Nederland verzorgt
zijn verdediging
Ons verdedigingsstelsel mag er wezen!
Vreemde vliegtuigen
boven ons land.
Wintersche kwalen? Oan M^nhardtjes halen!
Indië rijp voor een volwaardig parlement?
Economische Zaken
D O,N DERDAG 22 FEBRUARI 1940
HA ARE EM'S DAG BEAD
(Van onzen specialen verslaggever)
Driemaal hebben de vertegenwoordigers van de
Nederlandsehe pers thans de gelegenheid gehad,
zich met eigen oogen te overtuigen van den stand
van zaken betreffende de verdediging van onze
land- en zeegrenzen. Vóór de mobilisatie zijn zij
twee keer op pad geweest om te zien, hoe men
overal vorderde met den aanleg van verdedigings
objecten. Bijna een half jaar nadat de algeheele
mobilisatie werd afgekondigd zijn zij, vergezeld
ditmaaldoor vele vertegenwoordigers van de
-buitenlandsche pers (voor zoover deze niet tot
de oorlogvoerende landen behoorden) op initiatief
van het Algemeen Hoofdkwartier aangetreden
voor de derde excursie.
Reeds hebben wij de gelegenheid te baat geno
men om enkele algemeene conclusies te geven.
Er zij bij het slot dezer beschouwingen nog aan
toegevoegd dat de opgedane indrukken inderdaad
tot voldoening, groote voldoening, aanleiding ge
ven. Het Nederlandsehe volk kan gerust zijn. De
troepen, die langs de grenzen zijn gelegerd, de
kustbataillons en de troepen in het inundatie-
gebied hebben prachtige prestaties geleverd, heb
ben gewerkt in een tempo dat eerbied afdwingt.
Nederland is paraat. Het is reeds gezegd, maar
het mag heuscn nog wel eens herhaald worden.
Zij, die hun blik hebben laten weiden over de
reeksen versperringen, over de indrukwekkende
rijen kazematten, over de bruggen, die als vitale
onderdeelen der toegangswegen extra-scherp be
waakt en verdedigd zullen worden, zeggen het
tenminste uit den grond van hun hart. En het
moge ieders waardeering hebben, dat het Alge
meen Hoofdkwartier in ons land de pers in de
gelegenheid heeft willen stellen om over de ver
dediging één en ander te schrijven.
Zonder iets te kort te doen aan de effectieve
verdediging van onze grenzen en onze kust zij
hier voorts nog eens de nadruk gelegd op het
inundatiegebied, waar zich achter het water een
reeks van linies uitstrekt, waarvan de weerkracht
groot, zeer groot is. Het is niet, omdat een tocht
door dit gebied bij de twee vorige excursies niet
op 't programma stond, dat wij daarvoor extra
aandacht vragen. Neen, de reden is dat naar
veler meening hier sinds 1 September zoo ont-
I zaggelijk veel veranderd is ten goede veran
derd! dat een accentueering daarvan stellig
verdiend is.
1 De deelnemers aan de excursie hebben de sol
daten bij een damsluis bezig gezien om den wa
terstand van twee aan elkaar grenzende kommen
te wijzigen. Zij hebben zelf blootgesteld aan
een snijdenden'wind toegezien, hoe de soldaten
één en al actie waren om de oefening zoo goed
mogelijk te doen slagen. Zij hebben het nut lee-
ren kennen van een alarmoefening, welke in een
oud fort, een hecht en stevig bolwerk, leidde tot
de bezetting van alle posten in enkele oogenblik-
ken.
j Zie, dat was kranig werk. Want nauwelijks
I had de uitkijkpost een vuurpijl ontstoken omdat
er „gevaar" dreigde of de hoornblazer schetterde
het alarm de lucht in. En meteen kwamen de
secties in beweging, werd in looppas de posten
bezet, trokken, de troepen, bewapend met mi
trailleurs, bet oude bolwerk in, joeg een aan zijn
gespan vastgekleefde soldaat een stuk geschut
naar bovén. Na enkele minuten had iedereen zijn
post betrokken en was er voor den toeschouwer
niets meer. te zien. Maar hij wist dat 't fort op
alles voorbereid was.
