Haarlem's Dagblad Finnen boeken groote overwinning. PRIJSVERHOGING BRECHCOKES WOLLEN STOFFEN MOORSEL Koning Gustaaf. Achttiende divisie der Sovjets vernietigd. KEIP Mierenhoop en -vrees. Treinverkeer Den Haag, R'dam-Utrecht was onmogelijk lief Belangrijkste 57e Jaargang No. 17384 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem Drukkerij N.V Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantooi Soendaplein 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082 Hoofdred 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825 Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Dinsdag 20 Februari 1940 Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, Icsse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Groentjes zie rubriek. De oude Koning van Zweden is, om een einde te maken aan alle in zijn land nog heerschende meeningsverschillen over het al of niet meevech ten met Finland, zelf voor het voetlicht getreden. In een koninklijke proclamatie heeft hij de rede nen, die Zweden tot handhaving van zijn neutra liteit nopen, zeer openhartig uiteengezet. Hij heeft van het broederland Finland gesproken, getuigd van zijn groote bewondering voor den heldhaftigen strijd der Finnen en van de Zweed- sche hulp door het zenden van veel vrijwilligers en van veel geld gewaagd. Maar „van den eersten dag af", verklaarde Z.M., „heb ik Finland duide lijk laten weten dat het helaas geen militaire tusschenkomst van Zweden kan verwachten. En met droefheid in het hart ben ik na ampele over weging tot de slotsom gekomen dat wij in den huidigen toestand aan ons besluit moeten vast houden. Want ik ben er vast van overtuigd, dat als Zweden nu Finland te hulp zou komen, dit het verschrikkelijke gevaar mee zou brengen dat I wij niet alleen in dien strijd maar ook in den oor- log tusschen de groote mogendheden zouden wor den betrokken. En deze mogelijkheid heb ik niet op mij kunnen nemen. Indien zulk een toestand zou intreden, zouden wij zelfs Finland niet de hulp kunnen verschaf fen, die het nu van ons ontvangt. En die hulp. die wij het van ganscher harte zullen blijven ge ven, is niet gering". Deze passages uit de rede van Koning Gustaaf geven een zoo duidelijk beeld van den beknelden toestand waarin Zweden verkeert, dat misver- i stand wel als uitgesloten moet worden beschouwd. Z.M. heeft Duitschland niet bij name aangeduid, maar ieder begrijpt, dat het deze groote mogend- I heid is die Zweden in den oorlog in het Westen zou betrekken als het Finland te hulp schoot. Er zit voor Duitschland trouwens meer aan vast dan het bevorderen van het Russische belang. Er is een eigenbelang mee verbonden: de voortzetting van de groote Zweedsche leveringen van ertsen. En dat heeft zooveel te beteekenen, dat men wel vaststellen moet dat de Zweden vooral door den rijkdom van hun eigen bodem in zulk een ver schrikkelijk moeilijken toestand geraakt zijn. Die toestand geeft een merkwaardig beeld van de „.souvereine vrijheid van handelen", die dit i kleine volk van zes millioen zielen in zijn groot land is overgebleven. Want het moet wel huiveren I bij de teekenen van uitputting, die de Finsche weerstand in de Mannerheim Linie toont (en die gisteren, merkwaardigerwijs, plotseling werden gevolgd door de vernietiging van een Russische divisie op een ander front). De Finnen militair te hulp komen zou immers voor de Zweden het middel kunnen zijn om hun eigen land te redden. Sommigen, waaronder de I afgetreden minister van Buitenlandsche Zaken I Sandler, hebben dan ook dit standpunt ingeno men. Na de verklaring des Konings zullen zij hun actie ervoor wel geheel staken. Maar zij verde digden deze opvatting: op den duur zal Finland het niet kunnen houden en de Russen zullen achtereenvolgens de Scandinavische