Haarlem's Dagblad
Chamberlain in het Lagerhuis:
Deze daad
zal bijdragen
tot de
Duitsche
nederlaag
Britsch expeditieleger en Geallieerde
Vloot komen Noorwegen te hulp.
„Duitsche plannen reeds lang opgesteld"
De tekst van
Chamberlain's rede
Ook Duitsche zeestrijdkrachten in actie
Proclamatie van den
Deenschen Koning.
Protest tegen de bezetting.
De bezetting van Narvik.
Duitsche
verkenningsvluchten
angs de Noorsche kust.
EXTRA EDITIE.
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem Drukkerij N V Bureaux; Groote
Houtstraat 93, bijkantooi Soendaplein 37 Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij Zuidei Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082 Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
DINSDAG 9 ÏPRIE, MM. HAI.F 6.
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
pet 3 maanden 3.25. franco per post 3.55, losse
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35 Reclames ƒ0.60 per
regel Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
0.15 Groentjes zie rubriek
LONDEN, 9 APRIL (Reuter.)
Het Lagerhuis is vanmiddag bijeengekomen in een atmos
feer van bedwongen opwinding 0111 de verklaring aan te
hooren, die Chamberlain zou afleggen over de nieuwe.wen
ding in den oorlogstoestand. I11 de loge der diplomaten
bevond zich de gezant van Noorwegen. Ook andere diplo
maten waren aanwezig, 0.111. de ambassadeurs van België,
Argentinië, Spanje, de Sovjet Unie en de gezanten van Letland
en Peru. Chamberlain kwam het Lagerhuis binnen gedurende
het vragenuurtje, toegejuicht door de Lagerhuis-leden.
Later kwamen nog de N e d e 1* 1 a 11 d s c li e gezant en de
Egyptische ambassadeur binnen.
Onder luid gejuich stond Chamberlain op. Hij begon zijn
rede als volgt:
„Duitschland is vandaag Denemarken en Noorwegen
binnengevallen. Reeds van het begin van den tegenwoordigen
oorlog af heeft het getracht de Scandinavische Staten zoowel
politiek als economisch te overheerschen. Zijn druk op hen
is voortdurend toegenomen. Het eischte en oefende het recht
uit 0111 zijn politiek jegens Finland op te leggen tijdens den
Finscli-Sovjel Russischen oorlog.
I11 het vervolg van zijn rede constateerde de eerste-minister
dat de Duitsche plannen 0111 Noorwegen en Denemarken
binnen te vallen reeds waren opgesteld, lang voordat de ge
allieerden mijnen hadden gelegd in de Noorsche wateren.
Anders zouden de Duitsche troepen niet zoo spoedig in Noor
wegen hebben kunnen aankomen.
Hij herinnerde er aan dat vandaag hulp is toegezegd aan Noor
wegen, waaraan hij toevoegde dat machtige vlooteenhcden
zich op zee bevinden. Chamberlain besloot met te zeggen dat
deze nieuwe en wreede daad van agressie tot nadeel van
Duitschland zal keeren en zal bijdragen tot zijn uiteindelijke
nederlaag
den. Natuurlijk werd deze eisch terstond door de
Noorsche regeering afgewezen.
Wij hebben thans vernomen dat de gevechten
reeds zijn begonnen en er zijn persberichten ont
vangen, die melden, dat Oslo *en Christiansand zijn
gebombardeerd. Duitsche troepen zijn ontscheept op
Noorsch gebied op verschillende plaatsen. De Duit
sche regeering beweert dat haar aanval op Noor
wegen een represaille vormt voor de actie der ge
allieerden in de Noorsche wateren. Deze verkla
ring zal natuurlijk niemand om den tuin leiden (toe
juichingen). Een zoo uitgewerkte operatie, die een
gelijktijdige landing met zich medebrengt van troe
pen in een aantal havens, vergezeld door vloot-
strijdkrachten eischt lang van tevoren opgestelde
plannen. De inlichtingen wijzen duidelijk aan dat dit
optreden niet alleen ontworpen, maar reeds in uit
voering was voordat de mijnen werden gelegd. De
feiten van de Duitsche bezetting zelve bewijzen wat
ik zooeven heb gezegd.
„LANG VOORBEREID".
Aan den volledigen tekst van Chamberlain's rede
ontleen en wij voorts het volgende:
„Aan het einde van den Finschen oorlog zeide
ik: „De veiligheid van Finland is weg, maar is de
veiligheid van Noorwegen en Zweden behouden?
