JxCmscfiMw
„t Sal waerachtig wel gaen."
VEILINGAGENDA
Veilingen «^Inboedels
en Meubilair
Das £ied dec Witste.
De eerste kookschool
te Haarlem.
ZATERDAG 2 MAART 1940
H A" A REE M'S D A G B' E A D
8
Eert film van onze Indische marine
>,Moge ook in normalen tijd een
film van deze lengte aan Indië
gewijd worden."
Beminde Suster,
Gisteren hébben wij den dans aangegaan,
en ben Godt sy gelooft gesondt, en hebben ons
hart eens weder opgehaelt als Keuningen. Ik
ben op myn vierde schip, de Comeetstar, en
meene van daeg een braven dans te danssen.
Wy krygen de Fransen soo aen 't loopen dat
sy de bramseils en alles bysetten, en soo het
van daeg soo voortgaet. soo hoop ik dat aller
vrienden en ons gebedt verhoort sal zyn, en
dat wy van de tyranny verlost zullen worden.
AdieuCouragie. 't Sal waerachtig wel gaen.
8 Juny 1673.
C. Tromp.
De laatste regel van dezen brief van onzen
zeeheld Tromp dient tot titel en devies van de
film, welke een sober beeld geeft van de Ne-
derlandsch Indische marine, en welke Vrijdag
avond tijdens een bijzondere voorstelling in het
Frans Halstheater tot vertooning kwam. De
beelden van deze film zijn van zeer goede kwa
liteit en logenstraffen de redeneering, welke de
ronde doet naar aanleiding van het staken van
do Indische journaalopnemingen, namelijk dat
het scherpe Tropische licht en andere klimato
logische omstandigheden aldaar zoogenaamde
flikkeringen in het beeld veroorzaken en ook
anderszins het bereiken van een goede beeld
kwaliteit onmogelijk maken. Wij mogen met
vreugde constateeren dat het materieel van on
ze Indische marine, en de oefeningen daar
mede ondernomen, duidelijk en in een over
zichtelijke volgorde door het filmmateriaal zijn
weergegeven.
De Indische film in het algemeen is vaker
het onderwerp geweest van krantencopie, ook
op deze plaats. Eigenlijk is in verhouding tot
hetgeen aan Indische films geproduceerd werd
teveel geschreven. En ondanks die hoeveel
heid is men nooit kunnen komen tot het ver
vaardigen van een hoofdfilm, welke Indië tot
onderwerp had. Dat kon waarachtig' niet gaan.
Maar nu plotseling, in een tijd van nood kan
men er wel toe gera-
.ken om een filmband
van meer dan een
.uur gaans, dus een
Frans Hals
volledige hoofdfilm
aan een Indisch onderwerp, en wel de marine,
te besteden. Een bewijs er voor, dat de film
blijkbaar alleen wanneer de nood aan den man
is, vanwege onze overheid, en allen, die indi
rect of direct bij Indië. geïnteresseerd zijn. in
het geweer mag komen. Waarom worden er niet
regelmatig Indische journaals geproduceerd,
waarom worden er geen korte films gemaakt
van Indische onderwerpen? Zij zouden van
oneindig veel waarde zijn voor een cultureele
(bewustwording van het Nederlandsche volk ten
aanzien van Indië. Maar ja, die journaals, die
een tijd lang in onze bioscopen werden ver
toond, moesten gestaakt worden, mede wegens
te geringe financieele interesse en te weinig be
langstelling var. de regeering, eenige korte
films over Indische onderwerpen werden welis
waar schoorvoetend geproduceerd, maar de
laatste hiervan, welke tot vertooning kwam, ligt
toch al weer ver in ons geheugen terug. En nu
eensklaps komt daar een film van meer dan een
uur besteed aan onze marine. Nou gaat het
wel. Moge echter eens de tijd komen, dat niet
een noodtoestand, doch een cultureel inzicht de
oorzaak zal zijn voor een film gewijd aan Indië,
die langer dan een uur onze aandacht gespan
nen houdt.
