Haarlem's Dagblad
De Nederlandsche Dagbladen
Een vredige plek m den Haarlemmerhout.
Uiterste beperking van gebruik
motorbrandstoffen.
Hervatting.
Ook na donker weer
op straat.
Prijsverordening.
Alle melk moet goed
gekookt worden.
Millioenslag in
België nadert
eindstadium
Actikeietv-
57e Jaargang No. 17456
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-
Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote
Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgiro-
dienst 38810. Drukkerij: Zuidet Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred 15054, Redactie
10600, Drukkerij 10132, 12713. Administratie 10724,
'14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 17 Mei 194Ö
Abonnementen per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10,
per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, lossa
nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regeli
ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per
regel. Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels ƒ0.60, elke regel meer
ƒ0.15. Groentjes zie rubriek.
De bladen, belioorende tot de Nederlandsche dagbladpers, zullen
tijdens den duur der bezetting door de militaire autoriteiten verschijnen,
zonder dat op deze bladen een voor-censuur wordt uitgeoefend.
Deze tegemoetkomende houding veronderstelt natuurlijk een absoluut
loyale houding van uitgevers en redacteuren.
Het normale leven wordt thans zoowel ïn par
ticulieren als in maatschappelijken zin hervat. Uit
de maatregelen door het Duitsche militaire gezag
genomen, blijkt dat dit daartoe de grootste bereid
heid toont en vertrouwen stelt in de bereidwillig
heid der Nederlanders tot handhaving van orde en
rust. Inderdaad is die duidelijk gebleken; men
treedt ook in dit district zeer rustig en correct op
en de arbeid wordt overal hervat. Dit district,
waarmee dan Haarlem en de onmiddellijke omge
ving van de stad wordt bedoeld, is gespaard geble
ven voor alle verwoesting van den oorlog. Laat
ons daar dankbaar voor zijn, evenals wij dankbaar
zijn voor de schoonheid der natuur in deze ondanks
alles prachtige lente. En evenals wij dankbaar zijn
voor het vele goede en schoone dat in ons persoon
lijk leven is gebleven. Het feit dat het oorlogsge
weld hier geen vernietiging heeft veroorzaakt
brengt mee dat de hervatting van het normale le
ven inderdaad snel geschieden kan. Alier vlotte
medewerking daartoe is natuurlijk noodig en wij
gelooven dat het daaraan niet zal ontbreken.
Een zware taak rust op het Haarlemsche ge
meentebestuur, dat tal van nieuwe maatregelen ten
uitvoer moet brengen, ettelijke vragen beantwoor
den en allerlei moeilijkheden oplossen. Er wordt
zeer hard gewerkt en dat geschiedt steeds onder
de persoonlijke leiding van burgemeester De Vos
van Steenwijk, wiens onvermoeibare activiteit,
groote bereidwilligheid en helder inzicht de be
wondering opwekken van allen die met hem in
contact komen. In dezen zeer moeilijken tijd blijkt
duidelijker dan ooit welk een voortreffelijken bur
gemeester Haarlem in hem verworven heeft.
De zon straalt, de lente bloeit. Buiten ons land
jvoëdt de oorlog voort. Die is nu ver van ons. Maar
een hartelijk woord van diepe deelneming en me
degevoel zij hier gericht tot hen, die dierbare
paasten verloren hebben. Moge de vriendschap en
sympathie van zoovelen hen helpen om hun ver
lies te dragen als sterke menschep. Bemoediging
hebben ook die zeer velen noodig, die nog in on
zekerheid omtrent het lot der hunnen verkeeren.
Daar zijn er natuurlijk veel voor wie die onzeker
heid tenslotte in vreugde en bevrijding van vrees
verkeeren zal. Mogen zij allen moed houden.
Wij kunnen ons verheugen in de blijdschap der
Jonge kinderen, die gelukkig de zorg en het leed
van dezen zwaren tijd niet ervaren kunnen zooals
wij volwassenen, en die als altijd van hun spel en
van de lente genieten. Laten onze zorgen hun levens
vreugde niet verduisteren; laten wij allen pogen
blij te zijn met hen. En daar is ook de vertroosting
die de Kunst muziek, schilderkunst, litteratuur
ons schenken kan en die, als wij haar schoonheid
beleven, is als een balsem. Daar is de vreugde in ons
gezinsleven. De taak der vrouw en moeder in dezen
tijd is groot. En zij beseft dit en weet die te vervul
len met een toewijding en een begrip dat de man
nen tot eerbied en dankbaarheid stemt. Als Holland
later aan dezen tijd terugdenkt zal het met ontroe
ring verwijlen bij hetgeen de Hollandsche vrouwen,
niet alleen in maatschappelijk opzicht maar ook en
vooral in haar gezinnen en vaak in haar ganschen
kring hebben gedaan.
