Haarlem's Dagblad
Tara" zonder
waarschuwing
getorpedeerd
Heden groot
Sovjet-offensief
ZIJDEN
STOFFEN
vMOORSEL
Duitschland wil de neutralen niet in
den oorlog betrekken
Knoeiers.
NUMONT
Siieas gierstraat 27
Schrijnende beelden..-^
Belastingverhooging
te Heemstede.
De Zuidwester
KEIP
Op verscheidene fronten
deden de Russen reeds hevige
aanvallen.
Komt de Roode Vloot
in actie
Filmjubileum.
Steekpenningen
aangenomen.
57e Jaargang No. 17387
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuldet Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082. Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825 Soendaplein 12230.
Verschünt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 23 Februari 194Ö
Abonnementen per week 0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentlën: 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per
regel Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.15. Groentjes zie rubriek.
Onlangs is gebleken dat er geknoeid was bij de
levering van uniformen aan het Rijk. Groote hoe
veelheden watten waren „achterovergedrukt",
zooals een elegante uitdrukking het pleegt te
noemen, en via deft kettinghandel werden zij ten
slotte weer aan het Rijk te koop aangeboden.
Dat bleek een te avontuurlijke loop van zaken te
zijn voor de oorspronkelijke daders, want de zaak
kwam uit.
In diezelfde dagen ontdekte men in Bilthoven
dat een middenstander, wiens opslagplaats grens
de aan een soldatenkeuken, groote hoeveelheden
levensmiddelen van de militaire koks had gekocht
en verhandeld. Die waren op de rantsoenen van
den troep beknibbeld. En handelaar en koks wer
den ingerekend; de laatsten juist toen zij klaar
stonden om mee te gaan naar een vroolijke uit
voering van O. en O.
Aan deze beide zaken, waarin de man die voor
de verdediging des lands moet opkomen respec
tievelijk in zijn kleeding en zijn voeding werd
benadeeld, was de nog veel leelijker affaire voor
afgegaan van den aannemer, die versterkingen
bouwde waarin hij knoeide met de materialen.
Het waren dientengevolge verzwakkingen in-
plaats van versterkingen van onze defensie ge
worden, hetgeen de bedrijver blijkbaar niet kon
schelen als hij er zelf maar wat meer aan ver
diende.
Nu jaagt men weer op nieuwe knoeierijen. De
Amersfoortsche politie heeft een gezelschap zand-
rijders ingerekend, dat zij verdenkt van schrij
ven met dubbel krijt, zoodat het Rijk veel meer
zandladingen zou hebben betaald dan het ont
vangen heeft. En de Haarlemsche gemeentepo
litie en militaire politie zijn bezig met een on
derzoek inzake de betaling van gevorderde auto's,
waarbij het vermoeden overheerscht dat het Rijk
onwillens betalingen heeft gedaan aan lieden, die
heelemaal geen recht op deze duiten hadden.
Uit deze opsomming van enkele gevallen, die
den eerlijken burger op velerlei wijze terecht
kwetsen in zijn vaderlanderschap, in zijn ge
voel voor saamhoorigheid in benarden tijd, in zijn
vertrouwen in zijn medemenschen en in zijn be
sef, dat zijn noode gemiste zware belastinggeld
dan ook geheel ten bate van het algemeen moet
komen blijkt wel dat er heel wat geknoeid
wordt. En daar komen de spionnage-zaken dan
nog bij. De zaak tegen de indertijd gearresteerde
Haagsche ambtenaren zal binnenkort voor de
rechtbank komen. Nu wordt uit Groningen be
richt dat daar zes menschen gearresteerd zijn,
waaronder vijf Nederlanders en maar één vreem
deling, die eveneens van spionnage worden ver
dacht. Als die vijf Nederlanders schuldig blij
ken te zijn hebben zij ons allen verraden. Dan
hebben zij ondermijnd wat wij allen en de
meesten onzer met persoonlijke opofferingen
pogen te bereiken: het behoud van onze vrij»
heid en onafhankelijkheid. Dat is nog heel wat
lager dan knoeierijen met watten, kruideniers
waren en zand en beweegt zich op vrijwel het
zelfde peil als het bouwen van verzwakkingen
inplaats van versterkingen.
