Haarlem's Dagblad
Felle strijd om Viborg.
Drie Maanden.
Russen op 2 kilometer van de stad?
Nieuwe slag
voor Rotterdam.
Toch nog
3$>ut eau S,tiens
KEIP
Herwaardeering van den
Franschen goudvoorraad.
ActikeCen-
57e Jaargang No. 17393
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
'dlenst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 1 Maart 1940
Abonnementen per week ƒ0.25, pet maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, loss#
nummers 6 cent per ex Advertentiën: 1-5 regelt
/1J5, elke regel meer ƒ0.35 Reclames ƒ0.60 pee
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.15. Groentjes zie rubriek.
Het is vandaag drie maanden geleden dat Rus
land den oorlog tegen Finland beffon. Er was
geen oorlogsverklaring en dat gaf den Russen
aanleiding van een „conflict" te blijven spreken.
Dit is alleen maar een spelletje met woorden. De
Russen zijn niet de eersten geweest in zijn toe
passing. En men kan de wereld in sommige op
zichten veel wijsmaken, maar niet de belangrijk
heid van dit verschil. Evenmin heeft zij zich laten
bedotten door het verhaal over de zoogenaamde
Finsche volksregeering onder leiding van den
Finsclien rebel Otto Kuusinen, die volgens de
Russische regeering de ware vertegenwoordiging
van het volk was. „De andere regeering", zeiden
zij in het begin, „heeft Helsinki al verlaten en is
niet langer in staat de zaken des lands te be
hartigen".
Zoowel het Finsche volk als „de andere regee
ring" hebben deze beweringen volkomen gelogen
straft, want een krachtiger eenheid tegenover een
in aantal, in bewapening en in hulpbronnen verre
overmachtigen tegenstander is zelden in de we
reldgeschiedenis getoond. Dat vrijwel het geheele
Finsche volk Russische overheersching niet als
een „bevrijding" maar als een nachtmerrie be
schouwde en nog beschouwt is bewezen in drie
maanden van strijd, waarin de Russen nog geen
enkele Finsche stad van eenige beteekenis hebben
kunnen veroveren, nog maar heel weinig Finsch
grondgebied hebben bezet en zulke enorme verlie
zen hebben geleden dat de kracht-reputatie van
hun onafzienbare Roode Leger naar de haaien is.
Helaas schijnt nu een keerpunt in den strijd
ophanden te zijn. Finland heeft uit andere lan
den wel veel geldelijke hulp en ambulances van
het Roode Kruis gekregen, uit Engeland ook wel
oorlogsmaterieel al is het nooit gebleken hoe
veel maar geen hulptroepen behalve een aantal
Scandinavische vrijwilligers, wier aantal slechts
in de duizenden loopt. Blijkens Finsche mededee-
lingen omtrent het recente terugtrekken op de
tweede verdedigingslijn in de Mannerheim Linie
heeft het ook met gebrek aan munitie te kampen
gekregen.
Na drie maanden strijd is het wel duidelijk dat
de Finsche papieren zijn gedaald. Nog hebben de
Russen geen groote terreinwinst gemaakt, maai
de val van de verwoeste stad Viipuri (Viborg)
wordt ieder oogenblik verwacht, de Finnen heb
ben in de Mannerheim Linie groote verliezen ge
leden en staan aan een voortdurend hevig offen
sief bloot en ook in het hooge Noorden, waar de
Russische opmarsch aanvankelijk door den winter
onmogelijk werd, worden zij weer bedreigd.
Nog steeds zetelt de echte Finsche regeering in
de hoofdstad Helsinki, die zij trouwens nimmer
verlaten heeft en toonen de Finsche energie en
eenheid geen enkele verslapping. Men kan trou
wens optimistische beschouwingen houden om
trent de tweede linie op de landengte van Karelië,
die aanmerkelijk korter is dan de eerste en
althans om die reden beter verdedigbaar. Men
kan de kaart van Finland erbij halen en onder
den indruk zijn van de vele hindemissen, die dit
gebied voor den aanvaller blijft opleveren: van
de tallooze meren en bosschen, die zich zelfs in
een gunstig seizoen zoo uitstekend zouden blijven
teenen voor die verdediging van het type guerilla,
waarin de Finnen zich van den eersten oorlogs
dag af zoo begaafd hebben getoond.
