journaal
de Week
Scotland Yard speurt
naar vijandelijke activiteit.
Tweeduizend Duitsche
soldaten landen dagelijks
te Oslo.
ROODE STER
ZATERDAG 20 APRIL 1940
HAARLEM'S DAGBLAD
Nieuw onderzoek naar de in Engeland
verblijf houdende Duitschers.
LONDEN 19 April.
Scotland Yard heeft maatregelen getroffen
om elke poging van de Nazi's om' in Enge
land een z.g. .vijfde colonne" in het leven te
roepen, te verhinderen. Met het oog hierop
wordt in het geheele land een grootscheepsche
actie verwacht onder alle personen, die ervan
verdacht worden den geallieerden vijandig ge
zind te zijn.
Reeds hebben 2.000 Duitschers en Oostenrijkers,
c;e aangeduid worden onder de benaming „klasse
B", aanzegging gekregen om zich opnieuw aan een
onderzoek te onderwerpen. Het regionale comité
voor Londen zal hiermede volgende week een aan
lang maken.
Het verraad, dat in Noorwegen gepleegd is, is
ce oorzaak dat zij opnieuw ondervraagd zullen
vorden. Daarna zullen 64000 andere personen, die
Kit nu aan geen restricties onderworpen waren, aan
den tand gevoeld worden.
Uit betrouwbare bronnen wordt vernomen dat
Fransche Kamer spreekt haar
vertrouwen in Reynaud uit.
Motie met algemeene stemmen aangenomen.
De Fransche Kamer heeft Vrijdag unaniem
haar vertrouwen in de regeering-Reynaud
uitgesproken.
Er waren 504 afgevaardigden aanwezig.
De stemming werd in openbare zitting gehouden.
Het eerste deel der motie, „De Kamer brengt een
erkentelijken groet aan de geallieerde strijdkrach
ten te land, ter zee en in de lucht en aan het
heldhaftige Noorsche volk", werd bij handopsteken
met algemeene stemmen aangenomen. Bij het
tweede deel, „De Kamer keurt de verklaringen der
regeering goed en vertrouwt dat zij tot de overwin
ning de steeds door het parlement goedgekeurde
oorlogspolitiek voortzet", stelde de minister-presi
dent de kwestie van vertrouwen. Ook dit deel werd
eenstemmig aangenomen; er werden 504 stem
men uitgebracht. De vergadering werd daarna
jesloten. De Kamer komt Donderdag weer bijeen
Stoyadinowitsj gearresteerd.
De gewezen Joego-SIavisehe premier wordt in
een provinciestadje geïnterneerd.
De vroegere minister-president van Joego
slavië, Stoyadinowitsj, wiens huis Woensdag
avond door de politie is doorzocht, is gister
morgen onder politiegeleide naar Rudnik, een
stadje in Miidden-Servië gezonden, waar hij
tal worden geïnterneerd.
Zijn broer, Drabomir Stoyadinowitsj, oud-parle
mentslid en oud-directeur van het Joego-Slavische
dagblad „Vreme", is eveneens gearresterd.
Volgens niet van officieele zijde bevestigd bericht
tou druk van Duitschen kant op Joego-Slavië zijn
uitgeoefend, ten einde Stoyadinowitsj weer aan de
macht te brengen, aangezien hij Duitsch-gezind is
in de buitenlandsche politiek van zijn land
Duitschland van dienst zou willen zijn.
Van officieele zijde is sleohts verklaard, dat
de documenten, die bij de huiszoeking in de wo
ning van Stoyadinowitsj voor den dag zijn gekomen,
uitsluitend betrekking hebben op binnenlandsche
aangelegenheden.
SCHUSCHNIGG GEVANGENE TE
MÜNCHEN.
De Fransche ï'adio heeft medegedeeld dat Walter
Schuschnigg, een neef van den vroegeren bonds
kanselier van Oostenrijk, te Parijs is aangekomen.
