Haarlem's Dagblad Felle strijd om Viborg. Drie Maanden. Russen op 2 kilometer van de stad? Nieuwe slag voor Rotterdam. Toch nog 3$>ut eau S,tiens KEIP Herwaardeering van den Franschen goudvoorraad. ActikeCen- 57e Jaargang No. 17393 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- 'dlenst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Vrijdag 1 Maart 1940 Abonnementen per week ƒ0.25, pet maand ƒ1.10, per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, loss# nummers 6 cent per ex Advertentiën: 1-5 regelt /1J5, elke regel meer ƒ0.35 Reclames ƒ0.60 pee regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Groentjes zie rubriek. Het is vandaag drie maanden geleden dat Rus land den oorlog tegen Finland beffon. Er was geen oorlogsverklaring en dat gaf den Russen aanleiding van een „conflict" te blijven spreken. Dit is alleen maar een spelletje met woorden. De Russen zijn niet de eersten geweest in zijn toe passing. En men kan de wereld in sommige op zichten veel wijsmaken, maar niet de belangrijk heid van dit verschil. Evenmin heeft zij zich laten bedotten door het verhaal over de zoogenaamde Finsche volksregeering onder leiding van den Finsclien rebel Otto Kuusinen, die volgens de Russische regeering de ware vertegenwoordiging van het volk was. „De andere regeering", zeiden zij in het begin, „heeft Helsinki al verlaten en is niet langer in staat de zaken des lands te be hartigen". Zoowel het Finsche volk als „de andere regee ring" hebben deze beweringen volkomen gelogen straft, want een krachtiger eenheid tegenover een in aantal, in bewapening en in hulpbronnen verre overmachtigen tegenstander is zelden in de we reldgeschiedenis getoond. Dat vrijwel het geheele Finsche volk Russische overheersching niet als een „bevrijding" maar als een nachtmerrie be schouwde en nog beschouwt is bewezen in drie maanden van strijd, waarin de Russen nog geen enkele Finsche stad van eenige beteekenis hebben kunnen veroveren, nog maar heel weinig Finsch grondgebied hebben bezet en zulke enorme verlie zen hebben geleden dat de kracht-reputatie van hun onafzienbare Roode Leger naar de haaien is. Helaas schijnt nu een keerpunt in den strijd ophanden te zijn. Finland heeft uit andere lan den wel veel geldelijke hulp en ambulances van het Roode Kruis gekregen, uit Engeland ook wel oorlogsmaterieel al is het nooit gebleken hoe veel maar geen hulptroepen behalve een aantal Scandinavische vrijwilligers, wier aantal slechts in de duizenden loopt. Blijkens Finsche mededee- lingen omtrent het recente terugtrekken op de tweede verdedigingslijn in de Mannerheim Linie heeft het ook met gebrek aan munitie te kampen gekregen. Na drie maanden strijd is het wel duidelijk dat de Finsche papieren zijn gedaald. Nog hebben de Russen geen groote terreinwinst gemaakt, maai de val van de verwoeste stad Viipuri (Viborg) wordt ieder oogenblik verwacht, de Finnen heb ben in de Mannerheim Linie groote verliezen ge leden en staan aan een voortdurend hevig offen sief bloot en ook in het hooge Noorden, waar de Russische opmarsch aanvankelijk door den winter onmogelijk werd, worden zij weer bedreigd. Nog steeds zetelt de echte Finsche regeering in de hoofdstad Helsinki, die zij trouwens nimmer verlaten heeft en toonen de Finsche energie en eenheid geen enkele verslapping. Men kan trou wens optimistische beschouwingen houden om trent de tweede linie op de landengte van Karelië, die aanmerkelijk korter is dan de eerste en althans om die reden beter verdedigbaar. Men kan de kaart van Finland erbij halen en onder den indruk zijn van de vele hindemissen, die dit gebied voor den aanvaller blijft opleveren: van de tallooze meren en bosschen, die zich zelfs in een gunstig seizoen zoo uitstekend zouden blijven teenen voor die verdediging van het type guerilla, waarin de Finnen zich van den eersten oorlogs dag af zoo begaafd hebben getoond. Men kan daaruit afleiden dat het nog lang zou kunnen duren eer de Russen erin slaagden, heel