IN ENGELAND.
)e debatten over de Indische begrooting.
Economische Zaken.
Buitenlandsche geschillen
en schulden.
VRIJDAG 23 FEBRUARI 1940
HAARLEM'S DAGBLAD
3
TWEEDE KAMER
Minister Weiter beantwoordt de detail-kwesties.
DEN HAAG Donderdag.
Voor dat de minister, laat op den middag, een
lanvang kon maken met zijn rede, kregen we nog
lerschillende sprekers te hooren.
Mr. Jo ekes (v.-d.) stipte voor alles aan, dat
ndië er thans eigenlijk beter aan toe is dan Ne-
lerland. Het grenst niet aan de oorlogvoerenden en
jovendien lijkt het economisch op 't oogenblik
elfs wat opleving dank zij den oorlog te genie-
en.
Komende tot eenige financieele beschouwingen,
rerklaarde spr. met den minister'te onderschrij
ven, dat een sluitende begrooting een primaire
•isch is. Maar. zoo voegde hij er aan toe, 's lands-
ielang kan het niettemin noodzakelijk maken nog
lenigen tijd tekorten te aanvaarden.
Mr. T e u 1 i n g s (r.-k.) dit zij hier vast even
rermeld liet een paar uur later een soortgelijk
;eluid hooren, daarbij o.a. ingaande tegen de som-
lere tonen va nden naar een sluitend budget ha-
;enden heer Wagenaar (a.-r.), terwijl hij er
evens op wees dat de conjunctuurgevoeligheid
Indïë, naar we al eerder ervaren hebben, wel
■ens de verrassing van gunstigere resultaten zou
;unnen opleveren.
Terugkeerende tot het betoog van den v.-d.
ractieleider, zij gereleveerd, dat hij, opnieuw een
roeger behandelen der Indische begrooting - be
lettende, eigenlijk het meest er voor voelde, de
aststelling der Indische begrooting door den
Volksraad te doen geschieden, ook al aangezien
enslotte van eenige amendeering hier, na de voor-
iehandeling ginds, toch niets pleegt te komen. Het
ilgemeen beleid ter zake van Nederlandsch-Indïë
ou men dan op het Binnenhof kunnen bespreken
lij de behandeling van de begrooting van het De-
lartement van Koloniën.
Zorg voor de sociale en cultureele ontwikkeling
■an Indië moet op den voorgrond staan en op die
lasis zal men naar een sluitende begrooting dienen
e streven ,zoo gaf mr. Joekes te verstaan, die
oorts informeerde of men van plan is ook in In-
iië tot herwaardeering van het goud over te gaan
im dan de winst aan de gemeenschap ten goede te
oen komen.
Wat den economischen toestand betreft, de v.-d.
woordvoerder, die van meening was dat de Regee-
ing de kwestie van plaatselijke voedseltekorten
wel wat te gunstig had voorgesteld, had overigens
11e waardeering voor de economische oorlogs-
naatregelen door de Regeering in Indië getroffen.
Tot zijn voldoening constateerde hij dat de stij-
;ing van de kosten van het levensonderhoud slechts
natig was geweest; tegen verdere stijging diende
nen echter op z'n hoede te blijven.
Op staatkundig gebied stond spr. aan de zijde
ran den heer 'v. Poll, dus ook van den minister
inders de chr.-demoer. v. Houten die op dit
lunt de opvatting van den heer Stokvis deelde
n zoo gaf hij dan te kennen dat de eisch van een
olwaardig Parlement in Indië indruischte tegen
e werkelijkheid. Daarvoor toch bestaat er in Ne-
lerlandsch-Indië een veel te groote verscheiden-
eid. Zeer scherp keerde hij zich tegen de extre
mistische nationalisten alsmede tegen hetgeen bij
lit debat Roestam Effendi (cornmun.) te berde had
ebracht.
En nu Minister W e 11 e r. Deze constateerde al-
ireerst totaal gemis aan gevoel voor maat en ver-
ouding in de kritiek van Roestam Effendi en het
ammend protest van Mr. Joekes daartegen was
en bewindsman uit het hart gegrepen. Met stil-
vijgen zou hij 't betoog van den communistischen
{gevaardigde dan ook voorbijgaan.