De directie van het Frans Hals-theater ver
dient alle lof voor haar initiatief om deze film
in de omlijsting van een bijzondere voorstel
ling, waar vele burgerlijke en militaire autori
teiten van Haarlem aanwezig waren, te bren
gen, en een week lang de Haarlemsche burgerij
in de gelegenheid te stellen om kennis te ne
men van de opvatting der Indische marine,
dat het daar in Jan Oost met onze defensieve
kracht waarachtig wel gaan zal. De film toont
ons zeer uitvoerig hoe onderzeebooten onder
water gaan, weer boven komen, hoe of torpedo's
gelanceerd worden enz. Bij de vliegtuigbasis
staan we langen tijd stil, en we gaan met een
vliegtuig de lucht in om te zien hoe of bom
men worden geworpen op een oefendoel. We
varen aan boord van jagers en kruisers en vol
gen de oefeningen aan boord systematisch, om
tot slot de mobilisatie in Indië te beleven en
de revue der zeestrijdkrachten bij te wonen.
Het „verhaaltje" in het begin van de film is wat
primitief, en we willen dit liever niet de maat
staf van een sereuze kritiek aanleggen. Het
wordt trouwens in de schaduw gesteld door den
hoofdopzet van de film, waarvan zeer veel te
roemen valt, vooral het camerawerk is grondig,
hoewel -„de oogen der wereld" wel eens wat lang
niet van een ankerketting of een kanonloop af
te slaan zijn. Vooral aan het slot is de film als
zoodanig goed te noemen, en valt. ook op het
gebied van montage van beeld en geluid wat
opmerkenswaardigs te noteeren. In het geheel
is deze film zeker waard gezien te worden door
een ieder, die belang stelt in de Indische de
fensie. Een voortreffelijk voorprogram van uit
gebreid nieuws, een teekenfilm een cultureel
werk over „water" en een kleurenshort van een
Arabischen bazar wordt vooraf vertoond. Bij de
eerste bijzondere voorstelling sprak de directeur
van het Frans Hals Theater, de heer E. Pra-
ger een openingswoord, en speelde het politie
corps van Haarlem eenige muziekstukken,
welke succes oogstten. De voorstelling werd
geopend en besloten met het Wilhelmus.
CONRAD
VEIDT
als
Zij die geregeld bezoekers van Cinema Palace
zijn, zullen zich niet kunnen beklagen, dat ze niet
elke week weer opnieuw sensaties van de meest uit
eenloopenden aard te verwerken krijgen van de
luchtigste amusante waarbij je schaterlacht tot de
aangrijpendste, waarbij je de handen toeknijpt van
angst en emotie, toe. Niet zelden geeft een zelfde
avond zoo'n heel gamma van gevoeléns. Als voor-
beid hiervan zou het programma van deze week
kunnen gelden.
In ,,De Tyran" speelt Conrad Veidt de hoofdrol.
De uitbeeldingen van Veidt zijn altijd in een zeker
waas gehuld, meest geheimzinnig, altijd vreemd,
dikwijls onheilspellend. Zijn ongewone masker sug
gereert al deze gevoelens. Conrad Veidt, in de film
Keith logeert met een vriendinnetje in een luguber
hotelletje, waar hij zijn schuld niet kan betalen.
Hij verzekerd evenwel Suzanne, het vriendinnetje,
dat het heel gauw anders gaat worden. Inderdaad
krijgt hij glijk. Op de een of andere manier weet
hij een rijkaard te interesseeren voor zijn plannen
en hij krijgt de beschikking over een schip, over
mannen en over geld. Daarmee gaat hij naar Perzië,
omdat hij op een bepaalde plek petroleum en goud
in den grond vermoedt. Keith blijkt een machts
wellusteling te zijn, die alles en iedereen naar zijn
pijpen wil laten dansen. Wie zich verzet, wordt hem
te lastig en wordt onschadelijk gemaakt. In Perzië
aangekomen, vestigt hij zich met zijn mannen op de
bedoelde plaats. Hij maakt zich doodelijk gehaat
bij de inboorlingen en het gros van zijn volgelingen.
Hij terroriseert iedereen. Hij wordt beheerscht door
twee gevoelens, verlangen naar onbeperkte macht
en zijn liefde voor het meisje Suzanne. Voor alle
andere gevoelens is hij gesloten.
De eenige die hem trotseert is de jonge dokter
Leclercq, wiens wil even sterk is als de zijne. Maar
Leclercq's wil gaat naar menschelijkheid en rede
lijkheid. Herhaaldelijk zijn deze twee in conflict
met elkander en de verhouding wordt nog slechter
als Suzanne zich hoe langer hoe meer van Keith
afwendt en naar denzooveel nobeler Leclercq neigt.
