I
o°y
KARPET
Frankrijk in oorlogstenue.
Laat Uw Grafwerk
STENO
TYPIST©
BOEKH. c A
TALEN
INST.PONT
BOEKHOUDEN
ENGLISH
SUPINATORIUM
flinke Winkeljuffrouw
Jongen gevraagd
CHAUFFEUR
ongem. Zit Slaapkamer
Hypotheek beschikbaar
Uw Costuum keeren
C. A. SWAALF
Judith Leysterstraat 19 21
JONGSTE BEDIENDE (MNL.)
yooi*
STOFZUIGERPALEIS
I
/A \v
zeer voordeel ige prijzen
ZATERDAG 2 MAART 1940
HAARLEM'S DAGBLAD
15
Kunstschatten naar veiliger oorden overgebracht.
„Geplunderde" musea en
bibliotheken.
Onze Parijsche correspondent schrijft:
FRANKRIJK-IN-OORLOG, dat zijn niet al
leen de millioenen mannen, die opgeroe
pen zijn tot verdediging van het vader
land, dat zijn niet alleen duizenden fa
brieken, die dag en nacht werken voor de oorlogs
industrie, dat zijn niet alleen tienduizenden huis
gezinnen, die angstig maar dapper ook, eiken dag
opnieuw uitzien naar berichten van vader of echt
genoot of broer, die „ergens in Frankrijk" zijn ge
vaarlijken plicht vervult, maar dat is nog veel
meer. Frankrijk-in-oorlog, dat is ook een heel volk,
een heel land in oorlogssfeer. Een „heel land", dat
is dus heel Frankrijk met al zijn onschatbare kunst
schatten, met zijn duizenden cultuurmonumenten
uit de voorgaande eeuwen, zijn kathedralen en
kerken, zijn kasteelen en paleizen.
Gedurende den voorgaanden oorlog heeft Frank
rijk zoo'n zwaar leergeld moeten betalen den
ken wij slechts terug agn de kathedraal van Reims
dat reeds lang voor de noodlottige September
dagen van verleden jaar de noodige maatregelen
getroffen waren om op doeltreffende wijze Frank -
rijk's nationaal kunstbezit tegen land- en lucht
bombardementen te beveiligen. Zeer oppervlakkig
en misschien wat al te droog prozaisch voor der
gelijke kunstschatten kunnen we dit nationaal
kunstbezit in twee categorieën verdeelem: het roe
rend en onroerend bezit en al naar gelang die ca
tegorieën is de bescherming voor iedereen of slechts
voor heele enkele ingewijden zichtbaar.
Wonderlijk is het wanneer men tegenwoordig in
Frankrijk rondreist. Kathedralen en kerken, palei
zen en kasteelen hebben het boetekleed van den
oorlog aangetrokken. In dichte stapels liggen de
grauwe zandzakken, opgehoopt tegen het beeld
houwwerk der portieken. Verdwenen zijn al die
honderden heiligen, uitgehouwen in den ruwen
steen, die de bezoekers bij him kerkgang als tege
moet schenen te treden. Voor het eerst sinds hon
derden jaren heeft men ze moeten beveiligen te
gen het ruwe geweld van den mensch. Eeuwen
hebben ze getrotseerd, weerstand geboden aan hon
derden winters, aan wind, aan vorst, aan regen, aan
duizend jaren godsdiensttwisten, aan oorlogen en
revoluties en op slot van zaken is het een treurig
privilegie van den modernen tijd dat zij beschermd
moeten worden tegen de vernielzucht van onze wel
diep gezakte beschaving. Verdwenen zijn al die
profeten met hun patriarchale baarden, verdwe
nen. al die heiligen van Frankrijk, die koningen en
bisschoppen, die martelaren en maagden, die op
zoo naieve wijze Frankrijk's oudste geschiedenis
oproepen. Chartres, „de" kathedraal van Frank
rijk, Bo urges met zijn kant van beeldhouwwerk,
Reims, de kathedraal der koningszalving, Parijs'
Notre Dame, zoo rijk aan fijne gratie, de kathe
dralen van. Amiens, van Lyon, van Rouaan, al die
honderden oude kerken van Frankrijk, ze zijn bij
na onherkenbaar geworden. In een devoot half
duister waren ze gedompeld, beklemmend-schoon
bijna in die sfeer van purper en goud en azuur, die
door de gebrandschilderde ramen naar binnen viel.
