Haarlem's Dagblad Britsche bommenwerper tot daling gedwongen. Een Veronderstelling. BERICHT Toestel door vuur van Nederlandschen jager getroffen Vonnissen in Haagsche spionnage-affaire. De Vierdaagsche. jMtexcadam Zware fabrieksbrand te Berlijn. Duitsche duikboot in Noorwegen geïnterneerd. Actikeieu 57e Jaargang No. 17415 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant- Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro- dienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie 106C0, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724, 14825 Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Donderdag 28 Maart 1940 Abonnementen per week ƒ0,25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35 Reclames ƒ0.60 per regel Regelabonnementstarleven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. Groentjes zie rubriek Het Giornale d'Italia. dat als officieuse spreek trompet van de Italiaansche regeering beschouwd wordt, heeft een merkwaardige beschouwing ten beste gegeven. Die is temeer de aandacht waard, omdat nog steeds niets is uitgelekt over de bespre kingen die Mussolini en Hitler op den Brenner heb ben gehouden en omdat van de verrassingen, door sommigen lukraak voorspeld, niets is gebleken. Al leen heeft de Hongaarsche minister-president, graaf Teleki, een bezoek aan Rome gebracht en daar zulke langdurige besprekingen gehouden dat men er wel belang aan moest hechten. Hij heeft zich niet bepaald breedvoerig geuit tegenover de pers, maar toch den indruk gewekt dat tusschen Hongarije en Italië overeenstemming is bereikt. Die zou dan hierop neerkomen, dat zoowel Hongarije als de Bal- kanstaten voorloopig van alle grensherzieningen zouden afzien en den status quo, den bestaanden toestand, gewaarborgd krijgen. Dit afzien van re visies is natuurlijk het belangrijkst voor Hongarije, dat bij de vredesonderhandelingen van 1919 zwaar der in zijn grondgebied besnoeid is dan welk ander land ook. Nog steeds behoort Zevenburgen, dat een bijna geheel Hongaarsche bevolking heeft, tot Roe menië. Maar gisteren meldde United Press al dat graaf Teleki in een interview met de Tribuna ver klaard heeft dat Hongarije „voor het oogenblik" zijn revisionistische eischen heeft laten vallen. Het zou besloten hebben zich bij overwegende noodzaak in Europa aan te passen. Graaf Teleki had volgens de Tribuna gezegd: „Hongarije heeft een duizendjarige geschiedenis en daarom kan het wachten en wacht het". De Duitsche bladen noemen de overeenstemming tusschen Italië en Hongarije het eerste gevolg van de besprekingen op den Brenner. En wat zou nu aan deze overeenstemming en aan de handhaving van den status quo ook op den Balkan vastzitten? Blijk baar dit: dat de betrokken staten aangepast zouden worden aan het stelsel van ruilhandel van de Duit- schers en de Italianen. En nu komt daai"bij de merkwaardige uitlating Van het Giornale d'Italia. Dit blad zegt: „dat Duitschland, dank zij den vrede aan het oorlogs front, voortgaat op zijn gemak zijn levensruimte volledig te maken en aldus de gealliëerden voor een feitelijke economische en daardoor ook strategische overwinning te plaatsen. Duitschland wil het Zuid oostelijk front verzegelen met een kring van neu trale staten evenals het, zoo zegt men te Londen, het Zuidelijke front door de spil, het Westelijke door de Siegfried-linie en het Noordelijke front, na den ne derlaag van Finland, door druk op de Noordsche Etaten al verzegeld heeft". Het Giornale d'Italia haalt er Londen nu wel bij, maar