Hij heeft medegedeeld dat de gewezen bondskanse
lier thans te München in de gevangenis is opgeslo
ten en dat zijn vrouw zich eveneens te München
bevindt.
meer dan 20.000 personen, die tot een vijandelijke
nationaliteit bbhooren, in fabrieken werken en som
mige van deze fabrieken nemen 'n belangrijke plaats
in in de oorlogsindustrie. Verscheidene van deze
personen zijn ongetwijfeld scherp gekant tegen
Hitier en het nazij-systeem, maar de Britsche re
geering is thans vast besloten om een zeer scherpe
discriminatie toe te passen, teneinde de nazi-agen
ten te elimineeren. Deze strijd tegen de vijanden
van de geallieerden is nieuw leven ingeblazen door
een bijeenkomst, die deze week plaats had en waar
aan 70 conservatieve leden van het Lagerhuis
deelnamen. In de vergadering werd besloten een
deputatie naar den minister van Binnenlandsche
Zaken Anderson af te vaardigen met het verzoek
alle buitenlanders van Duitsche origine te doen in
terneeren. Deze vergadeifhg besloot bovendien om
genoemden minister te verzoeken het daarheen te
leiden dat een onderzoek worde ingesteld onder de
zoogenaamde vredesorganisaties zooals die van
fascistische en communistische groepen. Niettegen-
de den alarmkreet van 't publiek en de pers wordt
thans vernomen dat Scotland Yard in het geheel
r iet stil gezeten h#eft en reeds 24 uur na het uit
breken van den oorlog enkele hoofdfiguren heeft
„geliquideerd'4, Deze personen zouden er van ver
dacht worden een prominente rol te spelen in de
zoogenaamde .vijfde colonne". Een bekende Duit
sche arts, die aan een Londenshc hospitaal was
verbonden, een van de leiders van de padvinders,
die vroeger aan de Duitsche ambassade verbonden
was en een welbekend figuur in de City, eigenaar
van een vliegtuig en een jacht, zijn reeds geïnter
neerd. Ook zou Scotland Yard nog onlangs hebben
verkregen, dat 40 buitenlanders, te Londen woon
achtig, die voordien van restricties waren vrijge
steld, geïnterneerd zijn geworden.
Verder wordt vernomen dat de Admiraliteit
thans een volledig plan heeft uitgewerkt om de
scheepvaartbeweging doelmatig te beschermen.
Volgens dit plan zouden alle Britsche havens onder
zeer strenge bewaking worden gesteld. Alle haven
arbeiders zijn aan een strenge ondervraging onder
worpen en slechts zij, die in het bezit zijn van toe
gangsbewijzen, mogen de verboden zones betreden.
(United Press).
Geallieerden zullen overwinnen,
aldus Lord Lothian.
„Doch misschien niet voordat
de wereld veranderd."
De Britsche ambassadeur in de Vereenigde Staten
Lord Lothian, heeft in de Kamer van Koophandel
te Saint Louis (Missouri) gesproken over den
vrede, waarvoor de geallieerden strijden. Hij zeide
dat de geallieerden tenslotte zullen overwinnen,
doch misschien niet, voordat de wereld anders is
geworden, dan dat zij thans is.
De geallieerden strijden omdat zij overtuigd
zijn dat een overwinning van de nationaal-socia-
listen en zelfs een overeenstemming met de na-
nationaal-socialisten het einde zou beteekenen van
de waarden, welke zijn opgebouwd door Christen
dom en Westersche beschaving. Zij strijden voor
veiligheid en niet voor het verbreken van de een
heid van het Duitsche volk. Aan het einde van
den oorlog moet het overwicht liggen in de handen
van de vrije volken en niet in die van de dicta
toren.
Franscli legerbericht.
In Noorwegen Fransche troepen ontscheept.