Een ander hoogtepunt? Er zijn zoo vele inte
ressante indrukken van deze excursie, die zich
voor een beschrijving leenen! En dan denkt de
schrijver van deze regels terug aan de in de dui
nen gelegerde soldaten, die op hun eenzame pos
ten de wacht houden om een overrompeling van
zee uit te verhoeden. Hij denkt ook aan een na
tuurlijk verdedigingsterrein, dat in normale tij
den onbegaanbaar en ondoordringbaar is. De
deskundigen geven direct toe dat de thans kei
hard bevroren grond voor een invaller in deze
streek een voordeel beteekent. Maar zij laten er
direct op volgen dat de troepen, belast met de
taak een opmarsch door dit uitgestrekte gebied
onmogelijk te maken, hunnerzijds ook bepaalde
maatregelen hebben getroffen om het voordeel
te niet te doen. En dan wordt gewezen op 't feit,
dat er overal mijnen in dit terrein verspreid lig
gen, dat er ten behoeve van de defensie kanalen
zijn gegraven, dat zich ook hier de noodige kaze
matten en mitrailleursnesten bevinden, die een
nadering tot een hachelijke onderneming bestem
pelen.
Het Nederlandsehe leger heeft krachtig, zeer
krachtig gebouwd aan de defensie van het land
dat open en bloot lag en dat heel weinig geld
over had voor een eenigszins passend verdedi
gingsstelsel. Toen de noodzakelijkheid daarvan
Belecninjr obligatiën tweede Neder
landsehe Staatsleening 1940.
Het bestuur van de Vereeniging voor detn effec
tenhandel te Amsterdam heeft zich met een circu
laire tot de leden gericht, waarin zij mededeelt,
dat het den leden vrijstaat, om in afwijking van
het provisie-reglement, de obligatiën der tweede
staatsleening 1940 als onderpand voor beleening te
aanvaarden van hen, die ter gelegenheid van de
storting liquiditeitsmoeilijkheden ondervinden,
zulks op dezelfde voorwaarden als door de Neder
landsehe Bank geschiedt blijkens het bij de kan
toren van inschrijving verkrijgbare afzonderlijke
bericht van de Nederlandsehe Bank.
De leden zullen daarbij van degenen die in ver
band met de liquiditeitsmoeilijkheden bij de stor
ting op de obligatiën dezer leening een beleening
wenschen te sluiten, de onderteekende verklaring
moeten verlangen, welke in de circulaire van de
Nederlandsehe Bank van 14 Februari jl. is opgeno
men.
meer en meer doordrong is de hand aan de ploeg
geslagen en is er in betrekkelijk korten tijd mei
man én macht gewerkt om den achterstand zoo
goed mogelijk in te loopen.
Het stemt tot dankbaarheid dat het gemobili
seerd Nederland gelukt is, een effectief verdedi
gingsstelsel te scheppen. Nu al weer bijna een
jaar geleden is men met het „bouwen" daaraan
beginnen. Er is gedurende dien tijd koortsachtig
doorgewerkt teneinde de belangrijke toegangswe
gen zoo goed mogelijk te beschermen. Daarna is
in een even verbijsterend tempo de conso
lidatie van de stellingen en onderkomens aan
grenzen en kust gevolgd. Ondertusschen werd het
inundatiegebied onder het oog genomen en zette
men ook daar de verdedigingslinies uit. En zoo
heeft Nederland, ter handhaving van zijn neutra
liteit naar alle zijden, een defensief stelsel tot
stand gebracht, dat hecht en sterk is. Dat er
wezen mag!
ONGELUK MET DOODELIJKEN AFLOOP.
Woensdag was de heer H. Bosma nabij de
Ned. Herv. Kerk te Hemelum aan het boomen
bakken. Op een gegeven oogenblik raakte hij
onder een vallenden boom. Toen men hem er
onder vandaan haalde, waren de levensgeesten
reeds geweken.
