Aan den opbouw moet
worden meegewerkt
„Laatste acte van den
strijd begonnen".
Regeeringscommissaris
krijgt recht van onteigening
NIEUWS IN 'T KORT.
W OENSD'AG 29 MEI 1940
HAARLE M'S DAGBEAD
Duitsche eenheden thans merkbaar
verlicht
BERLIJN. 28 Mei (D.N.B.) Van bevoegde
militaire zijde wordt over den toestand aan het
front het volgende gezegd:
De capitulatie van het Belgische leger beteekent
een zwaren slag voor de ingesloten Engelsche en
Fransche troepen en een ongemeen voelbare ver
lichting voor de Duitsche eenheden. De laatste acte
van het dramatische tooneel van den grooten slag
van Mei 1940 is begonnen.
Opmerkelijk is het feit dat de Duitsche troepen
ten Noorden van Valenciennes op een zeer breed
front door de sterke Fransche grensfortificaties
heen gebroken zijn en ten Westen van Valenciennes
over het Scheldekanaal zijn getrokken.
Het front nadert thans van het Zuiden de groote
industriestad Rijssel. Ook uit het Westen werd de
vijand aan het geheele front teruggeworpen.
Orchies en La Bassée liggen ongeveer 20 K.M.
ten Zuid-Westen van Rijssel. Merville ligt 30 K.M.
ten Westen van die stad. Aangezien ih het Oosten
van Rijssel reeds voor eenige dagen het front tot
op 10 K.M. bij de stad was gebracht en aangezien
in het Noorden de capitulatie der Belgischè troepen
waarschijnlijk een onhoudbaren toestand in het
leven roept is de totale situatie voor den tegen
stander in dezen sector hopeloos geworden.
Toch constateert het legerbericht van heden uit
drukkelijk, dat de strijd tegen de ingesloten Engel-
schen en Franschen voortgaat en zal voortgaan tot
zij volledig onderworpen zijn.
Rijksbureaiix voor ijzer en staal.
En voor non-ferro metalen.
's GRAVENHAGE, 28 Mei. Het departement
van Handel, Nijverheid en Scheepvaart maakt be
kend, dat het rijksbureau voor metalen gesplitst is
in een rijksbureau voor ijzer en staal, gevestigd
Hooge Nieuwstraat 14 te 's Gravenhage, en een rijks
bureau voor non-ferro metalen, gevestigd Prinsesse-
gracht 21, eveneens te 's Gravenhage.
Tot directeur van het rijksbureau voor ijzer en
staal is benoemd de heer M. Swanevelt. Daarnaast
is ingesteld een commissie ad hoe, bestaande uit de
heeren ir. M. H. Damme, D. C. Endert Jr. en ir. G.
A. Kessler, die het departement en het rijksbureau
voor ijzer en staal adviseeren over belangrijke aan
gelegenheden, de ijzer- en staalindustrie betref
fende.
Als tijdelijk hoofd van het rijksbureau voor non-
ferro metalen zal optreden de heer ir. a. Groothoff,
terwijl voorshands als plaatsvervangend hoofd de
heer H. G. J. Reynvaan is aangewezen. Directeur
is de heer E. de Jong.
Voor metalen, ressorteerende onder beide boven
bedoelde rijksbureaux, wordt tot nadere aankondi
ging dispensatie verleend van de bestaande verbo
den tot het koopen, verkoopen, te koop aanbieden,
afleveren, gebruiken, verbruiken, bewerken en ver
werken van deze goederen.
Voorloopig zijn de bovenbedoelde handelingen dus
zonder vergunning toegestaan, doch uitsluitend tot
beperkte hoeveelheden ten behoeve van geregelde
afnemers, die de betreffende goederen voor de in
standhouding van hun bedrijf dringénd noodig
hebben.