Vanmiddag wilde de heer Weiter een aantal bij-
unten bespreken. Zoo gaf hij den heer v. Kempen
e verzekering, dat de belanghebbenden bedacht zijn
p de gevaren die den natuurlijken rubber even-
ueel bedreigen van de zijde van den synthetisch en
ubber; in verband daarmee wordt ook nuttig re-
earch-werk gedaan. De heeren Slotemaker de
Iruine en v. Houten (chr. dem.) kan spr. gerust
lellen wat 't alcoholgevaar voor' de inheemsche be-
olking betreft. Op Nieuw-Guinea is de aanvoer en
anmaak heelemaal verboden, voorts werkt de hooge
ccijns ook nog belemmerend. Overigens hebben de
iheemschen weinig behoefte aan den alcohol-prik-
el. De Minister erkende, dat de samenstelling van
oeding dikwijls te wenschen overlaat, meer groen-
:n, meer fruit luidt nu het parool.
Na een statistisch dialoogje met Prof. v. Gelderen,
regen de heeren Stokvis en Slotemaker de Bruine
en aanzien van de eedsformule der Volksraadsleden
hooren, dat hij het heelemaal eens was met laatst-
enoemden afgevaardigde; m.a.w.. achter 't verlan
en niet meer trouw aan de Koningin te laten zwe-
en, schuilt inderdaad een bedenkelijk politieke
actor.
Dwaas is het wat heusch gebeurt als er
'olksraad-leden enz. zijn, die vloeiend Nederlandsch
unnen spreken, krampachtige pogingen doen met
ehulp van een op papier gestelde rede zich in het
laleisch uit te drukken.
Wat de actie van nationalistische groepen aan-
aat, voor 'n volwaardig parlement in Indië daarte-
wordt niets gedaan, zoolang zij een volkomen
wettig en oorbaar karakter blijft behouden. De Mi-,
ister voegde hieraan toe groot vertrouwen te heb-
en in het gezond verstand aan de massa der in-
icemschen en ook van him leiders.
Naar aanleiding van de klachten, te berde ge-
racht door den heer Kupers (s. d.) over onjuist
ptreden van de politie op politieke vergaderingen,
erzekerde minister Weiter, dat als er fouten begaan
ijn, deze gecorrigeerd worden.
In verband met de houding der Regeering te-
enover de nat. soc. beweging, welke kritische op-
ïerkingen hadden ontlokt aan de heeren Stokvis en
Houten (chr. dem.), betoogde de Minister, dat in
ndië die partij geen enkelen officier of politïe-
nnctionaris en slechts zeer weinig ambtenaren telt.
Ie inlandsche bevolking is onvatbaar voor de nat.
üc. ideologie en wat den Europeaan aangaat, alleen
handjevol hangt haar aan. Spr. verklapt overigens
een geheimen als hij meedeelt, dat het de N. S. B.
ok in Indië slecht gaat. Van het aantal Europeesche
mbtenaren zijn er maar 1.6 pet. vreemdelingen,
erna men we verder nog.
fa aldus 'n aantal onderwerpen van uiteenloopenden
ard te hebben behandeld, zal de Minister a.s.
linsdag zijn rede voortzetten om dan de hoofdpun-
en te bespreken.
EERSTE KAMER
Het werkloosheidsvraagstuk maakte het hoofd-
lestanddeel van 'sheeren v. d. B ilt's (s.d.) betoog
lit, waarin hij op krachtige bestrijding der werk-
oosheid aandrong. Van bovenaf ingrijpen is noodig
Pc moeten zorgen, dat het geen blijvende werk-
oosheid wordt. Verkorting van den arbeidsduur en
'ooral industrialiseering acht spr. de beste genees-
ïiddelen. In vele opzichten laat z.i. het particulier
aitiatief te wenschen over. Voorts gaf hij te ken-
:en, dat naar zijn meening de Regeering te weinig
leun aan de werkverruiming verschaft.
Prof. Diepenhorst (a.r.) greep de gisteren
ehouden rede van den soc. dem. senator De la
Sella aan. ten einde met betrekking tot diens be-
chouwingen aan de nieuwe economie op te merken
er is niets nieuws onder de zon", want hetgeen
men nu nieuwe economie noemt dateert reeds van
tientallen jaren her.
Spr. wees er op, dat de socialisten zich steeds
meer op Lassalle oriënteeren. Toen Mr. Wiardi
Beekman (s.d.), bij interruptie vroeg, hoe prof.
Diepenhorst hieraan kwam, antwoordde deze
prompt: „dat weet ik uit boeken, b.v. uit de Gedenk
schriften van Troelstra waaraan.... Mr. Wiardi
Beekman heeft meegewerkt! De politiek van den
Minister is in overeenstemming met de gunstige
zijde van de nieuwe economie, aldus luidde de con
clusie.
