Hangö: een Finsch stadje vol wonden
Grooter activiteit
van de Finsche luchtmacht.
IN FINLAND.
VRIJDAG 23 FEBRUARI 1940
HAARLEM'S DAGBLAD
5
Trieste verhalen over vernielde huizen
over omgekomen menschen en over
angstige kinderen.
De Russen slaan dit
onaanzienlijke stadje
schier geen dag over.
Zij schijnen niet te
willen ophouden voor
er geen huis meer
overeind staat.
Prof. Von Wendt (links) en onze speciale verslag
gever voor een deel van de vernielde Technische
Hoogeschool te Helsinki.
(Van onzen specialen verslaggever)
HANGö, 13 Februari
De lezer zal mij opnieuw op het breken van een
belofte kunnen betrappen: ik heb verteld van
onze reis via „ergens in Finland" naar Ekenas
en zou vervolgens een brief wijden aan Hangö.
Maar ik heb daar, door ondervonden welwillend
heid, foto's kunnen nemen, hetgeen zonder bij
zondere toestemming anders niet mogelijk is. En
om die foto's bij mijn brief te kunnen voegen,
heb ik de verzending even aangehouden. Vandaar
dat mijn gesprekken met minister Niukkanen en
generaal Sihvo den voorrang kregen.
Hangö! Misschien zijn er vele Nederlanders die
het kennen van een reis in den zomer. Zij hebben
dan een mondaine en levendige badplaats gevon
den, waar het best uit te houden was. Misschien
bekeken zij de haven, die in den loop der tijden
vooral in de tweede helft van de negentiende
eeuw sterk werd begunstigd omdat men ver
wachtte dat Hangö tot Finland's grootste, ook
in den winter toegankelijke, haven zou uitgroeien.
Misschien ook wandelden zij door het stadje met
zijn ongeveer achtduizend inwoners en bekoorde
hen de schilderachtige ligging van de ongelijke
houten huizen en huisjes. Wellicht beklommen zij
den Drottningberg, vanwaar men een prachtig
uitzicht over het stadje heeft, of bekeken zij het
door prof Lindgren gebouwde stadhuis, dat veer
tien jaar geleden in gebruik werd genomen. Mo
gen zulke toeristen dan hun vriendelijke herin
neringen aan dat rustige, gemoedelijke Hangö,
vooral zuinig bewaren. En moge het mij ten deel
vallen dat ik óók nog eens een Finsch Hangö te
bekijken krijg, even aantrekkelijk en schilder
achtig als dat waaraan de toerist van vroeger
terugdenkt. Ik ken dat Hangö niet! Ik ken alleen
een stadje vol wonden, waar huizen en kantoren,
fabrieken en opslagplaatsen dagelijks blootstaan
aan bedreigingen en vernielingen, aan ontplof
fingen en aan verbranding. Ik ken van het stad
huis alleen den schuilkelder. Ik ken van Hangö
niets dan narigheid en ellende.
In de onderhandelingen tusschen de Sovjet-
Unie en Finland heeft Hangö een beslissende rol
gespeeld. De Finnen waren niet bereid het aan
de Russen af te staan, omdat zij van meening wa
ren dat zij daarmee een van de sleutels op de deur
van hun onafhankelijkheid uit handen zouden
geven. En nu de Russen er niet in geslaagd zijn
het heelhuids in handen te krijgen, nu koelt de
heer Molotof zijn boosaardigheid op dit vriende
lijke stadje in den vorm van een eindelooze bezoe
king door bombardeeringen en alarmen. In den
schuilkelder waarin ik Zondagmorgen gezeten
heb, vertelde een vrouw hoe er dagen geweest zijn
waarop de sirene zestien, achttien keer loeide. Wij
vieren, prof. Von Wendt, prof. Karcevsky, Albert
Vikstén en ik ik stel u bij dezen het gezelschap
op een plaatje voor waren minder onfortuin
lijk: het was somber en zwaar bewolkt weer. De
oorlog verleert den menschen van de zon te hou
den. Helder weer, een stralende zon, zij leveren
voortreffelijke omstandigheden op voor een gru
welijk bombardement. Daarom zijn wij hier al
tijd bijzonder ingenomen met slecht weer: dat is
geen „Molotofweer", zooals de menschen zeggen.