V r ij d a g a v o n d:
„Levendige plaatselijke botsingen tusschen Fran
sche én Duitsche verkenners ten oosten van den
Moezel en in de buurt van de Blies. Actie der artil
lerie in laatstgenoemde streek. Onze jagers hebben
slag geleverd met vijandelijke verkenningsvliegtui
gen. Zij hebben één boven onze linies omlaag ge
schoten en een ander vliegtuig gedwongen stuur
loos achter de vijandelijke linies te dalen. Al onze
vliegtuigen zijn op him basis teruggekeerd.
Zaterdagmorgen:
„Activiteit van verkenningsafdeelingen. Ten oos
ten van den Moezel werd een vijandelijke aanval
afgeslagen. Onze artillerie geeft in het gebied van
Bries schoten gelost.
In Noorwegen zijn Fransche troepen ont
scheept, die thans aan de operaties deelnemen".
AMSTERDAM PLAATST MEER SIRENES
Bij de jl. Zaterdag gehouden alarmeeringsproef is
gebleken, dat op eenige plaatsen te Amsterdam het
sirenegeloei niet duidelijk hoorbaar is. Van het rijk
zijn reeds nu weer een tiental sirenes ontvangen, die
onmiddellijk zullen worden geplaatst. Zoodra deze
sirenes zijn ingeschakeld, zal wederom een proef
worden gehouden, welke tijdig te voren zal worden
aangekondigd.
IN HET GEZICHT VAN DE NOORSCHE KUST. Een Duitsche oorlogsbodem
arriveert op de reede van Drontheim. Op den achtergrond de stad, om welker
bezit hardnekkig gevochten wordt.
Een Noorsch ambtenaar
vertelt
Op Koning Haakon zouden
verscheidene aanslagen gepleegd zijn.
Een uit Noorwegen in Londen aangekomen
Noorsche ambtenaar heeft tegenover een ver
tegenwoordiger van Reuter verklaard dat naar
zijn schatting ongeveer 2000 man Duitsche troe
pen dagelijks te Oslo en Bergen aangevoerd
worden door uit Denemarken komende vliegtui
gen. De zee. zoo verklaarde hij verder, is niet
langer geheel vrij voor de Duitschers. maar door
de lucht laten zij versterkingen Noorwegen bin
nenstroomen. Hij raamde dat het totaal aantal
der Duitsche troepen in Noorwegen ruw ge
steld kon worden op 60.000.
Ook vertelde hij dat drie pogingen zijn gedaan
om den Koning en het kabinet te dooden of ge
vangen te nemen. Zelf heeft hij een uur en drie
kwartier in een bosch gelegen nabij Neuberg-
sund. op slechts 46 meter afstand van den Ko
ning, terwijl Duitsche vliegtuigen bommen lie
ten vallen en machinegeweervuur richtten op de
leden van het kabinet en het parlement, die zich
in het bosch verborgen. Volledige bijzonderhe
den over deze aanslagen op het leven van den
Koning zullen, tezamen met andere inlichtingen,
uitgegeven worden in een Noorsch Witboek, dat
thans in Londen wordt voorbereid en dat heden
reeds verkrijgbaar zal zijn.
Aanslagen.
De eerste maal richtten Duitsche vliegtuigen
bommen op den Koning en de leden van het ka
binet te Hamar, vervolgens te Elverum en ten
slotte te Neubergsund. Thans is de regeering ech
ter gevestigd in een veel veiliger en gemakke
lijker plaats. Zij heet de volledige controle over
het bestuur. De jonge mannen, die vast zitten in
de door de Duitschers bezette steden, zijn niet
in staat te ontsnappen om zich bij hun wapen
te voegen, maar ofschoon het verlies van Oslo
Bergen en Dronthjem een ernstige slag is voor de
natie, ligt toch de.groote kracht van Noorwegen
in de provincie en daar heeft de regeering con
trole en wordt de recruteering voortgezet.
Er is te veel aandacht gewijd, aldus de amb
tenaar verder, aan z.g. verraad door Noorsche
ambtenaren. Veel daarvan was geen verraad,
maar vond zijn oorsprong in valsche bevelen aan
de troepen en de ambtenaren, die gegeven waren
door de Duitschers door middel van de radio.