Dr. Heldring (lib.), die zeide dat de landbouw
thans ongetwijfeld zeer belangrijk is, vond dat de
crisisdiensten te veel uitgebreid zijn terwijl hij weer
eens 'n bezuinigingspleidooi hield om tenslotte te
informeeren of er al een handelsovereenkomst met
een der groote (oorlogvoerende) mogendheden ge
sloten is. De heer Bruineman (R.K.), die aan
't adres van den vorigen spreker opmerkte, dat deze,
als grootbankier, niet de aangewezen man zou zijn
om bezuiniging te preeken kwam er voor op bij
inundatie ook de indirecte schade te doen ver
goeden.
Mr. v. Bönninghausen (nat. soc.) gaf op
de hem gebruikelijke wijze uiting aan zijn afkeer
van het tegenwoordige bewind. Daarbij raakte hij
zoo nu en dan verzeild in dusdanig buiten de orde
zijnde beschouwingen, dat de voorzitter hem te
recht moest wijzen. Tot hetgeen hij meende te
kunnen constateeren behoorde o.m. dat wij ver van
het lieve goud hier gebrek zitten te lijden, dat de
boer koopkrachtig dient te worden enz. enz. Thans
is alles vrijwel mis. Maar wanneer eenmaal de nat.
socialisten de baas zullen zijn. dan zal het anders
wezen en dan zal men over het huidige tijdperk
spreken als de dagen waarin de Regeering willoos,
het volk werkloos, het land weerloos was. „Het
lijkt bijna op landverraad", interrumpeerde de heer
Hiemstra (s.d.). De spreker zeide verder nog
dat toen de „Simon Bolivar" in de golven verdween
de heele Twentsche industrie tengevolge van gebrek
aan katoen, dat genoemd schip aan boord had, te
gronde dreigde te gaan. Groote verbazing bij den
Minister en 't verdere gehoor.
Begrijperlijkerwijze, want Mr. v. Bönninghausen
was vergeten, dat de „Simon Bolivar" deze ramp
trof niet op weg naar, doch juist reizende uit Ne
derland! De heer B 1 o m j o u s (R.K.) die tegen
enkele andere uitlatingen van den nat. soc. spreker
ook al krachtig protesteerde, vestigde op diens
bewering aangaande de „Simon Bolivar" nog even
extra de aandacht.
Na deze reactie op hetgeen de nat. soc. senator
zoo al had verkondigd, wenschte de heer Blomjous
tot de kalmere sfeer van de nuchtere werkelijk
heid terug te keeren. Dit doende gaf hij o.m. te
verstaan, dat de akkerbouw er nu veel beter voor
staat dan in 1914, terwijl hij verder opmerkte, dat
een voldoende prijs de allergrootste stimulans is
voor een goeden gang van zaken bij de landbouw
productie.
Vrijdagmorgen antwoordt Minister Steenberghe.
E. v. R.
Stroovoorziening wordt geregeld.
Bedrag van 21.50 per 1000 K.G. voldoende
geacht.
Zooals algemeen bekend zal zijn, hebben de
buitengewone weersomstandigheden zeer belem
merend gewerkt op de stroovoorziening van de
veehouders in Holland, Friesland en Utrecht. Wij
vernemen, dat het, teneinde aan de daardoor ont
stane moeilijkheden het hoofd te bieden, in het
voornemen van den minister van economische
zaken ligt, enkele maatregelen te treffen.
Overleg is gepleegd met den stroohandel en de
stroocartonfabrieken, waarbij een regeling tot
stand is gekomen, welke uitzicht biedt, dat in de
onmiddellijke behoefte kan worden voorzien, zon
der dat de minister tot het nemen van dieper in
grijpende maatregelen genoopt zal worden.
Getracht wordt ten dienste van het stroover-
voer de beschikking te verkrijgen over een zoo
danig aantal spoorwagons, dat het mogelijk zal
zijn aan de behoefte vobr den eerstkomenden tijd
te voldoen.
Wij vernemen dat met zekerheid kan worden
aangenomen, dat het thans bestaande uitvoer
verbod van alle soorten stroo in de toekomst ge
handhaafd zal blijven. De voordien voor den uit
voer beschikbare hoeveelheid zal dus thans hier
te lande afgezet moeten worden. Het is dan ook
zeer onwaarschijnlijk dat, wanneer de vervoers-
moeilijkheden voorbij zijn, een tekort aan voer-
stroo zal ontstaan.