DEN HAAG, 16 Mei. (Officieel) De Duitsche
Militaire Bevelhebber in Holland maakt bekend:
Ónder onmiddellijke opheffing van alle anders
luidende beslissingen, tot nu toe genomen,
wordt bepaald, dat de burgerbevolking ook na
intreden van de duisternis haar volle bewe
gingsvrijheid behoudt.
Voor restaurants, koffiehuizen en cafés gelden
slechts nog dezelfde beperkingen die reeds van
kracht waren vóór het tijdstip, waarop Holland
in oorlog was.
Dit beteekent dus. dat restaurants en derge
lijke weer tot het gebruikelijke sluitingsuur ge
opend mogen zijn en dat ook het verkoopver
bod voor alcoholische dranken weer wordt op
geheven.
Slechts de uitvoering van verduisteringsmaat
regelen, welke reeds Woensdag waren aange
kondigd, blijft van kracht tot nadere intrek
king. Hierbij spreekt het vanzelf, dat van de
burgerbevolking wordt verwacht, dat zij in het
algemeen in haar optreden een bijzondere re
serve aan den dag legt, welke geheel in over
eenstemming is met het vertrouwen, dat de
Duitsche militaire autoriteiten in haar stellen en
daarom alles vermijdt, hetgeen het thans be
reikte herstel van normale verhoudingen nog
achteraf min of meer twijfelachtig zou maken.
Belgische geïnterneerden naar
Frankrijk.
Onder hen bevindt zich Léon Degrelle.
GENèVE, 16 Mei. (D. N. B.) Uit Rijssel wordt ge
meld, dat gisteren 78 civiele gevangenen uit de Bel
gische gevangenis te Brugge in een autobus van
Duinkerken Rijssel zijn gepasseerd. Onder hen be
vond zich de leider van de rexisten. Léon Degrelle,
alsmede twee andere Belgische Kamerleden, die in
den middag verder zijn gebracht naar „ergens in
frankrijk.''
Op bevel van den commandant van het
Duitsche bezettingsleger maken dc directie van
handel en nijverheid en het rijksbureau voor
voedselvoorziening in oorlogstijd bekend, dat
het voor alle goederen en diensten verboden is
de prijzen te verhoogen boven het peil van 9
Mei 1940.
Een ieder wien zulks aangaat wordt opgedra
gen hieraan ten strengste de hand te houden.
Berichten over
Nederlandsche militairen.
De Nederlandsche radio geeft thans uitzen
dingen waarbij mededeelingen worden gedaan
over dc Nederlandsche militairen. Deze uitzen
dingen vinden vandaag te vier en acht uur
plaats.
Op bevel van den Duitsclicn Militairen Be
velhebber in Nederland maakt het Rijksbureau
voor Voedselvoorziening in oorlogstijd be
kend. dat in verband met het feit, dat door
den loop van omstandigheden verschillende
melklnrichtingsbedrijven, die gewoon waren
gepasteuriseerde melk af te leveren, hiertoe
thans ten deele of geheel niet meer in staat
zijn, terwijl ook winning en vervoer van de
melk uiteraard met grootere dan normale be
zwaren gepaard gaan, de bevolking ernstig
wordt aangeraden, alle melk, met uitzondering
van de gepasteuriseerde melk. verpakt in fles-
schen, te koken en na het koken terstond af te
koelen.
Ten einde zekerheid te hebben, dat de melk
inderdaad goed gekookt is, verdient het aan
beveling deze twee- of driemaal zoogenaamd
te laten opkomen.
Indien zulks zou worden" nagelaten, is het ge
vaar voor het optreden van typhus-epidemieën
in ernstige mate aanwezig.
Een ieder, wien zulks aangaat, wordt opge
dragen hieraan ten strengste de hand te hou
den.
Inlichtingen over soldaten
Alleen voor de vesting Holland.