het merkwaardige is de geuite veronderstel ling dat Duitschland in het Westen geenszins naar een offensief streeft maar zich tot „verzegeling" zou willen bepalen en in tusschen door zijn diplomatiek beleid zijn levensruimte rustig blijven uitbreiden. Zou het daarin in voldoende mate slagen, dan zou het zich om de belegering in het Westen op den duur niet meer behoeven te bekommeren. Dit is de veronderstelling die uit het Italiaansche artikel naar voren komt. Zij roept een wonderlijk beeld op: het beeld van een Europa dat jarenlang in staat van zware bewapening, deels in staat van oorlog, zou blijven zonder ooit slag te leveren, ter wijl de Duitschers zich aan hun nieuwe levens ruimte aanpasten en de andere landennood zakelijkerwijzeallemaal eveneens. Men kan over dezen loop van zaken gaan fan- taseeren, voornamelijk over de vraag hoe men ooit uit den staat van bewapening verlost zou raken. Maar dat gefantaseer is een onvruchtbare bezigheid. Van urgenter belang is de vraag of dit werkelijk de Duitsche strategie is, of dus de prijs gegeven gedachte aan den Blitzkrieg is vervangen door een diplomatiek beleid, dat in vereeniging met het bevriende Italië zijn doel tracht te berei ken. Het is van belang dat een blad als het Giornale d'Italia dit naar voren brengt. Overigens schijnt de bedoeling om Londen te tarten niet afwezig. En de toekomst bij zulk een loop van zaken lijkt nog duister genoeg, want alle volken zouden zich in- tusschen blijven uitputten in bewapening tot.... ja tot ten leste het gezonde verstand de overwin ning zou behalen en er regeeringen zouden zijn die elkaar voldoende vertrouwden om het eens te worden over een oplossing. R. P. De Paus ontvangt graaf Teleki. VATICAANSTAD, 28 Maart. (Stefani). De Hongaarsche minister-president, graaf Teleki, heeft vanmorgen, vergezeld van zijn dochter, zijn secretaris, den Hongaarschen gezant bij het Va- ticaan en het personeel der legatie een officieel bezoek gebracht aan Paus Pius XII. Vervolgens bracht hij een bezoek aan kardinaal staatssecretaris Maglione, met wien hij eveneens een langdurig onderhoud had. Commandant van de Hongaarsche luchtmacht naar Rome. BOEDAPEST, 28 Maart (D.N.B.) De comman dant van het Hongaarsche luchtwapen, kolonel Hary, is gisteren vergezeld van den chef van zijn generalen staf en van den Italiaanschen lucht vaart-attaché naar Rome vertrokken. Naar verno men wordt betreft de reis een bezoek aan den staatssecretaris voor luchtvaart, generaal Pricolo, en de overhandiging van de hem door Horthy ver leende onderscheiding. Zij, die zich met ingang van 1 April pe kwartaal abonneeren, ontvangen de ir Maart nog te verschijnen nummers gratis DE ADMINISTRATIE. Hedenmorgen werd in de Nederduitsch Hervormde Kerk te Bennebroek het hu welijk voltrokken tusschen Freule Ursula von Pannwitz en den Engelschen graaf John Chichester. Het bruids paar bij het verlaten van de kerk. Geland in de nabijheid van Pernis. DEN HAAG 28 Maart. De regeeringspersdienst meldt: Hedenmorgen vroeg is een Britsche bommenwerper, die zich in westelijke richting over ons land bewoog, boven Pernis bij Rotterdam door het vuur van een Nederlandschen jager getroffen.Hct toestel is in de nabijheid van Pernis geland. Vier der inzittenden verlieten het vliegtuig. Een hunner is licht gewond. Een vijfde inzittende is, naar later bleek, uit het toestel gesprongen en dood gevallen. Het toestel is verbrand. De overlevenden worden geïnterneerd. Nader vernemen wij omtrent 't bovenstaande, dat hedenmorgen