Minister-president Hansson over de samen
werking der Scandinavische landen.
Paaschrede van den
Paus.
Magnetische stormen
Mijnhardije
DINSDAG 26 MA" ART 1940
HAAREEM'S DAGBEAD
5
Slechts bedoeld den vrede en de onafhankelijkheid
van het Noorden te verdedigen.
Waarschuwing tegen speculatie.
De Zweedsche minister-president Hansson heeft
Maandagavond te Stockholm een redevoering uit
gesproken over de buitenlandsche politiek der
Zweedsche regeering, waarin hij zeide dat de re
geering er steeds naar gestreefd heeft Zweden
buiten den oorlog te houden, een politiek, die bij
het begin van den oorlog door het geheele Zweed
sche volk was goedgekeurd. Een militaire interventie
in Finland werd dan ook geweigerd, vooral omdat
daardoor Zweden in den grooten oorlog zou zijn
meegesleept. Dit neemt niet weg dat Zweden ge
trouw alles ten uitvoer heeft gelegd, wat het had
beloofd. Een doortocht van vreemde troepen door
Zweden werd geweigerd, omdat het noorden daar
door het gevaar zou hebben geloopen tot slagveld
te worden in den grooten oorlog, welke over
weging de Finsche regeering er toe bracht den
Westelijke mogendheden niet te verzekeren om een
dergelijke interventie. Langs materieelen humani-
Per Albin Hansson, de Zweedsche
minister-president.
tairen en financieeren weg heeft Zweden Finland
bijgestaan op grooter schaal dan welk ander land
ook, terwijl de Zweedsche regeering de vrijwil-
ligersbeweging geen hinderpalen in den weg heeft
gelegd, maar vrijwillige dienstneming steeds op
voldoende wijze mogelijk heeft gemaakt voor hen,
die den wensch hadden mee te strijden voor de
vrijheid van Finland.
Sprekende over de versterking van de Noorsche
samenwerking, zeide Hansson dat dit probleem
steeds actueel is geweest. Het ligt voor de hand,
dat het zich in de verwarde tijden van dit oogen-
blik opnieuw voordoet, hetgeen bewijst hoe diep de
gedachte aan de noordsche samenwerking in de
noordsche volken geworteld is.
Het was gemakkelijk te voorzien dat na de
recente gebeurtenissen de kwastie der verdediging
der neutraliteit en onafhankelijkheid der Noordsche
staten op duidelijker wijze dan tevoren zou op
komen. Spreker was dan ook niet verrast toen de
Finsche minister van buitenlandsche zaken, Tanner,
behalve den wederopbouw van Finland ook de
kwestie van een defensief verbond ter sprake bracht.
Spreker kon zich bereid verklaren tot samenwerking
voor een onderzoek, natuurlijk zonder iets defini
tiefs te beloven dienaangaande, voordat dit onder
zoek zou zijn ingesteld.
Dit onderzoek moet zonder onnoodige vertraging
en welwillend ten uitvoer worden gelegd, maar het
moet diepgaand geschieden. Meer dan tevoren moet
aandacht geschonken worden aan het gevaar, dat
gelegen is in het doen ontstaan van denkbeelden
in het volle, welke niet in overeenstemming zijn met
den werkelijken toestand. De kwestie van een
defensief bondgenootschap is een belangrijker aan-
Bittere woorden over het huidige
Europa.
Havas bericht uit Vaticaanstad:
In zijn Paaschrede heeft de Paus de schending
van het recht gebrandmerkt en de verbreking der
verdragen, evenals de onmatige begeerte naar
veroveringen.
De voornaamste passages luiden:
„De eendracht tusschen de volken is op droe
ve wijze verbroken, plechtig aangegane verdra
gen vaak eenzijdig gewijzigd of geschonden zon
der voorafgaande overeenkomst. Alles wat het
menschelijk vernuft, de studie of de ervaring
hebben voortgebracht, alle krachten van het wel
zijn en de rijkdom dienen slechts tot het voeren
van oorlog of de vergrooting der bewapeningen.
