Haarlem's Dagblad
Sovjet-voorhoede
reeds in Viborg?
VERHOOCINC
Boekenweek.
Cheerio - Everybody
AMERICAN CLUB
Entrée: f 0.30 (p. r.)
Hitier ontvangt
Sumner Welles.
Correct optreden van
duikbootcommandant
Poolland.
Veidedigexs bieden nog. steeds
haxdnekkigen tegenstand.
„Matthaus-Passion"
Artikelen-
57e Jaargang No. 17394
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groota
Houtstraat 93, bijkantoor Soendapleïn 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 2 Maart 1940
Abonnementen per week 0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden 3.25, franco per post 3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regel»
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.15. Groentjes zie rubriek.
Vandaag begint de jaarlijksche Boekenweek
weer. die van 2 tot 9 Maart zal duren. „U viert
het feest toch meevraagt een aardig, kleu
rig „foldertje" dat de boekhandelaar van den
overkant haastig en beleidvol op mijn schrijftafel
heeft doen belanden. En ik ben bereid, al is het
niet met volledige bewondering voor den grooten
stroom van nieuwe boeken die jaarlijks over dit
kleine land vloeit. Die stroom is te groot, hij
sleept al te veel mee en men verlangt er wel eens
naar dat hij ingedijkt en van sluizen voorzien zou
worden. Een echte Hollandsche gedachte trou-
v/ens. Zit ons in het bloed. Als wij een breeden
stroom zien denken we aan dijken en sluizen en
missen ze altijd een beetje als ze heelemaal af
wezig blijken te zijn.
Maar in allen ernst: het is teveel. Ik heb mij
evenwel bereid getoond om het feest mee te vie
ren en zoek dus de lichtzijde van de overmaat.
Alles heeft een lichtzijde. Hier is die niet moeilijk
te vinden. De overvloed biedt ruime gelegenheid
tot dat zoeken en vorschen en peilen, dat de ware
boekenliefhebber mint. Hij kan het niet alleen
in boekhandels en bibliotheken doen maar ook bij
zijn medeminnaars van het boek. Hij kan hen
vragen: heb jij iets moois of bijzonders gevonden?
en het antwoord aan zijn eigen smaak gaan
toetsen. Ja, dat verschil in smaak! Dat is kalei-
doscopisch in zijn veelheid van kleuren en het zal
den uitgever en den boekhandelaar tot argument
strekken als zij de breedte van* den boekenstroom
rechtvaardigen moeten. Elck wat wils dienen zij
te geven, zullen zij zeggen. Een heelemaal af
doende verklaring is het wel niet, maar men komt
er een eind mee.
Het Boek is in dezen tijd van ramp en benau
wenis eigenlijk belangrijker dan ooit. Het kan
rust, verpoozing, schoonheid, nieuwe kennis
brengen. Het kan in het algemeen het geloof in
beschaving en cultuur en de trouw aan die liooge
waarden sterken. En in zijn goede uitingen doet
het dat ook. Daarbij belooft zoo'n nieuwe Boeken
week altijd weer ontdekkingen, die voor lange
levensperioden, soms voor het heele verdere leven
beteekenis kunnen hebben. Men kan een boek
vinden dat kostbaar nieuw inzicht bijbrengt, al is
het soms maar een enkele gedachte, die zoo'n
diepen weerklank in ons vindt dat zij altijd blijft.
Men kan een schrijver of schrijfster ontdekken
die zoozeer tot het hart spreekt dat hij of zij een
ontroering wekt, die blijvend is en tot tal van
herlezingen zal leiden. Men kan in den overvloed
van boeken over psychologie een raad of een ver-
I klaring vinden, die nieuwe levensvreugde brengt
of in de, niet minder uitgebreide bibliotheek over
I opvoeding iets ontdekken, dat zijn kinderen baat
voor hun toekomst zal opleveren.
