Een gezochte forensenwijk.
3de Zomerconcert.
DINSDAG 11 JUNI 1940
H A "A R L" E M'S D AGBL'AD
6
duldig in de file van auto's en fietsen scharen, wilt
ge wel aannemen. De forensen van het Zuidelijk deel
weten het beter; die hebben over particulieren grond
een wegje en een brugje geconstrueerd, komen zoo
op de Munterslaan en wandelen langs dezen particu
lieren weg naar de Leidsche Vaart, waar een tram
halte is. Het is duidelijk, dat wanneer morgen de
eigenaar zijn terrein en zijn weg afzet, de communi
catie verbroken is.
Deze forensen hebben kinderen, die naar school
moeten. U. L. O. en M. O. klanten gaan op de fiets
naar Haarlem, maar het grut, dat naar de Lagere
School moet is aangewezen op de scholen, in de
buurt van de Kathedraal. Het is dan ook geen won
der, dat tientallen kinderen uit Haarlem Zuid-West
een Bloemendaalsche school bezoeken, die verder af
is en waarmede de verbinding zooveel gemakkelij
ker is.
Zeker, de behoefte, de brandende behoefte aan
scholen is reeds lang onder het oog gezien. Aan de
Lorentzkade werd reeds lang geleden terrein ge
kocht door de gemeente, met de bedoeling, daar een
openbare lagere school te zetten. De Groen van
Prinstererschool wilde een nieuwe behuizing in deze
wijk, doch kreeg de school op het Leidsche Plein. De
R.K. school aan de Ged. Oude Gracht had het oog
geslagen op een terrein aan de Van 't Hofstraat,
maar kreeg haar zin niet. Aan de Theemsstraat moet
mettertijd een tweede school voor G. L. O. komen
dat zijn welgeteld vier scholen, waarvan er nog niet
een ook maar in aanbouw is.
Kinderen willen spelen. Speelterrein is er aan den
overkant van de spoorlijn niet. Aan de Ohmstraat
ligt een terreintje en de kosten, om daar een speel
weide van te maken zijn door den Raad gevoteerd,
maar ofschoon de jeugd er robbedoest dat het een
lust is, van een speelweide heeft het nog niet veel.
We willen het voor ditmaal hierbij laten en niet
het gemis betoogen van een hulppostkantoor, er
Yniet op wijzen, dat natuurlijk geen autobus
hier zal komen, zoolang de spoorboomen geen en
kelen geregelden dienst veroorloven. Deze beschou
wing staat al genoeg in mineur, terwijl zie bo
ven het wonen in Haarlem Zuid-West toch zoo
veel aantrekkelijks heeft en zóó in trek is. dat er
geen huis leeg staat. En de gemeente geeft nu
even gezwegen van die scholen en die speelweide
aan den anderen kant toch ruimschoots blijk, oog te
hebben voor dit gedeelte van de Haarlemsche pe
ripheric, dat over weinig jaren de verbinding zal
vormen tusschen Haarlem en Aerdenhout-Ooster-
duin.
Over die gemeentelijke zorg in een volgend ar
tikeltje.
Beschadiging van Waterstaatswerken
Kosten op 2.000.000 geraamd.
Ged. Staten schrijven o.a. het volgende aan de
Prov. Staten:
Bij artikel 1 der wet van 4 April 1940 „tot vast
stelling van bepalingen ter beperking van gevaren,
voortvloeiende uit beschadiging van waterstaats
werken, gelegen in een of meer der provinciën
Zuid-Holland, Noord-Holland en Utrecht, in ver
band met de tegenwoordige buitengewone om
standigheden", werd voorgeschreven, dat Ged. Sta
ten de maatregelen nemen, welke zij ter beperking
van bedoelde gevaren noodig oordeelen.
Ter voldoening aan dit voorschrift besloten Ged.
Staten tot de uitvoering van een plan, het z.g.
„plan Ringers", voor zooveel dat op deze provincie
betrekking had. Dit plan omvatte o.m. voorraad-
vorming ten behoeve van waterstaatswerken, voor
zieningen ter voorkoming en tot herstel van dijk
breuk en ter beperking van de gevolgen van zulke
ongevallen, verdeeling van boezems en voorzienin
gen ter verzekering van energielevering voor ge
malen. De kosten van bedoelde werken, welke ten
deele reeds zijn uitgevoerd, werden geraamd op
f 2.000.000.