Nader zal worden bekend gemaakt, welke contro
le-maatregelen zullen worden getroffen, teneinde
ongemotiveerd gebruik te achterhalen. Het afslui
ten van transacties met personen, die tot nu toe in
de desbetreffende branches niet hun normaal be
drijf uitoefenen, is ten strengste verboden. (ANP)
Besluit van den
Opperbevelhebber
In zijn woning te Bloemendaal is gisteren op 51»
jarigen leeftijd overleden mr. A. J. Enschedé, mede
directeur van de Grafische inrichting Joh. Enschedé
en Zn. N.V. te Haarlem. De heer Enschedé kwam in
1914 in dienst bij de firma Joh. Enschedé en Zonen
en werd in 1928 directeur der N.V. Machinehandel
Mahez te Amsterdam. Op 1 Juli 1938 werd hij be
noemd tot directeur der N.V. Grafische Inrichting
Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem.
Mr. Enschedé is van October 1935 tot Juli 1938 lid
geweest van Provinciale Staten van Noord-Holland
waarin hij zitting had voor de Liberale Staatspartij.
Sedert 1933 tot April j.l. was hij lid van den ge
meenteraad van Bloemendaal. De overledene was
voorts voorzitter van de vereeniging „Pro Juven-
tute" te Haarlem, commissaris van de N.V. Oprechte
Haarlemsche Courant en diaken van de Waalsche
Kerk te Haarlem. Voorts bekleedde hij de functie
van commissaris der N.V. 't Raedhuis, en van de
Kweekschool voor de Zeevaart.
Zijn verdiensten werden in Luxemburg en België
erkend door zijn benoemingen tot ridder ip de
Eikenkroon van Luxemburg en tot ridder in de
kroonorde van België.
Ter gelegenheid van het aftreden van mr.
Enschedé als lid van den Gemeenteraad van Bloe
mendaal wijdde de burgemeester, jhr. mr. C. J. A.
den Tex, hem waardeerende woorden. De burge
meester gewaagde van de groote liefde van den heer
Enschedé voor de gemeente Bloemendaal, waarvan
in het bijzonder getuigde zijn zorg voor Aerdenhout.
Ook was het aan de bemoeiingen van den heer
Enschedé te danken, dat het Helmmonument aan
den Zeeweg werd geplaatst.
De begrafenis zal plaats hebben Vrijdag 31 Mei
op de begraafplaats Westerveld, na aankomst van
trein 13.14 uur.
GENEESKUNDIGE LUCHTBESCHERMINGS
DIENST.
HAARLEM, Woensdag.
Nog steeds is het van groot belang, dat de ge
neeskundige luchtbeschermingsdienst paraat blijft
om, indien noodig, hulp te verleenen.
Zooals bekend, is deze dienst geheel samenge
steld uit vrijwilligers, doktoren, verplegsters, E. H.
B. O.'ers, helpsters en dragers.
Door het uittreden van eenige vrijwilligers,
wegens vertrek naar elders, is er in Vak III, om
vattende de posten: KI. Houtweg, Dreefzicht en
Boekenrodestraat, behoefte aan eenige E.H.B.O.'ers
en dragers om de opengekomen plaatsen te bezet
ten.
Wat betreft de functie van drager, worden
heeren tusschen den leeftijd van 18 tot 50 jaar
geheel opgeleid aan de posten.
Vrijwilligers, die tot genoemden dienst wenschen
toe te treden, worden gaarne é.s. Donderdagavond
tusschen 7 en 8 uur ontvangen aan het Politie
posthuis in de Boekenrodestraat.
Schriftelijke aanmeldingen worden ingewacht bij
het medisch hoofd van Vak III: dr. J. Roorda, Ko
ninginneweg 107, en P. Wapstra, Kleine Houtstraat
111 rood.
Onderzoek naar de voorraden
onbewerkte tabak.
's-GRAVENHAGE, 28 Mei. Het departe
ment van Handel, Nijverheid en Scheepvaart
maakt bekend, dat het Rijksbureau voor tabak
en tabaksproducten is gevestigd te 's-Graven-
hage, Corn, de Wittlaan 8 en telefonisch is aan
gesloten onder no. 334056 (intercommunaal Joh.-t
Reijnen).
"Voorts wordt medegedeeld, dat het Rijksbu
reau een onderzoek zal instellen naar de in Ne
derland aanwezige voorraden onbewerkte tabak.
Tot het doen van voorraadsopgaven zullen ver
plicht zijn alle bedrijven, welke onbewerkte tabak
onder zich hebben.
