12 Mei
Moederdag-bloemendag
De strafverzwaring
wegens spionnage
en landverraad.
Uw Gjest en Vernuft
beloonen wij met een
/wil HOOGEN GELDPRIJS!
Van Frisco naar
Curagao.
Ceta Be.er VLEKKENWATER
Een nacht van
onzekerheid.
V R IJ D A G 10 MET 1940
H A A" REE M'S DAGEEAD
TWEEDE KAMER
DEN HAAG Donderdag.
De nat.-socialist de Marchant et d'Ansem-
bourg had gaarne gezien, dat de vergadering he
den niet ware doorgegaan, nu zijn partijgenoot
Mr. Rost v. Tonningen haar tengevolge van den
o.m. op hem toegepasten interneeringsmaatregel,
niet kon bijwonen. Een motie van die strekking
ontmoette echter geen voldoende ondersteuning,
waarop dezelfde afgevaardigde wat later het ver
zoek deed den voorzitter van den Ministerraad over
de interneering in (het algemeen en dien van ge
noemd Kamerlid in het bijzonder te mogen inter-
pelleeren. Het voorstel van den President om hier
over aan het slot van de beraadslagingen heden
middag en anders morgenmiddag te beslissen werd
met 933 (alleen de nat.-socialisten welke onmid
dellijk hierover hadden willen laten decideeren)
aangenomen, zoodat. de Kamer morgen Vrijdag
hoopt uit te maken, of zij een dergelijke inter
pellatie zal toestaan.
Nadat vermeld zij, dat er een korte bijeenkomst
in de afdeelingen plaats had, dat de nieuwe v.-d.
afgevaardigde Dr. Zwijnenberg geïnstalleerd werd
Mr. Steenberghe reeds heden optrdd in zijn
functie van minister van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart, namelijk bij de verdediging van een
contingenteeringsvoorstel, kom ik aan de beraad
slagingen over de ontworpen wijzigingen van ons
Strafwetboek toe, die strafverzwaring ten aanzien
van spionnage, landverraad en eenige andere mis
drijven tegen de veiligheid van den staat beoogen.
Wie voortaan met geweld een lid van den Regee-
ringsraad zal verhinderen eAi bijeenkomst van
dien raad bij te wonen, wie onze neutraliteit in
gevaar zal brengen, kan 12 jaar gevangenisstraf
krijgen (tot nu toe bedroeg hier het maximum 6
jaar). De hoogste straf voor samenspanning tot
een der misdrijven tegen de veiligheid van den
staat, waaronder een aanslag op een staatshoofd,
wordt van 5 op 10 jaar gebracht. Voor spionnage
en landverraad komt het maximum op 15 jaar en
oorlogstijd dus in een tijd als nu kan men
deswege levenslang of anders ten hoogste 20 jaar
krijgen. Aldus, zeer kbrt samengevat, de hoofd
punten van hetgeen minister Gerbrandy voorstelt.
In de vaste commissie voor privaat- en strafrecht,
welke zich met het voorbereidend Kameronder-
zoek van dit wetsontwerp heeft bezig gehouden,
had de meerderheid nog een strengere regeling ge
wild, welke ook voor burgers onder de zooeven
bedoelde omstandigheden de mogelijkheid van
doodstraf zou openen Bij een nadere nota gaf de
minister te kennen, dat hij in elk geval op dit mo
ment niet op eenmaal met zulk een voorstel kon
meegaan. Intusschen kondigde hij aan, binnen vier
weken een voorstel van wet te zullen indienen, dat
de gelegenheid moet scheppen, den bestraften spion
of landverrader tijdelijk zijn straf in een van de
overzeésche gebieden te doen uitzitten. Dit om
eventueel te voorkomen, dat indien er ooit eens
hier een inval mocht plaats hebben, de vijand tot
bevrijding en wellicht zelfs belooning van den hier
gevangen zittenden spion of landverrader zou
kunnen overgaan, 's Ministers nota gaf echter met
een te kennen, dat de Kamer bij de behandeling
van bedoeld ontwerp dan nog altijd een keuze tus-
schen het scheppen van zulk een deportatie-moge
lijkheid en toepassing van de doodstraf zou kunnen
overgaan.