staten kun nen aangrijpen, hetgeen hun een veel betere kans geeft dan zij tegen een vereeniging van krachten in Finland zouden hebben. Het is evenwel duidelijk dat deze vereeniging I van krachten niet mogelijk zou zijn als Duitsch land Zweden aanviel. Het zou dan wel Engelsche i hulp krijgen maarhet zou tot het slagveld I van een Europeeschen oorlog worden en het Zweedsche volk zou in zulk een strijd grooten- deels worden vernietigd. Dit alles kan men afleiden uit het standpunt van de Zweedsche regeering, dat nu door de ko ninklijke proclamatie is bevestigd en daarmee on getwijfeld algemeen in Zweden aanvaard. „Ik be- schouw het als mijn gebiedende plicht, ons land zoo lang mogelijk buiten het noodlottige conflict j te houden, dat op dit oogenblik de geheele we- j reld bedreigt," heeft Koning Gustaaf gezegd. Zoo lang mogelijk Indien de Finnen verslagen mochten worden, waarop de kans nog steeds zeer groot blijft, zullen de Zweden tegenover Rusland in de uiterst gevaarlijke positie komen, die al zoo lang voor zien wordt. De toekomst is voor hen inderdaad duister en ongetwijfeld zullen zij den tijd, hun nu nog gegeven, te baat nemen om hun verdedi- j ging zoo sterk mogelijk te maken. R. P. Verkoop van Amerikaansche schepen aan België. WASHINGTON, De maritieme commissie heeft goedgekeurd, dat acht Amerikaansche sche pen onder Belgische vlag worden gebracht. De belangrijkste dezer schepen is de President Harding. De andere zijn vrachtschepen en vracht en passagiersschepen. Roosevelt in de Panameesche wateren. Inspectie van de verdedigingswerken aan de Centraal Amerikaansche kust. United Press meldt dat president Roosevelt zich thans met de „Tuscaloosa" naar de Westelijke Pa nameesche wateren begeeft. De president heeft zich persoonlijk belast met de inspectie van de Centrale Amerikaansche kust aan de Pacificzijde. In een onderhoud zeide hij dat de effectieve ver dediging van de Kanaalzone sinds 1934, toen hij het presidentschap aanvaardde verdubbeld is. Roose velt hoopt bij den arbeid tot versterking der ver dedigingswerken op de hartelijke samenwerking der overige Amerikaansche republieken, die hierbij zeer veel belang hebben. (United Press). 4» JSk' De herstellingswerkzaamheden na het spoorwegongeluk bij Probolinggo op Java stelden aan menschenarbeid en techniek zware cischen. Een overzicht op de plaats des onheils waardoor men een goeden indruk krijgt van den omvang der verwoesting, welke werd aangericht. II ET Finsche legerbericht van Maandag maakt melding van een groote Finsche overwinning ten Noord-Oosten van het Ladoga-meer, waar de achttiende Russische divisie bij Syskyjarvi geheel vernietigd werd. 18.000 Russen werden gedood of gevangen genomen. Al het oorlogsmate riaal is den Finnen in handen gevallen. Het volledige Finsche legerbericht van Maandag luidt: „Te land: Öp de landengte van Karelië. heeft de vijand Zondag plaatselijke aanvallen gedaan op de nieuwe stellingen van de Finnen tusschen de Fin sche Golf en de Vuoksi. De aanvallen werden afge slagen met verliezen voor den vijand, welke op een bataljon worden geraamd. Bovendien wei'den zes tanks buitgemaakt. Ten zuidoosten van Salemkaita hebben Finsche troepen een vijandelijke colonne verstrooid en drie kanonnen buitgemaakt, alsmede een hoeveelheid mitrailleurs en munitie. Bij Taipale werd een aanval van den vijand, welke tegen den middag begon, voortgezet. Ten noordoosten van het Ladogameer hebben de Finsche troepen een groote overwinning behaald. Zij maakten zich meester van een be langrijk punt, dat door een sterke vijandelijke macht was bezet. Twintig tanks, 36 stukken geschut van verschillend kaliber, zeventien tractoren, 32 veldkeukens, 25 automobielen, 260 wagens en nog meer materieel vielen in handen van de