Sommige leger aanvoerders geloofden de bevelen,
die z.g. van den generalen staf kwamen en
waarin hun gezegd werd geen tegenstand te bie
den of niet te vuren op de Duitschers, totdat de
Duitschers vuurden op hen.
Hoe Dronthjem genomen werd.
Voortgaande zeide de ambtenaar dat Dronth
jem genomen was met middelen, erger dan ver-
raad. Terwijl Duitsche schepen het fort van
Agdeness in de fjord naderden, terwijl het duis
ter was. dreven zij voor zich uit een groot aan
tal gevangen gepomen Noorsche passagiers
schepen en visschersbooten, bezet met de Noor
sche bemanningen. De kanonniers in het fort
durfden niet te vuren uit vrees een slachting aan
te richten onder de eigen zeelieden. Er hebben
zich eenige bewezen gevallen van verraad voor
gedaan in Oslo, en Narvik is zeker door verra
ders uitgeleverd. Voor het grootste deel echter
is de aanvankelijke wanorde veroorzaakt door
valsche radiobevelen van den kant der Duit
schers. De z.g. Quisling-regeering was een
„klucht". Zij is in elkaar gestort.
De positie van Christiansen.
De Commissaris des Konings van het district
Oslo, Christiansen, heeft van de Koninklijke
regeering bevel gekregen de bestuursfuncties in
Oslo over te nemen, bijgestaan door een comité,
waarin ook zitting heeft de rector van de univer
siteit aldaar. Dit comité houdt geen verband met
de Duitschers, maar legt de functies ten uit
voer, die de Koninklijke Regeering tijdelijk niet
kan vervullen in het bezette gebied. De z.g.
minister van defensie en minister van justitie
in de Quisling-regeering, Hvoslef en Jonas Lie
zijn door Quisling, zonder hun voorkennis be
noemd.
Beiden hebben sindsdien hun diensten aange
boden aan de Koninklijke Regeering. De minister
voor sociale welstand in de regeering Quisling,
Cabal Lunde. is door de Noorsche troepen ge
vangen genomen.
~-è
Een rustend geneesheer in Ede
Nam steeds Roode Ster Tabak mede.
w'k Geniet iwéévoudig dan".
Sprak die schrandere man:
„Van mijn pijp en de land'lijke vrede".
Zeldzaam zacht en y
licht in de pijp! CXy
(Adv. Ingcz. Med.)
België houdt een wakend oog op de
vreemdelingen.
Een concentratiekamp te Ruysselede.
De Belgische premier, Pierlot, heeft gisteravond te
Brussel in een vergadering van Roomsch Katholie
ken, sprekende over de binnenlandsche veiligheid,
erkend dat België, dat een „asylland" moet blijven,
ook voor zijn veiligheid moet waken. Wij hebben,
reide hij, een complex van maatregelen genomen,
welke clandestine binnenkomst of verblijf in het
land tegengaat en de vreemdelingen in groepen in
deelt. Reeds nu zijn verscheidene duizenden vreem
delingen geïnterneerd. Wij richten te Ruysselede een
concentratiekamp in en zijn overgegaan tot een vol
ledige telling der vreemdelingen.
Wat de goudvoorraden aangaat, deelde de premier
mede dat deze tot 31 December j.l. waren gedaald tot
1 milliard doch sinds Januari tot l'/s milliard zijn
toegenomen.
België kan zijn grondstoffenvoorziening verzeke
ren. De handelsbalans is bevredigend, doch op de
verre markten is een gedeelte der klandizie ver
loren, met name door gebrek aan tonnage of wegens
de hooge vrachtprijzen.
Anderzijds is de prijsstijging veroorzaakt door
hooger grondstoffenprijzen en hoogere vrachten. Ook
te dien aanzien zijn wij waakzaam, aldus de pre
mier en wij hebben besloten de organisatie van de
controle op de prijzen krachtiger te maken.
