Haarlem's Dagblad Oorlogsgevolgen: 7lieuive tasten Mannerheimlinie onder zwaren druk. WOLLEN DEKENS vIVSOORSEL Benzine wordt duurder Burgerdijk" getorpedeerd IJS DOET VELEN IN VREES LEVEN Winterlectuur. De initiatieven van de Ver. Staten Het Belangrijkste 57e Jaargang No. 17377 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem Drukkerij N.V Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082 Hoofdred 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Maandag 12 Februari 1940 Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Regelabonnementstarleven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer 0.15. Groentjes zie rubriek. Heffingen ten bate van het leeningfonds TEN behoeve van het leeningfonds 1940 is bij de Tweede Kamer een wetsontwerp ingediend, dat de volgende heffingen inhoudt 1. De opcenten op de SUCCESSIEBELASTING worden met 15 verhoogd. Ge schatte opbrengst over een jaar5.5 millioen. 2. De BENZINEPRIJS wordt met 1.368 cent per liter verhoogd. De pompprijs stijgt daardoor tot 18J4 cent per liter. Geschatte opbrengst over een jaar 7.6 millioen. 3. De KOFFIE wordt belast met een heffing van 20.per 100 K.G., het geen neerkomt op 24.per 100 K.G. hier te lande gebrande koffie. Geschatte opbrengst over een jaar 8 millioen 4. De SUIKERACCIJNS wordt met 10 opcenten extra belast. Geschatte op brengst over een jaar 5.5 millioen Deze nieuwe heffingen zijn, met uitzondering van de extra-opcenten op de Successie-belasting en de verhooging van de Suikeraccijns met ingang van Zondag 11 Februari van kracht geworden. De nieuwe belastingen zullen ten minste 15 jaar en vermoedelijk nog langer geheven moeten worden. (Voor verdere bijzonderheden zie men pag. 3.) Deze taaie wintertijd, Die geen krimp wil geven, Wekt al heel wat knorrigheid, 't Wordt wat overdreven. Hier en daar werd het benard, Waar het ijs ging kruien, En de mensch verlangt al hard Naar warmwaterbuien. En nu lees ik in de krant Van het kille heden. Over winters in ons lanidi, In een ver verleden. Er wondt dan in dezen geest Meestentijds geschreven: 't Is veel erger nog geweest, Dan wij 't nu beleven. Men draagt anecdotes aan, Vol van ijslijfcheden, Die nog ijskoud alles slaan Van de kou van heden Waarom, heb 'k me afgevraagd, Moeten wij dit lezen, Is er iemand, wien 't behaagt, Als 't al waar mag wezen? Waarom schrijft de krant nu niet Over verre landen, Het gebenedijd gebied, Waar de zon kan branden? In zoo'n wereld wil ik mij Droomende verplaatsen, Even van de kilte vrij, Ver van ijs en schaatsen Op een gloeiend tropisch strand Lig ik in gedachten, Waarom mag ik van de krant, Niet zoo'n droom venvachten? 'k Zeg het zonder voorbehoud: Al die oude jaren. Laten mij nog eens zoo koud, Als zij zelf al waren. P. GASUS. Fok voor NAAR GROOTE HOUTSTR. 31 BIJ ANEGANG (Adv Ingez. Med.) Verhooging met V/2 cent per liter «s-GRAVENHAGE, 12 Februari. Men meldt ons: Als noodzakelijk gevolg van de verhoo ging van de benzinebelasting, welke de re- geering reeds gisteren heeft doen ingaan, hebben de benzincmaatschappijen Shell, Standard. Texaco en Sinfina den benzine prijs met ingang van heden met VA cent per liter verhoogd. weekbericht Coöperatie Vooruitgang U.A., Haarlem. Slaolie per flesch 55 ct. Gehakt per 1/1 blik 58 ct. Volle melk met suikerper blikje 30 ct. Nog voorradig3 en 4 cents Sigaren Java Thee per ons 26 ct. Koffie per Vz pond 12% ct Vet per pond 42 ct. Zalm per blikje 18 ct. Griesmeel per pond 15 ct. Lucifers per pak 5?4 ct. Poederchocolade per pondspak 24 ct. MET DIVIDENDBONS. (Adv. Ingez. Med.) De Amerikaansche minister van buitenlandsche zaken, Cordell Huil, heeft in een persconferentie een nadere uiteenzetting gegeven over de Ameri kaansche besprekingen met de andere neutrale landen en over de Eui;opeesche reis van Sumner Welles. Huil zeide: De doeleinden zijn de vrede en een gezond economisch leven in het tijdperk na den oorlog. Sinds eenigen tijd stellen de Vereenigde Staten alles in het werk om de gronddenkbeelden van het programma voor een gezonde en stabiele periode in de internationale betrekkingen na den oorlog levendig te houden. De hoeksteenen van deze politiek zijn: 1. Stopzetting en beperking van de bewapening. 