Haarlem's Dagblad
Britsche bommenwerper tot
daling gedwongen.
Een Veronderstelling.
BERICHT
Toestel door vuur van
Nederlandschen jager getroffen
Vonnissen in Haagsche
spionnage-affaire.
De Vierdaagsche.
jMtexcadam
Zware fabrieksbrand te
Berlijn.
Duitsche duikboot in
Noorwegen geïnterneerd.
Actikeieu
57e Jaargang No. 17415
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie
106C0, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825 Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Donderdag 28 Maart 1940
Abonnementen per week ƒ0,25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35 Reclames ƒ0.60 per
regel Regelabonnementstarleven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.15. Groentjes zie rubriek
Het Giornale d'Italia. dat als officieuse spreek
trompet van de Italiaansche regeering beschouwd
wordt, heeft een merkwaardige beschouwing ten
beste gegeven. Die is temeer de aandacht waard,
omdat nog steeds niets is uitgelekt over de bespre
kingen die Mussolini en Hitler op den Brenner heb
ben gehouden en omdat van de verrassingen, door
sommigen lukraak voorspeld, niets is gebleken. Al
leen heeft de Hongaarsche minister-president, graaf
Teleki, een bezoek aan Rome gebracht en daar
zulke langdurige besprekingen gehouden dat men
er wel belang aan moest hechten. Hij heeft zich niet
bepaald breedvoerig geuit tegenover de pers, maar
toch den indruk gewekt dat tusschen Hongarije en
Italië overeenstemming is bereikt. Die zou dan
hierop neerkomen, dat zoowel Hongarije als de Bal-
kanstaten voorloopig van alle grensherzieningen
zouden afzien en den status quo, den bestaanden
toestand, gewaarborgd krijgen. Dit afzien van re
visies is natuurlijk het belangrijkst voor Hongarije,
dat bij de vredesonderhandelingen van 1919 zwaar
der in zijn grondgebied besnoeid is dan welk ander
land ook. Nog steeds behoort Zevenburgen, dat een
bijna geheel Hongaarsche bevolking heeft, tot Roe
menië. Maar gisteren meldde United Press al dat
graaf Teleki in een interview met de Tribuna ver
klaard heeft dat Hongarije „voor het oogenblik" zijn
revisionistische eischen heeft laten vallen. Het zou
besloten hebben zich bij overwegende noodzaak in
Europa aan te passen. Graaf Teleki had volgens de
Tribuna gezegd: „Hongarije heeft een duizendjarige
geschiedenis en daarom kan het wachten en wacht
het".
De Duitsche bladen noemen de overeenstemming
tusschen Italië en Hongarije het eerste gevolg van
de besprekingen op den Brenner. En wat zou nu aan
deze overeenstemming en aan de handhaving van
den status quo ook op den Balkan vastzitten? Blijk
baar dit: dat de betrokken staten aangepast zouden
worden aan het stelsel van ruilhandel van de Duit-
schers en de Italianen.
En nu komt daai"bij de merkwaardige uitlating
Van het Giornale d'Italia. Dit blad zegt: „dat
Duitschland, dank zij den vrede aan het oorlogs
front, voortgaat op zijn gemak zijn levensruimte
volledig te maken en aldus de gealliëerden voor een
feitelijke economische en daardoor ook strategische
overwinning te plaatsen. Duitschland wil het Zuid
oostelijk front verzegelen met een kring van neu
trale staten evenals het, zoo zegt men te Londen, het
Zuidelijke front door de spil, het Westelijke door de
Siegfried-linie en het Noordelijke front, na den ne
derlaag van Finland, door druk op de Noordsche
Etaten al verzegeld heeft".
Het Giornale d'Italia haalt er Londen nu wel bij,
maar het merkwaardige is de geuite veronderstel
ling dat Duitschland in het Westen geenszins naar
een offensief streeft maar zich tot „verzegeling" zou
willen bepalen en in tusschen door zijn diplomatiek
beleid zijn levensruimte rustig blijven uitbreiden.
Zou het daarin in voldoende mate slagen, dan zou
het zich om de belegering in het Westen op den duur
niet meer behoeven te bekommeren.