Noortl-Hollandscli Kanaal wordt
opengebroken.
Men is heden begonnen met het breken van
het ijs in het Noordhollandsch Kanaal. Voor de
scheepvaart zal het opengaan van dezen vaar
weg van groot belang zijn. ook in verband met
de verbinding met Friesland en Groningen. Het
ijs in het IJselmeer blijft altijd veel langer zit
ten dan in de kanalen en door het openmaken
van het Noordhollandsch kanaal wil men
trachten de scheepvaartverbinding met het
Noorden van ons land zoo spoedig mogelijk te
herstellen
Officieren van het Leger des Heils
niet vrij van militairen dienst?
Besluit van den minister van Defensie bestreden.
De afdeeling voor de geschillen van bestuur van
den Raad van State behandelde Woensdag een be
roep Van den officier van het Leger des Heils Spie-
gelaar, wien de minister van defensie vrijstelling
van militairen dienst op grond van het bekleeden
van een geestelijk ambt (art. 26 Dienstplichtbesluit)
heeft geweigerd.
Naar Mr. H. H. Steneker uit Amsterdam, die voor
den appellant optrad, mededeelde, heeft het Leger
des Heils in Nederland 16 officieren in militairen
dienst. Pleiter trad dan ook op namens de hoofd
leiding van het Leger des Heils.
Spr. betoogde, dat het Leger des Heils een belang-
ijke overeenkomst vertoont met de kerk. Het is een
godsdienstig genootschap dat met de kerk in één lijn
werkt. Er is verschil van methode, doch in wezen
zijn doel, grondslag en middelen gelijk.
De positie van den officier besprekende, legde
pleiter er den nadruk op, dat diens positie geheel an
ders is dan die van den soldaat. De arbeid van den
officier is gelijk aan dien van den geestelijke en van
den zendeling.
Pleiter drong dan ook aan op vernietiging van het
besluit van den minister.
De Kroon zal later beslissen.
Protest te Berlijn.
De regeeringspersdienst meldt:
Gelijk reeds is meegedeeld, is Dinsdag een
Duitsch vliegtuig, dat boven Friesland en Gronin
gen vloog, door een Nederlandsehe vliegtuig
patrouille onder vuur genomen en verjaagd en is
in den nacht van Dinsdag op Woensdag een vreemd
vliegtuig van onbekende nationaliteit boven den
Helder gesignaleerd, hetwelk niettegenstaande de
duisternis, van den grond af onder vuur is genomen.
Uit later ingekomen berichten blijkt dat Dinsdag
in den loop van den dag een viertal vliegtuigen van
Duitsche nationaliteit op verschillende punten aan
den rand van ons land, n.l. bij Winterswijk, bij
Sittard, bij Middelburg, bij Terschelling en een
vijfde bij Zutfen zijn waargenomen.
Bij Terschelling werd op het in overtreding zijnde
vliegtuig het vuur geopend. Voorts werd in den
loop van den nacht van Dinsdag op Woensdag een
verspreid aantal vreemde vliegtuigen gehoord, die
onder dekking van de duisternis over ons land
vlogen. Niettegenstaande de duisternis is ook daarop
op een achttal plaatsen gevuurd. Van deze vlieg
tuigen kon echter in die omstandigheden en in ver
band met de groote hoogte, waarop zij vlogen, de
nationaliteit niet worden vastgesteld.
Zoowel te Londen als te Berlijn worden door de
regeering inlichtingen ingewonnen nopens de na
tionaliteit der betrokken vliegtuigen. Bovendien
zal te Berlijn naar aanleiding van de bovenvermelde
gevallen van neutraliteitschending door Duitsche
vliegtuigen een protest worden uitgebracht.
Geen Duitsch vliegtuig boven Nederland.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
De Nederlandsehe regeeringspersdienst heeft me
degedeeld, dat Dinsdagmiddag boven Leeuwarden
op Nederlandsch gebied een Duitsch vliegtuig waar
genomen en door een Nederlandsehe vliegtuig
patrouille achtervolgd en beschoten is. Volgens de
ter beschikking van de officieele Duitsche instanties
staande berichten is bij dit voorval geen Duitsch
vliegtuig betrokken.