De opgave der voorraden zal moeten geschie
den op door het rijksbureau vastgestelde formu
lieren, welke verkrijgbaar zullen worden gesteld
bij de Kamers van Koophandel en Fabrieken op
een datum, welke nader bekend zal worden ge
maakt.
Met ingang van 30 Mei 1940 zullen fabrikan
ten van sigaren, cigarillo's. sigaretten, en van
pijp-, snuif-, pruim- en bereide sigarettentabak,
alsmede de importeurs dezer artikelen, ver
plicht zijn van al hunne afleveringen wekelijk-
sche opgave te verstrekken aan het rijksbu
reau voornoemd of formulieren welke bij de Ka
mers van Koophandel en Fabrieken verkrijgbaar
zullen zijn. In afwijking hiervan is bepaald, dat
op de eerste staat de afleveringen zullen moe
ten worden vermeld gedurende de periode 30
Mei 1940 tot en met 8 Juni 1940.
Tegelijk met de indiening dezer staten moet
het verschuldigde consentgeld ad Vz pet. over
de banderolle-waarde der afgeleverde tabaks
producten worden overgeschreven op giroreke
ning 387100 van het Rijksbureau voor tabak en
tabaksproducten.
De indiening der staten moet geschieden recht
streeks aan het Rijksbureau binnen uiterlijk
twee dagen na het verstrijken van den termijn
(A.N.P.l
Stauning heeft geen spijt van
zijn besluit.
Denemarken voor erger dingen bespaard.
KOPENHAGEN. 28 Mei. Minister-president
Stauning heeft heden op oe algemeene vergade
ring der vakvereenigingen over de Deensche poli
tiek gesproken. Over de bezetting van Denemarken
door de Duitsche troepen ter bescherming der
neutraliteit zeide hij: „Ik zal nooit berouw hebben
van het standpunt, dat ik heb ingenomen, want ik
ben er van overtuigd dat land en volk voor erger
dingen gespaard zijn gebleven. Alle geruchten over
een afspraak voor de bezetting of over onze voor
kennis daarvan zijn in strijd met de werkelijkheid.
Het binnenlandsch politieke gevolg van deze ge
beurtenissen is dat thans wordt geregeerd met me
dewerking en onder verantwoordelijkheid der vier
groote politieke partijen''.
Stauning sprak daarna over de ontwikkeling
van het Deensche bedrijfsleven en van den handel
sedert het uitbreken van den oorlog, waarbij hij in
Geen tegemoetkoming in de
Rijwielbelasting.
Talrijke wielrijders, die eerst sinds de benzine
beperking een fiets hebben aangeschaft en op den
weg zijn verschenen, hebben zich afgevraagd, of
zij voor de resteerende maanden van het belas
tingjaar nog een rijwielbelastingplaatje moeten
aanschaffen. Tot 15 Juni zal geen controle wor
den uitgeoefend. Na dien datum is het belasting-
plaatje 1939-1940 nog slechts 6 weken geldig.
Verschillende bladen hebben bericht, dat maatre
gelen verwacht zouden mogen worden, die be
oogen, den nieuwen wielrijders voor de laatste 6
weken van het belastingjaar rijwielplaatjes te ver
strekken tegen een belangrijk minder bedrag dan
de normale belasting van f 2.50.
De A. N. W. B. heeft zich om nadere inlichtingen
over deze aangelegenheid tot bet departement
van financiën gewend. Naar aanleiding van deze
bespreking kan de A. N. W. B. mededeelen, dat het
departement de bovenbedoelde berichten ten stel
ligste tegenspreekt. Een regeling ter tegemoetko
ming in de rijwielbelasting is dus niet te verwach
ten en wordt ten departemente zelfs niet over
wogen.
Duff Cooper spreekt.
In een Dinsdag gehouden radiotoespraak heeft
de Britsche minister van propaganda, Duff Cooper,
de Engelsche bevolking in het bijzonder gewezen
op het gevaar, waarin het Britsche leger in Noord
oost-Frankrijk verkeert. Vanavond, aldus zeide hij,
is dit gevaar dreigend geworden. Als troost her
haalde hij zijn verklaring van onlangs dat de oor
log nog niet verloren is, wanneer de geallieerden
deze slag verliezen. „Hoe groot het succes van den
tegenstander ook zijn moge, er zij aan herinnerd
hoeveel nederlagen Engeland reeds overleefd
heeft".