Dit is de veronderstelling die uit het Italiaansche
artikel naar voren komt. Zij roept een wonderlijk
beeld op: het beeld van een Europa dat jarenlang
in staat van zware bewapening, deels in staat van
oorlog, zou blijven zonder ooit slag te leveren, ter
wijl de Duitschers zich aan hun nieuwe levens
ruimte aanpasten en de andere landennood
zakelijkerwijzeallemaal eveneens.
Men kan over dezen loop van zaken gaan fan-
taseeren, voornamelijk over de vraag hoe men
ooit uit den staat van bewapening verlost zou
raken. Maar dat gefantaseer is een onvruchtbare
bezigheid. Van urgenter belang is de vraag of dit
werkelijk de Duitsche strategie is, of dus de prijs
gegeven gedachte aan den Blitzkrieg is vervangen
door een diplomatiek beleid, dat in vereeniging
met het bevriende Italië zijn doel tracht te berei
ken.
Het is van belang dat een blad als het Giornale
d'Italia dit naar voren brengt. Overigens schijnt de
bedoeling om Londen te tarten niet afwezig. En
de toekomst bij zulk een loop van zaken lijkt nog
duister genoeg, want alle volken zouden zich in-
tusschen blijven uitputten in bewapening tot....
ja tot ten leste het gezonde verstand de overwin
ning zou behalen en er regeeringen zouden zijn die
elkaar voldoende vertrouwden om het eens te
worden over een oplossing.
R. P.
De Paus ontvangt graaf Teleki.
VATICAANSTAD, 28 Maart. (Stefani). De
Hongaarsche minister-president, graaf Teleki,
heeft vanmorgen, vergezeld van zijn dochter, zijn
secretaris, den Hongaarschen gezant bij het Va-
ticaan en het personeel der legatie een officieel
bezoek gebracht aan Paus Pius XII.
Vervolgens bracht hij een bezoek aan kardinaal
staatssecretaris Maglione, met wien hij eveneens
een langdurig onderhoud had.
Commandant van de Hongaarsche
luchtmacht naar Rome.
BOEDAPEST, 28 Maart (D.N.B.) De comman
dant van het Hongaarsche luchtwapen, kolonel
Hary, is gisteren vergezeld van den chef van zijn
generalen staf en van den Italiaanschen lucht
vaart-attaché naar Rome vertrokken. Naar verno
men wordt betreft de reis een bezoek aan den
staatssecretaris voor luchtvaart, generaal Pricolo,
en de overhandiging van de hem door Horthy ver
leende onderscheiding.
Zij, die zich met ingang van 1 April pe
kwartaal abonneeren, ontvangen de ir
Maart nog te verschijnen nummers gratis
DE ADMINISTRATIE.
Hedenmorgen werd in de
Nederduitsch Hervormde
Kerk te Bennebroek het hu
welijk voltrokken tusschen
Freule Ursula von Pannwitz
en den Engelschen graaf
John Chichester. Het bruids
paar bij het verlaten van de
kerk.
Geland in de
nabijheid
van Pernis.
DEN HAAG 28 Maart.
De regeeringspersdienst meldt: Hedenmorgen
vroeg is een Britsche bommenwerper, die zich
in westelijke richting over ons land bewoog,
boven Pernis bij Rotterdam door het vuur van
een Nederlandschen jager getroffen.Hct toestel
is in de nabijheid van Pernis geland. Vier der
inzittenden verlieten het vliegtuig. Een hunner
is licht gewond. Een vijfde inzittende is, naar
later bleek, uit het toestel gesprongen en dood
gevallen.
Het toestel is verbrand.
De overlevenden worden geïnterneerd.