Alles wat gebruikt zou kunnen worden voor de
welvaart en den vooruitgang der volken wordt
thans uit zijn baan geleid om slachtingen en
vernietiging onder de naties aan te richten. De
stroom van vreedzame uitwisselingen is verlamd
door gevaren van allerlei aard en droogt op, het
geen armoede voor verschillende lagen der bevol
kingen met zich meesleept. Ook is het niet zel
den, dat men het recht zelve ziet schenden, dat
de betrekkingen tusschen de beschaafde volken
regelt: open steden, landbouwersdorpen worden
geterrosiseert, verbrand, verwoest door bombar
dementen, weerlooze mannen, machtelooze
grijsaards, onschuldige kinderen worden van hun
woning beroofd,, wanneer zij niet gedood wor
den-
Welk ander middel blijft over om hoop te be
houden bij Zoo ernstige beproevingen, dan het
middel, dat uit Christus komt? Christus alleen
kan een rechtvaardig evenwicht herstellen tus
schen rechten en plichten, een breidel aanleg
gen aan de onmatige begeerte naar verovering,
hartstochten onderdrukken, het koude en starre
recht door den adem der naastenliefde matigen
en vervolmaken. Hij. die de winden en stormen
beveelt, die de golven kalmeerde, hij alleen kan
ook den wil der menschen buigen tot eendracht
en broederliefde en bewerken, dat, wanneer de
betrekkingen tusschen de volken eenmaal gere
geld zijn, niet door geweld, maar volgens de re
gels van rechtvaardigheid en naastenliefde, de
wapens terzijde gezet worden en de handen ten
slotte worden ineengeslagen ten teeken van
overeenstemming en vriendschap.
Wij. die de smart en ellende onzer kinderen
deelen. smeeken den Goddelijken Verlosser op de
zen plechtigen dag den Christelijken koningen
en vorsten en volken den vrede te geven, de een
dracht en de eenheid".
gelegenheid dan de onderteekening van een ver
drag. Op meer dan één manier heeft zij betrek
king op de overeenstemming zelve van het noorden
zij heeft in zekere mate betrekking op de onaf
hankelijkheid der Noordsche landen jegens elkander,
vooral ten aanzien van de buitenlandsche politiek
Het is onvermijdelijk dat een defensief bondge
nootschap gevolgen heeft voor de militaire orga
nisatie in de verschillende deelnemende landen en
ongetwijfeld ook voor de organisatie der ravitail
leering van de burgerbevolking en der noodzake
lijke industrieele maatregelen.
Er moet echter definitief een einde worden
gemaakt aan alle speculaties dat de hulpbron
nen van het Noorden gemobiliseerd zouden
kunnen worden voor andere doeleinden dan
de verdediging tegen aanvallen op den vrede
en op de onafhankelijkheid van het
Noorden. Alleen de leuze: vrede naar
binnen en naar buiten, kan dc Nooordschc
kolken vereenigen. En in deze gedachtensfeer
gaan wU er over beraadslagen hoe wjj ons
streven en onze gemeenschappelijke bescher
mende maatregelen zullen organiseeren en
leiden.
Voortgaande zeide Hansson: Uit hetgeen gebeurd
is, heeft geen der Noordsche volken de conclusie
getrokken dat de Noordsche samenwerking haar
waarde heeft verloren of opgegeven is. In tegendeel
men wil de mogelijkheden bestudeeren- om aan
deze samenwerking een dieperen zin en vastere
vormen te geven. Dat juist is hetgeen noodig
is. Zweden kan zijn medewerking aan de gemeen
schappelijke Noordsche taken voortzetten zonder
wroeging, met het onaangetaste recht zijn meening
en zijn belangen te doen gelden.
Geen overhaasting.
Een dag te voren had de Zweedsche minister
van landsverdediging, Sköld, in een rede te
Malmö eveneens gesproken over het voorgeno
men bondgenootschap tusschen Zweden, Noor
wegen en Finland. Sköld zeide dat het raad
zaam zou zijn deze kwestie niet te overhaasten.
Zweden dient in ieder geval zijn verdediging zoo
machtig mogelijk te maken. De luchtmacht is
verdrievoudigd binnen twee jaar. Er zijn nieuwe
oorlogsschepen gekocht en aan de kustverdedi
ging wordt hard gewerkt. Ten aanzien van Zwe
den behoeft Finland zich niet te schamen, zoo
zeide spreker.
DUITSCHE TEGENSPRAAK IN ZAKE AANVAL
OP ENGELSCH LICHTSCHIP.
Het Duitsche Nieuwsbureau spreekt tegen dat
een Duitsch vliegtuig het Engelsche lichtschip
„Cromer Knoll" heeft gebombardeerd. Het licht
schip, aldus het D.N.B., moet het slachtoffer
geworden zijn van een aanval van een Britsch
vliegtuig, indien het bericht niet geheel en al op
fantasie berust.