Nu is al dat kostbaar glas in lood uit zijn voegen
gelicht, verpakt in genummerde kisten, die veilig
opgeborgen zijn in schuilplaatsen, waar vernielen
de bommen geen schade kunnen aanrichten en
slechts na den oorlog zullen zij aan de hand der
schema's, die in elke kist ingesloten zijn, weer in
hun oude glorie hersteld worden.
De onmetelijke schat der Middeleemvsche
glazeniers is hierdoor voor vernieling behoed,
een schat, die zoo groot is. dat een oppervlakte
van niet minder dan twee hectaren door deze
ramen bedekt zou kunnen worden, de kost
baarste slechts uit dien onmetelijken schat
van eeuwenoude kunst.
Voor het eerst worden nu die onmetelijke kerk
ruimten verlioht door de aangrijpende glorie van
het zonnelicht. Eensklaps staat daar uit het d'onker
naar voren getreden een volk van heiligen en en
gelen, opgeschrikt als het ware door al dat licht
na eeuwenlang sinds de glasmeesters uit de mid
deleeuwen de gapende bogen met hun kunstwerken
hebben afgesloten, geleefd" te hebben in een su
bliem half-duister. De architectonische schoonheid
van al die vroeger wel eens vervagende lijnen,
komt in het heldere zonnelicht, strakker tot uiting,
doch die klaarheid is eigenlijk te hel en wanneer
op een triesten winterdag de regendruppels naar
binnen waaien is het er oneindig-verlaten en treu
rig.
Niet alleen kerken en kathedralen ep kapellen,
ook de Loire-kasteelen zijn in hetzelfde grauwe
boetekleed van grijze zandzakken gestoken. Che-
nonceau, Amboise, Blois. Chambord, Azay-le-Ri-
deau, al die glorïeuse gedichten van steen en hoo
rnen, zich weerspiegelend in statige vijvers, zijn
eenvormig grijs in hun oorlogsuitrusting en ze
zullen het blijven tot die nachtmerrie van den
oorlog weer voorbij is
Doch Frankrijk's kunstbezit bestaat niet louter
uit kerken en kasteelen en historische gebouwen,
in die kathedralen en paleizen en ïn de tallooze
musea en bibliotheken worden andere schatten
bewaard, die tegen vernieling gevrijwaard moesten
worden. Waar en hoe? Dat zijn geheimen, die
slechts aan heele enkele ingewijden bekend zijn:
ze zijn verspreid over heel Frankrijk, in de onder-
aardsche gewelven met metersdikke muren van
ou.de kasteelen, in de bomvrije kelders van de
Banque de France, in kleine provincieplaatsjes,
waarin de eenvoudige huisjes geen meesterwerken
van oude kunst vermoed worden. Gemakkelijk is
die verhuizing der kunstschatten niet geweest. De
kleinere stukken, och dat ging nog wel: ze werden
zorgvuldig door gespecialiseerde arbeiders inge
pakt in daarvoor getimmerde kisten, sommige
schilderijen werden uit him lijsten gelicht en opge
rold.
Verreweg de meeste heeft men met lijst en
al moeten inpakken, zooals bijv. het bekende
doek uit het Louvre-museum, het „Vlot tier
Medusa" voorstellende, misschien wel het
schoonste schilderij ter wereld.