Integendeel het gevaar is dichter dan ooit ge
bracht dan tot dusverre voor deze twee landen het
geval was. Het staat thans op hun drempel. Niets
kan hen redden, behalve de vastberadenheid om
zich zelf te verdedigen en zich aan te sluiten bij
de anderen, die bereid zijn hen te helpen bij hun
verdedigen". Sommigen van dengenen, die toen
naar mij luisterden, hebben misschien gedacht dat
die woorden overdreven waren, maar thans zien
wij de voorspelling, die zij behelsden naar den let
ter verwezenlijkt. Sinds dien datum heeft de toe
stand zich verder ontwikkeld. Zooals uiteengezet in
de gisteren uitgegeven verklaring heeft de Duitsche
regeering het recht opgeëischt en ten uitvoer ge
legd om neutrale en in het bijzonder Scandinavi
sche schepen te vernietigen op de zeeën rondom
dit land en tezelfdertijd drong zij aan op de meest
strikte inachtneming van de regels der neutraliteit.
De geallieerden hebben besloten dat zij niet voor
enbepaalden tijd konden toestemmen in dezen staat
van zaken (toejuichingen), en zij deelden de Noor
sche regeering mede dat zij zich het recht voorbe
hielden om die maatregelen te nemen, die noodig
zouden kunnen zijn om het evenwicht te herstellen.
Zij legden mijnenvelden in de Noorsche wateren 0111
de ongehinderde doorvaart van het Duitsche ver
keer daar tegen te houden, tevens op geenerlei wijze
tusschen beide komende in den normalen Noorschen
handel.
DUITSCHE BEWERINGEN TEGEN
GESPROKEN.
Op geen enkel oogcnblik overwogen de geallieer
den eenigerlei bezetting van Scandinavisch gebied,
zoolang dit niet werd aangevallen door Duitsch
land. Alle beweringen van Duitschland over het te
gendeel zijn zuiver verzinsels en zijn niet op feiten
gegrondvest.
De Duitsche regeering heeft thans een verklaring
uitgegeven, inhoudende dat zij besloten heeft zich te
belasten met de bescherming van Denemarken en
Noorwegen. Duitsche gemotoriseerde en gewapende
troepen zijn bij het aanbreken van den dag de
Deensche grens overgetrokken en een aanzienlijk
deel van het Deensche gebied staat onder Duitsche
bezetting. Gemeld wordt dat Duitsche troepen van
morgen in Kopenhagen aan land zijn gezet. De
Britsche regeering heeft vernomen, dat de Duitsche
gezant te Oslo hedenochtend den formeelen eisch
heeft gesteld dat Noorwegen zich aan Duitschland
zou overgeven, waarbij hij verklaarde dat in geval
van een weigering alle weerstand gebroken zou wor-
Gemeld wordt dat in Noorsche havens, o.a. Trond-
jem hedenmorgen Duitsche gewapende troepen
zijn binnengevallen. De afstand van de naastbijzijn-
de Duitsche haven Cuxhaven naar Trondjem is
bijna zevenhonderd mijlen. Aangenomen dat de
expeditie onmiddellijk vertrokken is na de aankon
diging van de operaties voor het leggen van de
mijnen, kon zij nog niet zijn aangekomen. Er is
daarom geen twijfel aan dat de Duitsche plannen
voor den aanval op Noorwegen en Denemarken op
gesteld en uitgevoerd werden, lang voor het leggen
van mijnen door de geallieerden in de Noorsche
wateren.
De Britsche regeering heeft terstond de Noorsche
regeering de verzekering gegeven, dat met het oog
op den Duitschen aanval op haai- land, zij besloten
had terstond haar volledige hulp aan Noorwegen te
erleenen (luide toejuichingen) en te kennen heeft
gegeven dat zij den oorlog in volledige deelgenoot
schap met haar zal voeren.
Machtige eenheden der vloot bevinden zich op
zee. Het zou niet in het openbaar belang zijn om in
dit stadium bijzonderheden mede te deelen over
eenigerlei operaties, waarin zij thans zijn gewikkeld.
Wij zien deze nieuwe bedreiging van de onafhan
kelijkheid van vrije volken onder oogen in de
nauwste samenwerking met de Fransche regeering
welker strijdkrachten met die van onszelf samen
werken. Ik twijfel er niet aan, dat deze verdere ver
metele en wreede daad van agressie zal uitloopen ten
nadeele van Duitschland en zal bijdragen tot zijn
uiteindelijken nederlaag, aldus eindigde Chamber
lain.
Hierna nam de leider van de Labour Oppositie,
Attlee, het woord om uitdrukking te geven aan
„sympathie van ons allen met het volk van Dene
marken en Noorwegen, twee van de hoogst be
schaafde naties in Europa". Het is duidelijk, dat,
aldus Attlee, het voeren van een politiek van strik
te neutraliteit geen staat behoedt voor aanvallen
van de Duitsche regeering. Spreker hoopte dat de
Engelsch-Fransche hulp aan Noorwegen volledig
zou worden verleend en snel en doeltreffend gege
ven zou worden (toejuichingen).