Het is drukkend, bij alles wat ge onderneemt met
de kans op een bomaanslag rekening te moeten
houden. De treinen loopen hoofdzakelijk des
avonds. De menschen wagen zich tusschen negen
uur in den morgen en een uur of vijf in den mid
dag niet noodeloos op de straten. De toerist be
rekent hoe hij op de veiligste uren zich verplaat
sen kan. De winkels zijn vaak alleen tot tien uur
's morgens en na drie uur 's middags geopend.
Ook wij ik vertelde het u al hielden met de
plannen van Molotof voor alle zekerheid maar
rekening: wij vertrokken om acht uur uit Ekenas
om vóór negenen zeker in Hangö te arriveeren.
Ik heb dan Hangö gezien. Ik heb den burge
meester gesproken. Ik heb een lange rij van
trieste verhalen gehoord over vernielde huizen,
over omgekomen menschen, over angstige kinde
ren. Ik heb gestaan voor de ruïne van een arbei
dershuisje, neergezet van zuur gespaarde duiten,
en net klaar toen in December de oorlog begon.
Het ding was nog niet verzekerd. De menschen,
die er hun hoop en hun trots in hadden vastge
legd, wonen nu bij anderen in: wat zij hadden
zijn zij kwijt. Ik heb geluisterd naar het treurig
relaas van de lotgevallen van een vrouw, die tien
dagen geleden het bericht ontving, dat haar man
aan een van de fronten was gesneuveld en wier
huis den dag daarna door een brandbom werd
getroffen: zij bezit niets meer op deze wereld. Ik
heb mijn fototoestel gericht op de eene ruïne na
de andere, op stapels verwrongen balken en ge
blakerde planken, die de overblijfselen waren, van
woonhuizen. Ik ben gestrompeld over in eikaar
gezakte opslagplaatsen en ben geklommen op
scheef hangende schuttingen. Ik heb Hangö ge
zien, dat den indruk maakte als had een krank
zinnige reus, gewapend met een formidabelen
bijl, er dagen aaneen huisgehouden; als had een
bende amokmakers er zooveel mogelijk kort en
klein geslagen.
O zeker, er staat nog veel. Maar de Russen slaan
dit onaanzienlijke stadje schier geen dag over!
Zij schijnen niet te willen ophouden, voor er in
Hangö geen huis meer overeind staat, vóór alle
menschen de wijk genomen hebben naar veiliger
oorden. Van de achtduizend inwoners huizen er
nu in Hangö nog maar een kleine tweeduizend.
De rest is al weg: geëvacueerd, of wegens vernie
ling van huis en goed weggetrokken naar familie
of vrienden elders in Finland. Wat er overschiet
zet de tanden op elkaar en wacht af. Grimmig.
Verbeten. Niet bereid om de stad te verlaten, of
daartoe niet gerechtigd. De burgemeester, van
wiens huis alle ruiten gesprongen zijn, kan het
niet „warmer" stoken dan een 8 a 9 graden. Maar
hij blijft zitten achter zijn stuk carton, en doet
zijn werk met onverminderde opgewektheid.
Vrouwen, die hun kinderen hebben weggestuurd,
maar die zelf voor hun mannen zorgen of him
werk hebben, breien halve dagen in den schuil
kelder: zij zijn onvatbaar geworden voor de ver
schrikkingen van bommen, die met donderend
geraas boven haar hoofden ontploffen, bommen,
die diepe kraters in den grond slaan of een heel
blok huizen tegelijk herscheppen in een trooste-
looze ruïne.
Dat bloedende Hangö heb ik gezien. Ik heb ge
keken naar een volksschool, die niet meer was
dan een zwarte ruïne met gapende raamgaten.
Ik heb gestaan voor een ziekenhuis, waarvan de
trappen naar buiten hingen en de plafonds als
stukskes papier waren weggescheurd. Ik heb een
schuilkelder bezocht onder een groot huis, dat nu
niets meer is dan een wrak vol rommel en ik heb
gedacht aan het zeldzaam lot van de zeven men
schen, die ongedeerd uit dien kelder te voor
schijn zijn gekomen. Ik heb de sirene hooren
loeien, de menschen zich zien reppen en den
schuilkelder boven de frissche vrieslucht moeten
verkiezen, totdat het verlossende langgerekte be-
vrijdingssignaal ons in. de ooren tuitte.