ongeveer 6 uur de bommenwerper werd gesignaleerd tusschen Pernis en Hoogvliet (Pemis ligt aan den Nieuwen Waterweg tegenover Schiedam; Hoogvliet ligt ongeveer 4 K.M. zuidelij ker). Twee Nederlandsche jagers stegen op en boven het polderland tusschen genoemde plaatsen ontwik kelde zich een vuurgevecht, tengevolge waarvan de bommenwerper tot dalen werd gedwongen. Het ter rein leent zich hier slecht voor landingen, doorsne den als het is door een groot aantal dikwijls breede sloten, zoodat ook zonder 't verbranden van de ma chine een noodlanding groote bezwaren zou hebben meegebracht. Over dit verbranden konden wij tot dusver geen positieve mededeelingen verkrijgen. Er 'sGRAVENHAGE 28 Maart. De Haagsche rechtbank heeft heden uitspraak gewezen in de za ken tegen mr. W. B. J. B., hoofdcommies van het departement van economische zaken, G. W. F. van H„ referendaris van het departement van sociale zaken en diens echtgenoote mevrouw A. H. van H. geboren van A., die terecht hebben gestaan, ver dacht betrokken te zijn in een spionnagezaak, waarbij de genaturaliseerde Duitscher ir. F. W. J. H. P. S. gegevens betreffende in het buitenland aangehouden Nederlandsche schepen aan een vreemde mogendheid heeft getracht in handen te spelen. De drie verdachten, over wie vandaag vonnis is gewezen, zouden ir. S. behulpzaam zijn geweest bij diens plannen. De officier van justitie heeft tegen mr. B. een gevangenisstraf van twee jaar, tegen Van H. een gevangenistsraf van twee en een half jaar en tegen mevrouw van H. een gevangenisstraf van een jaar geëiseht. De rechtbank heeft alle drie verdachten schuldig verklaard aan medeplichtigheid aan poging tot „het opzettelijk bescheiden omtrent een zaak waarvan de geheimhouding door het belang van den staat wordt geboden, aan een buitenlandsche mogendheid mededeelen of in handen spelen" (artikel 98 wetboek van straf recht) en deswege mr. B. verodclreeld conform den eiseh tot twee jaar gevangenisstraf, mevr. van H. tot een jaar en zes maanden en Van H. tot twee jaar en acht maanden gevangenisstraf. De rechtbank heeft de gevangenneming van de drie verdachten gelast, overwegende, dat, voordat de vonnissen in kracht van gewijsde zullen zijn ge gaan, gevaar voor vluchten bestaat. Bij deze straffen is de preventieve hechtenis niet afgetrokken. Het maximum, dat aan deze verdachten kon wor den opgelegd was 2 2/3 jaar gevangenisstraf, n.l. het maximum van zes jaar, dat op het misdrijf van art. 98 W. van S. staat, tweemaal verminderd met een derde omdat slechts medeplichtigheid aan de poging tot het misdrijf ten laste was gelegd. Mr. Bourlier zal voor zijn cliënten het echtpaar Van H., hooger beroep aanteekenen. wordt gezegd, dat het toestel brandend omlaag is ge komen, doch anderen, die spoedig ter plaatse waren, spreken dit tegen en verklaren, dat de noodlanding den brand veroorzaakte. Dat de inzittenden zelf den brand veroorzaakt hadden, achtte men uitgesloten. De drie niet-gewonde Engelschen werden naar een militaire post te Pernis gebiacht en zullen heden naar elders worden vervoerd. Omtrent den toestand van den gewonde konden wij geen nadere inlichtin gen verkrijgen. Groeiende ongerustheid in Scandinavië. Zweedsche pers uit haar bezorgdheid over de plannen der geallieerden. STOCKHOLM, 28 Maart. (Reuter). De bladen publiceeren in groote opmaak de aan de geallieerden toegeschreven plannen, het Duitsche ertsvervoer door de Noorsche wate ren te verhinderen. Zij geven uiting aan hun bezorgdheid over de mogelijke