Daarom is, naar ons werd opgemerkt, iedere
prijsstijging ongemotiveerd. De strooprijs dient
te blijven op een, de omstaxidigheden in aanmer
king genomen, gerechtvaardigd peil. Als een in
de huidige omstandigheden geheel voldoende ver
goeding beschouwt de minister van economische
zaken een bedrag van 21.50 per 1000 k.g. stroo
voor den teler.
Ingeval de prijs zich toch boven het hierboven
aangegeven niveau mocht blijven bewegen, hoe
wel daartoe geen enkele reden bestaat, zal de
minister, naar wij vernemen, zulks tegengaan en
een prijsregeling in het leven roepen.
Op vreemde vliegtuigen gevuurd.
De Regeeringspersdienst meldt: Hedennacht
is dooi: een batterij luchtdoel-artillerie ten zui
den van Amsterdam gevuurd op een of meer
vliegtuigen van onbekende nationaliteit
Het Duitsche vliegtuig boven
Leeuwarden.
Het bericht, in de bladen van Donderdag voor
komende, waarin wordt medegedeeld, dat een
Duitsch militair vliegtuig van het Heinkel-type
III K Dinsdagmiddag boven Leeuwarden heeft ge
vlogen, moet tengevolge van een misverstand in
zooverre worden gewijzigd, dat hier geen sprake
is geweest van een Heinkelvliegtuig type III K,
maar van het type 111 K.
Duurtetoeslag wordt verlengd.
De regeering heeft besloten goed te vinden,
dat de regeling inzake toekenning van duurt-ebij
slag op steunuitkeeringen aan werkloozen en
arbeidsloonen betaald bij werkverschaffingen
en die inzake toekenning van duurtebijslag op
de steun uitkeeringen aan kleine grondgebrui
kers. welke regelingen zijn neergelegd in de
circulaires aan de gemeente besturen van 19
December 1939 no. 300 1129. afd. S en van 22
December 1939 no. 302 1129 afd. S en van
kracht waren verklaard tot 2 Maart a-s. tot na
dere kennisgeving worden verlengd.
Centrale Suiker Maatschappij.
Aan het jaarverslag der Centrale Suiker Mij.
over het boekjaar 1939, is het volgende ontleend:
De exploitatierekening sluit met een winstsaldo
van f 725.563. Hierin is begrepen de uitkeering op
aandeelen in andere ondernemingen alsmede het
provenu van arbitrage- en andere handelstrans
acties.
De winst- en verliesrekening, incl. saldo Ao. Po.
ad f 8.673, sluit met een winstcijfer van f 792.211
(783.772).
Voorgesteld wordt, f 21 (onv.) per nieuw aan
deel uit te keeren, weder f 100.000 (onv.) toe te
voegen aan het reservefonds en f 6.201 (8.873) op
nieuwe rekening over te brengen.
Executie in ons land aan
banden.
De ministers van Justitie en Koloniën hebben
een wetsontwerp ingediend om tegen te gaan,
dat in het koninkrijk geschillen worden be
slecht en schulden worden verhaald, die aan
deszelfs belangensfeer in den ruimsten zin des
woords ten eenen male vreemd zijn.
De oorzaken van dit euvel zijn hiet moeilijk op
te sporen, aldus wordt in de Memorie van Toe
lichting gezegd. De onderdanen van een oorlogvoe
rende mogendheid, zullen een uitstel van betaling
van schulden, dat door hen mocht zijn toegestaan
aan onderdanen van de wederpartij, thans veelal
intrekken of opzeggen, en tot invordering van
hunnen inschulden overgegaan. Men denke in dit
verband aan de zg.n. „Stillhalte", welke begin Sep
tember is opgezegd. Daarbij komt, dat het normale
betalingsverkeer tusschen de onderdanen van de
ivederzijdsche oorlogvoerenden gestremd is. Niet
alleen voor de oude schulden, maar ook voor de
nieuwe geldt, dat betaling langs den normalen
weg, hetzij in het land van den schuldeischer of
in dit van den schuldenaar, njet meer mogelijk is.
In vele gevallen wordt een dergelijke betaling door
de mogendheden, welker onderdaan de schulde
naar is, met strenge straffen bedreigd, terwijl an
derzijds ook door inbeslagneming door de overheid
van fondsen van vijandelijke onderdanen betaling
onmogelijk kan worden gemaakt.