En bij dat alles heb ik moeten denken aan den
waanzin van den oorlog. Menschen hebben al
wat hier vernield is met zorg gebouwd. Menschen
hebben er gewoond en gewerkt. Menschen hebben
het onderhouden en verbeterd. Nu komen andere
menschen en gooien het moedwillig in puin en
gruis, omdat de Finnen het hun niet cadeau heb
ben willen doen. „Bevrijding" van Finland noe
men de heeren Stalin en Molotof deze zonder
linge, deze krankzinnige, deze misdadige bezig
heid. „Bevrijding". Alsof dit vernielen van alles
wat vernield kan worden, dit mikken op alles wat
leeft en zich bewegen kan, iets anders te voor
schijn kan brengen dan haat en weerzin; alsof
het tot iets beters zou kunnen leiden dan in
het voor 'de Russen gunstigste geval tot de
hardhandigste onderdrukking van opstandige en
met wrok geladen menschen.
Ik wil er niet verder over uitweiden. Dezen keer
mogen de foto's duidelijker kunnen spreken dan
ik het vermag. Want men moet het bloedende
Hangö, dat ik ken, gezien hebben om dat gevoel
van vernedering en ontzetting te beseffen en te
deelen, dat zich ginds van den toeschouwer mees
ter maakt. Op de terugreis naar Helsinki hebben
wij het er lang en breed over gehad. En prof. Von'
Wendt heeft ons begrip van de uitwerking van
bommen nog vergroot door ons mee te nemen
naar de technische hoogeschool van Helsinki, het
eerste slachtoffer van het eerste Russische bom
bardement. Maar laat mij eindigen. Bekijk van
avond liever eens die zwarte aanklachten te?*"
de beschaving, die ik als foto's bij mijn tekort
schietenden tekst heb gevoegd
(Nadruk verboden. Auteursrecht voorbehouden)
Het kunstliaiidelschandaal te
New-York.
NEW YORK, 22 Februari. Gisteren in den
laten namiddag is het ..kunsthandelmysterie"
tot een climax gekomen toen de procureur van
het district, die deze zaak behandelt, aankon
digde dat John Geery, die Maandag een einde
aan zijn leven maakte, een verzekeringspolis op
het leven van Milton Logan bezit. Volgens Logan,
zoo vermeldt de politie, zou Geery John Poggi
gehuurd hebben om hem te vermoorden, doch
toen dit plan mislukte heeft Geery de hand aan
zichzelf geslagen. (United Press.)
CACHIN VAN ZIJN SENATOR SCHAP
ONTHEVEN.
Woensdag is te Parijs onder voorzitterschap van
Monsservin de bijzondere commissie bijeen geko
men welke belast is met het bestudeeren van het
schrijven van Daladier, waarin den senaat wordt
verzocht vast te stellen dat senator Marcel Cachin
van zijn functie vervallen is. Nadat de commissie
de verklaring van Cachin had gehoord heeft zij
eenstemmig besloten den senaat voor te stellen den
communistischen senator vervallen te verklaren.
Minister Woodring verkondigt
Amerika's militair isolement.
„Geen Amerikaansch bloed zal op de
Europeesche slagvelden vergoten worden."
De minister van Oorlog der Vereenigde Staten.
Woodring heeft te Topeka (Kansas) aan een diner
ter gelegenheid van „Washington Day" sterk isola
tionistische inzichten verkondigd. Hij gaf de verzeke
ring dat „voor zoover mijn invloed in de advisee-
rende organen dezer regeering strekt, geen van
mijn of uw zonen opgeroepen zal worden om
dienen als bloedoffer op het altaar van Mars. Ik
weet dat de president der Vereenigde Staten den
oorlog tot in het diepst van zijn ziel verfoeit en ik
weet dat hij vastbesloten is dat op de slagvelden
in Europa geen Amerikaansch bloed zal worden
vergoten.
De Amerikaansche militaire politiek is gebaseerd
op dc verdediging van ons grondgebied en onze
instellingen en niet op een offensief tegen eenig
ander land op God's ^aardbodem. Wij zullen waar
schijnlijk in staat zijn ons land militair te isoleeren
tegen de thans heerschende conflicten".