Mr. Terpstra (a.-r.) verklaarde aan opne
ming van de doodstraf, en zulks reeds thans, de
voorkeur te geven, denkbeeld, waarvoor ook Mr.
Truyen (r.-k.) en de heer Krijger (c.-h.)
veel schenen te voelen. Daarentegen hoorden we
o.m. Mi*. Donker (s.-d.),- en mevrouw Mr.
Macka y-K a t z (c.-h.) de stelling ontwikkelen,
dat. het beter ware op dit moment dien weg niet te
betreden; laatstgenoemde afgevaardigde onder
streepte vooral, dat zij eerst nog eens de vier we
ken respijt aan den minister wilde geven om dan te
zien 'of bij het door hem aangekondigde ontwerp
iets van de doodstraf op haar plaats zou wezen, al
wees zij er meteen reeds op, dat haars inziens, zulle
een regeling niet in het (burgerlijke), doch louter
in het militaire wetboek van strafrecht zou mogen
voorkomen.
Mr. v. d. G o e s v. N a t e r s (s.-d.), die ook niet
voor de doodstrafverlangens voelde, noemde een
van de hoofddeugden van het aanhangige ontwerp,
zijn beperkte strekking en inhoud, terwijl hij voorts
als een groot nut van het ontwerp beschouwde,
dat elkeen nu nog eens goed is ingeprent hoe de
overgroote meerderheid van ons volk denkt over
de landverraders en spionnen. Insgelijks kende
mevr. Bakker-Nort (v.-d.) veel waarde aan de
preventieve werking toe.
De heer K r ij g e r meende echter dat de aarze
ling van de Regeering inzake de doodstraf verkeerd
was, ge-//en het onbeschrijfelijk afschuwelijke en
erachtelijke van hetgeen dergelijke lieden doen.
Hij wenschte het te kort aan bescherming van ons
volk en aan vergelding, dat hij in dit opzicht nog
aanwezig achtte, liefst reeds thans weggenomen te
zien. Het algemeen debat, waarin Mr. Wendei
laar (lib.) evenals Mr. Donker en anderen op
nog grootere activeering bij de opsporings- en ver
volgingsambtenaren aandrong, en waarbij de nat-
soc. d'A nsembourg verklaarde, dat zijn frac
tie voor het ontwerp en voor nog radicalere amen
dementen is, gaat Vrijdag nog voort. Maar vermoe
delijk zal men dan tevens met de heele behande
ling gereed komen.
E. v. R.
Ir. W. Hupkes op 12 Mei
zestig jaar.
Op 12 Mei a.s. zal ir. W. Hupkes directeur
van de Nederlandsche Spoorwegen zijn zestig
sten verjaardag vieren.
De heer Hupkes werd op 12 Mei 1880 te Arn
hem geboren en trad, na te Delft afgestudeerd
te zijn, op 5 September 1904 als asp.-adj. in
genieur tê Arnhem in dienst bij de voormalige
Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij.
Nu verschillende rangen te hebben doorloopen.
Tolgde op 1 Januari 1918 de benoeming tot af-
deelingschef le klasse, waarna reeds twee ja
ren later zijn groote verdiensten voor de spoor
wegen hun belooning vonden in de benoeming
tot chef van het materieel. Op 1 Januari 1927
werd de heer Hupkes bevorderd tot hoofd- en
genieur. Toen op 21 Mei 1928 de functie van
chef van den dienst van materieel en werkplaat
sen te vervullen was. werd de heer Hupkes hier
toe benoemd. Op 1 September 1934 volgde een
samenvoeging van de diensten van tractie en die
van materieel en werkplaatsen tot dienst van
tractie en materieel, met de leiding waarvan de
heer Hupkes werd belast, welke functie hij ver
vulde tot zijn benoeming tot lid van de directie
der Nederlandsche Spoorwegen op 7 October
1938.
De heer Hupkes heeft in het bijzonder groote
bekendheid verworven door het voorname aan
deel dat hij gehad heeft bij de invoering van
een geheel nieuwen tractie-vorm in Neder
land, de Diesèl-electrische tractie met het fraaie
materieel, dat niet alleen de bewondering der
Nederlanders, maar ook die van het buitenland
verworven heeft.