Nader vernemen wij omtrent 't bovenstaande, dat
hedenmorgen ongeveer 6 uur de bommenwerper
werd gesignaleerd tusschen Pernis en Hoogvliet
(Pemis ligt aan den Nieuwen Waterweg tegenover
Schiedam; Hoogvliet ligt ongeveer 4 K.M. zuidelij
ker). Twee Nederlandsche jagers stegen op en boven
het polderland tusschen genoemde plaatsen ontwik
kelde zich een vuurgevecht, tengevolge waarvan de
bommenwerper tot dalen werd gedwongen. Het ter
rein leent zich hier slecht voor landingen, doorsne
den als het is door een groot aantal dikwijls breede
sloten, zoodat ook zonder 't verbranden van de ma
chine een noodlanding groote bezwaren zou hebben
meegebracht. Over dit verbranden konden wij tot
dusver geen positieve mededeelingen verkrijgen. Er
'sGRAVENHAGE 28 Maart. De Haagsche
rechtbank heeft heden uitspraak gewezen in de za
ken tegen mr. W. B. J. B., hoofdcommies van het
departement van economische zaken, G. W. F. van
H„ referendaris van het departement van sociale
zaken en diens echtgenoote mevrouw A. H. van H.
geboren van A., die terecht hebben gestaan, ver
dacht betrokken te zijn in een spionnagezaak,
waarbij de genaturaliseerde Duitscher ir. F. W. J.
H. P. S. gegevens betreffende in het buitenland
aangehouden Nederlandsche schepen aan een
vreemde mogendheid heeft getracht in handen te
spelen.
De drie verdachten, over wie vandaag vonnis is
gewezen, zouden ir. S. behulpzaam zijn geweest bij
diens plannen.
De officier van justitie heeft tegen mr. B. een
gevangenisstraf van twee jaar, tegen Van H. een
gevangenistsraf van twee en een half jaar en tegen
mevrouw van H. een gevangenisstraf van een jaar
geëiseht.
De rechtbank heeft alle drie verdachten
schuldig verklaard aan medeplichtigheid aan
poging tot „het opzettelijk bescheiden omtrent
een zaak waarvan de geheimhouding door het
belang van den staat wordt geboden, aan een
buitenlandsche mogendheid mededeelen of in
handen spelen" (artikel 98 wetboek van straf
recht) en deswege mr. B. verodclreeld conform den
eiseh tot twee jaar gevangenisstraf, mevr. van
H. tot een jaar en zes maanden en Van H. tot
twee jaar en acht maanden gevangenisstraf.
De rechtbank heeft de gevangenneming van de
drie verdachten gelast, overwegende, dat, voordat
de vonnissen in kracht van gewijsde zullen zijn ge
gaan, gevaar voor vluchten bestaat.
Bij deze straffen is de preventieve hechtenis niet
afgetrokken.
Het maximum, dat aan deze verdachten kon wor
den opgelegd was 2 2/3 jaar gevangenisstraf, n.l.
het maximum van zes jaar, dat op het misdrijf van
art. 98 W. van S. staat, tweemaal verminderd met
een derde omdat slechts medeplichtigheid aan de
poging tot het misdrijf ten laste was gelegd.
Mr. Bourlier zal voor zijn cliënten het echtpaar
Van H., hooger beroep aanteekenen.
wordt gezegd, dat het toestel brandend omlaag is ge
komen, doch anderen, die spoedig ter plaatse waren,
spreken dit tegen en verklaren, dat de noodlanding
den brand veroorzaakte. Dat de inzittenden zelf den
brand veroorzaakt hadden, achtte men uitgesloten.
De drie niet-gewonde Engelschen werden naar een
militaire post te Pernis gebiacht en zullen heden
naar elders worden vervoerd. Omtrent den toestand
van den gewonde konden wij geen nadere inlichtin
gen verkrijgen.
Groeiende ongerustheid in
Scandinavië.
Zweedsche pers uit haar bezorgdheid over de
plannen der geallieerden.
STOCKHOLM, 28 Maart. (Reuter). De
bladen publiceeren in groote opmaak de aan
de geallieerden toegeschreven plannen, het
Duitsche ertsvervoer door de Noorsche wate
ren te verhinderen. Zij geven uiting aan hun
bezorgdheid over de mogelijke gevolgen hier
van voor de Scandinavische neutraliteit en over
de mogelijkheid van Duitsche tegenmaatrege
len.
Naar verluidt gebruiken de Duitschers thans
kleine vrachtvaarders met een geringe diepgang,
die dichter langs de Noorsche kust kunnen varen
en aldus aan aanhouding ontkomen.