Wij kunnen hoopvol zijn omtrent de toekomst
ook in dit soort aangelegenheden, maar zullen
erop moeten rekenen dat er, zoolang deze oorlog
duurt, nog wel meer knoeizaken aan het licht
zullen komen. Dat zeg ik op grond van historische
aanwijzingen. Oorlog heeft een slechten invloed
op de menschheid, niet alleen in zijn onmiddel
lijke uitingen. Hij werkt demoraliseerend en aller
lei zwakke lieden, die in normalen tijd misschien
op de been gebleven waren, worden daarin mee
gesleept. Ook nemen de kansen van de knoeiers
toe in de ongewone omstandigheden die een mo
bilisatie meebrengt. En avonturiers krijgen hun
gelegenheid tot onderaardsch gewroet in de
spionnage waarin veel internationaal schuim op
borrelt. Maar niet altijd gezien en als zoodanig
herkend wordt.
Tijdens den vorigen oorlog werd er ook zwaar
aan spionage gedaan en niet het minst in de
neutrale landen. Ook nu gebeurt dat. Sinds den
vorigen oorlog is trouwens ook de befaamde „pro
paganda" tot ontwikkeling gekomen, die vol
strekt niet schroomt zich uit te strekken tot het
zaaien van onrust en ontmoediging. Ik heb op
deze plaats al bij herhaling gewaarschuwd tegen
de gevaren en de onbetrouwbaarheid van „het
gerucht", dat vele menschen in hun tukheid op
nieuwtjes maar grif aanvaarden en verder ver
tellen. Het schijnt goed er nog eens op te wijzen,
dat geruchten niet altijd bij toeval als pro
duct van de een of andere kletskous ontstaan.
Zij kunnen ook wel eens met opzet gelanceerd
zijn. Voorzoover zij niet alleen onrust maar ook
ontmoediging inhouden zij men herinnerd aan de
artikelen, die wij dezer dagen nog geplaatst heb
ben ter uiteenzetting van de sterke ontwikkeling
en de hechtheid onzer landsverdediging. Als men
die mededeelingen die geen gerucht maar de
waarheid behelzen, verder vertelt doet men een
goed werk en levert een tegengif tegen het alar-1
meerende gerucht, dat gelogen is.
R. P.
Geen accoord met Engeland
afgesloten.
Mededeeling van minister Steenberghe
's GRAVENHAGE 23 Februari. In ant
woord op een vraag van den heer Heldring
heeft minister Steenberghe vanmiddag in de
Eerste Kamer verklaard dat het accoord met
Engeland niet is afgesloten. Hij kon hierover
verder niets mededeelen dan dat de optimisti
sche persberichten, die den laatsten tijd zijn
verschenen, niet voor de verantwoordelijkheid
van de regeering zijn.
DE „TARA", DIE MET EEN LADING REGEERINGSGRAAN OP
WEG WAS VAN BAHIA BLANCA NAAR ROTTERDAM, BLIJKT
ZONDER WAARSCHUWING TE ZIJN GETORPEDEERD.
Deze mededeeling is door den kapitein van het schip telegrafisch aan de
directie van de Maatschappij „Vrachtvaart" te Rotterdam gedaan. Zooals
men weet is het vaartuig Woensdagochtend op 60 mijl Zuid-West van Finisterre
vergaan.
De gezagvoerder heeft eveneens bericht,
dat de geheele bemanning in veiligheid is.
De twaalf inzittenden van de tweede sloep,
die het land nog niet bereikt hadden, zijn
Donderdag in de Kleine haven van Corme bij
La Coruna aangekomen.
DE NIEUWSTE ONBREEKBARE GLASBRIL
(Adv Ingez. Med.j
Dank zij de bijzondere toestemming
van de Finsche autoriteiten is het
onzen specialen verslaggever ge
lukt met zijn eigen fototoestel in
het door de Russen zoo geteisterde
stadje Hangö foto's te maken. Wij
drukken er op pagina 5 eenige
afbeter dan woorden schilderen
zij het nameloos leed, dat over
een vrijen en onafhankelijken staat
is gebracht door een machtig
nabuurland, dat eens plechtig ver
klaarde elke agressie te ver-
oordeelen
De gemeenteraad van Heemstede vereenigde
zich Donderdag in de begrootingszitting met het
voorstel van B. en W., tot dekking van het tekort
van 43000 de opcenten op de Gemeentefondsbe
lasting en de Vermogensbelasting elk met 10 te
verhoogen, waardoor nu op de Gemeentefondsbe
lasting 45 en op de Vermogensbelasting 30 opcen
ten worden geheven.