„VREDESOFFENSIEF" LANGS
DEN RIJN.
Spandoekenluidsprekers en
vlugschriften.
FRANSCHEN ANTWOORDDEN MET
MITRAILLEURVUUR.
Havas meldt: Zondagavond hebben de Duitschers
lang den Rijn een groot pacifistisch offensief inge
zet, door middel van spandoeken en vlugschriften,
die uit vliegtuigen werden neergeworpen. Van beide
middelen werd in grooten omvang gebruikt ge
maakt. Vlugschriften sneeuwden neer en in de
boomen aan den overkant van den Rijn en langs mu
ren werden spandoeken aangebracht, terwijl luid
sprekers overal pacifistische leuzen deden hooren
Al spoedig werd deze propaganda van Fransche
zijde met een welonderhouden vuur uit automa
tische wapens en mitrailleurs beantwoord, waar
door de spandoeken in flarden vlogen en de mannen,
die de luidsprekers bedienden, dekking moesten
zoeken. Uiteraai'd werd het vuur van Duitsche zijde
beantwoord, zoodat de Duitsche poging tot pacifis
tische toenadering verliep in een levendig vuurge
vecht over den Rijn.
De legerberichten van het Fransche opperbevel
luidden resp.:
Zaterdagavond
„Een kalme dag aan het geheele front. Plaatse
lijke acties van de artillerie."
Zaterdagavond en Zondagavond.
„Niets belangrijks te melden".
Maandagochten.
„Een kalme nacht aan het geheele front. Giste
ren hebben wij bij een plaatselijk gevecht eenige
gevangenen gemaakt."
Maandagavond.
„Plaatselijke actie van de artillerie op verschei
dene punten aan het front. Infanterievuur over den
Rijn. Activiteit van de luchtmacht aan beide zijden."
Dinsdagmorgen.
„Een onzer posten heeft een plaatselijken aanval
ten zuiden van Warndt afgeslagen. De luchtmacht
heeft haar activiteit gedurende den nacht voort
gezet.
Het opperbevel van de weermacht maakte Za
terdag o.a. bekend:
„Het Duitsche luchtwapen maakte gisteren, on
danks heftigen vijandelijken tegenstand van jacht
vliegtuigen en luchtdoelgeschut, tal van verken
ningsvluchten boven Frankrijk.
Aan het westelijke front vlogen eenige vijande
lijke verkenningsvliegtuigen het Duitsche grens
gebied binnen. Een Engelsch toesel werd in de om
geving van Kleef door een Messerschmitt jacht
vliegtuig op groote hoogte aangehouden en neer
geschoten.
Op den 22en Maart en in den nacht van den
22en op den 23en Maart werd de schending van
neutraal rechtsgebied door vijandelijke vliegtuigen
meer dan eens geconstateerd, en wel de schending
van Nederlandsch rechtsgebied om 12 uur 22. 22
uur 31 en 23 uur 14, van Belgisch rechtsgebied om
nul uur 47 en van Luxemburgsch rechtsgebied om
1 uur 11.
(Naar wij van gezaghebbende zijde vernemen,
heeft het eerste geval van Nederlandsche neutra-
liteitsschending. dat in het Duitsche legerbericht
wordt genoemd, vermoedelijk betrekking op het
Britsche vliegtuig, dat nabij Lobith is neergestort.
Van de beide andere gevallen van nachtelijke
overvliegingen is niets bekend. Red. A.N.P.)
Zondag meldde het opperbevel:
„Het luchtwaoen heeft ondank? de zeer ongun
stige weersomstandigheden verkenningsvluchten
boven Oost-Frankrijk gemaakt. In den nacht op
7ondag zijn tal van vijandelijke vliegtuigen naar
Nood-We?t-n.ntschland gevlogen en naar den sec
tor Moezel-Rijn.
Een Vickers-Wellington vliegtuig voor den lan
gen afstand werd door Duitsch luchtdoelgeschut
omlaag geschoten.
Od dpn terugweg heeft dc vijand in acht ge
vallen Nederlandsch rechtsgebied geschonden in
den tijd tusschen 22 uur 45 en 2 uur 45".
Maandag werd medegedeeld:
De luchtmacht heeft haar verkenningen boven
Frankriik voortgezet. Bij de grenscontrole in de
nabijheid van Zweibrücken is een Fransche verken
nirgsvliegtuig door Duitsche jachttoestellen neer
geschoten".