Men kan daaruit afleiden dat het nog lang
zou kunnen duren eer de Russen erin slaagden,
heel Finland te onderwerpen. Maar dat alles
neemt niet weg, dat zij na drie maanden toch
aan de winnende hand zijn gekomen. De vraag
is nu maar of deze positie er hen toe zal kunnen
bewegen, vredesonderhandelingen te gaan voeren.
Daarover is in den loop dezer week al op deze
plaats geschreven. Ik zal de goede redenen, die zij
ervoor kunnen hebben, niet herhalen. Dat de
Duitschers er veel voor voelen ligt voor de hand.
Het is allerminst in hun belang dat de Russen,
wier leveranties van grondstoffen zij noodig heb
ben en wier transport toch al zoo slecht is, zich
blijven afbeulen in Finland en al him energie op
dien strijd samentrekken. Maar als men dit be
denkt moet ook wel duidelijk worden, dat Enge
land een ruimere grondstoffen-voorziening van
Buitschland door de Russen geenszins zal wen-
schen.
Dus blijft nog altijd de bedreiging van Rusland
door het Fransche leger, dat onder generaal
Weygand in Syrië ligt, en door de Turken van
beteekenis. Waaruit men weer zou kunnen aflei
den dat Stalin door een vrede met Finland niet
verlost wordt van de kans op een grooten oorlog
maar slechts van éen front.
Bovendien zou hij, als hij vrede sloot, moeten
afzien van de (hem toegeschreven) aspiraties
om verder te gaan en ijsvrije havens in het
Noorden van Scandinavië te bemachtigen.
Het spel der strategie, met den oorlog in Fin
land als centrum, is dus wel ingewikkeld. Maar
te verwachten is dat het spoedig duidelijker zal
worden.
R. P.
Zal de „Lahn" thans spoedig uit
Montevideo vertrekken?
Duitsch vrachtschip heeft wol en huiden
aan boord.
NEW YORK, 1 Maart (Reuter). De corres
pondent van de New York Times te Montevideo
meldt dat het Duitsche vrachtschip „Lahn"
(8498 ton) zihc gereed maakt met een lading wol
en huiden uit Montevideo te vertrekken. Acht
leden der bemanning zouden zijn dedeserteerd.
Volgens de Finnen geen
doorbraak in de nieuwe linie.
Volgens de laatste door Reuter ontvangen te
legrammen woedt de strijd om Viborg (Viipuri)
uog steeds met een verschrikkelijke hevigheid.
Volgens het vannacht door het Russische
hoofdkwartier uitgegeven communiqué zouden
de Russen zich op nog slechts twee k.m. van de
stad bevinden.
Het communiqué maakt verder melding van
de bezetting van de belangrijke spoorweglijn en
drie stations ten oosten van Viipuri. De gewel
dige druk der Russen heeft de Finnen genoopt
zich terug te trekken. Volgens de Finnen zou er
evenwel geen sprake zijn van een doorbraak.
Erkend wordt, dat de positie der Finnen ernstig
is. Er is evenwel nog geen reden tot pessimisme,
zegt men.
Reuter meldt uit Stockholm dat de Finsche troe
pen zich thans teruggetrokken hebben op de linie,
die rechtstreeks loopt van de Finsche Golf naar
Vuoksen, halverwege de Karelische landengte. Om
Taipale houden zij stand, doch militaire deskundi
gen te Stockholm zijn van oordeel dat deze sector,
indien de Russen te Viborg doorbreken, ernstig in
den rug zou worden bedreigd,
Havas verneemt uit Helsinki dat de Russen aan
het front enkele aanvallen hebben gedaan, doch zon
der successen te behalen. De activiteit van de Rus
sen bij Petsamo en in het gebied.van Salla wordt
beschouwd als een poging om Russische detache
menten in andere sectoren, die in moeilijkheden ver-
keeren, te ontlasten.