Finnen. Na dit hardnekkig gevecht heb ben de Finsche troepen de achttiende divisie van den vijand geheel vernietigd. Deze divisie was omsingeld, nadat zij via Uoma tot Sysky jarvi was doorgedrongen. Voor de omsingeling had de divisie aanzienlijke versterking ontvan gen, ongeveer 18.000 man zijn gesneuveld of gevangen genomen en al het materieel is buit gemaakt. Verder valt van het front niets te melden. In de lucht: De Finsche luchtmacht heeft Zondag met succes verscheidene verkenningsvluchten uit gevoerd en bommen geworpen op en achter de linies van de vijand. In verscheidene luchtgevech ten boekten de Finnen successen. Boven de ge vechtszone was de activiteit van de vijandelijke luchtmacht zeer groot, zoowel overdag als gedu rende den nacht. De steden Kexholm, Wilmanstrand en Viipuri (Wiborg) werden gebombardeerd, de laatstgenoemde stad door verscheidene, elkaar op volgende vijandelijke formaties. In het binnenland heeft de vijandelijke lucht macht Kotka, Kouvola en de districten Iisalmi en Pori gebombardeerd. Volgens tot nu toe ontvangen berichten zijn enkele burgers gewond en verschei dene huizen vernield. Het aantal vliegtuigen, dat boven Finland heeft gevlogen, wordt geschat het grootste te zijn, dat tot nu toe is geteld. Volgens be vestigde mededeelingen zijn twintig Russische vliegtuigen om laag geschoten, terwijl vermoedelijk nog vier toestellen werden vernield. Bevestigd werd dat Zondag nog een toestel werd neergehaald Sovjet Russische vliegers hebben met mitrailleurs op burgers geschoten. Maandagmiddag werd te Helsinki luchtalarm gemaakt, evenwel werd geen vliegtuig gezien. Ravitailleering onderschept. De Finsche overwinning ten noorden van het Ladogameer, zoo meldt Havas uit Helsinki, is het resultaat van geduld en volharding Gedu rende een week hebben de Finsche troepen, die niet sterk genoeg waren om de Russen recht streeks aan te vallen, met skipatrouilles rond de Russen gecirkeld en de ravitailleering onder schept. Convooien van vijftig tot honderd wagens wer den vernietigd. De overwinning is gehaald zonde grooten slag en vooral door het goed gebruik makei van het terrein en het geduld en de volharding var de Finnen. De Finnen hebben geen groote verlie zen aan manschappen geleden, hetgeen voor het Finsche leger van groot belang is. Men moet evenwel niet gelooven dat thans alle Russische troepen ten noorden van het Ladogameer zijn verdwenen Nog steeds bevinden zich hier mgeveer twee Russische divisies. Ook moet men niet vergeten dat de aanvallen van de Russen op de landengte van Karelië voortduren, wel niet zoo hevig als te voren, doch met aanzien lijk meer manschappen, dan waarover de Finnen beschikken. Viipuri (Viborg) wordt nog wel niet onmiddellijk bedreigd, doch de stad ligt dicht bij het front en op de landengte van Karelië hebben de Finnen man schappen en materieel noodig. Hier heeft Finland hulp noodig. De Russen voelen het verlies van een divisie nauwelijks. Onder de buit, veroverd op deachttiende Russische divisie, bevindt zich een vlag der divisie, welke afkomstig is uit de stad Jaroslav Deze vlag stelt de helft der wereld voor, waar op de stad Jaroslav zelf wordt voorgesteld door een sikkel en hamer, een Russische bajonet steekt door de stad, gaat door de Baltische lan den heen over Scandinavië en raakt met haar punt Noorwegen. Nog een Russische divisie in gevaar. 164ste divisie met omsingeling bedreigd. Door de vernietiging van de 18de Russische divisie ten noorden van Kitela verkeert ook de 164ste divisie in ernstig gevaar. Deze divisie is reeds langen tijd door Finsche troepen omsin geld, terwijl andere Finsche strijdkrachten de 18de divisie aanvielen. Nu deze laatste vernie tigd is kunnen de Finnen zich met al hun krachten op de 164ste wei-pen. (Zie ook elders in dit nummer). GR. HOUTSTRAAT naast Luaor (Adv Ingez. Med Door EXTRA TRANSPORTKOSTEN tengevolge van ijsgang, is de prijs der BRECHCOKES vanaf heden met ƒ1.