Ingevolge de artikelen 5 en 6 van bovengenoemde
wet zullen de kosten voor 50 pet. door het Rijk
worden gedragen. Aan deze regeling lag de gedach-
Water voor den „haver-motor". Een welkome verfrissching voor den trouwen
viervoeter, die ons thans weer uitnemende diensten bewijst en derhalve recht
heeft op een goede verzorging.
Geldleeningen van Noord-Holland.
Tot bedragen van 5.621.500.
Ged. Staten stellen aan de Prov. Staten van
Noordholland voor de volgende geldleeningen
aan te gaan:
a. f 5.600.000 wegens kosten van uitbreidings.
werken ten behoeve van het Provinciaal Electrici-
teitsbedrijf;
b. f 21.500 wegens kosten van de vernieuwing
van de Schippersbrug over de Oostelijke ringvaart
van den polder te Berkmeer.
Deze leeningen zullen worden aangegaan tegen
een reëele rente van ten hoogste 6 pet. 's jaars,
de aflossingen hebben in gelijke of afloopende ter
mijnen plaats in respectievelijk 40 en 30 jaar.
Teraardebestelling A. de Bijll
Nachenius.
Groote belangstelling uit den effectenhandel.
Onder groote belangstelling had Maandag
middag op Westerveld de teraardebestelling
plaats van het stoffelijk overschot van wijlen
den heer A. de Bijll Nachenius vice-voorzitter
van de Vereeniging voor den Effectenhandel.
Vooral van de zijde van den effectenhandel was
de belangstelling vóór deze plechtigheid zeer
groot.
In de aula van Westerveld, die zich geheel met
belangstellenden had gevuld, werden vele woor
den van waardeering aan den overledene gewijd.
Eerste spreker was de h,eer S. G. A. Crommelin,
compagnón van den overledene, die mede sprak
namens de compagnons de heeren F. van Lennep
en Halbertsma. Spreker herinnerde aan zijn sa
menwerking van 30 jaar met den overledene. Deze
samenwerking aldus spreker, is steeds aangenaam
geweest. Meer dan 30 jaar heeft hij aan het hoofd
van de firma gestaan en al die jaren heeft hij
zijn beste krachten aan de firma gegeven. Steeds
heeft hij het vak, dat hij liefhad, hoog gehouden.
Hij stond steeds voor ieder klaar, ook voor zijn
medewerkers en personeel. Waren er moeilijke
kwesties, dan wist hij die steeds naar ieder ge
noegen te regelen. Velen zullen betreuren, dat
deze trouwe helper, die nooit naar dank vroeg,
er niet meer is. Spreker dankte den overledene
voor wat hij voor zijn compagnons en voor het
personeeel was. Wii zullen hem zeer missen.
De heer Lansberg zeide. dat de overledene de
Vereen, voor den Effectenhandel 27 jaar heeft
gediend waarvan 5 jaar als penningmeester en de
laatste jaren als vice-voorzitter. Zijn leven was
aan de belangen van den effectenhandel gewijd.
Altijd toetste hij voorstellen aan de eischen van
billijkheid en góede trouw. Zoo kreeg hij in fi-
nancieele krfngen vertrouwen. Eerlijkheid en on
partijdigheid waren de pijlers, waarop zijn gezag
steunde. Zijn naam zal met grooten eerbied bij
alle leden der vereeniging in herinnering be
waard blijven.
De heer Poggemeier voerde het woord namens
procuratiehouders en personeel der firma Nache
nius en Zoon. Allen waren bedroefd over het
groote verlies, dat men heeft moeten lijden. De
heer de Bijll Nachenius was bekwaam en be
mind en een rechtvaardige chef. onder uien het
een voorrecht was te mogen werken. Vol eerbied
en dankbaarheid bracht spreker een laatsten
groet aan hem. die allen ook in de toekomst een
lichtend voorbeeld zal blijven.
De heer Gerard Lieftinck sprak ten slotte als
vriend eenige woorden, zulks op verzoek van den
overledene zelf. Ook deze spreker roemde den
grooten eenvoud en de bescheidenheid van den
overledene.