gevolgen hier van voor de Scandinavische neutraliteit en over de mogelijkheid van Duitsche tegenmaatrege len. Naar verluidt gebruiken de Duitschers thans kleine vrachtvaarders met een geringe diepgang, die dichter langs de Noorsche kust kunnen varen en aldus aan aanhouding ontkomen. De speciale correspondent van Stockholm Tid- ningen meldt uit Narvik dat in deze haven groote drukte heerscht en dat er op volle kracht wordt gewerkt Hij voegt hieraan toe dat buiten de ter ritoriale wateren voor Narvik verscheidene Brit sche oorlogsschepen zijn gezien. „Inbreuk op de Scandinavische neutraliteit". BERLIJN, 28 Maart. (D.N.B.) „Openlijke aan- kondiigng van inbreuk op de Scandinavische neu traliteit", onder deze en dergelijke opschriften kiest de Duitsche pers heden positie tegenover het be richt van Woensdagavond, volgens hetwelk de Westelijke mogendheden besloten hebben „zelf de rol van politie-agent te vervullen", aldus het Duit sche Nieuwsbureau. (Men zie hiervoor pag. 5 Red.) Dat Engeland en Frankrijk de neutraliteit van Noorwegen en Denemarken thans in eiken vorm als niet meer bestaande verklaren, noemt de „Völ- kischer Beobachter" een in de oorlogsgeschiedenis ongekende gebeurtenis. De geheele wereld weet, aldus het blad. dat de bewering, als zouden Duit sche schepen de Noorsche neutraliteit stelselmatig geschonden hebben, een bewuste onwaarheid is. In. werkelijkheid heelt Engeland hiermede heel iets anders voor en wel: 1. De verhindering van de wettige Duitsche kustscheepvaart en ertsaanvoer langs de westkust van Scandinavië. 2. Het winnen van steunpunten en schuilhoeken voor de Britsche vloot in de Noorsche fjorden. Hierbij spreekt wellicht de hoop mede het noor den op deze wijze toch nog tot oorlogstooneel te maken, nu de intrige rondom Finland mislukt is. Het Duitsche legerbericht. BERLIJN, 28 Maart. (D.N.B.) Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: „Aan het westelijk front geen bijzondere gebeur tenissen. Bij vergeefsche aanvallen van enkele Britsche vliegtuigen op patrouilleschepen in de Duitsche Bocht is een Engelsch Bristol-Blenheim-toestel door een Duitsch jachtvliegtuig neergeschoten. Van de vijandelijke vliegtuigen, die in den nacht van 27 op 28 Maart wederom met schending van Deensch, Nederlandsch, Belgisch en Luxemburgsch rechtsgebied over de Duitsche grens Duitschland in- en uitvlogen, werd een Britsch vliegtuig door ons luchtafweergeschut brandend neerge haald. Een deel der bemanning werd gevangen ge nomen". (Nu de N. B. L. O. door de om standigheden dit jaar te Nijmegen geen vierdaagsche afstandmarsch kan organiseeren zal de Nederland sche Wandelsport Federatie tijde lijk die taak trachten over te nemen met Utrecht als uitgangspunt.) Nijmegen kan het niet klaren Met zijn groot vierdaagsche feest, Dat er nu al twintig jaren Steeds maar groeiend, is geweest, 't Eenentwintigste moet wachten Totdat, spoedig naar men hoopt, In de branding van de machten Weer het kwaad getij verloopt. Nijmegen werd een traditie, Die men zeer ongaarne mist, Maar hier heeft een dwang positie Sterker dan de wensch beslist. Daarop zocht men nieuwe wegen Voor een wandelsportfestijn, Utrecht, zeer centraal gelegen, Zal er 't uitgangspunt van zijn. 'k Hoop, dat men de volle waarde Ditmaal ook bereiken kan, 't Heeft veel voeten in de aarde, Zulk een vierdaagsch wandelplan. Met de talrijke problemen In den loop van zulk een loop, Kan men niet een loopje nemen. Want dan loopt men gauw te hoop. 