Ambassadeur Bastianini te Rome.
Rapport o.a. over de blokkadekwestie.
De Italiaansche ambassadeur te Londen, Bas
tianini, is Donderdagavond in Rome aangekomen
om rapport uit te brengen.
Het bezoek van den ambassadeur heeft volgens
Havas ten doel de fascistische regeering in kennis
te stellen van het standpunt der Engelsche regee
ring ten aanzien van verschillende kwesties, die in
nauw verband staan met de Italiaansc'n-Engelsche
betrekkingen en in het bijzonder ten aanzien van de
embargokwesties, binnen het kader van de blok
kade van Duitschland, betreffende Duitsche steen
kool bestemd voor Italië Men denkt dat de En
gelsche „inkoopmissie", die zich gereed maakt om
uit Italië naar Engeland terug te keeren, haar ve:
trek zal uitstellen.
De aardbeving in Turkije.
120 slachtoffers.
,Het aantal dooden bij de aardbeving van
Woensdag in Centraal Anatolië is thans gestegen
tot 120, aldus melden de laatste berichten uit
Kayseri.
De jongste aardschokken hebben een des te erger
uitwerking gehad, daar zij zich in de vroege och
tenduren hebben voorgedaan. Slapende dorpelin
gen geraakten bedolven onder het puin van hun in
gestorte huizen. Zeer felle koude heeft de situatie
voor de geredden, die in de open lucht verblijven,
nog verergerd.
De verwoeste dorpen zijn gelegen in het gebied
van Kayseri (Midden Anatolië). Ook 10.000 stuks
vee zijn omgekomen.
Met het oog op den vulkanischen aard van de
streek vreest men nog meer schokken. Donderdag
zijn ook lichte schokken waargenomen te Ankara en
Konya en te Adana, dat bij de kust van de Middel-
landsche Zee is gelegen.
De torpedeering van de „Steinstad".
Kapitein sloeg uit de reddingboot.
Volgens de laatste berichten uit Londen is de
naam van het Noorsche stoomschip, dat ter
hoogte van de Westkust van Ierland werd ge
torpedeerd, de „Steinstad", een te Oslo gere
gistreerd schip van 24-76 ton.
De stewart Gustav Svenningen vertelde over 't
torpedeeren van dit schip aan United Press het
volgende: „Wij werden door een duikboot aan
gehouden, welke twee schoten voor den boeg
loste en de bemanning beval zich in de booten
te begeven. Net hadden we dit gedaan toen er
een verschrikkelijke explosie plaats vond. Ik weet
niet of die door een torpedo of een granaat ver-
'oorzaakt werd. Ons schip zonk onmiddellijk. De
kapitein nam de leiding op zich vah de eene
boot, welke voorzien was van een kleinen motor,
de stuurman had zich met twaalf anderen aan
boord van de andere sloep ingescheept. We ver
bonden de booten met een kabel en gingen in
Oostelijke richting. De nacht was verschrikkélijk,
een hevige storm stak op, de kabel brak en we
verloren de andere boot uit het gezicht. De zee
werd wild. Wij zetten den motor stil en begonnen
te roeien. De kapitein en een matroos sloegen
over boord. Na eenigen tijd slaagden we er in
den matroos aan boord te trekken, maar den
kapitein konden wij niet redden. Hij riep nog dat
hij zich aan een roeiriem vastklemde. Onze pro
visie bestond uit stukken droog brood. De duik
boot-kapitein bood hun geen hulp".
Twaalf gewonden bii ontploffingen
in liet Londensche Westend.
Schade aangericht.
Donderdagavond hebben zich in Westend in
Londen drie ontploffingen voorgedaan, die toee
geschreven worden aan agenten van het „Ier-
sche Republikeinsche Leger"
In totaal zijn 12 personen gewond bij deze explo
sies. Een man liep ernstige beenwonden op, twee
personen kregen snij wonden, vier werden naar het
ziekenhuis gebracht, daar zij een zenuwschok had
den bekomen. Na de eerste ontploffing was ook een
man, die een zenuwschok gekregen had, in het zie
kenhuis behandeld.
De ontploffingen hebben winkelruiten in Oxford-
street vernield en ernstig schade teweeggebracht in
een kleedkamer in het ondergrondsche station van
Marble Arch.