Hierbij kan worden aangeteekend zoo
wordt ons van gezaghèbbende zijde medege
deeld -r- dat het in overtreding zijnde vliegtuig
ontwijfelbaar is herkend als van Duitsche na
tionaliteit te zijn. De kenmerken dezer natio
naliteit, zoowel als het type Heinkel III K, zijn
duidelijk herkend.
Albert de Bary op de Engelsehe
zwarte lijst geplaatst.
Naar de Fin. News meldt is de Amsterdamsche
bankfirma Albert de Bary Co. op de Engelsehe
zwarte lijst geplaatst.
Het blad voegt hieraan toe, dat bankkringen, die
de Amsterdamsche bankfirma altijd hebben be
schouwd als een instelling, welke door Duitschland
werd gecontroleerd, maatregelen hebben genomen,
dat deze kwestie in parlement zal worden behan
deld, waar aan den minister van economische oor
logsvoering zal worden gevraagd, waarom het vijf
maanden heeft geduurd, voordat deze maatregel
werd genomen.
Voorloopig geen regen te
verwachten.
Sneeuw en ijs „verdampen".
Na een vorstperiode van ruim twee maanden,
welke alle records op het gebied van vriezen en
wat daarmede verband houdt, heeft gesla
gen, is eindelijk de dooi ingezet. Er is een ge
heel andere circulatie van lucht boven Europa
ontstaan en daarmede is voorloopig een einde
gemaakt aan de regeering van koning Thialf.
Of de dooi definitief zal zijn, is niet met ze
kerheid te voorspellen, omdat in het Noorden
van Europa nog zeer lage temperaturen worden
geregistreerd en ook in vroegere strenge win
ters aan het einde van de maand Februari
vorstperioden zijn voorgekomen.
De situatie is echter thans zoodanig gewijzigd,
dat voorloopig d.w.z. in de eerstvolgende da
gen geen vorst verwacht wordt. Het gebied van
boogen luchtdruk, dat tot .Dinsdag boven de
Oostzee en Scandinavië lag en in ons land
vorst veroorzaakte, heeft zich naar Centraal
Europa verplaatst en is daarbij in beteekenis
toegenomen. In Zuid- en Midden-Noorwegen
is de luchtdruk dus aanmerkelijk gedaald,
waardoor in onze omgeving de wind naar het
Zuiden is gedraaid. Ons land krijgt daar
door luchtaanvoer uit Spanje en Italië, waar
temperaturen heerschen van ongeveer vijftien
graden CelciUs boven nul. Deze winden zijn
behalvè, dat zij een betrekkelijk hooge tem
peratuur hebben, bovendien nog zeer droog. Het
gevolg is dan ook, dat in ons land de dooi dit
jaar niet met regen gepaard zal gaan en de
sneeuw en ijs welke hier nog aanwezig zijn,
niet alleen zal smelten, doch ook „verdampen".
De dooiperiode zal dus ditmaal niet gepaard
gaan met het vrijkomen van veel vocht, daar
deze in de lucht wordt opgenomen, hetgeen voor
de verschillende reinigingsdiensten in ons land
doch ook voor den Rijkswaterstaat, een zeer
gunstige wending is. Ook het feit, dat het hoo
ge drukgebied van Scandinavië zich naar Zuid-
Duitschland heeft verplaatst, is voor den
Rijkswaterstaat gunstig. Immers nu zal met na
me de Rijn bij zijn oorsprong vorst ondervinden,
terwijl de monding in een gebied van betrek
kelijk hooge temperatuur ligt. Het ijs smelt, dus
eerst bij de monding en dit bevordert den af
voer in belangrijke mate.
Boekhouder stak loongelden
in zijn zak.
