Haarlem's Dagblad
Reynaud voor het Fransche parlement
Politiek in Parijs.
Cheerio - 2en Paaschdag
D. W. VAN HOUT
rso
bij
Een nieuw idee.
The American Club
JjiteicadaM
BERICHT
Artikelen
57e Jaargang No. 17412
Uigave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N.V Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantooi Soendaplein 37 Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuidei Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082. Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825 Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 23 Maart 1940
Abonnementen per week 0.25, per maand /1.1&
per 3 maanden 3.25, franco per post ƒ3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regeit
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 pet
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.15. Groentjes zie rubriek.
De Parijsche politici hebben weer eens van die
vreemde manoeuvres volbracht, waarover de heele
wereld zich pleegt te verbazen. Nadat het kabinet-
Daladier bijna twee jaar gereg'eerd had, hetgeen
voor Frankrijk zeer lang is, werd het een paar da
gen geleden na een geheime nachlzitting tot af
treden genoopt door een stemming over een motie
van vertrouwen die dit eigenaardige resultaat gaf:
voor 239, tegen 1, blanco 300. Aangezien blanco
stemmen niet meetellen had Daladier kunnen blij
ven. Maar hij trad af, blijkbaar wegens de opvat
tingen die in het (geheim gebleven) debat geble
ken waren. Bekend werd eigenlijk alleen dat de
socialisten blanco gestemd hadden. Daarop bood
president Lebrun den algemeen geaohten en po-
pulairen Daladier de formatie van een nieuwe re
geering aan. Hij weigerde en de opdracht werd
verstrekt aan Paul Reynaud. Die nam haar aan,
verbreedde de basis der regeering door er de so
cialisten in op te nemen, verzekerde zich haastig
van de medewerking van Daladier en van andere
belangrijke figuren uit het afgetreden kabinet
(Chautemps en Mandel) verscheen met zijn nieuwe
ploeg voor de Kamer enwerd zeer kil ont
vangen. Zijn uitermate krachtige regeeringsverkla-
ring, in stemming gebracht, kreeg gisteren maar
268 stemmen. Ditmaal waren er, inplaats van een,
156 tegenstemmers. En dan restten er nog 111
blanco's.... Het is onjuist te zeggen, zooals een
Amsterdamsch blad vanmorgen doel, dat Reynaud
maar 1 stem meerderheid heeft behaald. Want
blanco stemmen zijn geen tegen-stemmen. Zijn
meerderheid is 102. Niettemin blijkt uit het resul
taat een onmiskenbaar-kille ontvangst. En als men
de 156 tegenstanders van nu de rechterzijde, die
niet van socialistische ministers gediend is ver
gelijkt met den éenen tegenstemmer van Daladier
krijgt men zelfs den indruk dat dit kabinet
minder parlementairen steun zou hebben dan het
kabinet-Daladier ondervonden had toen het tot
aftreden besloot. Althans dat het minder bereid
heid tot samenwerking in de Kamer zou ontmoe
ten Het heeft dan ook na afloop onmiddellijk ver
gaderd om den uitslag te bespreken, maar toch be
sloten aan te blijven. Intusschen kan men zijn
positie voorloopig niet als veilig beschouwen en
moet zich wel met verbazing afvragen, of de
Fransohe Kamer nu, midden in een oorlog, heusch
weer begonnen is "met haar vanouids-bekende po
litieke gehannes. Mocht die stemming weer heer-
schen, dan zal het van Reynaud's behendigheid en
doorzettingsvermogen afhangen of hij zich eenigen
tijd staande kan houden en dan wellicht de Kamer
naar huis sturen om met decreten te gaan re-
geeren.
Tijdens den wereldoorlog heeft Frankrijk ook
aan heel wat politiek gedoe en aan verscheidene
kabinetswisselingen blootgestaan. Het kabinet-
Viviani, dat pas aan het bewind was toen in 1914
de oorlog uitbrak, bezweek in October 1915. Daarna
regeerde Briand tot Maart 1917, in welk jaar de
Russische revolutie uitbrak en de geallieerden an
dere zware tegenslagen ondervonden. Het kabinet-
Ribot hield tot September stand, dus maar een
half jaar, het kabinet-Painlevé bleef daarop twee
maanden in functie en toen overwon de president
der Republiek, Raymond Poincaré, zijn tegenzin
ten aanzien van Georges Clemenceau, dien hij in
November 1917 met de formatie belastte. Waarop
deze, aan het bewind gekomen „pour faire la
guerre" om oorlog te voeren zooals hij zelf
kort en fel verklaarde, den oorlog tot de militaire
overwinning aanvoerde en ook aanbleef „pour faire
la paix", waarbij de wereld niet gebaat is geweest.