Dit was de tweede reeks ontploffingen de eerste
deed zich voor in Birmingham sedert de terecht
stelling van de twee Ieren in Birmingham.
Links de reisgenootcn van onzen spccialcn verslaggever, tc weten: Albert Vikstén,
prof. Karcevsky en prof. Von Wendt (van links naar rechts.) Op de rechtschc
foto ziet men vernielde houten huizen, te Hangö, waarvoor één boni genoeg was.
Russische troepen herhaaldelijk uit de
lucht aangevallen.
Het Finsche legerbericht luidt:
„Te land: Op de landengte van Karelië heeft de
vijand op 21 dezer aanvallen gedaan op het station
Mamire tusschen het Muolameer en de Vuoksi, als
mede bij de Taipale. De aanvallen werden afgesla
gen. De strijd duurde met groote heftigheid tot in
den nacht door. Verschadene vijandelijke tanks
werden vernield. De vijand verloor meer dan twee
duizend man bij de Taipale. Ten noordoosten van
het Ladogameer hebben de Finnen zich meester ge
maakt van een vijandelijk steunpunt." driehonderd
Russen, in totaal tweehonderd wagens, vernield,
eilanden wei-den ravitailleeringscolonnes van de
Russen, in totaa: tweehonderd wagens, vernield.
Op andere punten van het front, activiteit van pa
trouilles en storend artillerievuur.
In de lucht: De Finsche luchtmacht heeft gis
teren met succes verkennings- en bombarde-
mentsvluchten uitgevoerd. Zoowel overdag als
des nachts werden de vijandelijke troepen her
haaldelijk aangevallen. Verscheidene luchtge
vechten werden geleverd boven het front en
boven het binnenland.
De Sovjet-Russische luchtmacht blijft actief. Bo
ven de landengte van Karelië heeft men verschei
dene formaties van veertig tot vijftig vliegtuigen ge
zien. Willmanstrand, Kisholm, Hiitola en Elisenvaa
werd gebombardeerd. In het noorden werden Rov
niemi en andere plaatsen gebombardeerd, in het bin
nenland werden enkele kleinere plaatsen bestookt.
Volgens de tot nu toe ontvangen berichten zijn geen
slachtoffers te betreuren.
Volgens bevestigde inlichtingen zijn dertien Rus
sische toestellen omlaag geschoten. Bovendien heeft
men nog kunnen vaststellen, dat eergisteren drie
Russische vliegtuigen, waarvan het verlies als ver
moedelijk werd aangegeven, werkelijk omlaag zijn
geschoten.
Gisteren zijn vermoedelijk nog drie toestellen
neergeschoten, doch men heeft de toestellen rrog
niet gevonden.
Van semi-officieele zijde wordt meegedeeld, dat de
Russische vliegtuigen in den loop van den nacht ge
poogd hebben een trein te bombardeeren: gisteren
zijn enkele bommen niet ver van de hoofdstad neer-
gekomén. Twee kerken en een ziekenhuis werden
geraakt.
Donderdag werden op de muren en aanplakzuilen
te Helsinki biljetten aangeplakt, waarbij de in 1894
en 1895 geboren mannen zich op 28 Februari moeten
aanmelden voor den militairen dienst.
Het Russische legerbericht.
Het Donderdag uitgegeven Russische legerbericht
luidt:
„Op 22 Februari heeft zich niets van belang voor-
Vestiging van Joden ten Zuiden
van Lublin.
BERLIJN. 22 Februari. De twaalfhonderd
Joden, practisch de totale Joodsche bevolking
van Stettin en omgeving, die eenigen tijd geleden
met onbekende bestemming door de regeering op
transport zijn gesteld, zijn thans naar wordt ver
nomen te Piaski ten Zuiden van Lublin aan
gekomen.