Een zoon van den overledene, de heer A. de Bijll
Nachenius Jr. dankte de aanwezigen voor hunne
belangstelling.
Gevolgd door een langen stoet van belangstel
lenden werd de baar daarop grafwaarts gedragen.
Onder de belangstellenden merkten wij o.a. op de
heeren C. Maarschalk, oud-burgemeester van
Haarlem, mr. A. van Hall en K. Lansberg namens
de Vereeniging voor den Effectenhandel, mr. B. H.
A. van Kreel. directeur der Dell Spoorweg Mij.;
A. W. Talma Steeman namens de afdeeling Am
sterdam der Ned. Heide Mij., J A. G. Verkade,
Santpoort, voorzitter van de Kamer van Koop
handel. Zaandam. E. H. Krelage. oud-voorzitter
van de Kamer van Koophandel te Haarlem, J. A.
A. Ochtman. directeur van het Gem. Gas- en
Waterbedrijf te Haarlem, Mr. A. S. Miedema,
Heemstede, oud-directeur der Haarlemsche Hy
potheekbank, ir. W. J. Burgersdijk, directeur der
Noord- en Zuid-Hollandsche Tramweg Mij., M.
C. Koning, Aerdenhout, oud-directeur der Mij.
Nederland, mr. W. J. M. Lutterveld. vooratter
van den Raad van Toezicht der Rijksverzeke
ringsbank, R. W. P. Peereboom. hoofdredacteur
directeur van Haarlem's Dagblad: H. C. Honing,
Heemstede, D. Bangert, Bloemendaal, J. A.
Hobijn. Aerdenhout, W. M. Gunning, Bloemen
daal. W. Labohm. Bloemendaal, directeur der
Koloniale Bank: W. J. Guepïn, Louis Stokvis,
commissaris en de Vries, directeur van R. S. Stok
vis-Zonen. Rotterdam: M. Odé. mede namens de
directie der Nederlandsche Bank; A. Bierens de
Haan. Aerdenhout. R. W. van Wieringen. Sant
poort, M. van Orden Uzn.. Aerdenhout. Mr. J. F.
Th. van Valkenburg, verder vele leden van de
Vereeniging voor den Effectenhandel.
FraAsche ministeries naar d<°
provincie verplaatst.
PARIJS, 10 Juni. (D.N.B.) Het ministerie
van voorlichting deelt mede:
Het opperbevel heeft de ministeries uitge-
noodigd over te gaan tot verplaatsing naar de
provincie in overeenstemming met dc vastge
stelde plannen. Deze verplaatsing is reeds ge
schied. Minister-president Reynaud heeft zich
naar bet leger begeven.
Italianen op Malla gearresteerd
LONDEN, 11 Juni (D.N.B.) Alle op Malta
wonende Italianèn zijn door de politie ge
arresteerd en geïnterneerd. De in de haven
liggende Italiaansche schepen zijn in beslag
genomen.
De reactie op het Italiaansche
besluit in Japan.
Russisch-Japansch pact op komst?
Het D.N.B. meldt uit Tokio: De totale indruk
in Tokio van de Italiaansche oorlogsverklaring is
dat het politieke en militaire zwaartepunt steeds
meer overhelt naar de as Rome-Berlijn. Militaire
kringen spreken van een beslissenden factor in
den Europeeschen oorlog en rekenen op de moge
lijkheid, dat Italië in een snellen aanval de ge
allieerde strijdkrachten in de Middellandsche
Zee door gebruik te maken van duikbooten,
snelle motorbooten en vliegtuigen vernietigt. De
pers ziet verband tusschen de Italiaansche oor
logsverklaring en de plotselinge regeling van het
grensincident van Nomonhan tusschen Japan en
Rusland. Japan's historische taak, zegt ..Yomioerl
Sjimboen", ligt in de verdediging naar het noor
den en in de uitbreiding naar het zuiden met
Hainan als uitgangspunt. ..Hotsji Sjimboen" ver
wacht een uitbreiding van de betrekkingen van
vriendschap tusschen Japan en Rusland en acht
het niet onmogelijk dat er een Russisch-
Japansch pact tot stand komt.