Tenslotte komen de inboorlingen in opstand en
omsingelen de nederzetting. Leclercq, die bij hen
populair is, wil met hen onderhandelen. Het resul
taat is, dat allen vrijen aftocht krijgen, maar Keith
moet voor hun rechtbank versohijnen. En nu toont
Keith nog eens goed zijn slechte karakter. In plaats,
dat hij op de voorwaarde ingaat, wil hij allen die bij
hem zijn neerschieten, omdat hij niet alleen wenscht
te sterven. Een goedgemikt schot van een van zijn
mannen voorkomt die wandaad. Hij kan nog naai
de inboorlingen strompelen en valt voor de voeten
van den aanvoerder dood neer. Een schitterend
gespeelde rol van Veidt, die bovenaan staat in deze
cast van uitstekende spelers.
Voor de pauze heeft het publiek zich kostelijk
vermaakt met: „Ik ben de wet". De uitroepen, het
gejuich, het handgeklap zelfs, zijn even zoovele be
wijzen, hoe men met de geschiedenis meeleefde. Als 't
op het tooneel was geweest, zou men kunnen zeg
gen: de wet kreeg herhaaldelijk open doekjes, en
dat de boef zijn verdiende loon kreeg en op het
laatste nippertje met de lasso van de wet uit het
bootje dat redding had moeten brengen door de
branding aan het strand werd getrokken, werd vol
instemming begroet.
Een kostelijke film vol humor, vlot spel, grap
pige dialoog en sportiviteit. Er .is geschaterd en
gebeefd.
LUISE RAINER
FILMALLERLEI.
In het Moviac-theater laat Stan Laurel u
deze week in een klucht weer van zijn grap
pen genieten. Verder wordt het program, dat
naar ieders smaak wat biedt, gevuld door tee-
ken-, muziek, natuur- en cultureele films.
Zondagochtendvoorstellingen.
Zondagochtend worden in Haarlem de vol
gende filmvoorstellingen gegeven:
Frans-Hals: „Finland" causerie met film
door A. J. Th. v. d. Vlugt, consul van Finland.
Luxor: De tuin van Allah, met Mariene Dietrich
en Charles Boyer.
Rembrandt: „Op reis door Z.-Afrika".
Palace: Sneeuwwitje.
U ALGEMEEN VERKOOPLOKAAL
NIEUWE GRACHT 74 Anno 1907.
Makelaar P. HOOGEVEEN Lz.
Onder deze rubriek zullen vanaf
heden de datums worden vermeld der te
houden
VRIJDAG 8 MAART
eerstvolgende Veiling, waarvoor dagelijks
goederen kunnen worden ingebracht of
afgehaald. TELEFOON 13845
(Adv tngez. Medj
JAPON VOOR GEZETTE DAMES.
Twee-in-een-patroon 2990.
Beide japonnen zijn te maken, behoudens
kleine wijzigingen,, aan de hand van één patroon
Verschil in halfsafwerking en mouwen.
Links een gebloemd dessin op donkeren on
dergrond, dat b.v. ook in moesjes heel aardig
werkt, met shawlkraag en ruime, ietwat klolT
kende mouwen. Voorbanen in scherpe punt op
geknipt, sluiting met knoopjes en lusjes. Rechts
een effen zijden 'of dunne wollen japon met V-
vormige halsafwerking en lange, niet geheel aan
den pols aansluitende mouwen De eenige gar
neering bestaat uit een corsage.
Men ziet aan het uitgevouwen patnxr
eenvoudig beide japonnen te maken zijn.
Patroon in maat 52.
Prijs 26 cents; het is van Maandag al ge
durende een week verkrjgbaar bij de our--*au\
van dit blad: Groote Houtstraat 93 en Soenda-
plein 37.
maakt Caccièce.
Paulette Goddard, Allan Marshal en Luise Rainer.
Carrière..., dat is het droom woord, dat alle
leerlingen van de tooneelschool, die ons in deze
film uitgebeeld wordt, op de lippen zweeft. Maar
carrière dat houdt nauw verband met talent,
en talent is iets, waarmede niet iedereen begif
tigd is. En zoo zien wij dan onder deze groote
groep van jonge menschen maar een enikele
schuilt, voor wie het weggelegd is carrière op
het tooneel te maken. En een dier weinigen is
Louise Mauban, het droomerige fabrieksmeisje,
dat haar in de avonduren verdiende loon be
steedt om haar roeping te kunnen volgen. Louise
is de eenzame verschijning tusschen haar mede
leerlingen, het stil romantische meisje, dat om
haar fantastische
denkbeelden en droo-
merïjen het mikpunt
wordt, maar des
ondanks haar eigen
weg volgt in het vaste besef eenmaal te zullen
slagen en groote kunst te brengen aan het pu
bliek.