Vele plaatsen in dezen omtrek worden gebruikt
als „Joodsch reservaat". In Nisco wonen thans
eenige duizenden uit Moravisch Ostrawa, Katto-
witz en Weenen, in Lubartow en Ostrow zijn de
meeste Joden afkomstig uit Posen en Gdynia. In-
tusschen weet- men thans dat ongeveer honderd
Joden uit het Pruisische Treyburg op een derge
lijke manier als de Stettiners getransporteerd zijn
naar Bialapodlaska eveneens in het district
Lublin. Een dergelijk lot bedreigt voorts eenige
honderden Joden uit Elbing en Mariënburg in
Oost-Pruisen en uit de streek Schneidemühl in
Pommeren. In sommige gevallen is de Joodsche
rijksvereeniging in staat een vestigingsplaats
voor hen te vinden binnen het rijk. Deze vereeni-
ging heeft thans ongfeveer honderd Joden uit
Schneidemühl in een Joodsch „landbouwoefen-
kamp" nabij Berlijn ondergebracht. Men tracht
dergelijke kwartieren te vinden voor nog eenige
honderden. (United Press).
Hangö 1940 Bij de foto links lette men op den kelder en de doorgebogen muren hier redden zeven menschen op het kantje af hun
levens. Op de foto rechts een troostelooze straat, zooals er zoo vele zijn
gedaan aan het front. Op de Karelische landengte
hebben de Sovjettroepen met afslaan van den vijand
21 verdedigingswerken bezet, waaronder 15 stalen
en betonnen artillerieforten. Door een sneeuwstorm
bleef liet optreden der luchtstrijdkrachten beperkt
tot verkenningsvluchten."
Ivalo gebombardeerd.
Het Noorscha telegraafagentschap meldt dat hoe
wel aan de grens een sneeuwstorm woedt, Russische
bombardementsvliegtuigen gistermorgen het district
Ivalo in Finland bestookt hebben.
Twee Deensche officieren gevallen.
Uit Finland wordt te Kopenhagen vernomen, dat
de Deensche luitenant-vlieger graaf Erhard Trijs,
de eerste Deensche officier, die zich als vrijwilliger
voor Finland opgaf, tijdens een luchtgevecht is ge
vallen. Ook de Deensche luitenant Hans Fenger is
op het slagveld in Finland gesneuveld.
EADI0
PECEPAMMA
ZATERDAG 24 FEBRUARI 1940.
HILVERSUM I, 1875 en 414,4 M.
VARA-Uitzending. 10.00—10.20 v.m. en
7.30—8.00 VPRO.
8.00 Berichten A. N. P., gramofoonmuziek. 10.00
Morgenwijding. 10.20 Voor arbeiders in de Continu
bedrijven. 12.00 Gramofoonmuziek. (Om 12.45 Be
richten A. N. P.). 2.00 Declamatie in Esperanto.
2.20 Zang en orgel. 2.30 Muzikale causerie met
illustraties door het VARA-orkest. 3,00 Reportage.
3.304.05 Gramofoonmuziek. 4.10 Community-
singing (opn.). 4.30 Vragenbus. 4.50 Residentie
orkest (opn.). 5.30 Filmland. 5.50 Orgelspel. 6.15
Volksliederen. 6.45 Kinderleesclub. 7.00 VARA-
Kalender. 7.05 Felicitaties. 7.10 Politiek radiojour
naal. 7.30 Cyclus „Hoe werkt de kerk?". 8.00 Her
haling SOS-berichten. 8.03 Berichten A. N. P. 8.15
Puzzle-uitzending. 8.30 Rosian-orkest. 9.05 Toe
spraak „Een praatje bij de haard". 9.10 VARA-Varia.
9.15 Radiotooneel. 9:30 VARA-Harmonie-orkest.
10.00 En nu.Oké! 11.15 Berichten A. N. P. 11.25
—12.00 VARA-Strijkorkest.
HILVERSUM II, 301.5 M.
KRO-Uitzending.
8.00 Berichten A. N. P. 8.05—9.15 en 10.00 Gra
mofoonmuziek. 11.30 Godsdienstig halfuur. 12.00
Berichten. 12.15 KRO-Melodisten en solist. (12.45
1.10 Berichten A. N. P., gramofoonmuziek). 2.00
Voor de jeugd. 2.30 Gramofoonmuziek. 2.45 Kinder
uurtje. 4.00 Gramofoonmuziek. 4.45 Rococo-octet.