Donderdagmiddag is twee keer luchtalarm in de
Finsche hoofdstad gemaakt. Tijdens het eerste alarm
werden twee vijandelijke vliegtuigen omlaag ge
schoten. Het verlies van deze toestellen is evenwel
nog niet bevestigd.
Bij het tweede alarm zag men vijandelijke toestel
len op groote hoogte boven de stad vliegen. Zij wer
den door de Finsche luchtdoelartillerie verdreven.
Finnen maken weer tanks buit.
Het Finsche legerbericht van Vrijdag luidt:
„Te land: Op de landengte van Karelië bleef de
vijand druk uitoefenen op 28 Februari tusschen de
Golf van Viipuri (Viborg) en het Vuoksenmeer,
waar de Finnen zich op nieuwe stellingen hebben
teruggetrokken. De vijand leed zware verliezen.
Veertien tanks werden vernield. Bij de Taipale
wei-den drie hevige aanvallen van de Russen terug
geslagen. Ten noordoosten van het Ladogameer
zijn aanvallen in de richting van Pitkaranta te
ruggedreven. Elders activiteit van patrouilles en
artillerie. Vier tanks en een pantsenvagen werden
vernield. Bij Kuhmo hebben de Finnen zich mees-
tel- gemaakt van eenige haarden van tegenstand.
Bij Petsamo is de strijd m de omgeving van de
Nautsi voortgezet.
In de lucht: Voor 28 Februari niets te melden.
Het verlies van een vijandelijk vliegtuig op 27 Fe
bruari, waarvan het vermoedelijke verlies was ge
meld, is bevestigd. Bovendien zijn dien dag nog
twee toestellen van den vijand omlaag gehaald".
Het Russische legerbericht.
Het Russische legerbericht van Donderdagavond
luidt: „Op 29 Februari gingen de Sovjettroepen
met succes voort het offensief op de Karelische
landengte tot ontwikkeling te brengen.
De Fransclie Iegerberichten.
Donderdagavond: „Niets belangrijks te melden.
Hervatting van de activiteit in de lucht".
Vrijdagmorgen: ..Een kalme nacht aan het ge
heele front. In het gebied van de Lauter activiteit
van patrouilles en vuurgevechten".
Engeland
zal Duitsche kolen
voor Italië aanhouden.
Volgens inlichtingen, welke de buitenland-
sche ambassades te Londen bereiken, zal En
geland heden, te middernacht, naar United
Press meldt, een begin maken met het aan
houden van de belangrijke kolenzendingen,
welke Italië over zee uit Duitschland impor
teert en die tot dusver vrijgesteld waren van
contrabande-controle.
Deze maatregel der Britsche regeering is een
zeer zware slag voor de Rotterdamsche haven. Tot
nu toe werden de Duitsche kolen voor Italië door
ons land gevoerd.
In 1939 werd door ons land 7.100.000 ton Duit
sche steenkool vervoerd, waarvan 3.340.000 ton
voor Italië bestemd was. Indien nu aan dezen dóór
voer door het besluii der Britsdie regeering een
einde komt, begrijpt ieder hoe zwaar de slag voor
Rotterdam zal zijn, dat toch reeds zoo ernstig- on
der de gevolgen van den oorlog te lijden heeft.
Zij bezetten de spoorlijn Viipuri-Valkjarvi, de
stations Ayrapaa, Heinjoki en Pero (op 9 K.M. ten
oosten vSn Viipuri) benevens de stad Ylasainio en
zomerhuisjes op de oostkust van de baai van
Viipuri op 2 K.M ten zuiden der stad Viipuri.