Tenslotte zij nog het volgende bericht van het
Britsche ministerie van luchtvaart gemeld:
„Vliegtuigen der Koninklijke Luchtstnidkrach-
"en hebben in den nacht van Zaterdag 23 Maart
verkenningsvluchten gemaakt boven uitgestrekte
gebieden van Noordwest Duitschland. Een der
vliegtuigen is niet teruggekeerd".
De „Conté cli Savioa" had
oponthoud.
Reuter verneemt van officieele Engelsche zijde
dat het Italiaansche lijnvaartuig „Conté di Savoia".
aan boord waarvan zich Sumner Welles bevindt, bij
aankomst te Gibraltar is doorzocht, omdat de Brit
sche autoriteiten bericht hadden ontvangen dat zich
passagiers aan boord zouden bevinden, die op een
valsche pas reisden. Het onderzoek geschiedde snel
en de vertraging van dertien uur, welke hierdoor
ontstond, acht men in Londen niet buitensporig
groot.
Niet wordt bevestigd dat de „Conté di Savoia"
zooals in sommige Amerikaansche berichten wórdt
beweerd, doorzocht is met het doel dr. Schacht of
eenigen anderen met name genoemden persoon te
vinden. Bovendien wenscht men zich in Britsche
kringen niet uit te laten over den aard der inlich
tingen, die tot het onderzoek aanleiding hebben ge
geven.
Aetherverbindingen met Amerika
en Indië verstoord.
In vele deelen van "de wereld en ook in ons
land hebben Zondag en Maandag magne
tische stormen gewoed, welke in sommige
gevallen gepaard gingen met het verschijn
sel van het Noorderlicht. In de Ver. Staten
en ook elders traden in het radio-, telegraaf -
en telefoonverkeer ernstige storingen op.
Hier te lande is het telegraafverkeer op de
korte golf tusschen Nederland en Amerika
Zondag tengevolge van den magnetischen
storm gestoord geweest. Men heeft de ver
binding op de lange golf, welke echter niet
zoo goed was als normaal, bunnen onder
houden. Maandag was het verkeer met Ame
rika op de korte golf het grootste deel van
den dag weer mogelijk, hoewel de kwaliteit
te wenschen overliet. In den loop van den
avond werd het echter zoo slecht dat weder
om op de lange golf moest worden overge
gaan. Met Indië heeft men Zondag gedu
rende een klein uur geen verbinding gehad.
Ook het radio-telefoonverkeer heeft invloed
van de storing ondervonden.
Het A.N.P. heeft zich gewend tot dr. J. Veld
kamp, den leider van het magnetische station
van het Koninklijk Nederlandsche Meteorolo
gisch Instituut t>e Witteveen in Drente. Deze
vertelde dat toen hij Maandagochtend de foto
grafische papierstrook, waarop de waarnemin
gen worden geregistreerd, ontwikkelde, bleek dat
Zondag in Nederland een magnetische storm
van groote kracht heeft gewoed. Deze was Zon
dagmiddag om twee uur begonnen en had tus
schen vier uur en des avonds zeven uur zijn
hoogtepunt bereikt. Ook Zondagavond om negen
uur was de storing zeer sterk. Steekproeven heb
ben aangetoond dat het magnetisme in den loop
van Maandag eveneens gestoord was, zij het
niet zoo hevig als den vorigen dag. Sedert de in
gebruikneming van het magnetisch station te
Witteveen. nu anderhalf jaar geleden, is nog
nooit zoo een ernstige magnetische storing als
thans opgeteekend. In Januari 1938, toen de
waarnemingen nog in de Bilt geschiedden, heeft
zich eveneens een ernstige magnetische storing
voorgedaan, welke naar men zich nog zal herin
neren. gepaard ging met een sterk Noorderlicht.
Paaschtelegrammen in de Ver. Staten
vertraagd.
Uit New-York wordt gemeld, dat in vrijwel
het geheele gebied der Vereenigde Staten tele
foon- en telegraafverbindingen Zondag gedu
rende vijf uur ernstig belemmerd waren door
buitengewoon sterke electrische storingen. Ge
leerden schreven het verschijnsel toe aan zonne
vlekken. De storingen begonnen des ochtends te
11.53 uur G.M.T. De telefoonverbindingen over
langen afstand en de telegraaftoestellen werden
buitenwerking gesteld, waardoor een millioen
Paaschtelegrammen aanzienlijk vertraagd wer
den
Sedert menschenheugenis heeft zich een „elec
trische wervelwind" van deze kracht niet voor
gedaan. De sterkte wordt geschat op 400 volt.