Finland te onderwerpen. Maar dat alles neemt niet weg, dat zij na drie maanden toch aan de winnende hand zijn gekomen. De vraag is nu maar of deze positie er hen toe zal kunnen bewegen, vredesonderhandelingen te gaan voeren. Daarover is in den loop dezer week al op deze plaats geschreven. Ik zal de goede redenen, die zij ervoor kunnen hebben, niet herhalen. Dat de Duitschers er veel voor voelen ligt voor de hand. Het is allerminst in hun belang dat de Russen, wier leveranties van grondstoffen zij noodig heb ben en wier transport toch al zoo slecht is, zich blijven afbeulen in Finland en al him energie op dien strijd samentrekken. Maar als men dit be denkt moet ook wel duidelijk worden, dat Enge land een ruimere grondstoffen-voorziening van Buitschland door de Russen geenszins zal wen- schen. Dus blijft nog altijd de bedreiging van Rusland door het Fransche leger, dat onder generaal Weygand in Syrië ligt, en door de Turken van beteekenis. Waaruit men weer zou kunnen aflei den dat Stalin door een vrede met Finland niet verlost wordt van de kans op een grooten oorlog maar slechts van éen front. Bovendien zou hij, als hij vrede sloot, moeten afzien van de (hem toegeschreven) aspiraties om verder te gaan en ijsvrije havens in het Noorden van Scandinavië te bemachtigen. Het spel der strategie, met den oorlog in Fin land als centrum, is dus wel ingewikkeld. Maar te verwachten is dat het spoedig duidelijker zal worden. R. P. Zal de „Lahn" thans spoedig uit Montevideo vertrekken? Duitsch vrachtschip heeft wol en huiden aan boord. NEW YORK, 1 Maart (Reuter). De corres pondent van de New York Times te Montevideo meldt dat het Duitsche vrachtschip „Lahn" (8498 ton) zihc gereed maakt met een lading wol en huiden uit Montevideo te vertrekken. Acht leden der bemanning zouden zijn dedeserteerd. Volgens de Finnen geen doorbraak in de nieuwe linie. Volgens de laatste door Reuter ontvangen te legrammen woedt de strijd om Viborg (Viipuri) uog steeds met een verschrikkelijke hevigheid. Volgens het vannacht door het Russische hoofdkwartier uitgegeven communiqué zouden de Russen zich op nog slechts twee k.m. van de stad bevinden. Het communiqué maakt verder melding van de bezetting van de belangrijke spoorweglijn en drie stations ten oosten van Viipuri. De gewel dige druk der Russen heeft de Finnen genoopt zich terug te trekken. Volgens de Finnen zou er evenwel geen sprake zijn van een doorbraak. Erkend wordt, dat de positie der Finnen ernstig is. Er is evenwel nog geen reden tot pessimisme, zegt men. Reuter meldt uit Stockholm dat de Finsche troe pen zich thans teruggetrokken hebben op de linie, die rechtstreeks loopt van de Finsche Golf naar Vuoksen, halverwege de Karelische landengte. Om Taipale houden zij stand, doch militaire deskundi gen te Stockholm zijn van oordeel dat deze sector, indien de Russen te Viborg doorbreken, ernstig in den rug zou worden bedreigd, Havas verneemt uit Helsinki dat de Russen aan het front enkele aanvallen hebben gedaan, doch zon der successen te behalen. De activiteit van de Rus sen bij Petsamo en in het gebied.van Salla wordt beschouwd als een poging om Russische detache menten in andere sectoren, die in moeilijkheden ver- keeren, te ontlasten. Donderdagmiddag is twee keer luchtalarm in de Finsche hoofdstad gemaakt. Tijdens het eerste alarm werden twee vijandelijke vliegtuigen omlaag ge schoten. Het verlies van deze toestellen is evenwel nog niet bevestigd. Bij het tweede alarm zag men vijandelijke toestel len op groote hoogte boven de stad vliegen. Zij wer den door de Finsche luchtdoelartillerie verdreven. Finnen maken weer tanks buit. Het Finsche legerbericht van Vrijdag luidt: „Te land: Op de landengte van Karelië bleef de vijand druk uitoefenen op 28 Februari tusschen de Golf van Viipuri (Viborg) en het Vuoksenmeer, waar de Finnen zich op nieuwe stellingen hebben teruggetrokken. De vijand leed zware verliezen. Veertien tanks werden vernield. Bij de Taipale wei-den drie hevige