Ten aanzien van de Belgische capitulatie zeide
Dul'f Cooper, dat het Belgische leger niet in staat
is, den strijd voort te zetten, dien het zoo dapper
gevoerd heeft. Het is op de overgroote inspanning
gestrand. In tegenstelling tot zijn Fransche collega
verklaarde Duff Cooper dat het thans niet de tijd
voor critiek of blaam is. Het is noodzakelijk dat
het uiterste gedaan wordt om het Britsche leger
uit de stellingen, dié het thans bezet, te brengen.
(D. N. B.)
De gevel van de Provinciale Bibliotheek aan de Lange Delft te Middelburg
bleef gelukkig behouden, zoodat wederopbouw van dit historisch monument
verzekerd Is
het bijzonder aandacht wijdde aan de verliezen
aan menschenlevens en goederen, die de Deensche
vloot op de vaart naar Engeland heeft geleden. Na
een uiteenzetting van de reeds getroffen en nog
voorgenomen regeeringsmaatregelen ter opheffing
der economische moeilijkheden besloot de premier
met de conclusie: „Voor de groote en ernstige
vraagstukken van dezen tijd moeten de kleinere
problemen wijken. Hoofdzaak is dat h,et Deensche
volk zijn zelfstandigheid, onafhankelijkheid en
vrijheid behoudt".
De voorzitter der vakvereenigingen verklaarde
dat alle Deensche arbeiders de moeilijke besluiten,
die de regeering op 9 April heeft moeten nemen,
goedkeuren. De regeering heeft juist gehandeld,
als een regeering van mannen, die zich van hun
verantwoordelijkheid bewust zijn. Daarvoor is
men haar dank schuldig.
(D.N.B.)
Mr. A. J. Enschedé overleden.
Wij ontleenen aan Staatsblad O 552:
De opperbevelhebber van land- en zeemacht
heeft het volgende besluit betreffende den weder
opbouw genomen:
De regeeringscommissaris voor den wederopbouw
stelt, waar zulks hem noodig voorkomt, plannen
vast. Deze vaststelling kan geschieden door goed
keuring van door anderen opgemaakte plannen.
Een ieder is verplicht de uitvoering van deze
plannen te gedoogen.
Deze verplichting geldt met name ook voor de
eigenaren van de onroerende en roerende zaken bij
zoodanige plannen betrokken en voor de overige
rechthebbenden op die zaken.
De uitvoering wordt zoo noodig met den sterken
arm mogelijk gemaakt.
DE SCHADEREGELING.
Indien voor eigenaren of rechthebbenden aan
merkelijke schade ontstaat, kan hun, volgens nader
te stellen regelen door de daartoe aan te wijzen in
stantie een tegemoetkoming toegekend worden.
Met de rechten van hypotheekhoudei'S en andere
rechthebbenden wordt bij de toekenning zooveel
mogelijk rekening gehouden.
Indien voor eigenaren of rechthebbenden aan
merkelijk voordeel ontstaat, kan, volgens nader te
stellen regelen, door de daartoe aan te wijzen in
stantie een bedrag worden vastgesteld, hetwelk
zij aan het rijk moeten betalen.
De vordering van de overheid, voortvloeiend uit
het voorgaande lid, is op de betrokken zaken be
voorrecht boven alle andere voorrechten en zelfs
boven hypotheek en pand. Het voorrecht blijft op
de zaak gevestigd, in welke handen zij zich ook
bevindt.
ONTEIGENING.
goeding toegekend. Met de rechten van hypotheek
houders en andere rechthebbenden wordt bij de
toekenning zooveel mogelijk rekening gehouden.
In alle moeilijkheden, welke zich bij de uit
voering van dit besluit mochten voordoen, wordt
voorzien door- den regeeringscommissaris.
Rechtsvorderingen tegen deze voorzieningen,
worden niet toegelaten.
Autoriteiten kunnen vergunning
krijgen voor automobielgebruik.