's-GRAVENHAGE, 16 Mei. De persdienst
van het Ned. Roode Kruis deelt mede. dat bij
het informatiebureau van het Ned. Roode Kruis,
Zwai teweg 75, Den Haag, nog géén inlichtingen
zijn ingekomen omtrent, deelen van het veld
leger welke geopereerd hebben in Brabant,
Drente, Friesland, Gelderland. Groningen, Lim
burg, Overijsel, Utrecht, Zeeland en de stelling
Den Helder.
De berichten zijn beperkt tot de vesting Hol
land.
Ieder wordt dus dringend aangeraden, geen
pogingen aan te wenden persoonlijk nadere in
lichtingen in te winnen.
Verder wordt het publiek er op attent ge
maakt, dat inzamelingen van geld en goederen
voor het Ned. Roode Kruis, zonder vertoon van
een schriftelijke lastgeving van het hoofdbe
stuur moeten worden gewantrouwd.
Hierboven geven wij een paar illustraties, die voor een oogenblik de aandacht
mogen afleiden van de nooden en moeilijkheden dezer dagen en het besef ver
levendigen van een bezit, dat ons in weerwil van veel en groot verlies bespaard
is gebleven. De witte zwanen in een waterpartij in den Haarlemmer Hout
een plekje in hetzelfde bosch, dat noodt tot een oogenblik van rust en vredig
mijmeren Goddank, er is nog veel, dat ons kan verzoenen met het leven.
Neen, wij kunnen het oog niet sluiten voor de beproevingen dezer dagen, maar
God geve, dat elk het oor moge blijven leenen aan stemmen, die toch altijd
blijven spreken van opgang en behoud. Daarvan gewagen de tafereelen, hierbij
afgebeeld. Leven, groei en bloei zoo het getijde ons het niet deed ver
staan, innerlijk weten wij het met zekerheid een eeuwige groeikracht
manifesteert zich in het leven, buiten ons en in ons, een groeikracht, die ons
verheugt in tijden van opgang en die ons bemoedigen moge in tijden van neer
slag. Is dit geen troost, i zwaarste beproeving?
Voorraden moeten ter beschikking worden gehouden.
Bestelling per auto van goederen
verboden.
DEN HAAG. 16 Mei (A.N.P.) Het departement
van Handel, Nijverheid en Vervoer maakt het vol
gende bekend:
Het is verboden motorbrandstof, waaronder
te verstaan benzine, motorbenzol, alsmede gas-
olie voor snelle dieselmotoren af te leverén of
te verbruiken.
Van dit verbod is uitgezonderd het afleveren
aan of het verbruiken door militairen. Duitsche
militaire attachés, leden van het Duitsche Gezant
schap en van de Duitsche consulaten, artsen, vee
artsen, verloskundigen, verplegers, verpleegsters,
destructorbedrijven, brandweer, politie en post en
het vervoer van goederen, dat door de Duitsche
bezettïngsautoriteiten is gelast.
Van het verbod is eveneens uitgezonderd het
afleveren aan of het verbruiken door autoriteiten,
welke door den directeur-generaal van Handel en
Nijvei'heid of door den directeur van het rijksbu
reau voor aardolieproducten met machtiging van
den directeur-generaal van Handel en Nijverheid
worden aangewezen; en eveneens is uitgezonderd
het afleveren aan of het verbruiken ten behoeve
van zïekenvervoer, lijkenvervoer en evacuatie of
door hen, die voorzien zijn van een schriftelijke
vergunning van den burgemeester.
ENKELE VERGUNNINGEN.
De burgemeesters zullen zulk een vergunning
slechts afgeven bij uiterste noodzaak ten behoeve
van het vervoer van levensmiddelen, genees- en
verbandmiddelen en eventueel andere goederen
waarvan het onmiddellijke vervoer geboden is, en
ten behoeve van begrafenissen, reparaties aan gas-,
waterleiding, electriciteit, telefoon en telegraaf en
ten behoeve van het afleveren aan één bepaalden
pomphouder in gemeenten in welke geen groote
opslagplaats van motorbrandstof is gevestigd.
Deze maatregelen hebben ten doel, dat de mo
torbrandstoffen slechts worden verbruikt bij uiter
ste noodzaak, zoodat artsen, veeai-tsen, verloskun
digen, verplegers en verpleegsters zooveel moge
lijk van ar.dere vervoermiddelen gebruik dienen
te maken en oordeelkundige wijkindeeling nood
zakelijk is. Hetzelfde geldt voor het goederenver
voer.