aanvallen van de Russen terug geslagen. Ten noordoosten van het Ladogameer zijn aanvallen in de richting van Pitkaranta te ruggedreven. Elders activiteit van patrouilles en artillerie. Vier tanks en een pantsenvagen werden vernield. Bij Kuhmo hebben de Finnen zich mees- tel- gemaakt van eenige haarden van tegenstand. Bij Petsamo is de strijd m de omgeving van de Nautsi voortgezet. In de lucht: Voor 28 Februari niets te melden. Het verlies van een vijandelijk vliegtuig op 27 Fe bruari, waarvan het vermoedelijke verlies was ge meld, is bevestigd. Bovendien zijn dien dag nog twee toestellen van den vijand omlaag gehaald". Het Russische legerbericht. Het Russische legerbericht van Donderdagavond luidt: „Op 29 Februari gingen de Sovjettroepen met succes voort het offensief op de Karelische landengte tot ontwikkeling te brengen. De Fransclie Iegerberichten. Donderdagavond: „Niets belangrijks te melden. Hervatting van de activiteit in de lucht". Vrijdagmorgen: ..Een kalme nacht aan het ge heele front. In het gebied van de Lauter activiteit van patrouilles en vuurgevechten". Engeland zal Duitsche kolen voor Italië aanhouden. Volgens inlichtingen, welke de buitenland- sche ambassades te Londen bereiken, zal En geland heden, te middernacht, naar United Press meldt, een begin maken met het aan houden van de belangrijke kolenzendingen, welke Italië over zee uit Duitschland impor teert en die tot dusver vrijgesteld waren van contrabande-controle. Deze maatregel der Britsche regeering is een zeer zware slag voor de Rotterdamsche haven. Tot nu toe werden de Duitsche kolen voor Italië door ons land gevoerd. In 1939 werd door ons land 7.100.000 ton Duit sche steenkool vervoerd, waarvan 3.340.000 ton voor Italië bestemd was. Indien nu aan dezen dóór voer door het besluii der Britsdie regeering een einde komt, begrijpt ieder hoe zwaar de slag voor Rotterdam zal zijn, dat toch reeds zoo ernstig- on der de gevolgen van den oorlog te lijden heeft. Zij bezetten de spoorlijn Viipuri-Valkjarvi, de stations Ayrapaa, Heinjoki en Pero (op 9 K.M. ten oosten vSn Viipuri) benevens de stad Ylasainio en zomerhuisjes op de oostkust van de baai van Viipuri op 2 K.M ten zuiden der stad Viipuri. Op 28 cn 29 Februari hebben de Sovjettroepen 27 vijandelijke verdedigingswerken genomen, waaronder 66 gewapend betonnen forten, behalve de 42, die vermeld waren in het communiqué van 28 Februari. In de overige frontsectoren geen wijzigingen van belang. De Sovjetluchtmacht trad op tegen vijan delijke troepen en militaire doelen. 36 vijandelijke vliegtuigen zijn vernield op vliegvelden en bij luchtgevechten". Finsche nota aan den Volkenbond. In de tweede nota, die Donderdag aan den Vol kenbond is gezonden, bi-engt de regeering te Hel sinki ter kennis van den Volken-bondsraad, dat de Russische luchtmacht verscheidene malen de neu traliteit heeft geschonden van het gebied der Aa- landseilanden, welke door de conventie van Ge neve van 20 October 1921 is gewaarborgd. De werving van vrijwilligers in Zweden. In een te Stockholm "ach oud en persconferentie is medegedeeld dat het comité voor hulp aan Fin land in' de maand Maart een versterkte campagne op touw zal zetten voor de werving van vrijwilli gers. Een gezelschap Finsche mannen en vrouwen, dat te Stockholm is aangekomen, zal in verband hiermede een groote propagandatournée maken. Tot dit gezelschap behoort ook de bekende Fin sche schrijfster Sally Salminen. Het Deensche Roode Kruis zal Zondag acht art sen en zes en dertig verpleegsters naar Finland zenden, waarmede het Deensche Roode Kruis-per- soneel in Finland zal stijgen tot ruim honderd. Russen via de Golf van Viborg naar liet vasteland STOCKHOLM, 1 Maart (Reuter). De mogelijk heid van den val van Viipuri (Viborg) wordt thans algemeen besproken. De stad ligt in puin. Alleen de Finsche vlag op het slot geeft eenig teeken van leven. Iedere twee minuten worden twintig salvo's op de stad afgevuurd. Ook het gebouw van het Duitsche