Daarom worden thans pogingen aangewend om
de genoemde schulden langs anderen weg te innen,
namelijk door beslaglegging op en executie van
het vermogen van den schuldenaar, dat zich op on
zijdig gebied bevindt.
Voor zoover de woonplaats of de zetel van den
schuldenaar in het koninkrijk is gelegen, behoeft
daartegen geen overwegend bezwaar te worden
gemaakt.
Anders evenwel moet worden geoordeeld ten
aanzien van den schuldenaar .wiens woonplaats,
of van den rechtspersoon, wiens zetel niet in het
koninkrijk of in België gelegen is, doch die hier
te lande vermogen bezit. Dit vermogen zal in den
regel bestemd ziin voor het verkeer in of met een
der gebiedsdeelen van het koninkrijk of met Bel
gië: het betreft of is bestemd voor handelstrans
acties aldaar, of het houdt verband met een be
drijf of een filiaal, dat daar is gevestigd. Voorko
men moet worden, dat het aan deze bestemming
wordt onttrokken, doordat vorderingen als boven
bedoeld er op worden verhaald.
Hetgeen hierboven is opgemerkt, betreft niet
een aangelegenheid, die slechts theoretisch belang
heeft. In de laatste maanden is op vrij groote schaal
in het koninkrijk beslag gelegd voor vorderingen,
welker voldoening in normale tijden met aan ze
kerheid grenzende waarschijnlijkheid hier nimmer
zou zijn gevorderd of bewerkstelligd. Naar het oor
deel van de ministers dient in het belang van
het internationale handelsverkeer van het konink
rijk hieraan paal en perk te worden gesteld.
De voorziening, die in het wetsontwerp wordt
voorgesteld, beperkt de tenuitvoerlegging van
vonnissen en andere voor gerechtelijke tenuitvoer
legging vatbare stukken ten- aatnzien van schulde
naren die noch in het koninkrijk, noch'in België
woonplaats of zetel hebben, door haar aan bijzon
dere formaliteiten te'binden.
Zelfs laagdalende vliegtui
gen zullen deze zware mi
trailleur, in stelling tegen
luchtdoelen, moeilijk onder
scheiden. Het Nederlandsche
veldleger is terdege uitgerust.
De vermisten van het tankschip
„Den Haag".
De kuststations van Nederland, België en Enge
land hebben Donderdag het volgende verzoek aan
de schepen op zee gericht:
Zie scherp uit naar twee vermiste reddingssloe
pen, elk met dertien man van den Nederlandschen
tanker „Den Haag'gezonken op 15 Februari 13.15
uur Greenwich tijd, 150 mijlen Noord-Noord-West
van Ushand.
„Rietvink" landde Donderdag
driemaal op Ameland.
De „Rietvink" van de K. L. M. vloog Donderdag
driemaal van Eelde naar Ameland en terug.
Tien personen vlogen van den vasten wal naar
het eiland en in omgekeerde richting werden 45
passagiers, voor het meerendeel militairen, ver
voerd. Ook .een hoeveelheid post werd overgebracht.
Thans wordt overwogen een marinevaartuig naar
Ameland te sturen, doch hèt is de vraag, of dit plan
kan worden uitgevoerd, aangezien er alleen ten
noorden van Nes een kleine ijsvrije plek is. De
Waddenzee vormt nog één ijsvlakte en het Ameland-
sche gat vertoont nog weinig openingen. Indien de
dooi niet met harden wind gepaard gaat, zal aan den
tegenwoordigen toes'tand voorloopig nog geen einde
komen.
Sergeant liet zich voor tien gulden
omkoopen.
Degradatie en 3 maanden gevangenisstraf
geëischt.
De sergeant K. en de gewoon-dienstplichtig
soldaat B., die belast waren met de opvordering
van motorrijtuigen ten behoeve van het leger zijn
op schromelijke wijze in hun taak te kort ge
schoten. Zij moesten een vrachtauto keuren bij
een landbouwer, die steen en been klaagde, dat
zijn wagen gevorderd werd, omdat hij het voer
tuig voor zijn bedrijf noodig had. In den loop
van het gesprek bleek, dat de landbouwer er wel
10 voor over had, wanneer zijn wagen afge
keurd zou worden, waarop de sergeant ant
woordde: „Maak er 25 van" Ten slotte werd
men het toch voor 10 eens, waarvan de soldaat
en de sergeant ieder 5 kregen. De soldaat
monteur van beroep, moest het eigenlijke keu-
ringswerk verrichten Toen de zaak uitkwam
nam de soldaat de geheele schuld op zich.