De heer Rijkes trok zijn voorstel, dat er op be
rekend was tot dekking van het tekort te komen
zonder belastingverhooging maar door onttrek
king van bedragen aan de reserves en door een
hoogere raming van de winsten op het Waterlei
ding- en het Electriciteitsbedrijf, in.
voert ons misschien morgen een beetje
regen toe. In ieder geval zal de bewolking
wat toenemen. Maar dooien blijft het.
Mei zorg afgewerkt]
Met zorg aangepast!
Dat is een bril van
0-0
GR. HOUTSTRAAT naast Luxor
(Adv Ingez Med
Zwaar geschut
bom bardeert
Viborg.
HELSINGKI, 23 Februari (Havas). De
Finnen verwachtten dat de Russen van
daag op den verjaardag van 't Roode Leger
een krachtig offensief zouden ontketenen
Alle maatregelen zijn genomen om een ver
rassing te voorkomen. Wegéns het stilzwij
gen dat ten aanzien van den toestand op de
Karelische landengte in acht wordt geno
men, kan men geen nauwkeurige inlich
tingen verkrijgen, doch het is bekend dal
de Russen buitengewoon hevige aanvallen
op Kamara hebben gedaan. De Finnen
sloegen den vijand terug en behielden hun
zeer hechte stellingen.
Tusschen Muolaljarvi en Vuoksen hebben de
Russen eveneens aanzienlijke strijdkrachten,
gesteund door tanks in het vuur gebracht. Zij
vielen hier over het ijs aan. De twee Russi
sche divisies, die bij de Taipale waren terugge
slagen, hebben versterking gekregen en haar
aanvallen hervat. Hier bekommeren de Rus
sen zich niet om hun verliezen. Zij hebben
reeds 2000 dooden verloren.
Tot dusver heeft het offensief van Worosjiloi
aan het Karelische front het Roode leger reeds
60.000 menschenlevens gekost.
De Russische aanvallen tusschen Muolal
jarvi en de Finsche Golf schijnen zeer hevig te
zijn: het Russische commando zou beloofd
hebben vandaag de roode vlag te Viipuri
(Viborg) te hijschen De stad wordt door zwaar
geschut gebombardeerd. Ten zuidoosten van
het Ladogameer hebben de Finnen terrein ge
wonnen en 300 gevangenen gemaakt. Bij de
Pitkaranta-eilanden hebben zij 200 vracht
auto's buitgemaakt.
De correspondent van het blad „Helsingin Sa-
nomat" te Riga verneemt, nog, dat de Russen
gaarne een overwinning zouden zien op den
verjaardag van het Roode Leger op 23 Fe
bruari. Generaal Stern, die de troepen in het
verre oosten heeft gecommandeerd, heeft de
Mannerheim linie willen doorbreken. Moskou
had hem hiertoe het bevel gegeven, doch de op
zet is mislukt". Ook wordt gemeld, dat Molo-
tof een rede zoii houden over den oorlog en dat
Worosjilof een dagorder over de opraties uit zou
vaardigen.
Het blijkt overigens dat de zware sneeuw
val de operaties aanzienlijk belemmert. Voor-
loopig schijnt deze sneeuwval nog aan te hou
den.
Onderscheidingen zijn uitgereikt aan offi
cieren en soldaten van de roode luchtmacht,
welke zich in Finland hebben onderscheiden.
Onder de gedecoreerden bevonden zich 14
vrouwen.
Ten aanzien van het bombardement van het
stadje Borgo, dat geen militaire waarde heeft,
wordt vernomen, dat een Russisch vlieger, die
gevangen genomen is. heeft gezegd dat deze
aanval gericht was op de woonplaats van een
beroemd Finsch dichter, die de Finnen had
aangespoord tot haat tegen de Sovjets. Hier is
blijkbaar sprake van den Finschen dichter Ru-
neberg, die in de vorige eeuw in Borgo heeft ge
woond. Hij schreef in het Zweedsch
De correspondent van de „Aftenbladet" te
Moskou bericht, dat de volkscommissaris van
Marine Koeznetzof, per vliegtuig naar Moer-
mansk is vertrokken. De correspondent voegt
hier aan toe, dat de geheele Roode vloot in
de Noordelijke IJszee gereed is gemaakt om ir
actie te komen.
Officieele kringen te Moskou weigeren dit bc
richt te bevestigen of tegen te spreken.