Pierlot besloot met te zeggen dat, daar men niet
met zekerheid weet wat de dag van morgen brengen
zal, „wij ons tegelijkertijd voorbereiden op vreden en
oorlog. De toekomst is in God's hand."
Engclsclie torpedojager beschadigd.
Bom viel naast de „Eclipse".
De Engelsche admiraliteit deelt mede: Doordat bij
een vijandelijken luchtaanval van eenige dagen ge
leden een bom vlak naast de „Eclipse" viel, werd
het schip beschadigd, doch het is thans behouden in
zijn basis teruggekeerd. De „Eclipse" is een torpedo
jager van 1375 ton.
Deensch burgemeester bij Duitscli
commandant.
Samenwerking over en weer toegezegd.
KOPENHAGEN, 19 April (D.N.B.) De bur
gemeester van Aarus heeeft ter gelegenheid van een
tegenbezoek aan den Duitschen commandant de
hoop uitgesproken dat de beste verstandhouding tus
schen de Duitsche bezettiog en de Deensche be
volking moge heerschen. De commandant herhaalde
zijn verzekering dat de Duitsche militaire autori
teiten van hun kant naar een loyale samenwerking
met de Deensche burgerlijke autoriteiten stre
ven.
ZONDAG 14 APRIL.
De stemming is niet vroolijk. Een krant in
Washington, geheeten „Evening Star", de Avond
ster dus, heeft beweerd dat er Engelsche troepen
transportschepen onderweg zijn en dat nog maar zal
moeten blijken of zij koers zetten naar Noorwegen
of naar Nederland. Nu gelooven wij van dit laatste
vel niets, maar de Duitsche pers vat er vlam op en
maakt er nogal wat misbaar over. Als Amerikanen
meer van Europeesche historie wisten zou ik kunnen
veronderstellen dat de Avondster haar denkbeeld
uit onze vaderlandsche geschiedenis had opgediept.
Want in 1689 zeilde stadhouder Willem III met zijn
vloot uit na Europa in den waan gebracht te heb
ben dat hij het op Denemarken gemunt had en land
de met zijn leger in Engeland. Dit leidde, het zij tus
schen twee haakjes gezegd, tot de onttroning van
zijn schoonvader, Koning James II, dien hij op
volgde. Maar dat is lang geleden. Zulke dingen ge
beuren nu niet meer. Dat Amerikaansche blad heeft
het mis. En later krijgen we de uitlegging, dat het
geleid wordt door een zekeren Constantme Brown,
die in de Vereenigde Staten den bijnaam heeft van
Constantly Wrong, hetgeen zooveel wil zeggen als
.voortdurend ernaast" en dus wel een heel onplet-
tierige bijnaam voor een hoofdredacteur is.
Dc Engelschen landen niet in Nederland. Maar de
nacht en de dag zijn vol beweging in deze streken en
er slaan drie granaten door daken in Zandvoort, met
felle knallen. Ze vernielen veel maar ontmoeten ge
lukkig geen mensch op hun weg. Het schijnt dat ze
Van ons eigen afweergeschut afkomstig zijn.
Intusschen blijkt op dit week-end dat het Neder-
landsche volk alweer veel koelbloediger is geworden
dan in Januari het geval was, en zeer bedaard ver
geleken bij de opschudding van 18 November. Er
heerscht rust. Het Gerucht zelf heeft veel minder
succes dan in de eerste oorlogsmaanden. Uit de ra
men van mijn werkkamer heb ik altijd uitzicht op
de menschen die de nieuwsborden staan te lezen. Ze
lijn niet onrustig meer. Ze zijn aandachtig maar
kalm Tk geloof dat de vaderlandsche koelhloedig-
en zelfbewustheid tot een zeer hooc peil gestegen
lijn cu merk dat ook in vele gesprekken. Daar zijn
er bij waarin de nationale gijn zich ook stevig doet
gelden. En in dit nummer staat een vers van Melis
Stoke over Volkszang dat eigenlijk een treffend
EEN TERUGBLIK
beeld is van de vaderlandsche mentaliteit in deze
dagen. U moet het vooral lezen.