Berichten over magnetische storingen worden
gemeld uit Hongarije. Joego-Slavië, Nieuw-Zep-
land en Anatolië.
Verscheidene bewoners van het Brusselsche
gebied en ook in de Belgische provincie verkla
ren Zondagavond tegen 10 uur Noorderlicht te
hebben waargenomen, dat een steenrood licht
verspreidde. Het verschijnsel duurde ongeveer
tien minuten.
Een magnetische storm is het gevolg van „onrust"
op de zon. Voortdurend trachten de spanningen in
liet binnenste van'de zon los te breken, zooals wij
dat op aarde kennen in den vorm van erupties der
vulkanen. Dergelijke uitbarstingen komen op de
zon voortdurend voor en worden protuberansen
genoemd. Gewoonlijk zijn ze in verhouding tot
het geweldig oppervlak der zon van geringe
beteekenis en worden dan ook rustende protuberan
sen genoemd. Doch zeer merkwaardig is, dat zij
met groote hevigheid optreden om de elf jaar. Dan
worden groote zonnevlekken waargenomen en uit
barstingen eruptieve protuberansen die een
hoogte van enkele honderdduizenden kilometers be
reiken, zijn dan niet zeldzaam.
Een tweede merkwaardigheid is, dat zulke perio
dieke uitbarstingen sterke atmosferische stoornissen
op aarde teweeg brengen. Men zou kunnen zeggen:
Als het stormt op de zon dan rilt de aarde van pool
tot pool. Het normale magnetische veld op aarde
ondervindt den invloed der stroomen electrische
deeltjes, die door de zon worden uitgezonden: de
magneetnaald wijkt af en er worden storingen ver
oorzaakt in het telefonisch, telegrafisch en radio
verkeer.
Meestal gaat een magnetische storm vergezeld
van Noorderlicht, dat men dan dikwijls zelfs in de
nabijheid van den evenaar kan waarnemen.
De laatste groote magnetische storm werd eind
April in 1929 in Stonyhurst geregistreerd, dus ook
thans weer 11 jaar geleden, hetgeen de theorie van
de 11-jarige periodiciteit der magnetische stormen
bevestigt.
Duitsch schip nabij de Deensche kust
tot zinken gebracht.
Gezagvoerder gevangen genomen.
Het Duitsche stoomschip „Edmund Hugo Stinnes"
uit Hamburg is in den nacht van Zaterdag op Zon
dag op de Noordzee, buiten Thorsminde aan de
Westkust van Jutland, tot zinken gebracht. De be
manning is in de reddingbooten aan land gekomen.
Twee gewonden zijn in een ziekenhuis opgenomen.
Het schip werd door een Britschen onderzeeër
getorpedeerd en is Zondagmiddag te twee uur ge
zonken. Zondagochtend is nog een aantal leden van
de bemanning met een visschersvaartuig naar het
schip gegaan om hun eigendommen te halen. De
bemanning bestond uit 21 personen, de kapitein
is door den onderzeeër aan boord genomen. Twee
opvarenden zullen in den loop van de week naar
huis worden gezonden.
Het schip was op weg naar een Deensche haven
met een lading cokes.
Het wrak ligt ongeveer 3 zeemijlen uit de kust
en is gevaarlijk voor de scheepvaart.
Ander Duitsch schip aan den grond.
Uit Kopenhagen wordt voorts vernomen dat
het 5000 ton metende Duitsche s.s. „Ostpreussen'"
drie of vier dagen bij Skagen gekruist heeft. Het
had de waarschuwing gekregen dat het niet verder
noordwaarts moest varen in verband met de aan
wezigheid van een Britsch oorlogsschip. De kapitein
kreeg order zich naar Esbjerg te begeven. Hij
voer in die richting, doch bij Hirtshals is zijn schip
aan den grond geloopen. De „Ostpreussen" ver
voerde 4000 ton steenkolen naar een Scandinavisch»
haven.
De kapitein heeft inmiddels de hulp van een
bergingsvaartuig ingeroepen. Bij het schip bevindt
zich een Deensche torpedoboot.
Schending der Noorsche territoriale
wateren?