Hij trad pas in Januari 1920, na een regeering van
ruim twee jaar, vrijwillig af. Maar zijn poging om
tot president der republiek verkozen te worden
faalde toen en hij verdween van het politieke too-
neel om er niet meer op terug te keeren.
Dat zijn een paar feiten, die er aan herinneren
hoe het in de Parijsche politiek tijdens den wereld
oorlog rommelde. Nu gaat zich dat blijkbaar weer
herhalen. Maar ditmaal wordt een oorlog gevoerd
waarbij het gansche volk betrokken is, althans wat
de concentratie van alle krachten betreft. Men
noemt het, in het jargon van dezen tijd, den „to-
talitairen" oorlog. En ofschoon de bloedige ver
liezen van 19141918 vooralsnog uitgebleven zijn
en van de drie deelnemers aan den oorlog Frankrijk
in deze zeven maanden nog wel de minste verlie
zen aan menschenlevens heeft geleden, wordt on
getwijfeld tegenover den „zenuwen-oorlog", de
Duitsche pogingen tot ondermijning, van de een
heid en het zelfvertrouwen der tegenpartij, nog
sterker eenheid en moreel uithoudingsvermogen
vereischt dan tijdens den wereldoorlog. Niettemin
ziet men het gepolitiseer van de jaren '14'18, dat
niet alleen partijgedoe maar ook in hooge mate per
soonlijk gedoe was, weer tot uiting komen. Het is
waar dat men de Fransohe politieke verhoudingen
niet kan meten met de maatstaven die in andere
landen gelden en de kabinetswisselingen er dus ook
als minder ernstige gebeurtenissen moet opvatten
dan in andere landen het gevai pleegt te zijn. Ver
gelijkingen, zoo gemakkelijk te maken, gaan mank
in de werkelijkheid zooals iedereen weet die de
sfeer van het Palais Bourbon, het gebouw van de
Fransche Kamer, kent Niettemin zullen de zon
derlinge gebeurtenissen van de laatste dagen geen
goeden indruk in het buitenland wekken en in
Frankrijk zelf, vooral buiten Parijs, velen ergeren.
Het is duidelijk dat Paul Reynaud voor een zeer
moeilijke taak staat.
R. P.
lMei-viering te Haarlem.
Geen demonstratie.
Door het bestuur van de S.D.A.P. is besloten
dit jaar geen demonstratie te houden op den
1 Mei-dag. Des morgens zal een film vertoond
worden en des avonds de feestelijke bijeenkomst
gehouden.
Weinig overtuigende zege bij de stemming.
Kabinet blijft aan.
Het nieuwe Fransche kabinet, dat Vrijdag
middag voor de Kamer trad, heeft 't daar slechts
tot een weinig overtuigende overwinning kunnen
brengen. De regeeringsverklaring van Reynaud
werd goedgekeurd met 268 tegen 156 stemmen
en 111 onthoudingen.
Drie afgevaardigden konden niet aan de stem
ming deelnemen, twaalf waren afwezig.
Op deze stemming volgde een kabinetsraad,
die anderhalf uur duurde. Daarna las minister
Frossard voor de pers de volgende verklaring
voor:
„De kabinetsraad heeft den toestand, die uit
de stemming in de Kamer voortkwam, bestu
deerd. Alle ministers zegden den minister-pre
sident hun loyale medewerking toe. Onder deze
omstandigheden was de chef der regeering van
meening, dat het in den ernstigen tegenwoor-
digen toestand de plicht van het kabinet, dat in
de Kamer de absolute meerderheid van stemmen
had gekregen, was op zijn post te blijven. Het
oorlogscomité zal Zaterdag bijeenkomen."
De ministers deelden den journalisten nog
mede dat de geruchten over een aftreden van
sommigen hunner ongegrond waren, dat ieder
misverstand uit den weg was geruimd en dat in
het bijzonder een volledige en oprechte samen
werking met de radicaal-socialistische partij
verzekerd was.
De regeeringsverklaring.