— per ton verhoogd en is nu f 18.50 per ton (1000 K.G. voor alle ifmetingen). De Vereen. Brandstoffen- handelaren en Coöperaties (Adv. Ingez. Med.) (In België heeft men opgemerkt dat de mieren nesten hebben ge maakt 1.80 meter onder den grond en men vermoedt, dat deze dieren de strengheid van dezen winter hebben voorvoeld.) We kennen z' allen goed. de mieren, Zeer kleine rustelooze dieren, Voortdurend vlijtig op den loop; In ongetelde duizendtallen Woelig krioelend met z'n allen In, wat men noemt, een mierenhoop. De mieren hebben reputaties Van (naar verhouding) krachtprestaties, Waaraan de mensch niet tippen kan; Maar, alles bij elkaar genomen, Zien wij ze liever gaan dan komen, Wij hebben er maar hinder van. Zij worden veelal aan die menschen, Die men zich vlijtiger zou wenschen, Als lichtend voorbeeld voorgesteld: En nu beweert men, dat door telgen Van 't mierenras in 't land der Belgen, De barre win tor is voorspeld. Zjj hebben in hardnekkig draven. Hun nest daar extra diep gegraven. In de verwachting, dat de kou, Die zij al instinctief verbeidden, Hen in ce allerkoudste tijden, Daar ondergronds niet deren zou Men zal er nu op gaan studeeren. Of waarheid schuilt in dit beweren, Ten aanzien van het listig ras. Het zou me waarlijk niet verbazen, Wanneer we binnenkort eens lazen. Dat het ook inderdaad zoo was. Wij menschen doen. naar onze krachten. Ook vlijtig aan het weerverwachten Maar blijkbaar doen we naast dit dier. Met een voorspelling voor twee dagen, Die vaak mislukt en soms mag slagen. Nog heel wat minider dangemier. De vorst neemt af (maar dat hebben we al meer gehoord). Zelfs houdt De Bilt het voor morgen op lichten dooi, droog weer en matigen Zuid-Oostelijken wind. Het kan al niet Door ontsporing geheele baan versperd. Vanmorgen is de electrische trein, welke om kwart over zes uit Den Haag naar Utrecht vertrekt, tusschen Oudewater en Woerden ge heel uh do rails geloopen. zoodat het verkeer over beide lijnen was versperd. De ontspoorde trein bestaat uit acht wagens. De wagenvoerder van den eersten trein uit Den Haag rapporteerde bij aankomst in Utrecht, dat hij tusschen Oudewater en Woerden een schokje had gevoeld. Zijn trein kon zonder ongevallen Utrecht bereiken. De volgende trein kreeg in Gouda op dracht, het bewuste stuk met zeer geringe snel heid af te leggen. Hierdoor is zonder twijfel een ernstig ongeluk voorkomen, want op het oogenblik dat de trein ontspoorde, was de snelheid niet grooter dan vijf kilometer per uur. De spoorwegtechnici vermoeden, dat railbreuk de oorzaak van het ongeval is. Uiteraard is het verkeer van Den Haag en Rot terdam via Gouda naar Utrecht volkomen in de war. Aanvankelijk werden de treinen van Gouda af over Alphen naar Woerden en verder naar Utrecht geleid. Een tweede ontsporing maakte deze verkeersom- legging echter onmogelijk. Op de lijn Leiden— Alphén ?s een locomotief uit de rails geloopen, met het gevolg, dat ook deze baan versperd was. De reizigers van Den Haag en Rotterdam kon den dus niet over Gouda naar Utrecht. Van Den Haag af moest men gebruik maken van de electri- -ehe treinen naar Amsterdam. Het verkeer tusschen Gouda en Woerden werd net bussen onderhouden, tusschen Utrecht en «Vnprden reden Dieseltreinen. Bij de ontsporing bij Oudewater waren zooals hier boven is gemeld, alle acht wagens van der, trein met alle assen uit de rails geloopen, zoodat niet •>lleen acht zware wagons, weer in het spoor terug gebracht moesten worden, maar bovendien ook het spoor zelf hersteld moest worden, dat op vele plaatsen door de ontsporing ontzet en verwrongen was. De