Louise is niet alleen de mysterieuze fantaste.
Luxor
Zij is ook de vrouw, die weet, dat haar roeping
offers vergt, zeer groote offers zelfs. Zij brengt
het grootste offer van haar leven door den man,
die haar een gelukkig en onbezorgd leven kan
schenken, op te geven. De man, die zij eenmaal
vuirig liefhad, die eerst een onbereikbaar ideaal
scheen, maar die tenslotte een barrière bleer.
tusschen haar en haar kunst.
Luise Rainer, de begenadigde actrice, die wij
ons o.a. uit „De goede aarde" herinneren, boeit
ons ook in deze film weer door haar expressief,
ingetogen spel. Zij „draagt" dit stuk van begin
tot eind en men zou deze film eigenlijk alleen
al moeten zien om de talentvolle wijze, waarop
zij de carrière van een waar kunsten aresse ver
tolkt.
In Paulette Goddard als de mede-leerlinge,
heeft Luise Rainer een goede vrouwelijke partner
gevonden.
Aan de hoofdfilm gaat een uitbreid voorpro
gramma vooraf. O.a. is er een gekleurde film
over Sint Helena en een nieuw avontuur van
Popeye.
ZARAH LEANDER zingt:
Rembrandt
Een film waarin Zarah Leander de hoofdrol ver
tolkt is altijd weer een streeling voor het oor. Ook
deze rolprent is hoofdzakelijk ingesteld om het
donkere timbre van haar stem zoo voordeelig mo
gelijk naar voren te laten komen. En in deze film
boeit haar spel weer, maar het is toch niet haar
beste creatie.
Zarah Leander speelt de rol van Grace Collins,
een zangeres. Zij is de dochter van den kopermag
naat Collins (Friedrich Domin), die op het moment
in een Noord-Afrikaansch mandaatgebied vertoeft,
om daar de exploitatie
van een kopermijn
handen te krijgen. Die
mijn wordt nu gefinan
cierd door inlanders
onder leiding van een jong ingenieur, Nic. Brenten
(G. Knuth), een idealist, die het vertrouwen der
Bedoeïnen geniet en die de mijn in inlandsche
handen wil houden. Zijn ideaal is de inboorlingen
te bevrijden van de onderdrukking der vreemde
lingen. Grace gaat haar vacantie bij haar vader
doorbrengen en maakt kennis met Brenten en ook
met Frank Stanney, (Herbert Wille) een. kapitein
en vriend van Brenten, die het militaire commando
voert om de mijn in geval van oproer te bescher
men. Bat oproer komt en Brenten is de leider, zoo
dat de vrienden tegenover elkaar komen te staan
en Collins, die intusschen eigenaar van de mijn is
geworden geeft bevel Brenten neer te schieten.
Brenten en Grace hebben intusschen liefde voor
elkaar opgevat en Grace houdt nu de soldaten ge
durende een uur in de cantine bezig met haar ont
roerende zang,-zoodat er juist tijdig hulp komt om
Brenten te bevrijden.
Een film met tal van ontroerende momenten met
goed spel van de hoofdpersonen. De Oostersche
sfeer is zeer goed weergegeven en de gevechten
tusschen de militairen en de Bedoeïnen zijn zeer
suggestief.
De film werd geregisseerd door Paul Martin en
de muziek is van Nico Dostal.
Variété in Rembrandt.
Op het tooneel de „Drie Kemmy's" drie acrobaten,
die verbluffende staaltjes van acrobatiek, kracht en
plastiek laten zien. Een uitstekend nummer dat veel
succes oogstte.
Bloedtransfusie.
Voordracht van dr. Spaander.
Vrijdagmiddag hield dr. J. Spaander, assistent
van prof. Borst, te Amsterdam, voor den Plaatse
lijken Raad-Haarlem van den Nationalen Vrou
wenraad en belangstellenden, in restaurant Lido,
Plein, Haarlem, een voordracht over het thans zeer
actueele onderwerp bloedtransfusie.
Nadat dr. Spaander ingeleid was door mevi.
Beunders, presidente van den Plaatselijken Raad
Haarlem van den Nationalen Vrouwenraad, begor
hij mét een overzicht te geven van de wordingsge
schiedenis, de organisatie en de taak van „Het
Roode Kruis". Veel nuttigen en heilzamen arbeid
heeft deze wereldorganisatie verricht. Zoo is nu ook
een algemeene bloedtransfusiedienst in het leven
geroepen Bloedtransfusie bestaat al eeuwen, maar
men past' haat niet toe op wetenschap -lijkt
de. Eerst in 1900 kwam men tot bctei inzicht: dt
bloedgroepen werden ontdekt. Men onderscheidt
50 jaar geleden.