Doe mee aan de Winfield Gouden
Prijsvraag. Zendt ons een „slagzin"
die recht doet wedervaren aan de
superieure kwaliteiten van de
„Winfield Real" American Cigarettes.
MEER DAN 200 PRIJZEN
varieerend van 500 gulden tof 2.50 zijn uitgeloofd. Inzendingen tot 16 Mei 1940
Uitvoerige toelichting en voorwaarden zijn reeds verschenen in de Dagbladpers
Adresseert: DEE TOBACCO Co. INC DEPARTMENT HOLLAND POSTBOX 870,
AMSTERDAM en vermeldt op couvert: „WINFIELD GOUDEN PRIJSVRAAG"
(Adv. Ingez. Med.)
Perstelegrammen en -telefoon
gesprekken onder censuur.
's-GRAVENHAGE, 10 Mei. Namens het mi
litair gezag wordt gemeld:
Aan persbureaux en correspondenten van bui-
tenlandsche bladen wordt medegedeeld dat pers
telegrammen voor het buitenland als gewoonlijk
kunnen worden aangeboden. Uiteraard zijn ze
aan een strenge censuur onderworpen. Alle be
richten, welke een alarmeerend of tendentieus
karakter dragen, worden onverbiddelijk ge
weerd.
Pers-telefoonberichten voor het buitenland
worden tot nader order niet aangenomen.
Burgerwacht te Amsterdam
gemobiliseerd.
AMSTERDAM, 10 Mei. De garnizoenscom
mandant van Amsterdam heeft den commandant
van de Amsterdamsche vrijwillige burgerwacht
bevel gegeven, tot mobilisatie van de Amsterdam
sche burgerwacht.
Staat van beleg duurt voort.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een wets
ontwerp tot het voortduren van den bij koninklij
ke besluiten van 17 Januari, 13 April en 19 April
1940, respectievelijk staatsblad no. 180, 182 en 183,
afgekondigden staat van beleg.
Aan de Memorie van Toelichting is het volgende
ontleend:
Het ingediende wetsvoorstel strekt tot het doen
voortduren van den staat van beleg in de gedeelten
van het grondgebied des rijks, die krachtens de
Koninklijke besluiten onderscheidenlijk van 17
Januari 1940 (Staatsblad no. 180), van 13 April
1940 (Staatsblad no. 182) en 19 April 1940^ (Staats
blad no. 183) in staat van beleg zijn verklaard.
De Koninklijke besluiten van 17 Januari en van
13 April 1940 hebben hun ontstaan te danken aan
de gebleken noodzakelijkheid om in het in die be
sluiten genoemde zee- en watergebied en in het
gebied waarin zich militaire verdedigingswerken
bevinden en troepen zijn opgesteld, over ruimere
bevoegdheden te beschikken.
Door het besluit van 19 April .1940 is thans het
gelieele grondgebied van Nederland in staat van
beleg gekomen. Beoogd wordt hiermee in de tegen
woordige omstandigheden zoo krachtig mogelijk te
kunnen optreden tot handhaving van 's lands neu
traliteit en tot verzekering van 's lands veiligheid.
Heete zomer en felle winter in Zamorra
(Van onzen reisredacteur)
IN de felle zomersche zon die het balkon voor
mijn kamer in gloed zet heb ik Nederlandsche
kranten gelezen. Ik schrijf dit na een pak
kranten gekregen te hebben, die gaan van 2
tot 16 Januari. Kranten zijn voor den krantenman
wat gist is voor het brood en beursnoteeringen voor
den bankier. Voor den Hollandschen krantenman
zijn Hollandsche kranten méér: zij zijn goede groe
ten van het verre vaderland bovendien. En dus las
ik in het hartje van Mexico in het hart van den
zomer Hollandsche wintersche kranten uit het hart
van een harden winter. En wanneer zal het zijn
dat gij dit leest? De Britsche censuur op Bermuda
houdt de Amerikaansche Clippers aan, die naar
Europa vliegen. Zoo komt het voor dat ik gewone
post, die met een schip vaart en die dan tien dagen
treint van New York naar Mexico, nog eerder ont
vang dan de gevleugelde. Maai* de boot op zee loopt
meer gevaar dan de vogel boven de zee en dus laat
ik deze briefjes fladderen in den wind op goed
geluk en met de bede in het journalistenhart dat
zij veilig, regelmatig en niet al te laat het lieve land
mogen bereiken.