De politie te Kampen is- op het spoor gekomen
van een geval van oplichting, gepleegd door middel
van loonstaten. Een groote aannemersfirma van S.
had verschillende wei-ken in uitvoering, waarvoor
zij twintig tot vijf-en-twintig Kamper arbeiders in
dienst had.
De zaken dezer firma werden beheerd door den
33-jarigen boekhouder G. Deze maakte de loon
staten gereed en keende de loonen uit. In deze loon
staten heeft de boekhouder geknoeid. Als een ar
beider twintig gulden verdiende vulde hij b.v. vijf
en twintig gulden in. Arbeiders, die niet meer in
dienst waren, werd, althans volgens de loonstaten,
toch nog loon uitgekeerd, maar het verdween in
den verkeerden zak. Zoo heeft G. zijn patroon ge
durende eenige maanden voor een zeer aanzienlijk
bedrag benadeeld.
G. is in hechtenis genomen en ter beschikking
van de justitie gesteld.
Bij Griep, Koorts, Kou, Rheumatische pijnen, Spit, Pijnlijke ledematen, Ziek en hangerig gevoel. De
echte zijn niet rond, maar hartvormig. 12 stuks 50 cent, 2 st. 10 cent. Bij Apoth en Drogisten.
(Adv. ingez. Med.)
Het Nederlandsehe s.s .Tara", dal 60 mijl ter Zuid Westen van
Kaap Ministère door een explosie is getroffen De .Tara die
4760 ton meet, was met een lading graan voor de Nederlandsehe
regeering op weg naar Rotterdam
TWEEDE KAMER
a Volgens verschillende sprekers niet
(RJC Stasljpartij)
DEN HAAG Woensdag.
Zeer breedvoerig, tevens zeer principieel ging de
heer v. Poll (R.-K.) in op de kwestie van een
„volwaardig Parlement" in Indië. Daarvoor is de
bevolking nog allesbehalve rijp. Er bestaat geen
Indisch volk als een eenheid, in een gebied, waar
men meer dan 200 taalgroepen heeft. Men kan dan
ook niet spreken van een Indisch Parlement; eer
zou men 't nog kunnen hebben over een Europeesch
Parlement.
Spreker hield zich vervolgens met het vraag
stuk van de volkshuishouding bezig; hij voerde
hierbij zelfs een bruid, een bruidsluier en bruids
jonkers ten tooneele De korte rede van den langen
zin kwam in hoofdzaak hierop
neer, dat 't voor een juist
economisch beleid waarlijk
niet voldoende is zich te wer
pen op versobering, want
meer dan een versobering
kan juist een economische
ramp van de eerste grootte
beteekenen. Uitbreiding van
rationeele ruilhandelingen
achtte deze afgevaardigde
het ware en hij meende dat
het op den duur goec zou
blijken te zijn als men daar
voor nog wat meer zou uit
geven. Hij besloot met de opmerking, dat hij geen
uiteenzetting van een nieuwe, maar slechts van
een oude economie ten beste had gegeven. Al in
1854 had Thorbeeke gezegd en spr. was het hier
mee eens dat het belang van de Indische bevol
king het belang van het moederland is.
De anti-revolutionnaire Indische deskundige
M e ij e r i n k constateerde, dat de tegenwoor
dige welvaart in Nederlandsch-Indië berust op de
wankele, benevens droeve basis van de oorlogs
omstandigheden. Spr. gaf na gedetailleerde econo
mische beschouwingen te kennen het ten aanzien
der staatkundige problemen in groote trekken met
den minister eéns te zijn.
Prof. v. Gelderen (s.-d.) erkende dat een
sluitende begrooting als principe juist is, maar
op den langen duur. Men mag dan ook gerust voor
productieve doeleinden uitgaven doen, ook al zou
dat mede een beletsel vormen om thans de begroo
ting sluitend te krijgen.
Met aanwending van vele cijfers ontkende spr.
vervolgens ,dat de Indische bevolking van de in de
vroegere crisisjaren haar toegebrachte slagen weer
geheel hersteld zou zijn. Deze afgevaardigde ves
tigde voorts de aandacht op een voor de inlandsche
bevolking ongunstige ver
schuiving van het Europeesch
kapitaal van den land
bouw naar den mijnbouw.