Op 28 cn 29 Februari hebben de Sovjettroepen
27 vijandelijke verdedigingswerken genomen,
waaronder 66 gewapend betonnen forten, behalve
de 42, die vermeld waren in het communiqué van
28 Februari.
In de overige frontsectoren geen wijzigingen van
belang. De Sovjetluchtmacht trad op tegen vijan
delijke troepen en militaire doelen. 36 vijandelijke
vliegtuigen zijn vernield op vliegvelden en bij
luchtgevechten".
Finsche nota aan den Volkenbond.
In de tweede nota, die Donderdag aan den Vol
kenbond is gezonden, bi-engt de regeering te Hel
sinki ter kennis van den Volken-bondsraad, dat de
Russische luchtmacht verscheidene malen de neu
traliteit heeft geschonden van het gebied der Aa-
landseilanden, welke door de conventie van Ge
neve van 20 October 1921 is gewaarborgd.
De werving van vrijwilligers in
Zweden.
In een te Stockholm "ach oud en persconferentie
is medegedeeld dat het comité voor hulp aan Fin
land in' de maand Maart een versterkte campagne
op touw zal zetten voor de werving van vrijwilli
gers. Een gezelschap Finsche mannen en vrouwen,
dat te Stockholm is aangekomen, zal in verband
hiermede een groote propagandatournée maken.
Tot dit gezelschap behoort ook de bekende Fin
sche schrijfster Sally Salminen.
Het Deensche Roode Kruis zal Zondag acht art
sen en zes en dertig verpleegsters naar Finland
zenden, waarmede het Deensche Roode Kruis-per-
soneel in Finland zal stijgen tot ruim honderd.
Russen via de Golf van Viborg naar
liet vasteland
STOCKHOLM, 1 Maart (Reuter). De mogelijk
heid van den val van Viipuri (Viborg) wordt thans
algemeen besproken. De stad ligt in puin. Alleen
de Finsche vlag op het slot geeft eenig teeken van
leven. Iedere twee minuten worden twintig salvo's
op de stad afgevuurd. Ook het gebouw van het
Duitsche consulaat is beschadigd.
Militaire deskundigen te Stockholm zijn van
meening, dat het grootste gevaar, waarvoor de
Finnen thans geplaatst zijn, bestaat in de mogelijk
heid van een vastberaden Russischen opmarsch
over het ijs van de Golf van Viipuri naar het vaste
land. Men betwijfelt of de Finnen over voldoende
manschappen beschikken om de geheele kust van
het vasteland te beschermen. De achter Viipuri
gelegen hoofdweg naar het binnenland wordt even
eens dagelijks gebombardeerd om de ravitailleering
der Finnen tegen te gaan
Des nachts bevinden zich stroomen vluchtelin
gen op dezen weg.
Men is van opvatting dat de val van Viipuri voor
het lot der Finnen niet beslissend zal zijn, daar zij
zouden kunnen terugtrekken op nieuwe verdedi
gingslinies in de heuvels rond de stad.
Ook in het Noorden hebben de Finnen het hard
te verduren.
Men gelooft, dat de Russen aan het front van
Petsamo over mqer dan twee divisies beschikken.
De Finnen, die den geheelen winter de Russen aan
dit front hebben opgehouden, met betrekkelijk
weinig skipatrouilles, hebben overigens goedver-
sterkte stellingen ingenomen bij Nausi, dat be
schouwd wordt als een belangrijk strategisch punt.
Tjonge jonge, dat is aardig.
Dat het nu, hoewel wat laat,
En daardoor wel heel merkwaardig,
Toch per slot nog wintren gaat.
Lang gewacht en stil gezwegen,
Zijn we nu dus op het punt:
Nooit gedacht en toch gekregen,
Hoe je toch maar boffen kunt.
Als het even aan wil houden,
Gaat de schaats nog uit het vet,
Dank zij deze Maartsche koude,
Krijgen wij nog winterpret.