In Haarlem's Dagblad verscheen het bericht,
dat een aantal dames hier ter stede het voor
nemen had opgevat onze stad gelukkig tö
maken met de vestiging van een kookschool,
„in navolging van het voorbeeld van Den
Haag".
Dit leidde tot de oprichting van de kook- en
naaischool „Wilhelmina", die in een perceel
van de Wilhelminastraat gevestigd werd. Later
(in 1901) werd deze school opgeheven en ver
vangen door de Haarlemsche Huishoud- en
Industrieschool. Behalve die inrichting heeft
Haarlem thans ook een Protestantsche- en een
R.K. Huishoudschool.
Een huiselijk man greep, nadat het bericht
over het plan der Haarlemsche' dames in de
courant gestaan had, naar de pen om in een
ingezonden stuk te schrijven:
,,Met dit plan kan ik niet dwepen. Daarge
laten nog dat men veeh-,, zich toelegt op hefc
maken van allerlei lekkere schoteltjes, dan op
het bereiden van dagelijkschen, eenvoudigen
kost, kan ik maar niet inzien waarom in een
school, onderwezen moet worden wat in het
huisgezin zelf evengoed, neen beter kan worden
geleerd. Wie kan een jong meisje beter onder
richten in de kookkunst dan haar moeder zelve,
die door langdurige ondervinding weet, hoe de
spijzen oip de meest goedkoope wijze moeten wor
den toebereid! En ik durf beweren, dat geen
kookschool-cursus, hoe goed die, op zioh zelf be
schouwd, ook wezen mag, wedijveren kan met
die langdurige, volledige opleiding in de keuken
van de familie zelf, onder het oog van moe
der".
Zooals gewoonlijk als er iets nieuws wordt
voorgesteld kwam er dus verzet. Maar toch
hebben de huishoudscholen hun plaats veroverd.
HIJ KAN LACHEN
want zijn kelder staat vol met groenten
voor den heelen winter. Hij behoeft geen
dure groenten te koopen. Hij koc'ht voor
5.75 aan zaden bij:
ZAADHANDEL 3AN ROOZEN,
SPEKSTRAAT 5 - HAARLEM.
Vraagt onze prijscourant aan.
(Adv Ingez. Med.)
thans vier bloedgroepen. Bloed van den een kan
slechts zonder gevaar in een ander worden overge
bracht, wanneer beiden tot dezelfde bloedgroep be-
hooren. Het ig nog slechts eenige jaren geleden, dat
de bloedtransfusie de vlucht genomen heeft, die
zij nu heeft, hoofdzakelijk door groote verbetering
in de techniek.
In het afnemen van bloed is niets afgrijselijks;'
de bloedgever of „donor" krijgt een prikje in den
arm, wandelt weg en gaat weer aan zijn wer, zijn
bloed wordt bewaard op lage temperatuur en op
kamertemperatuur toegediend.
Het Roode Kruis heeft een ooidogstransfusiedienst
in het leven geroepen met 84 centra, waarvan Haar
lem er een is. Alle bloedgevers, die zich beschik
baar hebben gesteld, worden geregistreerd. Voor
Haarlem zijn 1200 gevers noodig, daarvan hebben
er zich 900 opgegeven, Haarlem is er dus nog niet.
Spr. knoopte hieraan een propagandistisch woord
vast.
Wie zich als donor opgegeven heeft, krijgt een
oproepingskaart voor een keuring (men kan zich
opgeven voor oorlogs- en voor vredesdienst). Na
de keuring krijgt hij een kaart, waarop verschillen
de bijzonderheden betreffende zijn bloed staan op-
geteëkend, thuis; die bewaart hij (zij).. Bij een
oorkomend gevaj wordt dan een deel van zijn (of
baar) bloed afgenomen.
- Tenslotte vertoonde spr. eenige lichtbeelden, ter
toelichting van het gesprokene en die een beeld
gaven van wat er in Amsterdam op het gebied van
de bloedtranfusie geschiedt.
Vlevr BeundeiT dankte den spreker voor zijn be-
\v!-::-c' irl-idmg en wekte dc- aanwezigen
ip, het werk van den bloedtransfusiedienst bekend
te maken in vereenigingen, oragnisaties enz.