De Kamer kwam om drie uur bijeen. Terstond
beklom minister-president Reynaud het spreekge
stoelte, om de volgende regeeringsverklaring voor
te lezen.
„Frankrijk is in een totalen oorlog gewikkeld.
Door een vastberaden, georganiseerden en machtigen
vijand worden alle menschelijke handelingen tot
oorlogsmiddelen gemaakt en geconcentreerd om te
overwinnen. Geholpen door het verraad der Sovjets
brengt hij den strijd over elk gebied en kleedt hij
alle slagen, welke hij toebrengt, in met een soort
vernietigingsvernuft, waarvan wij niet kunnen ont
kennen, dat het tegelijk iets indrukwekkends en af
schuwelijks heeft. Uiteraard is de inzet van dezen
„THE TOP HATTERS"
in „DE LEEUWERIK" van 3-6 uur
(Adv. Ingez. Med.)
Drs. Handelswetenschappen
Leeraar Middenstands-examens.
HEERENSINGEL 7.
INSCHRIJVING nieuwe cursisten vóór 1 April.
(Adv. Ingez. Meaj
dus
Damesconfectie - Pelterijen
Haarlem Gr. Houtstr. 19
(Adv. Ingez. Med.)
totalen oorlog een totale inzet. Overwinnen is alles
behouden. Ondergaan is alles verliezen.
Heer en, het parlement, dat het gevoelen des lands
tot uitdrukking brengt, heeft deze vreeselijke wer
kelijkheden in haar geheelen omvang afgewogen. De
regeering, die zich aan U voorstelt, heeft dan ook
geen andere bestaansreden en wil ook geen andere
dan deze: Alle Fransche krachten opwekken, verza
melen en richten om te strijden en te overwinnen,
het verraad, vanwaar het ook kome, te verpletteren.
Dank zij uw vertrouwen en met uw steun zullen wij
deze taak vervullen. Zoo wij anderen steun noodig
mochten hebben, behoeven wij slechts te rekenen
op de ontzaglijke hulpbronnen van het vaderland
en het overzeesche rijk. Dan behoeven wij slechts
onze bewonderenswaardige bondgenooten in de
oogen te zien, dan behoeven wij slechts te wijzen op
den moed van ons volk, de arbeidzaamheid van
onze arbeiders en onze boeren, op de kracht onzer
legers, op het vuur onzer soldaten en op den moed
van hun chefs. Dan behoeven wij tenslotte slechts
te denken aan het eeuwige genie van Frankrijk.
Dezelfde verklaring werd door den ondervoorzit
ter van den ministerraad, Chautemps. in den senaat
voorgelezen.
Na voorlezing van de regeeringsverklaring in de
Kamer kondigde de voorzitter Herriot de verzoeken
tot interpellatie aan van de afgevaardigden Galli-
mand en Badie over de oorlogvoering en de regee-
ringspolitiek. Paul Reynaud had o monmiddellijke
behandeling van deze interpellaties verzocht.
Critiek.
Gallimand liet eenige critiek op de vorming van
het kabinet hooren en verzocht den premier in ge
heim comité zijn politiek jegens de Sovjets nader
te omschrijven. De volgende interpellant Badie vroeg
of Reynaud het moedige werk van Daladier zou kun
nen voortzetten en de communistische propaganda
tot den wortel uitroeien. Louis Marin, de voorzitter
van de Féderation Républicaine leverde critiek op de
vorming van het kabinet, dat voor hem geen kabi
net der nationale eenheid is en zeide, dat zijn groep
niet haar vertrouwen in de regeering zal uitspreken
Laurent vroeg ten slotte inlichtingen over de oor
logvoering en de houding jegens Rusland en Italië
Daarom betrad Reynaud de tribune, hij rechtvaar
digde de totstandkoming van het kabinet en wees
op den steun van Daladier en de vaderlandsliefde
van de socialistische partij. Het doel van zijn minis
terie zal zijn: alle nationale krachten versterken. Op
vriendschap antwoorden wij met vriendschap, op
vijandschap met vijandschap. Wij zullen den arbei
ders duidelijk maken dat wij door het communisme
te bestrijden, niet de uiterst linksche leerstelling be
strijden, doch de organisatie van verraad. De com
munisten hebben tegen het land gespeeld en spelen
nog tegen het land. Wij zullen ze verpletteren. Met
Engeland bevinden wij ons in het kamp der vrij
heid. Wij wenschen, dat andere landen tot het
Fransch-Britsche blok zullen toetreden. Het Fransch-
Britsche accoord heeft in ons het gevoel voor de
Latijnsche solidariteit niet uitgewischt dit in ant
woord op een mij gestelde vraag.