ITALIAANSCHE AMBASSADE TE LONDEN
GESLOTEN.
Reuter meldt: De deuren van de Italiaansche
ambassade te Londen zijn hermetisch gesloten, de
rolluiken zijn neergelaten. Een lid van den staf
der ambassade weigerde een verklaring af te leg
gen over het vertrek van het personeel der ambas
sade.
MGR. TISO COMPLIMENTEERT DEN
ITALIAANSCIIEN KONING.
Het D.N.B. verneemt uit Presburg, 10 Juni: De
Slowaaksche president, dr. Tiso, heeft den koning-
keizer van Italië het volgende telegram doen toe
komen: „Op den historischen dag, waarop het Ita
liaansche volk met. de wapenen in de hand 't recht
opeischt, dat het toekomt, zijn de Slowaken, die
reeds altijd vol bewondering en medeleven de ont
wikkeling van het fascistisch Italië hebben ge
volgd, van ganscher harte aan de zijde van Italië.
Zij gelooven vast aan zijn rechtvaardige overwin
ning".
De minister van buitenlandsche zaken Durcansky,
heeft zijn Italiaanschen ambtgenoot, Ciano, een
telegram van sympathie gezonden.
De houding van Hongarije.
Ongewijzigde politiek.
Het D.N.B. verneemt uit Boedapest: In bevoegde
Hongaarsche kringen wordt met betrekking tot
Italië's intrede in den oorlog vastgesteld dat Hon
garije volledig begrip heeft voor de redenen en
overwegingen, die Italië er toe gebracht hebben
zijn houding van niet-oorlogvoerenden staat op te
geven. Het Hongaarsche volk volgt den strijd van
het Italiaansche volk met oprechte sympathie. Deze
houding van Hongarije vloeit voort uit de nieuwe
banden, die Hongarije met de as-mogendheden
verbinden. De politiek van Hongarije, die streeft
naar handhaving van den vrede in Zuid-Oost
Europa is onveranderd gebleven, waardoor zij over
eenkomt met die van de as-mogendheden.
SPAANSCHE NEUTRALITEIT
ONVERANDERD.
MADRID, 11 Juni (D.N.B. In Spaansche poli
tieke kringen wordt verklaard dat dè Italiaansche
oorlogsverklaring aan de handhaving der Spaan
sche neutraliteit niets verandert. De Italiaansche
deelneming noemen de bladen een beslissende wen
ding. De Italiaansche ambassade ontving uit ver
schillende kringen der bevolking spontane geluk-
wenschen
Werk te Haarlem.
Aanleg van sportvelden.
Zooals bekend is werd eenigen tijd geleden be
sloten tot den aanleg van sportvelden op een stuk
weide aan den Schalkwïjkerweg, juist ten Zuiden
van de Buitenrustbrug. Men heeft zich daar ook
een jachthaven gedacht voor kleine zeiljachten en
cano's. Het graven van deze haven zal echter nog
wat uitgesteld moeten worden. Maar met het aan
leggen van de sportvelden wordt een begin ge
maakt.
Langs den Schalkwijkerweg wordt dor Openbar^
Werken thans een steiger gebouwd, waar de zand-
scheepjes het zand zullen aanvoeren. Het wordt
dan met kipkarren naar het terrein gevoerd.
Omdat van vrachtauto's thans geen gebruik kan
worden gemaakt moet alles met handkracht wor
den verricht.
Een aantal zandschippers en arbeiders zal daar
gedurende enkele maanden werk vinden.
OPWEKKINGSSAMENKOMSTEN.
Dorderdag 13 Juni a.s. zal ds. C J. Hoekendijk,
Vrij Evangelisch predikant te Bussum. spreken in
de Begijnhofkapel aan het Begijnehof te Haarlem,
hiertoe uitgenoodigd door het Comité voor Opwek
kingssamenkomsten.
De garnalenvisscherij van Scheveningen, Katwijk en Zandvoort is weer toe
gestaan. In de Scheveningsche haven wordt de lading van een der scheepjes,
onder toezicht van een beambte der Duitsche kustpolitie uitgeschept.
Uit Haarlem Zuid-West.
De eeuwige spoorboomen.