In een officieel Noorsch communiqué wordt
onthuld dat de Britsche marine drie malen ge
durende de laatste 5 dagen getracht heeft
Duitsche schepen voor de Noorsche kust te
onderscheppen. Minstens tweemaal zijn ze de
Noorsche territoriale wateren binnengevaren
doch de Noorsche marine heeft hen telkens
daaruit verjaagd.
Volgens het communiqué zou de Noorsche lega
tie te Londen instructies hebben ontvangen om
over de twee genoemde schendingen te protestee
ren, terwijl het derde geval nog onderzocht wordt
Het communiqué voegt er nog aan toe dat een
Noorsche torpedoboot het Duitsche vrachtschip door
de Noorsche wateren escorteerde.
(United Press).
Vreemd vliegtuig boven Deensch
gebied.
Op burgers gevuurd?
Het Deensch Telegraafagentschap deelt mede.
dat een vreemd vliegtuig, welks nationaliteitsken-
teeken door drie concentrische cirkels werd ge
vormd, Zaterdagmiddag om vier uur op zeer ge
ringe hoogte boven het kustgebied van Nyminde-
gab gevlogen en uit machinegeweren gevuurd
heeft.
Vijf burgers, die in de weide aan het jagen
waren, zijn van meening dat de schoten op hen
gemunt waren, Geen hunner werd gewond.
De Engelsche legatie verklaarde later dat het
vliegtuig in geen geval een Britsch toestel geweest
kon zijn.
Spanje krijgt zijn schatten terug.
Zeshonderd kisten uit Nederland gearriveerd.
De zes honderd kisten met kostbaren inhoud,
eigendom van paansche banken, welke tijdens der
burgeroorlog door de Spaansche republikeinen naar
Nederland waren gezonden, zijn aan de Spaansche
autoriteiten teruggegeven.
De kisten zijn op door Fransche inspecteurs ge-
escorteerde vrachtauto's op de internationale brug
te Irun aangekomen, waar zij aan Spaansche in
specteurs zijn overgedragen.
Duitschland waarschuwt tegen het
varen in of nabij een convooi.
Mededeeling voor de neutrale scheepvaart.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
„Tot de slachtoffers van den zeeoorlog der laat
ste dagen behooren behalve Britsche zes Deensche
schepen.
Tegenover de bewering van Engelsche zijde dat
de tot zinken gebrachte schepen niet in convoni
voeren en desondanks zonder waarschuwing in den
grond geboord werden, stelt men hetgeen van Duit
sche zijde ondubbelzinnig geconstateerd is. Een
neutraal schip, zoo wordt van bevoegde Duitsche
zijde betoogd, hetwelk vaart in een convoni of in de
onmiddellijke nabijheid daarvan, neemt daarmede
de gevaren van den oorlog op zich. Duitschland
voert den hem opgedrongen zee-oorlog in de lucht
en ter zee met strenge inachtneming van de her
haaldelijk verkondigde principes, die volledig in
overeenstemming met het volkenrecht zijn".
Deensche schepen voeren niet
In convooi.
Naar het Deensche telegraafagentschap nader
mededeelt voer geen der zes bedoelde Deensche
schepen in convooi.
Het regeeringsblad „Social Demokraten" schrijft
in een hoofdartikel: „Ofschoon wij volledig begrip
hebben voor de bijzondere positie van Duitschland
in een oorlog met Engeland, zijn wij van meeninq
dat Duitschland onrecht pleegt ten aanzien van de
neutrale schepen in het bijzonder in gevallen, dat
neutrale schepen zonder waarschuwing en zonder
onderzoek tot zinken gebracht worden. Na de treu
rige mare, die het verlies van zes schepen in den
loop van een paar dagen is. willen wij het onzen
buurstaat rustig en duidelijk zeggen, zonder ons
er om te bekommeren, of de Duitsche pers daarna
beleedigd is.
„Berlingske Aftenavis" schrijft o.a.: Na alles,
wat thans geschied is, schijnt de omstandigheid dat
een schip een schip is en dat het zich op zee be
vindt, als voldoende reden te gelden om het te
torpedeeren en de bemanning te vernietigen.
Met het oog op deze oorlogvoering moeten de
neutralen vastbesloten en met onderlingen steun
protesteeren en op hun goed en onbetwistbaar recht
staan.