Er zijn niet slechts de nieuwe boeken. Ik heb
die kostbare al genoemd, die wij ontdekken en
die bij ons blijven in ons leven als trouwe vrien
den. Maar men ontdekt niet alleen in den stapel
der nieuwe uitgaven. Wie zoekit kan ook in het
oude zooveel vinden, dat hem vreugde zal kunnen
baren. Ik heb daarvoor vroeger al eens gepleit en
ik doe het nog eens, want het is mij zelf vaak
overkomen. Wie zich alleen afvraagt of een boek
nieuw en dan nog of het wel „a la mode" is be
perkt zijn of haar exploratiegebied tot een heel
klein terreintje en loopt de kwade kans, niets te
vinden dat werkelijk bevredigt. Behalve dan het
„kunnen meepraten". Want a la mode is een vree-
selijlc oppervlakkige maatstaf.
„Hamster in uw hoofd!" roept het foldertje mij
toe. „Hamster kennis, hamster ideeën." Ik zou
daar nog aan willen toevoegen: „Hamster in uw
hart." Want dat hebben wij in dezen tijd wel het
meest noodig, als we niet vervlakken, verruwen,
afstompen willen temidden van de wreedheid en
het cynisme der wereldgebeurtenissen. Als deze
Boekenweek tot zulk hamsteren veel bijdraagt
en waarom zou zij het niet? zal zij haar
ideëele doel op de nobelste wijze verwezenlijkt
hebben. Dat wensch ik haar toe.
En in de hoop dat ik weer iets blijvends ontdek
ken zal, iets dat mij zal blijven vergezellen in den
geest en zijn eereplaats behouden in mijn boeken
kast voel ik werkelijk de opgeroepen feeststem
ming over mij komen.
R. P.
A.s. Zondag 3-6 The Weller's
Noise Mongers (13 m.bez.) m. Adelaide
(Adv. Ingez. Med.)
BELANGRIJKE MEDEDELING.
Wij wijzen er onze abonné's op, dat door het
invoeren van den zomertijd in België DE
NIEUWSBERICHTEN UIT BRUSSEL thans op de
navolgende tijden doorkomen
v.m. 8.10; n.m. 12.20 6.40 9.25.
CENTRALE RADIO ONTVANGST.
HAARLEM TELEF. 10010
(Adv. Ingez. Med.)
HOOFDINSPECTEUR G. A. DRAYER 25 JAAR BIJ DE POLITIE. Tijdens de
receptie, welke Vrijdagmiddag in Rest. Brinkmann werd gehouden, overhandigde
inspecteur J. J. Sauer den jubilaris en zijn echtgenoote een lamp, als geschenk
van de inspecteurs.
PRETTIGE SFEER - STEMMING
Op veler verzoek A.S. ZONDAGMIDDAG
Thé Dansant in La Gaité v. 3-6 u.
De LAAGSTE entréeprijs en toch de HOOGSTE
GEZELLIGHEID
GOED PUBLIEK - VERLAAGDE CONSUMPTIEPRIJZEN.
(Adv. Ingez Med.)
Von Ribbentrop
bij het onderhoud tegenwoordig.
BERLIJN, 2 Maart. (DNB) De Amerikaansche
onderstaatssecretaris van buitenlandsche zaken,
Sumner Welles, is vanochtend door den Führer
en rijkskanselier ontvangen.
De chef van het protocol, Von Dömberg, haalde
den Amerikaanschen bezoeker in hotel Adler af.
Bij de rijkskanselarij bracht een compagnie van
de lijfwacht de eerbewijzen.
Bij Sumner Welles' onderhoud met Hitier wa
ren ook de Amerikaansche zaakgelastigde, Kirk. de
Duitsche minister van buitenlandsche zaken, Von
Ribbentrop, staatsminister Meissner en dr.
Schmidt, die als tolk fungeerde, aanwezig.
's-GRAVENHAGE, 2 Maart. Men meldt ons
van welingelichte zijde, dat op 17 Februari j.l. op
300 mijl bewesten de Scilly-eilanden het Neder-
landsche s.s. „Soesterberg", geladen met mais
voor de Nederlandsche regeering. door een Duit
sche onderzeeboot werd aangehouden. Nadat de
eerste stuurman zich met de papieren naar de
duikboot had begeven en deze waren nagezien,
werden hem nog enkele nadere vragen gesteld.
Hierna werd medegedeeld, dat het schip de
reis kon vervolgen.