Hoe groot die verpakkingsmoeilijkheden ook
waren, ze waren slechts kinderspel bij de kwestie
van het vervoer. Hoe moesten die enorme gevaar
ten van Parijs naar een vergeten provinciestadje
worden overgebracht? Geen enkele normale
vrachtwagen was voor zoo'n vracht berekend, per
trein ging het nog veel minder tot plotseling een
der conservatoren op het idee kwam de Comédie
Francaise haar vracht- en aanhangwagens voor het
vervoer van tooneeldecors ter leen te vrager. Het
is duidelijk, dat niet tevergeefs bij een andere
muze werd aangeklopt en zoo heeft men op een
goeden dag een merkwaardigen stoet te Parijs
kunnen zien verlaten. Langs een zorgvuldig te vo
ren bestudeerden weg. waar men zeker was dat
geen viaducten den doorgang zouden versperren,
verliet een lange rij vrachtauto's Parijs. Voor die
eigenaardige decor-auto's, die er uitzien als on
metelijke rijdende droogrekken. waartegen nu on
der zware zeilen enorme schilderijen rusten, reed
een allerzonderlingst voertuig: een vrachtauto, waar
op een hooge stelling was opgebouwd, vanwaar een
bezorgde museum-conservator en een paar werk
lieden een angstig oog in het zeil hielden, of er
niets verschoof op de achter hen volgende soms
zes meter hoog opgeladen wagens en of zij .verke-
lijk zonder ongelukken onder alle obstakels door
zouden gaan.
Hier en daar bleek gedurende dien langen, zeer
langen rit want hard kon er natuurlijk niet ge
reden worden en het doel was dikwijls honderden
kilometers ver verwijderd een boomtak te moe
ten worden afgehakt en herhaaldelijk moesten de
P.T.T.-arbeiders, die in een speciale auto den stoet
vergezelden, telefoon- en telegraafdraden tijdelijk
afsnijden om die gevaarten den doortocht mogelijk
te maken. Voor zoover ons bekend is, zijn al die
tochten zonder eenig ongeluk verloopen, zijn al
die rijkdommen uit Frankrijk's musea en biblio
theken veilig opgeborgen in de lang te voren voor
bereide schuilplaatsen.
Doch hoe troosteloos zien die musea er nu uit.:
in het Louvre, in het Cai'navalet-museum, in het
Petit Palais, in al die andere Parijsche musea, in
al die van de groote provinciesteden, die veronder
steld worden aan een eventueelen luchtaanval
bloot te kunnen staan, gapen nu. open plekken te
gen de muren, staar, de uitstalkasten leeg, dragen
de voetstukken geen beelden meer.
In de nationale bibliotheek te Parijs is de ge-
heele kostbare muntenverzameling van 200.000
stuks en de meeste der meer dan honderdduizend
bundels prenten, de twee duizend mappen hand
schriften de talrijke kostbare „unica" alleen
voor de „unica" uit de zaal der prachtbanden wa
ren meer dan vierhonderd kisten noodig ver
dwenen „ergens in Frankrijk" wachten zij het
einde van den oorlog af.
De kunstminnaars kunnen dus gerust zijn: wan
neer vijandelijke vliegtuigen aanvallen zouden wa
gen op Frankrijk's groote steden, dan zullen de
kunstvoorwerpen van de musea, bewijzen van
eeuwen beschaving, niet ten onder gaan door het
geweld van de moderne „cultuur".
J. W. KOLKMAN.
(Nadruk verboden).
DAMES-HOCKEY.
DISTRICTSWEDSTRIJDEN NIET TE BUSSUM.
Tengevolge van de slechte gesteldheid van het
terrein kunnen de districtswedstrijden van den
Ned. Dames-hockey bond, Zondag niet te Bussum
worden gespeeld. Er worden besprekingen gevoerd
om deze wedstrijden in Hilversum te spelen. De
beslissing hierover moet nog worden genomen.
Naar wij nader vernemen zullen de districtswed-
strijden van den Dames-Hockeybond in Hilversum
worden gespeeld.
Ondertrouwd:
Dr. C. W. HYLKEMA
en
R. ROMBACH
Huwelijksinzegening: 21 Maart,
12 uur, Doopsgezinde Kerk te
Haarlem.
Haarlem, Rijksstraatweg 3.
Den Haag, Zuidwerfplein 15.
Tot onze groote droefheid'
overleed heden te Utrecht
onze geliefde Dochter en
Zuster
Jo Verkerke-de Rooij
Echtgenoote van
D. T. VERKERKE.
Uit aller naam:
H. G. DE ROOIJ
Zijlweg 328
Heden overleed tot onze
diepe droefheid, onze dier
bare Echtgenoot, Vader,
Behuwd- en Grootvader
Christiaan Walther
in den ouderdom van 70
jaar.