consulaat is beschadigd. Militaire deskundigen te Stockholm zijn van meening, dat het grootste gevaar, waarvoor de Finnen thans geplaatst zijn, bestaat in de mogelijk heid van een vastberaden Russischen opmarsch over het ijs van de Golf van Viipuri naar het vaste land. Men betwijfelt of de Finnen over voldoende manschappen beschikken om de geheele kust van het vasteland te beschermen. De achter Viipuri gelegen hoofdweg naar het binnenland wordt even eens dagelijks gebombardeerd om de ravitailleering der Finnen tegen te gaan Des nachts bevinden zich stroomen vluchtelin gen op dezen weg. Men is van opvatting dat de val van Viipuri voor het lot der Finnen niet beslissend zal zijn, daar zij zouden kunnen terugtrekken op nieuwe verdedi gingslinies in de heuvels rond de stad. Ook in het Noorden hebben de Finnen het hard te verduren. Men gelooft, dat de Russen aan het front van Petsamo over mqer dan twee divisies beschikken. De Finnen, die den geheelen winter de Russen aan dit front hebben opgehouden, met betrekkelijk weinig skipatrouilles, hebben overigens goedver- sterkte stellingen ingenomen bij Nausi, dat be schouwd wordt als een belangrijk strategisch punt. Tjonge jonge, dat is aardig. Dat het nu, hoewel wat laat, En daardoor wel heel merkwaardig, Toch per slot nog wintren gaat. Lang gewacht en stil gezwegen, Zijn we nu dus op het punt: Nooit gedacht en toch gekregen, Hoe je toch maar boffen kunt. Als het even aan wil houden, Gaat de schaats nog uit het vet, Dank zij deze Maartsche koude, Krijgen wij nog winterpret. Na dat eindelooze dooien, Zonder zelfs een schijntje vorst, Is dan toch, diat is het mooie, Onze winter niet vermorst. Neen maar, neen maar, wat 'n vreugde, Achteraf komt me daar nou, Wat slechts ouderen nog heugde, Heusche echte winterkou 't Kan een menschenhart vervoeren Tot een feller harteklop, Maart, die straks zijn staart moet roeren, Roert voorloopig al zijn kop. P. GASUS. MET ZEISS-GLAZEN GIERSTRAAT 27 - Tel. 16764 Hm (Adv. Ingez. Med.) WAT niet goed is, verdwijnt op den duur. Wat wel goed is, blijft be staan. Wat steeds toeneemt, moet uitste kend zijn. De Groentjes van Haarlem's Dagblad nemen steeds toe. Californië <loor overstroomingen geteisterd. Duizend dakloozen. SAN FRANCISCO, 1 Maart (ANjP.) De ge zwollen rivier Sacramento is gisteren ook in het district Princeton-Glenn door de dijken gebro ken en heeft het weiland onder water gezet. De doorbraak bracht geen bedreiging van men- schenlevens mee, daar het gebied niet dicht be volkt is, doch de watersnood verhoogde aanmer kelijk de schade, welke in de drie dagen van over strooming in het dal van noordelijk Californië reeds geraamd werd op vijf millioen dollars, Elders in het overstroomde land scheen de toe stand iets te verbeteren. Duizend menschen zijn dakloos. Volgens United Press wordt ondertusschen de staat Oregon door hevige orkanen en stort regens geteisterd. Hier werden 3 personen ge dood. De regenval bedraagt 25 cM.: sedert 35 jaar is er niet zooveel water gevallen. In het Californische districte Tehama zijn 50 personen ge.ïsoleerd. Vliegtuigen hebben voedsel uitgeworpen. Hulpverleening door patrouillevaartuigen. 's GRAVENHAGE 1 Maart In haar vergade ring van gisteren heeft de commissie Van 't Haaff voor de veiligheid ter zee, naar aanleiding van de scheepsrampen van den laatsten tijd zich ernstig beraden omtrent de mogelijkheid den opvarenden grootere veiligheid te bieden, waarbij zij onder het oog heeft gezien of deze door het in verband doen varen van twee of meer schepen, dan wel door mid del van begeleidingsschepen kan worden verkregen. Ernstige moeilijkheden van technischen aard ver zetten zich evenwel tegen uitvoering zoowel van den eersten vorm als van de tweeden vorm van bevei liging. De commissie zal thans evenwel een onder zoek instellen naar de mogelijkheid van pa trouilleering op een speicale, voor een groot deel afgebakende route, door een aantal klei nere schepen, waardoor opvarenden verzekerd