2. Aanvaarding door alle landen van een ge zonde vrijhandelspolitiek. Deze doeleinden moet de wereld nastreven, wil er in het tijdvak na den oorlog een gezond econo misch leven zijn en geen autarkie en totalitaire stelsels. Wanneer de vrede komt, zullen er, naar wij hopen, zeer definitieve begrippen en zelfs verplichtingen bestaan inzake de grondbeginselen welke van vitaal belang zijn voor een wereld in vrede. Sedert de verklaringen van Hull over de komst van Sumner Welles naar Europa en het contact met de neutralen omtrent den opbouw van het Europa na den oorlog, hebben zich aldus Havas twee feiten voorgedaan, die eens te meer on derstreepten, hoe scherp de partijen tegenover elkander staan: Een redevoering van den Duitschen minister, Frick, die betoogde, dat de komende vrede slechts een Duitsche vrede kan zijn. De met algemeene stemmen aangenomen motie, waarmede de geheime zitting van de Fransche Kamer haar vertrouwen in Daladier uitsprak. De correspondent van Havas te Washington meent dan ook te hebben opgemerkt, dat zich in de Vereenigde Staten een evolutie voltrokken heeft in de opvattingen omtrent de jongste actie van Amerika. Een realistischer kijk schijnt de overhand te krijgen, aldus het Havas-telegram en duidelijker dan ooit beseft men, dat de oorlogvoe renden geenszins bereid zijn de wapenen neer te leggen. In de omgeving van het Witte Huis geeft men trouwens te verstaan, dat Roosevelt zich te dien aanzien nimmer illusies heeft gemaakt. Havas verneemt, dat een hooggeplaatste diplomatieke persoonlijkheid, die voortdurend contact houdt met den president, Zaterdag aan den ambassadeur van een der geallieer den heeft laten doorschemeren, dat de reis van Sumner Welles in geen geval bij de geal lieerden eenige ongerustheid of wantrouwen behoefde te wekken. In dit verband merken welingelichte waarne mers op, zoo gaat Havas voort, dat het werkelijke doel der missie van Sumner Welles zou zijn een bezoek te brengen aan Berlijn. Het standpunt der geallieerden schijnt inderdaad te goed bekend om een reis van den voornaamsten medewerker van Cordell Huil te rechtvaardigen. Juist is echter, dat de inlichtingen ten aanzien van den toestand in Duitschland tegenstrijdig zijn. Wat de „besprekingen tusschen de neutralen" betreft wordt bevestigd, aldus Havas, dat zij een voudig ten doel hebben de Europeesche neutralen te polsen ten einde van te voren hun aansluiting te verzekeren bij de economische principes, die herhaaldelijk door Huil uiteengezet zijn en die, volgens den minister, eventueel door de geheele wereld moeten worden aanvaard, wanneer men een duurzamen oorlog wil vestigen. Parijs gereserveerd De Franschen blijven zich zeer gereserveerd too- nen. Hun opvattingen vat Havas samen in de vol gende drie punten: 1. Er zijn geen vredesonderhandelingen mogelijk aleer Duitschland zich goedschiks of kwaadschiks verzoend heeft met het herstel van een onafhan kelijk Oostenrijk, Cecho-Slowakije en Polen er zich bereid verklaard heeft tot vergoeding van de schade, die door Duitschland aan deze drie is toe gebracht: 2. Er is geen vrede mogelijk, die Frankrijk Engeland niet de materieele waarborgen verschaft dat nieuwe Duitsche agressies zullen uitblijven; 3. Er zullen geen economisch herstel in de we reld en geen algemeene ontwapening mogelijk zijn zonder de gezamenlijke en solidaire waarborgen van alle naties, die geroepen zijn er met gelijke rechten en plichten aan deel te nemen. Vooreerst geen verklaring te Berlijn Van semi-officieele zijde wordt te Berlijn ge meld: Met betrekking tot de reis naar Europa van den Amerikaanschen onderstaatssecretaris Sumner Welles wordt in Berlijnsche politieke kringen op verzoek medegedeeld dat ten aanzien van deze reis vooreerst nog geen verklaringen af gelegd kunnen worden. f/ „(dam" heeft aSle opvwtenden aan hoetd De „Burgerdijk" van de Holland Amerika Lijn is Zaterdagmiddag te 18.35 uur 15 mijl ten Zuiden van Bishop Rock door een Duitschen onder zeeër aangehouden en getorpedeerd. De directie van de HollandAmerika Lün heeft dit bericht van den kapitein van het schip ontvangen en van het gebeurde mede- deeling gedaan aan het ministerie van Buiten- tenlandsche Zaken te 's-Gravenhage. De re den van het torpedeeren van de „Burgerdijk" is niet bekend. Het radiostation Mackay