Bij het ondei-zoek kwam natuurlijk uit, dat de
sergeant lang niet de kleinste rol in deze fraude
had gespeeld.
De soldaat werd door den Bosschen Krijgsraad
tot 20 boete, de sergeant tot 40 boete en een
voorwaardelijke gevangenisstraf van twee weken
veroordeeld.
Van dit laatste vonnis was de auditeur-militair
in hooger beroep gekomen, zoodat de sergeant
zich voor het hoog militair gerechtshof moest
verantwoorden.
Van de zijde van het hof werd zijn houding
scherp gelaakt Ten eerste, omdat hij zich heeft
laten omkoopen, ten tweede, omdat hij zijn on
dergeschikte eiwoor heeft willen laten opdraaien
De advocaat-fiscaal vorderde een onvoorwaar
delijke gevangenisstraf van drie maanden met
verlaging tot stand van soldaat.
Rapen en vervoeren van eieren.
In het geheele rijk is het zoeken, rapen en buiten
openbare wegen en voetpaden vervoeren van eieren
van kemphanen, wulpen scholeksters, grutto's, ture
luurs, meerkoeten en waterhoentjes toegestaan van
1 Maart tot en met 19 April 1940
Het ten verkoop in voorraad hebben, te koop
aanbieden, verkoopen, afleveren en langs openbare
wegen en voetpaden vervoeren van eieren van ge
noemd waterwild is toegestaan van 1 Maart 1940
tot en met 21 April 1940, met dien verstande, dat
het vervoeren gedurende de data 20 en 21 April
slechts is toegestaan binnen de bebouwde kom dei-
gemeenten en langs openbare wegen en voetpaden
Het zoeken, rapen, ten verkoop in voorraad heb
ben, te koop aanbieden, verkoopen, afleveren en
vervoeren van eieren van zwanen, wilde eenden (alle
soorten), ganzen, duikers, watersnippen en goud
plevieren is niet toegestaan.
OUDSTE INWONER VAN UTRECHT
OVERLEDEN.
UTRECHT, 22 Februari. In den afgeloopen
nacht is de oudste ingezetene van de gemeente
Utrecht, de heer W. Schulz, in den ouderdom van
101 jaar in het Gemeentelijke Tehuis voor Ouden
van Dagen ^overleden.
Melkcontroleur ontvangt stroom
anonieme briefkaarten.
Tegen huisvrouw voorwaardelijke
gevangenisstraf geëischt.
Een stroom van anonieme briefkaarten met
lasterpraatjes en beleedigingen werden verleden
jaar bezorgd bij een melkcontroleur te Wormer-
veer. Nog andere personen kregen dergelijke
schrifturen gestuurd en het was duidelijk, dat
deze lasterlawine uit de pen van een vrouw
kwam, terecht of ten onrechte bezeten door een
verteerende jalouzie. De rijksveldwachter De
Beus stelde een scherp onderzoek in en tenslotte
rees een zware verdenking tegen een vijftigjarige
getrouwde vrouw in de Zaanstreek, moeder van
vijf kinderen. Haar man is veehouder en melk
venter en de controleur kwam ambtshalve wel
eens in zijn woning. Ook de nicht van de vrouw
bleek herhaaldelijk anonieme briefkaarten te
hebben gekregen.
De rechtbank te Haarlem veroordeelde de
vrouw wegens smaadschrift tot een voorwaar
delijke gevangenisstraf van drie maanden en
75 boete, subs, dertig dagen hechtenis.
Van dit vonnis kwam de Zaansche. die voor
de rechtbank al haar vorige verklaringen hac
ingetrokken en die volhield onschuldig te zijn
in beroep.
Voor het gerechtshof legde de psychiater dr
Klein uit Haarlem verklaringen over de vrouw
af. Naar zijn oordeel is in dit geval sprake van
een pathologische jalousie. Door haar ziekelijker)
geestestoestand kan geen enkele waarde aan haar
verklaringen worden gehecht Contact is mer
deze vrouw zeer moeilijk te verkrijgen, daarvoor
zou een lange klinische observatie noodzakelijk
zijn. Van eenige vriendschappelijke verhouding
met den controleur was geen sprake. Dit beeld
de vrouw zich slechts in.