Uit aller naam:
E. G. W. WALTHER—
LAPERE
Geen bezoek
Geen bloemen
Heemstede, 1 Maart 1940
1915 ^„(25),^ 1940
25 JAAR ERVARING
25 JAAR VOORUITGANG
STENO
3 maanden cursus
TYPEN
volledige examemopl.
TALEN
opl. praktijksexamens
beg.cursus f 7.50 p. 3 mnd.
BOEKHOUDEN
wist U dat wij f 40.— boe»
ken in bruikleen geven?
Van de 200 leerlingen, die weke*
lijks onze school bezoeken,
slaagden in 1959 158 candidaten.
MOORE'S SCHOOL
Frans Halsstraat 1 Tel. 14674
Heden overleed zacht en
kalm onze zeer geliefde
Moeder, Behuwd- en
Grootmoeder
Trijntje Verbaan
Weduwe van
A. van Leeuwen,
in den ouderdom van 81
jaar.
Bloemendaal:
J. OUWEHAND—
VAN LEEUWEN
J. OUWEHAND
Katwijk aan Zee:
P. M. VAN LEEUWEN
Haarlem:
T. BEUKERS-
VAN LEEUWEN
J. R. BEUKERS
G. VAN LEEUWEN
M. D. WIJCKERHELD
BISDOM-VAN LEEUWEN
W. G. WIJ CKERHELD
BISDOM
en de Kleinkinderen
Haarlem, 1 Maart 1940
Wouwermanstraat 93.
De teraardebestelling zal
plaats hebben Dinsdag 5
Maart a.s. op de Begraaf
plaats te Katwijk aan Zee
te 11.15 uur. Vertrek Voor
straat 2 te Katwijk aan
Zee te 11 uur.
Voor de vele bewijzen van deel
neming, ondervonden bij het
overlijden van mijn besten Man*
GERRIT DANIEL HAGEBOUT
betuig ik uitsluitend langs dezen
weg allen mijn hartelijken dank
J. HAGEBOUT-WENSING
Haarlem, Maart 1940
Voor Uw deelneming, ons be
toond na het overlijden van
onze beste Tante
HESTER PEEREBOOM,
betuigen wij U onzen welge-
meenden dank.
Uit aller naam:
Mevr. Wed. W. H. STAATS
EVERS WARNSINCK
PEEREBOOM
Haarlem, Maart 1940.
Allen, die iets te vorderen heb
ben van-, verschuldigd zijn aan-
of onder zich hebben behooren-
de tot de nalatenschap van den
Heer J. A. BONARIUS. piano
stemmer, gewoond hebbende te
Haarlem. Engelszstraat 25, en 24
Januari 1940 overleden, wordt
verzocht daarvan opgaaf, beta
ling of afgifte te doen ten kan
tore van Notaris N. J. Hoeflake
te Haarlem, Wagenweg 53, vóór
10 Maart 1940.
Thea Witkamp
Pianoleerares, Staatsdipl.
Pieter Kiesstraat 44, Tel. 11615
Spreekuur Dinsdag 10-11
Donderdag 2—3.
STENO, clubles 3.50
Privéles 6.50 p. mnd.
TYPEN, aanv. 5 of 7
Maart lesg. 10.—.
Opleid, ex. Merc. e. d.
Clubles 4.50 p. maand
aanv. 8 Maart a.s.
ENGELSCH, DUITSCH.
FRANSCH, NEDERL.
Opleiding ex. Mere. e. d.
clubl. ƒ4.50 p. maand.
Prosp. gratis. Oude Gracht 71
M.O. en Staatspraktijkdiploma
Volledige opleiding, privaatles
10.—; combinatieles f 4.— per
maand en per persoon.