had Zaterdag nood seinen opgevangen van het Nederlandsche vrachtschip, waarbij sprake was van een bot sing. Zondagochtend is langs radiotelegrafischen weg van het Nederlandsche schip „Edam" eveneens van de Holland Amerika Lijn, bericht ontvangen dat bemanning en passagiers van de „Burgerdijk" allen gered waren en alles wel was. De „Burgerdijk" vertrok 30 Januari j.L van New York naar Rotterdam en naderde nu de Engelsche kust. Bishop Rock is een rotseiland van de Scilly- eilanden. De „Burgerdijk" meet 6835 bruto reg. ton. Het schip is in 1921 bij C. van der Giessen en Zonen te Krimpen aan den IJsel gebouwd. Summa, het Finsche Verdun. Havas meldt uit Helsinki: Op de Karelische Landengte in de sectoren van Summa en Taipale, was het vuur der Russische artillerie Zondag buitengewoon hevig. De gebetonneer- de fortificaties ondergingen een zeer zwaar granaatvuur doch de weerstand kon niet worden gebroken. Niet verheeld mag echter worden dat de schade, die door de Russische artillerie was aangericht vrij belangrijk is. Vier malen wierpen de Russische troepen in opeenvolgende golven hun infanterie naar voren. Zij werd met ernstige verliezen terug geslagen. Aan het Noordoostelijke front van het Ladoga- meer hebben zich geen gevechten van belang voorgedaan. De Russen hebben een enkel offensief pogen te ondernemen in de streek van Aittojoki, maar dit offensief mislukte. Bij het Ladogameer hebben de Russische troepen gepoogd eenige de tachementen over het ijs te sturen maar de aan vallen werden gestuit 'door de Finnen, die ver schanst lagen op de eilandjes die overal in het meer liggen. In welingelichte kringen te Helsinki is men volgens de Crt. van oordeel, dat het Russische offensief op de Karelische Landengte zijn hoogte punt nog niet heeft bereikt en dat de Sovjet- bevelhebbers nog groote reserves achter de linies gereed houden om hen op het beslissende moment in den strijd te werpen. Uit Stockholm meldt Reuter: De moed en volharding, die de Finnen in den strijd om Summa aan den dag leggen, is van dien aard, dat deze strijd, naar men hier meent, in de geschiedenis geboekstaafd zal blijven als het Finsche Verdun. Het Front van Summa is ongeveer twaalf kilo meter breed en in deze nauwe ruimte hebben de Russen duizenden mannen en machines ge worpen. Wanneer hun mannen weggemaaid zijn en de overlevenden vermoeid raken, brengen de Russen nieuwe troepen in het veld om hen te vervangen. De Russen in dezen sector zijn goed uitgeruste beroepssoldaten. Alle rust. die de Fin nen krijgen, is een paar uur voor middernacht voor de Russen bij het aanbreken van den dag hun aanvallen hervatten. Dezelfde Finnen weer staan iedere nieuwe aanvalsgolf der Russen. Sedert het offensief op de landengte begon heb ben de Russen naar schatting niet minder dan 9000 man en meer dan 100 tanks verloren. De Finsche verliezen moeten thans ook verscheidene duizenden bedragen. Het Finsche legerbericht van Zondag deelt mede: „Op de landengte van Karelië heeft de vijand in den loop van den dag zijn aanvallen voortge zet. De felste aanvallen vonden plaats ten wes- Hot nu toe atte aanvatten dei Sxwiets afeestayen. ten van Summa en aan de rivier te Taipale. Alle Russische aanvallen werden afgeslagen. Het schieten der artillerie was hevig. Vijf vijandelij ke tanks werden vernield.. Ten Noord-oosten van het Ladogameer werd op den archipel van Pitkaranta een uit zeven tig paarden bestaande vijandelijke colonne vernietigd. Te land was de vijandelijke artille rie zeer actief, doch de Russische infanterie heeft geen enkelen aanval ondernomen. Te Aittojoki hebben de Finsche troepen een klein aanvallend detachement tot de uitgangsstellingen teruggedreven. In den loop van den dag van Zaterdag hebben de Finsche luchtstrijdkrachten verkennings- en verdedigingsvluchten ondernomen en vijan delijke concentraties gebombardeerd. De activi teit der vijandelijke luchtmacht bleef beperkt tot enkele operaties boven de frontlonie. Wiborg werd gebombardeerd, waarbij verscheidene bur gers om het leven kwamen. Volgens gecontroleerde inlichtingen heeft de vijand Zaterdag twee vliegtuigen verloren. In het Finsche legerbericht van Zaterdag wordt o.a. gezegd, dat de Russische kolonel Boriof van de tweede divisie tijdens