Aangezien het hier een schip betreft, in dezelfde
omstandigheden verkeerende als het getorpedeer
de stoomschip „Burgerdijk", wordt het te be-
voegder plaatse als een eisch van billijkheid te
genover de Duitsche marine en degenen die hare
gedragslijnen bepalen, aangemerkt, dat ook aan
dit voorval, waarbij de duikboot zich geheel vol
gens de hierbij geldende maatstaven heeft ge
dragen, openbaarheid worde gegeven.
(De Amerikaan Byrd heeft aan
de Zuidpool een nieuw eiland en
een nieuw schiereiland ontdekt.)
Men mag wel bewondring voelen
Voor die landontdekkersschool,
Die hun enthousiasme koelen
Op de Noord- of de Zuidpool.
't Wintertje dat wij wat weken
Hadden, en u weet dat wel,
Was, bij poolweer vergeleken,
Maar zoo'n beetje kinderspel.
Als wij 't ons voor oogen houden,
Als één sneeuw- en ijswoestijn,
Zijn wij dankbaar dat die koude,
Niet ons deel behoeft te zijn.
Maar daar aan die beide Polen,
Ligt nog steeds een continent,
Onder machtig ijs verscholen,
Dat de menschheid nauwlijks kent.
En zoo kan het dan geschieden
Dat de tijding ons gewordt,
Dat door Byrd in die gebieden
Weer nieuw land is opgesnord.
't Is een kranige prestatie,
Machtig intressant ook, maar
Schuilt in deze situatie
Niet opnieuw een groot gevaar?
Wat de menschen nieuw ontdekken
Lijkt wel. na verloop van tijd.
Altijd ook weer nieuw te weken
Tot oneenigheid en strijd
Er is over zooveel plekken
Op de aarde reeds gedoe
Byrd. bedankt voor het ontdekken,
Maar och. dek het nou weer toe.
P. GASUS.
Amerikaansche leeningen voor
de Scandinavische landen,
20 millioen dollar voor Finland.
Uit Washington: Jesse Jones, de Federal
Loan Administrator, heeft medegedeeld dat de
bank voor in- en uitvoer een leening van 20
millioen dollar zal verleenen aan Finland.
Aar Zweden zal 15 millioen worden geleend
en aan Noorwegen 10 millioen.
Groot vliegtuig van de „Imperial
Airways" vermist.
De „Hannibal", plaats biedend aan
42 personen.
LONDEN. 2 Maart. Vliegtuigen van de Royal
Air Force hebben bij het aanbreken van den
dag in samenwerking met een vliegboot pogin
gen in het werk gesteld om het luxe-lijnvlieg-
tuig „Hannibal" te zoeken, dat volgens een
mededeeling van de Imperial Airways over tijd
is voor Sjarjah aan de Perzische golf. De „Han
nibal" verliet met vier passagiers en een be
manning van vier leden Jiwani op Vrijdag
en moest om 10.35 v.m. te Sjarjah aankomen.
Het vliegtuig heeft het laatst zijn positie op
gegeven aan Karatsji. Het bevond zich toen
boven Jask.
De „Hannibal" was het grootste vliegtuig ter
wereld, toen het in 1931 gebouwd werd. Het
heeft 42 plaatsen en heeft meer dan een mil
lioen mijlen zonder ongeluk gevlogen. De
..Hannibal" heeft vier motoren en een maxi
mumsnelheid van 120 mijl per uur. (United
Press.)
Yarnell over den internationalen
toestand.
WASHINGTON, 2 Maart Admiraal Harry
Yarnell, voorheen commandant van de Noord-
Amerikaansche vloot in Azië heeft in een brief
aan senator Schwellenbach voorspeld dat in
dien China en de Europeesche democratieën ver
slagen zouden worden, dit een „onzekere en ge
vaarlijke toekomst" zou beteekenen voor de Ver.
Staten.