Eerstbedoelde bedrijven laten
een veel- hooger loonpeil ziein:
zoo keeren de olie- tin- en
steenkolenbedrijven tezamen,
evenveel loon uit, als alleen
de suikerindustrie doet aan
haar vast personeel, buiten
de koelies.
Tenslotte ging Prof. van
Gelderen tegen 's heeren v.
Poli's ideaal inzake ineen-
groeiing van de economie van Nederland en van
Indië in. Indië moet zichzelf door eigen kracht ont
wikkelen en dat dienen wij te bevorderen. Daar
mee zij<n we op den juisten weg, maar al is de
koers goed, het tempo is veel te langzaam.
De heer Baj et to r.-k.) bestreed de extremisti
sche stroomimg in Indië en waarschuwde
tegen de gevaarlijke tendenz van de ex
tremistische nationalisten, wier geluid men in
menig opzicht kan beluisteren in het betoog van
Roestam Effendi (commun.) die geen goed
woord over had voor hetgeen de Indische Regee
ring doet en verder nog een parlementair rondje
bokste met de sociaal-democraten, die hij veel te
reactionnair vond. Dat ook de heer Stokvis voor
stander was van handhaving van den band tus-
schen Nederland-over-zee en het moederland,
schreef spr. toe aan het feit, dat de sociaal-demo
craten thans dank zij de Minister-zetels hee-
lemaal „verburgerlijkt" en gouvernementeel zijn
geworden. Al zullen de sociaal-democraten voort
gaan in zulk een poel te verzinken, de communis
ten zullen trouw blijven aan het beginsel van het
zelfbeschikkingsrecht van Indië.
EERSTE KAMER
Meer dan een senator gaf uiting aan zijn verheu
genis over het herstel van Minister Steenberghe, al
moge dan Mr. v. Rappard (lib.) de eenige geweest
zijn, die het op „dichterlijke" wijze deed met het
rijmpje „Ischias komt den Minister slecht van pas'-
In proza gaf deze afgevaardigde, die een agrarisch
pleidooi hield, te kennen voor 'n afzonderlijk Dep,
van Landbouw te voelen, opvatting bestreden door
den heer Kolff (c.h.) (die het onjuist achtte, dat
Minister Steenberghe de bepaling van schadever
goeding voor boeren wegens inundatie enz. af
schuift op z'n ambtgenoot van Defensie), maar ge
deeld door den heer Hi ems tra (s.d.), welke
laatste wel vond, dat op zichzelf de tegenwoordige
Minister er van maakt, wat hij er van maken kan,
hoewel hij wat te veel onder den invloed van de in
dustrie schijnt ie staan. Een ander sociaal-demo
craat, de heer de la Bella had Mr. Steenberghe
en diens staf reeds gehuldigd voor veel, dat tijdig
ondernomen is, met het gevolg, dat we er econo
misch in 'n aantal opzichten thans gunstiger voor
staan dan bij den aanvang van den vorigen
wereldoorlog.
In verband met 't vraagstuk van de prijzenpolitiek
gaf spr. te verstaan, dat men de prijzen niet min
of meer den vrijen loop moet laten noch de spiraal
beweging aanvaarden, maar dat het zaak is maat
regelen te treffen ten einde het arbeidersbudget
voor verdere prijsstijgingen te behoeden, riet stij
gen van dat budget dient op te houden onder meer
door vermindering van heffingen, aantasting van
bedrijfs-reserves en desnoods door toelagen. Aldus
deze afgevaardigde, die voorts o.m. nog het noodige
in het midden bracht omtrent aanwending van het
productie-apparaat en van de distributie in het
algemeen belang, om verder ook nog economische
organen onderwerp van 'n deel zijner rede te doen
uitmaken.