Het vervoer en de aflevering van alle goede
ren aan pai'ticulieren per motorrijtuig is dan
ook ten eenenmale verboden.
De voorraad motorbrandstof aanwezig in de
tanks van motoriTijtuigen waarvan de hou-
dei-s niet onder de bovengenoemde uitzonde
ring woi-den vermeld, alsmede de zich elders
De Italiaansche pers:
Duitsche troepen uit Nederland
terversterking opgerukt
ROME, 17 Mei (Stefani). De bladen berich
ten, dat enkele millioenen menschen betrokken
zijn in den geweldigen veldslag, welke wordt
gestreden tusschen Antwerpen en Sedan en
welke zijn einde nadert. Men wijst op de wan
hopige pogingen van de geallieei-den om den
opmarsch van de Duitsche pantserafdeelingen
over de Maas tegen te houden en op de ern
stige bedreiging voor den oostelijken vleugel
van het Belgische front door de troepen, wel
ke uit Nedei-land komen.
De Popoio di Roma" schrijft dat de Duitschers
steeds hun initiatief bewaren en hun superioriteit
in de lucht handhaven. De „Popoio d'Italia" is van
meening dat het Duitsche offensief in België thans
heel anders verloopt dan in 1914, want Duitsch-
land heeft thans in het Westen zijn geheele macht
verzameld, terwijl door het Duitsch-Italiaansche
verdi-ag de geallieerden gedwongen zijn ongeveer
een millioen man te bewaren aan het front van de
Alpen en op andere punten aan de Middel la ndsche
Zee. Het blad wijst verder op de mogelijkheid voor
Duitschland om dank zij zijn ontegenzeggelijke su
perioriteit naar het hart van Frankrijk op te ruk
ken en tegelijkertijd Engeland te verslaan. Het blad
trekt de conclusie dat Duitschland thans vele vruch
ten plukt van de ernstige fout van de geallieerden
om de neutrale mogendheden in den oorlog te be
trekken.
Bommen op Keulen.
Eén doode en één gewonde; geringe
materieele schade.
KEULEN 17 Mei (D. N. B.). De Keulsche
kranten deelen mede dat in den nacht van 15
op 16 Mei vijandelijke vliegtuigen boven Keulen
zijn verschenen en bommen omlaag hebben ge
worpen. Een bom kwam neer in de onmiddel
lijke omgeving van een boerderij. Hierbij werd
een man gedood en een ander gewond. Enkele
huizen werden beschadigd. De meeste bomVnen
kwamen buiten de stad in het vrije veld terecht,
de materieele schade is gering. Door onmid
dellijk optreden van de luchtdoelartillerie wer
den de toestellen verdreven.
Vreemdelingen in Joego-SIavië.
Allen moeten zich bij de politie melden.
In Joego-SIavië moeten alle buitenlanders zich
bij de politie melden om hun verblijfsvergunning
te laten verlengen.
(D.N.B.)
bevindende voorraad motorbrandstof, voor zoo
ver niet dienende tot aflevering aan verbrui
kers, aan wie volgens bovenstaande regeling
mag worden afgeleverd, zal ter beschikking
moeten worden gehouden.
Er zijn maatregelen in voorbereiding om de
zen voorraad te vorderen. Deze vordering
wordt per radio afgekondigd en treedt onmid
dellijk in werking.
Oproep van den Duitschen
Opperbevelhebber.
Aan het Nederlandsche volk.
De Duitsche opperbevelhebber heeft te volgende
oproep tot het Nederlandsche volk gericht:
Engeland eix Frankrijk hebben het Duitsche volk
een oorlog opgedrongen met de bedoeling Duitsch
land te vernielen en te verdeelen. Daarom voert het
Duitsche volk een beslissende strijd voor zijn be
staan en zijn vrijheid. Daarbij probeerden de macht
hebbers in Londen en Parijs andere neutrale landen
in dezen oorlog te betrekken. Zij waren van plan,
Noorwegen te bezetten en dan hier in den flank van
het rijk binnen te vallen. Duitschland is deze poging
voor geweest en verzekerde Noorwegen en Dene
marken den vi-ede en de neutraliteit. Nadat het plan
in Scandinavië mislukt was. besloten Engeland en
Frankrijk tot een inval in Nederland en België om
op deze wijze een inval in het Ruhrgebied te kunnen
doen. Het is te betreuren, dat Nederland en België
deze pogingen hebben goedgekeurd en ondersteund.