een gevecht gedood is. SCHAATSENRIJDEN IN DEN HORTUS De leerlingen van het Gymnasium maakten Zaterdagmorgen in de „vrije tien minuten" een zeldzame gebeurtenis mee. Ze konden namelijk schaatsenrijden in den „Hortus" op het Prinsenhof. Zelfs de baanveger ontbrak niet. E situatie, welke op de groote rivieren tengevolge van het ijs is ont staan, is er niet beter op geworden. Wel is het gevaar op de Waal bij Nijmegen geweken, maar op andere plaatsen hebben de ijsschotsen zich vastgezet en men vreest voor de gevolgen als het ijs zal gaan breken. Het ge weld van de ijsschotsen heeft reeds zeer veel schade aangericht. Alles wat hun in den weg staat, telefoonpalen, boomen, huizen, schepen, scheepswer ven, fabrieken, aanlegsteigers wordt vernield en allen, die langs de rivieren wonen, leven in vrees. Meedenkt aan het rampjaar 1926, toen de dijken het hebben begeven, en men houdt voortdurend het oog gericht op de rivier, waar het ijs nu eens stilligt en dan weer voortschuift, wrakstukken van sche pen, steigers, werven met zich meevoerend: een enorme kracht, die alles ver nielt wat in den weg komt. (Men zie ook pag. 2J, Russen melden succes. MOSKOU, 12 Februari (Tass)Het leger bericht van het militaire district Leningrad luidt: ,.Op 11 Februari bedrijvigheid van ver kenners en in eenige sectoren artillerievuur. Nog steeds botsingen tusschen kleine infanterie-af- deelingen ten Noorden van het Ladogameer. Op de Karelische Langengte uitwisseling van artil lerievuur en een treffen tusschen infanterie- af- deelingen, niet het resultaat dat de vijand werd teruggedreven en 16 verdedigingswerken, waaronder acht geschutkazematten, door onze troepen genomen werden. De Sovjet-Russische luchtmacht heeft verkennings- en bombarde- mentsvlucshten ondernomen.". Volgens rapporten, welke te Stockholm zijn ontvangen, zoo meldt United Press, hebben de Russen Zaterdag tijdens een luchtaanval op Hangö zes en twintig bommen laten vallen. Verscheidene huizen zijn afgebrand, twee perso nen werden gedood en velen gewond. Ook een aantal Amerikaansche vrijwilligers be vindt zich in Finland. Een der eerste was Wil liam Sullivan uit Burlington ln den staat Ver mont. Hij heeft een groote ervaring als vlieger. Bij de kleine groep vrijwilligers, waarvan hij deel uitmaakt, bevinden zich onderdanen van twaalf verschillende landen. Er zijn ook eenige offi cieren onder hen doch de opleiding van de troep wordt uitsluitend verzorgd door Finsche officie ren. De groep heeft den naam „Slsu" aangeno men, een Finsch woord, dat „ontembare energie" beteekent. De uitrusting en de geest der mannen is uitstekend. Onder hen bevinden zich Duit- schens, Engelschen, Polen, Scandinaviërs en Bal ten. Verscheidene Zweedsche artsen zijn als vrij willigers in Finland aangekomen Zij zullen in de landelijke gebieden de gemobiliseerde Finsche artsen vervangen. Het woord is aan Thorbecke*. Staatsman is niet, die redevoeringen houdt, maar die proeven van staats beleid gaj; hij wordt uit zijn doen ge- kend. Veranderlijk weer lijkt niet uitgesloten. De Bilt voor spelt n.l. een betrokken lucht met sneeuwbuien. De vorst wordt wat minder en een zwakke tot matigen wind wordt voor de kuststrook aangekondigd. HEDEN: 12 PAGINA'S. BINNENLAND De „Burgerdijk" is getorpedeerd. 1 Er worden nieuwe lasten op 't dagelijksch leven gelegd 1 en 3 Het ijs doet velen in vreeze leven. 1 en 2 Indië's economische toestand is beter dan in 1914 3 BUITENLAND De Mannerheimlinie staat onder zwaren druk. 1 Duitsche vliegtuigen brachten twee Britsche trawlers tot zinken. 5 e gouverneur-generaal van Canada, Lord Tweedsmuir, is overleden. 5 Een Fransch „luidspreker-offensief" aan het front. 5 De Engelsche minister van luchtvaart hield een rede over de bondgenootschappen Berlijn Moskou en LondenParijs. 5 ARTIKELEN, enz. Speciale correspondentie: De „Reiger" hartelijk begroet in Johannesburg. 3 Van onzen bijzonderen medewerker: Finland forceert zich in dezen afschuwelijken oorlog. 11 Van onzen bijzonderen medewerker: Onderhoud met dr. Winckel. 21 de Jong: H. O. V.-concert. 4 J. B. Schuil: Droste's Tooneelverccniging. 4 De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op 9 LAATSTE BERICHTEN' O

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1