zullen zijn dat bij een eventueel ongeval hulp steeds nabij is. Mocht deze oplossing aanvaard kunnen worden, dan meent de commissie, dat daarmee een zeer goede beveiliging zal worden verkregen. Het woord is aan Napoleon Om geloofd te worden hoeft men slechts de waarheid ongelooflijk te maken. Britsche vliegtuigen opnieuw boven Duilscliland. Vluchten boven steden in het Noordwesten en Oostzeehavens. LONDEN, 1 Maart (Reuter). Vliegtuigen der Koninklijke Luchtstrijdkrachten hebben in den afgeloopen nacht voor den derden keer van deze^week boven Berlijn gevlogen. Tijdens" de vliegtochten werd gevlogen bo ven vele belangrijke steden in Noord-West Duitschland er. Oostzeehavens. In het communiqué van het Engelsche ministerie van luchtvaart wordt medegedeeld: „In den loop van den nacht hebben vliegtuigen der Koninklijke Luchtstrijdkrachten een reeks succesrijke patrouil le- en verkenningsvluchten gemaakt boven vijan delijk grondgebied. Hierbij waren de patrouille- tochten boven de Friesche eilanden. (Hiermede worden de Duitsche Friesche eilanden bedoeld. Red.), welke beoogen de werkzaamheden van de mijnenleggende vijandelijke vliegtuigen te beper ken en verkenningen en patrouilletochten boven de havens van Kiel en Lübeck. Voorts heeft onze luchtmacht een aantal belangrijke steden in Noord- West Duitschland verkend, o.a. Hamburg, Bremen en Hannover en de havens van Cuxhaven en Brunsbüttel in de Golf van Helgoland. Bovendien zijn onze vliegtuigen opnieuw doorgedrongen tot Midden-Duitschland en hebben zij Berlijn be reikt". Duitsch commentaar. De Duitsche pers maakte gisteren de berichten, volgers welke Britsche bombardementsvlietuigen boven Berlijn zouden hebben gevlogen, belache lijk. De „Lokal Anzeiger" schreef o.a. dat de Brit sche openbare meening zulke leugens worden voorgezet, dat zij alles wat tot nu toe in Engeland is uitgevonden in de schaduw stellen. „De drieste piloten moeten zoo goed gevlogen hebben, dat zij met het bloote oog de Wilhelm- strasse en Unter den Linden konden herkennen". Het blad vond het eigenaardig dat geen enkel Ber- lyner de Britsche bombardementsvliegtuigen had gezien. POTEMKIN VAN ZIJN FUNCTIE ONTHEVEN. Volgens een bericht uit Moskou is de Sovjet- Russische vice-commissaris van buiteniandsche zaken, Potemkin, uit zijn functie ontheven en aangesteld in een nieuwe, n.l. commissaris voor de opvoeding. ^etet, niet Een pytll van GR. HOUTSTRAAT naast Luxor (Adv. Ingez. Med.) Heden is een conventie gepubliceerd, onder teekend door de Franschen minister van finan ciën, Paul Reynaud, en den gouverneur der Bank van Frankrijk, Pierre Fournier, betref fende de herwaardeering van den goudvoor raad, afstand van goud door de Bank van Frankrijk aan den staat en een nieuw voor schot aan den staat. Een frissche dag besluit de week: Nachtvorst met heldere lucht overdag. Droog weer en een Noordoosten wind. HEDENr 14 PAGINA'S. jiiiiiii Donderdagmiddag werd het nieuwe politiebureau te Velsen officieel in gebruik genomen. Na de plechtigheid had op de binnenplaats van het nieuwe gebouw een inspectie plaats van het politiecorps. V. I. n. r.: inspecteur J. P. Engels, de commisasris van politie de heer J. P. Weijburg; Mr. Dr. A. baron Röell, Commis saris der Koningin, en de Burgemeester van Velsen, Mr. M. M. Kwint. R. P.: Drie maanden. pag. 1 De voorbereidingen der evacuatie pag. 3 H. D. Vertelling: Travesti pag. 4 Arbeiderswoningbouw te Heem stede een moeilijk vraagstuk. pag. 4 Van onzen specialen verslaggever in Finland: Een trieste reis nadert haar einde. pag. 5 Van onzen Londenschen correspon dent: De Engelschman geeft zijn „lawn" op pag. 5 Van onzen Zweedschen correspon dent; Noordelijke neutralen in het gedrang. pag. 6 K. de Jong over het concert van Sir Adrian Boult in het Concertge bouw te Amsterdam. pag. 2 J. B. Schuil: Voorstelling van Gruno, en Militaire Show-Revue. pag. 2 Voor de Jeugd. pag. 11 Laatste Berichten op pagina 9

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1