Dringende behoefte aan scholen en een
speelweide.
Men moet zijn vertrouwen in de toekomst nooit
laten varen. Eens zal de dag aanbreken, waarop het
ongehoorde werkelijkheid zal zijn geworden: dat de
bewoner van Haarlem Zuid-West zoo maar, zonder
eenige beletsel van zijn huis naar zijn werk za!
kunnen fietsen. Dat hij niet meer juist tien minuten
te laat aan tafel komt of een verkoudheid, die men
bij het wachten in regen en wind zoo spoedig op
doet, aanvaardt als het risico, verbonden aan het
wonen aan gene zijde van den spoorweg.
Goed beschouwd en welbekeken biedt het wonen
in Haarlem Zuid-West onmiskenbare voordeelen.
De straten zijn ruim, de huizen over het algemeen
geriefelijk en de schoone natuur is vlakbij. De tram
onderhoudt de verbinding met Amsterdam en Zand
voort en de autobus brengt u in weinige minuten
naar het station. Alles goed, alles mooi.
Als die vermaledijde spoorlijn nu maar niet Haar
lem Zuid-West zoo brutaal afsneed van wat Ooste
lijk van de lijn ligt! 't Is waar, het is nu niet be
paald de eerste keer, dat daar over gemopperd
wordt, maar met dat al is het een klacht van een
twintig jaar en ee'n toestand, die even lang om ver
betering Toept en ofschoon zoo af en toe moedge
vende berichten naar ons overwaaien moeten we
telkens maar weer constateeren, dat er nog altijd
maar wéinig schot zit in de plannen, waarmede we
ons nu al zoo hel lang bepaaid hebben.
Men kent die plannen: Ten Westen van de spoor
lijn HaarlemRotterdam is in den loop van den
tijd een gansche buitenwijk verrezen die zoo goed
als volkomen geïsoleerd ligt. Als er een trein
trein nadert, als er gerangeerd wordt, als de
boomen gesloten zijn, ligt Haarlem Zuid-West af
gezonderd en alleen via Brouwersvaart-Houtvaart-
van 't Hofstraat is het te bereiken. Er kan dan
brand uitbreken, er kan een ongeluk gebeuren, er
kan een ziekenauto noodig zijn, als de boomen néér
zijn wordt het wachten, wachten, totdat de thein
voorbij of de reeks goederenwagens gerangeerd
is.
Die toestand is twintig jaar bestudeerd. De op
lossing lag twintig jaar geleden al voor de hand
Dwars door een stad behoort geen spoorweg te
loopen. In een zich vrij snel uitbreidend stadsge
deelte behoort geen rangeerterrein van goederen,
treinen thuis. Er was maar één remedie: een via
duct over den toegangsweg en het rangeerterrein
naar elders.
Intusschen belemmerde de spoorlijn ook op an
dere punten het verkeer: aan de Westergracht, de
Munterslaan en de Zandvoortschelaan en het werd
alweer reeds jaren geleden duidelijk, dat de spoor
baan van de Brouwersvaart tot voorbij de Zand-
voortsche laan opgehoogd zou moeten worden met
viaducten op de genoemde plaatsen.
Plannen zijn dingen, die men pleegt te wijzigen.
Ik spaar u een beschrijving van de verschillende
stadia, die ze doormaakten en volsta met te me-
moreeren, dat we er op het oogenblik als volgt
voorstaan:
Goederenstation en rangeerterrein dienen te
worden verplaatst naar den Waarderpolder achter,
de Centrale Werkplaats der Ned. Spoorwegen met
aansluiting op de havenwerken, die de gemeente
in het Noorderbuitenspaarne bezig is aan te leg
gen.
De spoorweg moet worden opgehoogd van de
Brouwersvaart tot voorbij het station Heemstede.
Viaducten zullen komen aan de Westergracht, de
Pijlslaan, de Munterslaan en de Zandvoortschelaan.
Toegangswegen van 20 M. breedte (Pijlslaan en
Munterslaan) verbinden de Leidschevaart met
Haarlem Zuid-West.