De speciale correspondent van Stockholm Tid-
ningen meldt uit Narvik dat in deze haven groote
drukte heerscht en dat er op volle kracht wordt
gewerkt Hij voegt hieraan toe dat buiten de ter
ritoriale wateren voor Narvik verscheidene Brit
sche oorlogsschepen zijn gezien.
„Inbreuk op de Scandinavische
neutraliteit".
BERLIJN, 28 Maart. (D.N.B.) „Openlijke aan-
kondiigng van inbreuk op de Scandinavische neu
traliteit", onder deze en dergelijke opschriften kiest
de Duitsche pers heden positie tegenover het be
richt van Woensdagavond, volgens hetwelk de
Westelijke mogendheden besloten hebben „zelf de
rol van politie-agent te vervullen", aldus het Duit
sche Nieuwsbureau. (Men zie hiervoor pag. 5
Red.)
Dat Engeland en Frankrijk de neutraliteit van
Noorwegen en Denemarken thans in eiken vorm
als niet meer bestaande verklaren, noemt de „Völ-
kischer Beobachter" een in de oorlogsgeschiedenis
ongekende gebeurtenis. De geheele wereld weet,
aldus het blad. dat de bewering, als zouden Duit
sche schepen de Noorsche neutraliteit stelselmatig
geschonden hebben, een bewuste onwaarheid is. In.
werkelijkheid heelt Engeland hiermede heel iets
anders voor en wel:
1. De verhindering van de wettige Duitsche
kustscheepvaart en ertsaanvoer langs de westkust
van Scandinavië.
2. Het winnen van steunpunten en schuilhoeken
voor de Britsche vloot in de Noorsche fjorden.
Hierbij spreekt wellicht de hoop mede het noor
den op deze wijze toch nog tot oorlogstooneel te
maken, nu de intrige rondom Finland mislukt is.
Het Duitsche legerbericht.
BERLIJN, 28 Maart. (D.N.B.) Het opperbevel
van de weermacht maakt bekend:
„Aan het westelijk front geen bijzondere gebeur
tenissen.
Bij vergeefsche aanvallen van enkele Britsche
vliegtuigen op patrouilleschepen in de Duitsche
Bocht is een Engelsch Bristol-Blenheim-toestel
door een Duitsch jachtvliegtuig neergeschoten. Van
de vijandelijke vliegtuigen, die in den nacht van
27 op 28 Maart wederom met schending van
Deensch, Nederlandsch, Belgisch en Luxemburgsch
rechtsgebied over de Duitsche grens Duitschland
in- en uitvlogen, werd een Britsch vliegtuig
door ons luchtafweergeschut brandend neerge
haald. Een deel der bemanning werd gevangen ge
nomen".
(Nu de N. B. L. O. door de om
standigheden dit jaar te Nijmegen
geen vierdaagsche afstandmarsch
kan organiseeren zal de Nederland
sche Wandelsport Federatie tijde
lijk die taak trachten over te nemen
met Utrecht als uitgangspunt.)
Nijmegen kan het niet klaren
Met zijn groot vierdaagsche feest,
Dat er nu al twintig jaren
Steeds maar groeiend, is geweest,
't Eenentwintigste moet wachten
Totdat, spoedig naar men hoopt,
In de branding van de machten
Weer het kwaad getij verloopt.
Nijmegen werd een traditie,
Die men zeer ongaarne mist,
Maar hier heeft een dwang positie
Sterker dan de wensch beslist.
Daarop zocht men nieuwe wegen
Voor een wandelsportfestijn,
Utrecht, zeer centraal gelegen,
Zal er 't uitgangspunt van zijn.
'k Hoop, dat men de volle waarde
Ditmaal ook bereiken kan,
't Heeft veel voeten in de aarde,
Zulk een vierdaagsch wandelplan.
Met de talrijke problemen
In den loop van zulk een loop,
Kan men niet een loopje nemen.
Want dan loopt men gauw te hoop.
't Is een passen en een meten
En dat in den dubblen zin,
Als men dat ooit mocht vergeten,
Loopt men er vast leelijk in.