(Voor legerberichten zie men pag. 5.)
(Deze week wordt het duizendste
Polygoon-journaal in de biosco
pen vertoond.)
Hulde, hulde. Polygoon,
Duizend keer spant weer een kroon.
Op uw journalistisch werk,
Met het welbekende merk.
Duizend malen, Polygoon.
Waarlijk, het is niet gewoon,
Altijd zorgen voor een beeld.
Dat ons boeit en niet verveelt
Duizend keeren. Polygoon,
Aller achting zij uw loon,
En een motie (allen voor)
Draai, in goeden zin, maar door.
Duizend malen, Polygoon.
Beelden tragisch, beelden schoon,
Alles binnen onze grens
Dient als voedsel voor uw lens.
Nogeens duizend, Polygoon,
Fraai van beeld en fraai van toon,
Als een toon-beeld van techniek
In de film-journalistiek.
P. GASUS.
Het woord is aan
De Talleyrand:
Een monarchie moet geregeerd wor
den met democraten en een republiek
met aristocraten.
Fok voor
NAAR
GROOTE HOUTSTR. 31 BIJ ANEGANG
(Adv. ingez. Med.)
Verklaring van officieuze
Duitsche zijde:
Waarschuwing tegen het Engelsche optreden ter zee
BERLIJN 23 Februari (D. N. B.) De
„Deutsche Diplomatisch-politische Korrespon-
denz" constateert dat de Duitsche gevechtseen
heden de duidelijke instructie hebben zich tot
de uiterste grens der veiligheid van schip en
man gestreng te houden aan de regelen, welke
het volkenrecht voorschrijft voor de oorlog
voering ter zee.
Niemand heeft het recht de mannen, die van
uur tot uur door de listen van de geniepige oorlog
voering ter zee van Churchill worden bedreigd
in dienst van hun vaderland hun plicht moeten ver
vullen, lichtvaardig te belasteren alsof zij zich niet
aan deze instructie houden.
Duitschland heeft ondanks de onmenschelijke
bedoelingen van de Engelsche schending van het
volkenrecht, tot nu toe nog geen gebruik gemaakt
van het recht van represaille, hoewel het Duitsch
land ongetwijfeld toekomt als dengene, die het eerst
van het onrecht heeft geleden.
Het heeft zich Veeleer gehouden aan de bepa
lingen, welke het prijsrecht het toestaat.
Het is echt Britsch dat Engeland, dat zijn bar-
baarschen strijd tegen vrouwen en kinderen pro
beert door te zetten en te verscherpen, thans
Duitschland verantwoordelijk wil maken voor de
schade, welke de van Britsche zijde ingezette blok
kadeoorlog met zich brengt.
Engeland laat niets onbeproefd om onder de neu
tralen door verlokking tot varen in convooi, door de
gedwongen overbrenging naar zijn contrölehavens
en andere gevarenzones, zooveel mogelijk verliezen
te weeg brengen, die dan, naar men hoopt, moeten
leiden tot een verbittering der neutralen jegens
Duitschland.
Dat de oorzaken voor alle schade aan de neu
trale scheepvaart in elk geval door de Engelsche
propaganda in vervalschten vorm wordt medege
deeld, aan de openbare meening ter wereld, past
natuurlijk in dit kader.
Het is intusschen bedenkelijk dat aan de zijde
der neutralen, die ten slotte door de schuld van
Engeland in dezen rijk aan offers zijnden noodtoe
stand zijn geraakt, vaak de tendenz merkbaar is
Duitschland voor te stellen als den schuldige, al
thans medeschuldige.
Daarom moet worden toegejuicht, aldus de
Deutsche Dipl. Pol. Korrespondenz, dat zoojuist
van gezaghebbende neutrale zijde is gewaar
schuwd voor het vormen van een oordeel over
de Duitsche oorlogvoering ter zee op grond van
niet-bevestigde of van vijandelijke zijde af
komstige berichten.
Duitschland moet er zich met alle middelen tegen
verweren, dat Engeland in den blokkadeoorlog een
succes wordt geschonken. Het is daarenboven vast-
HEDEN: 14 PAGINA'S.