ontsporing nabij Woerden was minder gecom pliceerd. Daar was immers slechts één enkele loco motief met één as buiten de rails geraakt, zoodat dit euvel vrij spoedig hersteld kon worden. Daar door kon het treinverkeer van Den Haag naar Utrecht over Leiden en Woerden geleid worden, zoolang de doorgang bij Oudewater nog versperd was. Reeds om elf uur is het gelukt de lijn Woerden- Leiden vrij te krijgen, zoodat de treinenloop daar langs normaal kon worden hervat. Omstreeks twaalf uur kwam het spoor op dé lijn Oudewater in de richting Gouda vrij. Het verkeer :u beide richtingen werd over dit spoor geleid. Met eenige vertraging kon de dienst nu vrij normaal worden onderhouden. Het woord is aan Masson Door het spreken verheft zich de mensch boven de dieren, door het zwij gen boven zichzelven. (Pensees d'un Yoghi.) La Fontaine: Spreken is goed, zwijgen is beter, maar beide zijn slecht als ze te ver gedreven icorden. (Fables) Bodenstedt: Het is schadelijk te zivijgen als het tijd om te spreken en te spreken als het tijd tot zwijgen is. 'Mirza Schaffy.) Spaansch schip na ontploffing gezonken. 22 van de 29 opvarenden omgekomen. Het Spaansche persbureau heeft mede gedeeld dat het Spaansohe stoomschip Banderas (2140 ton) na een ontploffing bijna oogenblikkelijk is gezonken. Dit ge beurde Zondagochtend bij het aanbreken van den dag. toen het schip zich op 10 K.M. van Kaap Villano bevond. 22 van de 29 opvarenden zijn om het leven gekomen. Dl'ITSCH VLIEGTUIG DOOR DEENSCHE BATTERIJ BESCHOTEN. KOPENHAGEN. 19 Febr.. Een vliegtuig met Duitsche kenteekenen heeft Maandag middag tegen een uur in Zuid-Jutland boven Deer.sch gebied gevlogen. Deensche batterijen hebben de machine beschoten. Het toestel werd niet geraakt. (Ritzau). OLIEBOLLEN. Het Comité voor den verkoop van oliebollen ten bate van het Finsche kind verzoekt ons mede te deelen, dat schriftelijke bestellingen, ont vangen na de eerste post van hedenochtend, niet meer kunnen worden uitgevoerd, daar het noodig is, dat voor den verkoop op Woensdag een voldoende aantal bollen beschikbaar blijft en de hoeveelheid die gebakken kan worden uiteraard aan een grens gebonden is. De Haariemsche melkhandel in zijn geheel heeft de benoodjgde melk voor de oliebollen beschikbaar gesteld. Ook voor NAAR GROOTE HOUTSTR. 31 BI) ANEGANG (Adv. Ingez. Med.) HEDEN: 12 PAGINA'S. BINNENLAND pag. Door twee ontsporingen was de directe treinver binding tusschen den Haag. Rotterdam en Utrecht geheel verbroken. 1 De regeering heeft in verband met de torpedcc- ring van de „Arendskerk" te Berlijn een breedvoerig protest ingediend 5 Defcpsie vraagt f 40 millioen 3 Dr. P. C. Boutcns viert heden zijn TOsten ver jaardag. 7 !let aantal miltvuur gevallen is normaal geworden 7 Sport in 't kort. SPORT. BUITENLAND De Finnen hebben een Russische divisie vernie tigd. 1 en N Koning Gustaaf verdedigt het Zweedsche stand punt inzake Finland. 2 De Noorschc minister Koht neemt stelling tegen de Engelsche verwijten. 5 Het aantal slachtoffers van de „Altmark" is tot acht gestegen. 5 ARTIKELEN, enz. K. P.: Koning Gustaaf. i Van een speeialen verslaggever: Nederland ver zorgt zijn verdediging. 3 II. D. Vertelling: Dicrenvertelling. 4 Van onzen Londenschen correspondent: De Engclschman voelt zich weer veilig. 5 Van onzen bijzonderen medewerker in Finland: Eén gedachte bcheerscht de Finnen: de Rus sen komen er nooit door. g Met de Reiger naar Zuid-Afrika. g Van onzen bijzonderen correspondent: „Ma drid. de hoofdstad van den „Spaanschcn Staat" 6 K. de Jong: Ned. Opera- ensemble. G J. Kalt: Mannenkoor ..Proza en Poëzie" en Kinderkoor ..Inter Nos". g De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge nomen op n LAATSTE BERICHTEN

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1