Maar 'k durf meer dan enkel hopen.
Ik vertrouw met goeden moed,
Dat het heusch wel los zal loopen
En niet los alléén, maar goed.
P. GASUS.
Voor Vestibule betegeling
JmmzooI Jiampecsinqel 24
Telefoon 12104—13029
(Adv. ingez. Med.)
Vlammen waren kilometers ver te zien.
Munitie verloren gegaan?
De lucht boven het noorden van Berlijn was
gisteravond rood gekleurd door een brand, die
uitgebroken moet zijn in de Bergmann-fabriek
van electrische producten. Hoewel de politie de
straten had versperd, waren de geweldige vlam
men op kilometers afstand te zien.
Omstreeks middernacht woedde de brand nog
steeds hoewel het scheen, dat de brandweer het vuur
in bedwang kreeg. In de fabriek van Bergmann, waar
de brand is uitgebroken, wordt munitie van klein
kaliber vervaardigd. De brand was om tien uur in
den avond uitgebroken. De politie trok twee cordons
om de fabriek. Burgers zonder speciale vergunning
mochten niet meer passeeren.
De verslaggever van United Press was echter in
staat tot de fabriekspoorten door te dringen, waar
hij werd aangehouden door een politie-agent, die
verklaarde: „Wij geven geen enkele inlichting meer."
De verslaggever zag echter, dat de brandweer
lieden de eene slang naar de andere naar de
fabriek brachten. Na middernacht waren de
vlammen niet meer zichtbaar boven den on
geveer drie meter hoogen muur, die de fabriek om
geeft. Wel zag men dikke rookwolken opstijgen. De
brand was toen blijkbaar tot één afdeelïng van de
fabriek beperkt.
Niet meer dan vijftig toeschouwers stonden tegen
middernacht op straat buiten de fabriek. Zij sloegen
den brand zwijgend gade. Lieden, die in de nabijheid
van de fabriek wonen, hebben verklaard, dat zij ont
ploffingen gehoord hebben in de fabriek, die blijk
baar van munitie van klein kaliber afkomstig waren.
Het waren geen hevige ontploffingen.
Tengevolge van de verduistering viel de brand te
meer op. De brandweerwagens, die in de omliggende
straten stonden, waren voorzien van groote blauwe
schijnwerpers, hetgeen er nog toe bijdroeg de omge
ving een luguber aanzien te geven. De brandweerlie
den deden hun werk snel, zwijgzaam en niet opge
wonden.
Het D. N. B. verstrekt over dezen brand de volgen
de mededeeling:
„Op een industrieterrein in de Berlijnsche voor
stad Wilhelmsruh brak in de late avonduren in een
houtloods een brand uit, die met groote snelheid om
zich heengreep. Ondanks het krachtig ingrijpen van
de brandweer brandde de loods, waarin zich groote
hoeveelheden snel brandbare materialen bevonden,
volledig af. Men kon verhinderen, dat de brand naar
de overige fabrieksgebouwen oversloeg."
Mijn slaat groot gat in Petten's
zeewering.
In het dorp werden ruiten vernield en
dakpannen afgerukt.
PETTEN, 28 Maart. In den afgeloopen
nacht te kwart voor drie is alhier een mijn ge
strand en tot ontploffing gekomen tengevolge
waarvan een groot gat in de zeewering is ge
slagen. Groote brokken steen werden met
kracht weggeslingerd en kwamen enkele hon
derden meters verder in het land terecht
Te Petten is een groot aantal ruiten ge
sprongen en van verscheidene woningen wer
den de dakpannen afgerukt. Gelukkig deden
zich geen persoonlijke ongevallen voor. On
middellijk zijn werklieden van den Rijkswa
terstaat aan den arbeid getogen om het gat,
waarvan de omvang nog niet precies bekend
is, te dichten.
Het woord is aan
Leonardo da Vinei:
Een goed besteed leven is lang.
Verzoek om vrijlating
afgewezen.
OSLO, 28 Maar». De Noorsche autoriteiten
hebben de Duitsche duikboot U 21 geïnter
neerd.