Vandaag, op dat hotelbalkon in Zamorra, terwijl
de zon brandde, op het land dat onder mij lag, een
dor en stoffig land dat omhoog kruipt tegen de berg
hellingen, vanmiddag, in den siësta-tijd, terwijl heel
Mexico een paar uur gaat slapen na een maaitijd
van heete spijzen in vurige sauzen vanmiddag
heb ik duidelijker dan ooit gevoeld wat afstand be-
teekent.
Want daar las ik nu die Hollandsche kranten en
het was alsof de koude damp er in wolken afsloeg,
't Was in dit gloeiend middaguur of er ijs-
water langs mijn warme handen liep. Want die
Hollandsche kranten staan vol van vorst en ijs en
schaatsenrijden en den elfstedentocht en den ik-
weet-niet-hoeveel-dorpen-tocht. En wij kijken ver-
teederd naar onze kleine Beatrix, die over het ijs
wandelt met haar kapje op en haar cape aan. En wij
zien de koek-en-zoopies, de baanvegers en zijne
kwieke Excellentie Kan op de schaats en onze geest
is in Holland en ons lichaam is in de barre hitte van
Mexico, waar het altijd heet is.
De geest gaat zóó snel.
De geest bekommert zich niet om torpedo's, mij
nen en censuur.
De geest heeft geen duizendste seconde noodig om
van den felsten zonnebrand naar de hevigste koude
te gaan.
(Adv Ingez. Med.)
Voor vuil, vet, smeer en zooveel meer. - 25 cent. - Bij drogisten.
(Adv. Ingez. Med.)
Maatregelen ten opzichte van de
N. S. B. in Indië.
BATAVIA, 9 Mei (Aneta-A.N.P.) Bij gouver
nementsbesluit van 9 Mei is bepaald, dat de uit
oefening van het vergaderrecht door de N.S.B.
is onderworpen aan de beperkingen, bedoeld in
artikel 8a van de verordening betreffende ver-
eenigingen en vergadering.
Hierdoor is voortaan voor alle voor het publiek
toegankelijke vergaderingen, alsmede voor ver
gaderingen die gehouden worden op in den
regel voor het publiek toegankelijke plaatsen,
een vergunning noodig, die in casu niet zal wor
den verleend.
Van het houden van besloten vergaderingen
moet tenminste vijf dagen van te voren
kennis worden gegeven aan het bestuur, hetwelk
bevoegd is deze te verbieden, behoudens beroep
op den gouverneur resp. den resident.
Vooralsnog ligt het tegengaan van vergade
ringen niet in het voornemen.
Tevens is het noodig geacht een verbod voor
ambtenaren, inclusief militairen, om lid van de
N.S.B. te zijn, uit te vaardigen.
De regeering is niet van meening. dat het lid
maatschap van de N.S.B. op zichzelf zal mogen
worden beschouwd als aanwijzing eener menta
liteit. wleke onvereenigbaar is met loyaliteit aan
het gezag, doch zij meent, dat het voor ambte
naren, in het bijzonder in de huidige omstandig
heden, ongewenscht is om deel uit te maken van
een extremistische organisatie.
DOODELIJKE AANRIJDING
JAARSVELD, 9 Mei Op den Lopikerdijk on
der de gemeente Jaarsveld is vanmorgen omstreeks
half tien de 64-jarige weduwe A. den Oudsten de
Bruin door tot nu toe onopgehelderde oorzaak *arl-
gereden door een bestelauto van den bakker H. den
D., bestuurd door diens knecht. De vrouw werd
dermate gewond, dat zij vrijwel direct ter plaatse is
S ver leden.
Hagespraak van de N. S. B. werd
verboden.