De staat van beleg is tot een aantal plaatsen in
het Noorden, Oosten en Zuiden des lands uitgebreid.
En er is op dezen Zondag veel leegte door de af
wezigheid van militaire verlofgangers. Het is ten
slotte een stille dag.
MAANDAG 15 APRIL.
Constantly Wrong heeft in zooverre ditmaal ge
lijk gehad, dat de Engelschen nu werkelijk troepen
m Noorwegen aan land gezet hebben. Want ze mel
den het zelf maar vertellen niet waar, hetgeen be
grijpelijk is. Er loopen geruchten over Narvik. Neen,
zeggen de Duitschers, daar zijn ze niet. En daarmee
begint het ge-Narvik dat de heele week zal door
gaan. Dat is dan nog maar een klein deel van de el
kaar wrakende communiqués der oorlogvoerenden.
De Duitschers zeggen dat de Engelschen pas zeven
duikbooten verloren hebben. De Engelschen ant
woorden: sinds het begin van den oorlog hebben we
er vijf verspeeld. En wij hebben zeven Duitsche tor
pedojagers bij Narvik altijd weer Narvik ver
nietigd. En nog eens twee transportschepen bij de
Noorsche Zuidkust. En het vestzakslagschip Ad
miral von Scheer hebben we zoo zwaar geraakt
dat.... nou ja, de Admiraliteit overdrijft nooit.
Waarop de Duitschers weer prompt zullen antwoor
den met de mededeeling dat ze voltreffers met zware
bommen op drie Engelsche kruisers hebben „ge
plaatst", dat er één meteen gezonken is en dat de
twee andere Engeland wel niet meer zullen halen.
En zoo gaat de vernietiging-in-statistieken maar
door zonder dat we te weten kunnen komen wat er
nu werkelijk is ondergegaan. Makkelijk is het al
leen voor diegenen die gelooven dat de eene partij
voortdurend de waarheid spreekt en de andere even
onafgebroken liegt. Zulke menschen zijn er ook.
In Noorwegen is de Duitsche generaal Von Fal-
kenhorst met zijn expeditieleger. dat hoofdzakelijk
uit Oostenrijkers en Tsjechen schijnt te bestaan
natuurlijk onder leiding van Duitsche officieren
m voortdurende gevechten met de Noren gewikkeld
Aan het verloop van den strijd is geen touw vast
te knoopen. De Duitsche generaal heeft in het door
hem» bezette gebied bepaald dat de Noren, die het
mobilisatie-bevel van hun Koning opvolgen, zullen
worden doodgeschoten en degenen die wapens in
hun bezit hebben eveneens. Aldus beloont hij de
trouw aan vaderland en vorst.
DINSDAG 16 APRIL.
Nu beleven wij in Haarlem een klein statistisch
jubileum. Voor het eerst sinds 1931 zijn er hier min
der dan 4000 werkloozen. Het totaal is tot 3909 ge
zakt. Voor het eerst sinds negen lange jaren
Welk een tijd!
De minister van Justitie dient een wetswijziging in
waarbij de maximum straf op spionnage en land
verraad wordt verhoogd tot vijftien jaar. En juist op
dezen zelfden dag komt het bericht dat „het kabinet-
Quisling" in Oslo alweer is afgetreden. De Duit-
scnérs hebben er geen heil in gezien. Er is te Oslo
een bestuurscommissie voor de bezette gebieden in
gesteld. onder leiding van den voorzitter van den
gemeenteraad van Oslo. Chrlstensen. En Quisling,
nu belast met de demobilisatie, komt voor de radio
aan de Noren vertellen dat hij alleen niet kan re-
geeren en ook niet van zins is dit te beproeven. Dat
is het einde van zijn ..premierschap" van zes dagen.