Deze feiten, die door de Duitsche regeering in een
memorandum van 9 Mei zijn opgesomd en bewezen,
zijn de oorzaak geworden, dat Duitsche troepen op
10 Mei 1940 in Nederland en België binnengerukt
zijn teneinde met militaire middelen de neutraliteit
dezer landen te verzekeren. Hierbij werd de uitdruk
kelijke verzekering gegeven, dat de souvereiniteit
van Nedex-land gerespecteerd zou worden, wanneer
geen tegenweer zou worden geboden. Hiertegenover
heeft de Nederlandsche regeering, die inmiddels naar
Londen is gegaan, tegenweer bevolen.
Het Nederlandsche leger heeft dapper en moedig
zijn plicht gedaan. Het heeft in alle eer tegen een
machtiger tegenstander den strijd verloren. In het
door hen bezette gebied zullen de Duitsche troepen
de orde en rust bewaren. Wie zich loyaal gedraagt
kan rustig zijn gewone werk verrichten. Het Duit
sche bestuur doet stappen om alle tot werken in
staat zijnde Nederlanders van arbeid te voorzien.
Als dc Nedei'landsche officieren bereid zijn, samen
to werken, mogen zij hun werk blijven verrichten.
Wie tegenstand biedt wordt naar de oorlogswetten
gestraft. Bewaar' de rust. U dient hiermede het best
uw volk. (A. N. P.)
Zilverbons voor loonbetaling.
De firma Guépin en Van der Vlugt, Spaarne
56, Haarlem, agentschap van de Nederlandsche
Bank, deelt ons mede dat zij thans zooveel mo
gelijk aan werkgevers zilverbons van f 1 en f 2.50
tegen inruil van bankpapier kan leveren voor de
uitbetaling van loonen. Werkgevers moeten daar
toe hun bewijsstukken (loonlijsten) toonen. Het
kantoor is geopend van 912 v.m. op Zaterdag
en van 912 v.m. en 2 tot 3.30 n.m. op andere
werkdagen.
Ruim 700 millioen voor liet
Amerikaansclic leger gevraagd.
Voorstel bij het Huis van Afgevaardigden
ingediend.
(Men zie ook elders in dit nummer).
WASHINGTON 17 Mei (D. N. B.) Kort nadat
Roosevelt zijn boodschap betreffende militaire cre-
dieten in het Congres had voorgelezen diende de
commissie voor militaire aangelegenheden van het
Huis van Afgevaardigden een voorstel in, dat 726
millioen dollar voor het uitbreidingsprogram van
het leger vraagt. Dit program omvat de volgende
punten: aankoop van verder luchtafweergeschut,
moderniseei-en van de gevechtsvliegtuigen, oplei
ding van 15.000 man nieuwe troepen, verbetering
van de defensie-installaties in de Panamakanaal-
zene, inrichting van een luchthaven in Anchorage
(Alaska), benevens opvoering van de munitie
productie.
Revnaud spreekt in de Franschc
Kamer.
De Fransche Kamer kwam gistermiddag onder
voorzitterschap van Herriot bijeen om een verkla
ring aan te hooi-en van Reynaud over den militai
ren toestand. Reynaud verklaarde volgens het D.
N.B. o.a.: „Hitier wil in twee maanden winnen.
Hij wil niet inzien dat hij al verloren heeft en hij
heeft het risico op zich genomen. Wij zijn volko
men gereed voor het gevaar. Wij moeten onze zie
len van staal maken. Wij zijn vol hoop".
HEDEN: 6 PAGINA'S
HiirenHiniiiniiiifflniiiTOBiinBHnnBniiffliuiHHingtniiïïünniHiiiHiiiHiHHWiiw:
R. P.: Hervatting. pap. I
Filmschouw pap. 2
H. D. Vertelling: De oplossing.
pap. 2
J. S. Visser: Een raadselachtige
steen. pap. 3
Van onzen reizenden redacteur: Van
Frisco naar Cui'acao. pap. 5
Litteraire Kantteekeningen. pap. 5