Na dat eindelooze dooien,
Zonder zelfs een schijntje vorst,
Is dan toch, diat is het mooie,
Onze winter niet vermorst.
Neen maar, neen maar, wat 'n vreugde,
Achteraf komt me daar nou,
Wat slechts ouderen nog heugde,
Heusche echte winterkou
't Kan een menschenhart vervoeren
Tot een feller harteklop,
Maart, die straks zijn staart moet roeren,
Roert voorloopig al zijn kop.
P. GASUS.
MET ZEISS-GLAZEN
GIERSTRAAT 27 - Tel. 16764
Hm
(Adv. Ingez. Med.)
WAT niet goed is, verdwijnt op den
duur. Wat wel goed is, blijft be
staan. Wat steeds toeneemt, moet uitste
kend zijn. De Groentjes van Haarlem's
Dagblad nemen steeds toe.
Californië <loor overstroomingen
geteisterd.
Duizend dakloozen.
SAN FRANCISCO, 1 Maart (ANjP.) De ge
zwollen rivier Sacramento is gisteren ook in het
district Princeton-Glenn door de dijken gebro
ken en heeft het weiland onder water gezet. De
doorbraak bracht geen bedreiging van men-
schenlevens mee, daar het gebied niet dicht be
volkt is, doch de watersnood verhoogde aanmer
kelijk de schade, welke in de drie dagen van over
strooming in het dal van noordelijk Californië
reeds geraamd werd op vijf millioen dollars,
Elders in het overstroomde land scheen de toe
stand iets te verbeteren. Duizend menschen zijn
dakloos.
Volgens United Press wordt ondertusschen
de staat Oregon door hevige orkanen en stort
regens geteisterd. Hier werden 3 personen ge
dood.
De regenval bedraagt 25 cM.: sedert 35 jaar
is er niet zooveel water gevallen.
In het Californische districte Tehama zijn 50
personen ge.ïsoleerd. Vliegtuigen hebben voedsel
uitgeworpen.
Hulpverleening door
patrouillevaartuigen.
's GRAVENHAGE 1 Maart In haar vergade
ring van gisteren heeft de commissie Van 't Haaff
voor de veiligheid ter zee, naar aanleiding van de
scheepsrampen van den laatsten tijd zich ernstig
beraden omtrent de mogelijkheid den opvarenden
grootere veiligheid te bieden, waarbij zij onder het
oog heeft gezien of deze door het in verband doen
varen van twee of meer schepen, dan wel door mid
del van begeleidingsschepen kan worden verkregen.
Ernstige moeilijkheden van technischen aard ver
zetten zich evenwel tegen uitvoering zoowel van den
eersten vorm als van de tweeden vorm van bevei
liging.
De commissie zal thans evenwel een onder
zoek instellen naar de mogelijkheid van pa
trouilleering op een speicale, voor een groot
deel afgebakende route, door een aantal klei
nere schepen, waardoor opvarenden verzekerd
zullen zijn dat bij een eventueel ongeval hulp
steeds nabij is. Mocht deze oplossing aanvaard
kunnen worden, dan meent de commissie, dat
daarmee een zeer goede beveiliging zal worden
verkregen.
Het woord is aan
Napoleon
Om geloofd te worden hoeft men
slechts de waarheid ongelooflijk te
maken.
Britsche vliegtuigen opnieuw boven
Duilscliland.
Vluchten boven steden in het Noordwesten en
Oostzeehavens.
LONDEN, 1 Maart (Reuter). Vliegtuigen
der Koninklijke Luchtstrijdkrachten hebben in
den afgeloopen nacht voor den derden keer
van deze^week boven Berlijn gevlogen.
Tijdens" de vliegtochten werd gevlogen bo
ven vele belangrijke steden in Noord-West
Duitschland er. Oostzeehavens.