Mede omdat de kosten, aan een en ander ver
bonden, grootendeels uit arbeidsloon zouden be
staan wenschte men aan dit werk het karakter van
wérkobject te moeten geven, waarbij Rijk, Pro
vincie en Gemeente Haarlem bereid werden be
vonden een passend aandeel in de kosten voor hun
rekening te nemen. Vierde partij zijn de Ned.
Spoorwegen en nu is het geen geheim, dat het
eeuwig uitstellen van dit werk, waartoe het eens
toch zal moeten komen telkens weer aan den dag
treedt als overheid en spoorweg aan het confereeren
slaan.
Intusschen breidt Haarlem Zuid-West zich uit. In
bet Zuidelijk gedeelte is men tot bijna de Munters
laan genaderd. In het Noorden verbindt de van 't
Hofstraat Haarlem Zuid-West met de omgeving van
de Gemeentelijke Bad en Zweminrichting aan de
Houtvaart. Een groot aantal zijstraten liggen reeds
tusschen Van 't Hofstraat en Houtvaart, die ter
plaatse als Lorentzkade genormaliseerd werd. Noor
delijk van de Pijlslaan vormt de Van Kinsbergen-
etraat den toegang tot een geheel nieuwe wijk. Te
genover de Ohmstraat, aan gene zijde van de Hout
vaart zal het niet lang meer duren, of Haarlem is
tegen den Oosterduinweg aangebouwd. Het terrein
dat reeds tientallen fraaie huizen draagt, is meer
dan bouwrijp.
Hier en overal in Haarlem Zuid-West wonen de
noodige Haarlemmers, wier wieg niet aan de boor
den van het Spaarne stond, anders gezegd: forensen.
De tram brengt hen dagelijks naar Amsterdam en
terug. Dat zij lederen dag tweemaal de spoorboo
men aan de Pijlslaan met zeer gemengde gevoelens
bekijken, des morgens als in het verschiet de tram,
die niet wacht, vertrekt, des avonds, als ze zich ge
tengang ten grondslag, dat bij de te nemen maat
regelen het algemeer. belang, bepaaldelijk dat van i
de landsverdediging, in sterke mate was betrokken.
De overige 50 pet. van de kosten komen ten laste
van de Provincie. Zij kunnen met de rente ad 4
pet. 's jaars door Prov. Staten onder goedkeuring
van de Kroon, worden gebracht ten laste van
belanghebbenden, anderen dan het Rijk.
In verschillende gevallen zullen ook gemeenten
als belanghebbenden moeten worden aangemerkt,
immers ook aan haar konden de genomen maat-
regelen veelal direct of indirect ten goede komen.
De Provincie is slechts ingeschakeld, ten einde een
goede en vóór alles snelle uitvoering van deze zeer
gewichtige maatregelen van waterstaatkundigen
aard te waarborgen.
Uiteraard zal de verdeeling van de kosten thans
nog niet kunnen geschieden. Ged. Staten meenen
echter te moeten voorstellen, reeds in dit stadium
door het nemen van hef beginselbesluit, zich uit te
spreken voor de richtlijnen, door Ged. Staten aan
gegeven.
Ged. Staten stellen voor te besluiten, hen te
machtigen, ten laste van de provincie aar. te gaan
een geldleening van zoodanig nominaal bedrag als
noodig zal blijken om een som te verkrijgen ter
voldoening van: f 1.000.000,wegens ten laste van
de Provincie blijvende kosten van maatregelen, te
nemen ingevolge art. 1 der wet van 4 April 1940
en te bepalen, dat deze leening zal worden aange
gaan tegen een reëele rente van ten hoogste 6 pet.
's jaars, dat de aflossingen in gelijke of afloopen
de termijnen zullen geschieden in ten hoogste 40
jaren.
Verder stellen Ged. Staten voor, hen te machti
gen, ten laste van de provincie uit 's Rijks kas
voorschotten op te nemen als bedoeld in art. 4 van
meergenoemde wet tot een totaal van f 2.000.000.
Toezicht op de distributie te
Haarlem.
Een afdeeling bij de politie.
Natuurlijk eischt het toezicht op de naleving
van de vele distributie-bepalingen veel werk van
de politie. Bij de Haarlemsche politie is evenals
in den vorigen oorlog daarvoor een speciale af
deeling gevormd die staat onder leiding van in.
specteur de Jong.