„Wij moeten op tijd komen en alles doen wat
wij kunnen om te verhinderen dat wederom
een vrij volk gebracht wordt onder den natio-
naal-socialistischen hiel".
De liberale leider Sinclair gaf eveneens uitdruk
king aan sympathie met de slachtoffers van den
aanval, waaraan hij toevoegde: „de Britsche regee-
nng verdient onzen steun en dien van het geheele
land in de actie, die uiteengezet is door den eersten
minister."
De liberaal Mander opperde het denkbeeld van
een onmiddellijke bijeenkomst van den Volleen-
bondsraad zooals dat in het geval van Finland ge
schiedde.
Naar aanleiding van deze laatste vraag zeide de
minister:
,De eerste dingen moeten eerst geschieden. Er
zijn doelmatiger maatregelen dan liet bijeenroepen
van den Volkenbond".
Chamberlain zeide nog dat bij de berichten over
landing van Duitsche troepen te Narvik wellicht
sprake was van een verwarring met een ander Nar
vik in Zuid-Noorwegen.
Ook de gezanten van Zweden en Noorwegen heb
ben de zitting van het Lagerhuis bijgewoond.
VERLOVEN INGETROKKEN.
Voorzorgsmaatregel der Nederlandsche
regeering.
's-GRAVENHAGE, 9 April.
De Regeeringspersdienst meldt:
De Regeering heeft bij wijze van voor
zorgsmaatregel besloten de volgende
verloven in te trekken
A. Voor al het personeel van land- en
zeemacht
De periodieke verloven
Vacantie verloven
Buitengewone verloven (met uitzon
dering van die, verleend wegens ern
stige ziekte of overlijden van gezins
leden).
B. Bovendien voor het personeel, behoo-
rende tot de luchtstrijdkrachten, de
luchtdoelartillerie, de luchtdoelmi
trailleurs en de zoeklichten:
zakenverloven;
studieverloven.
Alle militairen, aan wie vorengenoemde
verloven zijn verleend, moeten terstond
naar hun standplaats terugkeeren.
Tot zoover dit bericht uit Den Haag.
Daaruit blijkt dus dat voor het grootste
deel van ons leger de zaken- en studie
verloven gehandhaafd blijven
E GEBEURTENISSEN in Noord-Europa volgen elkaar met verrassende snelheid
op. Volgens een Reuterbericht heeft een Amerikaansche zender medege
deeld, dat een Britsch expeditieleger naar Noorwegen onderweg is. Dit bericht
wordt bevestigd door de verklaring van minister-president Chamberlain in het La
gerhuis, dat machtige vlooteenheden zich op zee bevinden en dat aan Noorwegen
alle mogelijke hulp geboden zal worden.
Het Fransche persbureau Havas verneemt reeds ,dat aan de Westkust van Noor
wegen de vloten der Geallieerden en Duitsche zeestrijdkrachten in een gevecht
zijn gewikkeld.
Bevolking fof kalmte aangespoord.
Koning Christiaan van Denemarken.
LONDEN, 9 April (Reuter) De Koning van
Denemarken heeft een proclamatie uitgegeven,
waarin hij protesteert tegen de bezetting van
Denemarken en er bij de bevolking op aan
dringt kalm te blijven.
De proclamatie eindigt met de woorden: „God
behoede u allen. God behoede Denemarken". De
Koning heeft tezamen met den eersten minis
ter Stauning nog een oproeping onderteekend,
die eveneens uit Kopenhagen is uitgezonden en
waarin gezegd wordt:
„Duitsche troepen hebben in dit land thans
contact gevestigd met de Deensche ge%vapende
macht en het is de plicht van het volk zich te
onthouden van iederen weerstand tegen deze
troepen".
Klein detachement werd aan land gezet
OSLO, 9 April (Noorsch Tel. Ag.) In een
communiqué van de Noorsche Admiraliteit
wordt, behalve hetgeen reeds bekend is gewor
den over de bezetting van Narvik, o.a. gezegd:
Een Duitsch oorlogsschip is ook in Narvik
aangekomen, waarschijnlijk na een gevecht met
Noorsche schepen, Een betrekkelijk klein deta
chement is aan land gezet. Bijzonderheden ont
breken. Bevestigd wordt, dat Christiansund door
vliegtuigen is aangevallen.
Aanzienlijke
luchtmacht in actie.
BERLIJN, 9 April (D.N.B.) Aan de Duitsche
actie in het Noorden nemen tal van vliegers deel.
die deels zijn uitgerust met de nieuwste Messer-
schmidt gevechtsvliegtuigen. Sedert de vroege och
tenduren verrichten de Duitsche luchtstrijdkrachten
op zeer breed front verkenningsvluchten uit over
zeer breed front verkenningsvluchten over
de westkust van Noorwegen. Duitsche jachtvliegtui
gen vliegen dicht op elkander langs de Deensche
westkust over de Duitsche Bocht om die te versper
ren.