De plaatsvervangende leider van de N.S.B. deelde
Donderdagavond mede, dat het militair gezag de
Hagespraak van de N.S.B., die op tweeden Pinkster
dag te Lunteren zou worden gehouden, heeft ver
boden.
Na informatie te bevoegder platase kunnen wij
omtrent bovenstaand bericht het volgende mede-
deelen:
Blijkens artikel 1 van algeftieene bekendmaking
no. 35 van den opperbevelhebber van land- en zee
macht is het deelnemen aan. bijeenkomsten in de
open lucht van meer dan vijf honderd personen
verboden. Onder dit verbod zou ook deze Hage
spraak vallen.
Blijkens artikel 3 van deze bekendmaking kan
de opperbevelhebber echter ontheffing van dit ver
bod verleenen.
Voor zoover bekend is echter geen verzoek tot ont
heffing van dit verbod van de zijde der N.S.B. inge
diend.
Geen duizendste seconde van Mexico naar Neder
land.
De huizen staan, wit en verwaarloosd, te blakeren
in de zon.
De straat is van zand. Dor, mul, stoffig zand. Een
vet varken ligt midden in de straat en houdt siësta.
Twee ezeltjes staan met hangende koppen te slapen
aan den huizenkant.
Héél Zamorra slaapt.
Behalve de fontein op de plaza, die ritselt in de
stilte. De hemel de wonderlijke hemel van
Mexico staat in brand.
De hitte siddert boven het straatje, boven de
plaza, boven de dorre vlakte en de stoffige berghel
lingen.
Ik ben in Nederland.
Ik ben bij de bruggen en de grachten en de ri
vieren, glad van het vriezen. Ik loop op harde wegen
door een gestolde wereld.
Onder berijpte boomen.
Tusschen menschen met dampende ademwolken
diep in hun kraag gedoken de handen in war
me wanten.
Het doodarme, kleine stadje Zamorra ligt te koken
in zijn bergkom. Een stadje van groezelige mannen,
straten van zand, vrouwen in lompen, naakte kim
deren.
Een stadje dat bedolven is onder stof en ruil en
armoede.
Maar ik zit op het balkon van het hotel Phenix cn
naast mij is het azuren zwembad van het hotel
Phenix. Waar Amerikaansche toeristen luidruchtig
in rondplassen. Maar het vette varken slaapt. En
de ezeltjes slapen. Héél Zamorra slaapt in stof, lom
pen en de dag op z'n heetst.
En in Nederland vriest het.
Een auto op het IJselmeer.
Staatsraad Kan op de schaats.
't Prinsesje met het kapje op.
Een vriendelijke Amerikaansche meneer komt
druipend uit het zwembad van bet. hotel Phenix. Hij
roept of ik een cocktail kom drinken.
In één tienduizendste seconde komt de geest uit
het. verre koude vaderland terug.
Verwarmd door het felle vriezen, door de kron
ten en door den goeden groet dien zij hebben ge
bracht.
En wij drinken een cocktail in de bar naast het
blauwe zwembad. Op het dak van het hotel Pheni
Hoog boven het slordige, stoffige, schoone Za
morra.
Boven het luie varken.
En de tengere, zilvergrijze, slapende ezeltjes.
Mr. E. ELIAS
(Nadruk verboden. Auteursrecht voorbehouden)
H. A. C. O.-trekkingen zullen voor de
zevende maal berecht worden.
Naar wij vernemen, heeft het O.M. bij het Haag-
sche Gerechtshof beroep in cassatie aangeteekend
tegen het arrest van dit Hof waarbij de directeur
van de H.A.C.O. ontslagen is van rechtsvervolging
ter zake van hem ten laste gelegde overtreding
van de loterijwet.
Na veroordeeling door kantonrechter en recht
bank te 's-Gravenhage wees de Hooge Raad de
zaak naar het Haagsche Gerechtshof wegens een
vormverzuim terug. Dit college verklaarde de dag
vaarding nietig, waarop het O.M. in cassatie ging.
Opnieuw wees de Hooge Raad de zaak naar het
Haagsche Hof terug, die nu den directeur van
rechtsvervolging ontsloeg.
Thans zal de zaak ten derden male voor den
Hoogen Raad voor de zevende maal voor een
rechterlijk college behandeld worden.