Reynaud besloot aldus: Wij willen oorlog voeren
en daardoor zullen wij binnen den kortst mogelijken
tijd den eenig mogelijken vrede verwerven, nl. een
duurzamen vrede. Wij zullen stormen te doorstaan
hebben, maar wij zullen standhouden, met de tan
den op elkaar, want tot begeleiders hebben wij den
wil om te strijden en de zekerheid van de overwin
ning.
Daarna had de stemming plaats.
Volgens Reuter hoorde men gisteren na het eerste
enthousiasme over de spoedige oplossing der crisis
en de vorming van een regeering op breedere basis
in politieke kringen te Parijs uitingen van ontve-
vredenheid. Vele radicaal-socialisten waren niet in
genomen met de wijzigingen in het kabinet, terwijl
de rechterzijde zeer ontstemd is over de opneming
van socialisten. Alleen de socialisten waren zeer
voldaan, aldus Reuter.
Senaat keurt militaire credieten goed.
De senaat keurde eenstemmig het ontwerp goed
inzake de beschikbaarstelling van militaire credie
ten voor het tweede trimester van dit jaar.
Nadat in den senaat de voorlezing van de regee
ringsverklaring door den vice-premier Chautemps
was geschied, deed de voorzitter, Jeanneney, mede-
deeling van verscheidene interpellatieverzoeken,
welke op 9 April behandeld zullen worden.
(B. en W. van den Haag hebben, vol
gens een krantbericht, den Raad
voorgesteld, 1200 gulden te bestem
men om een straat te asfalteeren, die
daarna voor het verkeer zal gesloten
worden en gereserveerd voor de rol
schaatsende jeugd.)
Ik vraag vandaag wel uw attentie
Voor een bijzonder spits idee
Van onze schoone Residentie,
Of liever, van haar B. en W.
Toen 'k er het eerst van had gelezen.
Schoot de gedachte door mijn brein,
Dit zal toch geen Aprilgrap wezen?
Maar dat zou tè voorbarig zijn.
Men wil een straat daar reserveeren
Als exclusieve rolschaatsbaan,
En voor de jeugd 't verkeer blokkeeren,
Om veilig aan den rol te gaan.
Ik zou het prijzen als het lukte,
Want waar kan thans het Haagsche kind,
Plezierig rollen in de drukte,
Die men in steden altijd vindt?
Maar als dit eenmaal is besloten.
Hoeft men daarbij niet stil te staan,
Voor 't spel van jonge stadgenooten
Kan men nog heel wat verder gaan.
Om het u nader uit te leggen,
Neem een speciale tolstraat nou,
Ik durf bij voorbaat wel te zeggen,
Dat die ook aardig draaien zou.
Een hoepelstraat, om meer te noemen,
Bespaart den kindren ook een strop,
Als een agent daar op komt doemen,
Zegt hij: speel fijn en hoepel op.
Een knikkerstraat kan 'k aanbevelen,
Vol kuilen is het juist model
Daar kan de jeugd dit dan gaan spelen,
Niet om de knikkers maar om 't spel.
Een vliegerstraat is ook te stichten,
Als men dat alles heeft gedaan,
Ik hoef niet verder te belichten,
Dat ook die vlieger op zou gaan.
Er staan nog andre wegen open,
Wanneer men aan het peinzen gaat,
Bijvoorbeeld voor het stelten loopen,
Dat heel een straat op stelten staat.
Men mag de jeugd best eens verwennen,
Haar hoedend voor 't verkeersgevaar,
En 't Haagje kaïn zich zoo doen kennen,
Als ware stad vafi d'ooievaar.
W. Kuipers en De Bilt,
In weervoorspelling gewild!
ZIJLSTRAAT 97 HAARLEM.
(Adv. Ingez. Med.)
Na Paschen een nieuw Finsch
kabinet?
