas. dat het hier een zeer recente diplomatieke
actie betreft, die nog niet den tijd heeft gehad, tot
alle rechtstreeks betrokkenen door te dringen.
WILLIAM DODD OVERLEDEN.
NEW YORK 9 Februari William Dodd, de
vroegere Amerikaansche ambassadeur in Duitsch
land, is overleden. (Reuter).
De bevolking van Duitschland.
In Mei 1939 bedroeg het aantal inwoners
79.364.408.
Het Duitsche rijksbureau voor de statistiek
maakt thans de voorloopige resultaten van de in
Mei 1939 gehouden volksstemming in Duitschland
bekend.
Volgens deze resultaten telt de bevolking
79,364.408 zielen. Daarbij is de bevolking van Me-
.mel, Dantzig en de in Polen ingelijfde streken niet
inbegrepen. Sedert 1933 is de bevolking met 3.8
procent toegenomen.
Het mannelijke deel der bevQlking is in aanzienlijk
poelier tempo dan het vrouwelijke toegenomen.
Tegenover 1000 man staan 1048 vrouwen (in 1933
1061 vrouwen). Het aantal inwoners per vierkan
ten kilometer bedraagt 136: in het oude rijksge
bied is het van 140 tot 147 gestegen.
Te Berlijn zijn 4.339.000 menschen geteld, te
Weenen 1.920.000, te Hamburg 1.713.000.
Vandaag begint het weer te vriezen en de weer-
voorspellers in de Bilt zien er geen spoedig einde
aan. Wel hebben wij wat gewonnen bij den dooi:
begaanbare hoofdwegen buiten de steden en be
gaanbare hoofdstraten erin. Heemstede hëftt bij
zonder veel bereikt met zijn opruiming. De on
bruikbaarheid van de meeste fietspaden heeft
evenwel het oude gemengde verkeer op de mid
denwegen «doen herleven en het is vooral niet
minder benard dan vroeger.
Buitenlandsch nieuws is beperkt. De Russen
schijnen wat gevorderd te zijn bij Summa, op de
Karelische landengte, maar blijkbaar ten koste
van groote verliezen. En in het Britsche parle
ment deelt Chamberlain mede dat er nu voldoen
de gedaan is voor levering van vliegtuigen aan de
Finnen.
Zesduizend Deensche vrijwilligers hebben zich
aangemeld om in hun leger te dienen. En die
mogen het doen. Ook tweeduizend Amerikanen
hebben zich bereid .verklaard. Maar die mogen
het niet van hun regeering.
De Franschen hebben een huiszoeking gedaan
bij de Russische handelsvertegenwoordiging te
Parijs en een aantal documenten in beslag geno
men, tot grooten toorn van Moskou, dat dit in
strijd acht met het internationaal recht. Waar
voor het zich zoozeer interesseert. Ook zijn bijna
alle Fransche communistische Kamerleden van
hun mandaat vervallen verklaard. De communis-
ten-bestrijding in Frankrijk ls erg levendig.
VRI3DAG 9 FEBRUARI.
De Natuur blijft met dat al onrustig. Terwijl
het doorvriest beginnen onze rivieren, die al aan
het ijs-kruien zijn geweest, nu gevaarlijk te wor
den. Het peil van den Rijn stijgt maar het ijs
breekt niet. Dit deel van Nederland is vrij van
zulke toestanden, maar daarom kunnen wij wel
belangstelling hebben voor het lot van de velen,
die nu weer op deze wijze hun have en goed be
dreigd zien.
Gelukkig is er vandaag ook eindelijk weer eens
een blij bericht omtrent internationale toenade
ring. Ik bedoel daar niet mee dat het Volken
bondscomité, dat in den loop dezer week in het
Vredespaleis bijeen is gekomen, zijn voorloopige
besprekingen over economisch en sociaal overleg
heeft beëindigd. Dat Comité-van-32, in wording,
is vooralsnog een te vage belofte om al van blijde
tijdingen te spreken.
Maar vandaag deelt Cordell Huil, de Ameri
kaansche minister van Buitenlandsche Zaken, de
wereld mede dat. de V.S. met de overige neutra
len in informeel overleg zijn getreden omdat
zij alle den vrede wenschen op een gezonde duur
zame basis. De besprekingen, gegroeid op een ge
zond internationaal economisch stelsel en op ver
mindering der bewapening, kunnen zich ook tot
de oorlogsvoerenden uitstrekken.
Moge, met Gods hulp, deze poging niet ver-
geefsch zijn. De meeste menschen, verreweg de
meesten, ook in de oorlogvoerende landen, zullen
de werkelijkheid nu nog genoeg zien om te besef
fen, dat een vrede-door-overleg de redding zou
beteekenen. En dat het ons aller menschelijke
plicht is dien te wenschen en hem te helpen be
reiken, als ook maar de geringste hulp in ons
vermogen ligt.
R.P.