Ahlikeiett^:
R. P.: Knoeiers. pag. 1
Vr. S.: In Engeland. Het zekere
leven. pag 3
Van onzen specialen verslaggever
in Finland: Hangö, 'n Finsch stad
je vol wonden. Trieste verhalen
over vernielde huizen, omgekomen
menschen en angstige kinderen.
pag 5
K. de Jong: In hoofdzaak welge
slaagde uitvoering van M. U. S. A.
pag. 6
G. J. Kalt: Symphonie-orkest
„Haerlem". pag. 6
Van onzen Londenschen corres
pondent: Engeland in gelaten af
wachting! pag. 6
Sport in 't Kort. pag. 7
Laatste Berichten op pagina 9
^111 BlfflMBIIfflfflBlffifiTllttiBtilJIlllHttHUBtlllllllllllTlllllllllHUIIIIIlfl
besloten Engeland met zijn eigen wapenen te slaan.
Daarom is het zeegebied om Engeland geworden
tot dat strijdtooneel, waarin ook voor de neutralen
duizend gevaren en onberekenbare incidenten
loeren.
Duitschland, dat er in ieder opzicht naar
streeft een uitbreiding van den oorlog te voor
komen, heeft alleen uit deze zijn opvatting den
wensch, dat de neutralen zooveel mogelijk ver
schoond blijven van de verschrikkingen van
den oorlog.
Met het oog op de pogingen van Engeland heft
met alle directe en indirecte middelen althans tot
stillen vennoot van hun blokkade-onderneming, zoo
niet tot helpers van hun eigen oorlogvoering, er bij
te betrekken, is het natuurlijk dat het ook van hun
eigen optreden moet afhangen of en in hoeverre
zij worden getroffen door de automatische gevolgen
van den in dezen omvang alleen door Engeland
ontketenden zeeoorlog.
Te Haarlem werden 5 onderofficieren
gearresteerd.
Het rijk betaalde soms te veel
voor gevorderde auto's.
Naar wij vernemen heeft de militaire politie, in
samenwerking met de recherche te Haarlem, een
onderzoek ingesteld naar fraude, die voorgekomen
is by het schatten van automobielen die voor het
leger gevorderd zijn.
Een vijftal onderofficieren te Haarlem is gear
resteerd wegens het aannemen van steekpenningen.
Als auto's door militairen gevorderd worden, is
het gewoonte dat twee burger-deskundigen de
waarde daarvan schatten. Dan moet daarop door de
militairen beslist worden of de wagens voor defen
siedoeleinden geschikt zijn en of zij dus voor het
geschatte bedrag overgenomen worden. De beslis
sing of de wagens aangekocht worden ligt dus bij
de militairen.
In verschillende gevallen die nu onderzocht wer
den hebben 5 onderofficieren te Haarlem steek
penningen aangenomen. Als de schatters een bedrag
noemden waarvoor eenige eigenaars gaarne hun
auto's wilden afstaan, was het voor sommigen aan
leiding de onderofficieren gunstig te stemmen voor
aankoop door steekpenningen te geven.
Soms ook werden steekpenningen gegeven als
een auto-eigenaar liever zag dat zijn auto niet werd
aangekocht omdat hij dien wagen beter in zijn be
drijf kon gebruiken.
Eén enkelen keer is door een auto-eigenaar aan
een onderofficier een kistje sigaren gegeven ter
wijl er een biljet van 10 gulden in verstopt zat.
Andere keeren geschiedde het aanbieden van het
geld zonder sigaren.
Het heeft de aandacht getrokken dat in sommige
gevallen voor gerequireerde auto's bedragen door
het leger zijn betaald die aan den hoogen kant wa
ren. Er is evenwel uit het onderzoek niet geble
ken dat er aanleiding bestaat tegen de schatters
op te treden. De arrestaties bepalen zich tot de 5
onderofficieren.
Het rijk is door dezen gang van zaken benadeeld.
Het onderzoek is nog niet geëindigd, tot heden kon
geconstateerd worden dat de schade die het rijk
geleden heeft ongeveer 10.000 gulden bedraagt Het
is natuurlijk mogelijk dat door het verdere onder
zoek dit bedrag nog oploopt.
De fraude is gepleegd bij het schatten van gere
quireerde auto's te Haarlem en op eenige andera
plaatsen.
Uit het onderzoek is gebleken dat een autohan
delaar die veel auto's aan de militairen verkocht
had zoo over de door hem gedane zake voldaan
was, dat hij een dinertje gaf waarbij ook de on
derofficieren aanzaten. Na het eten is men toen nog
naar een cabaret gegaan.