Het Noorsche Telegraafagentschap meldt nader:
De geïnterneerde Duitsche duikboot was op een
rots nabij Mandal aan den grond geloopen.
Het schip wend geïnterneerd in weerwil van het
verzoek der Duitsche legatie om vrijlating, daar
de Noorsche autoriteiten vaststelden dat de duik
boot niet de Noorsche territoriale wateren was
binnengevaren in verband met de weersomstan
digheden of door slecht weer veroorzaakte scha
de, doch omdat bij de navigatie een fout was ge
maakt.
(Mandal is de meest Zuidelijk gelegen plaats
van het Westelijk deel van Noorwegen even ten
Oosten van de bekende kaap Lindesnaes. Het ligt
aan de uitmonding van de Mandal-Elf aan een vrij
breede inham van het Skager-Rak).
Nog steeds geen nieuws van de
„Protinus".
Heden weer trawlers vertrokken.
Bij informatie bij de reederij van de Protinus,
de Visscherij Mij. „De Daad" hedenmorgen half
12, vernamen wij, dat nog steeds geen nadere be
richten omtrent de ramp van de Protinus uit En
geland ontvangen waren. De directie heeft giste
ren het departement van Buitenlandsche Zaken
opgebeld, maar ook daar wist men niets naders.
Van die zijde heeft men zich Inmiddels nog met
het gezantschap in Londen in verbinding gesteld,
welk gezantschap zich op zijn beurt tot de Brit
sche Admiraliteit om inlichtingen heeft gewend en
vernam dat het oorlogsschip, aan boord waarvan
zich de acht schipbreukelingen van de Protinus
bevinden, nog steeds niet in een Engelsche haven
is aangekomen. Het gezantschap kreeg echter de
toezegging dat zoodra dit het geval mocht zijn, na
dere bijzonderheden dadelijk bekend gemaakt zul
len worden.
Het werd niet onmogelijk geacht, dat het nog
wel eenige dagen kan duren voordat de oorlogs
bodem in kwestie binnen komt.
Inmiddels zijn hedenmorgen twee trawlers naar
zee vertrokken, nl. de Bruinvisch IJM 97 en de
Dolfijn IJM 103. laatstgenoemde voor zijn eerste
reis in oorlogstijd.
Nog eenige booten liggen gereed om te gaan
Roosevelt ontvangt vandaag
Sumner Welles.
De „Conté di Savoia" arriveerde vanmorgen
te New-York.
NEW-YORK, 28 Maart (Stefani). De Italiaan
sche mailboot „Conti di Savoia" aan boord waar
van Sumner Welles naar de Vereenigde Staten te
rugkeert, is vanmorgen, met een dag voorsprong,
in -New-York aangekomen. Men verzekert dat
Sumner Welles, aangezien hij zijn rapport tijdens
de terugreis heeft gereed gemaakt, terstond naar
Washington zal doorreizen, waar hij nog heden
middag door President Roosevelt zal worden ont
vangen om verslag uit te brengen van zijn Euro-
peesche rondreis
Gevangenen door bewakers
neergeschoten.
BERLIJN, 28 Maart. De beruchte inter
nationale bankroovers Franz en Erich Sass* die
tot langdurige gevangenisstraffen waren ver
oordeeld, zijn Woensdagavond in de Berlijnsche
gevangenis doodgeschoten door bewakers, om
dat zij verzet zouden hebben gepleegd.
(United Press).
HEDEN: 14 PAGINA'S.
R. P.: Een Veronderstelling, pag. 1
Mr. E. Elias: Mexicaansche indruk
ken. pag. 3
Is voor Nederland veiliger scheep
vaart mogelijk? pag. 3
H. D. Vertelling: Leverpastei, pag. 4
Van onzen Madrileenschen corres
pondent: Spanje hoopt op spoedig
einde van den oorlog. pog. 5
Van onzen correspondent in Genève:
De gemobiliseerden in Zwitserland.
pag. 6
Van onzen Londenschen correspon
dent: Klein oorlogskabinet in Enge
land. pog. 6
Voor de Vrouw pag. 12
J. B. Schuil over: „Ja of Nee.
pag. 2
I Laatste Berichten op pagina 11