Terugkeerende tot meer agrarische aangelegen
heden vermeld ik, dat Mr. v. Rappard er zijn ver
bazing over kenbaar maakte, dat in ons land van
boter en kaas, de militairen slechts margarine krij
gen, ja, dat ze zelfs niet eens boter in de cantine
kunnen koopen ook al hebben ze er het geld voor
over! Deze verbazing deelden o.m. de heeren Kolff
die voor tomatensoep Nederlandsehe boven
Italiaansche tomaten prefereerde en Fleskens
(R.K.). Laatstgenoemde nam het verder op voor
kaas, waarvan het leger meer moet krijgen.
Spoedige indiening van een natuurbeschermings
wet kwam op het verlanglijstje van Mr. Janssen
(R.K.) voor en op dat van den, over de distributie
regeling van peulvruchten ontevreden, heer Ter
Haar (c.h.), overheidssteun voor het aanbouwen
van nieuwe schepen ter vervanging van verloren
gegane of verouderde vaartuigen, al erkende hij,
dat de B. E. N. A. S. o schrik, de voorzitter wist
niet wat deze barbaarsche benaming, afkomstig van
een afkorting met behulp van de eerste letters
eenige woorden beteekende en niemand kon het
raadsel oplossen! op dit gebied wel het een en
ander doet.
Donderdag komen nog verschillende heeren aan
het woord, alvorens de Minister het zijne zal kun
nen zeggen.
E. v. R.
Dr. C. J. Gorter volgt
prof. Zeeman op.
De Amsterdamsche gemeenteraad heeft Woens
dagmiddag door een hoogleeraarsbenoeming einde
lijk de sedert eenige jaren bestaande vacature aan
de Amsterdamsche universiteit bezet, door de be
noeming van een hoogleeraar in de natuurkunde.
In de plaats van prof. dr. P. Zeeman. Zooals be
kend is hebben curatoren der Amsterdamsche
universiteit sedert het aftreden van prof. Zeeman
verschillende natuurkundigen van naam hiervoor
aangezocht.
Overeenkomstig de voordracht van B. en W.
werd tot buitengewoon hoogleeraar benoemd dr.
C. J. Gorter te Groningen en tot lector in de ex-
perïmenteele natuurkunde dr. T. L. de Bruin te
Amsterdam.
De loopbaan van dr. C. 3.
Gorter.
De nieuwe buitengewone hoogleeraar in de ex-
perimenteele natuurkunde en de natuurkundige
propaedeuse, dr. C. J. Gorter, is op 14 Augustus
1907 te Utrecht geboren. Hij bezocht het onder
leiding van prof. R. Casimir staande Nederlandsehe
Lyceum te Den Haag en ging in 1924 natuurkunde
studeeren aan de universiteit te Leiden, In 1928
werd hij daar assistent van prof. De Haas en een
jaar later nam hij deel aan de door de Academie
van Wetenschappen naar Nederlandsch-Indië ge
zonden z.gn. eclipse-expeditie.
In 1931 wend hij benoemd tot conservator van
het natuurkundig laboratorium der Teyler-stich-
tmg te Haarlem en in Maart 1932 promoveerde hij
op een proefschrift getiteld „Paramagnetische
Eigenschaften von Salzen".
In 1936 werd dr. Gorter benoemd tot conservator
aan de rijksuniversiteit te Groningen met een per
soonlijken titel van lector. Hij was hier speciaal
belast met het geven van natuurkunde-ondenvUs
aan medische studenten. Later werd hij bovendien
hoofdassistent van prof Coster en in 1937 maakte
hij een studiereis naar Amerika.
De loopbaan van dr. T. L.
de Bruin.
Dr. T. L. de Bruin, die thans benoemd is tot
lector in de experimenteele natuurkunde, in het
bijzonder den oorsprong en de systematiek der
spectra, is 3 Augustus 1895 te Hattem geboren. Hij
bezocht de rijkskweekschool te Deventer en werd
onderwijzer. Van 1914 tot 1920 was hij als zoodanig
werkzaam en behaalde inmiddels verschillende
acten, tot hij in laatstgenoemd jaar staatsexamen
deed en aan de Amsterdamsche universiteit wis-
en natuurkunde ging studeeren. In 1927 promo
veerde hij cum laude op een proefschrift, getiteld
„Ocndei-zoekingen naar den bouw van eenige spectra
m verband met nieuwere theoretische beschouwin
gen".