Geknoei met distributiebonnen.
Voor de Groningsche rechtbank stond Donderdag
terecht G. B. Winkelier te Stadskanaal, beschuldigd
van valschheid in geschrifte. Deze verdachte
heeft op een z.g. opplakvel, bestemd voor bonnen
no. 13 der rijksdistributiekaart, vernuftig helften
van oude, reeds vervallen bonnen nos. 1, 3 en 11
aan elkaar geplakt en er op die wijze bonnen no.
13 van gemaakt. Bij onderzoek eerst op het plaatse
lijk distributiekantoor en later op het ministerie
van economische zaken in Den Haag werden in
totaal 26 van dergelijke vervalschte bommen ont
dekt.
De officier van justitie achtte het plegen van
dergelijke feiten onder de huidige omstandigheden,
nu behoorlijke distributie van levensmiddelen van
groot belang is, van ernstigen aard. Hij eischte
zes maanden gevangenisstraf tegen verdachte, daar
bij rekening houdende met het feit, dat. deze reeds
vroeger wegens valschheid in geserifte is ver
oordeeld.
VOORTSCHRIJDING OOK IN DE TANDHEEL
KUNDE.
De perscommissie van de Ned. Maatschappij
tot Bevordering der Tandheelkunde verzoekt
ons het volgende te plaatsen:
Van hooren zeggen weten wij, dat tijdens den
Fransch-Duitschen oorlog van 1870 in vele
plaatsen van ons land vrouwen en meisjes bij el
kaar kwamen voor het maken van „pluksel".
Ieder had een paar stukken half versleten linnen
bij zich, en rappe handen rafelden dit uit elkaar.
Het pluksel werd over de verschillende verband-
plaatsen en veldhospitalen der oorlogvoerenden
gedistribueerd en daar als „verbandgaas" ge
bruikt.
Indien wij aan de omstandigheden van 1870
denken, zwijgt de critiek en dan moeten wij vol
le belangstelling en onvoorwaardelijke waar
deering hebben voor dezen vorm van menschlie-
vend hulpbetoon.
Maar ondenkbaar is het, dat in 1914 comité's
met gelijke doelstelling zouden zijn opgericht.
In de 40 tusschenliggende jaren hadden man
nen als Robert Koch.. Pasteur. Lister, Ehrluch,
Calmette e.a. hun arbeid op medisch terrein ver
richt. Een totale omwenteling van de denkbeel
den over ,het wezen der ziekte en haar verbrei
ding, over wondbehandeling en steriliteit waren
het gevolg. Wat in 1870 gaarne en dankbaar
werd aanvaard zou in 1914 als ongerijmd in
den hoogsten graad zijn verworpen!
We leven medisch gesproken nog maar
een goede halve eeuw. Maar wat een werk is in
deze 50 jaar verricht in het belang van zieken
en gezonden!
En dit op elk onderdeel der medische weten
schap.
Ook de tandheelkunde heeft in deze jaren van
den vooruitgang rijkelijk haar deel gekregen; ook
zij heeft geprofiteerd van de gewijzigde inzich
ten. De wetenschap heeft haar een eigen plaats
ingeruimd. Hoe kort is het nog maar geleden,
dat met een tand of kies weinig of niet gerekend
werd. Dit- onderdeel van het lichaam was het
deel dat boven het tandvleesch uitstak, het zicht
bare gedeelte. Dat dit deel aan een wortel be
vestigd is daarmee had alleen hij of zij te
maken, die dusdanig door tand- of kiespijn ge
kweld werd, dat men besloot na rijp overleg en
na langdurig beraad dit pijnlijk voorwerp te
laten verwijderen. De wijze waarop dit experi
ment plaats vond, schijnt een bron van gruwel
verhalen geweest te zijn. Sommige dezer worden
nog heden van mond tot mond doorgegeven en
dit niet steeds tot opbeuring en vertroosting van
hen, die-thans een bezoek moeten brengen aan
den tandarts. De wortel van tand of kies was in
Meinacht. Er is rust en vrede in de natuur en
slechts een enkel nachtgeluid klinkt en verklinkt in
de stilte.