Waarom verd. herhaaldelijk gelogen had bij
het onderzoek kon zij niet zeggen.
De beleedigde blijkt ook thans nog steeds
anonieme briefkaarten te ontvangen.
„Nu staan ze vol dreigementen", zeide de con
troleur. „Waarom weet ik niet, want ik heb
tegen de vrouw geen klacht ingediend, omdat
ik geen oogenblik kon vermoeden, dat zij do
schrijfster was Ik heb alleen maar bij de politir
geklaagd, dat ik anonieme briefkaarten kreeg"
De procureur-generaal requireerde drie maan
den gevangenisstraf voorwaai'delijk plus 200
boete, subs, anderhalve maand hechtenis.
Het zekere leven.
Oxfordshire. Februari.
Mrs. lies is in het dorp niet erg bemind. Het
is onaardig, maar wel begrijpelijk. Als Miss
Tubb heeft ze er het grootste deel van haar le
ven doorgebracht en er in het allerlaagste
deel van het laaggelegendorp het postkantoor
beheerd. In een weggedoken huisje, dat
grensde aan het kranten-snoepgoed-sigaretten
en-tij dschriftwinkeltje van Mr. Hes. Op haar
ouden dag is ze geëindigd als Mrs. Hes, boven
op den heuvel in een baksteenen huis, dat zij
zichzelf heeft laten bouwen. Zij is niet één,
twee. drie den heuvel opgeklommen. Het is
langzaam gegaan, met behulp van een spaar
varken. dat vaker met. pennies dan met shil-
iingen vet moest zien te worden. De klim is
begonnen met het uitbouwen van een klein
vertrek in den voortuin van het huisje, dat aan
een Bank uit de stad werd verhuurd, die daar
eiken Donderdagmiddag zitting hield en be
halve de huur ook nog een klein bedrag voor
het schoonhouden inbracht.
Op middelbaren leeftijd is Mis Tubb met Mr.
Hes uit den winkel ernaast in het huwelijk ge
treden. Mr. Hes had ook een spaarvarken, vol
gens hetzelfde recept grootgebracht. Zoodat
naast Mr. Hes nog 'twee kleine winkeltjes kon
den worden opgetrokken; het één verhuurd aan
den slager, het ander aan den schoenmaker. En
na nog meer jaren van postzegels-verkoopen en
tijdschriften en krantenrondbrengen hebben
ze bovenop den heuvel een stuk land gekocht.
Een stuk land waar een groote appelboom op
stond en een paar pruime- en kerseboomen. In
den zomer verkocht Mr. Hes nu ook appelen
en pruimen in den winkel. De oorlog onderbrak
dit gestadige groeipi-oces; Mrs. Hes zag het ka
pitaal voor haar angstige oogen slinken en toen
Mr. lies uit den slag terugkeerde, met een
Duitsche helm als trotsche tropee, moest er
weer opnieuw met het spaarvarken worden be
gonnen. Het werden lange, trage jaren, die
Mrs. Hes eindeloos schenen. Want de heuvel
was nu nog belangrijker geworden, omdat de
dokter daar in de lichtere lucht beterschap voor
Mr. Hes' geschade longen verwachtte.
Zij kwamen er tenslotte. Mrs. lies gaf het
postkantoor op. zoodra het maar eenigszlns
ging en ze zou het misschien nog niet hebben
gewaagd, als niet het postkantoor op het punt
had gestaan ook nog met den telefoondienst be
last te worden. Overdag werken en dan ook
nog de kans loopen 's nachts op te moeten
staan om telefoongesprekken te verbinden
dat was haar werkelijk teveel. Het baksteenen
huis werd gebouwd daar. waar Mr. Hes in z'n
vrijen tijd al een tuin had aangelegd en vol
gens het plan, dat de plaatselijke bouwer voor
één gulden vijftig verstrekte. In één van de
kamers een kamer op het Noorden, waar men
niet vaak zit kwam de Duitsche helm te
hangen, naast een fraai geborduurd stuk in
vergulde lijst, dat in de kleuren van zijn regi
ment militaire data uit Mr. Hes' leven ver
meldt. Beide hangen daar nog. Ze hebben Mr.
Hes overleefd. De roem was te duur gekocht, de
heuvel te laat bereikt. Hij heeft er slechts en
kele jaren kool mogen planten en pruimen
plukken.