Yarnell, die voorstander is van een vastbesloten
houding tegen Japan, is van meening. dat een
embargo zooals Schwellenbach dit in een reso
lutie voorstelt, waarbij de verschepingen van alle
goederen met uitzondering van landbouwpro
ducten naar Japan verboden wordt, geen oorlog
tusschen de Ver. Staten en Japan beteekent.
aangezien een oorlogsverklaring van Japan aan
de Ver. Staten gelijk zou staan met zelfmoord
voor Japan. (United Press).
HELSINKI 2 Maart (Reuter). De Rus
sische troepen staan thans op slechts drie
kilometer van Viipuri (Viborg) en waar
schijnlijk trekken de stoottroepen de buiten
wijken reeds binnen.
De Russen trachten de stad van drie punten
uit te omsingelen, over het ijs van de baai,
waar verwoed wordt gevochten, langs de spoor
lijn van Terijoki en verder oostelijk van Peron-
joki uit. De Russen hebben den ge-
heelen dag nieuwe troepen in den strijd
geworpen. Aan het westelijk deel van het front
op de landengte zijn de Russen opgedrongen. De
verdedigers vechten voor eiken duim gronds en
brengen den Russen verschrikkelijke verliezen
toe.
De Finnen aanvaarden thans den eventueelen
val van Viipuri. Zij maken hun verdedigings
linies blijkbaar dieper en gisteren hebben zij
nieuwe aanvallen bij de Taipale afgeslagen.
Er is geen nieuws van Nautsi, waar drie Rus
sische divisies trachtten op te rukken. Volgens
officieele Finsche cijfers zijn gedurende Fe
bruari 251 Russische vliegtuigen zeker en 53
waarschijnlijk neergeschoten. Sedert het begin
van den oorlog hebben de Russeri 538 vliegtui
gen verloren.
(Wij teekenen bij het bovenstaande aan dat
volgens het legerbericht van Vrijdag de Russi
sche troepen op 29 Februari zich reeds op 2 km.
van Viborg bevonden. Red.)
200.000 man Sovjettroepen voor Viborg.
De aanvallen tegen Viborg zijn den geheelen
nacht door ongeveer 200.000 man Russische troe
pen voortgezet. De Russen staan thans bij de bui
tenwijken, doch de Finsche verdedigingslinies,
waarbij tankversperringen, strekken zich tot die
buitenwijken uit. De val van Viborg zou door de
Finnen niet als een volledige ramp beschouwd
worden. Men betoogt dat het stelsel van Manner-
heim nog meer linies achter de stad kent. Boven
dien worden de verdedigers geleidelijk sterker. De
Finnen schijnen thans vooral te hopen, dat zij op
de nu betrokken stellingen stand kunnen houden
tot April ongeveer. Dan gaat het ijs smelten en wil
len zij terugtrekken op de eerste linie in het eigen
lijke Finland een linie in het merengebied. Zij bre
ken op het oogemblik het ijs lang de kust om te
voorkomen, dat de Russen over het ijs van de baai
van Viborg naar het vasteland oversteken. Het
Finsohe fort op het eiland Uuras komt thans in
actie. Een van de groote moeilijkheden van de Fin
nen bij de verdediging van de Landengte is het
geweest, dat zij geen equivalent voor het twaalf-
duimsgeschut der Russen hebben.
Het Sovjet legerbericht van Vrijdagavond
jneldt: „De opmarsch der Sovjettroepen is met
succes voortgezet bij de ontwikkeling van het
offensief op de Karelische landengte. Zij bezet
ten het gebied van den waterval van Paak-
kolankoski aan de rivier Vuoksi, de steden
Heinjoki en Mannikala, het station Toli aan de
spoorlijn Viipuri-Serdobol, de zuidelijke bui
tenwijken van Viipuri en Kaap Keyasniemi aan
de westelijke kust van de baai van Viipuri. De
vijand steekt Viipuri in brand.
Van 11 Februari tot 1 Maart zoo vervolgt het
Legerbericht hebben de Sovjettroepen 922 vijande
lijke verdedigingswerken genomen, met inbegrip
van 235 gewapend betonnen geschutforten. De
vijand verloor 506 kanonnen, 2732 machinegeweren,
19 tanks, 20.000 granaten, 10.000 geweren en ruim
14.000.000 patronen.
In de andere frontsectoren heeft zich niets van
belang voorgedaan.