's GRAVENHAGE, 28 Mei. (ANP) Het departe
ment van Handel, Nijverheid en Scheepvaart brengt
het volgende onder de aandacht van de burgemees
ters:
Volgens de op 16, 17 en 20 Mei gepubliceerde be
kendmakingen zijn de burgemeesters tot nu toe
slechts in bepaalde gevallen bevoegd vergunningen
af te geven voor goederenvervoer met motorrijtui
gen. Het geven van vergunningen voor personen
vervoer is niet toegelaten. Het is wenschelijk geble
ken daarin eenige verruiming te brengen. De bur
gemeesters worden hierbij gemachtigd, aan autori
teiten, welke naar hun oordeel daarvoor in aanmer
king komen, een voorloopige vergunning voor een
week af te geven. De definitieve vergunning moet
door den burgemeester onmiddellijk, behoorlijk ge
motiveerd, worden aangevraagd bij den directeur
van het rijksbureau voor aardolieproducten. In geen
geval zullen vergunningen mogen worden uitgereikt
aan zakenlieden. Indien hierop in een bijzonder ge
val naar het oordeel van den burgemeester een uit
zondering noodig is. kan een vergunning worden
verleend door den directeur van 't Rijksbureau op
een behoorlijk toegelicht voorstel van den burge
meester.
TEGEN VERDOOVENDE MIDDELEN.
's-GRAVENHAGE, 28 Mei. Het departement
van handel, nijverheid en scheepvaart maakt be
kend:
1. Het is aan alle verlofhouders volgens de
opiumwet verboden eenig product vallende onder
deze wet, te koopen, te verkoopen, te koop aan
te bieden, af te leveren, te gebruiken, te verbruiken,
te bewerken, te verwerken of te vervoeren. Dit
verbod geldt ten aanzien van bovengenoemde han
delingen evenzeer voor kininezouten en kinabast.
2. Ieder, die een of meer van de onder dit ver
bod vallende artikelen in voorraad heeft, is ver
plicht onverwijld, uiterlijk voor 29 Mei a.s. des
voormiddags 12 uur, aan het departement van
handel," nijverheid en scheepvaart, Bezuidenhout
30, 's-Gravenhage, opgave te doen van de grootte j
der aanwezige voorraden van elk der onderschei- i
den artikelen.
3. Deze regeling treedt terstond in werking.
4. Overtreding der bepalingen dezer bekendma-
king wordt behalve met intrekking van het verlof
ingevolge de opiumwet met de zwaarste straffen
Ondanks da he.ige bombardementen en de brand,lichting door de Fransche troepen ter dekking
yan hun aftocht bleel het historisch zoo belangrijke raadhui, op de Groote Markt Ie Middelburg
qrgotendeclj gespaard
De regeeringscommissaris kan tot onteigening
van onroerende of roerende zaken overgaan.
De onteigening vindt plaats door aanzegging
door den Regeeringscommissaris, gericht tot
den burgemeester.
De eigendom gaat over, vrij van alle lasten en
rechten.
Volgens nader te stellen regelen wordt door de
daartoe aan te wijzen instantie een redelijke ver-
DE „PRESIDENT ROOSEVELT"
BEHOEFT VAN DUITSCHE ZIJDE
NIETS TE VREEZEN.
Verzekering aan de regeering te
Washington.
HERINNERING AAN DE BERICHTEN
OMTRENT BERAAMDEN AANSLAG.
De regeering van de Vereenigde Staten van Ame
rika heeft, naar het D. N. B. meldt, door middel van
haar ambassades den regeeringen der oorlogvoeren
de landen officieel medegedeeld, dat het Aiyierikaan-
sche mailschip „President Roosevelt" 24 Mei van
New York vertrokken is. met bestemming Galway
in Ierland voor het afhalen van Amerikaansche
staatsburgers uit Europa. De Amerikaansche regee
ring sprak de hoop uit dat het onbewapende schip,
dat niet in convooi vaart, 's nachts verlicht is en
duidelijke nationalïteitskenteekenen draagt, niet
door maatregelen der zeestrijdkrachten der oorlog
voerende mogendheden lastig gevallen zal worden.