N. J. Th. SCHMIDT
Leer. M.O. Boekhouden
Accountant
Wilhelminalaan 4, Hrl. tel. 14506
Instituut
Burdor£ 6c Strietman
TALEN - STENO - TYPEN
MIDDENSTANDSCURSUS
BOSCH EN VAARTSTRAAT 27
TEL. 12476
If you desire to be crammed by
a crammer, kindly apply to
Mr. DREES, Verspronckwcg 32
Dr. Otto Klipp's
Tale nschool
ONDERWIJS In
DUITSCH
FRANSCH
ENGELSCH
NEDERLANDSCH
STENOGRAFIE
Op!, voor alle Praktijk
examens en „Akte L.O
Vraagt GRATIS prospectus!
Kleverparkweg 142, Haarlem
TELEFOON 13269
JEANNE en CORRY BLOM
Iordensstraat 49 - Telef. 18619
Haarlem
Speciale afdoeling voor
voetverzorging
INSTITUUT GEOPEND: 9-17.30
uur. VRIJDAG 9-20.30.
Voor ons atelier vragen wij
FLINKE LEERLINGEN
Pers. aanbieding
CERZON
NET MEISJE
;evr., v. d. en n. Hulp aanw. V.
g. g. v. Loon f 35. Leeuweriken
laan 9, Tel. 26566
Voor directe
voor tijdeiijk
indienststelling
gevr. bij Franken's Broodfabrie
ken. Aanm. 's morgens tussch.
10—12 uur Lange Margaretha-
straat 23.
NET MEISJE
gevr., v. d. en n., in burgergezin
met huiselijk verkeer. Mevrouw
BOERHORST, Schagchelstr. 23
SERIEUS ADMINISTR.
persoon wordt gelegenh. aan-
geb. om met pl.m. f 2000 werk
kring en toekomst te verzekeren
Voorl. 25 p. w Inl. Makel. H.
P. v. d. AARDWEG, Kleyerpark-
weg 72, tel. 11310
Terstond:
MELKBEZORGER
gevraagd,
leeftijd 17 jaar. C. ALDERS,
Spaarnrijkstraat 8, H.N.
14—16 jaar.
SLAGER, Schagchelstraat.
Te huur gevraagd
Wij hebben veel vraag naar
won. van 2535 p. m„ óok
boven- en ben. Geeft ons op
dracht tot verhuur.
Makelaar D. DE VRIES
Perseusstraat 59, hoek Orionweg
Tel. 22163.
Mevrouw B. TOMBROCK, Burg.
v. Lennepweg 1, Heemstede
(Haarlem) vraagt tegen 1 April
bekwaam
die kennis heeft van tuinplan
ten, tevens gevraagd net per
soon voor verkoop van kamer
planten en opmaken van bloem
werk. Br. met opgaaf van loon
no. 3302 bur. van dit blad
GEVRAAGD
Burgerwoonhuis met f linken
tuin, of benedenhuis met tuin
in Haarlem. Br. D. E. Freyer,
Houtrijkstraat 112 II, Amster
dam.
Te huur gevr. voor dir.
met vrije keuken. Br. met prijs-
opg. onder no. 621 Wensing's
Adv. Bur. Haarlem.
Te koop 4 z. g. a. n.
BUITENBANDEN
750 x 20, ook genegen te ruilen
voor in pr. st. zijnde banden
34 x 7. Br. no. 3309 bur. v.d. blad
tot elk bedrag voor goede posten
vanaf 4 1/4 pCt. rente. Voorl.
inlichtingen kosteloos.
F. A. GROEN, Parklaan 23
Kleermaker biedt zich aan.
Br. no. 3304 bur. van dit blad.
Gevraagd:
vervaardigen bij
Dit garandeert U
prima uitvoering
in alle prijzen
Electr. Steenhouwerij. Toonzaal:
Telefoon 10298 Haarlem
INCASSEERDER.
Bekwaam en betrouwbaar INCASSEERDER zoekt nog een
belangrijke relatie, welke haar belangen aan hem wenscht toe
te vertrouwen. Zeer gunstige referentiën staan hem ten dienste.
Brieven onder nr. 3298 aan het Bureau van dit Blad.
Verzekeringsmaatschappij omgeving Haarlem vraagt
Vereischten bekendheid met machincsehr. en goed handschrift.
Brieven onder nr. 3300 aan het Bureau van dit Blad.