5.15 Internationale sportrevue. 5.30 Gramofoonmu
ziek. 5.45 KRO-Nachtegaaltjes. 6.15 Gramofoonmu
ziek. 6.20 Journalistiek weekoverzicht. 6.45 Gra-
mofoomuziek. 7.00 Berichten. 7.15 Letterkundige
causerie. 7.35 Actueele aetherflitsen. 8.00 Berichten
A N. P., mededeelingen. 8.15 Overpeinzing met mu
zikale omlijsting. 8.35 Gramofoonmuziek. 9.00
Radiotooneel met prijsvraag. 9.25 Musiquette en
solist. 10.00 KRO-orkest en leden van het KRO-
koor. 10.30 Berichten A. N. P. 10.4012.00 Gramo
foonmuziek.
ENGELAND. 3.91 en 449 M.
12.2(L«Reportage. 12.50 Gramofoonmuziek. 1.20 Be-
richteijfc-30 BBC-orkest. 2.20 Orgelspel. 2.35 Cau
serie. ?50 De Bohemians. 3.20 V. Silvester en zijn
Ballroom-orkest. 3.45 Causerie „Joseph Lister,
Surgeon". 4.35 Reportage. 5.20 Berichten (Welsch).
5.35 Causerie (Welsch). 5.40 Kinderuurjte. 6.10
Zang en piano. 6.20 Berichten. 6.35 Nieuws van het
Westelijk front (opn.). 6.50 Causerie „Can I help
you?" 7.05 Variété. 7.35 BBC-Schotsch orkest. 8,20
Variété. 9.20 Berichten. 9.35 Nieuws uit Amerika.
9.50 BBC-Theaterkoor en -orkest. 10.35 Korte Kerk
dienst. 10.50 Billy Cotton en zijn Band. 11.50 So
listenvoordracht. 12.20 Berichten.
RADIO PARIJS, 1648 M.
12.05 Zang. 12.20 Raymond Legrand en zijn jazz
orkest. 1.05 Altvioolvoordracht. 1.35 Zang. 2.00 Gra
mofoonmuziek, 2.05 Vereeniging voor oude instru
menten. 3.20 Muzikale causerie, met illustraties door
het Félix Raugel-koor. 3.50 Gala-uitzending. 4.50
Pianovoordracht. 5.45 Parijsche strijktrio. 6.20 Ra
diotooneel. 9.35 Programma gewijd aan Oostenrijk.
KEULEN. 456 M.
5.50 Gramofoonmuziek. 7.40 Amusements-sextet.
9.05 Gramofoonmuziek. 9.309.50 Kamermuziek.
10.50 Gramofoonmuziek. 11.20 Omroeporkest. 1.15
Muzikaal tusschenspel. 1.35 Gramofoonmuziek. 3.20
Leo Eysoldt's orkest en solisten. 5.45 Gramofoonmu
ziek. 6.05 Literair-muzikaal programma. 6.50 A.
Rink's orkest. 7.35 tot sluiting: Zie Deutschland-
sender.
BRUSSEL, 322 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30 Omroep
orkest. 1.50 Gramoofoonmuziek. 2.25 en 2.553.55
Muzikale causerieën. 4.20 De orkestvereeniging van
het Koninklijk Vlaamsch Muziekconservatorium te
Antwerpen en soliste. 6.20 Omroeporkest en soliste.
(Ir. de pauzes: Gramofoonmuziek). 7.35 Gramofoon
muziek. 8.20 Cabaretprogramma. 9.35 Folkloristisch
programma. 9.55 Viool en cello. 10.3012.20 Gra
mofoonmuziek.
BRUSSEL. 484 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30 Radio
orkest. 1.502.15 Gramofoonmuziek. 2.55 Het
Choura Kouznetzoff-orkest. 3.20 Tsjechische mu
ziek met toelichting. 4.20 en 4 55 Gramofoonmuziek.
5.55 Zang. 6.35 Belgisch pianokwartet. 7.05 Gramo
foonmuziek. 8.20 Voor soldaten. 8.50 Waalsch caba
retprogramma .9.55 en 10.30 Radio-orkest. 10.50
Dansmuziek (gr.pl.). 11.2012.20 Gramofoonmuz.
DEUTSCHLANDSENDER. 1571 M.
.35 Omroepkleinorkest en solisten. 9.20 Berich
ten. 9.50 Hans Bund's orkest en H. Munsonius
kwartet. (Om 10.20 Politiek overzicht). 11.20 Be
richten. Hierna tot 12.20 Nachtconcert. 12.50—1.20
Militair programmr