Démarches te Londen en Berlijn
De Deensche gezanten te Berlijn en Londen
hebben op 11 Maart instructie gekregen zich tot
de betreffende regeeringen te wenden met het ver
zoek onderhandelingen te openen, teneinde mid
delen te vinden om een einde te maken aan de
ongelukken, welke de Deensche scheepvaart ten
gevolge van den tegenwoordigen vorm van oorlog
voering ter zee treffen. Deze onderhandelingen
zullen, naar men verwacht, binnenkort beginnen
en zij zullen zooveel mogelijk bespoedigd worden.
Muiterij in Engelsche gevangenis.
Ieren overmeesteren twee cipiers en
stichten brand.
In de bekende Engelsche strafgevangenis in
Dartmoor is Zaterdag een aantal lersche terroris
ten aan het muiten geslagen.
Politietroepen en alle bewakers werden opge
roepen om de orde te herstellen, wat na anderhalf
uur gelukte.
Volgens United Press zou er met groote ge
strengheid zijn opgetreden, met het gevolg dat
drie oproerlingen zouden zijn gedood en zeventig
gewond. Een officieel bericht van het departement
van binnenlandsche zaken deelt mede dat de staf
der gevangenis de ongeiv geldheden meester werd
zonder hulp van de poltiie.
De lersche terroristen wilden blijkens nadere
berichten van United Press den Ierschen Paasch-
opstand „herdenken". Negentien man begonnen te
zingen en kabaal te maken. De gevangenispastoor
trachtte tevergeefs hen van hun voornemen een
demonstratie op touw te zetten, af te brengen. De
Ieren grepen twee cipiers en bonden hen vast: zij
verzamelden hun kameraden in een deel van de ge
vangenis en staken alles in in brand wat zij bij
elkaar konden krijgen, o.a. een voorraad gevangenis
kleren en beddegocd.
De brand kon met in de gevangenis aanwezige
middelen worden gebluscht.
Buiten de gevangenis verzamelden zich vele
nieuwsgierigen. Men kon het geschreeuw hooren en
men zag rook opstijgen uit het hoofdgebouw.
Mololof bleef in Moskou.
Het telegraafagentschap der Sovjet Unie deelde
Zaterdag mede dat de geruchten over de aankomst
van Molotof te Berlijn of in een andere stad in
Duitschland of de Oekraïne van allen grond ont
bloot zijn.
Havas weet nog te melden dat Stalin en Molotof
dien avond in den grooten schouwburg te Moskou
het ballet van Don Quichotte hebben bijgewoond.
Paasikivi en de leden der Finsche delegatie waren
eveneens aanwezig.
Ï&B f. JW vlucht direct voor
De echte xljn niet rond, maar hartvormig.
(Adv ingez. MedJ
PROGRAMMA
WOENSDAG 27 MAART 1940.
HILVERSUM 1875 en 414.4 M.
VARA-uitzending, 10.0010.20 VPRO.
8.00 Berichten ANP., Gramofoonmuzlek. 10.00
Morgenwijding. 10.20 Zang. plano en gramofoon-
muziek. 10.50 Declamatie. 11.10 Orgelspel. 11.40
Gramofoonmuziek. 12.00 VARA-orkest. 12.45 Be
richten A.N.P.gramofoonmuziek. 1.00 VARA-
orkest. 1,301.45 Gramofoonmuziek. 2.00 Mode
praatje. 2.30 Zang, piano en gramofoonmuziek.
3.15 Voor de kinderen. 4.30 VARA-orkest. 5.30
Gramofoonmuziek. 6.00 Orgelspel. 6.30 Causerie
„De meest gezonde voeding". 6.50 Zang en piano
7.00 VARA-kalender. 7.05 Koorzang. 7.30 VARA
orkest. 8.00 Herhaling SOS-berichten. berich
ten ANP., 8.15 De Ramblers 8.45 Radiotooneel.
9.15 Rosian-orkest. 10.00 Arbeiders Zangver-
eeniging „Kunst en Strijd", Utrechtsch Stede
lijk Orkest en solisr (opn.) 11.00 Berichten
ANP., 11.1012.00 Gramofoonmuziek,
HILVERSUM II. 301,5 M.
NCRV-Uitzending 6.307.00 Onderwijsfonds
voor de Scheepvaart.
8.00 Berichten A.N P.. 8.05 Schriftlezing en
meditatie. 8.20 Gramofoonmuziek. (9.30—9.45
Gelukwenschen) 10.30 Morgendienst 11.00
Gramofoonmuziek. 11.15 Ensemble van der Horst
12.0012.15 Berichten. Om 12.30 Berichten
ANP. 1.30 Reportage. 2.45 Gramofoonmuziek.