In het communiqué van het Engelsche ministerie
van luchtvaart wordt medegedeeld: „In den loop
van den nacht hebben vliegtuigen der Koninklijke
Luchtstrijdkrachten een reeks succesrijke patrouil
le- en verkenningsvluchten gemaakt boven vijan
delijk grondgebied. Hierbij waren de patrouille-
tochten boven de Friesche eilanden. (Hiermede
worden de Duitsche Friesche eilanden bedoeld.
Red.), welke beoogen de werkzaamheden van de
mijnenleggende vijandelijke vliegtuigen te beper
ken en verkenningen en patrouilletochten boven de
havens van Kiel en Lübeck. Voorts heeft onze
luchtmacht een aantal belangrijke steden in Noord-
West Duitschland verkend, o.a. Hamburg, Bremen
en Hannover en de havens van Cuxhaven en
Brunsbüttel in de Golf van Helgoland. Bovendien
zijn onze vliegtuigen opnieuw doorgedrongen tot
Midden-Duitschland en hebben zij Berlijn be
reikt".
Duitsch commentaar.
De Duitsche pers maakte gisteren de berichten,
volgers welke Britsche bombardementsvlietuigen
boven Berlijn zouden hebben gevlogen, belache
lijk. De „Lokal Anzeiger" schreef o.a. dat de Brit
sche openbare meening zulke leugens worden
voorgezet, dat zij alles wat tot nu toe in Engeland
is uitgevonden in de schaduw stellen.
„De drieste piloten moeten zoo goed gevlogen
hebben, dat zij met het bloote oog de Wilhelm-
strasse en Unter den Linden konden herkennen".
Het blad vond het eigenaardig dat geen enkel Ber-
lyner de Britsche bombardementsvliegtuigen had
gezien.
POTEMKIN VAN ZIJN FUNCTIE
ONTHEVEN.
Volgens een bericht uit Moskou is de Sovjet-
Russische vice-commissaris van buiteniandsche
zaken, Potemkin, uit zijn functie ontheven en
aangesteld in een nieuwe, n.l. commissaris voor
de opvoeding.
^etet, niet
Een pytll van
GR. HOUTSTRAAT naast Luxor
(Adv. Ingez. Med.)
Heden is een conventie gepubliceerd, onder
teekend door de Franschen minister van finan
ciën, Paul Reynaud, en den gouverneur der
Bank van Frankrijk, Pierre Fournier, betref
fende de herwaardeering van den goudvoor
raad, afstand van goud door de Bank van
Frankrijk aan den staat en een nieuw voor
schot aan den staat.
Een frissche dag
besluit de week: Nachtvorst met heldere
lucht overdag. Droog weer en een
Noordoosten wind.
HEDENr 14 PAGINA'S.
jiiiiiii
Donderdagmiddag werd het nieuwe politiebureau te Velsen officieel in gebruik
genomen. Na de plechtigheid had op de binnenplaats van het nieuwe gebouw
een inspectie plaats van het politiecorps. V. I. n. r.: inspecteur J. P. Engels, de
commisasris van politie de heer J. P. Weijburg; Mr. Dr. A. baron Röell, Commis
saris der Koningin, en de Burgemeester van Velsen, Mr. M. M. Kwint.
R. P.: Drie maanden. pag. 1
De voorbereidingen der evacuatie
pag. 3
H. D. Vertelling: Travesti pag. 4
Arbeiderswoningbouw te Heem
stede een moeilijk vraagstuk.
pag. 4
Van onzen specialen verslaggever
in Finland: Een trieste reis nadert
haar einde. pag. 5
Van onzen Londenschen correspon
dent: De Engelschman geeft zijn
„lawn" op pag. 5
Van onzen Zweedschen correspon
dent; Noordelijke neutralen in het
gedrang. pag. 6
K. de Jong over het concert van
Sir Adrian Boult in het Concertge
bouw te Amsterdam. pag. 2
J. B. Schuil: Voorstelling van
Gruno, en Militaire Show-Revue.
pag. 2
Voor de Jeugd. pag. 11
Laatste Berichten op pagina 9