't Is een passen en een meten En dat in den dubblen zin, Als men dat ooit mocht vergeten, Loopt men er vast leelijk in. Maar 'k durf meer dan enkel hopen. Ik vertrouw met goeden moed, Dat het heusch wel los zal loopen En niet los alléén, maar goed. P. GASUS. Voor Vestibule betegeling JmmzooI Jiampecsinqel 24 Telefoon 12104—13029 (Adv. ingez. Med.) Vlammen waren kilometers ver te zien. Munitie verloren gegaan? De lucht boven het noorden van Berlijn was gisteravond rood gekleurd door een brand, die uitgebroken moet zijn in de Bergmann-fabriek van electrische producten. Hoewel de politie de straten had versperd, waren de geweldige vlam men op kilometers afstand te zien. Omstreeks middernacht woedde de brand nog steeds hoewel het scheen, dat de brandweer het vuur in bedwang kreeg. In de fabriek van Bergmann, waar de brand is uitgebroken, wordt munitie van klein kaliber vervaardigd. De brand was om tien uur in den avond uitgebroken. De politie trok twee cordons om de fabriek. Burgers zonder speciale vergunning mochten niet meer passeeren. De verslaggever van United Press was echter in staat tot de fabriekspoorten door te dringen, waar hij werd aangehouden door een politie-agent, die verklaarde: „Wij geven geen enkele inlichting meer." De verslaggever zag echter, dat de brandweer lieden de eene slang naar de andere naar de fabriek brachten. Na middernacht waren de vlammen niet meer zichtbaar boven den on geveer drie meter hoogen muur, die de fabriek om geeft. Wel zag men dikke rookwolken opstijgen. De brand was toen blijkbaar tot één afdeelïng van de fabriek beperkt. Niet meer dan vijftig toeschouwers stonden tegen middernacht op straat buiten de fabriek. Zij sloegen den brand zwijgend gade. Lieden, die in de nabijheid van de fabriek wonen, hebben verklaard, dat zij ont ploffingen gehoord hebben in de fabriek, die blijk baar van munitie van klein kaliber afkomstig waren. Het waren geen hevige ontploffingen. Tengevolge van de verduistering viel de brand te meer op. De brandweerwagens, die in de omliggende straten stonden, waren voorzien van groote blauwe schijnwerpers, hetgeen er nog toe bijdroeg de omge ving een luguber aanzien te geven. De brandweerlie den deden hun werk snel, zwijgzaam en niet opge wonden. Het D. N. B. verstrekt over dezen brand de volgen de mededeeling: „Op een industrieterrein in de Berlijnsche voor stad Wilhelmsruh brak in de late avonduren in een houtloods een brand uit, die met groote snelheid om zich heengreep. Ondanks het krachtig ingrijpen van de brandweer brandde de loods, waarin zich groote hoeveelheden snel brandbare materialen bevonden, volledig af. Men kon verhinderen, dat de brand naar de overige fabrieksgebouwen oversloeg." Mijn slaat groot gat in Petten's zeewering. In het dorp werden ruiten vernield en dakpannen afgerukt. PETTEN, 28 Maart. In den afgeloopen nacht te kwart voor drie is alhier een mijn ge strand en tot ontploffing gekomen tengevolge waarvan een groot gat in de zeewering is ge slagen. Groote brokken steen werden met kracht weggeslingerd en kwamen enkele hon derden meters verder in het land terecht Te Petten is een groot aantal ruiten ge sprongen en van verscheidene woningen wer den de dakpannen afgerukt. Gelukkig deden zich geen persoonlijke ongevallen voor. On middellijk zijn werklieden van den Rijkswa terstaat aan den arbeid getogen om het gat, waarvan de omvang nog niet precies bekend is, te dichten. Het woord is aan Leonardo da Vinei: Een goed besteed leven is lang. Verzoek om vrijlating afgewezen. OSLO, 28 Maar». De