Mrs. Hes komt nu nog zelden in het dorp
en dan steeds in haar beste mantel en de hoed
met het gekleurde veertje en alleen om de
huur op te halen en eventueele verbouwingen
en reparaties te bespreken of brandstof te be
stellen. Mrs. Hes bestelt altijd persoonlijk
brandstof en heeft steeds de beste steenkool
die er is. *Mrs. Hes heeft van alles altijd het
beste" zeggen ze in het dorp wat hatelijk en
niet erg vriendelijk, omdat ze weliswaar het
beste, maar o, zoo voorzichtig koopt. Ze weten
daar precies hoelang en hoe zwaar het haar is
gevallen den heuvel op te komen en daarom
hebben ze voor haar zuinigheid geen respect,
hoe onlogisch dat ook lijkt.. Ze noemen haar
gierig. Merry, de landarbeider die op het land
goed van Majoor Miller werkt en het niets bij
zonders vindt als er daar gemopperd wordt,
oxxidat. hij niet snel gexxoeg met het ploegen op
schiet, diezelfde Merry is danig uit z'n hu
meur als Mrs. Hes vindt dat hij in het vrije uur,
dat hij aan het omspitten van haar tuin heeft
besteed, niet erg veel heeft gedaan en hem de
verdiende shilling wat aarzelend geeft.
Mi's. Hes is natuurlijk een beetje een snob. Hoe
kan het haast anders? Zij vindt het onaange
naam als ik haar achter het huis aan het hout
hakken tref, ook al bezweer ik haar dat zulks
een keizerlijke bezigheid is. Ze weet zich geen
raad van schaamte als de nicht, die bij haar
het huishouden waarneemt in geuren en kleu
ren vertelt hoe ze op een morgen zoodra de
postbode voorbij was met een kruiwagen
paardemest langs het pad hebben verzameld om
het asperge-bed wat nieuw leven te geven En
ze geeft maar al te veel en al te graag gelijk,
Mrs. lies, om vooral geen aanstoot te geven.
Maar in hei dieps, van haar hart is ze een
goedig, vriendelijk mensen. Anders zou ze me
niet af en toe een rijstpudding sturen, een soort
super-rijstebrij (die ze voortreffelijk maakte;
ongetwijfeld met de beste rijst en de puurste
melk) en zorgen dat de kachel bij mij brandt
als ik weg ben geweest en ze weet dat ik weer
thuis kom. Anders zou zij haar lastige schoon
zuster niet in haar huis tolereeren eri altijd be
reid zijn mij een kop van haar beste thee te
schenken en in duizend kleine dingen de warm
ste ongemotiveerde hulpvaardigheid toonen.
Zelfs op haar allerpieterigst is Mrs. lies altijd
nog een best mensch. die. ook al draagt ze mis
schien een tikje bij tot het vervelende, zeker
geen aandeel heeft in het kwade en dat is
toch eigenlijk wel veel.
Op het oogenblik heeft zij ons aller meegevoel
noodig. Want het onzekere heeft zij al haar le
ven bewust en met hartstocht vermeden, daar
voor was niets haar teveel. En nu is zij bang,
meer dan beschrijflijk bang. dat deze oorlog op
nieuw een gat in haar gespaard bezit zal slaan.
De heuvel is opnieuw in gevaar en zij kan zich
niet verweren.
Vr. S.
Militairen van auto geslingerd.
Eén doode, één gewonde.
Donderdagmiddag zijn van een vrachtauto, welke
ien vrij hoog liggenden onbewaakten spoorwegover
gang van den Ossendamweg te Soest gepasseerd was
en daarna ,de scherpe bocht naar de Parklaan maakte,
2 militairen tegen den grond geslingerd. Een hunner,
zekere A. J. Jansen uit Amsterdam, werd bij den vax
op slag gedood. Hij laat een vrouw en een kind ach
ter. De andere militair werd met een ernstige her
senschudding opgenomen.
VERZOEK TOT VERBINDENDVERKLARING VAN
DE C. A. O. IN HET BOUWBEDRIJF
Door den bedrijfsraad voor het bouwbedrijf is in
gediend een verzoek tot verbindendverklaring van
bepalingen van de collectieve arbeidsovereenkom-
sten voor het bouwbedrijf (burgerlijke- en utiliteits
bouw, water-, spoor- en wegenbouw). Bezwaren te
gen inwilliging van bedoeld vex-zoek kunnen schrif
telijk worden ingebracht bij den minister van so
ciale zaken vóór of op 12 Maart 1940.