Volgens het Finsche „Hufvudstadsbladet" is na
Paschen een reorganisatie der Finsche regeering
te verwachten. Behalve de minister van defensie, de
minister van onderwijs, de minister van voedsel
voorziening en de minister van handel, zou ook
Paasikivi, die deel uitmaakte van de Finsche
delegatie in Moskou, zich uit de regeeringszaken
willen terugtrekken. Naar verluidt zou de minister
van buitenlandsche zaken. Tanner, in het nieuwe
kabinet de portefeuille van financiën krijgen, welke
hij ook vroeger gehad heeft.
Molotof heden te Berlijn?
Verblijf van twee dagen.
De radio-omroep te Rome heeft bekend ge
maakt dat de Russische volkscommissaris
van buitenlandsche zaïken heden te Berlijn
zal aankomen met een talrijken diplomatie-
ken en militairen staf. Hij zal twee dagen in
de Duitsche hoofdstad blijven.
Resten van het Eneelsch militair vliegtuig, dat Vrijdag bij Lobith verongelukte, op de plaats ,waar de tragedie zich afspeelde.
(Voor uitvoerige bijzonderheden zie men pag. 3.)
Het woord is aan
Lavater:
Groei is hel eenige kenmerk van het
ware geestelijk leven.
(Adv Ingez.
De torpedeering van de
„Heddernheim".
Schip vervoerde een lading ijzererts.
Van gezaghebbende Eneelsche zijde wordt
vernomen dat waarschijnlijk geen verdere bij
zonderheden over het torpedeeren van het
Duitsche s.s. „Heddernheim" beschikbaar zullen
zijn, zoolang de duikboot nog niet op haar 'oasis
is teruggekeerd.
Reuter weet echter nog te melden dat het schip
een lading ijzererts vervoerde.
De luchtaanval op Sylt.
LONDEN, 23 Maart iReuter» Het ministerie
van luchtvaart deelt mede dat vliegtuigen der
Royal Airforce, die Woensdagmorgen het eiland
Sylt verkend hebben, door waarneming in staat
waren het succes van den aanval op den vorigen
avond te bevestigen. Ook werden foto's geno
men. maar wegens het verweer van luchtdoel
geschut en gevechtsvliegtuigen was het niet mo
gelijk dicht genoeg te naderen om in de heer-
schende weersgesteldheid bevredigend fotoma
teriaal te verkrijgen. De genomen foto's bleken
niet duidelijk genoeg te zijn om den omvang der
aangerichte schade aan te toonen.
In verband met het Paaschfeest ver
schijnt het volgend nummer van dit blad
Dinsdag 26 Maart.
2e PAASCHDAG: 3—6 u. THé DANSANT. H.K.B.
8.30—2 uur: Groot Soirée in het Gem. Conc.geb.
THE COLLEGIANS bezetting
Als Paasch-attractle: Bespeling van het groote
Concertorgel door COR STEIN van het City
Theater te Amsterdam
Adv ingez. Med.)
Voor BADKAMERBETECELINC.
j-aowiaal Jiampetsingel 24
Telefoon 12104—13029.
(Adv ingez. Med.)
LENTE 1940. een nieuw geluid.
Een aansluiting op de Centrale,
Het oude toestel er uit.
Maak gebruik van de betere,
moderne techniek. Het is
storingvrij en kost minder.
CENTRALE RADIO ONTVANGST - HAARLEM
(Adv. Ingez. Med.)
Zij, die zich met ingang van 1 April per
kwartaal abonneeren, ontvangen de in
Maart nog te verschijnen nummers gratis.
DE ADMINISTRATIE.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
R. P.: Politiek in Parijs. pag. 1
R. P.: Journaal van de week. pag. 5
Mr. E. Elias: Een treinreis in Mexico
pag. 3
R. Paaschgedachten. pag. 3
A. J. D.: Daphne. pag. 4
Van onzen Londenschen correspon
dent: Engeland's groote dilemma.
pag. S
J. H. de Bois: Litteraire Kanttee-
keningen. pag. 7
C. J. E. Dinaux: Als de steenen spre
ken konden. pag. 7
De roman van kleuren en geuren.
pag. 7
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Amerikaan-
sche olieprijzen lager door den oor
log. pag. 8
Filmschouw pag. 8
Financieel Economisch Weekover
zicht: Critiek op de houding van
Wallstreet pag. 9
Laatste Berichten op pagina 11
"^liiimiTiinmnifRiiiniiimiiiiiiiintnninniniiiiiiniiiniiinmnraiiimmBniinnmmiiBiiiiiiiiHHBiniiiminmt^