3.00 Christelijke lectuur. 3.30 Utrechtsch strijk
kwartet en gramofoonmuziek. 4.40—4.55 Felici
taties. 5.00 Voor de jeugd. 5.45 Gramofoonmuziek
6 00 Land- en tuinbouwcauserlc. 6.30 Taalles en
technisch onderricht. 7.00 Berichten. 7.15 En-
krateia- kwartiertje. 7.30 Gramofoonmuziek.
7.35 Causerie: „Kampeeren voor meisjes". 7.50
Berichten A.N.P. en causerie „De vaart der vol
ken". Hierna: Herhaling SOS-berichten 8.15
Utrechtsch Stedelijk orkest en solist. 9.00 Cau
serie: „Naar Frieslands meren en wouden" 9.30
Ensemble „Zingareska". 10.00 Berichten A.N.P.,
actueel halfuur. 10.30 Ensemble „Zingareska".
11.05 Gramofoonmuziek. 11.50—12.00 Schriftle
zing.
ENGELAND 391 en 449 M.
Van 10.20—11.35 nam. ook 342 M.
11.50 BBC-Schotsch orkest. 12.20 Berichten.
12.35 Declamatie. 12.50 Variété. 1.20 Het Cem
balo-trio. 1.50 Eddie Carroll's dansorkest 2.20
Reportage (opn.). 2 50 BBC-Northern orkest.
4.20 Voor de vrouw. 3.40 Victor Silvester's dans
orkest. 4.20 Berichten (Welsch). 4.25 Korte
kerkdienst «Welsch). 4.40 Kinderuurtje. 5.20
Berichten. 5.35 Orgelspel. 5.50 Actueele uitzen
ding. 6.20 Mededeelingen. 6.40 en 6.50 Radio
tooneel. 7.20 BBC-Symphonie-orkest. 8.20 Be
richten. 8.40 Causerie: „The Middle East ia
wartime". 8.55 BBC-harmonle-orkest. 9.20 Va
riété. 9.50 Gezelschapsspel met muziek, 10 20
Eddie Carroll's dansorkest. 11.00 BBC-zangers.
11.20—11.35 Berichten.
RADIO-PARIS 1648 M.
11.10 Harpvoordracht. 11.20 Yvonne Gouverné's
koor. 12.05 Vioolvoordracht. 12.35 Zang. 1.05 Dc
Vereeniging „Ars Rediviva". 2.20 Zang. 2.50
Radiotooneel. 3.50 Zang 4.20 Chansons. 4.35
Loewer.guth-kwartet. 5.35 Pianovoordracht. 9.05
Concert. 1005 Radiotooneel. 10.20 Chansons.
10.35 Radiotooneel. 11.05 Solistenvoordracht.
11.2011.50 Kamermuziek.
KEULEN. 456 M.
5.50 Orkest van de R AD. 7.55 Gramofoon
muziek. 9.309.50 en 10.50 Concert. 12.20
Weensch Philharmonisch orkest en solist. 1.45
Populair concert. 3.20 Bonte middag. 5.25 Leo
Eysoldt's orkest en solist. 7.05 Gramofoonmu
ziek. 7.45 Muzikaal tusschenspel. 7.55 Radio
tooneel. 8.20 Gramofoonmuziek. 9.50 tot slui
ting: Zie Deutschlandsender.
BRUSSEL 322 M.
11.20 en 12.30 Gramofoonmuziek. 4.55 Het
trio Jef Alpaerts. 5.50 en 6.20 Gramofoonmu
ziek. 7.20 Voor de soldaten. 8.20 en 9.30—10.00
Belgisch Nationaal orkest en solist.
BRUSSEL 484 M
11.20, 12.301,20 en 4.30 Gramofoonmuziek.
4.35 Zang met toelichting. 5.00 Gramofoonmu
ziek. 5.35 Zang. 6.05 Klarinet en, piano. 7.20
Voor de soldaten. 8.20 Trio „Pro Musica" en so
list. 9.30ca. 10.20 Gramofoonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
7.35 Gevarieerd programma. 8.20 Otto Do-
brindt's orkest. 9 20 Berichten 9.50 Waldemar
Hass' kwartet. 10.20 Politiek overzicht. Hierna:
Symphonieconcert m.m.v. soliste. 11.20 Berich
ten. Hierna tot 12.20 Nachtconcert. 12.251.2Q
Militair programma.