Duitsche mijnen in de
Scandinavische wateren.
LONDEN 9 April. Naar in Zweedsche kringen
verluidt hebben de Duitschers heden medegedeeld,
dat Duitschland in zekere territoriale wateren mij
nen heeft gelegd. (United Press)
Geen algemeene mobilisatie in
Zweden.
STOCKHOLM 9 Aprü (Zw. Tel. Ag.) Het
Zweedsche Telegraafagentschap heeft uit bevoegde
bron vernomen, dat de berichten omtrent algemee
ne mobilisatie in Zweden hiervan is op pag. 2
melding gemaakt, Red. van allen grond ontbloot
zijn.
De aanval op Scapa Flow.
BERLIJN 9 April Het opperbevel der weer
macht maakt bekend:
„Gisteravond hebben Duitsche Heinkel gevechts
machines wederom in Scapa Flow liggende deelen
van de vijandelijke zeestrijdkrachten met groot
succes aangevallen. Twee groote eenheden waar
onder een slagschip werden door treffers zwaar be
schadigd. Nog drie zware eenheden werden door in
de nabijheid inslaande bommen eveneens zwaar be
schadigd. In den loop van den dag werden uitge
breide verkenningsvluchten boven de Noordzee on
dernomen, tot aan den 65sten breedte graad. Ook
boven Noord- en Oost-Frankrijk werden verken
ningsvluchten verricht. Twee Britsche vliegtuigen,
een jachttoestel en een Sunderland-vliegboot wer
den neergehaald. Twee eigen vliegtuigen worden
vermist".
Deensche compagnie wordt in
Zweden geïnterneerd.
STOCKHOLM, 9 April. Naar van betrouw
bare zijde uit Helsingborg wordt medegedeeld is
de Deensche compagnie, bestaande uit 150 man, in
uniform, vanmorgen vroeg uit hun garnizoen Roes-
lcild naar Helsingör gemarcheerd en heeft de Sont
naar Zweden overgestoken.
Zij verzamelden zich, toen zij op Zweedsch grond
gebied waren aangekomen en marcheerden in for
matie en een Deensche vlag voerend de stad bin
nen en gaven zich vervolgens aan de militaire auto
riteiten over. Zij zullen geinterneerd worden.
(United Press)
Duitsch
Deensche radio ondei
toezicht.
Censuur op de bladen.
LONDEN, 9 Api-il (Reuter). De zender van Ko
penhagen, die thans geleid wordt door het Duitsche
opperbevel, heeft in hel Deensch heden een mede-
deeling tot het publiek gericht, waarin verklaard
wordt:
„Aangezien de telefoon- en telegraafverbindingen
in Denemarken onbetrouwbaar zijn, zullen de mid
dagedities der bladen alleen nieuws bevatten dat ge
leverd is door het Deensche Telegraaf Agentschap.
Luisteraars wordt verzocht hun radiotoestellen van
daag voortdurend te laten functioneeren".
LONDEN, 9 April (Reuter). De Koning van
Denemarken heeft uit hei paleis van Amalienborg
een proclamatie uitgegeven, waarin hij protesteert
tegen de bezetting van Denemarken en er bij de be
volking op aandringt kalm te blijven.
Reuter verneemt dat de Duitschers waarschijnlijk
naar voren zullen brengen dat hun bezetting van
Denemarken IJsland mede betreft evenals de Deen
sche bezittingen in Groenland. Op die wijze zouden
zij hopen vloot- en luchtbases te krijgen en hun
scheepvaartverbinding met Amerika te handhaven.
(Deze mededeeling is onduidelijk. Het is niet aan te
nemen dat de geallieerden Duitschland in het onbe
streden bezit zouden laten van geïsoleerde gebieden
als IJsland en Groenland, zelfs al zou Denemarken
hiertegen geen bezwaar opperen. Red. H.'s D.).
Schepen vastgehouden.
Geen vaart uit Engeland naar Scandinavië
en Oostzee.
Reuter seint "uit Londen, dat het Britsche ministe
rie van economische oorlogvoering instructie heeft
gegeven, terstond alle voor Scandinavië of de Oost
zee bestemde schepen, van welke nationaliteit ook,
terstond vast te houden, in afwachting van de ver
dere ontwikkeling van de gebeurtenissen in die ge
bieden.
Mussolini ontvangt den
Duitschen gezant.
Voordien onderhoud met Ciano.
ROME, 9 April (D.N.B.) Mussolini heeft he
denmorgen den Duitschen ambassadeur Von
Mackensen in het Palazzio Venezia ontvangen. Te
voren had de ambassadeur een onderhoud gehad met
den minister van buitenlandsche zaken, graaf Ciano.