Ja. Zoo gaat het met landverraders veelal. Tenmin
ste zoolang hun eigen landgenooten hen niet te pak
ken krijgen en tegen den muur zetten. De tegen
partij gebruikt hen waar en wanneer zij van nut
kunnen zijn: als werktuigen. En gooit hen daarna
minachtend op zij, omdat ook de tegenpartij niet
het geringste respect voor hen heeft
In Denemarken heeft de kroonprinses Ingrid, van
geboorte een Zweedsche prinses, het leven geschon
ken aan een dochter. Dat zou in andere omstandig
heden tot nationale feestviering geleid hebben, zoo-
als die bij ons is gehouden toen prinses Beatrix en
later prinses Irene geboren werden. Maar nu is die
gebeurtenis in Denemarken stil voorbijgegaan. En
wie daaraan denkt kan zijn medegevoel met de
Deensche Koninklijke Familie, vooral met <Je jonge
moeder, en ook zijn sympathie jegens het Deenschp
volk niet loochenen. Dit is hard.
WOENSDAG 17 APRIL
De buitengewone verloven worden weer toege
staan in ons leger. Tijdens den vorigen oorlog heet
ten die „uitzonderingsverloven". Zij werden ver
leend wegens bijzondere familiegebeurtenissen en
examens en ik herinner mij dat mijn kapitein er
buitengewoon karig mee placht te zijn. Daarom
heeten ze dan nu ook buitengewone verloven. Mijn
kapitein placht vooral de familiegebeurtenissen met
zoo onveranderlijke achterdocht te bejegenen dal
ik hem wel eens gevraagd heb of hij meende, dat
familieleden van gemobiliseerden onsterfelijk wa
ren en dat vrouwen van gemobiliseerden nooit
kinderen kregen. Waarop hij antwoordde, ïhet die
prachtige logica die men alleen in het leger vindt:
..Ze hebben maar te zorgen dat die dingen gebeuren
tijdens hun gewone verlof."
Hij was anders geen kwade man, de kapitein. En
hij had minder ongelijk dan het u oppervlakkig
moet toeschijnen. Maar als ik hem verving en het
aantal geboorten en sterfgevallen in de families der
com-pou-ie verrassend steeg deed ik toch maar een
oogje toe. Die mobilisatie duurde bovendien vier
jaar en vier maanden.... Dit moge den soldaat
troosten, die dit leest. Hij is daar nog in de verre
verte niet aan toe en hopelijk zal het ditmaal veel
korter zijn. Ik ken van nabij iemand die mij al
sinds het begin van den oorlog elke maand verze
kert: „In juli is-ie uit. Ik heb geen bewijzen maar ik
voel het. En ik blijf erbij, wat er ook gebeurt."
Nu dan, gij pessimisten!
Het oorlogsnieuws is nu weer schaarsch gewor
den. Reynaud, de Fransche premier, legt een van
zijn vinnige korte verklaringen af en zegt dat der
tig procent van de Duitsche vloot is uitgeschakeld.
Twintig procent van de kruisers is vernietigd, 25
van de torpedobooten enzoovoorts.
Zweden bestaat nog steeds. De Duitschers laten
weten dat zij van plan zijn het te laten bestaan. Men
kan een theorie ontwikkelen die dit toelicht, maar ik
zal u daarmee op deze plaats niet pogen bezig te
houden, te minder omdat ik niet weet of zij juist is
Maar één overweging, die erbij hoort, schijnt onbe
twistbaar: Zoolang niemands leger den Zweedschen
bodem betreedt zal Zweden ertsen blijven leveren
aan Duitschland.
DONDERDAG 18 APRIL.