Haarlemsche Orkest Vereeniging
Het programma van Maandagavond bevatte
slechts twee nummers, maar dit beteekende geen
rantsoeneering, want die bevatten genoeg muzikale
voedingsstoffen en vitaminen niet slechts voor een
heelen avond, maar ook voor de eerstvolgende
dagen, en de rijke schoonheid was weer een gees
telijke verkwikking, die we in deze fel bewogen
tijden nog meer dan anders noodig hebben. Velen
toonen dat te beseffen en te waardeeren: ook het
Amsterdamsche Corcertgebouw heeft geen kla
gen over het bezoek aan zijn zomerconcerten. Van
goede muziek gaat een groote, hetzij troostende,
het zij verheffende, maar steeds veredelende kracht
uit.
Het is daarvoor niet noodig dat die muziek een
scherp omlijnde, voorop gezette dichterlijke ge
dachte tot onderwerp heeft. Men kan in het An
dante van Beethoven's 4de Pianoconcert zulk een
gedachte de tegenstelling tusschen het harde,
schier onverzettelijke en het lijdende, smeekende
veronderstellen, maar de componist heeft die
niet nader toegelicht. Bovendien bevatten haast
alle groote muzikale composities tegenstellingen of
conflicten, hetzij van zuiver muzikalen. hetzij van
zielkundigen aard. Zonder die tegenstellingen zou
den ze gevaar loopen, onbelangrijk te worden.
Brahm's 3de Symphonie is vroeger wel eens zijn
„heroïsche" Symphonie genoemd, in tegenstelling
met de „pastorale" Tweede. Noch de eene, noch
de andere benaming treft geheel doel. Het aan-
vangsthema heeft voorzeker èn in zijn melodischen
gang, èn in zijn rythme een heroïek karakter,
maar het verdere verloop en de uitgang van het
eerste hoofddeel bevestigen die heldhaftigheid niet.
Het tweede hoofddeel is een idyllisch Andarte, het
volgende een melancholiek Allegretto, het laatste
een strijd, die niet tot een klinkende overwinning
maar tot een verheffende en verzoenende vrede
leidt.
Maar welk een rijkdom van muzikale schoonheid
bevat deze Symphonie! Hugo Wolf moge destijds
het werk en zij ren auteur bespot en verguisd
hebben, gekant als hij was tegen Brahms omdat
deze niet aan den leiband van Wolf's afgod Wagner
wilde loopen de tijd heeft als immer recht gespro
ken en het werk als een monument gesteld op een
voetstuk, hooger dan Wolf ooit had durven ver
moeden. Veel van die schoonheid is ons Maandag
avond door Verhey en het orkest geopenbaard. Een
gedeelte der doorwerking en de coda van het eerste
hoofddeel, de bloeiende melodiek in het tweede en
de „Verklarung" aan het einde der Finale, wanneer
de thema's van het eerste Allegro zich losmaken
uit het ruischen der overige orkeststemmendat
waren momenten, die diepe indrukken achter
lieten.
Ditzelfde was vóór de pauze het geval, met het
Andante van Beethoven's 4de Pianoconcert. Sober
en toch poëtisch speelde de jonge pianiste Catha-
rina Hopster de klavierpartij. Ook in het groote
eerste Allegro ontbraken de poëtische momenten
niet en de technische beheersching was toereikend
om de meer brillante tot hun recht te doen komen.
Alleen in het Rondo scheen wat vermoeidheid zich
te doen gelden. De pianiste speelde Beethoven's
eigen cadenzen. Qver 't geheel genomen mocht
haar vertolking een gelukkig debuut genoemd wor
den. Van de orkestpartij muntte vooral het eerste
groote „tutti" door mooie, echt symphonische in
terpretatie uit.
Zoowel de soliste als de dirigent Toon Verhey
hadden warme ovaties in ontvangst te nemen.
K. DE JONG.
BREIEN IN HET ZONNETJE. Een aantal Rotterdamsche geëvacueerden in
Den Haag is door het Mobilisatie Comité „Breit allen mee" in staat gesteld
wollen kleedingstukken te vervaardigen, waarvoor wol en breinaalden gratis
beschikbaar zijn gesteld.