De Sovjetluchtmacht is opgetreden tegen vijan
delijke troepen en militaire doelen. Elf vijandelijke
vliegtuigen werden neergehaald tijdens luchtge
vechten. In het geheel zijn 191 vijandelijke vlieg
tuigen neergehaald in het tijdvak van 11 Februari
tot en met 1 Maart, terwijl de Sovjetluchtmacht in
dienzelfden tijd 21 vliegtuigen verloor".
(Voor het Finsche legerbericht zie men pag. 5).
CLEARINGSVERDRAG MET
DUITSCHL4ND BLIJFT VAN
KRACHT.
's GRAVENHAGE, 2 Maart. De Regeerings-
persdienst meldt:
Van 24 Februari tot 1 Maart 1940 hebben te
's Gravenhage besprekingen plaats gehad tus
schen Nederlandsche en Duitsche regeerings-
commissies.
Hoofdzakelijk werden eenige aangelegenhe
den, welke verband houden met de uitvoering
van de loopende verdragen op economisch ge
bied besproken. Tevens werd overeengekomen
dat de bestaande overeenkomst ten aanzien van
de Nederlandsch-Duitsche clearing tot 30 Juni
1941 van kracht zal blijven.
Viborg vóór den Finsch
Russischen oorlog. Bli!
op het marktplein mei
den z.g. Russische»
toren
Het woord is aan
Hebbel:
Wie aan het geluk gelooft, die bezit
het geluk.
DERHUISBRANDPRIJZEN
Met ingang van MAANDAG 4 MAART
A.S. zullen de prijzen van de af
metingen 30/50, 20/30, 16/20 en 8/15
van de BELGISCHE KWALITEIT, zoowel
als van de LIMBURGSCHE KWALITEIT
met 10 cent per H.L. en de soorten
8/15 (Industrie IV) en 5/8 (Industrie V)
met 1.per ton worden verhoogd.
De Vereen. Brandstoffenhandelaren
en Coöperaties.
(Adv Ingez. Med.t
MAANDAG A.S. - 7 3/4 uur.
Nog enkele kaarten bij Conccrtbureaux en
eventueel 's avonds aan de Concertzaal.
Adv ingez. Medj
/F=» ROENTJES in Haarlem's Dagblad
zijn veel meer dan maar een adver
tentierubriek. Zij zijn een instelling en een
onontbeerlijke. In 1939 is er 48596 maal
gebruik van gemaakt.
De sterrenwacht te Zwanenburg (Halfweg) van
den bekenden amateur-sterrenkundige P. G.
Meesters, is thans weer bedrijfsklaar. Met ver
beten energie heeft Meesters, nadat zijn obser
vatorium was verbrand, zich gezet aan den weder
opbouw van zijn levenswerk en thans is het
nieuwe observatorium weer geheel gereed. Op
onze foto ziet men den heer Meesters op zijn
observatiepost.
HEDEN: 16 PAGINA'S
Jllllü'ü!
iru'rr TrniMnniirain ,jfe
R. P.: Boekenweek. pag. l 1
R. P.Journaal van de week. pag. 5
Speciale correspondentieDe 1
goudstad Johannesburg. pag. 2 §f
Een sterrenhemel koepeit op den jj
zolder van het R.K. lyceum te
Haarlem pag. 4
Van 'onzen Londenschen corres
pondent; Wel een boatrace, maar
geen boat race-dag. pag. 6
Sport in 't Kort. pag. 6
Dr. P. H. Schroder: Boeken die ble
ven. Brikkebeen. pag. 7
B. K.; Honderd jaar geleden stierf
A. C. W. Staring. pag. 7
J. H. de Bols: Litteraire Kanttee-
keningen. pag. 7
Financieel Ec. Weekoverzicht: Het
resultaat van de Staatsleening.
pag. 9
K. de Jong: Oda Slobodskaja en
Marinus Flipse. pag. 2
G- J. Kalt: H. O.V. ledenconcert.
pag. 2
Filmschouw pag. 8
Van onzen Parijschen correspon
dent: Frankrijk in oorlogstenue.
pag. 15
Laatste Berichten op pagina 11