Van 1924 af was hij assistent van prol dr. P.
Zeeman. Met een korte onderbreking in 19281929
toen hij voor studie-doeleinden in Amerika ver
toefde. In Augustus 1930 werd hij benoemd tot pri
vaat-docent en sedert het aftreden van prof. Zee
man heeft hij diens taak waargenomen.
Meer bewegingsvrijheid voor onze
militairen.
Naar wij vernemen zal aan onze gemobiliseerden
een ruimere bewegingsvrijheid worden verleend.
Was men voorheen gebonden aan een zekere limiet,
thans is het mogelijk geworden, dat de gemobili
seerden uit alle plaatsen van het land, des avonds
kunnen vertrekken, mits men op het avondappèl
aanwezig is.
Men is dei-halve niet meer aan een bepaalde
grens gebonden.
Twee D. C.—5's voor de West.
In den loop van het vorig jaar bestelde de K.
L. M. vier Douglas DC-5 vliegtuigen. Deze bestel
ling is ïntusschen nagenoeg gereed gekomen, en
over enkele weken zullen de eerste twee DC-5's
naar West-Indië woz-den vervoerd, waar ze door
de K.L.M. op haar luchtnet rondom Curacao in be
drijf zullen worden gesteld. Het eene vliegtuig is
ingericht voor 16, het andere voor 22 passagiers.
Het oude gebruik der K.L.M. om haar vliegtuigen
te doopen met vogelnamen zal ook bij deze nieuwe
serie worden voortgezet. De DC-5's van West-In
dië ontvangen de registratieletters PJ-AIW en
PJ-AIZ. Hun namen zullen zijn „Wakago" en
„Zonvogel".
De Wakago is een boschhoen, een vogel welke
in West-Indië zeer bekend is, deze wekt den rei
ziger bij de eerste schemering met den zeker wel
20-maal herhaalden roep: „Wakago" een verbaste
ring van „walk and go".
De Zonvogel kan man vergelijken met den roer
domp. Deze vogel, welke men veel ziet langs de
kleine rivieren in de binnenlanden, komt dikwijls,
tam. voor in de kleine dorpen, en zelfs in Para
maribo.
L. J. van Wijk ten grave gedragen.
Op de begraafplaats „Zorgvlied" te Amsterdam is
Woensdagmiddag onder groote belangstelling ter
aarde besteld het stoffelijk overschot van den heer
L J. van Wijk, in leven oud-secretaris en buitenge
woon lid van het Nederlandsch Bijbelgenootschap.
Onder de aanwezigen bevonden zich prof. dr. F. W.
Grosheid, hoogleeraar te Amsterdam, de veldpredi
kers dr. W. G. Harrenstein en ds. Bik en vele an
dere predikanten, de heer G. de Jonge, referendaris
van de Rijkspostspaarbank te Amsterdam en de
lieer Jan van Zutphen, voorzitter van de vereeni
ging „Zonnestraal". Toen de baar met het stoffelijk
overschot de aula werd binnengedragen, speelde de
organist „Komm süsser Tod" van Joh. Seb. Bach.
Op verzoek van de familie werd slechts gesproken
door den heer E. René van Ouwenaller, buitenge
woon lid van het Ned. Bijbelgenootschap en ds. G. J.
Duyvendak, predikant te Utrecht.
Vervolgens speelde de organist „Neem, Heer, mijn
beide handen", het lievelingslied van den overle
dene. Hierna werd het stoffelijk overschot graf
waarts gedragen, onder de klanken van „Boven de
-Uerren zal het eens lichten"
Nadat ds. Duyvendak het „Onze Vader" had uit
gesproken, dankte een zoon van den overledene voor
de belangstelling.