Er bromt iets. Een venster rinkelt, een deur klep
pert. Men woelt even om, luistert een oogenblik en
sluimert verder.
Weer trillen de ruiten. Dof en nauwelijks te hoo
ren dreunt het in de verte.
Opnieuw. Alweer. Het gebrom van zooeven neemt
toe en zakt weer weg.
De slaper wordt onrustig. Door het open venster
hoort hij alweer het gerommel. Een vliegtuig? Die
ziet men zooveel overdag. Er zal ook 's nachts wel
gevlogen worden.
Dan wijkt de slaap. Het geronk komt nader. Het
geluid verraadt, dat het meer dan één machine
moet zijn. Daar passeeren ze. Ze komen terug. En
weer. En weer.
Dan is men wakker. Nu is het weer stil. Stil en
donkerMaar door het duister schiet daar plot
seling een rood licht, een lichtkogel. Men kijkt
scherper. Weer flitst het roode licht door den nacht
en men meent te begrijpen: Er zal een vliegtuig
„van vreemde nationaliteit" gesignaleerd zijn en
onze luchtafweer is in actie. En met die verklaring
en in het vertrouwen, dat er gewaakt wordt zoekt
men weer de rust.
Lang duurt het niet. Alweer ronkt een vliegtuig
motor. maar door het geroes ratelt het daar plotse
ling met korte, droge knallen; dat moet een mitrail
leur zijnnu razen plotseling twee, drie vlieg
tuigen aan op een paar honderd meter hoogte, trek
ken op en dan is er opeens weer de stilte van den
zomernacht.
De tijd verstrijkt. Het uur van drieën brengt de
dageraad, de zon, de blauwe hemel. En silhouet-
scherp tegen de lucht snorren ze weer aan, bom
menwerpers, stoer en sterk aantrekkend, de beweeg
lijke jagers, nijdig, duikend, klimmend en, vreemd,
het is of men al went aan het gerikketik, dat staag
door de prille-morgenstilte ratelt.
Wat is er gebeurd? Wat gaat er gebeuren? Heeft
e:* vannacht een aanval plaats gehad over zee? Of
zijn het de anderen? Men denkt niet, men kan niet,
men durft niet denken, dat het ditmaal het eigen erf
zou gelden.
Tegen den hemel worden plotseling drie vlieg
tuigen zichtbaar. Geen bommenwerpers, geen ja
gers dat ingekeepte richtingsroer maakt het
duidelijk: drie Duitsdie bommenwerpers zijn het,
die daar voortbewegen en een oogenblik later al
weer verdwenen zijn.
Maar daar, waar ze nu moeten zijn verschijnen
witte wolkjes tegen den hemel en het is duidelijk;
het drietal wordt onder vuur genomen en de gra
naten hebben hun weg gevondenhier.... en
zeker ook elders, want nu is de lucht vol geluid, van
ver gedaver en gebrom en dof gebonk en scherpe
knallen in het Zuidoosten
Daar gebeurt wat! Het is veraf, maar onmisken
baar duidelijk, dat hier geweld met geweld wordt
beantwoord. Op alle balcons staan de menschen en
turen en wisselen him vermoedens uit en schieten
haastig de kleeren aan en loopen de straat op of
pakken den kijker en halen de vlugge vogels met de
oranjevlekken op hun wieken dichterbij
Dan knipt de radio aan en meteen een stem:
Voortdurend komen troepen vliegmachines ons land
binnen.... boven Rhenen zijn twaalf vreemde
vliegtuigen gesignaleerd.... dit bericht is ten
dienste van den luchafweerdienst. hallo....
hallo.... boven Geldermalsen vliegen twintig
vreemde vliegtuigen op 5000 M. hoogte. hallo.
boven Elburg vliegen ongeveer veertien vreemde
vliegtuigen in Noordwestelijke richting,,.,, hallo
hallohier luchtafweerdienst.waarschu
wing.... waarschuwing.,., waarschuwing.... by
Dordrecht zijn parachutisten gedaald.... waar
schuwing... pas op voor parachutisten.... Duit-
sche vliegtuigen zijn gesignaleerd boven Den
Haag
En dan weten we het: Ook hier heeft de vrede
uit. Duitschland heeft ook Nederland in den oorlog
betrokken en op den nacht vol onzekerheid zal een
dag volgen vol gruwelijke zekerheid: de realiteit
van den oorlog.