Het heet nu dat de Engelsche landingstroepen te
Harstad en te Bodö. Noordelijk en Zuidelijk van
Narvik, aan wal zijn gegaan. Als dat waar is zit
het Duitsche garnizoe: van Narvik er leelijk tus
schen. Intusschen hebben de Duitschers m%er troe
pen naar Noorwegen vervoerd met vliegtuigen en
drieduizend man van het Noorsche leget zijn over
de Zweedsche grens geraakt, al of niet daartoe ge
dwongen en door Zweden ecintem^
wordt steeds duidelijker dat de Fngo'cche strijd
macht alleen ir het Noorden zit. intusschen ook
nog steeds versterkingen ontvangt en haar blijk
baar streven op Drontheim richt. Op die hoogte
zijn de Duitschers zich dan ook aan het versterken
In het Zuiden voeren zij blijkbaar een waren be
wegingsoorlog met de Noren. Er blijkt volstrekt
niet hoe het verloop daarvan is en of er eigenlijk
een duidelijke lijn in zit. Misschien zijn het nog
steeds, in dat groote land. verspreide gevechten
zonder onderlinge connectie Maar het is zeker dat
er veel verwoest wordt en dat dc kostbare inge
nieurswerken van de Noren worden opgeofferd in
hun strijd met die andere bergbewoners: dc Oos-
tenrijksche Tirolers. Dc soldaten aan weerszijden
zullen wel nooit een flauw vermoeden gehad heb
ben dat zij nog eens met elkaar in oorlog zouden
zijn.
Elders in Europa is de stemming onrustig en ge
prikkeld. Vooral in Hongarije. De Italiaansche
kranten varen weer uit tegen Engeland, zonder dat
blijkt dat Italië werkelijk voornemens zou zijn met
Duitschland mee te gaan vechten Hunnerzijds
zeggen de Engelschen dat zij den vrede op den Bal
kan. die nu langzamerhand een en al „maatrege
len" is, wenschen te bewaren.
En het Verre Oosten komt ook aan de orde want
minister Arita, van Japan, maakt zich bezorgd wat
er met ons Indië zou gebeuren als wij eens in den
oorlog bezweken. Minister van Kleffens stelt hem
gerust. Wij zullen wel voor ons zelf zorgen en aan
vaarden geen bescherming van anderen. Minister
Cordell Hull, van de V. S.. bemoeit er zich ook mee
en minister Curtiss. van Australië, eveneens. Het
is allemaal erg overbodig, schijnt het zoo. De Ja
panners zijn tevreden met ons antwoord en worden
kwaad op Cordell Huil. op wien zij trouwens be
roepshalve altijd kwaad zijn. En Nederland hoort
dit alles met merkwaardige kalmte aan en leert en
passant Japan iets. Want het Japansche ministerie
van Buitenlandsche Zaken schijnt nu pas te ont
dekken dat Indic voor ons uit overzeesche gewesten
bestaat en niet uit koloniën. Hetgeen merkbaar
indruk maakt.
De scheeve toren van Pijnacker is eindelijk om
gevallen.
VRIJDAG 19 APRIL.
Minister-president De Geer voert per radio het
woord, spreekt rustige taal die men ir. het buiten
land wel verstaan moet en kondigt meteen den
staat van beleg voor het geheele land aan, waar
bij dus hot toezicht op openbare orde en veiligheid
uit do handen der burgerlijke overheid in d:c der
mil-taire overgaat. Het komt niet onverwacht en
n de huidige nmstardigheden schijnt het een
goede maatregel, temeer omdat rustige toepassing
blijkbaar in het voornemen ligt. De minister-pre-
- dent zegt dan ook dat de bevolking er weinig van
merken zal en dat is inderdaad eveneens het geval
geweest met den al sinds September heerschenden
.staat van oorlog" voor het geheele land. Boven
dien waren zooveel steden en dorpen al lang „in
staat van beleg" Deze maatregel beteekent eigen
lijk dat de samenwerking tusschen burgerlijke en
militaire organen vergemakkelijkt zal worden en
daar kunnen wij allemaal voor voelen. Het zijn
•roiiwens zeer bijzondere tijden. Zeer bijzonder.
Voor het overige is dit een kalme dag Geen
-i lte vóór den storm maar er na. Want in den af-
geloopcn nacht heeft een wilde storm gewoed...,
zeker ter variatie in deze strenge, koude lente,
Wat een tijd!
R. P,