Noorsche autoriteiten hebben de Duitsche duikboot U 21 geïnter neerd. Het Noorsche Telegraafagentschap meldt nader: De geïnterneerde Duitsche duikboot was op een rots nabij Mandal aan den grond geloopen. Het schip wend geïnterneerd in weerwil van het verzoek der Duitsche legatie om vrijlating, daar de Noorsche autoriteiten vaststelden dat de duik boot niet de Noorsche territoriale wateren was binnengevaren in verband met de weersomstan digheden of door slecht weer veroorzaakte scha de, doch omdat bij de navigatie een fout was ge maakt. (Mandal is de meest Zuidelijk gelegen plaats van het Westelijk deel van Noorwegen even ten Oosten van de bekende kaap Lindesnaes. Het ligt aan de uitmonding van de Mandal-Elf aan een vrij breede inham van het Skager-Rak). Nog steeds geen nieuws van de „Protinus". Heden weer trawlers vertrokken. Bij informatie bij de reederij van de Protinus, de Visscherij Mij. „De Daad" hedenmorgen half 12, vernamen wij, dat nog steeds geen nadere be richten omtrent de ramp van de Protinus uit En geland ontvangen waren. De directie heeft giste ren het departement van Buitenlandsche Zaken opgebeld, maar ook daar wist men niets naders. Van die zijde heeft men zich Inmiddels nog met het gezantschap in Londen in verbinding gesteld, welk gezantschap zich op zijn beurt tot de Brit sche Admiraliteit om inlichtingen heeft gewend en vernam dat het oorlogsschip, aan boord waarvan zich de acht schipbreukelingen van de Protinus bevinden, nog steeds niet in een Engelsche haven is aangekomen. Het gezantschap kreeg echter de toezegging dat zoodra dit het geval mocht zijn, na dere bijzonderheden dadelijk bekend gemaakt zul len worden. Het werd niet onmogelijk geacht, dat het nog wel eenige dagen kan duren voordat de oorlogs bodem in kwestie binnen komt. Inmiddels zijn hedenmorgen twee trawlers naar zee vertrokken, nl. de Bruinvisch IJM 97 en de Dolfijn IJM 103. laatstgenoemde voor zijn eerste reis in oorlogstijd. Nog eenige booten liggen gereed om te gaan Roosevelt ontvangt vandaag Sumner Welles. De „Conté di Savoia" arriveerde vanmorgen te New-York. NEW-YORK, 28 Maart (Stefani). De Italiaan sche mailboot „Conti di Savoia" aan boord waar van Sumner Welles naar de Vereenigde Staten te rugkeert, is vanmorgen, met een dag voorsprong, in -New-York aangekomen. Men verzekert dat Sumner Welles, aangezien hij zijn rapport tijdens de terugreis heeft gereed gemaakt, terstond naar Washington zal doorreizen, waar hij nog heden middag door President Roosevelt zal worden ont vangen om verslag uit te brengen van zijn Euro- peesche rondreis Gevangenen door bewakers neergeschoten. BERLIJN, 28 Maart. De beruchte inter nationale bankroovers Franz en Erich Sass* die tot langdurige gevangenisstraffen waren ver oordeeld, zijn Woensdagavond in de Berlijnsche gevangenis doodgeschoten door bewakers, om dat zij verzet zouden hebben gepleegd. (United Press). HEDEN: 14 PAGINA'S. R. P.: Een Veronderstelling, pag. 1 Mr. E. Elias: Mexicaansche indruk ken. pag. 3 Is voor Nederland veiliger scheep vaart mogelijk? pag. 3 H. D. Vertelling: Leverpastei, pag. 4 Van onzen Madrileenschen corres pondent: Spanje hoopt op spoedig einde van den oorlog. pog. 5 Van onzen correspondent in Genève: De gemobiliseerden in Zwitserland. pag. 6 Van onzen Londenschen correspon dent: Klein oorlogskabinet in Enge land. pog. 6 Voor de Vrouw pag. 12 J. B. Schuil over: „Ja of Nee. pag. 2 I Laatste Berichten op pagina 11

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1940 | | pagina 1