TE HUUR:
HEERENH.. Bestevaerstraat 12, centr. verw., parketvl. 55p. m.
Regentesselaan 18, ƒ45.p. m. Ged. Heerenh. a .d. Zijlweg,
bill, prijs. Diverse woningen van ƒ27.tot 75.p. mnd.
KOELS WONINGBUREAU - ZIJLWEG 67 - TELEF. 12818
TE KOOP OF TE HUUR AANGEBODEN:
HaLve villa, centr. verw., garage, 3de kamer, parterre;
voll. sanitair, koud en warm water, ingeb. bad. Frlgidalre in
keuken- 8 kamers, badk., kl. zl., gr. tuin op Z. Middenlaan, I-Iaarl.
Houtpark. Bevragen
Makelaarskantoor J. W. G. DROSTE,
HAARLEM GED. OUDE GRACHT 67.
TE HUUR GEVRAAGD,
niet te groot HEERENHUIS. Haarlem of directe omgeving.
Ruime kamers. Huurprijs ƒ600 per jaar. Brieven onder
nr. 3303 Bureau van dit Blad.
Eaa mam n mm n na g jf Speci&al in iWEUBELEN.
IVI&IJtKINK PIETER KIESSTRAAT 57—57 rd
ENG. BOEKENKASTEN. THEEMEI'BELEN en FAUTEUILTJES.
ZIET ETALAGES. - SALON- en HUISKAMER AMEUBLEMENTEN
Gevestigd 1908. y LAAG in prijzen, IIOOG in kwaliteit.
HET KAN GEEN KWAAD
om het hier nog eens naar voren te brengen
Wij berekenen voor overweeksche wasch, geheel gemangeld:
18 CENTS PER K.G.
•Min. 5 K.G. per zending.
OVERHEMDEN bij de wasch opgemaakt 12 ets.
BOORDEN, stijf 7 ets.
LANGE JASSEN 15 cis.
KORTE JASSEN 12 ets.
Gehaald op Woensdag terugbez. Woensdag d.o.volg.
Donderdag: Donderdag d.o.volg.
vrijdag: Vrijdag d.o.volg.
STOOMWASSCHERIJ „F EMIN A"
REGENTESSELAAN 40—42 HAARLEM - TELEF. 13466
Na 5.30 n.m.: 16262.
Eerste Haarlemsche
Kattenbak Afhaaldiensf
voor Haarlem en Omst*
I Vergierdeweg 109
Telefoon 22541
Uw poes heeft recht op een GOEDE verzorging.
een
yulP
naar de PEN SHOP
Haarlem's eerste en eenige
VULPENSPECIAALZAAK.
GROOTE HOUTSTRAAT 150 - HAARLEM
Wij repareeren alle merken VULPENHOUDERS
e n
TWEEDE-MEISJE
netjes kunnende werken en ta
feldekken, v. g. g. v. Salaris 30
Wasch vrij.
Voor direct gevraagd
Flink dagmftsje
van 8.30—5 uur. Loon 4 tot 5
p. w. Aanm. mevr. DAAMS.
Bloemend.weg 123 b, Bloemend
„AMI" Stofknoopenhandel
VRAAGT MEISJES
voor atelier- en winkelwerk.
Ged. Oude Gracht 22.
Gevraagd te Overveen per 1
April
NET 2e MEISJE
v. g. g. v. Salaris 30. Br. no,
3301 bur. van dit blad
GROOTE HOUTSTRAAT 94 TELEF. 17077
EENIGE EN GROOTSTE SPECIAALZAAK IN HAARLEM
40 merken voorradig, o.a.
Hoover Rubli
Electro Lux Ritsema
Excelsior Protos
Erres Vampyr
Waldorp Primo
Premier Duplex
Vraagt ons eigen merk „TRIX", „het moderne zuig-
wonder", van 35.af, met 3 jaar schriftel. garantie
VAKKUNDIGE VOORLICHTING - HOOGE INRUILPRIJZEN
Indien gewenscht gemakkelijke betalingscondties.
Reparaties en onderdeelen voor alle bestaande merken.
Koopt thans een
NV
t-
*TL
uit onze groote collectie tegen nog