De Duitsche rijksregeering heeft daarop de Ame
rikaansche ambassade te Berlijn het volgende mede
gedeeld:
Schepen, die hun reizen op de door de Amerikaan
sche regeering aangegeven wijze volbrengen, staan,
overeenkomstig de beginselen van de Duitsche oor
logvoering, aan geen enkel gevaar van de Duitsche
zeestrijdkrachten bloot. Met het oog op het feit, dat
dit Amerikaansche schip vaart in de oorlogszone, die
anders door Amerikaansche schepen vermeden
wordt, heeft de Duitsche regeering haar strijdkrach
ten op de hoogte gebracht van de voorgenomen reis
van dit schip en strikte bevelen gegeven dat dit
schip zonder gehinderd te worden, op welke wijze
dan ook, zijn reis kan volbrengen. Overigens bevin
den zich op de route, welke het schip zoowel op de
heen- als de terugreis bevaart geen Duitsche strijd
krachten. Eenigerlei in gevaar- brengen van het
Amerikaansche schip van Duitsche zijde is daarom
uitgesloten.
De rijksregeering heeft echter daarenboven de
'Amerikaansche ambassade op berichten gewezen,
die reeds in de pers zijn gepubliceerd en die over
eenstemmen met zekere door de rijksregeering ont
vangen informaties, volgens welke door de regee
ringen der landen, die met Duitschland in oorlog zijn,
een aanslag op de „president Roosevelt" beraamd is
en wordt voorbereid.
In verband met het feit dat de vijanden van
Duitschland om doorzichtige redenen reeds twee
maal hebben geprobeerd door het plegen van aan
slagen op schepen met Amerikaansche passagiers en
de schuld hieraan Duitschland toe te dichten de
Duitsch-Amerikaansche betrekkingen te verstoren
heeft de rijksregeering den Vereenigden Staten op
deze berichten opmerkzaam gemaakt. Zij heeft daar
bij uitdrukking gegeven aan de verwachting, dat de
Amerikaansche regeering, die zelf toch het grootste
belang heeft bij het levensbehoud van haar staats
burgers, daarom ook van haar kant alles zal doen ter
vermijding van een verstoring der Duitsch-Ameri
kaansche betrekkingen en door dienoverkomstige
maatregelen dergelijke misdadige plannen van de
vijanden van Duitschland zal verijdelen.
Het officieele Japansche legerbericht deelt
mede dat bij den jongsten luchtaanval op
Tsjoengking het pas kort geleden gebouwde
militaire arsenaal en andere militaire gebou
wen in de voorsteden in brand zijn geraakt.
Alle Japansche vliegtuigen zijn behouden op
hun bases teruggekeerd, zoo meldt het D.N.B.
Bij hun actie tegen verstrooide Chinee-
sche strijdkrachten hebben Japansche troepen
gistermorgen naar Domei meldt, Hingwah, het
centrum der Chineesche provincie Kiangsoe,
veroverd (D.N.B.)
Een Douglas bombardementsvliegtuig is bij
Mojavo in Californië neergestort, aldus het
D.N.B. De bemanning, bestaande uit officieren en
vier manschappen, kwam om het leven.
Door een grooten brand zijn, naar het
D.N.B. meldt, te Vancouver in Britsch Columbia
alle établissementen van de „Union Boatworks"
een scheepswerf en twee fabrieken voor scheeps
motoren geheel verwoest. Op een andere werf is
schade aangericht. Het vuur dat in de Union
Boat Works was uitgebroken, greep zeer snel om
zich heen.
Op een in de haven van Gibraltar liggen,den
Oceaanstoomer is brand uitgebroken. De blus-
schingspogingen bleven zonder resultaat. Het
schip staat nog steeds in lichter laaie. (D.N.B.)
Met ingang van 1 Juni is het burgers ver
boden, zonder speciale vergunning de havens van
Suez en Port Said te betreden. Dit verbod, dat
uitgaat van den militairen gouverneur der ka
naalzone, geldt volgens het D. N. B. in het bij
zonder ook voor de kanaaloevers, de kaden, de
petroleum- en benzinereservoirs en de petro-
leumraffinaxierijen.