IN DEN MORGEN.
In den prillen morgen, op een uur, waarop men
anders hoogst zelden iemand op straat tegenkomt,
was het in de geheele stad reeds vol leven en be
weging. De nacht had reeds veel onrust gewekt en
toen het daglicht veroorloofde, de vliegmachines in
de lucht gade te slaan, verlieten velen hun woning
en groepten bijeen, zoowel op de balcons als op
straat, waar al spoedig de stramme soldatenpas
werd gehoord. En toen door de radio de eerste be
richten van den overval werden vernomen was er
natuurlijk aan stof tot beschouwingen geen gebrek.
Voor onze nieuwsborden was het even vijf uur
reeds een drukte alsof het midden op den dag was.
Ongeveer zes uur konden wij ons eerste bulletin
uitgeven en de exemplaren werden ons letterlijk uit
de handen gescheurd, zoodat het ijzeren hek aan
den ingang goeden dienst bewees. Evenveel, zoo niet
meer belangstelling bestond er voor de proclama
tie van H. M. de Koningin, terwijl ook volgende
bulletins bij vele honderden tegelijk hun weg
vonden. Overigens was er in den vroegen morgen
absoluut geen paniekstemming op straat. Natuurlijk
maakte het gebeurde diepen indruk, doch de kalmte
waarmede het bericht werd ontvangen was zeer
opvallend.
vroeger jaren meestal fabelachtig lang of wel
men kon zich vaak geen voorstelling van de
lengte maken omdat deze tijdens het „trekken"
afgebroken en deswege in de kaak was achterge
bleven.
Door de voortschrijding der medische weten
schap werd hoe langer hoe meer duidelijk, dat
dikwijls een onmiddellijk verband bestaat tus
schen een slecht gebit en bepaalde lichamelijke
ongesteldheden en ziekten. Zelfs den leek is het
wel min of meer duidelijk dat door een slecht
gebit maagklachten en bezwaren kunnen
ontstaan. Maar nog steeds (we leven in een over
gangsperiode) komt het veelvuldig voor, dat
maagpoeders e.d. geprefereerd worden boven 't
in orde doen brengen van het kauwapparaat. Dat
de keten van oorzaak en gevolg zich zeer ver
uitstrekt bleek duidelijk toen de buitengewone
ontwikkeling der techniek mogelijk maakte, wat
25 jaar geleden een sprookje scheen: we denken
aan het Röntgentoestel. Deze uitvinding schept
de gelegenheid om binnen eenige minuten door
middel van een Röntgenfoto te openbaren, het
geen vroeger nimmer aan het licht kwam. Wat
kon men toen weten van de ziekelijke verande
ring in de kaken, teweeg gebracht door ontste
kingsprocessen aan den tandwortel? Thans geeft
de Röntgenfoto een beeld van wat in het inwen
dige van de kaak als chronische ontsteking in
het verborgene voortwoekert.
Maar zulk een ontsteking is het nest, waar de
bacteriën, i worden gekweekt, die met het bloed
door het geheele lichaam worden verspreid. En
hun aanwezigheid is nooit onschuldig!
Het zoeken naar een verband tusschen een
slecht gebit en sommige vormen van „rheuma-
tiek" is o.m. op dit gegeven gebaseerd.
Dat de voortschrijding der tandheelkunde aan
hare beoefenaars thans andere eischen stelt dan
40 jaar geleden, is duidelijk, maar dat deze be
oefenaars gaarne patiënten zien, die niet 40 jaar
ten achter zijn in hun beoordeeling en waar
deering, is eveneens duidelijk. De opvattingen,
dat men tandheelkundige hulp pas zoekt wan
neer meVi kiespijn heeft en niet eerder, dat kies
pijn nu eenmaal behoort bij het aanstaande
moederschap, zijn nog niet naar de oude doos
verwezen
Moge de tijd van een juist begrip niet verra
meer zijnl
